مطالب مرتبط با کلیدواژه

سیستان و بلوچستان


۶۱.

بررسی رابطه متقابل امنیت و توسعه در مناطق مرزی ایران (مطالعه موردی: شهرستان های استان سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۷) 1143 - 1163

کلیدواژه‌ها: امنیت برنامه ریزی توسعه سیستان و بلوچستان مناطق مرزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۲۳۸
منطقه جنوب شرق کشور و درواقع استان سیستان و بلوچستان به لحاظ توسعه در جایگاه نامناسبی قرار دارد که با توجه به پتانسیل های بالقوه خود ملزم به بحث و بررسی است. هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه امنیت و توسعه شهرستان های استان در جهت یافتن عواملی است که تنش های موجود را کاهش دهد و نیز دست یابی به راهکارهایی جهت برقراری توسعه نسبی و پایدار در سطح منطقه. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و از نوع تحقیقات علمی است و بر اساس ماهیت از دو روش توصیفی - تحلیلی و همبستگی استفاده شده است. نخست امنیت و ابعاد آن طی مطالعات کتابخانه ای و میدانی با استفاده از تکنیک اِی.اِچ.پی[1] ارزیابی شد. سپس ، توسعه و ابعاد آن با توجه به شاخص های منتخب در سطح هر شهرستان با روش تاکسونومی بررسی شد و با روش همبستگی ارتباط میان ابعاد امنیت و توسعه در سطح استان آزمون پیرسون گرفته شد. نتایج حاکی است که امنیت و ابعاد آن با توسعه و ابعاد آن شامل توسعه اجتماعی ، فرهنگی ، و اقتصادی ارتباط چشم گیری دا رد و تغییر در هر بعد از امنیت تأثیر بسزایی در توسعه و ابعاد آن خواهد داشت و بالعکس. فقط در زمینه توسعه زیربنایی همبستگی معنادار حاصل نشد که با توجه به اینکه استان از لحاظ استقرار دارای فرصتی یگانه در میان همه استان های کشور است، توجیه شدنی است. درنهایت ، بین امنیت و توسعه رگرسیون گرفته شد که براساس نتایج 6/91 درصد از توسعه استان را می توان با برنامه ریزی در راستای بهبود امنیت استان تبیین کرد.
۶۲.

پهنه بندی جرائم مواد مخدر و ارزیابی و مدل سازی عوامل موثر بر آن با استفاده از تکنیک سیستم عصبی- فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۱ ۴۸-۱۱

کلیدواژه‌ها: جرائم مواد مخدر سیستان و بلوچستان پهنه بندی عوامل اقتصادی تکنیک سیستم عصبی - فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۲۰۵
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی پهنه های توزیع قاچاق انواع مواد مخدر در استان سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت جغرافیایی آن و قرارگیری آن در همسایگی کشور افغانستان و پاکستان بود. روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بود. داده ها و اطلاعات برای ارائه راه حل متناسب با معضل مذکور بر اساس واقعیت موجود و نظرخواهی از کارشناسان مرتبط بدست آمد. یافته ها: در این پژوهش به پهنه بندی انواع مواد مخدر پرداخته شد و نتایج حاصل از مدل سازی نرخ عوامل مؤثر بر قاچاق مواد مخدر با استفاده از سیستم عصبی فازی بیانگر این بود که مدل ساخته شده با دقت و صحت خوبی (0/060RMSE= و 0/98 R2=) قادر به برآورد نمودن نرخ عوامل موثر بر قاچاق مواد مخدر بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهد از بین شاخص ها و عوامل موثر بر قاچاق مواد مخدر، عوامل اجتماعی و فرهنگی بیشتر تاثیر داشته و پس ازآن عوامل اقتصادی، موقعیت جغرافیایی و روش های مبارزه با قاچاق مواد مخدر در درجه بعد قرار دارند.
۶۳.

ارائه مدل رهبری هوشمند اسلامی ایرانی با رویکرد قدرت نرم در سازمان های دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 151-174

کلیدواژه‌ها: مدل رهبری هوشمند اسلامی ایرانی رویکرد قدرت نرم سازمانهای دولتی سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۲۴۷
تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی رهبری هوشمند اسلامی ایرانی مبتنی بر قدرت نرم در سازمان های دولتی منتخب استان سیستان و بلوچستان انجام شد. دراین پژوهش سعی شده است ضمن حرکت در مرزهای دانش علم مدیریت و رهبری با تکیه برفرهنگ غنی اسلامی ایرانی ،الگویی بومی ،جامع و به روز ارائه گردد.پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت گردآوری داده ها آمیخته (کیفی – کمی) با رویکرد اکتشافی متوالی است. جامعه آماری این تحقیق در بخش کیفی شامل خبرگان و در بخش کمی 200 نفر از مدیران سازمان های دولتی منتخب استان سیستان و بلوچستان بوده است که با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند در بخش کیفی تعداد 20خبره و به روش تصادفی طبقه ای در بخش کمی 132 نفر از مدیران سازمان های دولتی منتخب استان سیستان و بلوچستان به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پژوهشگر در بخش کیفی پژوهش ابتدا با مصاحبه با خبرگان و اسناد موجود شاخص های الگوی رهبری هوشمندایرانی اسلامی مبتنی بر قدرت نرم در سازمان های دولتی را از روش تحلیل تم احصا نمود. خروجی این مرحله شناسایی 102 شاخص در قالب 17 مولفه اصلی و 28 ریز مولفه بود. بر اساس نظرات خبرگان و تجزیه و تحلیل های صورت گرفته، مدل رهبری هوشمندایرانی اسلامی مبتنی بر قدرت نرم احصاء و پرسشنامه پژوهش جهت استفاده در بخش کمی طراحی گردید. نتایج تحلیل داده های پژوهش نشان داد ، عوامل علی و زمینه ای رهبری هوشمند بر قدرت نرم در سازمان های دولتی تاثیر ندارد، اما عوامل ساختاری رهبری هوشمند بر قدرت نرم تاثیر دارد.
۶۴.

بررسی نقش بنادر در توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جنوب شرق ایران و ارائه یک چارچوب کلی در راستای توسعه بنادر ایران

نویسنده:
منبع: شاخص کارآفرینی سال دوم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۶ 32-70

کلیدواژه‌ها: سواحل مکران توسعه منطقه ای بنادر سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۰۶
تحقیق حاضر به بررسی نقش بنادر در توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی منطقه و ارائه یک چارچوب کلی در راستای توسعه بنادر سواحل جنوب شرقی ایران مکران می پردازد. برای نیل به این هدف از روش میدانی به همراه تکنیک مصاحبه عمیق در کنار استراتژی SWOT بهره برده شده است. برای جمع آوری اطلاعات از جامعه آماری و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را همه اسناد نوشتاری(اعم از مقالات، کتب، نشریات و. . . ) که در حوزه بنادر جنوب شرقی ایران سواحل مکران بنادری همچون ( چابهار، کنارک، تیس، زرآباد، پزم و بریس) می باشند و همچنین مطلعین کلیدی از جمله کارشناسان ( آکادمیک و اجرایی ) حوزه مذکور در استان سیستان و بلوچستان (در مهر و موم های اخیر) بوده اند تشکیل می دهد. سرانجام استراتژی های به دست آمده از نظر انتخاب بر اساس میزان جذابیت با تکنیک QSPM مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، که نتایج حاصله بدین قرارند: استراتژی های اولویت بندی شده ی ST در سواحل مکران بر اساس اولویت به ترتیب، تبلیغات گسترده بین المللی درزمینه توانمندی ها، قابلیت ها و موقعیت منطقه به منظور جذب اپراتورهای بخش خصوصی، توجه لازم و سرمایه گذاری هرچه بیشتر در امور زیر بنایی بنادر شهید بهشتی و کلانتری چابهار، توسعه و بهبود و ارتقاء فعالیت ها و خدمات فرودگاهی و زیرساخت های مربوط به گسترش حمل ونقل هوایی، جذب هر چه بیشتر سرمایه گذاری های داخلی و خارجی بخش خصوصی و سوق دادن هر چه بیشتر آن ها به سمت فعالیت های مولد صنعتی، کاهش قوانین و مقررات دولتی در چگونگی اداره منطقه آزاد ضمن حفظ اقتدار و منافع ملی، توسعه و بهبود راهه ای ارتباطی جاده ای بین چابهار با سایر نقاط کشور و اهتمام ویژه جهت احداث راه آهن چابهار – مشهد و اتصال به شبکه سراسری ایران، پاکستان و آسیای میانه هست.
۶۵.

بررسی و ارائه راهکارهای طراحی همساز با اقلیم در نواحی گرم و مرطوب بر مبنای معماری سنتی در ساختمان های جدید مسکونی (مورد مطالعه: سواحل سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 215 - 226

کلیدواژه‌ها: منطقه گرم و مرطوب اقلیم سیستان و بلوچستان بافت شهری طراحی اقلیمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۳۶
جنوب ایران و سواحل جنوبی ایران که به وسیله رشته کوه ها از فلات مرکزی جدا شده اند، در اقلیم گرم و مرطوب قرار دارند. در این مناطق تفاوت دمای هوای سطح خشکی و سطح دریا باعث به وجود آمدن نسیم های دریا و خشکی می شود؛ اما این نوع بادها به نوار باریک ساحلی محدود می شود و هوا در مناطق داخلی، آرام و سرعت باد- در صورتی که وجود داشته باشد بسیار کم است. در واقع هدف از انجام این پژوهش، شناخت معیارهای موثر طراحی در اقلیم گرم و مرطوب با تاکید بر اقلیم سیستان و بلوچستان، بوده است. در این پژوهش از روش کاربردی-توسعه ای برای نیل به اهداف استفاده شده است. می توان از خصوصیات آب و هوایی این کرانه به میزان ریزش باران سالیانه بسیار اندک، اغلب بارندگی در فصول پاییز و خصوصاً زمستان است اشاره کرد. هوای بسیار گرم و مرطوب در تابستان و معتدل در زمستان، رطوبت هوا بسیار زیاد در تمام فصول سال، همچنین اختلاف کم درجه حرارت بین شب و روز، شور بودن آب های زیرزمینی در اکثر مناطق و نیز پوشش بسیار کم گیاهی از دیگر خصوصیات این مناطق است. در جهان امروز با وجود تکنولوژی های جدید دیگر ساختمان سازی مشکلات و محدودیت های گذشته را نداردو تقریبا برای هر سلیقه ای می توان ساختمان ساخت. آنچه که اهمیت دارد، ایجاد ساختمان هایی است که علاوه بر تطابق با تکنولوژی روز، با معماری بومی هر منطقه مطابقت داشته باشند و از طریق صرفه جویی در مصرف انرژی، معماری ما را به سمت پایداری سوق دهند
۶۶.

بررسی تاثیر گذاری عملیات های روانی گروهک های تروریستی بر نگرش مردم استان سیستان و بلوچستان

نویسنده:
منبع: قلمروهای جغرافیایی قرن جدید دوره اول پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: گروهک های تروریستی جندالله جیش العدل سیستان و بلوچستان جنگ نرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۲۷۴
یکی از مهمترین نقاط آسیب پذیر ایران از نظر تهدیدات نرم فعالیت گروه های تروریستی انحرافی در مناطق مرزی به ویژه جنوب شرق است. بیشتر مواقع دو بال تروریسم یعنی خشونت در قالب حملات چریکی، انتحاری و..  حمایت های رسانه های دیداری و شنیداری دیجیتال ماهواره ای کشورهای بیگانه مخالف ایران، از آنها، باعث استفاده ازعملیات های جنگ روانی علیه ساکنان استان سیستان و بلوچستان شده است.  این پژوهش می خواهد به این سوال پاسخ دهد ایا عملیات های مختلف گروه های تروریستی (گروه جندالله و جیش العدل )بر نگرش مردم استان سیستان و بلوچستان نسبت به این گروهها  تاثیر داشته است؟نتایج پژوهش نشان می دهد کمترین سن  مشارکت کننده 19 سال و بالاترین سن 66 سال و بالاترین میزان مشارکت به گروه سنی 34-25 با (38.2 درصد) و مردان با 58.3 درصد و زنان 41.7 درصد  بوده است، از این میزان مشارکت 64.6 درصد شیعه و 35.4 درصد اهل سنت بوده اند. اقدامات تروریستی درتاسوکی، مسجد امیر المو منین، مسجد جامع زاهدان و... در حد متوسط تا زیاد تفرقه مذهبی بین مردم را در پی داشت که با اقدامات نظامی، امنیتی و رسانه ای برعلیه گروه های تروریستی و نشان دادن ماهیت و چهره آنها، در نهایت دستگیری سرکرده گروهک تروریستی جندالله را درپی  داشت تا حدودی کاهش پیدا نمود. عدم همسویی مردم بلوچ با آنها نشان دهنده انزجار اهل سنت از اقدامات تروریستی آنها می باشد. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از دو روش یکی طراحی پرسشنامه و توزیع در سطح استان و دیگری روش کتابخانه ای و استفاده از اسناد و اینترنت، جهت تکمیل اطلاعات بهره گرفته شده است. آزمون اصلی استخراج نتایج تحقیق، آزمون Chi-Square   (خی دو ) است. همچنین با کمک نرم افزار spss به تجزیه و تحلیل پرداخته وسپس با کمک GIS نقشه های مورد نظر تهیه و مورد استفاده قرار گرفته است. 
۶۷.

بررسی نقوش آویز بافته های طلسمی و تعویذی در سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پیکره دوره دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 55 - 72

کلیدواژه‌ها: سیستان و بلوچستان آویزبافته باور طلسم و تعویذ نقش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۵۵
بیان مسئله: ازجمله دست بافته های مناطق عشایری سیستان و بلوچستان آویز بافته های تزئینی است. بافندگان برای در امان بودن از مصائب روزگار و غلبه بر ترس ها از نقوشی در این بافته ها استفاده نموده اند که جهت طلسم و تعویذ شکل گرفته اند. از این رو مسئله قابل تأمل این است که چگونه نقوش مرتبط با طلسم و تعویذ روی دست بافته های کاربردی زندگی نقش بسته است و دلیل کاربرد این نقوش در این دست بافته ها چیست؟ هدف: ازآنجاکه تاکنون مطالعه جامعی در این باره صورت نگرفته نگارندگان بر آن شدند که در این زمینه به پژوهش بپردازند. مقاله حاضر کوشیده است تا با شناسایی انواع آویز بافته های سیستان و بلوچستان، ضمن تلاش در برطرف نمودن کاستی های پژوهش های موجود و هم راستا، نقوش این بافته ها را تحلیل و بررسی کنند. روش پژوهش: این مقاله از نوع پژوهش های کیفی است و روش ارائه آن توصیفی–تحلیلی است که اطلاعات مورد نظر آن به شیوه کتابخانه ای و میدانی جمع آوری گردیده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد دست بافته ها در این منطقه به صورت آویزبافته یک تلی (دستبافته ای با عرض کم و طول زیاد)، تعویذبند، گلوبند چهارپایان، مال بند و پُلُک بوده است، نقوش در دست بافته ها علاوه بر جنبه تزئینی و کاربردی، جهت بازتاب آرزوها، خواسته ها، بیان ترس و اعتقادات مردم منطقه بوده است. پرکاربردترین صورت هندسی نقش مایه ها با بنیاد مثلث، مربع و لوزی است استفاده از این فرم و نقوش در این دست بافته ها نشان از تأثیر اقلیم و فرهنگ منطقه ای بر هنر این سامان دارد. استفاده از این نقوش در کنار تزئیناتی هم سو، برای دفع بلایا با هدف تعویذی و طلسمی ایجاد شده اند.
۶۸.

ساماندهی قابلیت ها و توانمندی های عشایر در راستای امنیت پایدار (با تأکید بر عشایر سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 101 - 111

کلیدواژه‌ها: عشایر قابلیت ها و توانمندی ها امنیت پایدار سیستان و بلوچستان طایفه تیره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۸۰
ایلات و عشایر میهن اسلامی در گذر زمان در ییلاق و قشلاق و ایل راه های عرصه ی کوچ، در گیر و دار مسایل و معضلات بسیاری بوده و می باشند. جامعه ی عشایری ایران به عنوان یکی از جوامع سه گانه ی کشور، در کنار جامعه ی شهری و روستایی، همواره نقش بارز و تعیین کننده ای در سرنوشت سیاسی و حیات اقتصادی کشور داشته اند.  بر اساس آخرین سرشماری عشایر کوچنده ی کشور در تیرماه 1387، جمعیت عشایری ایران، یک میلیون و 186هزار و 398 نفر در قالب 212772 خانوار، 104 ایل و 552 طایفه مستقل و 19840 کوچکترین رده ی ایلی بوده است.  از جمعیت عشایری استان سیستان و بلوچستان نیز در سرشماری سال 1387، تعداد 95298 نفر در ییلاق و 102245 نفر در قشلاق استقرار داشته اند. در سال 1390 نیز جمعیت عشایر استان برابر102000 نفر اعلام شده که نشان از حضور و علاقه ی عشایر به امر کوچ نشینی در عرصه ی سرزمین خود دارد.  مسؤولین بر این امر مهم واقف اند که عشایر و مرزنشینان در طول اعصار مختلف در صورت ضرورت، در کنار برادران نظامی و انتظامی، پیشگامان مبارزه با حمله ی بیگانگان و چپاولگران بوده و حافظان مرز و بوم میهن خود و مال و ناموس هموطنان به شمار می روند و در این راه فداکاریها و رشادتها نموده و شهدای گرانقدری را تقدیم اسلام و میهن اسلامی نموده اند، به نحوی که حضرت امام (ره) عشایر را ذخایر انقلاب می نامند. لذا باید به جد تلاش شود تا ضمن ساماندهی قابلیتها و توانمندی های آنان، در مورد رفع محرومیت و افزایش سطح رفاه و زندگی آنان در عرصه ی ییلاق و قشلاق، ایل راه ها و روستاهای مسیر عشایر اقدام و امکانات لازم نیز مهیا گردد تا روحیه ی سلحشوریشان به ویژه در عرصه ی امنیت پایدار حفظ شود. این مقاله به اختصار به آن می پردازد. 
۶۹.

تحلیل فضایی روند وقوع پدیده گرد و غبار در استان سیستان و بلوچستان با روش های آماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲-۳ (پیاپی ۳۱) 97 - 109

کلیدواژه‌ها: سیستان و بلوچستان من- کندال سنس استیمیتور گرد وغبار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۳۴
به منظور تحلیل تغییرات روند وقوع پدیده گرد وغبار داده های ماهانه و سالانه فراوانی روزهای توام باگرد و غبار ایستگاه های سینوپتیک استان سیستان و بلوچستان طی دوره آماری 2010-1956 از سازمان هواشناسی کشور دریافت ومورد استفاده قرار گرفت. با توجه به طبیعت گسسته داده ها و عدم توزیع بهنجار سری زمانی جهت تحلیل روند داده ها استفاده از آزمون های ناپارامتریک مناسب تر است. دراین پژوهش جهت مطالعه بهنجاری سری زمانی داده ها، از آزمون لایلی فورس، جهت تحلیل رونداز آزمون های من - کندال و سنس استیمیتور و توزیع جغرافیایی نوع روند روزهای همراه با گرد غبار از نرم افزار GIS استفاده شده است. نتایج حاصل ازآزمون های مذکورنشان داد (به استثنای خاش و سراوان) که فاقد روند است، سایرایستگاه های مورد مطالعه دارای روند افزایشی معنی دار می باشند. همچنین فراوانی طوفان های گرد و غبار در دوره گرم سال و در قسمت های شمالی و جنوبی استان بیشتر است. در مقیاس فصلی میزان فراوانی طوفان ها در فصل بهار بیشتر از سایر فصول بوده و در شرق استان بیش از غرب آن است.
۷۰.

بررسی پیامدهای بی ثباتی در افغانستان بر مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: افغانستان سیستان و بلوچستان بی ثباتی سیاسی اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۱۹
افغانستان که یکی از همسایگان شرقی ایران است همواره صحنه جنگ و بی ثباتی، درگیری ها و خشونت های فرقه ای بوده است. این پژوهش بدنبال تبیین و تشریح تأثیرات تحولات داخلی و بی ثباتی های موجود در ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور افغانستان بر امنیت جامعه ایرانی به ویژه در منطقه سیستان و بلوچستان از سال 1357 تاکنون است هدف اصلی پژوهش بررسی و تحلیل پیامدهای بی ثباتی در افغانستان بر مسائل سیاسی- امنیتی- اجتماعی و فرهنگی استان سیستان و بلوچستان می باشد: فرضیه اصلی که در این پژوهش پیگیری شده است که عبارت از: ده بحران و بی ثباتی در افغانستان موجب افزایش ترددهای غیرمجاز، گسترش قاچاق، اقدامات ضد امنیتی و ... در استان سیستان و بلوچستان شده است روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از مطالعات کتابخانه ای دنبال شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد مجاورت جغرافیائی ایران با افغانستان طی سه دهه اخیر، باعث افزایش خشونت ها و تروریست های فرقه ای؛ به منطقه سیستان و بلوچستان و تهدیدات امنیتی ناشی از آن برای ایران بوده است. وقوع حوادثی همچون آدم ربائی، انفجارهای تروریستی، کشتار غیر_-- و همینطور نیروهای نظامی و انتظامی صحت این ادعا را اثبات می کند.
۷۱.

سنجش سطح توسعه یافتگی گردشگری شهرستان های استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: توسعه یافتگی گردشگری تاپسیس شاخص موریس سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۴۳
وجود زیرساختها و توزیع مناسب خدمات در جذب گردشگران به طرف مکانهای مستعد گردشگری بسیار تعیین کننده است. گردشگری یکی از بهترین گزینه های کاهش فقر، ایجاد اشتغال و متنوع سازی اقتصاد مناطق محروم است. پژوهش حاضر با هدف بررسی سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان سیستان و بلوچستان به لحاظ برخورداری از زیرساخت های گردشگری انجام گرفته است. اطلاعات مورد نیاز این تحقیق از سالنامه آماری سال 1394 استان اخذ شده و جامعه آماری تحقیق، شهرستان های استان سیستان و بلوچستان می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی – تحلیلی و مدل های مورد استفاده جهت رتبه بندی شهرستان های استان، تکنیک های تاپسیس و موریس می باشند. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده برای سطح بندی شهرستان ها، بر اساس شاخص موریس به ترتیب شهرستان های زاهدان، چابهار، ایرانشهر، سرباز و سراوان برخوردارترین و شهرستان های نیمروز، مهرستان، هیرمند و دلگان کم برخوردارترین شهرستان های استان می باشند. همچنین براساس تکنیک تاپسیس نیز مشخص شد که، شهرستان های زاهدان، چابهار، زابل، سراوان و ایرانشهر برخوردارترین شهرستان ها و شهرستان های نیمروز، مهرستان، دلگان و هیرمند کم برخوردارترین شهرستان های استان از لحاظ برخورداری آنها از زیرساخت های گردشگری هستند. نتایج همچنین نشان داد در مجموع 95 درصد از شهرستان های استان در سطح نسبتآ محروم و محروم از توسعه قرار دارند.
۷۲.

تحلیل ویژگی های بافتی رسوبات رودخانه سرباز و برآورد بار رسوبی رودخانه در حوضه آبخیر سد پیشین، شرق استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 653 - 667

کلیدواژه‌ها: رودخانه سرباز بار رسوبی رسوبات رودخانه ای حوزه آبخیز سد پیشین سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۲۰
رسوبات رودخانه ای از اصلی ترین اجزای اکوسیستم های آبی هستند که نقش اساسی در چرخه عناصر غذایی و همچنین انتقال آلاینده ها در سیستم های آبی یر عهده دارند. لذا در این پژوهش، ویژگی های بافتی رسوبات رودخانه سرباز و برآورد بار رسوبی رودخانه در حوضه آبخیر سد پیشین، شرق استان سیستان و بلوچستان، مورد مطالعه قرار گرفته است. جهت رسوب سنجی، در این تحقیق از روش برون یابی یا منحنی سنجه رسوب استفاده گردیده است. بر اساس داده های مربوط به دبی جریان و دبی رسوب رابطه بین آنها برای رودخانه سرباز به صورت (Qs=22/89 * QW 1/939) محاسبه گردیده است. میانگین سالانه بار رسوبی در محل بالغ بر 425021 تن بار معلق و بین 42500 تا 85000 تن بار بستر در سال به دست آمده است. همچنین سایر نتایج نشان داد تغییر میانگین اندازه ذرات و جورشدگی رسوبات به صورت افزایش نمائی غیر پیوسته از محل ورود شاخه های فرعی تا مصب رودخانه، به خوبی نقش شاخه های فرعی تغذیه کننده را در وضعیت رسوب شناسی شاخه اصلی نشان می دهد.
۷۳.

مدلسازی و پیش بینی پدیده گرد و غبار استان سیستان و بلوچستان بر اساس مدل برون یابی منحنی روند سری های زمانی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 139 - 157

کلیدواژه‌ها: گرد و غبار سری های زمانی مدل سازی سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۸۶
منطقه جنوب شرق کشور از جمله مناطقی است که سالانه شاهد توفان های گرد و غبار فراوان در محدوده سرزمینی خود است. بر اساس همین ضرورت، هدف نهایی پژوهش حاضر تحلیل سری های زمانی توفان های گرد و غباری استان در مقیاس های ماهانه، فصلی و سالانه، شناسایی مدل احتمالی مولد داده ها و در نهایت الگوسازی برای اظهار نظر در مورد رفتار آینده سری توفان های گرد و غبار می باشد. برای انجام پژوهش از آمار هفت ایستگاه بالای 20 سال دوره آماری (2008-1986) استفاده گردید. ابتدا تعیین روند توفان های گرد و غبار برای ایستگاه ها در مقیاس های مختلف (ماهانه، فصلی و سالانه) توسط روش های ناپارامتری صورت گرفت. برای برازش مدل مناسب جهت برآورد تغییرات توفان های گرد و غبار در سطح استان در سال های آتی با استفاده از روش های کمی یک متغیره سری های زمانی (برون یابی منحنی روند، هموار کردن نمایی، روش هلت-وینترز و روش باکس- جنکینز) اقدام به تحلیل سری ها گردید و در نهایت مدل مناسب جهت برازش توفان های گرد وغبار استان سیستان و بلوچستان مدل برون یابی منحنی روند مشخص گردید. نتایج پژوهش نشان داد که حداکثر روند به صورت افزایشی در فصول تابستان و پاییز در سطح استان مشاهده می گردد و روند صعودی در سطح اطمینان 99 درصد به حداکثر خود در این فصول می رسد. طی فرآیند تعیین روند و جهت آن برای فصول مشخص گردید که در سطح استان تنها در بخش شرقی در محدوده ایستگاه های خاش و سراوان روند معنی دار مشاهده نمی گردد و سایر بخش های استان دارای روند معنی دار وجود دارد.  
۷۴.

تحلیل وضعیت فرهنگیِ سیستان و بلوچستان از دید کنشگران میدانِ فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره چهارم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 85 - 105

کلیدواژه‌ها: فرهنگ وضعیت فرهنگی رصد فرهنگی سیاست گذاری فرهنگی سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۴۶
مقاله حاضر برگرفته از یک پژوهش اکتشافیِ انجام شده در سال 1399 است که بر پایه نوعی روش شناسی کیفی، به دنبال آن بوده تا تحلیلی از وضعیت فرهنگی و هنری استان سیستان و بلوچستان با تکیه بر نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها، و همچنین نیازها و خواسته های فرهنگی این استان، با تمرکز بر گسترش عدالت فرهنگی ارائه نماید. نتایج پژوهش مؤید آن است که از منظر 23 فعال و صاحب نظرِ مصاحبه شونده، استان سیستان و بلوچستان به لحاظ فرهنگی از ضعف هایی اساسی مانند ضعف در زیرساخت های فرهنگی و هنری؛ عدم وجود وحدت نظر و رویه در حوزه فرهنگ و هنر؛ کمبود آگاهی های فرهنگی و هنری، در کنار کمبود بازار عرضه محصولات این حوزه؛ عدم آشنایی و برخورداری از حقوق اولیه در این حوزه؛ و عدم حمایت شایسته از اهالی فرهنگ و هنر رنج می برد. مهم ترین نقاط قوّت استان نیز عبارتند از: پیشینه فرهنگی و تمدنی غنی؛ وجود تنوعات جغرافیایی و طبیعی؛ و وجود ظرفیت ها و استعدادهای انسانی قابل توجه. وجود قابلیت ها و امکانات صدور عناصر فرهنگی و هنری، و وجود زیست بوم دانش بنیان و صنایع خلاق فرهنگی - هنری از جمله مهم ترین فرصت هایی هستند که سیستان و بلوچستان می تواند به لحاظ فرهنگی و هنری از آن ها بهره گیرد. این در شرایطی است که بازاندیشی در گفتمان ها و نگرش های فرهنگی کلیشه ای؛ سرمایه گذاری و حمایت از جوانان و فعالان حوزه فرهنگ و هنر؛ اهتمام به تقویت هنرستان ها، کارگاه های تولید هنری و فعالیت های محصول محور؛ حمایت از تولیدکنندگان بومی محتوی نظیر آثار نمایشی و مستند؛ و انتخاب مدیران جهادی متعهد و متخصص از مهم ترین خواسته ها و نیازهای حوزه فرهنگ و هنر این استان است. با توجه به نتایج به دست آمده، پیشنهاد می گردد ضمن جلب مشارکت واقعی شهروندان این استان، زیرساخت های فرهنگی - هنری و نیز فعالیت رسانه های جمعی و انجمن های مربوطه در استان تقویت گردد.
۷۵.

شناسایی و تحلیل موانع توسعه گردشگری در دریای عمان (مطالعه موردی: سواحل استان سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹) 27 - 47

کلیدواژه‌ها: صنعت گردشگری گردشگری ساحلی دریای عمان سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۵۸
هدف از این پژوهش، شناسایی و تحلیل موانع توسعه گردشگری در سواحل دریای عمان است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی - تحلیلی است. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شامل دو دسته: گردشگران ورودی به منطقه که با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 382 پرسشنامه به صورت نمونه گیری تصادفی و از بین گردشگران در دسترس و پاسخگو و نیز 30 نفر از مسئولین ادارات مرتبط با موضوع گردشگری است. جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آزمون تی تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که از نظر گردشگران، گردشگری در سواحل دریای عمان در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. چنان که میانگین موانع اقتصادی (920/2)، موانع تبلیغاتی (957/2)، موانع زیرساختی و خدماتی (912/2)، موانع ورزش های ساحلی (767/2)، موانع فرهنگی - اجتماعی (928/2) و موانع مدیریتی (857/2) همگی پایین تر از میانگین مطلوب (3) قرار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که موانع مدیریتی و موانع اقتصادی به ترتیب با مقدار بتای 368/0 و 302/0 بیشترین تأثیر و موانع انجام ورزش های آبی ورزشی با ضریب بتای 154/0، موانع اجتماعی با ضریب بتای 171/0، موانع امکانات زیرساختی و خدمات گردشگری با ضریب بتای 224/0 و موانع تبلیغاتی با ضریب بتای 294/0 به ترتیب اثرات کمتری بر گردشگری ساحلی در سواحل دریای عمان داشته اند. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که موانع مدیریتی با 820/0 و موانع اقتصادی با 623/0 به ترتیب بیشترین تأثیر را بر گردشگری ساحلی در سواحل دریای عمان داشته و موانع توسعه ورزش های ساحلی با 154/0 کمترین تأثیر را بر گردشگری ساحلی داشته است. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده می توان چنین بیان نمود که موانع توسعه گردشگری در سواحل دریای عمان وابسته به عواملی همچون عامل اقتصادی، تبلیغاتی، مدیریتی، اجتماعی- فرهنگی، ورزش های ساحلی و زیرساختی – خدماتی است که تا زمانی که این مشکلات و موانع برطرف نشوند، گردشگری در این مناطق به رشد و توسعه مناسب نخواهد رسید.
۷۶.

شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت عمومی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۵ 93 - 123

کلیدواژه‌ها: حکمرانی خوب توسعه پایدار سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۲۱۶
یکی از رویکردهای نوین به توسعه، الگوی حکمرانی خوب است که نقش موثری در کنترل فساد، اثربخشی دولت، ثبات سیاسی، کیفیت قوانین و مقررات دارد؛ از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار در سازمان های دولتی استان سیستان و بلوچستان انجام شد. روش پژوهش برحسب هدف کاربردی و برحسب نوع داده ها آمیخته (کیفی- کمی) با رویکرد اکتشافی است؛ بدین ترتیب که با استفاده از روش فراترکیب تعداد54 مقاله در حوزه حکمرانی خوب مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و شاخص های پژوهش شناسایی شد. عوامل و مولفه های شناسایی شده با نظر خبرگان سنجیده و پس از اخذ نظرات اصلاحی ایشان بر اساس روش های آماری مربوطه تحلیل و در نهایت تناسب مدل، مولفه ها و ترکیب عوامل به اجماع آنان رسید. جامعه آماری در بخشی کیفی پژوهش شامل 11 نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای آشنا با موضوع بود که به صورت غیر احتمالی و قضاوتی انتخاب و با روش دلفی اطلاعات مورد نیاز از ایشان جمع آوری شد. در ادامه در راستای اعتباریابی مدل پژوهش پرسشنامه پژوهش طراحی و در بین 216 نفر از اعضای نمونه شامل مدیران و کارشناسان استانداری، فرمانداری و اعضای هیات علمی دانشگاه در سطح استان سیستان و بلوچستان که به روش تصادفی طبقه ای توزیع گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار 2 Smart PLS استفاده شد. در نهایت یافته های پژوهش نشان داد شاخص های اظهار نظر و پاسخگویی، کیفیت قوانین، کنترل فساد، حاکمیت قوانین، شفافیت، چشم انداز و برنامه ریزی، اثربخشی و کارایی، اخلاق محوری، مسئولیت پذیری، اعتماد محوری، عدالت، فقرزدایی، رشد اقتصادی، مشارکت، توسعه نهادی، شایسته سالاری، اعتماد محوری و ثبات سیاسی و خشم به ترتیب مهمترین مولفه های حکمرانی خوب با رویکرد توسعه پایدار می باشند.
۷۷.

تبیین تعاملات شهر و مرز با رویکرد توسعه پایدار بر اساس منطق تصمیم گیری چند معیاره فازی، مطالعه موردی: شهرهای مرزی استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۴ ۲۶۸-۲۴۷

کلیدواژه‌ها: شهر مرز تعاملات مرزی توسعه پایدار سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۷۲
در این پژوهش به بررسی و تبیین کنش ها و تعاملات میان شهر و مرز پرداخته شد. تحقیق پیش رو از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی-تحلیلی به شیوه کتابخانه ای و میدانی است.ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و مصاحبه بوده است. جامعه آماری متشکل از مجموع یک درصدجمعیت شهرهای مرزی زاهدان،میرجاوه،دوست محمد،خاش وسراوان می باشد (۸۰۹۲N=)با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری سهمیه ای۳۶۷نفر به عنوان نمونه انتخاب و برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل تلفیقی تحلیلی (SOWT-ANP)استفاده شد. یافته ها و نتایج نشان داد، مهمترین نقطه قوت مؤثر بر روابط شهر و مرز مربوط به عوامل اجتماعی با میانگین ۳.۵۵ ودر بین نقاط ضعف، بیشترین تأثیر را نقاط ضعف اجتماعی با میانگین۳.۶۳ و دربین فرصتهای مورد بررسی، عوامل اقتصادی و مدیریتی باکسب میانگین ۳.۵۳و سرانجام دربین انواع تهدیدات، آسیب ها وتهدیدات اجتماعی با متوسط ۳.۷۵بیشترین تأثیر را دارند. همچنین استفاده ازروش (F.ANP)دراین پژوهش نشان داد که بیشترین وزن مربوط به عامل تهدید،«مدیریتی» است که ۹/۷ درصد از وزن نهایی راکسب و جایگاه اول را از دیدگاه پاسخگویان به خود اختصاص داده است. «برقراری امنیت اقتصادی، سیاسی و محیطی جهت مقابله با بحران ها، حمله ها و...(ST۲)»بعنوان مطلوب ترین استراتژی تصمیم گیری در زمینه موضوع مقداری برابر با صفر می باشد. و استراتژی«عدم همکاری و قطع مراودات برون مرزی با همسایگان (WT۱)» بعنوان بدترین راهبرد درخصوص مسئله برگزیده شده است. لذا می توان گفت: در بین عوامل (SWOT) «تهدیدها و چالشها»در ابعاد امنیتی و مدیریتی تأثیرگذارترین عامل گسست و شکاف حقیقی وعامل «بهره گیری از فرصت ها» مسئله اصلی دربهبود وارتقاء روابط و تعاملات میان شهر و مرز می باشد. همچنین ازمنظرشاخص های توسعه پایدارعامل مدیریتی (نهادی)دارای بیشترین درجه اهمیت و عوامل اجتماعی، اقتصادی ومحیطی به ترتیب در رتبه بعدی قرار گرفته اند.
۷۸.

بازتولید نظام تجاری در مناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان ذیل راهبرد احیای جاده ابریشم و دلالت های آن برای مبارزه با قاچاق کالا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد پنهان بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ و ۲۵ 7 - 42

کلیدواژه‌ها: قاچاق کالا سیستان و بلوچستان رویکرد تجاری رویکرد امنیتی و احیای جاده ابریشم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۱۹
تجارت همواره به عنوان رکنی اصلی در نظام اقتصادی ایران مطرح بوده است. موقعیت جغرافیایی ممتاز و عبور شاهراه-های بازرگانی مهمی همچون جاده ابریشم از خاک ایران را می توان از جمله دلایل رونق فعالیت های تجاری و بازرگانی در این مناطق عنوان نمود. منطقه سیستان و بلوچستان نیز به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی ویژه و قرارگیری در مسیرهای تجاری مهم روزگار گذشته، از رونق تجاری قابل توجهی برخوردار بود. اما در سده های اخیر و با گردش تجارت از مسیرهای خشکی به دریا، این مناطق به تدریج در انزوا قرار گرفت. عدم توسعه اقتصادی و نبود فرصت های شغلی مناسب، قاچاق و ناامنی را برای سیستان و بلوچستان به همراه داشته است. در نتیجه، با گسترش قاچاق و افزایش ناامنی ها، رویکرد امنیتی محض در مناطق مرزی استان حاکم گردید. پژوهش حاضر در راستای توسعه اقتصادی استان و مرتفع نمودن معضل قاچاق و کاهش ناامنی ها، ایده بازتولید نظام تجاری ذیل راهبرد احیای جاده ابریشم و تغییر رویکرد امنیتی به رویکرد تجاری را مورد مطالعه قرار داده است. در این پژوهش کاربردی که رویکردی توصیفی دارد، از منابع کتابخانه ای، مقاله ها و مصاحبه نیمه ساختار یافته برای جمع آوری اطلاعات و داده ها استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش متخصصان اقتصاد پنهان و خبرگان دانشگاهی بوده و برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه نیز از روش نظریه زمینه ای (گراندد تئوری) استفاده شده است. نتایج تحلیل مصاحبه ها بیانگر آن است که متصل شدن به کریدورهای اقتصادی بین المللی باعث ایجاد اشتغال و کاهش قاچاق در منطقه خواهد شد. همچنین تسهیل و تسریع امور تجاری و دستیابی به امنیتی درونزا از جمله نتایج حاصل از اتخاذ رویکردی تجاری در منطقه سیستان و بلوچستان خواهد بود که می توان با اتخاذ دیپلماسی فعال در زمینه های راه و اقتصاد و نیز بهبود و گسترش زیرساخت های ارتباطی استان ذیل راهبرد احیای جاده ابریشم و یا طرح هایی از این قبیل، بدان دست یافت.  
۷۹.

مکان یابی بهینه مناطق نمونه گردشگری (مطالعه ی موردی: استان سیستان و بلوچستان)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۸ 113 - 142

کلیدواژه‌ها: مناطق نمونه گردشگری تحلیل سلسله مراتبی (AHP) سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) منطق ارزش گذاری لایه ها (IO) مکان یابی سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۷
الگوهای نوین توسعه بر مدار توسعه محلی و بهره گیری از تنوع های مکانی- فضایی استوار هستند؛ بنابراین شناسایی ظرفیت ها و توانمندی های مختلف در سطوح خرد فضاهای جغرافیایی در کانون توجه برنامه ریزان توسعه قرار دارد. از سویی، با توجه به محدودیت های مختلف اعم از فنی، مالی، زمانی و مانند آن، امکان بهره گیری و توسعه تمام ظرفیت ها در سطوح محلی در مدت زمان کوتاه وجود ندارد؛ بنابراین، استفاده از روش های مناسب برای تعیین بهترین مکان از میان تعداد زیادی مکان، با بهره گیری از تعدادی معیارها و شاخص ها، ضروری می شود. یکی از پتانسیل های موجود در سطوح محلی در مناطق روستایی کشور، ظرفیت های توسعه فعالیت های گردشگری است که از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. در این میان مناطق نمونه گردشگری، از جمله مراکز مهم به منظور گسترش صنعت توریسم محسوب می شوند، به طوری که نقش و اهمیت  این مراکز بر هیچ مدیر و برنامه ریز گردشگری پوشیده نیست. در این پژوهش به کمک تلفیق مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و منطق ارزش گذاری لایه ها (IndexOverlay) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مدلی جهت تعیین و مکانیابی بهینه مناطق نمونه گردشگری که بر روی استان سیستان و بلوچستان اعمال شده است، ارائه می گردد. در این استان ایجاد ۵4 منطقه و 48 روستای نمونه گردشگری به تصویب هیئت دولت رسیده است. لذا با استفاده از مدل پیشنهادی، مناسب ترین سایت جهت احداث منطقه نمونه گردشگری جدید برای استان انتخاب شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مناطق گردشگری دره سرباز، تیس و تنگه فنوج مناسب ترین گزینه ها برای انتخاب به عنوان مناطق نمونه گردشگری و تهیه طرح جامع گردشگری هستند.
۸۰.

آمایش فضایی قلمروهای مرزی با استفاده از مدل AHP (نمونه ی موردی: شهرستان های مرزی استان سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال سیزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۸ 21 - 40

کلیدواژه‌ها: مرز آمایش سرزمین تحلیل سلسله مراتبی سیستان و بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۶۸
آمایش فضایی یکی از شیوه های مناسب و جامع برای مدیریت و برنامه ریزی مکان ها محسوب می شود. با توجه به اهمیت استراتژیک مناطق مرزی، پژوهش حاضر کوشیده است تا به تحلیل فضایی شاخص های اقتصادی-اجتماعی در 9 شهرستان مرزیِ زابل، زابلی، زاهدان، زهک، سیب و سوران، سرباز، سراوان، خاش و هیرمند در استان سیستان و بلوچستان بپردازد.پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، عِلّی- مقایسه ای است. برای رتبه بندی و سطح بندی شهرستان های مرزی استان از لحاظ میزان برخورداری از شاخص مورد بررسی، از روش تحلیل سلسه مراتبی (AHP) استفاده شده است. نتایج این پژوهش، نشان می دهد که شهرستان زاهدان به عنوان مرکز اداری- سیاسی استان سیستان و بلوچستان، به عنوان تنها گزینه ی برخوردار، رده ی نخست توسعه ی اقتصادی-اجتماعی را در میان شهرستان های مرزی استان سیستان و بلوچستان از آن خود کرده است. از سوی دیگر، فاصله ی شهرستان زاهدان با وجود سطح توسعه یافتگی در مقایسه با دیگر شهرستان های مرزی چندان چشمگیر نیست و نسبت محرومیت میان مناطق نیمه محروم و محروم نیز بسیار بالا است.