جیش العدل

سیستان و بلوچستان به عنوان بزرگترین ناحیه اقلیت مذهبی کشور با تراکم بالای قومیتی و وجود ساختار اجتماعی طایفه قبیلگی، همیشه منطقه ای مناسب برای شکل گیری گفتمان های مشروعیت بخش خشونت بار تلقی می گردیده است که این خشونت ها یکی از بزرگترین چالش های امنیتی جمهوری اسلامی ایران در مرزهای داخلی کشور محسوب می گردد. این نگاشته با دیدی توصیفی تحلیلی و استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف، گفتمان مشروعیت بخش گروهک تروریستی جیش العدل را در سال 1393 مورد بررسی قرار می دهد و در این راه با تحلیل بیانیه ها و استفاده از منابع دست اول، شاخص های نمادین مشروعیت بخش این گروه را معرفی کرده تا با هدفی کاربردی، شرایط را برای برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های هویتی و گفتمانی در جهت ناکام گذاشتن این عناصر مشروعیت بخش فرآهم آورد تا گامی در جهت تحکیم مبانی انقلاب در این استان برداشته شود. شیوه گردآوری اطلاعات در این پژوهش استفاده از داده های کتابخانه ای و بیانیه های تروریستی این گروه در سال 1393 می باشد.

یکی از مهمترین نقاط آسیب پذیر ایران از نظر تهدیدات نرم فعالیت گروه های تروریستی انحرافی در مناطق مرزی به ویژه جنوب شرق است. بیشتر مواقع دو بال تروریسم یعنی خشونت در قالب حملات چریکی، انتحاری و..  حمایت های رسانه های دیداری و شنیداری دیجیتال ماهواره ای کشورهای بیگانه مخالف ایران، از آنها، باعث استفاده ازعملیات های جنگ روانی علیه ساکنان استان سیستان و بلوچستان شده است.  این پژوهش می خواهد به این سوال پاسخ دهد ایا عملیات های مختلف گروه های تروریستی (گروه جندالله و جیش العدل )بر نگرش مردم استان سیستان و بلوچستان نسبت به این گروهها  تاثیر داشته است؟نتایج پژوهش نشان می دهد کمترین سن  مشارکت کننده 19 سال و بالاترین سن 66 سال و بالاترین میزان مشارکت به گروه سنی 34-25 با (38.2 درصد) و مردان با 58.3 درصد و زنان 41.7 درصد  بوده است، از این میزان مشارکت 64.6 درصد شیعه و 35.4 درصد اهل سنت بوده اند. اقدامات تروریستی درتاسوکی، مسجد امیر المو منین، مسجد جامع زاهدان و... در حد متوسط تا زیاد تفرقه مذهبی بین مردم را در پی داشت که با اقدامات نظامی، امنیتی و رسانه ای برعلیه گروه های تروریستی و نشان دادن ماهیت و چهره آنها، در نهایت دستگیری سرکرده گروهک تروریستی جندالله را درپی  داشت تا حدودی کاهش پیدا نمود. عدم همسویی مردم بلوچ با آنها نشان دهنده انزجار اهل سنت از اقدامات تروریستی آنها می باشد. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از دو روش یکی طراحی پرسشنامه و توزیع در سطح استان و دیگری روش کتابخانه ای و استفاده از اسناد و اینترنت، جهت تکمیل اطلاعات بهره گرفته شده است. آزمون اصلی استخراج نتایج تحقیق، آزمون Chi-Square   (خی دو ) است. همچنین با کمک نرم افزار spss به تجزیه و تحلیل پرداخته وسپس با کمک GIS نقشه های مورد نظر تهیه و مورد استفاده قرار گرفته است. 

تروریسم یکی از اصلی ترین متغیرهای تأثیرگذار بر امنیت کشورهای جهان و به خصوص غرب آسیا است. جمهوری اسلامی ایران و به ویژه جنوب شرق کشور نیز از این قاعده مستثنی نیست و امنیت این منطقه تحت تأثیر مفهوم تروریسم است. گروه های تروریستی در این مناطق، گفتمان و عملکرد خاص خود را پیگیری نموده و بر حسب آن گفتمان، یارگیری و بسیج منابع را عملی ساخته اند. یکی از این گروه های تروریستی که روندی گفتمانی را در کنار عملکرد نظامی و مستقیم پیگیری می کند، جیش العدل[1] نام دارد. این نگاشته بنا بر ضرورت تبیین علمی و دقیق ناامنی های شکل گرفته در مناطق شرقی جمهوری اسلامی ایران، تبیین گفتمان و عملکرد گروهک تروریستی جیش العدل را با استفاده از الگوی فرکلاف (2001) در دستور کار دارد و مطالعه منابع تولیدشده و در اختیار گروهک را انجام خواهد داد. عملیات های ناامن ساز و تروریستی این گروهک علاوه بر بسترهای عملیاتی، منشعب از گفتمان آن است و ترسیم الگوی مطلوب امنیت پایدار در این مناطق، مرحله بعد از شناسایی دقیق گفتمان ضد امنیتی این گروهک است. شیوه گردآوری داده ها در این نگاشته بر مبنای داده های دسته اول گروهک و منابع کتابخانه ای است و روش تحقیق نیز بر مبنای الگوی گفتمان انتقادی فرکلاف است. نگاشته بر این فرض مبتنی است که امر اجتماعی و ایدئولوژیک گروهک جیش العدل (جیش الظلم) در سطح ملی و محلی، تحت تأثیر ارزش های واژگانی گرامری و ارزش گفتمانی آن است و عملکرد ضد امنیتی این گروهک منشعب از عناصر و ارزش های خاص گفتمانی آن است که در ادامه شاخص های آن معرفی می شود. این گروهک تروریستی در جامعه جهانی و امت اسلامی به دلیل مجموعه اقدامات ضد انسانی و دینی، تحت عنوان «جیش الظلم» شناخته می شود.