مطالب مرتبط با کلیدواژه
۵۴۱.
۵۴۲.
۵۴۳.
۵۴۴.
۵۴۵.
۵۴۶.
۵۴۷.
۵۴۸.
۵۴۹.
۵۵۰.
۵۵۱.
۵۵۲.
۵۵۳.
۵۵۴.
۵۵۵.
۵۵۶.
۵۵۷.
۵۵۸.
۵۵۹.
۵۶۰.
اخلاق
حوزه های تخصصی:
در دورﮤ قاجار، ایران به علت داشتن موقعیت استراتژیکی در کانون توجه روسیه و دول غربی، به ویژه انگلستان، بود. در عصر قاجار انگلیس با اهداف استعماری، ایران را از هر لحاظ زیر نظر داشت. در زمان ناصرالدین شاه که بسیاری از سفرای خارجی با اهداف سیاسی اقتصادی در ایران مأموریت داشتند، انگلستان نیز سفرای متعددی رواﻧﮥ ایران کرد. مأموران انگلیسی ضمن انجام وظایف سیاسی محول شده در راستای منافع دولت خود، بادقت تمام دیگر جنبه های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی ایران را بررسی می کردند. مأموران انگلیسی از کنجکاوی و علاقه به فرهنگ ایرانی فارغ نبودند؛ اما برای کسب بهترین امتیازها از دولت ایران، به شناخت کافی از اخلاق و آداب و صفات ایرانیان نیاز داشتند. بنابراین بیشترِ آنها پس از حضور در ایران، در راستای انجام خدمات سیاسی، مشاهده ها و گزارش های خ ود را از ویژگی ها و آداب و اخلاق عوام و خواص مردم ایران برای دولت متبوع خود مکتوب می کردند. درواقع پژوهش حاضر پاسخی است به این پرسش که مأموران سیاسی انگلستانِ عصر ناصری اخلاق و عادات ایرانیان را چگونه ترسیم کرده اند. هدف از این مقاله بررسی اخلاق و عادات ایرانیان از نگاه مأموران سیاسی انگلیسی عصر ناصری است که با روش توصیفی تحلیلی و براساس منابع کتابخانه ای نگاشته شده است .
بایسته های حقوقی الزام به اخلاق در قوانین جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی تلگرام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پرسش از چرایی و امکان الزام قانونی اخلاق ریشه در بنیادی ترین مفاهیم حقوق عمومی همچون آزادی، قانون و اخلاق دارد و کیفیت و حدود دخالت دولت ها در نسبت میان آزادی و اخلاق ظرافت و دقت خاصی می طلبد زیرا توجه به هرکدام از این مفاهیم بدون در نظر گرفتن دیگری می تواند جامعه را با بحران هنجارهای ناهمگون و ناشناخته یا نقض اعتقادات عمومی مواجه نماید. امروزه می توان گفت اصلی ترین و فراگیرترین وسیله بیان آزادانه افکار و عقاید مردم، شبکه های اجتماعی مجازی، به ویژه نرم افزار پیام رسان تلگرام است اما گسترش سریع این گونه ابزارها در میان مردم باعث شده است تا نهادهای اجتماعی و دولت نتوانند در این فضا به شکل مؤثر در حمایت از الزامات قانونی و اصول اخلاقی وارد شود. سؤالی که مطرح می شود این است که «بایسته های حقوقی در الزام به اخلاق در جمهوری اسلامی ایران چیست؟ و به طور خاص در مورد شبکه اجتماعی تلگرام چه راهکارهایی جهت صیانت از ارزش های اخلاق وجود دارد؟» در این مقاله که به شکل توصیفی و تحلیلی و از طریق بررسی قوانین و مقررات عمومی انجام شده است پس از تبیین سؤال و بیان مفاهیم و چهارچوب تحقیق ازجمله مبانی الزام به اخلاق، به جستجو در میان بایسته های مذکور پرداخته شده است تا با جمع بندی قوانین، راهکارهای حقوقی شامل راهکارهای سلبی و ایجابی، برای الزام اصول اخلاقی با رعایت ملاحظاتی ازجمله آزادی بیان و اصل قانونی بودن جرم و مجازات مشخص شود.
بررسی و نقد کتاب «از علم سکولار تا علم دینی»(مقاله علمی وزارت علوم)
کتاب از علم سکولار تا علم دینی(گلشنی، 1377/1392) حاصل کوششی برای نقد رویکرد سکولار به علم و دعوت به رویکرد دینی به علم است. مولف در نقد رویکرد سکولار دو گام اساسی برمی دارد. نخست، استدلال می کند که علم نیازمند جهت است؛ جهتی که از جهان بینی دانشمند حاصل می شود. در ضمن این استدلال، مولف به نقد دیدگاه اثبات گرایی (پوزیتیویسم) می پردازد و می کوشد نشان دهد که علم پیش فرض های متافیزیکی دارد. دوم این که علم در مقام کاربرد یافته ها محتاج اخلاق است و بدون آن به تخریب می انجامد. در مقاله حاضر، با استفاده از روش نقد درونی و بیرونی، استدلال شده است که به رغم توجه مولف به ارتباط علم با متافیزیک، وی در تبیین این رابطه توفیق نیافته است زیرا آن را از سویی به مقام کاربرد و اخلاق مربوط کرده و از سوی دیگر به صورت افزودن چارچوب متافیزیکی به علم به صورت پسینی محدود کرده است. همین رویکرد افزودنی و پسینی، مولف را ناگزیر از اذعان به ماهیت خنثای علم کرده است که خود نشانگر عدم رهایی کامل وی از اثبات گرایی است. پیشنهاد مقاله حاضر آن است که مفهوم مناسب علم دینی، در گرو توجه به رابطه ارگانیک میان علم و متافیزیک است. این رابطه، به رغم تصور رایشنباخ و به تبع وی استنمارک، علم را دچار نسبیت گرایی مذموم نمی سازد؛ هر چند درجه ای مناسب از نسبیت گرایی را موجب می شود.
مرزهای اخلاقی بازار بررسی و نقد کتاب «آنچه با پول نمی توان خرید»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هفدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۴۶)
مایکل سندل در کتاب «آنچه با پول نمی توان خرید؟مرزهای اخلاقی بازار» به نقد سیاست های نئولیبرال می پردازد که عموما از دهه 70 در بسیاری از کشورهای جهان پیشنهاد و اجرا شد. نویسنده در کتاب «آنچه با پول نمی توان خرید» به نقد وضعیتی پرداخته که در آن سیطره یافتن سیاست های نئولیبرال باعث کالایی شدن و پولی شدن فزاینده روابط اجتماعی شده است؛ نویسنده نشان می دهد که چگونه روزمره ترین و پیش پا افتاده ترین تجریبات ما در نتیجه نفوذ و رخنه سرمایه، وجه اجتماعی و جمعی خود را از دست داده و افراد، انگیزه خود را بر اساس سود و زیان مادی تنظیم و ارزیابی می کنند. این مقاله تحت عنوان نقد صوری و نقد محتوایی ساختاربندی شده است؛ مصادیقی موردنظر نویسنده مصادیق متنوع و متمایزی هستند که تفاوت های مهمی بینشان وجود دارد و نمی توان تمام این موارد و مصادیق را یکسان و مشابه دانست. اما نویسنده تمام این مصادیق را از یک سنخ می داند و در مورد تمام آنها توضیح مشابهی ارائه می کند و این مهم ترین نقد این نوشتار به کتابی است که به صورت انضمامی خود را کتاب «چگونه زیستن در دنیای سرمایه داری آلوده به بازار» معرفی می کند.
بازشناسی انتقادی فلسفه سیاسی مایکل سندل در مناسبات اخلاق و سیاست(مقاله علمی وزارت علوم)
مایکل سندل فیلسوف سیاسی مشهور معاصر از نحله « جامعه گرایان یا جماعت گریان» و از منتقدان جان رالز نظریه پرداز مشهور «عدالت» در جهان غرب محسوب می شود. سندل در کتاب فلسفه عمومی که حاوی مقالاتی از نوشته های او در باب «اخلاق در سیاست» است به تشریح آموزه های فلسفی- سیاسی خود با رویکردی آشکار و مصداقی پرداخته است. در این کتاب سندل که شهرت اصلی او به دلیل قوت در بیان و سوق دادن مباحث انتزاعی فلسفه سیاسی به مسائل عینی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است تلاش می کند تا مناسبات اخلاق و سیاست به ویژه در جامعه ی آمریکا و با توجه به مصادیق عینی و نمونه های ملموس و قابل فهم برای عموم مردم را مورد مداقه و ارزیابی قرار دهد. در مطالعه انتقادی این رساله ی سندل ضمن بازشناسی فرازهای مهم فلسفه سیاسی وی با آموزه های سندل در باب مناسبات اخلاق و سیاست دیدگاه وی در نقد نظریه عدالت رالز در لیبرالیسم مورد واکاوی قرار خواهد گرفت. روش تحلیل در این پژوهش نیز توصیفی- تحلیلی است.
بررسی و نقد کتاب «دین و اخلاق» بررسی گونه های وابستگی اخلاق به دین(مقاله علمی وزارت علوم)
دین و اخلاق گرچه در بسیاری از موارد به یکدیگر کمک می کنند، اما در برخی موارد نیز گزاره های دینی و اخلاقی ناسازگار با یکدیگر به نظر می رسند؛ از همین روی بررسی ارتباط و یا تقابل وتعارض احتمالی آن دو نیازمند پژوهش و تأملات فلسفی است. کتاب دین و اخلاق(بررسی گونه های وابستگی اخلاق به دین)، به این مهم پرداخته و مؤلف محترم آن به طور مبسوط و با مراجعه به منابع مختلف به طرح، تبیین و بررسی این موضوع اقدام نموده است. ما در این پژوهش با روش کتابخانه ای و درعین حال تحلیلی، در صدد نقد و بررسی این اثر هستیم .نویسندگان مقاله حاضر پس از بیان ضرورت و اهمیت موضوع، به بررسی صوری و محتوایی کتاب دین و اخلاق پرداخته اند . در این راستا ابتدا ویژگی های مثبت اثر در هر دو جنبه آورده شده و سپس کاستی ها ونقاط ضعف آن طرح شده است. در نهایت پیشنهاداتی برای غنای هر چه بیشتر اثر ارائه گردیده است. به نظر می رسد توجه نمودن به کاستی های احتمالی کتاب و برطرف ساختن آن ها، می تواند این اثر را به عنوان منبعی درسی در کنار سایر منابع، در مقاطع تکمیلی قرار دهد.
بررسی و نقد کتاب «اخلاق علم» اخلاق علم همچون شاخه ای از جامعه شناسی علم(مقاله علمی وزارت علوم)
کتاب اخلاق علمچنانکه از عنوان آن پیداست کتابی است در حوزه اخلاق علم، که پژوهشکده علم و دین پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در سال 1391 منتشر کرده است. عنوان انگلیسی کتاب « The Ethics of Science: An Introduction» نام دارد. نویسنده ی کتاب دیوید بی رسنیک است. مترجمان آن مصطفی تقوی و محبوبه مرشدیان هستند. کتاب اخلاق علمچنانکه از عنوان آن پیداست کتابی است در حوزه اخلاق علم، ولی حقیقت امر این است که اخلاق علم که گونه ای اخلاق حرفه ای به شمار می رود درواقع با زمینه های گوناگونی چون، سیاست، جامعه، اخلاق، دین و اقتصاد پیوندهایی نزدیک و هم پوشانی دارد. ولی این حوزه از اخلاق بیش از هر چیز با جامعه شناسی علم سروکار دارد. در این مقاله نخست به تبیین و توصیف جامعه شناسی علم می پردازیم. سپس طرح کلی و چکیده ای از مطالب کتاب اخلاق علم را در پیش دید ترسیم می کنیم و در پایان نیز ایرادهای وارد بر کتاب را به اختصار و اجمال بررسی می کنیم.
چهار روایت جماعت گرایانه در فلسفه سیاسی معاصر
حوزه های تخصصی:
اندیشه جماعت گرایی در جامعه سیاسی ایران کمتر مطرح شده است و لزوم طرح آن نیز این است که نشان می دهد انسان معاصر می تواند به دنبال گزینه های دیگری هم باشد و محکوم و مجبور نیست که تنها از میان اصول جهان شمول مدرنیسم و نسبی گرایی پست مدرنیسم یکی را انتخاب کند. جماعت گرایی یک مکتب فکری در فلسفه سیاسی معاصر محسوب می شود که در تلاش است تا در میانه جهان شمولی لیبرال ها و تجددگرایان و نسبی گرایی پسامدرن ها و بر مبنای شرایط زمانی و مکانی هر فرهنگ و سنتی راهی میانه بگشاید. السدیر مک اینتایر، چارلز تیلور، مایکل ساندل و مایکل والزر از جمله مهم ترین متفکران جماعت گرا محسوب می شوند. ادبیات و آثار ارائه شده از سوی این متفکران زمینه ساز چالشی جدی با متفکران لیبرال معاصر شده و برآیند آن منازعه مشهور «لیبرال ها و جماعت گرایان»است. این منازعه مجموعه مسائلی را شامل می شود که بخش عمده ای از محتوای فلسفه سیاسی معاصر به دنبال تبیین و رفع آنها شکل گرفته است. این مقاله که برگرفته از پژوهشی گسترده در خصوص جایگاه اندیشه جماعت گرایی در فلسفه سیاسی معاصر است، در تلاش است تا ضمن معرفی این مکتب فکری در فلسفه سیاسی معاصر، هسته مرکزی و اصول و مبانی فکری آن را در پرتو دستگاه فکری چهار اندیشمند برجسته این مکتب نشان دهد.
روش های اصلاحی در تربیت اخلاقی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت اخلاقی
تربیت اخلاقی، نقشی بسیار مهم در سلامت روح انسان و سعادت فرد و جامعه دارد. بدین سان تربیت اخلاقی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که همیشه مورد توجه دانشمندان، محققان، اساتید دانشگاه و مربیان مدارس بوده است. شایان ذکر است که در دین مقدس اسلام، به اخلاق و تربیت اخلاقی توجه فراوانی شده است؛ به طوری که یکی از مهم ترین اهداف نزول قرآن کریم، تربیت اخلاقی، تهذیب انسان و پرورش افراد آراسته به فضایل اخلاقی است. در بین مباحث تربیت اخلاقی، روش های تربیتْ مهم ترین بخش تربیت اخلاقی است و موفقیت مربی در گرو روش هایی است که برای پرورش متربی به کار می بندد. به همین جهت، خطیرترین و دشوارترین مرحله از فرایند تربیت اخلاقی، تعیین و تشخیص روش، و استفاده و به کارگیری صحیح و مٶثر آن است. در موضوع، تقسیم بندی های گوناگونی ارائه شده که جامع آن، تفسیر روش ها به دو بخش ایجادی پرورشی و اصلاحی حذفی است. بر همین اساس، نگارنده در این پژوهش با محوریت آیات قرآن کریم، چهار روش تذکر، انذار، تنبیه و تغافل را به عنوان «روش های حذف و اصلاح رذایل اخلاقی» بررسی نموده است.
مقایسه نحوه مواجهه افراد با موقعیت های اخلاقی در فضای مجازی و دنیای واقعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از مطالعه حاضر بررسی تفاوت های محتمل هنگام مواجهه با موقعیت های اخلاقی در فضای مجازی در مقایسه با دنیای واقعی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کاربران بزرگسال فضای مجازی در ایران تشکیل می دهند. حجم نمونه مورد نظر شامل 365 نفر است که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. به منظور این مقایسه، طراحی 16 سناریوی کوتاه داستانی (4 جفت جنسیتی و 4 جفت مشترک) توسط پژوهشگر به شکلی صورت گرفت که هر جفت سناریو موضوع خاصی در حوزه اخلاق روابط را، یک بار در فضای مجازی و بار دیگر در دنیای واقعی می سنجد. یافته های پژوهش نشان می دهند دراغلب موضوعات اخلاقی مطرح شده برای مثال خیانت، دزدی، حریم خصوصی و موارد دیگر تفاوت معناداری میان نحوه مواجهه و قضاوت اخلاقی افراد در دو فضای مجازی و واقعی به چشم می خورد. میزان این تفاوت با توجه به نوع موضوع اخلاقی دچار تغییر شده ولی جز در پاره ای موارد جزئی تحت تأثیر متغیرهای فردی قرار نمی گیرد. می توان گفت به دلیل برخی ویژگی های فضای مجازی مثل گمنامی، برون رفت از حیطه کنترل بیرونی و موارد دیگر، افراد در فضای مجازی به شکلی سهل گیرانه تر با موضوعات اخلاقی مواجه شده و پایین تر از سطح استانداردهای اخلاقیِ معمول خود رفتار می کنند.
اصول اخلاقی ارتباطات کلامی در قرآن
حوزه های تخصصی:
ارتباطات کلامی یکی از شیوه های بسیار مهم و اصلی در ایجاد ارتباط انسان ها با یکدیگر می باشد که بخش عمده ای از زندگی و روابط اجتماعی انسان را در بر می گیرد. قرآن به عنوان کامل ترین کتاب هدایتی وتربیتی برای اصلاح و هرچه بهتر کردن این بخش مهم از زندگی انسان ها، دستورها و سفارشاتی را بیان کرده است که آنها را می توان در چند اصل جمع کرده و در قالب منظومه و چهارچوبی ارائه داد که قابل تفریع بر مصادیق متعدد باشد این اصول در دو بخش اصول سلبی واصول ایجابی دسته بندی شده است که اصول سلبی عبارتند از : اصل اجتناب از گفتار باطل، اصل اجتناب از زشتگویی، اصل اجتناب از تبدیل کلام دیگران، اصل اجتنباب از کاربرد واژگان شبهه آفرین و بهانه ساز و اصول ایجابی عبارتند از اصل استماع اقوال، اصل گفتگوی نیکو با همه مردم، اصل استحکام در سخن، اصل استعمال قول معروف. این تحقیق بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل متن و محتوا انجام شده است .
چالش های مدیریت دولتی در حوزه اخلاق و ارزش های سازمانی با رویکرد دولت و ملت همدلی و همزبانی
حوزه های تخصصی:
اخلاق از موضوعاتی است که از بدو تولد بشر وجود داشته و گذر زمان نه تنها ضرورت وجود آن را کم رنگ و کم اهمیت ننموده ، بلکه بر اهمیت و لزوم آن در این برهه زمانی افزوده است، تا جایی که امروزه اصول اخلاقی از موضوعات چالش برانگیز کلیه سازمان های اداری محسوب می گردد. امروزه مولفه های اخلاق به عنوان مجموعه ای از اصول و ارزش ها که درستی یا نادرستی (خوبی و بدی) رفتارها و تصمیم های فرد یا سازمان را تعیین می کند، درقالب محور اصلی رضایت مردم از عملکرد سازمان وارد عرصه ادبیات سازمانی شده است. رعایت اخلاق و ارزش های سازمانی عامل مهمی در تحقق شعار سال 1394 یعنی همدلی و همزبانی میان دولت و ملت می باشد.
بررسی و بازکاوی مفاهیم اخلاق در کار
امروزه اخلاق یکی از موضوعاتی است که از بدو تولد بشر وجود داشته است و گذر زمان نه تنها ضرورت وجود آن را کم رنگ و کم اهمیت ننموده است، بلکه بر اهمیت و لزوم آن در این برهه زمانی افزوده است، تا جایی که امروز بحث از مسئولیت های اجتماعی و استانداردهای جهانی اصول اخلاق انسانی از موضوعات چالش برانگیز کلیه سازمان های اداری می باشد. از طرفی پیچیده تر شدن روزافزون سازمانها و افزایش میزان کارهای غیراخلاقی، غیرقانونی و غیرمسئولانه در محیطهای کاری توجه مدیران و صاحبنظران را به بحث اخلاق کار و مدیریت اخلاق معطوف ساخته است. بطور کلی می توان گفت که امروزه مولفه های اخلاق به عنوان مجموعه ای از اصول و ارزش ها که درستی یا نادرستی (خوبی و بدی) رفتارها و تصمیم های فرد یا سازمان را تعیین می کند، در حالی که ادیان و مذاهب اسلامی به کرات بر حسب رشد تکاملی جوامع بشری و پذیرفتن کرامت انسانی، به جنبه های انسانی مولفه های اخلاقی و اصول حاکم بر آن اشاره کرده اند. از این رو در تحقیق حاضر، به لحاظ اهمیت موضوع به بررسی مفاهیم و مولفه های مختلف اخلاق در کار پرداخته شده است.
بررسی انتقادی رابطه اخلاق و حقوق در مدرنیته
حوزه های تخصصی:
مساله اخلاق و حقوق و رابطه آنها از مسائل مهمی است که همواره و خصوصاً در دوران مدرن ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. در مدرنیته با توجه به تغییر بنیادین که در بینش و گرایش انسان رخ داد، اخلاق و حقوق و رابطه آنها مانند همه جنبه های زندگی انسان بر اساس دو مؤلفه اصلی مدرنیته یعنی سکولاریسم و اومانیسم تبیین گردید. در این مقاله علاوه تبیین رابطه مطرح میان اخلاق و حقوق در مدرنیته به نقد اجمالی آن می پردازیم.
رابطه حقوق و اخلاق
حوزه های تخصصی:
بدون شک علوم اخلاق و حقوق از علوم انسانی بسیار مهم هستند و بحث در مورد رابطه ی این دو علم از ضروریات است و باید به آن پرداخته شود. برای فهم رابطه ی حقوق و اخلاق، ابتدا باید تعریفی از حقوق و اخلاق به دست آوریم تا بعدازآن بتوانیم در مورد آن ها قضاوت کنیم. سپس، عرصه های مشترک دو علم بررسی شود تا شباهت ها، تفاوت ها و روابط به دست آید. در این میان از گرایش های مختلف حقوق گرایش حقوق طبیعی (الهی) برگزیده می شود و در طرف مقابل اخلاق، برترین با معیار مذهب انتخاب می شود و این دو علم در مقابل یکدیگر قرار می گیرند و در برهه ی اوّل تفاوت های آن ها، مانند مبنا، منبع، موضوع و قلمرو، هدف، ضمانت اجرا و .... موردبررسی قرار می گیرد و در مرحله ی بعد رابطه ی این دو علم در چهار عرصه ی: «قانون، عرف، رویه قضایی و دکترین های حقوقی»، بررسی می شود.
مضامین تعلیمی در دیوان رودکی سمرقندی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ادبیّات تعلیمی، یکی از مهمترین انواع ادبی است که تثبیت و تقویت صفات مطلوب را از یک سو و نکوهش و تلاش برای حذف صفات ناپسند را در مخاطب عام از سوی دیگر دنبال می کند. نگرش هر شاعر درباره ی این صفات، نقش برجسته ای در کیفیّت القای این مضامین به مخاطبان دارد که بسته به شرایط درونی و محیط پیرامون هر شاعر می تواند متفاوت یا حتّی متعارض باشد و بر این اساس، می توان ادبیّات تعلیمی را نتیجه و برآیند تثبیت مضامین غنایی و الصاق عنوان خوب و بد به تجربیّات درونی فردی نیز دانست. در این مقاله، مضامین تعلیمی را در چارچوب تحلیل و دسته بندی شواهدی از دیوان رودکی، به عنوان خنیاگر و ترانه سرایی بنام و شایسته، به دو بخش عمده ی امر به معروف و نهی از منکر، بررسی نموده ایم تا نشان دهیم در تعداد اندکی از سروده های رودکی که اینک در دسترس است، وی بیشتر می کوشد احساسات و طرز تلقّی خود را از محیط پرآشوب زمانه اش، بنمایاند. به رغم این باور عام که رودکی انسانی شادخوار و دم غنیمتی بوده است، در واقع، اندوهی حزن آلود و ناشی از خردورزی در اشعارش نمایان است. مهمترین دغدغه ی رودکی، سعادتمندی است و تنها راه سعادتمندی از نظر وی، آراستگی به دانش، حکمت و اخلاق، آن هم در جامعه ای اخلاق مدار و خردمند است پس مضامین تعلیمی نزد رودکی به عنوان «پدر شعر فارسی» و «شاعر تیره چشم روشن بین» صبغه ی غنایی و هنرمندانه همانند مطربان شادی آفرین و نیز مصلحانه و اجتماعی همانند اندرزهای پدرانه دارد.
اخلاقِ تجاری در ادب فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از آنجا که بازرگانان، تجار و اهل کسب در گذشته نقش مهمی در جهت ارتقای رفاه اقتصادی و سطح کیفی جامعه ایفا می کردند، از زبان بزرگان ادبی و تاریخی، توصیه ها و تعالیمی پراکنده در خلال متون منظوم و منثور زبان فارسی، درباره آن ها به چشم می خورد. با جمع آوری و دسته بندی این تعالیم و توصیه ها، نه تنها می توان با چگونگی خریدوفروش بازرگانان در جامعه گذشته و نحوه تعامل مردم و پادشاه با آن ها آشنا شد، بلکه می توان سمت وسوی این توصیه ها و تعالیم را نیز دریافت. بر مبنای این پژوهش که تا قرن هشتم را در بر می گیرد، دریافتیم که قدما و بزرگان ما با امر و نهی خودشان، دو جنبه «فردی» و «تجاری» را مدنظر داشته اند که یکی برای تعالی روح و تهذیب نفس بازرگانان و دیگری برای پیشرفت در کار و دوری از ضرر و زیان مفید است. ازاین رو در کلام آن ها بایدهای فردی و تجاری ای همچون خوش اخلاق بودن، هشیار و قانع و امانت دار بودن، شرایط خریدار و فروشنده، کیفیت و چگونگی کالاها، آگاهی از نیاز شهرها و... دیده می شود. علاوه بر این موارد، نبایدهای فردی و تجاری ای مانند کم فروشی و گران فروشی نکردن، سوگند نخوردن و دروغ نگفتن، نسیه ندادن، شریک نداشتن و... نیز در گفتار آن ها وجود دارد که با رعایت آن ها، دنیا و آخرت بازرگانان و تجار بهبود می یابد.
بررسی دیدگاه های اجتماعی در آثار شیخ احمد جام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شیخ احمد جام از عارفانی است که به رغم نگاه صوفیانه و تلاش در جهت خودسازی فردی و پرورش مریدان و نشان دادن راه و رسم سلوک، به صلاح و رستگاری مردم جامعه از بن جان می اندیشد و در مجالس وعظ و نوشته های خویش موشکافانه کج روی های اجتماعی را گوشزد می کند. این نوشتار به دنبال آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی، برجسته ترین مسائل و موضوعات اجتماعی قرن پنجم را در آینة آثار احمد جام بازکاود. تا کنون بررسی مستقلی دربارة اندیشه های اجتماعی وی (با تکیه بر تمامی آثار او) صورت نگرفته است. رویکرد اجتماعی وی را می توان در موضوعات شش گانة زیر جست وجو کرد: 1. طبقات اجتماعی؛ 2. نهادهای مردمی؛ 3. ملل و نحل؛ 4. مشاغل و پیشه ها؛ 5. آداب و رسوم؛ 6. اخلاق اجتماعی. با بررسی دیدگاه های یادشده در آثار و رسائل وی جلوه هایی از جامعة عصر سلجوقی را می توان دید. با توجّه به سکوت منابع تاریخی، دربار مدار بودن مورّخان و بی اعتنایی ایشان به ساز و کار حاکم بر روابط و قشربندی های اجتماعی، وجود آثار و منابع گران سنگ اشخاص دردمندی چون احمد جام که به دل مشغولی ها و فراز و فرودها و زشتی ها و زیبایی های روابط اجتماعی نگریسته است، فرصت مغتنمی است که جامعة دیروز با برخی نگرش های جامعه شناختی واکاوی گردد.
اخلاق در بانکداری اسلامی با تأکید بر نظریه اطلاعات نامتقارن: کاربست بازی های بیزین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اصول اخلاقی در اسلام مبتنی بر آموزه های دینی و ارزش های اسلامی می باشد. تبعیت از این اصول در بانکداری اسلامی می تواند الگوهای رفتاری را ارتقا داده و تعامل بانک ها با یکدیگر و یا با سازمان های دیگر، مشتریان و کارکنان را بهبود ببخشد. بانکداری اسلامی با معرفی محصولات و منابع جدید و هم چنین ایدئولوژی متفاوت چالش هایی را در محیط رقابتی بانکداری به وجود آورده است. بانکداری اسلامی در بازار بین المللی بانکداری نیز گسترش چشم گیری داشته است. این مقاله مسئله اطلاعات نامتقارن در بانکداری را از منظر اقتصاد اسلامی مورد بررسی قرار می دهد و رابطه بین متقاضیان تسهیلات و بانک را در قالب یک بازی پویای مبتنی بر اطلاعات ناقص مدل سازی می کند. مقاله حاضر با مطرح ساختن مخاطرات عمده در محصولات بانکداری اسلامی به اهمیت مقررات و کدهای اخلاقی اشاره می کند. به لحاظ شکل و ساختار متفاوت بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری در بانکداری اسلامی، لزوم توجه به مشکلات ناشی از کژگزینی و کژمنشی ضروری می نماید. پایبندی افراد به اصول اخلاق اسلامی می تواند از آثار سوء کژگزینی و کژمنشی جلوگیری نماید.
اخلاق در مدیریت دانش
حوزه های تخصصی:
در فضای رقابتی امروز سازمان ها و صاحبان مشاغل دریافته اند که می بایست تمرکز را از منبع مادی به سمت دانش و منابع نامشهود خود منعطف کنند تا بتوانند در وضعیت موجود با رقبای خود رقابت کنند. از این رو جهت مدیریت، استفاده درست و بهره برداری از این منابع نامشهود، سازمان ها نیازمند بهره گیری از مفهومی به نام مدیریت دانش هستند که استفاده از آن باعث کسب مزیت رقابتی برای آنها می شود. با کمی توجه به ماهیت خاص دانش و این مطلب که امروزه این دانش است که قدرت را تعیین می کند و قدرت در دست فرد و یا گروهی است که دانش را در اختیار دارد، مسائل اخلاقی متعددی حول محور دانش و مدیریت دانش وجود دارد. از جمله این مسائل می توان به مواردی همچون: حفاظت از حریم خصوصی، مالکیت معنوی، محافظت از داده ها در مقابل سرقت و تحریف، اعتماد، انصاف، عدالت، صحت، دسترس پذیری، حفاظت از سرمایه های فکری، آزادی اطلاعات، حفظ امنیت ملی و ... اشاره نمود. از منظر دیگر می توان این طور بیان کرد که مدیریت دانش مفهومیست نظام مند که به جهت اجرای موفقیت آمیز آن می بایست دیدی جامع و کل نگر داشت. به همین منظور افزون بر توجه به ویژگی های مثبت، کاربردها و مزایای آن، می بایست به منظر دیگری از مدیریت دانش که همان مسائل اخلاقی است نیز توجه ویژه داشت. در واقع در جهان امروز اطلاعات و دانش است که مایه قدرت افراد و سازمان ها هستند و هر کجا که سخن از قدرت باشد خواسته و یا ناخواسته پای اعمال خرابکارانه و غیراخلاقی نیز به میان کشیده می شود. گفتنی است که پژوهش های متعددی به خصوص درباره مسائل اخلاقی مدیریت دانش در کشورهای مختلف انجام شده است؛ اما در کشورمان، ایران، تحقیقات کمی در این باره صورت گرفته است. با توجه به موارد بیان شده محقق در این پژوهش می کوشد تا به مطالعه سیستماتیک و نظام مند متون، اسناد، مقالات و کتاب های موجود در زمینه اخلاق در حوزه مدیریت دانش در ایران و سطح بین الملل بپردازد.