آموزش عالی

امروزه و در اکثر کشورها، افزایش تعداد دانشگاه ها و جمعیت دانشجویی، دولت ها را از تامین بودجه و امکانات لازم برای دانشگاه ها ناتوان ساخته است؛ لذا دانشگاه ها برای انجام برنامه ها و تحقق اهداف خود تلاش می کنند روش های مختلفی برای تامین هزینه های خود به کار گیرند، بدون آنکه از مسیر اصلی خود که تولید علم و دانش است، منحرف شوند. در این راستا، خصوصی سازی به عنوان یک سیاست گسترش آموزش عالی و نیز تحقق استقلال مالی دانشگاه ها به حساب می آید که می تواند دارای آثار و نتایج مثبت و همچنین عواقب منفی باشد. هدف این مطالعه، شناسایی مهم ترین آثار خصوصی سازی دانشگاه های دولتی در ایران است. بدین منظور پس از بررسی مباحث نظری، کوشش می شود تا به دو سوال اساسی پاسخ داده شود: مهم ترین تبعات خصوصی سازی آموزش عالی در ایران چه می تواند باشد و چه راهکارهایی را می توان جهت حذف و یا کاهش آثار منفی آن به کار برد. یافته های تحقیق نشان می دهد که آثاری چون افزایش فشار اقتصادی به طبقات پایین تر جامعه و طبقاتی شدن آموزش به نفع طبقات بالای جامعه، افزایش استقلال دانشگاه ها و ایجاد انعطاف بیشتر در مدیریت دانشگاه ها و ارتقای وضعیت علمی در نظام آموزش عالی بنا بر نظرات کارشناسان دارای اهمیت بیشتری است.

اهداف: ارزیابی درونی نوعی خودارزیابی است که برای پی بردن به کمیت و کیفیت وضعیت آموزشی و پژوهشی گروه توسط واحد آموزشی انجام می شود. هدف این تحقیق، ارزیابی درونی کیفیت آموزشی گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت معلم در ارتباط با هدف­ها و انتظارات و سپس ارایه پیشنهادات لازم برای بهبود کیفیت وضعیت موجود بود. روش­ها: این تحقیق توصیفی- کاربردی در سال 1387 و 1388 انجام شد. به دلیل محدود بودن جامعه آماری مورد مطالعه به تمام شماری اعضای هیات علمی، دانشجویان، مدیر گروه و مسئولان کتابخانه پرداخته شد و از روش نمونه­گیری در دسترس برای ارزیابی دانش آموختگان و کارفرمایان آنها استفاده شد. در انجام ارزیابی درونی ابتدا اهداف گروه در سه حیطه دروندادی، فرایندی و بروندادی تصریح و تدوین شده و سپس با توجه به تجربیات ملی و بین­المللی برای سه عامل اصلی درونداد، فرایند و برونداد تعداد 7 عامل، 40 ملاک و 124 نشانگر به همراه معیارهای قضاوت تدوین شد. سپس ابزارهای پژوهش شامل پرسش­نامه و چک لیست تهیه و در اختیار نمونه­های پژوهش قرار گرفت. داده­ها با استفاده از روش­های آماری توصیفی به­کمک نرم­افزار SPSS 16 تحلیل شد. یافته­ها: وضعیت موجود دروندادها، فرایندها، و بروندادهای گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت معلم نسبتاً مطلوب بود و گروه به طور کلی در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار گرفت. نتیجه­گیری: گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت­معلم برای عوامل درون­دادی، فرآیندی و برون­دادی دارای وضعیت نسبتاً مطلوب است. این ارزیابی درونی باعث شناخت اعضای هیات علمی گروه و دانشگاه از کیفیت وضعیت موجود شده و مبنایی برای تصمیم­گیری­های آتی گروه خواهد شد.

مقدمه: تغییرات وسیع اقتصادی- اجتماعی و فناوری، تاثیر قوی بر نظام­های تعلیم و تربیت در کشورهای صنعتی نشان داده است. مفاهیم و عباراتی همچون جامعه اطلاعاتی، اقتصاد دانش محور و جوامع یادگیری، هم­اکنون ویژگی برجسته­ای در مسیر اصلی مباحث سیاسی آموزشی و دولتی شده و اهمیت یادگیری در هر مرحله از توسعه انسانی به شکل گسترده­ای قابل تشخیص است. ا مروزه دانشگاه ­ ها و مؤسسات آموزش عالی به عنوان مکان­های کلیدی برای توسعه یادگیری مادام العمر در نظر گرفته می­شوند. هدف از ارائه این مقاله مروری بررسی یادگیری مادام العمر و نقش آموزش عالی در توسعه آن بود. نتیجه­گیری: یادگیری مادام العمر می تواند به عنوان مجموعه ای از اصول راهنما برای توسعه به جای مساله ای اضافی برای موسسات آموزش عالی ارایه شود. برای ایجاد و توسعه یادگیری مادام العمر در آموزش عالی، موسسات نیازمند توسعه آگاهی نظام مند و تحلیل ارتباطات داخلی بین سطوح گوناگون سازمان های خود و درک چگونگی وابستگی این عوامل با تعاملات شناختی و عاطفی یادگیری هستند. یادگیری مادام العمر تعقیب کننده اهداف عمومی مانند عمومی سازی آموزش هم در کیفیت و هم در کمیت و اقامه کننده اصل یادگیری واقعی در آموزش اجباری و تسهیل کننده توسعه و پیشرفت از تحصیل به کار است. برای این منظور نیاز به عزم ملی در سطح جامعه و آموزش عالی است و بایستی این نگرش به واقعیت و باور در ذهن افراد جامعه تبدیل شود.

مقدمه: زمانی که مفهوم ارزشیابی مطرح می­شود، از آن به­عنوان تعیین کننده ارزش یا شایستگی نام برده می شود. دو دهه قبل ارزشیابی برنامه درسی به­عنوان حوزه مطالعاتی مستقلی در رشته علوم تربیتی ظاهر شد. با وجود این­که معمولاً مساله اصلی ارزشیابی فراگیران است تا ارزشیابی برنامه­های آموزشی، نیاز به مطالعه و بررسی عمیق ماهیت و کیفیت اصلاح برنامه­های درسی، یک مجموعه از مفاهیم، اصول، روش­ها، نظریه­ها و الگوهای جدید را موجب شد. این عقاید و روش­های جدید مبنای حوزه جدید ارزشیابی برنامه درسی هستند. ارزشیابی از برنامه درسی در آموزش عالی با چالش­های متعددی مواجه است و هنوز جایگاه خود را در ساختار برنامه ریزی درسی پیدا نکرده است. این پژوهش با هدف پرداختن به چالش­هایی که ارزشیابی برنامه درسی در آموزش عالی با آن مواجه است و ارایه رهنمودهایی در این خصوص انجام شد. نتیجه­گیری: از جمله چالش های مهم در مورد ارزشیابی برنامه های درسی آموزش عالی مشخص نبودن معنای برنامه درسی و ارزشیابی برنامه درسی، فقدان برنامه مشخص و قانونمند برای انجام ارزشیابی برنامه درسی، عدم استفاده از متخصصان داخل و خارج دانشگاه برای انجام صحیح ارزشیابی، مشخص نکردن بودجه لازم برای انجام ارزشیابی، بی توجهی به نتایج ارزشیابی و غیره است.

مقدمه: آمار دانش­آموختگان بیکار دانشگاه­ها، نمایانگر ارتباط نامناسب برنامه­های درسی آموزش عالی با حوزه صنعت و مشاغل و توانایی­های بالقوه موجود در صنایع است و فقدان تخصص­های لازم در صنایع و افزایش بیکاران تحصیل­کرده فاقد مهارت­های لازم را نمایان می­سازد. برنامه­ریزی درسی مبتنی بر شایستگی، راهبردی است که می­توان از آن به­منظور پرورش شایستگی­های اساسی در دانشجویان و فراهم نمودن متخصصان تحصیل­کرده برای اشتغال در صنعت و کاهش دانش­آموختگان بیکار و افزایش اثربخشی در حوزه آموزش عالی و صنایع سود جست. این مقاله مروری با هدف تشریح جایگاه برنامه درسی مبتنی بر شایستگی نگارش شد. نتیجه­گیری: تحقیقات اندکی که در زمینه اشتغال دانش آموختگان آموزش عالی در ایران صورت گرفته نشان می دهد که برنامه های درسی آموزش عالی در پرورش و تقویت شایستگی های مورد نیاز دانش آموختگان از توفیق چندانی برخوردار نبوده اند و پس از ورود به حوزه شغلی به دلیل نداشتن شایستگی ، موجب اتلاف هزینه و کاهش اثربخشی در حیطه شغلی می شود. به منظور پرورش دانش آموختگانی شایسته می توان از رویکرد برنامه درسی مبتنی بر شایستگی سود جست. تدوین کنندگان برنامه های درسی باید به این نکته توجه داشته باشند که برنامه درسی بایستی به گونه ای تدوین شود که شایستگی های لازم را به منظور موفقیت دانش آموختگان در موقعیت های شغلی و مسایل زندگی در آنها ایجاد و تقویت نماید.

اهداف: بررسی آموزش بهداشت جنسی در محتوای کتب درسی آموزش عالی، می تواند زمینه ساز گسترش بسترهای آن در دیگر حوزه های آموزش جنسی باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی محتوای کتب درسی آموزش عالی از لحاظ میزان پرداختن به هر یک از ابعاد آموزش بهداشت جنسی بود. روش ها: کتاب­های ""دانش خانواده"" و ""آیین زندگی"" در دوره کارشناسی با روش تحلیل محتوا بررسی شد. بررسی با استفاده از چک لیست تحلیل محتوا که دارای چهار مولفه اصلی زیستی- روان شناختی، دینی- اخلاقی، تربیتی- فرهنگی و اجتماعی- حقوقی و 39 مولفه فرعی انجام شد. روایی و پایایی ابزار پژوهش با استفاده از نظرات صاحب نظران تایید شد. از آزمون مجذور کای به منظور بررسی تفاوت میان مقادیر مشاهده شده و مورد انتظار استفاده شد. یافته ها: در کتاب ""دانش خانواده""، مولفه­های آگاهی در مورد شیوه­ها و وسایل پیشگیری از بارداری، همسرگزینی، ازدواج و معیارهای آن، شیوه تثبیت و استحکام مودت در خانواده، کنترل جمعیت و نظام خانواده، همچنین در کتاب ""آیین زندگی""، غریزه و میل جنسی، شیوه­های تثبیت و استحکام مودت در خانواده، برقراری روابط سالم با دیگران دارای بیشترین فراوانی بودند. در هر دو کتاب محتوای تربیتی- فرهنگی کمتر از مقدار مورد انتظار و محتوای اجتماعی- حقوقی بیشتر از مقدار مورد انتظار بود. نتیجه گیری: بیشترین تاکید کتاب ""دانش خانواده"" بر بُعد اجتماعی- حقوقی و در کتاب ""آیین زندگی"" بر بُعد دینی- اخلاقی آموزش بهداشت جنسی است. به طور کلی، در این دو کتاب، بُعد تربیتی- فرهنگی کمتر از مقدار مورد انتظار و بُعد اجتماعی- حقوقی بیشتر از مقدار مورد انتظار است.

اهداف: خاستگاه جهانی شدن عرصه ای به جز تعلیم و تربیت است ولی تعلیم و تربیت به علت ارتباط متقابل و عمیقی که با حوزه های مختلف معرفت و ارکان زندگی بشر دارد ناگزیر از دریافت تاثیرات جهانی شدن است. هدف این مطالعه بررسی نقش راهبردهای ارتباطی، سیاسی، خدماتی و دانشگاهی در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی از دیدگاه اعضای هیات علمی بر حسب جنسیت و مرتبه دانشگاهی بود. روش ها: این پژوهش توصیفی- پیمایشی در کلیه 570 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. 205 نفر به عنوان نمونه پژوهش از طریق روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر طیف پنج ارزشی لیکرت و شامل 32 گویه در 4 راهبرد ارتباطی (8 گویه)، سیاسی (7 گویه)، خدماتی (6 گویه) و دانشگاهی (11 گویه) بود. از آزمون های آماری پارامتریک T تک نمونه ای، T مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و تعقیبی شفه برای تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS 16 استفاده شد. یافته ها: تفاوت معنی داری بین نظرات اعضای هیات علمی مرد و زن در مورد راهبردهای موثر در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مشاهده نشد. تفاوت اعضای هیات علمی با مرتبه های دانشگاهی مختلف در مورد تاثیر راهبرد سیاسی بر بین المللی شدن دانشگاه ها معنی دار نبود در حالی که این تفاوت برای راهبردهای ارتباطی، خدماتی و دانشگاهی معنی دار بود. نتیجه گیری: از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی استفاده از راهبردهای ارتباطی، سیاسی، خدماتی و دانشگاهی نقش موثری در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور دارد.

فن آوری اطلاعات و ارتباطات بالقوه توانایی تقویت کیفیت، اثربخشی و دسترسی به تعلیم و تربیت را دارد. این مقاله به بررسی چالش های کاربست فن آوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند یاددهی و یادگیری از دیدگاه اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های اصفهان و صنعتی اصفهان می پردازد. در این پژوهش، چالش ها در چهارچوب الگوی عناصر سازمانی (درونداد، فرآیند، نتایج فردی، نتایج سازمانی) مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی است و از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه استفاده شده است. نمونه آماری شامل 110 نفر از اعضای هیات علمی و 131 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته از نوع بسته پاسخ، شامل 62 گویه در محورهای اصلی کاربست فن آوری اطلاعات و ارتباطات بود. پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ معادل 88/. برآوردگردید و روایی آن مورد تایید متخصصان مربوطه قرار گرفت. نتایج تحقیق به لحاظ آماری در سطح 05/0P بیانگر آن بود که مقوله نتایج فردی و نتایج سازمانی چالش محسوب نشده، اما مقوله درونداد و فرآیند (بیش از سطح متوسط) از دیدگاه استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های اصفهان و صنعتی چالش محسوب می شود. بررسی تفاوت بین دیدگاه پاسخگویان در خصوص چالش های درونداد و فرآیند کاربست فن آوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند یاددهی و یادگیری، حاکی از وجود تفاوت بین دیدگاه اعضای هیات علمی و دانشجویان بود، هم چنین تفاوت هایی بر حسب دانشگاه محل تحصیل و جنسیت نیز وجود داشت.

هدف از پژوهش حاضر ارزشیابی اثربخشی دوره آموزش مجازی دانشگاه فردوسی مشهد می باشد که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق، 11 استاد و 547 دانشجوی دوره مجازی این دانشگاه می باشد. نمونه آماری استادان به علت محدود بودن آنها برابر با جامعه ی آماری آنها (11 استاد) بود و از جامعه آماری دانشجویان براساس جدول کرجسی و مورگان 226 نفر به عنوان نمونه، انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته می باشد. جهت سنجش روایی پرسش نامه، روایی محتوایی آن بررسی شد و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، برای استادان 92/0 و برای دانشجویان 86/0 برآورد گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون های t تک نمونه ای و t گروه های مستقل) صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر استادان اثربخشی دوره آموزش مجازی مطلوب بوده و دانشجویان اثربخشی این دوره را در حد متوسط برآورد نموده اند. همچنین مقایسه بین نظرات استادان و دانشجویان نشان داد که استادان در مورد اثربخشی دوره آموزش مجازی، نظرات مثبت تری نسبت به دانشجویان دارند.

این مطالعه بررسی عوامل جذب در مهاجرت دانشجویان می باشد. مشخصه خاص این تحقیق نسبت به سایر طرح های مشابه این است که این طرح در استانی اجرا شده است که نه تنها محرومیت اقتصادی را تجربه می کند بلکه مهاجرت به خارج استان را نیز تجربه کرده است. فرض براین بوده است که انتخاب چنین شرایطی برای تحقیق می تواند به یافتن موثرترین عوامل جذب در مهاجرت دانشجویان کمک کند. در این تحقیق با توجه به کمبود آمار و ارقام و نارسایی های آماری در مورد دانشجویان، از آزمایش فرضیات خود بر روی جامعه نمونه استفاده شد. مطالعه اولیه نشان داد سه عامل بیش از سایر عوامل بر انگیزه های مهاجرت دانشجویان تاثیر گذارتر بوده اند. عواملی همچون کیفیت علمی بالای دانشگاه جهت ادامه تحصیل - اشتغال یا فرصت یافتن شغل و احتمال همسر گزینی از شهر میزبان از عوامل مهم جذب جمعیت متخصص به این شهر بوده اند. مقایسه این سه عامل نشان داد که عامل اشتغال نقش تعیین کننده تری را در ایجاد انگیزه برای اقامت بازی می کند. همچنین نشان داده شد که عامل ازدواج اگرچه نقش تعیین کننده و قاطعی را در انگیزه های مهاجرت بازی می کند اما به لحاظ آماری به دلیل پایین بودن نسبت آن و همچنین بدلیل موانع فرهنگی از نظر برنامه ریزی و تشویق دانشجویان غیر بومی به ازدواج با دانشجویان بومی نقش کم رنگ تری را نسبت به عامل اشتغال داشته است. این پژوهش همچنین با توجه به درصد بالای دانشجویان طالب ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر که 87.9 درصد کل نمونه را تشکیل می دادند نشان داد که عامل ادامه تحصیل می تواند نقش مهمی را در ایجاد انگیزه در انتخاب دانشگاه شهر میزبان و در نتیجه اتخاذ تصمیم به اقامت طولانی تر در آن بازی کند. پایه تحلیل این پژوهش با توجه به ناقص بودن آمارهای موجود، بر مبنای آمارهای حاصل از نمونه گیری گذاشته شده است.

هدف: بررسی اهداف و ضرورتهای رشته های مربوط به خانواده. روش: کتابخانه ای و فراتحلیل اسناد و مدارک رشته های با پسوند خانواده. یافته ها: بررسی توصیفی و کتابخانه ای نتایج همبینی دروس رشته های مختلف خانواده در آموزش عالی ایران نشان داد که هدف مشترک تمام رشته های مرتبط با خانواده، تربیت کارشناس و مشاور است و تربیت مدرس تنها در رشته های فقه خانواده و مشاوره خانواده است. بیشترین فصل مشترک دروس این رشته ها، فقه و اصول و سایر مسائل اسلامی خانواده و کمترین فصل مشترک، مطالعات تطبیقی خانواده و سنجش و اندازه گیری خانواده است. همچنین رشته های مدیریت خانواده و حقوق خانواده، بیشترین و فقه خانواده و مشاوره خانواده، کمترین پوشش دروس مد نظر را دارا هستند. نتیجه گیری؛ بررسی ها نشان داد که تربیت کارشناس، مشاور و پژوهشگر، بیشترین فراوانی و ایجاد مراکز و مدیریت مراکز مرتبط با رشته، کمترین فراوانی را دارد. همچنین رشته مشاوره خانواده، پوشش دهنده تمامی موارد و رشته مدیریت خانواده، هیچ یک از نقش های مذکور برای دانش آموختگان را ندارد. در ضمن، جامع ترین طرح دوره رشته های خانواده مربوط به رشته حقوق خانواده است و فقه خانواده درآخرین رتبه قرار دارد.

هدف: بررسی تغییرات جمعیتی در ایران و ارزیابی بخش جمعیت کتاب درسی واحد «جمعیت و تنظیم خانواده». روش: کتابخانه ای و فراتحلیل سیاست های جمعیتی در ایران. یافته ها: در چند دهه اخیر، برنامه های متفاوتی برای تحقق سیاست های جمعیتی از سوی برنامه ریزان کشور اجرا شده که تحولات جمعیتی را در پی داشته است. آموزش واحد درسی «جمعیت و تنظیم خانواده» از جمله برنامه های کنترل جمعیت است که پس از تصویب قانون تنظیم خانواده در مراکز آموزش عالی کشور ارائه شد. یکی از تبعات اجرای سیاست های جمعیتی و آموزش تنظیم خانواده،کاهش نامتعادل رشد جمعیت، افزایش پدیده سالمندی و رشد منفی جمعیت در دهه های آتی است. نتیجه گیری: ارائه خدمات تنظیم خانواده به صورت محلی و منطقه ای و اضافه کردن پیامدهای پیر- سنیِ جمعیت در واحد درسی جمعیت و تنظیم خانواده، از نتایج به دست آمده این نوشتار است.

هدف این پژوهش، بررسی چگونگی انطباق اهداف آموزش عالی با مقتضیات بُعد اقتصادی جهانیشدن از دید اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران بود. روش انجام پژوهش، کیفی و جامعه پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران در سال تحصیلی86- 85 بوده که با بهرهگیری از روش نمونهگیری هدفمند،50 نفر از آنان انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، فرم پرسشنامه باز پاسخ بوده و دادههای حاصل از بررسی، به شیوه کیفی، تجزیه و تحلیل شده است. یافتههای پژوهش عبارتند از: 1. عمدهترین پیامدهای اقتصادی جهانیشدن بر اهداف آموزش عالی ایران شامل ضرورت طرح موضوعاتی چون: تجارت آزاد جهانی، یکپارچهسازی بازرگانی، اتخاذ تدابیری در مقابله با مصرفگرایی، بازار رقابت و جریان آزاد انتقال کالا و خدمات و سرمایه و فناوری، تاثیرالزامات فناورانه و مقتضیات اقتصادی بر سبک زندگی و فرهنگ در فرایند جهانیشدن، امکان ابزاری شدن آموزش و پرورش در خدمت اقتصاد بدون توجه به خواستههای ملتها وآرمانهای اصیل تعلیم و تربیت، نیاز جوامع به رشد اجتماعی و فرهنگی، بالا بردن سطح زندگی شهروندان از راه مناسبات صحیح اقتصادی و تجارت میان کشورها، توجه آموزش عالی به حفظ محیط زیست، توجه آموزش عالی به حقوق مشترک و نقش دولتها، فراهم آوردن امکانات اشتغال کامل، تحرک شفاف سرمایه و ... بوده است. تولید دانش گسترده، تربیت افرادی با شخصیت جامع، صرفهجویی در وقت و هزینه و تولید بیشتر، آموزش همگانی در سطح بالا، از بین رفتن شکل سنتی و ساختار قدیمی دانشگاهها و در نهایت، تغییر در نوع و شیوه زندگی و کسب لذت بیشتر از زندگی، از آثار و پیامدهای جهانی شدن و تاثیر آن بر آموزش عالی می باشد.

این پژوهش با بهره گیری از نظریه ارتباطات حمایتی و تدافعی، به بررسی و ارزیابی جو ارتباطی و عملکرد مدیران و رضایتمندی کارکنان و اثر بخشی گروه ها یا بخش ها در این مراکز پرداخت. مدیران حلقه ارتباطی تعیینکننده میان کارکنان و سامانه های اداری مراکز آموزش عالی هستند که شیوه ارتباطی آنها اثری تعیینکننده بر عملکرد و اثربخشی گروهها یا بخشها دارد. زمینهیابی (پرسشنامه)؛ بر مبنای نظرات 150 نفر از کارکنان غیر هیئت علمی مراکز آموزش عالی شهر مشهد که به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شده بودند، دادهها جمعآوری و تحلیل صورت گرفت. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که اغلب مدیران مراکزآموزش عالی مورد بررسی، از رفتارهای حمایتی استفاده می کنند. مدیرانی که رفتارهای حمایتی در ارتباطات سازمانی را در پیش گرفتهاند، اثربخشی شغلی بیشتری داشته، رضایتمندی کارکنانشان نیز بالاتر است. نتایج نشان می دهد که متغیرهای جهتگیری مسئلهمدار، مشروط بودن رفتار و رفتار کنترلی با اثربخشی شغلی مدیران، دارای ارتباط مثبت و معنادار و رفتارهای راهبردی با ارتباطات تدافعی دارای رابطه منفی معنادار است. این مطالعه همچنین نشان می دهد مدیران در مراکز آموزشی باید بر چگونگی و ویژگیهای محیط کلی ارتباطات تمرکز کرده و به ادراکات، رفتارها و عملکرد کارکنان و تعامل آنها با سازمان توجه کنند. ایجاد جو تعامل دوسویه می تواند به مشارکت کارکنان در ارائه نظرات خود برای بهبود سازمانی کمک کرده و اثربخشی مدیریت و رضایتمندی کارکنان از کار خود را افزایش دهد.

این پژوهش، به تبین مفهوم دانشگاه پژوهی ، ضرورت ایجاد این واحد و شناسایی الزامات تحقق آن را در دانشگاههای اسلامی پرداخت. براین اساس پس از تشریح مفهوم IR، الزامات شناسایی شده در دو گروه درون و برون دانشگاهی از طریق روش دلفی به تایید خبرگان کشور-که در این حوزه طرح تحقیقاتی یا مطالعات و پژوهش هایی دارند- رسیده است. جهت تایید نهایی الزامات درون دانشگاهی شامل: فرهنگ دانشگاهی، الزامات مدیریتی، الزامات علمی و حرفه ای، الزامات ساختاری، الزامات فرآیندی، الزامات مالی و اعتباری، الزامات منابع انسانی، الزامات فناوریICT، امکانات و تجهیزات و الزامات برون دانشگاهی شامل: الزامات فرهنگی، الزامات قانونی، اهداف و برنامه های بالادستی ، مکانیزم های حمایتی و تشویقی، الزامات اقتصادی، نظرات مدیران دانشگاههای تهران از طریق پرسشنامه محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفت.یافته های تحقیق حاکی از آن است که کلیه الزامات درون و برون دانشگاهی تحقق دانشگاه پژوهی مستخرج از مبانی و پیشینه نظری مورد تایید اعضای نمونه قرار گرفته است. از دیگر سو، بین دیدگاه مدیران از لحاظ جنسیت و گروه آموزشی، تفاوت معنا داری مشاهده شده است. در نهایت راهکارهایی در راستای تحقق مطلوب تر دانشگاه پژوهی در کشور ارائه گردیده است. ایجاد اعتقاد و باور در مدیریت ارشد و جلب مشارکت و حمایت آن در اجرای موفقیت آمیز اهداف یا برنامه های جدید در سازمان به طور اعم و در دانشگاه به طور اخص از ضرویات اجتنابناپذیر است.

توجه روز افزون به برنامه های درسی میان رشته ای در آموزش عالی بیانگر وجود چالش هایی است که کار آمدی برنامه های درسی با تکیه بر موضوعات مجزا را در معرض نقدی جدی قرار می دهد.یکی از مهم ترین پدیده هایی که باعث وجود این چالش ها است، روند جهانی شدن می باشد.جهانی شدن –صرف نظر از دیدگاهی که در مقابل آن اتخاذ می کنیم- دلالت هایی را برای حوزه برنامه های درسی به همراه دارد که از جمله آن ها می توان به افزایش و گسترش بی سابقه منابع علمی قابل دسترس دانشجویان از طریق فناوری های نوین ارتباطاتی و اطلاعاتی اشاره کرد.علاوه بر این حضور در بازار کار جهانی و انواع جدید مشاغل ،همچنین پذیرش مسئولیت های جدید دانشجویان بعنوان اعضای جوامع جهانی،ملی و محلی نیازمند کسب صلاحیت هایی است که در رویکرد سنتی موضوعات درسی مجزا قابل دسترسی نیست.در این راستا بین المللی شدن آموزش عالی فرایندی است که به عنوان راهکار و پاسخ منطقی برای چالش های برآمده از جهانی شدن توسط صاحبنظران آموز ش عالی و متعاقباً دانشگاه های پیشرو در جهان مورد توجه قرار گرفته است.این مقاله با معرفی مختصر مفهوم جهانی شدن و همچنین بین المللی شدن و وجوه تمایز آن ها، به بررسی رویکردها و راهکارهای بین المللی شدن در عرصه برنامه های درسی آموزش عالی می پردازد و در ادامه با تکیه بر قر ائن و شواهد سعی دارد نشان دهد که حرکت به سمت بین المللی شدن آموزش عالی و اتخاذ رویکرد میان رشته ای در برنامه های درسی آموزش عالی با فراهم سازی زمینه ارتقاء فهم چشم اندازهای جهانی و کسب صلاحیت های شهروندی جهانی ، می تواند پاسخ مطلوبی به الزامات دنیای امروز باشد که درهم تنیدگی پدیده ها،تنوع و تغییرات سریع از جمله مشخصات بارز آن هستند.

بررسی و مطالعه چگونگی و نوع برنامه ریزی در نظام های آموزش عالی از دغدغه های مداوم و جدی محسوب می گردد. بدین لحاظ صاحبان نظر در این عرصه با توجه به نیاز ها و شرایط، ایده های متنوعی را در طول زمان مطرح نموده اند که در این مقاله یکی از آن مجموعه تحت عنوان رویکرد برنامه ریزی میان رشته ای شامل مفاهیم،کاربردها ،سطوح و الزامات و شرایط آن ،به طور کلی و با روش مطالعه نظری و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر گسترده بودن طیف مفهومی رویکرد و سطوح چند گانه و الزامات متعددی است و علیرغم پیچیده بودن و وجود مشکلات، می توان از آن به عنوان یک رویکرد موثر در جهت پاسخگوئی به نیاز های جدید در آموزش عالی استفاده نمود.

زمینه و هدف: دانشگاه علوم انتظامی به عنوان تنها مرکز آموزش عالی در نیروی انتظامی سهم عمده ای در تربیت افسران و همچنین ارتقاء سطح علمی و تحصیلی آنان دارد. با توجه به اهمیت دانشگاه در تامین اهداف نیروی انتظامی و نقش انکارناپذیر بودجه ریزی به عنوان ابزاری مهم در دست مدیران، بررسی و تجزیه وتحلیل آن، هدف اصلی این پژوهش می باشد. روش: در این تحقیق کاربردی از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری 42 نفر از روسا، اعضا هیئت علمی و مسئولین بودجه و مالی دانشگاه و دانشکده های تابعه که اطلاعات نسبتاً خوبی از بودجه ریزی دارند بوده و به علت محدودیت نفرات، پژوهش به صورت تمام شمار انجام شده است. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعه کتابخانه ای استفاده شده است. یافته ها: بر اساس تحلیل فرضیه، کارا نبودن بودجه ریزی دانشگاه به تایید رسید و سپس پیشنهادهایی برای اصلاح بودجه ریزی فعلی دانشگاه ارائه شد. نتیجه گیری: با توجه به محدودیت هایی که به علت از بالا به پایین بودن نظام برنامه ریزی و بودجه ریزی دانشگاه وجود دارد، موجی شده تا از حالت استقلال در امر بودجه ریزی که دیگر دانشگاه های کشور، کم و بیش از آن برخوردارند، بی بهره مانده و هم چنین فقدان یک طرح بلندمدت، میان مدت وکوتاه مدت که در دانشگاه قابلیت اجرایی داشته باشد از موضوعات مهم دیگر است.

در این پژوهش، پژوهشگران با انتخاب شماری از مهمترین شاخص­های مربوط به ارزشیابی از سه مؤلفه دروندادی برنامه درسی (هیأت­ علمی، دانشجویان و امکانات) دوره تحصیلات تکمیلی دانشگاه­های­ اصفهان، صنعتی اصفهان و شهرکرد، اقدام به تعیین وضعیت موجود و امکان استفاده از آنها، بر مبنای الگوی سیپ نموده­اند. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و پیمایشی بوده است. جامعه ­­­آماری بخش کمی، شامل همه 11635 نفر اعضای هیأت­علمی، دانشجویان و دانش­آموختگان دوره تحصیلات تکمیلی سه دانشگاه­ مذکور بوده که از طریق روش نمونه­گیری طبقه­ای، 652 نفر آنان به عنوان نمونه­ انتخاب شده اند.. جامعه آماری بخش کیفی اعضای هیأت علمی سه دانشگاه­ مذکور بوده که 30 نفر به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. داده­های پژوهش از طریق پرسشنامه و مصاحبه، گردآوری شده­اند. روایی ابزار به وسیله 15 نفر از استادان دانشگاه اصفهان تأیید گردید. ضریب آلفای کرونباخ شاخص­های مربوط به وضعیت موجود پرسشنامه 96/0 و ممکن آن 97/0 بوده و پایایی فرم مصاحبه از طریق متخصصان و روش سه­سوسازی، بررسی شده است. طبق نتایج پژوهش، میانگین نمره نگرش افراد به وضعیت موجود شاخص­های مربوط به ارزشیابی اعضای هیأت­علمی در حد متوسط(07/3= و 01/0 P> ) و دانشجویان و امکانات کمتر از متوسط بوده است(67/2= و 0001/0 p< )؛ در صورتی­که میانگین نمره نگرش آنان به امکان استفاده از همه شاخص­ها، در حد زیاد بوده است(4< و 0001/0 p< )؛ یعنی گرچه امکان استفاده از شاخص­های مورد بررسی زیاد است، اما در وضعیت موجود در حد متوسط و کمتر از آنها استفاده می­شود. بنابراین، استفاده از تمامی این شاخص­ها­، در ارزشیابی از سه مؤلفه­ مورد بررسی پیشنهاد می­شود.

یکی از پایه های مهم توسعه پایدار، تربیت نیروی انسانی کارآمد است که برای کشورهای در حال توسعه ای چون ایران، ضرورتی حیاتی به شمار می رود. زنان به عنوان نیمی از نیروی انسانی، یکی از مهم ترین منابع برای تحقق اهداف توسعه محسوب می شوند. از آنجا که توازن امکانات و توزیع متعادل فرصت های موجود از جمله توزیع برابر فرصت های آموزشی به جهت نقش تعیین کننده آن در توسعه انسانی، اهمیت فراوانی دارد، در این مقاله سعی شده است در تبیین مسئله زنان و دسترسی به آموزش عالی و پیامدهای آنان در کشورهای درحال توسعه ای نظیر ایران، روند رو به رشد کمی و کیفی این پدیده بررسی و معلوم شود پیامدهای افزایش حضور زنان در آموزش عالی بدون انطباق با نیازهای لحاظ نشده در برنامه ریزی اقتصادی و فرهنگی توسعه کشور نه تنها نمی تواند فرصتی سازنده تلقی شود بلکه زنان تحصیل کرده را با دشواری های بسیاری در حوزه زندگی شخصی، اجتماعی و اقتصادی رو به رو می سازد.