راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

اهداف: بررسی آموزش بهداشت جنسی در محتوای کتب درسی آموزش عالی، می تواند زمینه ساز گسترش بسترهای آن در دیگر حوزه های آموزش جنسی باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی محتوای کتب درسی آموزش عالی از لحاظ میزان پرداختن به هر یک از ابعاد آموزش بهداشت جنسی بود. روش ها: کتاب­های ""دانش خانواده"" و ""آیین زندگی"" در دوره کارشناسی با روش تحلیل محتوا بررسی شد. بررسی با استفاده از چک لیست تحلیل محتوا که دارای چهار مولفه اصلی زیستی- روان شناختی، دینی- اخلاقی، تربیتی- فرهنگی و اجتماعی- حقوقی و 39 مولفه فرعی انجام شد. روایی و پایایی ابزار پژوهش با استفاده از نظرات صاحب نظران تایید شد. از آزمون مجذور کای به منظور بررسی تفاوت میان مقادیر مشاهده شده و مورد انتظار استفاده شد. یافته ها: در کتاب ""دانش خانواده""، مولفه­های آگاهی در مورد شیوه­ها و وسایل پیشگیری از بارداری، همسرگزینی، ازدواج و معیارهای آن، شیوه تثبیت و استحکام مودت در خانواده، کنترل جمعیت و نظام خانواده، همچنین در کتاب ""آیین زندگی""، غریزه و میل جنسی، شیوه­های تثبیت و استحکام مودت در خانواده، برقراری روابط سالم با دیگران دارای بیشترین فراوانی بودند. در هر دو کتاب محتوای تربیتی- فرهنگی کمتر از مقدار مورد انتظار و محتوای اجتماعی- حقوقی بیشتر از مقدار مورد انتظار بود. نتیجه گیری: بیشترین تاکید کتاب ""دانش خانواده"" بر بُعد اجتماعی- حقوقی و در کتاب ""آیین زندگی"" بر بُعد دینی- اخلاقی آموزش بهداشت جنسی است. به طور کلی، در این دو کتاب، بُعد تربیتی- فرهنگی کمتر از مقدار مورد انتظار و بُعد اجتماعی- حقوقی بیشتر از مقدار مورد انتظار است.

اهداف: دانشگاه­ها و محیط­های علمی درگیر چالش­ها و دگرگونی­هایی هستند. از این­رو حمایت ذهنی، معنوی و اجتماعی دانشجویان و دانشگاهیان و برقراری ارتباط متقابل و تعامل با آنان امری ضروری به نظر می­رسد. هدف مطالعه حاضر بررسی نگرش اساتید دانشکده دندانپزشکی بابل نسبت به مشاور و راهنمایی تحصیلی و وظایف مشاوره بود. روش ها: در این مطالعه مقطعی که در سال 1390 انجام شد، جامعه پژوهش 14 استاد مشاور دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی بابل بودند که به روش سرشماری انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسش­نامه پژوهشگر­ساخته پس از تایید روایی و پایایی توسط منابع علمی مرتبط استفاده شد که حاوی سه بخش ویژگی­های فردی استاد مشاور، 16 سئوال نگرش­سنج در ارتباط با مشاوره و راهنمایی تحصیلی و 14 سئوال در خصوص آگاهی و نگرش آنان نسبت به وضعیت مطلوب مشاوره و راهنمایی تحصیلی بود. تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS 16 و با آزمون های توصیفی، همبستگی، آنالیز واریانس یک طرف ه و رگرسیون صورت گرفت. یافته ها: تقریباً نیمی از اساتید (7/42%) از وظایف اساتید مشاور و (8/42%) از قوانین آموزشی دانشگاه آگاه نبودند. در مجموع اساتید دیدگاه چندان مطلوبی نسبت به وضعیت موجود عملکرد اساتید مشاور دانشکده نداشتند (7/35% نامطلوب، 9/42% متوسط و 4/21% مطلوب)، ولی 7/85% از آنان از چگونگی وضعیت مطلوب آگاه بودند و به آن باور داشتند. نتیجه گیری: به نظر می رسد نگرش مثبتی نسبت به وظایف اساتید مشاور در دانشکده مورد بررسی وجود دارد، اما اساتید با وجود اطلاع از وظایف اساتید مشاور، دیدگاه مطلوبی نسبت به عملکرد آنان ندارند.

اهداف: با توجه به اهمیت جهت گیری هدف و تاثیر آن در عملکرد افراد، به ویژه در موقعیت های تحصیلی و همچنین نقش این جهت گیری ها در فرآیند یادگیری- یاددهی، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه الگوی چهاروجهی اهداف پیشرفت با پیشرفت تحصیلی و تعیین نقش پیش بینی کنندگی آن در این زمینه انجام شد. روش ها: این مطالعه همبستگی در سال تحصیلی 91-1390 روی 609 دانش آموز راهنمایی شهرستان دزفول که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند، انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه هدف پیشرفت الیوت و مک گریگور استفاده شد. میانگین درسی به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی بود. داده ها به کمک شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون، و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS 18 تحل ی ل شد. یافته ها: بین جهت گیری تسلط- گرایش، عملکرد- گرایش، عملکرد- اجتناب و پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری وجود داشت (01/0>p ). همچنین ضرایب رگرسیون نشان داد که جهت گیری تسلط- گرایش و عملکرد- گرایش پیش بین های مثبت و جهت گیری عملکرد- اجتناب پیش بین منفی متغیر پیشرفت تحصیلی هستند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه بر اهمیت بررسی اهداف مختلف پیشرفت، و تأثیر آن بر متغیرهای تحصیلی تأکید دارد. همچنین کاربردهایی برای فعالیت های آموزشی پیشنهاد شده است.

اهداف: ارزشیابی توصیفی، نظامی سنجشی است که در آن رقابت و حساسیت به نمره به همکاری و مشارکت مبدل می شود و همچنین، در آن از ابزارهای سنجشی استفاده می شود. انتظار می رود که این روش در مقایسه با ارزشیابی سنتی توانسته باشد الگوهای یادگیری سازگارتری در دانش آموزان ایجاد کند. این پژوهش به منظور تعیین تفاوت بین ارزشیابی توصیفی و سنتی از لحاظ الگوهای یادگیری سازگار دانش آموزان در پایه پنجم ابتدایی انجام شد. روش ها: این مطالعه کاربردی، غیرآزمایشی از نوع علّی- مقایسه­ای در سال 1389 روی 477 دانش آموز پایه پنجم ابتدایی مدارس استان یزد که تحت پوشش طرح ارزشیابی توصیفی و نظام سنتی قرار داشتند، انجام شد. افراد مورد مطالعه به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و در دو گروه دانش آموزان طرح ارزشیابی توصیفی (251 نفر) و دانش آموزان نظام سنتی (226 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی­ها به پرسش­نامه الگوهای یادگیری سازگار میدگلی پاسخ دادند. داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دوسویه و چندمتغیره به کمک نرم­افزار SPSS 16 تحلیل شد. یافته ها: بین آزمودنی­های متعلق به طرح ارزشیابی توصیفی و نظام سنتی تنها در متغیرهای جهت­گیری هدف عملکردگریز و خودافشاسازی پیشرفت کم تفاوت معنی دار وجود داشت (02/0 =p ). دانش آموزان ارزشیابی سنتی در هیچ یک از موارد نسبت به دانش آموزان مشمول طرح ارزشیابی توصیفی برتری نداشتند. نتیجه گیری: دانش آموزان نظام ارزشیابی توصیفی در اکثر خرده مقیاس های الگوهای یادگیری سازگار نسبت به دانش آموزان مشمول طرح ارزشیابی سنتی برتری ندارند. این عدم برتری احتمالاً نشانگر آن است که اجرای طرح ارزشیابی توصیفی کاملاً موفق نبوده است.

اهداف: از آنجا که موفقیت تحصیلی تحت تاثیر متغیرهایی از جمله جهت گیری های انگیزشی و راهبردهای یادگیری است، مطالعه هریک از این متغیرها از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه راهبردهای یادگیری و جهت گیری های انگیزشی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان و تعیین سهم هریک از متغیرها در پیش بینی موفقیت تحصیلی بود. روش ها: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است که در سال تحصیلی 90-1389 در شهر تهران انجام شد. 600 نفر از دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه های جهت گیری انگیزشی والرند و راهبردهای یادگیری واینستین و مایر بود. از معدل تحصیلی دانش آموزان به عنوان ملاک عملکرد تحصیلی استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری به کمک نرم افزار SPSS 13 تحلیل شد. یافته ها: براساس نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری مرحله ای، جهت گیری انگیزشی از قدرت پیش بینی بیشتری برخوردار بود. از مولفه های پرسش نامه جهت گیری انگیزشی، مولفه ""بی انگیزشی"" بیشترین سهم را در پیش بینی عدم موفقیت تحصیلی داشت. راهبردهای یادگیری در مرحله بعد قرار داشتند که از میان آنها "" راهبرد بسط""، بیشترین سهم را در پیش بینی موفقیت تحصیلی داشت. نتیجه گیری: بین موفقیت تحصیلی و راهبردهای یادگیری و همچنین جهت گیری های انگیزشی رابطه مثبت و بین بی انگیزگی و عدم موفقیت تحصیلی رابطه منفی وجود دارد. جهت گیری های انگیزشی، به ویژه انگیزش درونی باید در آموزش مورد توجه قرار گیر ن د و آموزش نیز باید با علایق یادگیرندگان و راهبردهای یادگیری همراه شود.

اهداف: از آنجا که برگزاری دوره های آموزش حین خدمت برای تمامی پرستاران که بیشترین کارکنان بیمارستانی را تشکیل می دهند و بیشترین زمان مراقبت از بیمار را بر عهده دارند، ضرورت دارد، سنجش موثربودن این دوره ها نیازمند ابزارهای مناسب است. با توجه به کاربرد ابزارهای مختلف در این زمینه، مطالعه حاضر با هدف اعتبارسنجی پرسش نامه انگیزش پرستاران برای شرکت در دوره های آموزش ضمن خدمت انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی در سال 1387 روی 276 نفر از پرستاران شاغل در سه بیمارستان منتخب نظامی شهر تهران که به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. روش جمع آوری اطلاعات پرسش نامه انگیزش پرستاران برای شرکت در دوره های آموزش ضمن خدمت حاوی 34 سئوال بود که پس از تعیین ویژگی­های روان­سنجی آن شامل اعتبار و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. داده ­ ها با استفاده از روش­های آماری توصیفی و استنباطی به کمک نرم­افزار آمار SPSS 18 تحلیل شد. یافته ها: پنج عبارت از 34 عبارت پرسش نامه اولیه پس از طی فرآیند اعتبار صوری و محتوا حذف شده و برخی از عبارات نیز ویرایش شدند. تحلیل عاملی اکتشافی روی 29 عبارت باقی مانده پرسش نامه انجام شد که آزمون KMO برابر با 75/0 به دست آمد و آزمون کرویت بارتلت نیز از نظر آماری معنی دار بود (001/0 p< ، 406= df ، 442/1694=2 X ). نتیجه گیری: ابزار اندازه­گیری مورد مطالعه با 29 عبارت در مقیاس پنج درجه ای لیکرت از اعتبار و پایایی لازم برخوردار است. این پرسش نامه ابزار مناسبی برای اندازه گیری چهار بعد مهم آموزش حین خدمت است.

اهداف: اسلام برای انسان جایگاهی قایل است که در هیچ مکتب دیگری نظیر آن را نمی توان دید و با ارزش های اصیل خود، رهنمودهای متناسب با تمامی مراحل و شرایط زندگی انسان دارد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان خودارزیابی اسلامی دانشجویان دانشگاه اصفهان بود. روش ها: این مطالعه توصیفی در دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 90-1389 انجام شد. 300 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسش نامه محقق ساخته خودارزیابی اسلامی در قالب 20 گویه بسته پاسخ برحسب طیف پنج درجه ای لیکرت شامل مولفه های مشارطه، محاسبه، مراقبه و معاتبه بود . تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 11 و آزمون های ضریب همبستگی، تحلیل واریانس چندگانه و T تک نمونه ای انجام شد. یافته ها: میانگین همه مولفه های خودارزیابی بالاتر از حد متوسط بود (0001/0= p ؛ 299= df ). بین هر یک از مولفه های خودارزیابی رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت. خودارزیابی با هیچ کدام از ویژگی های جمعیت شناختی رابطه معنی دار نداشت. میانگین خودارزیابی اسلامی در زنان بیشتر از مردان، در مقطع کارشناسی بیشتر از مقاطع تحصیلات تکمیلی و در دانشجویان رشته های الهیات و روان شناسی بیشتر از سایر رشته ها بود. بین نظرات افراد برحسب رشته و مقطع تحصیلی تفاوت مثبت و معنی دار وجود داشت، اما این تفاوت برحسب جنسیت، تحصیلات پدر و شغل پدر، معنی دار نبود. نتیجه گیری : دانشجویان دانشگاه اصفهان از نظر 4 مرحله خودارزیابی اسلامی در وضعیت نسبتاً خوبی قرار دارند. رشته و مقطع تحصیلی بر میزان خودارزیابی اسلامی در دانشجویان موثر است، اما جنسیت، تاثیری در آن ندارد.

مقدمه: بیشتر مطالبی که نظام های آموزشی می آموزند، برنامه ریزی شده و آشکارند، اما مطالبی نیز وجود دارند که آشکار و صریح نبوده و پنهان و غیربرنامه ریزی شده هستند. شواهد این دوگانگی را می توان در برنامه درسی پنهان یافت که جعبه سیاه آموزشی نامیده می شود. اهداف مقاله حاضر، بررسی ماهیت جنبه های مختلف برنامه درسی پنهان در بُعد تربیت اجتماعی که از ساختار محیط آموزشی، جو اجتماعی آن و تعامل بین الگوهای مربی و فراگیر استخراج می شود و آشکارسازی جنبه های بازدارنده تربیتی برنامه درسی پنهان بودند. نتیجه گیری: از آنجا که برنامه درسی پنهان جنبه های برجسته و گسترده نظام آموزشی را تشکیل می دهد، آنچه آموزش می دهد، می تواند تاثیرگذارترین مطالبی باشد که فراگیر در دوره تحصیل فرامی گیرد. از این رو، شناسایی جنبه های بازدارنده برنامه درسی پنهان با تاکید بر تربیت اجتماعی فراگیران می تواند به تحقق اهداف برنامه ریزی شده و آشکار تربیت اجتماعی محیط آموزشی کمک کند.

مقدمه: کلاس درس باید فرصت تکرار عمل برای یادگیرنده باشد، زیرا یادگیرندگان به دنبال کشف ندانسته های خود هستند و مسلماً در این راه با موفقیت ها و شکست هایی مواجه می شوند، اما مهم آنست که یادگیرندگان به ارزش دانستن چیزی که نمی دانند، پی ببرند. در این صورت یادگیرندگان به جبران شکست های خود می پردازند و یاد می گیرند که چگونه عملکردشان را بسنجند و بهبود بخشند. هدف این مطالعه بررسی نقش خودارزشیابی در فرآیند یادگیری و آموزش دانش آموزان بود. نتیجه گیری: تعالی آموزش، حداکثرنمودن مشارکت یادگیرندگان از طریق توسعه و دخالت دادن آنها در امور و تعالی ارزشیابی، به چالش طلبیدن وضع موجود و ایجاد تغییر به منظور نوآوری و خلق فرصت های بهبود یادگیری است . استفاده از خودارزشیابی به صورت مستمر و پویا و فراهم کردن زمینه رسیدن فراگیران به آن، گام موثری در جهت تحقق اهداف آموزش و تربیت و استقرار این روش در مدارس نیازمند عزمی همگانی برای گسترش این مفهوم در آموزش و پرورش است . برای انجام خودارزشیابی و هماهنگی حوزه های مختلف آموزش و پرورش در جهت یکپارچگی فعالیت ها و استقرار نظام خودارزشیابی ، برنامه ریزی دقیقی مورد نیاز است.

مقدمه: در حال حاضر، تکنولوژی های رایانه ای بخش مهمی از زندگی روزانه بسیاری از نوجوانان و جوانان شده و هر روز بر محبوبیت آنها افزوده می شود. از محبوب ترین و هیجان انگیزترین تکنولوژی های رایانه ای، بازی های رایانه ای هستند. بازی های رایانه ای مزایا و معایب متعددی دارند. از معایب این بازی ها حمله های صرعی، آسیب های جسمانی، مشکلات قلبی- عروقی و افزایش فشار خون و از مزایای آنها، افزایش دقت دیداری، تجسم فضایی و مهارت دیداری- حرکتی است. به استناد تحقیقات انجام شده، تکنولوژی های رایانه ای با توجه به نکات مثبت خود باعث بهبود مهارت های روانی- حرکتی در جراحی، به ویژه جراحی لاپراسکوپی می شوند. نتیجه گیری: تکنولوژی های آموزشی رایانه ای، ابزار تدریس عملی برای افزایش مهارت های روانی- حرکتی در جراحی هستند. جراحان جوانی که با تکنولوژی های رایانه ای سروکار دارند، عملکرد بهتری در جراحی، به ویژه جراحی لاپاراسکوپی نسبت به سایر همکاران خود دارند. بنابراین، توجه به تکنولوژی های رایانه ای در دوره های کارآموزی جراحی می تواند به بهبود مهارت های روانی- حرکتی جراحان و همچنین تعامل بین آنان و صفحه نمایش رابط مورد استفاده در جراحی کمک کند.