راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

اهداف: فناوری اطلاعات و ارتباطات به اشکال مختلف فناوری اطلاق می شود که به پردازش، نگهداری و ارسال اطلاعات به شکل الکترونیکی می پردازد. به نظر می رسد این فناوری نوین در خلاقیت جوانان نسبت به کارآفرینی موثر باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر دوره های آموزشی فناوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت کارآفرینی دانشجویان بود. روش­ها: این مطالعه کاربردی روی 160 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند محصل در نیم­سال دوم سال تحصیلی 88-1387 که به­روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، انجام شد. نمونه­ها به دو گروه 80 نفره شامل افرادی که دوره ICDL را گذرانده بودند و افرادی که این دوره را نگذرانده بودند تقسیم شدند. ابزار تحقیق، پرسش نامه محقق­ساخته خلاقیت کارآفرینی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 15 و روش­های آمار توصیفی و آزمون تی مستقل، همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته­ها: بین میزان آشنایی با کامپیوتر و نیز استفاده از اینترنت با خلاقیت، رابطه مثبت و معنی داری به دست آمد. همچنین بین میزان آشنایی با کامپیوتر و استفاده از اینترنت با خلاقیت در افرادی که دوره ICDL را گذرانده بودند، رابطه مثبت و معنی داری به دست آمد. میانگین نمره خلاقیت در دانشجویان پسر نسبت به دانشجویان دختر در گروهی که دوره ICDL را نگذرانده بودند به­صورت معناداری بیشتر بود. نتیجه­گیری: دوره های آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت کارآفرینی دانشجویان تاثیر دارد و باعث بالارفتن میزان خلاقیت کارآفرینی دانشجویان می­شود.

اهداف: اثربخشی در آموزش منابع انسانی تابع کیفیت در این آموزش­ها است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه­های کیفیت در آموزش منابع انسانی و ارائه الگوی نوینی برای تضمین کیفیت در آموزش منابع انسانی با استفاده از این مولفه­ها و سیستم تحلیلی روش تحلیل اهمیت- عملکرد ( IPA ) انجام شد. روش­ها: این تحقیق از نوع آمیخته اکتشافی در سال 1389 انجام شد. داده­های کیفی و کمی به­کمک مصاحبه و دو پرسش­نامه جمع آوری شد. به منظور انجام مصاحبه، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 30 آموزش گیرنده و 16 مدرس و برای اجرای پرسشنامه، با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه ای، 94 آموزش گیرنده و 21 مدرس از مدرسان و شرکت کنندگان دوره های آموزشی مرکز آموزش شرکت مخابرات ایران به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده­ها با روش­های کیفی و همبستگی پیرسون و اسپیرمن، ضریب تعیین و آزمون T همبسته به کمک نرم­افزار SPSS 11.5 تحلیل شد. یافته­ها: 48 مولفه کیفیت در آموزش منابع انسانی شناسایی شد و بر اساس این مولفه­ها و سیستم تحلیلی مدل IPA ، الگویی عملیاتی برای ارزشیابی و تضمین کیفیت در آموزش منابع انسانی ارائه شد. نتیجه­گیری: مدل IPA ، در زمینه ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش و بهسازی منابع انسانی، از توان بالایی برخوردار است و می تواند با جزئیات کامل، سیستم آموزشی را آسیب شناسی نموده و به فرآیند تصمیم گیری برای بهبود و تضمین کیفیت، کمک نماید.

اهداف: تعیین عوامل مثبت و منفی موثر بر یادگیری مهارت های بالینی برای کاهش مشکلات و افزایش میزان بهره وری بسیار مهم است. از آنجا که نظرات دانشجویان به عنوان عنصر اصلی آموزش، می­تواند راه گشای برنامه های آینده باشد، پژوهش حاضر به منظور تعیین میزان بهره­وری در آموزش بالینی، از دیدگاه دانشجویان پرستاری و مامایی انجام گرفت. روش­ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی روی 150 نفر از دانشجویان سال آخر پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد که به­روش سرشماری انتخاب شدند، در نیمسال دوم سال تحصیلی 86-1385 انجام شد. به­منظور جمع­آوری اطلاعات از پرسش نامه ­ای پژوهشگرساخته شامل دو بخش خصوصیات فردی و معیارهای بهره­وری استفاده شد. در معیارهای بهره­وری، 5 حیطه اهداف و برنامه آموزشی، مربی، برخورد با دانشجو، محیط آموزشی و نظارت و ارزشیابی بررسی شد. داده­ها ب ه­کمک نرم­افزار SPSS 13 با روش­های آماری توصیفی و آزمون T تک­نمونه­ای تحلیل شد. یافته­ها: میانگین امتیازات بهره­وری در آموزش بالینی در حیطه اهداف و برنامه­ریزی آموزشی 5/4 ± 5/20، در حیطه مربی 6/4 ± 15، در حیطه برخورد با دانشجو 2 ± 4/8، در حیطه محیط آموزشی 6/1 ± 10، در حیطه نظارت و ارزشیابی 9/1 ± 9/7 و به­طور کلی 2/12 ± 8/61 بود. بیشترین امتیاز بهره­وری در حیطه اهداف و برنامه­ریزی آموزشی و کمترین آن در حیطه نظارت و ارزشیابی بود. نتیجه­گیری: میزان بهره وری در آموزش بالینی از دیدگاه دانشجویان پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، در 5 حیطه آموزش بالینی در حد متوسط است. افزایش انگیزه در پرسنل مراکز بهداشتی- درمانی برای همکاری در امر آموزش بالینی پیشنهاد می­شود.

اهداف: برنامه درسی یکی از عناصر یا خرده نظام­های اصلی آموزش عالی هستند که نقش تعیین­کننده و غیر قابل انکاری را در راستای تحقق اهداف و رسالت­های دانشگاهها ایفا می­کنند. هدف این مطالعه بررسی دیدگاه­های دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشکده پزشکی قم درباره وضعیت موجود برنامه درسی مقطع علوم پایه بود. روش­ها: این پژوهش توصیفی روی 107 دانشجو و 20 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده پزشکی قم در سال 90-1389 که به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. ابزار گردآوری داده­ها پرسش نامه­ای محقق­ساخته شامل اطلاعات جمعیت شناختی و ارزیابی نگرش دانشجویان نسبت به برنامه دروس مقطع علوم پایه (بافت شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب شناسی، ایمنی شناسی، آسیب شناسی) در مقیاس لیکرت بود. داده­ها با روش های آماری توصیفی و آزمون T مستقل به کمک نرم­افزار SPSS 15 انجام شد. یافته­ها: بیشتر دانشجویان مورد مطالعه نسبت به برنامه­های درسی در حال اجرای مقطع علوم پایه تا حدودی رضایت داشتند و تفاوت معنی­داری بین دختران و پسران وجود نداشت (05/0 نتیجه­گیری: بین دیدگاه دانشجویان پزشکی و اعضای هیئت علمی انطباق و همسانی وجود دارد و بین نظرات دختران و پسران دانشجوی رشته پزشکی تفاوتی وجود ندارد. همچنین دانشجویان از سطح دانش و مهارت های تخصصی خود در محیط آموزش بالینی رضایت دارند.

اهداف: ارزیابی درونی نوعی خودارزیابی است که برای پی بردن به کمیت و کیفیت وضعیت آموزشی و پژوهشی گروه توسط واحد آموزشی انجام می شود. هدف این تحقیق، ارزیابی درونی کیفیت آموزشی گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت معلم در ارتباط با هدف­ها و انتظارات و سپس ارایه پیشنهادات لازم برای بهبود کیفیت وضعیت موجود بود. روش­ها: این تحقیق توصیفی- کاربردی در سال 1387 و 1388 انجام شد. به دلیل محدود بودن جامعه آماری مورد مطالعه به تمام شماری اعضای هیات علمی، دانشجویان، مدیر گروه و مسئولان کتابخانه پرداخته شد و از روش نمونه­گیری در دسترس برای ارزیابی دانش آموختگان و کارفرمایان آنها استفاده شد. در انجام ارزیابی درونی ابتدا اهداف گروه در سه حیطه دروندادی، فرایندی و بروندادی تصریح و تدوین شده و سپس با توجه به تجربیات ملی و بین­المللی برای سه عامل اصلی درونداد، فرایند و برونداد تعداد 7 عامل، 40 ملاک و 124 نشانگر به همراه معیارهای قضاوت تدوین شد. سپس ابزارهای پژوهش شامل پرسش­نامه و چک لیست تهیه و در اختیار نمونه­های پژوهش قرار گرفت. داده­ها با استفاده از روش­های آماری توصیفی به­کمک نرم­افزار SPSS 16 تحلیل شد. یافته­ها: وضعیت موجود دروندادها، فرایندها، و بروندادهای گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت معلم نسبتاً مطلوب بود و گروه به طور کلی در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار گرفت. نتیجه­گیری: گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت­معلم برای عوامل درون­دادی، فرآیندی و برون­دادی دارای وضعیت نسبتاً مطلوب است. این ارزیابی درونی باعث شناخت اعضای هیات علمی گروه و دانشگاه از کیفیت وضعیت موجود شده و مبنایی برای تصمیم­گیری­های آتی گروه خواهد شد.

اهداف: آموزش کارکنان می تواند در کسب تجربه و بهبود عملکرد افراد موثر باشد و همچنین می تواند با دربرداشتن پیشرفت استراتژیک، تضمین کننده بقا و کمال در سازمان باشد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش آموزش ضمن خدمت بر کارآیی کارکنان آموزش ­دیده از دیدگاه کارشناسان شاغل در ستاد دانشگاه علوم پزشکی اراک بود. روش­ها: این مطالعه مقطعی- تحلیلی روی 126 نفر از کارشناسانی که دوره های آموزش ضمن خدمت را طی سال­های 1380 تا 1385 در ستاد دانشگاه علوم پزشکی اراک گذرانده بودند، انجام شد. ابزار جمع­آوری اطلاعات پرسش­نامه پایا و روا و مشتمل بر سوالات کارایی، رضایت، مهارت و توانمندی شغلی بود. داده­ها با استفاده از آزمون­های آمار توصیفی، آزمون تی مستقل، آنالیز واریانس یک­طرفه و آزمون ضریب همبستگی پیرسون به کمک نرم­افزار SPSS 11.5 تحلیل شد. یافته­ها: رابطه معنی­داری بین دوره های آموزشی ضمن خدمت با کارایی، رضایت شغلی، مهارت شغلی و توانمندی شغلی به دست آمد (001/0> p ). بین میانگین نمرات کارایی، رضایت شغلی و مهارت شغلی و توانمندی شغلی در سطوح سه گانه سن (48/0= p )، سطوح تحصیلات (241/0= p ) و سطوح سابقه کار (218/0= p ) ارتباط معنی­داری وجود نداشت . نتیجه­گیری: از دیدگاه کارشناسان، دوره های آموزش ضمن خدمت موجب ارتقای سطح کارآیی کارکنان می­شود. لازم است در آموزش ضمن خدمت، علاوه بر توجه به ارتقای مهارت و کارآیی شغلی کارکنان، پرورش ویژگی­های شخصیتی، تقویت فرهنگ سازمانی و منش آنان نیز مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: تغییرات وسیع اقتصادی- اجتماعی و فناوری، تاثیر قوی بر نظام­های تعلیم و تربیت در کشورهای صنعتی نشان داده است. مفاهیم و عباراتی همچون جامعه اطلاعاتی، اقتصاد دانش محور و جوامع یادگیری، هم­اکنون ویژگی برجسته­ای در مسیر اصلی مباحث سیاسی آموزشی و دولتی شده و اهمیت یادگیری در هر مرحله از توسعه انسانی به شکل گسترده­ای قابل تشخیص است. ا مروزه دانشگاه ­ ها و مؤسسات آموزش عالی به عنوان مکان­های کلیدی برای توسعه یادگیری مادام العمر در نظر گرفته می­شوند. هدف از ارائه این مقاله مروری بررسی یادگیری مادام العمر و نقش آموزش عالی در توسعه آن بود. نتیجه­گیری: یادگیری مادام العمر می تواند به عنوان مجموعه ای از اصول راهنما برای توسعه به جای مساله ای اضافی برای موسسات آموزش عالی ارایه شود. برای ایجاد و توسعه یادگیری مادام العمر در آموزش عالی، موسسات نیازمند توسعه آگاهی نظام مند و تحلیل ارتباطات داخلی بین سطوح گوناگون سازمان های خود و درک چگونگی وابستگی این عوامل با تعاملات شناختی و عاطفی یادگیری هستند. یادگیری مادام العمر تعقیب کننده اهداف عمومی مانند عمومی سازی آموزش هم در کیفیت و هم در کمیت و اقامه کننده اصل یادگیری واقعی در آموزش اجباری و تسهیل کننده توسعه و پیشرفت از تحصیل به کار است. برای این منظور نیاز به عزم ملی در سطح جامعه و آموزش عالی است و بایستی این نگرش به واقعیت و باور در ذهن افراد جامعه تبدیل شود.

مقدمه: زمانی که مفهوم ارزشیابی مطرح می­شود، از آن به­عنوان تعیین کننده ارزش یا شایستگی نام برده می شود. دو دهه قبل ارزشیابی برنامه درسی به­عنوان حوزه مطالعاتی مستقلی در رشته علوم تربیتی ظاهر شد. با وجود این­که معمولاً مساله اصلی ارزشیابی فراگیران است تا ارزشیابی برنامه­های آموزشی، نیاز به مطالعه و بررسی عمیق ماهیت و کیفیت اصلاح برنامه­های درسی، یک مجموعه از مفاهیم، اصول، روش­ها، نظریه­ها و الگوهای جدید را موجب شد. این عقاید و روش­های جدید مبنای حوزه جدید ارزشیابی برنامه درسی هستند. ارزشیابی از برنامه درسی در آموزش عالی با چالش­های متعددی مواجه است و هنوز جایگاه خود را در ساختار برنامه ریزی درسی پیدا نکرده است. این پژوهش با هدف پرداختن به چالش­هایی که ارزشیابی برنامه درسی در آموزش عالی با آن مواجه است و ارایه رهنمودهایی در این خصوص انجام شد. نتیجه­گیری: از جمله چالش های مهم در مورد ارزشیابی برنامه های درسی آموزش عالی مشخص نبودن معنای برنامه درسی و ارزشیابی برنامه درسی، فقدان برنامه مشخص و قانونمند برای انجام ارزشیابی برنامه درسی، عدم استفاده از متخصصان داخل و خارج دانشگاه برای انجام صحیح ارزشیابی، مشخص نکردن بودجه لازم برای انجام ارزشیابی، بی توجهی به نتایج ارزشیابی و غیره است.