مدیریت در دانشگاه اسلامی

پژوهش حاضر، ارزیابی شاخصهای مقیاس وبومتریک در دانشگاههای تهران، اصفهان، تربیت مدرس، الزهرا، مازندران، گیلان، یزد، اراک و رازی بود. برای انجام این پژوهش توصیفی، مقطعی و کاربردی از پرسشنامه استفاده شد که پس از سنجش روایی و پایایی، بر اساس نمونه گیری طبقه بندی شده سهمیهای، بین 355 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های منتخب مذکور توزیع شد. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS16 صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد از لحاظ شاخصهای مقیاس وبومتریک، هیچ کدام از دانشگاههای منتخب در جایگاه مناسبی قرار ندارند (پایینتر از میانگین). برای ارتقای موقعیت دانشگاههای منتخب از لحاظ سطح مقیاس وبومتریک موارد ذیل پیشنهاد می شود: 1. دسترسی به پایگاههای اطلاعاتی مهم داخلی و خارجی از طریق وب سایت دانشگاهها؛ 2. ارائه برنامه های آموزشی الکترونیکی در وب سایت دانشگاهها؛

هدف این پژوهش، بررسی چگونگی انطباق اهداف آموزش عالی با مقتضیات بُعد اقتصادی جهانیشدن از دید اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران بود. روش انجام پژوهش، کیفی و جامعه پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران در سال تحصیلی86- 85 بوده که با بهرهگیری از روش نمونهگیری هدفمند،50 نفر از آنان انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، فرم پرسشنامه باز پاسخ بوده و دادههای حاصل از بررسی، به شیوه کیفی، تجزیه و تحلیل شده است. یافتههای پژوهش عبارتند از: 1. عمدهترین پیامدهای اقتصادی جهانیشدن بر اهداف آموزش عالی ایران شامل ضرورت طرح موضوعاتی چون: تجارت آزاد جهانی، یکپارچهسازی بازرگانی، اتخاذ تدابیری در مقابله با مصرفگرایی، بازار رقابت و جریان آزاد انتقال کالا و خدمات و سرمایه و فناوری، تاثیرالزامات فناورانه و مقتضیات اقتصادی بر سبک زندگی و فرهنگ در فرایند جهانیشدن، امکان ابزاری شدن آموزش و پرورش در خدمت اقتصاد بدون توجه به خواستههای ملتها وآرمانهای اصیل تعلیم و تربیت، نیاز جوامع به رشد اجتماعی و فرهنگی، بالا بردن سطح زندگی شهروندان از راه مناسبات صحیح اقتصادی و تجارت میان کشورها، توجه آموزش عالی به حفظ محیط زیست، توجه آموزش عالی به حقوق مشترک و نقش دولتها، فراهم آوردن امکانات اشتغال کامل، تحرک شفاف سرمایه و ... بوده است. تولید دانش گسترده، تربیت افرادی با شخصیت جامع، صرفهجویی در وقت و هزینه و تولید بیشتر، آموزش همگانی در سطح بالا، از بین رفتن شکل سنتی و ساختار قدیمی دانشگاهها و در نهایت، تغییر در نوع و شیوه زندگی و کسب لذت بیشتر از زندگی، از آثار و پیامدهای جهانی شدن و تاثیر آن بر آموزش عالی می باشد.

این پژوهش با بهره گیری از نظریه ارتباطات حمایتی و تدافعی، به بررسی و ارزیابی جو ارتباطی و عملکرد مدیران و رضایتمندی کارکنان و اثر بخشی گروه ها یا بخش ها در این مراکز پرداخت. مدیران حلقه ارتباطی تعیینکننده میان کارکنان و سامانه های اداری مراکز آموزش عالی هستند که شیوه ارتباطی آنها اثری تعیینکننده بر عملکرد و اثربخشی گروهها یا بخشها دارد. زمینهیابی (پرسشنامه)؛ بر مبنای نظرات 150 نفر از کارکنان غیر هیئت علمی مراکز آموزش عالی شهر مشهد که به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شده بودند، دادهها جمعآوری و تحلیل صورت گرفت. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که اغلب مدیران مراکزآموزش عالی مورد بررسی، از رفتارهای حمایتی استفاده می کنند. مدیرانی که رفتارهای حمایتی در ارتباطات سازمانی را در پیش گرفتهاند، اثربخشی شغلی بیشتری داشته، رضایتمندی کارکنانشان نیز بالاتر است. نتایج نشان می دهد که متغیرهای جهتگیری مسئلهمدار، مشروط بودن رفتار و رفتار کنترلی با اثربخشی شغلی مدیران، دارای ارتباط مثبت و معنادار و رفتارهای راهبردی با ارتباطات تدافعی دارای رابطه منفی معنادار است. این مطالعه همچنین نشان می دهد مدیران در مراکز آموزشی باید بر چگونگی و ویژگیهای محیط کلی ارتباطات تمرکز کرده و به ادراکات، رفتارها و عملکرد کارکنان و تعامل آنها با سازمان توجه کنند. ایجاد جو تعامل دوسویه می تواند به مشارکت کارکنان در ارائه نظرات خود برای بهبود سازمانی کمک کرده و اثربخشی مدیریت و رضایتمندی کارکنان از کار خود را افزایش دهد.

این پژوهش، به تبین مفهوم دانشگاه پژوهی ، ضرورت ایجاد این واحد و شناسایی الزامات تحقق آن را در دانشگاههای اسلامی پرداخت. براین اساس پس از تشریح مفهوم IR، الزامات شناسایی شده در دو گروه درون و برون دانشگاهی از طریق روش دلفی به تایید خبرگان کشور-که در این حوزه طرح تحقیقاتی یا مطالعات و پژوهش هایی دارند- رسیده است. جهت تایید نهایی الزامات درون دانشگاهی شامل: فرهنگ دانشگاهی، الزامات مدیریتی، الزامات علمی و حرفه ای، الزامات ساختاری، الزامات فرآیندی، الزامات مالی و اعتباری، الزامات منابع انسانی، الزامات فناوریICT، امکانات و تجهیزات و الزامات برون دانشگاهی شامل: الزامات فرهنگی، الزامات قانونی، اهداف و برنامه های بالادستی ، مکانیزم های حمایتی و تشویقی، الزامات اقتصادی، نظرات مدیران دانشگاههای تهران از طریق پرسشنامه محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفت.یافته های تحقیق حاکی از آن است که کلیه الزامات درون و برون دانشگاهی تحقق دانشگاه پژوهی مستخرج از مبانی و پیشینه نظری مورد تایید اعضای نمونه قرار گرفته است. از دیگر سو، بین دیدگاه مدیران از لحاظ جنسیت و گروه آموزشی، تفاوت معنا داری مشاهده شده است. در نهایت راهکارهایی در راستای تحقق مطلوب تر دانشگاه پژوهی در کشور ارائه گردیده است. ایجاد اعتقاد و باور در مدیریت ارشد و جلب مشارکت و حمایت آن در اجرای موفقیت آمیز اهداف یا برنامه های جدید در سازمان به طور اعم و در دانشگاه به طور اخص از ضرویات اجتنابناپذیر است.

هدف این مقاله، شناسایی و تبیین شایستگیهای مدیران دانشگاهها بوده است. روش مقاله پیماشی(survey) می باشد. برای رسیدن به هدف، به مطالعه عمیق مبانی موضوع شایستگی پرداخته شده است و از نظرات مدیران دانشگاه به عنوان خبره، برای طراحی الگوی اولیه و سپس برای تکمیل آن، از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، تمامی مدیران دانشگاهی استان قم بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مدیران دانشگاه باید دارای شایستگیهای مدیریتی، اجتماعی و فردی باشند. شایستگی های مدیریتی شامل شایستگیهای ادراکی، رهبری، تصمیم گیری و اجرایی؛ شایستگیهای اجتماعی شامل شایستگیهای ارتباطی، کار تیمی، مدیریت افراد و دانشجومحوری و شایستگیهای فردی شامل ویژگیهای شخصیتی، اخلاقی و اختصاصی است. نتیجه گیری: فهرست شایستگی های مدیران دانشگاه بر مبنای سه چارچوب محوری شایستگی اجتماعی، شایستگی فردی و شایستگی مدیریتی استوار است.

در این تحقیق تلاش شده تا کارکردهای مختلف مساجد دانشگاهی در حوزههای مختلف بررسی و اولویت آنها از دیدگاه دانشجویان به عنوان هدف اصلی این مراکز معنوی مورد کنکاش قرار گیرد. مساجد به عنوان پایگاهها و پناهگاههای مطمئن مسلمانان، در ایجاد همگرایی انگیزهها و تمرکز افکار و وحدت رفتارهای جامعه، نقش محوری دارند. این محور وحدت، زمانی که در بستر جامعه جوان قرار بگیرد، دارای اهمیت دوچندان شده، لزوم برنامه ریزی دقیق و حساب شده برای آن بیشتر رخ مینمایاند. به منظور دقت بیشتر تحلیل، اندازه گیری سازههای تحقیق با استفاده از عبارات کلامی به عنوان یکی از حوزههای علم فازی انجام شده تا انحراف ارزیابیهای انسانی را پوشش دهد. یافته های تحقیق، «کارکردهای دینی و معنوی» را دارای بیشترین اهمیت و «کارکردهای فوق برنامه» را دارای کمترین اهمیت معرفی کرد. نتیجه گیری: نتایج رتبه بندی ابعاد تحقیق، بعد مراسم دینی را دارای بیشترین اهمیت معرفی می کند. پس از آن به ترتیب، ابعاد روحانی و مسئولان نمازخانه، امکانات فیزیکی و مراسم فوق برنامه قرار دارند. این امر، هوشیاری، آموزش مناسب و ساختار ذهنی دقیق دانشجویان را نشان میدهد؛ چرا که بیشترین اهمیت را به انجام واجبات دینی در حوزه مساجد اختصاص داده اند

هدف پژوهش حاضر، بررسی همگامی دانشگاههای دولتی ایران (مطالعه موردی: دانشگاه قم و پردیس قم دانشگاه تهران) با توسعه پایدار بوده و از الگوی سه بعدی FLA استفاده کرده که این الگو می تواند میزان همگامی بخشهای پژوهش، آموزش و مدیریت را در سه سطح چارچوب، تغییر و بازیگران تبیین کند. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی(survey) بوده است. بر این اساس، جامعه آماری متشکل از اعضای هیئت علمی و دستاندرکاران بخشهای آموزش، پژوهش و مدیریت بوده و فرضیات تحقیق شامل از حد متوسط بالاتر بودن میزان همگامی آموزش، پژوهش و مدیریت دانشگاه قم و پردیس قم دانشگاه تهران با توسعه پایدار میباشد. . ابزار اصلی استفاده شده، پرسشنامه محققساخته بوده؛ ولی با توجه به دستاندرکار بودن محققان در دانشگاه، از ابزار مشاهده نیز استفاده شده است.یافتههای پژوهش نشان داد بخشهای آموزش و مدیریت، همگام با توسعه پایدار حرکت کرده اند، ولی بخش پژوهش نتوانسته همگام با توسعه پایدار به فعالیت خود ادامه دهد. دانشگاه قم و پردیس قم دانشگاه تهران، باید کارگاهها و برنامه های آموزشی در نظر گرفته شده برای استادان، کارمندان و دانشجویان را برای آشنایی با آخرین دستاوردها و آموزشهای ضمن خدمت از لحاظ کمیت وکیفیت ارتقا دهد وهمکاری و ارتباط بیشتری را با دانشگاههای منطقه در زمینه تبادلات علمی و آموزشی، برگزاری مشترک همایشها و نشستهای مختلف برقرار نماید.

هدف کلی از تحقیق حاضر، مقایسه منابع قدرت مورد استفاده استادان از دید آنان و دانشجویان در دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز بود. روش روش مورد استفاده پیمایشی (Survay ) بوده است.روش تحقیق پرسشنامهای ترکیبی مشتمل بر پرسشنامه نفوذ و بخش تکمیلی محقق ساخته بوده که روایی و پایایی آن محاسبه شده است. این پرسشنامه به وسیله 29 نفر از استادان و 305 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تکمیل و عودت داده شد. یافته های پژوهش نشان داد ، یک منبع جدید قدرت استادان (چیرگی محیطی) وجود دارد که در این پژوهش شناسایی، تعریف و ارزیابی شده است. نتایج نشان داد که: 1. از دید استادان، بیشترین میانگین مربوط به منبع قدرت چیرگی محیطی و کمترین میانگین مربوط به منبع قدرت اجبار است و تفاوت بین میانگینها معنی دار است؛ 2. از دید دانشجویان، بیشترین میانگین مربوط به منبع قدرت چیرگی محیطی و کمترین میانگین مربوط به منبع قدرت اجبار و تفاوت بین میانگینها معنیدار است؛ 3. اولویت و توزیع منابع قدرت مورد استفاده استادان از دید آنان به ترتیب عبارت است از: منابع قدرت چیرگی محیطی، فرهنگ، اخلاق، مرجعیت، پاداش، تخصص، مشروعیت و اجبار؛ 4. اولویت و توزیع منابع قدرت مورد استفاده استادان از دید دانشجویان به ترتیب عبارت است از: منابع قدرت چیرگی محیطی، تخصص، مرجعیت، اخلاق، فرهنگ، پاداش، مشروعیت و اجبار؛ 5. در اولویتبندی منابع قدرت مورد استفاده استادان، هم از دید آنان و هم از دید دانشجویان منابع قدرت چیرگی محیطی، مشروعیت و اجبار به ترتیب حائز رتبههای اول، هفتم و هشتم شدند؛ 6. بین نگرش استادان و دانشجویان در استفاده استادان از منابع قدرت، با توجه به جنسیت و رشته های تخصصی آنان، تفاوت معنیداری مشاهده نشد.