زهرا صالحی ساداتی

کرامات عرفا و حکایت های مربوط به آن ها حجم وسیعی از قصه های عرفانی را تشکیل می دهد و یکی از مباحث کلیدی متون عرفانی فارسی به شمار می رود. در یک طبقه بندی کلّی انواع مختلف کرامات به سه گونه اصلی اِخبار از غیب، اشراف بر ضمایر و تصرف در عالم هستی تقسیم بندی می شوند که هرکدام شامل چندین گونه فرعی می باشند. یکی از گونه های فرعی کرامات اِخبار از غیب، تشخیص ویژگی حرام یا شبهه ناک بودن لقمه و غذا از طریق فراست و با تعلیم الهی است. این کرامت برپایه این اعتقاد صوفیان بنا شده است که اگر همه عالم را خون مطلق فرا بگیرد مؤمن از آن جز حلال نمی خورد. در این کرامت، عارف بدون هیچ نشانه ای و گاه با نشانه هایی همچون جنبیدن رگ انگشت، دراز نشدن دست به سوی حرام، احساس سیری و پایین نرفتن لقمه حرام از گلو، ندارسیدن به دل، سخن گفتن طعام حرام، دیدن سیاهی، نجاست و خونابه در غذا و... همراه است. گاهی مخالفان عرفا از این شیوه برای امتحان و آزمودن حقانیت آن ها استفاده می کردند و غالباً پس از تشخیص عارف، استغفار کرده و از مریدان عارف می شده اند. در این مقاله سعی شده است ضمن گردآوری، دسته بندی و تحلیل این گونه از کرامات در کتب عرفانی متقدم، به نمونه هایی متأخر از این کرامت نیز اشاره شود.

عنوان شعر در نقد و بررسی شعر معاصر، درآمدی برای ورود و حضور در جهان شعر و احساس و اندیشه شاعرانه است. این عنصر ارزشمند، یکی از برجسته ترین وجوه تفاوت و تمایز شعر نو با شعر سنتی به شمار می آید. در شعر معاصر، عنوان، در حصار و چنبره تقلیل به پیله تنگِ نام گذاری محدود نمی شود و بیشتر وظایفی زیبایی شناسی، کارکرد هنری، روی کرد معناشناختی را برعهده دارد. هدف این نوشتار، بررسی، شناخت و شناساندن سروده های یکی از گویندگان بنام معاصر، یعنی منوچهر آتشی، باتوجه به مؤلفه تأثیرگذار «عنوان شناسی» سروده هاست. این پژوهش، بیشتر به روش تحقیقِ اسنادی توصیفی و تا اندازه ای تحلیل محتوا انجام پذیرفته و در آن، عنصر برجسته تفاوت گذار شعر معاصر با شعر سنتی، یعنی مقوله مواجهه شاعر با عنصر عنوان گزارش و تبیین شده است. علاوه بر آن، به نکته ای مهم دست می یابد که چگونه شاعر نوگرای معاصر، به خوبی از کارکرد و تأثیر عنوان شعر آگاهی داشته و از آن مانند ابزاری برای گسترش دامنه معنایی سروده ها و القا به مخاطب و تأثیرگذاری بیشتر بهره گرفته است.

در این مقاله سعی شده است با بررسی دواوین شعر، به ویژه منظومه ویس و رامین، سروده فخرالدین اسعد گرگانی، آداب و رسوم ایرانی به هنگام جشن عروسی به نمایش گذاشته شود؛ آدابی که بسیاری از آنها هنوز هم در جامعه ایرانی رایج است و تغییر مذهب ایرانیان نیز تأثیری در دگرگونی یا حذف آن نداشته است، بلکه در برخی موارد احکام اسلام مهر تأییدی بر ادامه آن آداب است. جشن در ایران به دو نوع تقسیم می شود که عبارت است از: 1- جشن های اختصاصی که در زمان خاصی برگزار می شد؛ از جمله نوروز و مهرگان و سده و ... 2- جشن های عمومی که وابستگی به زمان خاصی نداشت؛ از جمله جشن به تخت نشستن پادشاه، تولد فرزند، ختنه سوران و نیز جشن فرخنده ازدواج. هر یک از این جشن ها با آداب و رسوم خاصی برپا می شد که برخی از این رسوم فراموش شده، برخی هنوز پابرجاست و برخی نیز تغییر شکل داده و به نوعی دیگر شاهد آن ایم. مهم ترین آداب و رسوم جشن عروسی که در اشعار شاعران فارسی گوی بدان اشاره شده عبارت است از: گرفتن مهریه و شیربها از داماد، برپایی جشن و سور دادن، آرایش عروس و... از میان شاعران فخرالدین اسعد گرگانی بیشتر از دیگران، به آداب و رسوم ایرانیان در جشن عروسی پرداخته است؛ زیرا موضوع کتاب او داستان عروسی ویس، شاهزاده ایرانی، با موبد و پس از آن با رامین است.  

هدف از این پژوهش ضمن تبیین ماهیت جهاد اقتصادی و نقشی مهم و تاثیرگذار بسیج در جهاداقتصادی (به واسطه ظرفیت-های مردمی بسیج)، تدوین الگوی توانمند سازی بسیج در مسیر توسعه جهاد اقتصادی می باشد. در پژوهش حاضر، با استفاده از دو ابزار مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه، به جمع آوری داده ها پرداخته شد. جامعه آماری مورد نظر تحقیق پیش رو، اعضای بسیج می باشند که مبتنی بر رویکرد اشباع نظری، 26 مصاحبه با اساتید بسیجی در دو حوزه ی مدیریت و اقتصاد، صورت گرفته است. داده های خام حاصل از مراحل تحقیق، با استفاده از روش تحلیل تم، کدگذاری و دسته بندی مفهومی شدند و در نهایت، الگوی توانمندسازی بسیج در مسیر توسعه جهاد اقتصادی تدوین گردید. این مدل شامل سه راهبرد اصلی (توانمندسازی زمینه ای ، توانمندسازی سازمانی ، توانمندسازی انسانی) و 6 راهکار (تحول خط مشی دولتی، تحول حقوقی- قانونی، بستر سازی اجتماعی، تحول زیربنایی، تحول ساختاری، نقش حمایتی - ترویجی) می باشد، که هر یک از این راهکارها خود مشمول مجموعه ای از برنامه های اجرایی می باشند. با به کارگیری و پیاده سازی مدل فوق، می توان گامی بزرگ در جهت توانمندسازی بسیج برداشت که اثرات آن، رشد و توسعه جهاداقتصادی و خودکفایی کشور خواهد بود.

مهمترین عامل بهره وری در سازما ن ها و در نهایت شکوفایی هر جامعه ای در بهبود منابع انسانی و پرورش نیروی انسانی آن نهفته است. معنویت درکار تجربه ای از ارتباط و اعتماد متقابل میان افرادی است که در یک فرآیند کاری با هم همکاری می کنند که منجر به خوش بینی و حسن نیت فردی، ایجاد فرهنگ انگیزشی و افزایش عملکرد می شود. هدف مقاله حاضر که روش پژوهش آن از نوع توصیفی بوده و به صورت پیمایشی انجام گرفته، سنجش تأثیر سه بعد معنویت سازمانی بر فرسودگی شغلی و تمایل به ترک خدمت کارکنان می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان مشغول در سازمانی معنوی و بزرگی با بیش از 700 نفر نیرو، تشکیل می دهند. برای این منظور اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از پرسشنامه به صورت تصادفی به دو روش دستی و الکترونیکی از نمونه ای 200تایی کارکنان شاغل در سازمان مذکور، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. با استفاده از دو نرم افزار SPSSو Lisrel تحلیل آماری استنباطی و مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفته است. نتایج نشان می دهند سه بعد معنویت، بر فرسودگی شغلی و تمایل به ترک خدمت تأثیر دارند. به عبارت دیگر آن دسته از کارکنانی که سطوح بالاتری از معنویت را در کار خود احساس می کنند نسبت به کارکنانی که این احساس را در سطح ضعیف تری تجربه می کنند کمتر دچار فرسودگی شغلی می شوند و میزان تمایل به ترک خدمت آنان پایین تر است.

بر پایی جشنها و عیدها نشان پویایی وشادابی یک جامعه است. به گفته محققان، در ایران پیش از اسلام جشنهای فراوانی برگزار می شده است که تعداد آن را تا بیست و چهار جشن ذکر کرده اند(صفا،بی تا:120). پس از ورود اسلام به ایران نیز عیدهای اسلامی به جشنهای ایرانی افزوده شده و با آداب و شکوه خاصی بر پا می شده است. در کتابهای تاریخی اطلاعات چندانی دراین باره نیامده است و تنها در آثاری چون تاریخ بیهقی می توان مطالب سودمندی یافت، اما در شعر فارسی از این آیینها و جشنها اطلاعات نسبتاَ فراوانی می توان به دست آورد و به چگونگی بر پایی آیین جشن وسرور در دربارها و میان مردم پی برد. اگرچه بیشتر این شعرها در ستایش حکمرانان وبزرگان دربارهاست،اما از لا به لای آن می توان نکات سودمندی یافت که بررسی و تحلیل آن، ما را از چگونگی بر پایی وعوامل مؤثر در جشنها آگاه می کند و با روحیات و شادمانی و سرور مردم آشنا می سازد و رازماندگاری یا ناپایداری آن را می نمایاند. از بازتاب این جشنها و عیدها درشعر فارسی می توان با اندیشه حاکمان درباری و روحیه مردم هم عصر آن آشنا شد و به اهمیت و ارزش آنها پی برد.

جشن و شادی در شعر هریک از شاعران فارسی گوی انعکاسات مختلف داشته است. برخی چون منوچهری همواره به شادخواری و نشاط پرداخته اند ،و بنابراین دیوان اشعار ایشان مملو از دعوت به شادی و اشاره به جشن ها و رسوم مربوط بدین آداب است؛ و برخی چون خاقانی و مسعود سعد بیشتر به شرح غم و اندوه درونی خویش پرداخته اند و هرچند اشعار ایشان از اشاره به جشن های ایرانی خالی نیست، لکن نمی توان این شاعران را شاعرانی شاد دانست. از این میان فرخی سیستانی را می توان شاعری شادخوار دانست دلایل این امر را می توان چنین برشمرد: 1- شادی ذاتی شاعر 2- هم عصر بودن فرخی با سلطان محمود غزنوی که شاهی کامیاب بود و در کنار رزم و پیروزی به بزم و شادمانی توجه خاصی داشت. در این مقاله سعی بر آن است تا با توجه به شعر فرخی به تحلیلی از روحیه وی دست زده افزون بر آن اشاره ای به رسوم و آداب ایرانی کرده، تاثیر فرهنگ ایرانی بر دیگر فرهنگ ها و قومیت ها را نشان دهیم و علاوه بر این با تفکیک جشن های ایرانی و اعیاد اسلامی در شعر شاعر، میزان دلبستگی وی به ارزش های ملی یا مذهبی و دلایل آن را بررسی نماییم.