اکبر زارع شاه آبادی

اکبر زارع شاه آبادی

مدرک تحصیلی: دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یزد
پست الکترونیکی: A_zare@yazd.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۶۷ مورد.
۱.

طایفه گرایی در انتخابات مجلس شورای اسلامی و عوامل مرتبط با تداوم آن در شهر پارس آباد، استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تداوم و تغییر اجتماعی سال دوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 81 - 95

کلیدواژه‌ها: مجلس شورای اسلامی انتخابات طایفه گرایی پارس آباد محرومیت نسبی قانون‏گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۱۹۴
زمینه و هدف: طایفه گرایی و وجود احساسات و روحیات قوی در طایفه گرایی، از ویژگی های ساختار سنتی و قبیله ای می باشد که در برخی از مناطق ایران همچنان پایدار مانده و بر مسئله انتخابات تأثیرگذار است.  این پژوهش با هدف بررسی عوامل مرتبط با طایفه گرایی در انتخابات مجلس شورای اسلامی شهر پارس آباد صورت گرفته است. روش و داده ها: پژوهش حاضر به روش پیمایش طراحی شده و از نظر زمان، مقطعی و از نظر نوع، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق، افراد بالای 18 سال شهر پارس آباد که واجد شرایط شرکت در انتخابات هستند را تشکیل می دهند. داده ها با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، در نمونه 384 نفری گردآوری شد. پرسشنامه محقق ساخته که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی به شیوه محاسبه آلفای کرونباخ سنجیده شده بود، مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد بین قانونگرایی، احساس محرومیت نسبی و بعد تجسم یافته سرمایه فرهنگی با طایفه گرایی در انتخابات رابطه وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: طایفه گرایی در انتخابات منجر به حذف افرادی از انتخابات شده است که در سطح محلی و ملی می توانستند منشأ خدمات بسیاری باشند.  در نتیجه، شخصیت های توانمندی از عرصه خدمت رسانی کنار نهاده شده اند. پیام اصلی: نظام انتخاباتی مطلوب تأثیر به سزایی در تحقق شکل گیری مجلس و دولت کارآمد، ثبات سیاسی و  اجتماعی دارد و زمانی این مهم تحقق می یابد که سازوکارها و زمینه های فرهنگی و اجتماعی انتخابات، پی ریزی درستی داشته باشد. انتخاب افراد شایسته از همه طوایف، زمینه مشارکت همگانی در اداره امور کشور را میسر می سازد. با ایجاد سندیکاها و حزب ها و تحزب گرایی که فراتر از افراد و نخبگان بومی باشند، می توان طایفه گرایی را کاهش داد.
۲.

تحلیل گفتمان برنامه اول و دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران در بخش آب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست های راهبردی و کلان سال ۱۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۲ 410 - 432

کلیدواژه‌ها: سیاست های کلان تحلیل گفتمان گفتمان سازندگی برنامه های توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۳۴
یکی از مهم ترین حوزه های مرتبط با آب سیاست گذاری آن است. در دهه های مختلف در کشور قوانین، سیاست ها و برنامه های مختلفی درخصوص آب تدوین شده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل گفتمان اسناد بالادستی آب در بازه زمانی 1368 تا 1378 است. جامعه آماری تحقیق را برنامه اول توسعه (1368 1372)، سیاست های کلی برنامه دوم توسعه (1372)، برنامه دوم توسعه (1374 1378)، سیاست های کلی برنامه سوم توسعه (1378) و سیاست های کلی نظام درباره منابع آب (1378) تشکیل می دهد. روش پژوهش نیز تحلیل گفتمان به روش لاکلاو و موفه است. پرسش های تحقیق عبارت است از: گفتمان حاکم بر اسناد بالادستی آب چه بوده است؟ دال های مرکزی، مؤلفه های گفتمانی، زنجیره هم ارزی و غیریت سازی حاکم که نشان دهنده این گفتمان اند، چیست؟ از چه نظریه ای به منظور تبیین گفتمان حاکم بر این اسناد استفاده شده است؟ تحلیل این اسناد نشان داد که گفتمان اصلی حاکم بر این دوره ایجاد رشد اقتصادی از طریق رشد بخش کشاورزی است که دالّ اصلی و نقطه ثقل این اسناد به شمار می آید. این امر حاکی از توجه سیاست گذاران و تصمیم گیران به جنبه های کمّی توسعه از طریق تقویت بخش کشاورزی است. این گفتمان با غیریت سازی گفتمان توسعه اقتصادی در این اسناد خود را نمایان می سازد و دال های اصلی و شناوری مثل هژمونی گفتمان بازسازی و سازندگی، گفتمان اشتغال آب محور و هژمونی گفتمان دولت بهره بردار مؤید این گفتمان است. گفتمان مذکور با دال های هم ارزی مثل رشد و گسترش تولید داخلی در زمینه کشاورزی، جلب منابع جهت سرمایه گذاری و اعطای تسهیلات، و ارتقای اهداف برنامه های بخش آب و کشاورزی به خصوص در زمینه آب و خاک مورد تأیید قرار می گیرد.
۳.

عوامل اجتماعی مرتبط با مشارکت شهروندان در امور شهری (مطالعه موردی شهروندان شهر چِلگرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵۵ 31 - 46

کلیدواژه‌ها: آرنشتاین مشارکت شهروندی نردبان مشارکت دینداری اعتماد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۳۱
موضوع مشارکت شهروندان در امور شهرها، به عنوان عنصری مهم در جهت رسیدن به تعادل شهری و توسعه پایدار مطرح می باشد. در سال های اخیر ساختار طبقاتی و تعاملات اجتماعی شهروندان شهر چلگرد به واسطه ی تغییر در شیوه تولید و درآمد ساکنان، ایجاد فرصت های جدید شغلی، گسترش شهر و مواجه با گردشگران داخلی و خارجی گسترش یافته است. از طرف دیگر از مهمترین دستاوردهای بشر در سال های اخیر شهرنشینی و گسترش آن می باشد. بی شک مشارکت تمامی آحاد، اقشار و طبقات در فرایند مدیریت شهری نقش مهمی در توسعه و پایداری آن دارد. هدف این مقاله بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با مشارکت شهروندان در امور شهری می باشد. روش تحقیق حاضر پیمایشی و جامعه آماری، شهروندان 15 سال و بالاتر شهر چِلگرد می باشد. بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب 324 نفر بدست آمد. داده ها با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری گردیده اند. اعتبار پرسشنامه مبتنی بر اعتبار محتواست و برای آزمون پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. به منظور تحلیل داده های تحقیق، از نرم افزار SPSS نسخه 25 و روش های آماری همبستگی، رگرسیون و آزمون های آماری ناپارامتریک استفاده شده است. یافته ها نشان داد بین متغیر های اعتماد اجتماعی با سطح معناداری (001/0)، دینداری با سطح معناداری (002/0)، جنسیت با سطح معنی داری (030/)، وضعیت اشتغال با سطح معناداری (004/0) و درآمد ماهیانه با سطح معناداری (025/0) با مشارکت شهروندی رابطه معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای اعتماد اجتماعی، دینداری، وضعیت اشتغال و درآمد ماهیانه در مجموع توانستند 1/11 درصد از واریانس مشارکت شهروندی را تبیین کنند.
۴.

بررسی رابطه هوش معنوی و نوع دین داری (مطالعه موردی: جوانان شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۹ 79 - 104

کلیدواژه‌ها: ایگاه اقتصادی - اجتماعی دین داری عامه دین داری بریکولاژ نوع دین داری هوش معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۷۷
به نظر می رسد می توان هوش معنوی را به عنوان مهارتی در تفسیر رویدادها و کشف معنای زندگی و حل مسائل، در ارتباط با زیست دینی دانست. هدف این پژوهش، بررسی رابطه هوش معنوی با نوع دین داری جوانان با کمک نظریه تکثر زیست جهان ها و استعاره بازار برگر و هوش معنوی ایمونز است. ابزار این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته ای بوده که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق آلفای کرون باخ تأیید شده است. 384 نفر از جوانان 15 تا 34 ساله شهر یزد با کمک نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. داده ها با نرم افزار spss و تحلیل عاملی و آزمون های ,t f، ضریب همبستگی و تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد دو نوع دین داری عامه و بریکولاژ در بین جوانان شناسایی شده و زنان دین داری عامه و مردان بیشتر دین داری بریکولاژ دارند. پایگاه اقتصادی−اجتماعی با دین داری عامه همبستگی منفی دارد؛ امّا با دین داری بریکولاژ همبستگی مثبت و معنادار دارد. همچنین، همبستگی مثبت و معناداری بین هوش معنوی و نوع دین داری وجود دارد. مدل رگرسیونی نشان می دهد متغیرهای مستقل (هوش معنوی، وضعیت تأهل، پایگاه اقتصادی− اجتماعی) 12 درصد از تغییرات دین داری عامه و 11 درصد از تغییرات دین داری بریکولاژ را تبیین می کنند.
۵.

رابطه میزان استفاده از شبکه اجتماعی مجازی و گونه های دینداری در بین جوانان شهر یزد(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال ۱۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۰ 99 - 125

کلیدواژه‌ها: پایگاه اقتصادی - اجتماعی دینداری بریکولاژ دینداری عامه شبکه اجتماعی مجازی گونه دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۷
هدف این پژوهش، بررسی رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر گونه های دینداری جوانان شهر یزد، بر مبنای نظریه تکثر زیست جهان ها و استعاره بازار برگر به کمک پرسش نامه محقق ساخته ای است که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تأیید شده است. جامعه آماری 384 نفر از جوانان 15 تا 34 ساله شهر یزد است که با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای . داده ها با کمک نرم افزار spss و تحلیل عاملی و آزمون های t، f، ضریب همبستگی و تحلیل مسیر تحلیل شدند و نتایج پس از شناسایی دو گونه دینداری عامه و بریکولاژ نشان می دهد زنان، دینداری عامه و مردان، دینداری بریکولاژ قوی تری دارند. همبستگی پایگاه اقتصادی− اجتماعی با دینداری عامه منفی، امّا با دینداری بریکولاژ مثبت و معنادار است. همچنین، بین میزان استفاده از شبکه اجتماعی مجازی و گونه های دینداری رابطه معنادار وجود دارد. تحلیل رگرسیونی، نشان می دهد متغیرهای مستقل (پایگاه اقتصادی− اجتماعی، میزان استفاده غیرتفریحی از شبکه اجتماعی مجازی و پایگاه اجتماعی اقتصادی) 9 درصد از تغییرات دینداری عامه و متغیرهای (میزان استفاده از شبکه اجتماعی مجازی، پایگاه اقتصادی−اجتماعی و میزان استفاده تفریحی از شبکه اجتماعی مجازی) 20 درصد از تغییرات دینداری بریکولاژ را تبیین می کنند.
۶.

زمینه های مرتبط با تعادل بین کار و زندگی در زنان شاغل متأهل شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۲ 7 - 32

کلیدواژه‌ها: آرامش فکری پایگاه اجتماعی تعادل کار و زندگی حمایت اجتماعی زنان شاغل متأهل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۷
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل زمینه های مرتبط با تعادل بین کار و زندگی زنان شاغل متأهل شهر سنندج و با روش کیفی انجام شده است. مشارکت کنندگان پژوهش شامل 20 نفر از زنان شاغل متأهل شهر سنندج هستند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده با حداکثر تنوع از مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق استفاده شد و در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش براون و کلارک صورت گرفت و زمینه های مرتبط با تعادل بین کار و زندگی در قالب 4 مضمون اصلی (بهره مندی از آرامش فکری، برخورداری از پایگاه اجتماعی، دریافت حمایت اجتماعی، رضایت مندی شغلی)  و 16 مضمون فرعی (رابطه عاطفی با همسر، احساس امنیت، رفاه مالی، منزلت اجتماعی، شغل مناسب، تحصیلات، حمایت همسر، حمایت فرزندان، حمایت اطرافیان، انگیزه شغلی، دستمزد مناسب، امنیت شغلی، حمایت سازمانی، انعطاف پذیری کاری، فرصت به کارگیری توانمندی ها، رضایتمندی از مجموعه) دسته بندی گردید. نتایج نشان داد که زنان جوامع محلی در کنار موقعیت انتسابی و جنسیتی، هم زمان با تغییرات اجتماعی و فرهنگی دهه های اخیر، با تلاش خود و حمایت خانواده و دستیابی به تحصیلات دانشگاهی قدم در مسیر پیشرفت نهاده و با ورود به صحنه اشتغال و فعالیت های اقتصادی مدرن کوشش مضاعفی برای افزایش رفاه مادی و گردش چرخه تولید از خود نشان داده که منجر به ارتقای منزلت و پایگاه اجتماعی آنان شده است. 
۷.

تغییرات گفتمانیِ پیرامون هویت کُردی از پیداییِ انقلاب مشروطه تا ظهور دولت مدرن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 1 - 18

کلیدواژه‌ها: ابژه شوندگی کُرد بودگی هویّت کُردی نظم معرفتی جامعوی - سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۸۶
روایت نگری های تاریخی و توجیهات نظری دالِ مرکزی «کُردبودگی» را در جایگاه مفهومی بت واره و استعلایی قرار داده اند، تا جایی که از پرداختن به خود این پدیده غفلت شده است. پژوهش حاضر بر آن است تحوّل ابژه شوندگی «کُردبودگی» را از دوران انقلاب مشروطه تا برآمدن دولت مدرن واکاوی مضمونی نماید. بدین منظور با نقد رویکردهای دیرینه گرایی، قوم گرایی و مدرنیست برساختگرایی و اخذ نگاهی گفتمانی تحولات هویت کُردی را بررسی می کند تا صورت بندی های گفتمانی چنین پدیده ای روشن شود. روش پژوهش براساس تحلیل گفتمان فوکویی و شیوه انتخاب اسناد به صورت نمونه گیری هدفمند است. یافته های مطالعه حاکی از آن است که نظم معرفتی پیشین دلالتی زبانی قومی داشت. اما بر اثر دگرگونی ها و تحولاتی مانند جنگ جهانی اوّل و در پی آن ایجاد قدرت تمرکزبخش دولتِ در آستانه ظهور، مکانیسم های هویّت بخش در میدان سیاست قرار گرفتند و در درون چنین حوزه ای معنا و مفهوم پیدا کردند. در واقع می توان گفت تا قبل از جنگ جهانی اجتماع زبانی مذهبی و قومی بازنمایی کننده هویّت کُردی بود و بعد از آن فرمِ جامعوی سیاسی مطرح شد.  
۸.

عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به مواد مخدر در بین جوانان شهر کابل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 134 - 109

کلیدواژه‌ها: عوامل اجتماعی گرایش مواد مخدر جوانان شهر کابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۶۳
گرایش به مواد مخدر در میان جوانان، یکی از آسیب ها و مشکلات اجتماعی در کشورهای مختلف و ازجمله در افغانستان شمرده می شود. با توجه به شرایط کلی جامعه افغانستان و به ویژه شرایط نامساعد اقتصادی، فرهنگی، تفریحی و... در شهر کابل، جوانان بیش از سایر گروه های سنی درمعرض اعتیاد به مواد مخدر هستند. هدف این پژوهش، تعیین عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش جوانان شهر کابل به مواد مخدر بود. این پژوهش از نوع تبیینی، توصیفی-تحلیلی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، جوانان بین سنین ۱۸ تا ۳۵ ساله شهر کابل بودند که کاربران شبکه های مجازی و اینترنت بودند. تعداد ۲۵۱ پرسشنامه محقق ساخته از میان جامعه آماری تکمیل شد. یافته های این پژوهش نشان داد، بین نداشتن امکانات اوقات فراغت، احساس ناامنی، داشتن دوستان ناباب، بی هنجاری و عادی شدن مصرف مواد در شهر کابل و تنش های خانگی و گرایش جوانان شهر کابل به مواد مخدر، رابطه معنا دار و مثبت وجود دارد. درآمد، اشتغال و سواد نیز بر گرایش جوانان به مواد مخدر تأثیرگذاراست. اما، سن، وضعیت تأهل، حجم خانوار، وضعیت مسکونی، اعتیاد یکی از اعضای خانواده با گرایش به مواد مخدر رابطه معنا داری نداشت؛ بنابراین نتیجه گرفته می شود که گرایش به مواد مخدر تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی است. مؤسسات و نهادهای دولتی و خصوصی می توانند با تسهیل و ارائه خدمات آموزشی، آگاهی دهی، تفریحی-سرگرمی، ایجاد اشتغال و کاهش فضایی ناامنی، از گرایش به مواد مخدر در بین جوانان بکاهند.
۹.

بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با خرده فرهنگ های جوانان در شهر یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال ۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۳ 85 - 112

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی خرده فرهنگ سبک پوشش اوقات فراغت سخن گفتن ارزش و هنجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۳
امروزه سرمایه فرهنگی به عنوان یکی از مهمترین سرمایه های هر کشورشناخته می شود و جوانان به عنوان اصلی ترین گروه جامعه نقش قابل توجهی در دریافت این سرمایه دارند چرا که میتواند گامهای موثری در جهت ایجاد و البته اصلاح سلایق و گرایش آنان نسبت به خرده فرهنگهای جامعه داشته باشد. اصلی ترین هدف پژوهش بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با گرایش به خرده فرهنگهای جوانان میباشد. مبانی نظری پژوهش با استفاده از نظریات بوردیو، کوهن تدوین شده است. این پژوهش در دو بخش اکتشافی و توصیفی انجام شده که ابتدا در بخش اکتشافی به منظور ساختن ابزار مناسب و شناخت خرده فرهنگهای مختلف جوانان شهر یزد به انجام مصاحبه کیفی با 20 نفر از جوانان پرداخته شده و پس از شناسایی گونه های خرده فرهنگ و ساختن ابزار مناسب پژوهش به شکل پیمایشی اجرا گردید. در بخش پیمایشی حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 نفرتعیین گردید که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحلهای انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد که سرمایه فرهنگی جوانان یزدی در سطح پایینی قرار دارد و سرمایه فرهنگی با خرده فرهنگهای سخن گفتن، پوشاک و آرایش، ارزش و هنجار، فیلم و موسیقی رابطه معناداری دارد.
۱۰.

مدیریت هویت و بدن (واکاوی اپیدمی زیبایی زنان و مردان در مراکز زیبایی شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 951 - 967

کلیدواژه‌ها: براندازی و تثبیت هویت خودمدیریتی مراکز زیبایی مردان و زنان یزدی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۷۰
مقدمه : در دوران معاصر، حضور در مراکز زیبایی از جمله روش های تقویت و چانه زنی درباره شاخصه های هویت است. این مطالعه به واکاوی برساخت هویت زنان و مردان شهر یزد در مراکز زیبایی می پردازد و و هدف آن، کشف عوامل گرایش و حضور در مراکز زیبایی و اثرات و پیامدهای آن بر زنان و مردان یزدی است. روش : این پژوهش به لحاظ رویکرد، کیفی است. داده های این مطالعه از طریق مصاحبه عمیق، گردآوری شده و با استفاده از روش تماتیک مورد تحلیل قرار گرفته اند. مشارکت کنندگان در این مطالعه، ترکیبی از زنان و مردان با ویژگی های جمعیت شناختی متنوع هستند. از روش نمونه گیری هدفمند از نوع حداکثر تنوع استفاده و درنهایت با 49 نفر از مردان و زنان یزدی مصاحبه شد. شهروندان مورد مطالعه زنان و مردانی یزدی هستند که به اماکن زیبایی مانند آرایشگاه ها، باشگاه ها، مراکز درمانی، کلینیک های زیبایی و... مراجعه کرده اند و برای انجام مصاحبه انتخاب شده اند. یافته ها: داده های گردآوری شده در قالب سه مضمون اصلی، خودمدیریتی، براندازی و تثبیت هویت، کدگذاری و تحلیل شدند. این عوامل و پیامدهای ذکرشده حاکی از آن است که زنان و مردان به وسیله زیبایی خواهان تغییر و مدیریت هویت خود هستند تا از این طریق بتوانند خود جدیدشان را به همگان معرفی کنند. نتیجه گیری : عوامل خودمدیریتی زمینه گرایش را در زنان و مردان به زیبایی ایجاد کرده و دستیابی به هویت جدید زنان را با پیامد براندازی هویت و مردان را با تثبیت هویت مواجه ساخته است.
۱۱.

ناهمسانی در حل مسئله، رفتارهای پاندولیک: یک نظریه زمینه ای از چگونگی حل مسئله در بین زوجین یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۸۷) 153 - 178

کلیدواژه‌ها: تعامل ها خانواده زوجین گفت وگو حل مسئله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۱۸۴
با توجه به اینکه نحوه برقراری تعامل ها در خانواده ها در حل مسائل و تعارض های آنها نیز نقش مهمی دارد، در پژوهش حاضر کوشش شده است فرآیند و چگونگی حل مسائل با تأکید بر حل مسئله و گفت وگو در میان زوجین یزدی بررسی شود. بدین منظور، از رویکرد کیفی، روش نظریه زمینه ای و همچنین نمونه گیری نظری استفاده شد. در این پژوهش 31 نفر از زوجین خانواده های متعارف شهر یزد انتخاب شدند و با آنها مصاحبه عمیق انجام شد. سپس اطلاعات گردآوری شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی در قالب 67 مقوله فرعی و 18 مقوله اصلی دسته بندی شد و در قالب یک مقوله هسته ای با عنوان «ناهمسانی در حل مسئله، رفتارهای پاندولیک» و در نهایت، الگوی پارادایمی و طرح واره نظری پژوهش نیز ارائه شد. نتایج پژوهش به طور کلی، بیانگر ناهمسانی زوجین در حل مسئله با خانواده است که در زیست جهانی جنسیتی و اقتداگرایانه شکل گرفته و دو راهبرد سازش و خشونت / اجتناب را در مقابل یکدیگر قرار می دهند که باعث می شود افراد برای حل مسئله در خانواده از استراتژی هایی گفت وگویانه یا ضدگفت وگویانه استفاده کنند.
۱۲.

بررسی رابطه طایفه گرایی و احساس امنیت اجتماعی (مورد مطالعه شهروندان شهر ایذه)

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال پنجم مرداد ۱۴۰۱ شماره ۵۱ 122 - 141
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۵۵
طایفه گرایی و وجود احساسات و روحیات قوی طایفه گرایی، که از ویژگی های ساختار سنتی و ایلی و قبیله ای می باشد. این پژوهش با هدف سنجش نقش طایفه گرایی بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان شهر ایذه انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نظر زمانی، مقطعی از نظر نحوه ی اجرا، پیمایش و از نظر نوع کاربردی است. جامعه آماری پژوهش، افراد بالای 15سال شهر ایذه که تعداد آن ها مطابق سرشماری 1395«68115»نفر می باشد که از این تعداد 384نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری دو مرحله ای سیستماتیک و تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که اعتبار آن از طریق محتوا و پایایی آن از طریق محاسبه آلفای کرونباخ سنجیده شده است و اطلاعات به دست آمده از طریق آزمون هایT،F و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد میزان احساس امنیت در بین مناطق دوگانه شهری ایذه متفاوت است. بین طایفه گرایی و احساس امنیت رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. بدین معنا که هر چه میزان طایفه گرایی بالاتر می رود میزان احساس امنیت کاهش می یابد. همچنین افراد با پایگاه اجتماعی اقتصادی بالاتر میزان احساس امنیت بالاتری دارند. تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای پایگاه اجتماعی اقتصادی، مناطق شهری و طایفه گرایی حدود 1/7 درصد تغییرات احساس امنیت را در این شهر تبیین می کند. دامن زدن به طایفه گرایی آثار و پیامدهای مخربی زیادی دارد که یکی از آن ها کاهش امنیت اجتماعی شهروندان می باشد بنابراین لازم است که همگرایی در بین طوایف ترویج شود.
۱۳.

نظریه جامعه شناختی در جامعه شناسی پزشکی

مترجم:
منبع: تامین اجتماعی دوره ۱۸ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۶۶) 197 - 215

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی پزشکی دورکیم مارکس نظریه های برد متوسط نظریه جامعه شناختی معاصر وبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۲۸
این مقاله به بررسی روندهای کنونی نظریه در جامعه شناسی پزشکی می پردازد و درمی یابد که استفاده از نظریه [در این حوزه] در حال شکوفایی است. استدلال اصلی این است که این حوزه به بلوغ رسیده است و در مرحله اولیه یک تغییر پارادایم از تمرکز گذشته بر فردگرایی روش شناختی (که در آن فرد، واحد ابتدایی تجزیه وتحلیل است) به استفاده روزافزون از نظریه ها با جهت گیری ساختاری قرار دارد. این پیامد که اساساً با روش های پژوهشی (برای مثال، مدل سازی خطی سلسله مراتبی، زیست نشانگرها) پشتیبانی می شود، معیارهای اثرات ساختاری بر سلامت فرد را، که اغلب در گذشته وجود نداشتند یا توسعه نیافته بودند، ارائه می کند. از هر دو روش های کمی و کیفی می توان در چنین پژوهشی بهره گرفت و مطالعات کیفی مبتنی بر تعامل نمادین یا برساخت گرایی اجتماعی به دلیل روش شناسی ها و تمرکزشان رد صلاحیت نمی شوند. ضرورت دارد که ساختار در هر تلاش اجتماعی در نظر گرفته شود و به نظر می رسد که جامعه شناسی پزشکی معاصر دقیقاً به عنوان بخشی از مرحله بعدی تکاملش این کار را انجام می دهد.      
۱۴.

واکاوی نقش عوامل خانوادگی در اقدام به خودکشی (مطالعه موردی: زنان شهر آبدانان)

نویسنده:
منبع: پژوهش انحرافات و مسائل اجتماعی دوره ۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 1 - 29

کلیدواژه‌ها: مسئله اجتماعی اقدام به خودکشی عوامل خانوادگی زنان و آبدانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۷
پدیده اقدام به خودکشی از جمله مهم ترین آسیب های اجتماعی- روان شناختی رو به رشد در سراسر جهان است که 4/1 از کل مرگ ومیرها در سراسر جهان را شامل می شود. هدف این پژوهش، کشف زمینه ها و عوامل خانوادگی در اقدام به خودکشی زنان است که با روش شناسی کیفی و استفاده از روش نظریه زمینه ای به انجام رسیده است. به این منظور با 23 مشارکت کننده از زنان آبدانانی که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شده بودند، در طول بیش از یک سال مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. نه مقوله اصلی و یک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاری داده ها استخراج شد: خانواده متشنج، ناکارآمدی روابط خانوادگی، خانواده بزهکار، انحراف اخلاقی همسر، خانواده ازهم گسیخته، همسر گزینی تحمیلی، دوری از فضای نامطلوب خانواده با ازدواج، اختلافات زناشویی، تجربه طرد و دوری گزینی عامدانه. همچنین «چالش های خانوادگی- خودکشی های معنادار» به عنوان مقوله هسته ای انتخاب شد و در نهایت مدل پارادایمی مستخرج از داده ها تنظیم شد. یافته ها نشان می دهد که روابط ناکارآمد خانوادگی، محدودیت و تحمیل چالش های جدی در زندگی زنان ایجاد کرده که خودکشی، تنها یکی از این چالش های جدی محسوب می گردد.
۱۵.

واکاوی نقش عوامل خانوادگی در اقدام به خودکشی (مطالعه موردی: زنان شهر آبدانان)

نویسنده:
منبع: پژوهش مسائل اجتماعی ایران دوره اول زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 1 - 29

کلیدواژه‌ها: مسئله اجتماعی اقدام به خودکشی عوامل خانوادگی زنان و آبدانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۸۰
پدیده اقدام به خودکشی از جمله مهم ترین آسیب های اجتماعی- روان شناختی رو به رشد در سراسر جهان است که 4/1 از کل مرگ ومیرها در سراسر جهان را شامل می شود. هدف این پژوهش، کشف زمینه ها و عوامل خانوادگی در اقدام به خودکشی زنان است که با روش شناسی کیفی و استفاده از روش نظریه زمینه ای به انجام رسیده است. به این منظور با 23 مشارکت کننده از زنان آبدانانی که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شده بودند، در طول بیش از یک سال مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. نه مقوله اصلی و یک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاری داده ها استخراج شد: خانواده متشنج، ناکارآمدی روابط خانوادگی، خانواده بزهکار، انحراف اخلاقی همسر، خانواده ازهم گسیخته، همسر گزینی تحمیلی، دوری از فضای نامطلوب خانواده با ازدواج، اختلافات زناشویی، تجربه طرد و دوری گزینی عامدانه. همچنین «چالش های خانوادگی- خودکشی های معنادار» به عنوان مقوله هسته ای انتخاب شد و در نهایت مدل پارادایمی مستخرج از داده ها تنظیم شد. یافته ها نشان می دهد که روابط ناکارآمد خانوادگی، محدودیت و تحمیل چالش های جدی در زندگی زنان ایجاد کرده که خودکشی، تنها یکی از این چالش های جدی محسوب می گردد.
۱۶.

درک و فهم پدیده کولبری در شهرستان بانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۱) 135 - 154

کلیدواژه‌ها: اقتصاد سیاسی کولبری قاچاق ب‍ان‍ه مناطق مرزی درک و فهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۲۸۵
هدف این مطالعه، درک و تفسیر مردم از پدیده کولبری در شهرستان بانه و رویکرد آن کیفی است. داده ها ازطریق مصاحبه نیم ساختاریافته و عمیق گردآوری شده اند. با کمک روش نمونه گیری هدفمند با 27 نفر از مطلعان کلیدی مصاحبه شد تا اشباع نظری حاصل شود؛ درنهایت، داده ها با روش نظریه زمینه ای تحلیل و در قالب 34 مفهوم اساسی و 7 مقوله عمده (اقتصاد سیاسی مرز، خطرپذیری بقا، مسخ اجتماعی، فرسودگی شغلی، ازخودبیگانگی، مشروعیت سازی، نارضایتی خانوادگی) و مقوله هسته «اقتصاد سیاسی مرز» کدگذاری و تحلیل شدند. بر مبنای نتایج این پژوهش، پدیده کولبری رفتاری پرمخاطره است و به منزله امری تاریخی و بسترمند، نتیجه واکنش ها و تعاملات کولبران منطقه به فرصت ها و محدودیت های وضعیت جغرافیایی، معیشتی، اقتصادی و سیاسی است.
۱۷.

رابطه بین قاچاق کالا و سرمایه های اقتصادی، انسانی و اجتماعی مرزنشینان (شهرستان بانه در استان کردستان)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۰ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷۷ 139-105

کلیدواژه‌ها: قاچاق کالا معیشت مرزی سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی سرمایه انسانی ب‍ان‍ه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۵
مقدمه: در دهه های اخیر در تحقیقات توسعه ای اعم از تحقیقات اقتصادی و اجتماعی و اکولوژیک به مناطق مرزی و تأثیرات مرزی توجه بسیاری صورت گرفته است. این رغبت و علاقه وافر به مناطقی که در امتداد مرزهای همگرایی کشورها قرار گرفته اند به طور مشخصی از این تصور نشئت گرفته که این مناطق جغرافیایی ویژه، ممکن است موجب ایجاد سازگاری و همسانی اقتصادی در همگرایی بین کشورها شوند. مردمی که در مناطق مرزی مقیم هستند مناطقی که به عنوان نقاطی استراتژیک و عرصه انواع مبادلات مرزی مطرح هستند؛ آیا با وجود پدیده ای به نام قاچاق کالا معیشتشان تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت؟ و اگر تحت تأثیر این پدیده هستند این تأثیر در چه جهتی خواهد بود؟ در این تحقیق اثرات قاچاق کالا بر معیشت مرزنشینان و سبک زندگی موردبررسی قرار گرفته یا به عبارتی اثرات قاچاق کالا بر میزان سرمایه اقتصادی، انسانی و اجتماعی ساکنان روستاهای مرزی بررسی شده است. روش: روش تحقیق از نوع همبستگی و علی- مقایسه ای است که داده های آن با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شدند. جامعه آماری را خانوارهای ساکن در روستاهای مرزی شهرستان بانه که در عمق حداکثر 25 کیلومتری مرز قرار داشتند را شامل می شد. در انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری خوشه ای در سه سطح فاصله 5 ، 15 و 25 کیلومتری استفاده شد که تعداد 380 خانوار به عنوان نمونه آماری موردبررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج از تفاوت معنادار ضریب نفوذ قاچاق، در سطوح مختلف مرزی، حکایت داشت و هرچه فاصله از مرز، کمتر، میزان تکرار قاچاق افزایش پیدا می کرد. با توجه به نتایج می توان گفت افرادی که معیشت وابسته با قاچاق کالا داشتند ازلحاظ سرمایه اقتصادی در سطح بالاتری قرار داشته اما ازلحاظ سرمایه انسانی و اجتماعی از میزان پایین تری برخوردار بودند. همچنین عموم مرزنشینان بر این باور بودند که قاچاق کالا بر وضعیت معیشتی آنها تأثیر مثبت داشته و در صورت مسدود شدن مرزها وضعیت اقتصادی آنها تحت تأثیر قرار می گیرد. بحث: درواقع قاچاق کالا یا کولبری به عنوان یک شیوه معیشتی جایگزین، موجب ارتقای سطح سرمایه های معیشتی، خصوصاً سرمایه اقتصادی خانوارهای وابسته به قاچاق شده بود، هرچند که به طور ضمنی در لابه لای این پژوهش به این امر اشاره شده که قسمت اعظم سود انواع تجارتهای غیررسمی همچون قاچاق، نصیب افراد متنفذ و کسانی شده که به طور غیرمستقیم در این امور درگیر و یا تا حدی نقش نظارتی داشتند.
۱۸.

عوامل اجتماعی مرتبط با نگرش به رابطه بین گردشگری و توسعه اجتماعی (مطالعه موردی شهروندان شهر چِلگرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۵ 209 - 226

کلیدواژه‌ها: نگرش نسبت به رابطه بین گردشگری و توسعه اجتماعی اعتماد اجتماعی دلبستگی به مکان مشارکت شهروندی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۲۱
امروزه صنعت گردشگری در صورتی که به درستی مدیریت و هدایت شود، می تواند ابعاد مختلف توسعه، از جمله توسعه اجتماعی مناطق میزبان را به ارمغان آورد. نگرش و ادراک ساکنان محلی به گردشگری عامل مهمی در شناخت اولویت ها و استراتژی های مدیریت گردشگری در هر منطقه ای می باشد و برنامه ریزی های آتی را تحت تأثیر خود قرار می دهد. هدف این مقاله بررسی رابطه متغیر های اجتماعی با نگرش شهروندان نسبت به رابطه بین گردشگری و توسعه اجتماعی می باشد. روش تحقیق حاضر پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 15 سال شهر چِلگرد می باشد. بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب برای این تحقیق 324 نفر بدست آمد. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری گردیده اند. یافته ها نشان داد بین متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت شهروندی و دلبستگی به مکان با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود دارد اما بین متغیر سرمایه فرهنگی با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود ندارد. تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت شهروندی و دلبستگی اجتماعی در مجموع توانستند 11/3 رصد از واریانس نگرش نسبت به رابطه بین گردشگری و توسعه اجتماعی را تبیین کنند.
۱۹.

مقایسه نقش خانواده و مدرسه در جامعه پذیری دینی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه فیروزآباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 93 - 116

کلیدواژه‌ها: جامعه پذیری دینی خانواده سرمایه فرهنگی مدرسه پایگاه اقتصادی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۶ تعداد دانلود : ۴۶۴
این پژوهش به مقایسه نقش خانواده و مدرسه در جامعه پذیری دینی دانش آموزان پرداخته است. روش تحقیق پژوهش پیمایشی است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر فیروزآباد بوده که تعداد 366 نفر به عنوان نمونه براساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. داده ها توسط نرم افزار SPSS مورد پردازش قرار گرفته و میزان پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که میانگین جامعه پذیری دینی دانش آموزان از حد متوسط (100) بالاتراست (178/113). بین جامعه پذیری دینی و متغیرهای پایگاه اقتصادی−اجتماعی، نقش الگویی خانواده، سرمایه فرهنگی، نقش معلم، شیوه های فرزندپروری، انواع سبک های مدیریت، نقش مربی و نقش محتوای کتاب های درسی رابطه معناداری وجود دارد. نقش خانواده در کل در جامعه پذیری دینی دانش آموزان بیشتر از مدرسه است. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که متغیرهای مستقل وارد شده در مدل رگرسیون 6/49درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کند.
۲۰.

تأثیر سرمایه اجتماعی بر خرده فرهنگ جوانان شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۲ 35 - 63

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی خرده فرهنگ پرخاشگری مذهبی جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۲۵۸
خرده فرهنگ های متفاوت بر اساس موضوعات متفاوتی همانند قومیت، دین و نژاد شکل می گیرند. یکی از این موضوعات خرده فرهنگ های جوانان است. هدف ما در این پژوهش تعیین رابطه سرمایه اجتماعی با خرده فرهنگ های جوانان است و اینکه سرمایه اجتماعی چه تأثیراتی بر گرایش جوانان به خرده فرهنگ های مختلف دارد. این پژوهش در دو بخش اکتشافی و توصیفی انجام شده است. ابتدا در بخش اکتشافی برای ساختن ابزار مناسب و شناخت خرده فرهنگ های مختلف جوانان شهر یزد، با 20 نفر از جوانان شهر یزد مصاحبه کیفی انجام شد و پس از شناسایی این گونه ها و ساختن ابزار مناسب، پیمایش اجرا شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر انتخاب شد. روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت خوشه ای چندمرحله ای بوده است. یافته ها نشان داد که سرمایه اجتماعی جوانان در سطحی پایین تر از حد متوسط قرار دارد و سرمایه اجتماعی با تیپ های پرخاشگری و لُمپن در صحبت کردن، جلف و لُمپن در آرایش و پوشاک، منزوی و بزهکار در ارزش ها و هنجارها، اعتیاد، مذهبی و ورزش کردن در اوقات فراغت، تماشا و گوش کردن به فیلم و موسیقی خارجی و صرف غذای گیاهی رابطه ای معنادار و همبستگی بالایی دارند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان