مطالب مرتبط با کلیدواژه

هویت


۱۴۱.

دیدگاه های هویت ـ شخصیت و رفتاری نگر در رشد اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال سوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: هویت شخصیت وجدان فرامن همانندسازی نقش پذیری خود (خودپنداره) منزلت اخلاقی تربیت منش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶۰ تعداد دانلود : ۹۴۵
دیدگاه های هویت ـ شخصیت و دیدگاه های رفتاری در رشد اخلاقی در چارچوب دو سنت متعارض روان شناختی قرار دارند: سنت روان تحلیل گری و سنت رفتارگرا. در حالی که رفتارگرایان به شدت عینیت گرا و متمرکز بر رفتار مشهود هستند، روان شناسان تحلیلی، ذهن ناهشیار و هیجانات را موضوع بررسیهای روان شناختی خود قرار داده اند. این تفاوت اساسی در موضوع و بالتبع روش شناسی، به حوزه تحول اخلاقی نیز کشیده شده است. در این مقاله، تلاش بر این است تا به ماهیت و فرایند تحول اخلاقی از منظر این دو سنت توجه شده و نظریه هایی که در چارچوب این دو سنت قرار میگیرند، مرور شود. البته در نظریه های جدید هر دو سنت، نوعی همگرایی مشاهده میشود؛ روان شناسان تحلیلی، به طور روز افزونی به تأثیر عوامل محیطی و فرهنگی توجه نشان میدهند و رفتارگرایان، به تدریج، نقش عوامل سرشتی را به رسمیت میشناسند. مقایسه این دو سنت میتواند رهیافت های جدیدی را در چارچوب هریک ارائه کند.
۱۴۲.

نظریة تحلیل گفتمان لاکلا و موف و نقد آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال دوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: قدرت هویت گفتمان سیاست تحلیل گفتمان هژمونی مفصل بندی دال و مدلول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۹۱ تعداد دانلود : ۴۵۷۹
نظریة تحلیل گفتمان لاکلا و موف درکتاب هژمونی و استراتژی سوسیالیستی ازجمله نظریات جدیدی است که با بسط نظریة معنایی متشکل از مجموعه ای از مفاهیمِ به هم مرتبط و ایجاد ساختاری نظامند از آنها توانسته به تبیین، تحلیل عملکرد پدیده های اجتماعی ـ سیاسی و نیز ارتقای ظرفیت پیش بینی، پیش گویی و تحول آفرینی در جوامع دست یازد. تحلیل گفتمان در بعد نظریة معنایی ریشه در زبان شناسی ساختارگرای سوسوری و در جهت نظریة اجتماعی، نظریه ای ترکیبی است و ریشه در اندیشه های افرادی مانند دریدا، فوکو، مارکس و گرامشی دارد. با این حال، این نظریه کاستیهایی دارد ازجمله فقدان ابزار کارآمد زبانی برای تحلیل و تشریح منازعات معنایی. شناسایی تعریف گفتمان و ارائة مفاهیم، مبانی فلسفی هستیشناختی و معرفت شناختی آن و درنهایت طرح انتقادات وارد بر آن ـ از چشم انداز حکمت اسلامی ـ ازجملة اهداف این مقاله است.
۱۴۳.

رابطه دین داری و خودشناسی با شکل گیری هویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیستم تیر ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۶۳) ویژه ی روانشناسی

کلیدواژه‌ها: هویت بحران هویت هویت دینی خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶۹ تعداد دانلود : ۱۰۹۷
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه دین داری و خودشناسی با شکل گیری هویت است. این پژوهش به شیوه کتابخانه ای انجام شده است. بر اساس یافته های حاصل از این پژوهش، هویت یک ساختار روانی ـ اجتماعی پیچیده است که از دیرباز توجه جامعه شناسان و روان شناسان را به خود جلب کرده است. نوجوان در این دوره، باید به تعریف مناسبی از «خود» دست یابد که منحصر به فرد و مجزای از دیگران باشد و سازگاری شخصی و اجتماعی را برای او فراهم آورد. تعیین هویتی که با تواناییها، انتظارات و توقعات فرد ناسازگار باشد، سبب ایجاد بحران میشود و فرد را با مشکلاتی در زندگی اجتماعی روبه رو میسازد. دین نقش اساسی در تکوین هویت دارد. گرایش های مذهبی به عنوان یک پایگاه هویتی پرقدرت میتواند مسیر تکامل را به نوجوان نشان دهد.
۱۴۴.

بازتعریف هویت دوگانه ارامنه ایرانی در بستر جهانی شدن: مطالعه ارامنه محله وحیدیه تهران

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: هویت فرهنگ جهانی شدن هویت ملی هویت قومی ارامنه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۵ تعداد دانلود : ۸۳۳
در این مقاله سعی شده تا جایگاه هویتی ارامنه ایرانی به عنوان اقلیتی که از دو ساحت متمایز هویتی یعنی «فضای هویتی ملی» و «فضای هویتی قومی و مذهبی» بهره مند است، در فرآیند جهانی شدن مورد بررسی قرار گیرد. در این رابطه فرض بر این بوده است که ارمنیان به واسطه تعلقات ملی که آنان را به مثابه «ایرانیان ارمنی» به تصویر می کشد و نیز تعلقات مذهبی که آنان را در پیوند با جامعه جهانی مسیحیان قرار می دهد، می توانند بستری مناسب برای طرح نقش عناصر هویتی متکثر محلی و جهانی باشند. نتایج نشان می دهد ارامنه ایران طی روند جهانی شدن در ذیل اینکه هویت ایرانی خود را بر هویت قومیشان مقدم می دانند، علاوه بر اینکه در فضای واقعی می کوشند تا هویت قومی- مذهبی خود را حفظ و برجسته نمایند، از قابلیت های فضای مجازی نیز در جهت باز تعریف هویت خاص ارمنی خود بهره می گیرند.
۱۴۵.

هویت در عصر رسانه های دیجیتال

نویسنده:
منبع: رسانه و فرهنگ سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: هویت اقتصاد فرهنگ رسانه تبلیغات فضای مجازی دهکدة جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۷ تعداد دانلود : ۸۷۰
توسعة شبکه های ارتباط الکترونیکی هویت اجتماعی انسان را وارد مرحلة جدیدی کرده است. در این مرحله، افراد با فرهنگ ها، نژادها و شرایط محیطی خاص خود می توانند در تشکیل هویت جمعی انسان نقشی فعال ایفا کنند، هرچند این کثرت ممکن است در یک برخورد ناصحیح به هرج ومرج بیانجامد، برخورد منطقی، نظام مند و مبنایی بشریت را از حاکمیت تک صدایی سوژة غربی رها می سازد. این امر مستلزم رویکردی پدیدارشناسانه است؛ که فرهنگ های بشری را پاس بدارد و راه های مسالمت آمیز زندگی در دهکدة جهانی را با ارزش های جهان شمول، که برآمده از تمدن همة بشریت است، پیشنهاد کند. در این تجربه، طی فرایندهای تعامل اجتماعی همواره گفتمان های متنوع بازسازی می شوند و خرد جمعی دائماً در حال توسعه خواهد بود. همچنین عواطف به علائق جمعی مبدل می شوند تا انسان بتواند به افراد بیشتری عشق بورزد و در غم آنان سهیم باشد.
۱۴۶.

تجارت الکترونیک از دیدگاه فلسفة تکنولوژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه علم سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: هایدگر هویت اخلاق تکنولوژی تجارت الکترونیک بورگمان فراواقعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲۷ تعداد دانلود : ۹۷۰
در آغاز، با اشاره به تعاریف وتحلیل هایی که فیلسوفان تکنولوژی، همچون مارتین هایدگر، ماریو بونگ، و استفان کلاین از مفهوم فنّاوری به دست داده اند، نحوة انطباق این تعریف ها بر مفهوم تجارت الکترونیک تحلیل می شود. سپس، با مرور آرای مارتین هایدگر، کارل مارکس، ژاک الول، دونالد مک کنزی، هانس یوناس، و اندروفینبرگ که دربارة الزامات تمدن تکنولوژیک در فلسفة تکنولوژی مطرح است، محدودیت هایی را که تجارت الکترونیک بر افراد و جامعه تحمیل می کند، تجزیه و تحلیل می شود. این الزامات، به طور طبیعی، مسئلة رابطة اخلاق و تکنولوژی را پیش می کشد. در این نوشتار، نسبت اخلاق و تکنولوژی از سه جهت بررسی می شود؛ هدف گذاری، راه ها و وسایل رسیدن به هدف، و عوارض تکنولوژی. سپس ویژگی مجازی و فراواقعیت تکنولوژی پست مدرن بررسی و از این منظر عوارض و پیامدهای تجارت الکترونیک برای هویت افراد و سنت های جامعه واکاوی می شود.
۱۴۷.

تحلیل و ارزیابی احساس هویت ساکنین در شهرهای جدید (نمونه موردی: شهر جدید فولاد شهر)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال اول زمستان۱۳۹۰ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: هویت شهر جدید همبستگی پیرسون تعلق مکانی فولاد شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۳ تعداد دانلود : ۷۹۸
شخصیت شهرها با مؤلفه های متفاوتی تعریف و توصیف می گردد. بر مبنای تفاوت شکل، محتوا و عملکرد مؤلفه ها، می توان شهرها را در گروه های مختلفی جای داد. این مؤلفه ها که به نوعی ساختار ماهوی شهر را تشکیل می دهند، از شهری به شهر دیگر متفاوتند. بسیاری از اندیشمندان یکی از بزرگ ترین دلایل عدم موفقیّت شهرهای جدید را در زمینه های مختلف، بی هویتی آن ها می دانند، بحران در هویت پیامدهای ناگواری مثل مسئولیت گریزی، دل زدگی و بی تفاوتی را به دنبال خواهد داشت. در این راستا پژوهش حاضر با 396 نفر حجم نمونه به منظور ارزیابی هویت ساکنین در شهر جدید فولاد شهر صورت گرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردیده، پرسشنامه ها در واحد محلات با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی احتمالی (علمی) توزیع گردید. داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه، با استفاده از نرم افزار SPSS و همچنین روش های آماری نظیر توزیع فراوانی، آزمون ANOVA، محاسبه میانگین هویت و ضریب همبستگی پیرسون، توصیف و تحلیل شده اند. روند پژوهش را سه فرضیه مطرح شده هدایت می کند که در پاسخ به سوالات بیان شده ارایه گردیده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین مدت زمان زندگی ساکنین در شهر، میزان رضایت ساکنین از دسترسی به خدمات شهری و میزان تعلق آن ها نسبت به مکان زندگی شان همبستگی وجود دارد. همچنین نتایج حاصله همبستگی بین سطح تحصیلات ساکنین و احساس هویتی که به ساکنین شهر دست می دهد را رد می کند.
۱۴۸.

تحلیلی بر نقش فضاهای شهری در ایجاد سرمایه اجتماعی ( مطالعه موردی شهر شهرکرد )

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری سال اول زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: هویت سرمایه اجتماعی تناسب فضای شهری سر زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶۶ تعداد دانلود : ۱۵۶۵
فضاهای شهری و مناسبات اجتماعی، به صورت انکارناپذیری با هم پیوند دارند؛ کنش اجتماعی با فضاهای شهری شکل می گیرد و این فضاها خود، توسط اجتماع تولید می شوند. این نقش فضاهای شهری در ایجاد سرمایه اجتماعی را در شهر شهرکرد بررسی می کند. روش تحقیق، پیمایش و جامعه آماری، شامل کلیه شهروندان 16 سال به بالای شهر شهرکرد بوده است که از بین آنها 384 نفر با کمک تکنیک تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، به عنوان نمونه انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. در این پژوهش، تناسب، هویت، سرزندگی، و دسترسی به فضای شهری، به عنوان متغیر های مستقل و اعتماد، همبستگی و مشارکت اجتماعی، که مولفه های سرمایه اجتماعی هستند، به عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شده اند. استنباط آماری از داده ها مشخص ساخت که میزان سرمایه اجتماعی با توجه به وضعیت کیفی فضاهای شهری، به صورت معناداری متفاوت است، به گونه ای که هرچه شاخص های فضاهای شهری بهبود می یابد، میانگین سرمایه اجتماعی نیز افزایش پیدا می کند و بالعکس.
۱۴۹.

مقایسه تاب آوری، سبک های هویتی، معنویت و حمایت اجتماعی ادراک شده در افراد معتاد، غیر معتاد و بهبود یافته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال ششم بهار ۱۳۹۱ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: هویت تاب آوری حمایت اجتماعی معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۲۱۸
هدف: هدف از انجام این پژوهش مقایسه تاب آوری، سبک های هویتی، معنویت و حمایت اجتماعی ادراک شده در افراد معتاد، غیرمعتاد و بهبودیافته بود. روش: در این مطالعه علی مقایسه ای، تعداد 30 نفر معتاد، 30 نفر غیر معتاد و 30 نفر معتاد بهبودیافته به روش نمونه گیری در دسترس در سال 1390 که متعلق به جمعیت خیریه تولد دوباره در تهران بودند، انتخاب شدند. همه شرکت کنندگان پرسش نامه های تاب آوری، سبک های هویت برزونسکی، معنویت و حمایت اجتماعی ادراک شده را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج نشان داد که در سبک هویتی اطلاعاتی، افراد غیرمعتاد به طور معنی داری دارای نمرات بالاتری نسبت به افراد معتاد و افراد بهبود یافته اند. در سبک هویتی هنجاری، گروه غیرمعتاد به طور معناداری دارای سطح بالاتری نسبت به گروه معتاد و گروه بهبود یافته هستند. در مقایسه سبک هویت سردرگم/اجتنابی، افراد غیرمعتاد به طور معنی داری دارای نمرات پایین تری نسبت به معتادان هستند. نتایج حاصل از مقایسه تاب آوری در چهار گروه نشان داد که افراد غیرمعتاد به طور معناداری دارای تاب آوری بالاتر نسبت به گروه های معتاد و بهبودیافته هستند. همچنین افراد بهبود یافته نیز نسبت به معتادین به طور معنی داری دارای تاب آوری بالاتری بودند. در مقایسه مولفه معنویت، افراد غیرمعتاد و افراد بهبودیافته به طور معناداری دارای نمرات بالاتری نسبت به افراد معتادند. در مقایسه حمایت اجتماعی ادراک شده، افراد غیرمعتاد و بهبودیافته نسبت به افراد معتاد به طور معناداری دارای سطوح بالاتری هستند. نتیجه گیری: حضور در گروه های NA، دریافت حمایت اجتماعی و مشارکت در فرایند ترک مواد باعث افزایش تاب آوری در معتادان بهبودیافته شده است. همچنین هویت یک مولفه فردی نسبتا ثابت است که با مشارکت در فرایند درمان، تغییر چندانی در آن ایجاد نمی شود.
۱۵۰.

بررسی اثر بخشی آموزش نظریه انتخاب و کنترل گلاسر بر تحول الگوی هویّت نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناختی دوره هشتم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: هویت نوجوانی نظریه انتخاب و کنترل گلاسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۶ تعداد دانلود : ۹۳۶
هدف از این پژوهش بررسی اثر بخشی آموزش نظریه انتخاب و کنترل گلاسر بر تحول الگوی هویّت نوجوانان دختر دوره پیش دانشگاهی شهر اصفهان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و گواه و اجرای پیش آزمون و پس آزمون بود. نمونه آماری پژوهش متشکل از 40 نفر بودند (20 نفر گروه آزمایش و20 نفر گروه گواه) که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر اصفهان انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه سنجش حالات هویّت من بنیون و آدامز (EOM-EIS-2) بود. ضریب پایایی پرسشنامه در کل مقیاس برابر با 75/0 محاسبه شد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش نظریه انتخاب و کنترل گلاسر بر هویّت آشفته و پیشرفت نوجوانان مؤثر بود، ولی بر هویّت زود رس و تعویق افتاده آن ها تأثیری نداشت. پیشنهاد می شود والدین و مسئولان فرصت های مناسب را برای انتخاب های متفاوت در نوجوانان فراهم آورند.
۱۵۱.

نقش و کارکرد کتاب های تعلیمات اجتماعی پنجم دبستان و سوم راهنمایی در شکل گیری هویت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: هویت کتاب های درسی هویت ملی ایرانیت اسلامیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷۷ تعداد دانلود : ۹۹۹
نهادآموزش و پرورش، عامل رسمی انتقال فرهنگ و دا نش به نسل جوان و تضمین کننده ی بقا و ثبات جامعه است. بنابراین، توجه کارشناسانه در انتخاب محتوای درسی و پیام های آنها، می تواند به صحت و سلامت فرآیند شکل دهی هویت ملی و همچنین رشد آن در دانش آموزان کمک نماید. به همین دلیل، مسأله ی کلی پژوهش حاضر عبارت است از؛ چگونگی پرداختن کتب تعلیمات اجتماعی پنجم دبستان و سوم راهنمایی، به عنوان مقاطع پایانی دو دوره ی تحصیلی، به مقوله ی هویت ملی و نیز شناسایی کاستی ها و آسیب پذیری های هر کدام از آنها در متون درسی. در انجام این پژوهش و پاسخ به مساله تحقیق، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. در این پژوهش، ده مقوله در مورد با هویت ملی شناسایی شدند. این مقوله ها عبارتند از: بعد دینی، سیاسی، ارزش ها و هنجارهای ملی، میراث فرهنگی، اسطوره های ملی، نمادهای ملی، ویژگی های جغرافیایی، خرده فرهنگ های قومی، افتخارات ملی و تجدد. در مجموع یافته های به دست آمده از این پژوهش دلالت بر آن دارد، که در کتب نامبرده، به مقوله های دینی وسیاسی به عنوان رکن اسلامیت مربوط به پدیده ی هویت ملی در حد نسبتاً مناسبی پرداخته شده است. این در حالی است، که برخی دیگر از ابعاد هویت ملی مربوط به ارکان ایرانیت و تجدد به شدت مورد غفلت قرار گرفته اند. ابعاد مذکور عبارتند از: ارزش ها وهنجارهای ملی، اسطوره های ملی، خرده فرهنگهای قومی، نمادهای ملی و تجدد. با توجه به یافته های به دست آمده، بازنگری در اهداف و محتوای برنامه های درسی مقاطع دبستان و راهنمایی با تأکید بر پرورش هویت ملی (اسلامی- ایرانی و تجدد) پیشنهاد می گردد.
۱۵۲.

هویت ایرانی در گفتار جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ و ۲

کلیدواژه‌ها: جوانان هویت هویت اجتماعى ایرانى برساخته گرایى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۴ تعداد دانلود : ۶۳۹
در این تحقیق با برساخته دانستن هرگونه هویت جمعى تلاش به عمل آمد تا درکى که جوانان تحصیل کرده از هویت ایرانى خود دارند تا جاى ممکن فهم و معرفى شود. برخلاف صاحب نظرانى که هویت ایرانى را با ارجاع به انواع خوانش ها از پیشینه تاریخى این سرزمین و سنت هاى فرهنگى، ادبى، زبان شناختى یا دینى آن تعریف مى کنند، در این پژوهش سراغ گروهى از مردم این کشور، یعنى جوانان، رفتیم که به لحاظ جمعیت شناختى و نیز پى ریزى فرهنگ آینده کشور در موقعیتى راهبردى قرار دارند و کوشیدیم مفهوم «ایرانى بودن» را از زبان خود آنان بشنویم و در معرض تحلیل جامعه شناختى قرار دهیم. به این منظور با نمونه اى 71 نفره از جوانانى که 18 تا 29 سال سن داشتند و حداقل دانشجوى کارشناسى بودند مصاحبه هاى نیمه ساختمند کیفى ترتیب دادیم. از مهم ترین یافته هاى پژوهش آن بود که بیشتر جوانان مصاحبه شده «ایرانى بودن» خود را تا حدود زیادى متفاوت با نسل هاى پیشین و در ترکیبى از ارزش هاى عاطفى و انسانى موجود در روابط خانوادگى و دوستى، در کنار معیارهاى پیشرفته بودن و مترقى بودن در جهان امروز، معرفى مى کردند.
۱۵۳.

هویت استراتژیک: چارچوبی نوین برای مطالعه سیاست های هسته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۴)

کلیدواژه‌ها: قدرت هویت امنیت هویت استراتژیک سیاست هسته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۶۲۱
در پاسخ به این پرسش که چرا کشورها هسته ای شدن یا غیرهسته ای شدن را دنبال می کنند، فرضیات و چارچوب های نظری مختلفی مطرح شده است. در بررسی این موضوع با فرضیات و چارچوب های نظری متفاوت و حتی متضادی روبرو می شویم که وضعیتی پیچیده را رقم می زند. این مقاله با بررسی مسائل و مشکلات نظریه های موجود هسته ای شدن و غیرهسته ای شدن، درصدد است «هویت استراتژیک» را به عنوان چارچوبی نوین مطرح کرده و ابعاد مختلف موضوع را بر این اساس مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور ابتدا نظریه های موجود به گونه ای متفاوت و بر اساس چارچوب پیشنهادی نگارنده که مبتنی بر تفکیک میان دو سطح پارادایمی و نظری است، مورد بررسی و نقد قرار می گیرند و سپس، از هویت استراتژیک به عنوان چارچوبی جدید سخن به میان می آید و مبانی و مؤلفه های آن تبیین می شود.
۱۵۶.

روستاـ شهر، تجربه ای جدید در شهرهای امروز

نویسنده:
منبع: منظر مرداد ۱۳۸۹ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: هویت گردشگری روستایی روستا شهر منظر رود دره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۴۲۶۲
'اساس سکنی گزیدن رسیدن به آرامش و امنیتی است که از آشنایی با مکان و محیط و طبیعت بر می آید''(شاران، 1384). امروزه آرامش ساکنین کلان شهرهایی چون تهران، که با توسعه و گسترش بیش از حد به اطراف و محیط طبیعی، باعث از بین رفتن پتانسیل های خدادادی زمین و طبیعت شده است، به مخاطره افتاده و هر روز شاهد از بین رفتن مناظر بکر طبیعی روستایی بیشتری در داخل و مجاور شهرها هستیم. برای احیای هویت در شهر ضروری است علاوه بر توجه به حفظ کالبد و عناصر تاریخی، تداوم تاریخی در شهر، سازمان فضایی، نقاط عطف و نشانه های شهری، فضاهای جمعی و خاطرات نیز در نظر گرفته شود. یکی از مهم ترین عناصر به جا مانده در شهرهای ایرانی، کوچه باغ ها و مناطق روستایی است که علاوه بر جذابیت طبیعی و آرامش بخشی، خاطرات ذهنی مشترک همه ایرانیان محسوب می شود. در این راستا، امروزه علاوه بر نگرش «گردشگری روستایی» که موضوعی جهانی است و طرفداران بسیاری دارد، نگرشی به نام روستا شهرها نیز مهم شده است. مناطق روستایی که در حاشیه شهرها بوده و در پی گسترش فیزیکی شهرها، در دل شهر به صورت ارگانیک باقی مانده و به زندگی خود ادامه می دهد، نام روستاـ شهر را گرفته است. روستاـ شهر منبع با ارزش مهمی است که علاوه بر اینکه با فضاهای سبز خود موجب تعدیل فضاهای شهری می شود، خاطرات و هویت شهر و جامعه را در بر می گیرد. حفظ و نگهداری از این میراث تاریخی ـ طبیعی که بخشی از فرهنگ و هویت ما را شکل می د هد، ضروری است. از این رو، ایدة گردشگری روستایی، روستاـ شهرها را به صورت فضاهای گردشگری شهر ی روستایی برای گذران اوقات فراغت، و کسب آرامش و احیای هویت و خاطرات ذهنی شهروندان در دل طبیعت بکر و به دور از عوامل تکنولوژی و پیشرفت در شهرها فرض می کند.
۱۵۸.

تحلیل نسبت کالبد و معنا در خیابان انقلاب

نویسنده:
منبع: منظر آبان و آذر ۱۳۸۹ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: هویت تاریخ انقلاب اسلامی خیابان منظر شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۲۴
خیابان از جمله فضاهای زیستی اجتماع است که لابه¬لای نگرش کالبدی به شهر گم شده و این در حالی است که اصلی ترین عنصر ادراک شهر، به حساب می¬آید. منظرشهری، دانشی است که خیابان را (نه ساختمان¬های آن ¬را) به عنوان یکی از مؤلفه¬های اصلی کیفیت بخشی به شهر می شناسد. طی سه دهه اخیر، خیابان انقلاب به عنوان یکی از مهم ترین محورهای تهران، مورد توجه مدیریت¬ شهری قرار گرفت. اما رویکردهای کلاسیک برای ساماندهی کالبد، نتوانست کیفیت مورد انتظار را به وجود آورد. این نوشتار با توجه به مفهوم منظر خیابان، «منظر جلوی دانشگاه تهران» را به عنوان پهنه ای ویژه از منظر خیابان انقلاب تحلیل و رویکردی را برای مداخله در آن ارائه می کند. این رویکرد، سه هدف هویتی، عملکردی و زیبایی¬شناسی را مورد توجه قرار داده و از برخورد کالبدی با مقوله خیابان که به اقدامات سطحی می انجامد، پرهیز کرده است.
۱۵۹.

خوانشی تطبیقی بین الگوهای اقتصادی و معماری در طول تاریخ

نویسنده:
منبع: منظر دی و بهمن ۱۳۸۹ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: هویت منطقه گرایی جهانی سازی معماری پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۰ تعداد دانلود : ۷۶۶
در دوران کشاورزی و دامداری، تفاوت های اقلیمی سبب ساز تفاوت های اقتصادی، فرهنگی و لاجرم معماری می شد و پس از انقلاب صنعتی نیز، همانندی در فرایند های اقتصادی، وضعیتی همگانی را به فرهنگ و معماری ملل دیکته می کرد. انقلاب سوم که از آن به «جهانی شدن» تعبیر می شود بر پایه اقتصادهای فراملی (فوکویاما) و جهان اطلاعاتی بی مرز (مک لوهان) در عین تأمین تشابهات زیستی انقلاب دوم، این ظرفیت را دارد که لایه های تمایزجویانة فرهنگی انقلاب اول را نیز حفظ کند. این وضعیت در معماری امروز جهان نیز رویکردهای بین المللی (مشابه) و محصولات منطقه ای (متفاوت) را در پی داشته است. اتفاقی که خود را در مقیاس یک بافت شهری تا طراحی داخلی فضاهای خصوصی و یا حتی طراحی مبلمان به رخ می کشد. هرچند دیگر نمی توان سنت را که محصول انقلاب نخستین است به مثابه الگویی زیستی در نظر گرفت اما از درون جهان جهانی شده می توان به گفتگویی بهره گیرانه با سنت روی آورد؛ گفتگویی بی جبر، درطول تاریخ و عرض جغرافیا.
۱۶۰.

نوسازی طبیعت گرا؛ رویکرد احیای طبیعت در بافت شهری سانتاکروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: هویت انسان طبیعت زیرساخت های شهری احیای منظر شهر پالرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۰ تعداد دانلود : ۱۲۳۱
انسانی که روزی خود را در دامن طبیعت می دید، امروز رابطه اش با طبیعت به سلطه تبدیل شده است. از این رو به دلیل شکاف عمیق بین انسان و طبیعت، حضور طبیعت و یا تقویت آن در شهر از عوامل ضروری در طراحی منظر شهری امروز محسوب می شود که باید بین شهر به عنوان یک جزء و طبیعت به عنوان یک کل، رابطه ای مطلوب برقرار کرد. «خوان مانوئل پالرم»، معمار منظر اسپانیایی، طبیعت را عاملی مهم در طراحی منظر و فراتر از یک نگرش سطحی می داند. وی با بیان اینکه معرفی مفهوم منظر از طریق تحقیق پیرامون اصل هویت است، سعی دارد از طریق ایجاد فضاهای جمعی با استفاده از بازسازی طبیعت تاریخی شهر، محیطی آشنا را برای شهروندان به عنوان یک نقطه شاخص شهری در دل شهر فراهم کند. پالرم در بازسازی دو پروژه ""جاده سانتوس"" و ""پارک گارسیا سانابریا"" در شهر سانتاکروز، توانست ایده هایش را به منظور استفاده از طبیعت در طراحی منظر به نمایش بگذارد و وارد فضای شهری کند. در نظریات پالرم، منظر به عنوان ابزاری، که می توان به وسیله آن فراتر از فردیت خود در جستجوی یک توافق جمعی باشیم، تعریف شده که محدودیتی برای آن وجود ندارد؛ در این راستا او ارتقای ابعاد فرهنگی منظر را در پی توجه به ساختار هویت جمعی می داند که از طریق آن هم زیستی بین تنوع فرهنگی و اعتقادات مربوط به جامعه معاصر برجسته می شود. در این نوشتار تلاش می شود با تحلیل دو پروژه، رویکردهای مختلف پالرم در پیوند طبیعت با بافت شهر مورد بررسی قرارگیرد.