مطالعات روانشناختی

هدف این پژوهش ساخت مقیاس سنجش سلامت روانی دانشجویان بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در سال تحصیلی 89-88 بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای واحدهای تهران مرکزی، گرمسار، اسلام شهر، نور و مبارکه به عنوان نمونه انتخاب شدند. از تعداد کل 1000 نفر نمونه، تعداد 367 پرسشنامه کامل انتخاب شد. ضریب پایایی و همسانی درونی مقیاس با استفاده از آلفای کرونباخ91/0 به دست آمد. برای بررسی روایی مقیاس سنجش سلامت روانی از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. تعداد 8 عامل با ارزش ویژه بیشتر از یک98/60% از واریانس کل را تبیین می کنند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مقیاس سنجش سلامت روانی دانشجویان با 24 سؤال قادر است 8 عامل امید، پذیرش خود، تسلط بر محیط، خودمختاری، هدف در زندگی، مثبت اندیشی و اعتماد به نفس و روابط مثبت را اندازه گیری کند. بنابراین، این مقیاس می تواند برای سنجش سلامت روانی دانشجویان به کار گرفته شود.

هدف از این پژوهش بررسی اثر بخشی آموزش نظریه انتخاب و کنترل گلاسر بر تحول الگوی هویّت نوجوانان دختر دوره پیش دانشگاهی شهر اصفهان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و گواه و اجرای پیش آزمون و پس آزمون بود. نمونه آماری پژوهش متشکل از 40 نفر بودند (20 نفر گروه آزمایش و20 نفر گروه گواه) که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر اصفهان انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه سنجش حالات هویّت من بنیون و آدامز (EOM-EIS-2) بود. ضریب پایایی پرسشنامه در کل مقیاس برابر با 75/0 محاسبه شد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش نظریه انتخاب و کنترل گلاسر بر هویّت آشفته و پیشرفت نوجوانان مؤثر بود، ولی بر هویّت زود رس و تعویق افتاده آن ها تأثیری نداشت. پیشنهاد می شود والدین و مسئولان فرصت های مناسب را برای انتخاب های متفاوت در نوجوانان فراهم آورند.

هدف این پژوهش بررسی میزان تمایزیافتگی خود در روابط آسیب زا و غیر آسیب زا با غیر هم جنس در دانشجویان مجرد است. به این منظور400 نفر از دانشجویان دختر و پسر مجرد دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش تمایزیافتگی از پرسشنامه اسکورن و فریدلندر استفاده شد و محقق برای بررسی کیفیّت ارتباط با غیر هم جنس پرسشنامه ای بر اساس تئوری طرحواره های ناکارآمد جفری یانگ ساخت. با توجه به نمره پرسشنامه کیفیّت ارتباط، چارک اول آزمودنی ها در توزیع فراوانی گروه مشکلات کم، چارک دوم و سوم درگروه مشکلات متوسط و چارک آخر در گروه مشکلات ارتباطی زیاد در نظر گرفته شد. روش پژوهش توصیفی از نوع علّی مقایسه ای است. نتایج نشان داد بین میانگین های این سه گروه از نظر تمایزیافتگی، واکنش هیجانی، بریدگی عاطفی و آمیختگی تفاوت معنادار وجود داشت، اما بین این سه گروه از نظر جایگاه من تفاوت معناداری دیده نشد. از دیگر نتایج پژوهش این بود که میان دختران و پسران از نظر شدت مشکلات ارتباط با جنس مخالف تفاوت معناداری دیده نشد.

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر آموزش راهبردهای عصبی زبانی بر خودکارآمدی، اضطراب و انگیزش پیشرفت دانش آموزان پیش دانشگاهی اجرا شد. تعداد 86 دانش آموز به شیوه تصادفی خوشه ای از میان دانش آموزان پسر دبیرستان های شهر تبریز انتخاب شدند. بعد از کنترل متغیرهای (سن، جنس، رشته تحصیلی و وضعیت اقتصادی - اجتماعی) در دو گروه کنترل و آزمایش به صورت تصادفی جایگزین شده و پس از اعمال کنترل های لازم، اندازه های مربوط به متغیرهای وابسته (خودکارآمدی، اضطراب و انگیزش پیشرفت) به وسیله آزمون های مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر، سیاهه اضطراب بک و مقیاس انگیزش پیشرفت هرمنس اندازه گیری شدند. سپس گروه آزمایش به مدت 13 جلسه 40 دقیقه ای تحت مداخلات برنامه ریزی عصبی روانی قرار گرفت. این آزمون ها شامل تعیین هدف، برنامه ریزی و مدیریت زمان، مهارت های ارتباط مؤثر، سطوح استدلال منطقی و نظام های بازنمایی بودند. پس از اتمام جلسات آموزش (کاربندی متغیر آزمایش) هر دو گروه مجدداً به وسیله آزمون های خودکارآمدی، اضطراب و انگیزش پیشرفت ارزیابی شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش راهبردهای برنامه ریزی عصبی زبانی بر خودکارآمدی، کاهش اضطراب و افزایش انگیزش پیشرفت تأثیر مثبت داشته است.

پژوهش حاضر به منظور مقایسه صفات شخصیتی در بیماران مبتلا به M.S و مقایسه آن با افراد عادی اجرا شد. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از طرح علی - مقایسه ای استفاده شد. بدین منظور ، تعداد 76 نفر بیمارM.S مراجعه کننده به انجمن M.S ایران که دارای تشخیص کمتر از دو سال بیماری بوده اند با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب و به لحاظ ویژگی های سن، جنس، میزان تحصیلات، نوع منزل (استیجاری و شخصی) و شغل از گروه سالم نمونه ای همتا گرفته شد. برای بررسی صفات شخصیتی از فرم کوتاه پرسشنامه NEOاستفاده شد. به منظور طبقه بندی داده ها از نرم افزار SPSS و به منظور تحلیل داده ها از آزمون tتست برای دو گروه مستقل استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان داد ٰدر بعدهای شخصیتی با توجه به آزمون انجام شده بین بیمارانM.S و عادی از لحاظ صفات روان رنجور خویی و توافق پذیری تفاوت معناداری وجود دارد. به گونه ای که به طور معناداری افراد دارای بیماری M.S از لحاظ میزان روان رنجور خویی نمره بالا و در بعد توافق نمره پایین تری نسبت به افراد عادی کسب کردند، ولی در سه بعد شخصیتی دیگر یعنی، برون گرایی ، باز بودن ، وجدانی بودن بین دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتایج نشان داد که بیماران مبتلا به M.S در دو بعد شخصیتی روان رنجور خویی و توافق پذیری با افراد عادی متفاوت بوده و در حقیقت افراد دارای صفت روان رنجور خویی و افرادی که به لحاظ ارتباطات اجتماعی در سطح پایینی قرار دارند آمادگی بیشتری برای کسب بیماری M.S دارند.

پژوهش حاضر یک مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با یک گروه است که به منظور بررسی اثر تکنیک های بازی درمانی در کاهش اضطراب و افزایش احساسات مثبت و سطح سازگاری عمومی در میان 30 کودک 9 -12 ساله مبتلا به سرطان خون در مرکز طبی اطفال شهر تهران انجام شد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.سه آزمون پرسشنامه اضطراب حالتی اسپیل برگر کودکان، آزمون جملات ناتمام راتر، برای سنجش سطح احساسات مثبت و سازگاری عمومی و آزمون ترسیم آدمک رنگی رو آیه برای تأیید نتایج به دست آمده از آزمون اضطراب حالتی اسپیل برگر به کار برده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t در گروه های همبسته استفاده شد و نتایج حاصل از t در گروهای همبسته حاکی از تأثیر تکنیک های بازی درمانی در کاهش اضطراب و احساس ناایمنی و افزایش سطح سازگاری و احساسات مثبت درکودکان مبتلا به سرطان بود.

این پژوهش مقایسه نظریات و افکار مولوی و مزلو بود، دو اندیشمندی که با یکدیگر فاصله زمانی جالب توجهی (مولوی در قرن هفتم هجری شمسی و مزلو در قرن چهاردهم هجری شمسی) داشتند و در جغرافیای مکانی کاملاً متفاوتی (مولوی در سرزمین ایران قدیم یعنی بلخ و مزلو در امریکا) زندگی می کردند. مسلم است که با این توضیحات خاستگاه فکری و جهان بینی این دو نیز کاملاً متفاوت بوده است، اما به رغم این اختلافات، مولوی با اطمینان از وجود و دستیابی به انسان کامل در سراسر کتاب «مثنوی معنوی» در جستجوی انسان کامل و حکایات و نکته های او برای رساندن انسان به درجات کمال بود. هدف اصلی مزلو نیز دانستن این مسأله بود که انسان برای رسیدن به کمال و خود شکوفایی تا چه اندازه توانایی دارد و بر این باور بود که اگر بتوانیم تمام استعدادهای بالقوه خود را شکوفا کنیم، دستیابی به این حالت آرمانی هستی و تبدیل شدن یا نزدیک شدن به انسان سالم و کامل ممکن و مقدور خواهد بود. در عین حال، می توان گفت که تفاوت بین این دو دیدگاه نیز شایان توجه است. در حالی که مزلو روان شناسی مورد نظر خود را «روان شناسی بودن» و حضور در زمان حال می نامد، می توان گفت که روان شناسی مورد نظر مولوی، گونه ای «روان شناسی با حق بودن» و گذر کردن از عرصه زمان است.