رود دره

'اساس سکنی گزیدن رسیدن به آرامش و امنیتی است که از آشنایی با مکان و محیط و طبیعت بر می آید''(شاران، 1384). امروزه آرامش ساکنین کلان شهرهایی چون تهران، که با توسعه و گسترش بیش از حد به اطراف و محیط طبیعی، باعث از بین رفتن پتانسیل های خدادادی زمین و طبیعت شده است، به مخاطره افتاده و هر روز شاهد از بین رفتن مناظر بکر طبیعی روستایی بیشتری در داخل و مجاور شهرها هستیم. برای احیای هویت در شهر ضروری است علاوه بر توجه به حفظ کالبد و عناصر تاریخی، تداوم تاریخی در شهر، سازمان فضایی، نقاط عطف و نشانه های شهری، فضاهای جمعی و خاطرات نیز در نظر گرفته شود. یکی از مهم ترین عناصر به جا مانده در شهرهای ایرانی، کوچه باغ ها و مناطق روستایی است که علاوه بر جذابیت طبیعی و آرامش بخشی، خاطرات ذهنی مشترک همه ایرانیان محسوب می شود. در این راستا، امروزه علاوه بر نگرش «گردشگری روستایی» که موضوعی جهانی است و طرفداران بسیاری دارد، نگرشی به نام روستا شهرها نیز مهم شده است. مناطق روستایی که در حاشیه شهرها بوده و در پی گسترش فیزیکی شهرها، در دل شهر به صورت ارگانیک باقی مانده و به زندگی خود ادامه می دهد، نام روستاـ شهر را گرفته است. روستاـ شهر منبع با ارزش مهمی است که علاوه بر اینکه با فضاهای سبز خود موجب تعدیل فضاهای شهری می شود، خاطرات و هویت شهر و جامعه را در بر می گیرد. حفظ و نگهداری از این میراث تاریخی ـ طبیعی که بخشی از فرهنگ و هویت ما را شکل می د هد، ضروری است. از این رو، ایدة گردشگری روستایی، روستاـ شهرها را به صورت فضاهای گردشگری شهر ی روستایی برای گذران اوقات فراغت، و کسب آرامش و احیای هویت و خاطرات ذهنی شهروندان در دل طبیعت بکر و به دور از عوامل تکنولوژی و پیشرفت در شهرها فرض می کند.

این پژوهش با هدف «تحلیل راهبردی توسعه گردشگری رود دره های یاسوج» مورد تحقیق قرار گرفته است. در این راستا؛ منطقه یاسوج به عنوان گنجینه طبیعت گردی و وجود مناطق بکر طبیعی و جاذبه های دیدنی و بویژه وجود رود های بشار، خرسان، زهره، مارون، نازمکان و حتی آبشار بزرگ یاسوج، ظرفیت طبیعت گردی با تاکید بر گردشگری رود دره ها را دارد. این که؛ ابعاد کالبدی- فضایی، اقتصادی- مالی، اجتماعی- فرهنگی و مدیریتی- قانونی توسعه طبیعت گردی رود دره های یاسوج از چه نقاط قوت و ضعفی برخورداراند و فرصت ها و تهدیدهای پیش رو کدام اند؟ مهم ترین نکات و پرسش های است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. روش این تحقیق، ترکیبی از رویکردهای کیفی و کمی است. داده های تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه و پیمایش میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق کارشناسان نهادهای دولتی و عمومی یاسوج و ساکنین منطق یاسوج است.در بخش کیفی 12 نفر از ساکنین و 10 نفر از کارشناسان مصاحبه به عمل آمده است و در بخش پیمایشی به تعداد 139 نفر از کارشناسان نهادهای دولتی و عمومی حجم نمونه به صورت هدفمند انتخاب شده است. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیل محتوای کیفی و استفاده از روش سوات(SWOT) است. نتایج تحلیل داخلی(IFE)و خارجی(EFE) توسعه گردشگری رود دره های یاسوج نشان می دهد که تعداد 21شاخص قوت و 27 شاخص ضعف شناسایی و احصاء شده است. همچنین؛ برای توسعه گردشگری رود دره های یاسوج 11 فرصت و 17 تهدید شناسایی شده است. به طور کلی؛ مجموعه نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای ابعاد چهار گانه توسعه مطلوب گردشگری رود دره های منطقه یاسوج به ترتیب32/2 و21/2 می باشد که با ترسیم آن در نمودار سوات(SWOT) مشخص می شود راهبردهای توسعه مطلوب گردشگری رود دره های یاسوج در بخش راهبردهای تدافعی قرار می گیرد که البته این نوع راهبردها مبتنی بر ترکیب نقاط ضعف و تهدیدهاست.