مطالب مرتبط با کلیدواژه

بیداری اسلامی


۱۰۱.

قدرت نرم، انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۴ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی منطقه خاورمیانه قدرت نرم بیداری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۹۸۶
قدرت نرم یکی از مؤلف ههای مهم و تأثیرگذار در سیاست خارجی کشورها به شمار م یآید. انقلاب اسلامی ایران را م یتوان تجلی تحقق قدرت نرم به معنای توانایی نفوذ در میان دیگر مل تها، بدون تهدید و یا پرداخت هزینه محسوس به شمار آورد . جمهوری اسلامی ب ه عنوان یک واحد سیاسی دارای هویتی خاص است. این هویت دارای چند بعد ایرانی، اسلامی، انقلابی و جهان سومی است که تعیی نکنندة رفتار آن در سیاست بی نالملل هستند. ایران با تکیه بر قدرت نر مافزاری ب هویژه ارز شهایی چون ایثار، شهاد تطلبی، معنوی تگرایی، عدالت باوری، استقلا لطلبی، مبارزه با صهیونیسم و ضدیت با سیاس ت های امپریالیستی غرب ب ه ویژه آمریکا، توانسته به احیای خودباوری دینی و بیداری اسلامی در عرصه منطق های و تأثیرگذاری بر مناسبات جهانی بپردازد و اقتدار نر م افزاری خود را در عرصه بی نالمللی به منصه ظهور رساند. در این مقاله در پی بررسی تأثیر قدرت نرم انقلاب اسلامی در در منطقه شمال آفریقا و کشورهایی نظیر مصر، تونس و لیبی « بیداری اسلامی » جنبش موسوم به هستیم.
۱۰۲.

تأثیر فرایند توافق هسته ای بر ادراک آمریکا از عقلانیت راهبردی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۵ (پیاپی ۴۵)

کلیدواژه‌ها: عقلانیت آمریکا تحریم خاورمیانه بیداری اسلامی مذاکرات هسته ای برجام توافق هسته ای ژنو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۴۶۸
برخلاف فضاسازی های رسانه ای، اسناد رسمی ایالات متحده تصریح دارند که جمهوری اسلامی ایران یک بازیگر عقلانی است و این عقلانیت فرصتی برای اثرگذاری، در مناسبات با تهران، ایجاد می نماید. این درک راهبردی در کنار وضعیت «عدم اطمینان» در خاورمیانه در پی بیداری اسلامی از مبانی شکل دهنده نوع ابزارهای سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران، ازجمله تحریم، بوده است. در پی انتخابات ریاست جمهوری و توافق هسته ای، واشنگتن با ارزیابی مجدد از میزان کارایی سیاست و ابزارهای خود، الزامات تداوم/ تغییر مسیر را بررسی نموده است. این نوشتار با تمرکز بر تحلیل گفتمان رسمی واشنگتن در این دوره، به دنبال پاسخ به این سوال است که ارزیابی واشنگتن از تهران در پی توافق هسته ای چه بوده است و این ارزیابی چه تاثیری بر چشم انداز رقابت راهبردی بین ایران و آمریکا بخصوص در منطقه خواهد داشت. فرضیه نوشتار آنست که در وضعیت جدید، مواجهه بین ایران و آمریکا به سمت الگوی جدید ترکیبی سوق می یابد که از یک سو، مبتنی بر ""پیشگیری"" از ""مسیر"" تحقق گزینه های نامتعارف است و از سوی دیگر بر تداوم و تشدید تقابل در سطوح متعارف و نامتقارن استوار است. نهایتا این نوشتار به راهبرد مناسب جهت مدیریت وضعیت در راستای منافع ملی جمهوری اسلامی ایران می پردازد.
۱۰۳.

نقش اندیشه های انقلاب اسلامی ایران در بیداری اسلامی

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: کارکرد انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) بیداری اسلامی صدور انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱۱ تعداد دانلود : ۱۰۶۸
پیروزی انقلاب اسلامی سبب شد که هم در ساختار و هم در کارکرد نظام بین الملل، تغییر و تحولات اساسی رخ دهد. انقلاب اسلامی توانست بازیگران نوینی را در نظام بین الملل به منصه ظهور برساند که از جمله آن ها جنبش های آزادی بخش و ملت ها هستند که به عنوان نقش آفرینان جدید، دیدگاه های آن ها می تواند بر دولت ها و روابط بین الملل تاثیرگذار باشد. بعد از تأسیس حکومت اسلامی، امام خمینی)ر( به عنوان سمبل ارزش های انقلاب اسلامی، براساس جهان شمول بودن دین اسلام، صدور انقلاب را از ضروریات بقا وجهانی شدن نهضت اسلامی برشمردند. از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره(، مفهوم صدور انقلاب اسلامی شناخت ارزش هاى انقلاب اسلامی و رساندن آن به گوش تمامی بشریت، خصوصا جهان اسلام، و جلب توجه مسلمانان به اسلام و قوانین اسلامی از طریق معرفی صحیح اسلام با تبلیغات، عمل مطابق با اسلام، عمل و اخلاق، شناساندن انقلاب به دنیا، دعوت به اسلام، صدور ارزش های انسانی، آشناسازی مستضعفان با حکومت اسلامی بود. انقلاب اسلامی ایران نیز توانست تأثیرات بسزایی در تحولات اخیر منطقه به خصوص موج بیداری اسلامی داشته باشد. نهضت های اسلامی رخ داده در منطقه، وام دار اندیشه های انقلاب می باشند. به طوری رهبران این نهضت ها مشخصا الگوی حرکت خود را انقلاب اسلامی ایران می دانند. بر این اساس این پژوهش بر آن است تا رابطه، اندیشه ها و آرمان های انقلاب اسلامی را با بیداری اسلامی منطقه خاورمیانه به صورت دقیق و علمی مورد بررسی قرار دهد تا این تأثیرپذیری را به صورت مستند به اثبات برساند.
۱۰۴.

جلوه های بیداری اسلامی در اشعار علاّمه سیّد محمّدحسین فضل الله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پایداری سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: فلسطین شهید ادبیات پایداری بیداری اسلامی علامه فضل الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۰ تعداد دانلود : ۳۷۷
بیداری اسلامی و مقاومت در برابر استکبار جهانی و قدرت های زورگو از موضوعات مهم عصر حاضر است و شاعران زیادی در موضوع ادبیّات پایداری شعر سروده اند. یکی از مراجع تقلید شیعه که اشعار پر معنایی درزمینه مسائل جهان اسلام شروده است، علاّمه سیّد محمّدحسین فضل الله است. او در اشعار خود به بررسی مشکلات جامعه اسلامی پرداخته است. از موضوعاتی که او در اشعار خود از آنها سخن رانده، مسئله فلسطین است. او معتقد است که تنها راه نجات فلسطین مقاومت می باشد و طرح صلح با اسرائیل را هرگز نپذیرفت. او علّت بدبختی جهان اسلام را دوری گرفتن از اندیشه های اسلامی و خدا می داند و همه مسلمانان را به وحدت و بازگشت به اسلام دعوت می کند. علاّمه فضل الله هرگز سکوت در برابر حاکمان ظلم و ستم را تحمّل نمی کرد و جوانان را به عنوان سرمایه های هر کشور یاد می کرد و آن ها را به جهاد با طاغوت تشویق می کرد. نگارنده در این مقاله به بررسی موضوع بیداری اسلامی از دیدگاه علاّمه فضل الله پرداخته است. موضوعات مهم موردتوجّه علاّمه را می توان در این موارد خلاصه نمود: 1- فلسطین اسطوره مقاومت و جاودانگی 2- توجّه به مشکلات کشورهای اسلامی 3- دعوت به اسلام و ایجاد وحدت و همبستگی در میان مسلمانان 4- جهاد و مبارزه با استکبار جهانی 5- تقویت روحیه شهادت طلبی در میان مردم. نگارنده با شیوه ای تحلیلی - توصیفی به بررسی اشعار شاعر در این زمینه پرداخته است.
۱۰۵.

تحلیل گفتمانی بیداری اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی تحلیل انتقادی گفتمان بیداری اسلامی حرکت اسلامی و مردمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۴۵۷
بیداری اسلامی در جهان، نقطه عطف نظم نوین جهانی و تغییر در معادلات بین المللی است. مقام معظم رهبری به عنوان بیدارگر جهان اسلام، افق بیداری اسلامی را در سخنان خود تبیین کرده اند. هدف این نوشتار بررسی اندیشه مقام معظم رهبری در موضوع بیداری اسلامی با استفاده از "" تحلیل انتقادی گفتمان "" است. این روش در تحلیل ساختار زبان گفتاری مانند: گفت وگوها، مصاحبه ها وسخنرانی ها و... کاربرد دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد که واژگان اسلام با 162 بار تکرار، بیگانگان با 156 بار تکرار، مردم با 113 بار تکرار و انقلاب با 41 با تکرار از بیشترین فراروانی در موضوع بیداری اسلامی برخوردار است. احیاء و تجدید عزت و کرامت ملی و اسلامی، بر افراشتن پرچم توحید و اسلام، ایستادگی در برابر نفوذ و سلطه آمریکا، صهیونیسم و اروپا، مبارزه با رژیم غاصب و دولت جعلی صهیونیست، حضور همیشگی مردم در صحنه مبارزه، سرنگونی حکام مستبد و عمال استکبار مولفه های اصلی بیداری اسلامی در گفتمان مقام معظم رهبری است.
۱۰۶.

تأثیرِ بن لایه های انقلاب اسلامی ایران بر بیداری سیاسی، اجتماعی شیعیان لبنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی ایران بیداری اسلامی شیعیان لبنان بن لایه ها رشد سیاسی و اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۴۱۷
انقلاب اسلامی ایران و خاستگاههای بنیادین آن به عنوان نقطه ی آغاز خیزش بیداری اسلامی در نیمه دوم قرن بیستم ، نوید بخش دوره ی جدیدی از ظهور اسلام بود. این انقلاب و آموزه های حیات بخش و طراوت ساز آن تأثیرات گسترده ای در سطح منطقه ای و بین المللی و به ویژه در بین مسلمانان جهان داشت . در این میان به دلیل مشترکات اعتقادی و زمینه های مساعدی که بین ایران و شیعیان لبنان وجود داشت این تاثیرگذاری و تأثیر پذیری نمود آشکار تری دارد .عواملی همچون اقدامات روشنگرانه امام موسی صدر، اشغال جنوب لبنان به وسیله  ی اسرائیل و محرومیت شیعیان آنجا ؛ باعث شد تا لبنان به مناسب ترین محل برای رشد و توسعه ی افکار انقلابی شیعه تبدیل شود شیعیان این کشور به واسطة  ی انقلاب اسلامی ایران ، به لحاظ سیاسی  و اجتماعی رشد قابل ملاحظه ای یافته و به تدریج نقش مؤثری را در تحولات سیاسی اجتماعی بر عهده گرفتند ، این مقاله در صدد است تأثیر انقلاب اسلامی ایران و مؤلفه های اساسی آن از قبیل: روحیاتِ  ایثارگری، جهادی، بسیجی، برابری، برادری، شهادت، یکسان نگری، موقعیت سازی، هویت یابی، عدالت باوری، تمایز و برتری نگری را بر بیداری سیاسی  و خیزش بهاری شیعیان لبنان را،  مورد بررسی و مداقه  قرار دهد
۱۰۷.

انقلاب اسلامی ایران و مولفه های تاثیرگذار منطقه ای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی ایران بیداری اسلامی نظریه پخش مقاومت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۹ تعداد دانلود : ۴۵۶
انقلاب اسلامی ایران یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین رخدادهایی بود که به رهبری امام خمینی(ره) در جهان مدرن رخ داد. انقلاب اسلامی ایران به عنوان انقلاب دینی پدیده ای شگرف بود که به بازگشت عظمت دیرین دنیای اسلام می اندیشید. ویژگی عام و جهانی انقلاب اسلامی که برخاسته از عنصر مذهب و خصلت دینی آن بود، موجب شد که این تحول تاریخی در مرزهای جغرافیایی ایران اسلامی محدود نمانده و تا اقصی نقاط جهان اسلام و بلکه جوامع بشری تاثیرات عمیق و جدی از خود به جای گذارد. این پژوهش درصدد است تا به بررسی مولفه های تاثیرگذار انقلاب اسلامی بر مناطق پیرامون بپردازد و ابعاد مختلف این موضوع و نوع نگرش های غالب بر این تحولات را تبیین نماید. برای این منظور از نظریه پخش به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شده است. نتایج حاصله نشان می دهد که انقلاب اسلامی موجب احیاء حیات سیاسی-اجتماعی و تشکیلاتی کشورهای منطقه شده است که منجر به شکل گیری هویت اسلامی و خودآگاهی ملل خاورمیانه شده است
۱۰۸.

بیداری اسلامی در شعر معاصر یمن(مطالعه مورد پژوهش: شعر عبدالله بردونی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: اسطوره رمز بیداری اسلامی شعر پایداری عبدالله بردونی شعرمعاصریمن سبک سرخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۴ تعداد دانلود : ۵۴۱
اگرچه ادبیّات پایداری معاصر عرب با نام فلسطین و لبنان پیوند یافته است، امّا اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دیگر سرزمین های عربی؛ از جمله یمن، زمینه ساز پیدایش شاعران برجسته ای در این حوزه گردیده است. عبدالله بردونی (1929-1999 م.) یکی از چهره های شاخص ادبیّات پایداری یمن به شمار می رود. دشواری های اجتماعی- سیاسی همچون جنگ، فقر، جهل، کم رنگ شدن ارزش های معنوی و رواج فساد در جامعه یمن بر شعر این شاعر نابینا، سخت تأثیر گذار بوده و سبب شده است که شاعر در مسیر اصلاح و بیداری گام بردارد و شعر خویش را زمزمه ی ندای آزادی و مبارزه با استبداد و استعمار قرار دهد. بردونی که در شمار نسل نخستین شاعران ادبیّات پایداری یمن است، مضمون های شاخصی همچون: وطن دوستی، هجو و نکوهش سران عرب و آوارگان فلسطینی را در شعرش مورد اهتمام قرار داد. شعر او کلاسیک و سنتی است و بیش تر به گرایش خطابی علاقه مند است. از دیگر ویژگیهای بارز سبک شعری عبدالله بردونی، کاربرد عنصر طنز، نماد، اسطوره و آموزه های دینی، صورخیال به ویژه استعاره است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی، به بررسی جلوه های بیداری اسلامی در شعر این شاعر برجسته می پردازد.
۱۰۹.

«کنشگر» و «کنش پذیر» در بیداری اسلامی؛ از منظر گفتمان امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: امام خمینی اسلام سیاسی انقلاب اسلامی بیداری اسلامی استکبارستیزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۶ تعداد دانلود : ۴۷۴
گفتمان امام خمینی با ایجاد زنجیره ی هم ارزی و مفصل بندی مناسب میان مفاهیم دینی و اسلامی حول دال مرکزی اسلام ناب، توانست  به دال های شناوری چون شهادت، جهاد، مستضعف، مستکبر و... هویت و تفسیری نوین از اسلام سیاسی ارائه داده و ترجمانی جدید از دینداری به جهان اسلام اعطا نماید. در این گفتمان هدف اصلی و کانونی، برپایی «حکومت الله» بوده و «قدرت» بر خلاف سایر گفتمان های رایج مادی نه تنها هدف و غایت به شمار نمی آید بلکه ابزاری برای تحقق آمال الهی یعنی نجات محرومان و مستضعفان از چنگال مستکبران عالم قلمداد می شود. بر همین اساس رهبر فقید انقلاب اسلامی، با رویکردی وحدت انگیزانه و امت محورانه، مرزهای ملی را در نوردیده و کوشید همه ی مسلمانان را در برابر اسلام ستیزان و مستکبران عالم برانگیزاند و از خواب غفلت بیدار نماید. امام خمینی به مثابه ی کنش گر بیداری اسلامی به ساخت نقش ها و سوژه های گفتمانی مبادرت ورزیده و با ساخت نمادهای معناداری نظیر «هفته ی وحدت»، «برائت از مشرکین» و «روز قدس»، کنش پذیران و بازیگران بیداری اسلامی را پدید آورد.
۱۱۰.

تأثیر بیداری اسلامی بر اتحاد راهبردی آمریکا- اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: خاورمیانه و شمال آفریقا جهان عرب بیداری اسلامی روابط آمریکا - اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۴۶۹
تحولات بیداری اسلامی علاوه بر آثار مختلف در حوزه سیاست داخلی کشورها، تأثیرات عمیقی بر محیط امنیتی منطقه ای و بین المللی به جا گذاشته است. صرف نظر از این تبعات، آنچه بیشتر رخ می نمایاند موضع گیری های متفاوت بازیگران جهانی در مورد این تحولات و کشورهای بستر آنهاست؛ بر این اساس، هر یک از دولت ها بنابر منافع ملی و اهداف سیاست خارجی خود، جهت گیری متفاوت و بعضاً چندگانه و متناقضی در مواجهه با این قیام ها اتخاذ کرده اند. شواهد موجود نشان می دهد که بیداری اسلامی، تغییرات قابل توجهی را در روابط سیاسی بین کشورها به وجود آورده، به گونه ای که اتحاد استراتژیک میان آمریکا و اسرائیل که از مستحکم ترین روابط دوسویه در دوره معاصر بوده را نیز تحت تأثیر قرار داده است. در این ارتباط، پرسشی که در مقاله حاضر به دنبال پاسخ بدان هستیم این است که «برداشت آمریکا و اسرائیل نسبت به تحولات بیداری اسلامی چگونه بوده و چنین برداشتی، چه تأثیراتی بر اتحاد راهبردی میان دو کشور داشته است». در نهایت، مقاله این فرضیه را به بحث می گذارد که «هرچند برداشت های متفاوت آمریکا و اسرائیل در کنار تعاریف متفاوت این دو از اهداف و منافع در برخورد با تحولات انقلابی خاورمیانه، عامل واگرایی نسبی در روابط دو کشور بوده است؛ اما با توجه به برجستگی مؤلفه منافع راهبردی مشترک، این پیوند استراتژیک کماکان تداوم یافته است». روش تحقیق در این مقاله، از نوع تحقیق تبیینی بوده و گردآوری اطلاعات نیز مبتنی بر شیوه اسنادی- کتابخانه ای است.
۱۱۱.

موانع بیداری اسلامی در آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: جهل ظلم بیداری اسلامی موانع بیداری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۴۳۰
بیداری اسلامی پدیده ای است اجتماعی به معنای رهایی از استبداد و استعمار و تلاش در راه دستیابی به استقلال سیاسی، اقتصادی و ... این پدیده در ده های اخیر به اوج خود رسیدهاست. ولی موانعی بر سر راه محقق شدن آن وجود دارد که باعث شده است در بسیاری از کشورها محقق نشود یا به هدف نرسد. بررسی این موانع از نگاه آیات و روایات موضوع این مقاله است. با بررسی آیات قرآن مشخص م یشود که جهل ، ظلم ، تفرقه ، تحجر ، تحریف اسلام و.. از جمله این موانع می باشد. به نظر م یرسد نقش جهل در بین این موانع از بقیه پررنگ تر است، چرا که علت برخی موانع دیگر نیز جهل و ن اآگاهی مردم است.پس از جه ل، ظلم مهم ترین مانع است.
۱۱۲.

تبیین ابعاد و مؤلفه های بیداری اسلامی و تحلیل جایگاه آن در کتابهای درسی تاریخ دوره دوم متوسطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا بیداری اسلامی دوره دوم متوسطه کتب درسی تاریخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۶ تعداد دانلود : ۳۹۲
پژوهش حاضر با هدف تبیین ابعاد و مؤلفه های بیداری اسلامی و تحلیل جایگاه آن در کتاب های درسی تاریخ دوره دوم متوسطه ایران صورت پذیرفته است. روش پژوهش توصیفی شامل؛ تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا بوده و رویکرد آن نیز کاربردی محسوب می گردد. جامعه پژوهشی، شامل دو بخش؛ متون مرتبط با ابعاد و مؤلفه های بیداری اسلامی و 4 عنوان کتاب درسی تاریخ دوره دوم متوسطه (تاریخ ایران و جهان 1 و 2، تاریخ معاصر ایران و تاریخ شناسی) چاپ شده در سال تحصیلی 95-1394 می باشد که با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی، از نمونه گیری صرف نظر شده و کل جامعه آماری مورد تحلیل واقع شده است. ابزارهای اندازه گیری، فرم فیش برداری و نیز سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است. داده های اسنادی به شیوه کیفی و داده های تحلیل محتوی با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفته اند. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر آن است که: 1. چارچوب مفهومی بیداری اسلامی را می توان بر اساس مدارک و مستندات مرتبط در 3 بُعد و 48 مؤلفه تدوین نمود. 2. در م ج م وع کتاب های درسی تاریخ دوره دوم متوسطه 2656 مرتبه به ابعاد و مؤلفه های بیداری اسلامی، توجه کرده بودند که میزان فراوانی و درصد آن در کتاب های تاریخ ایران و جهان 1 و 2، تاریخ معاصر ایران و تاریخ شناسی به ترتیب 357 (4/13 %)، 740 (9/27 %)، 1342 (5/50 %)، 217 (2/8 %) می باشد. 3. همچنین در بین ابعاد مورد بررسی بعد شناختی با میزان بار اطلاعاتی 907/0 و ضریب اهمیت 359/0 بیش ترین و بعد عملکردی با میزان بار اطلاعاتی 789/0 و ضریب اهمیت 312/0 کم ترین توجه را به خود اختصاص داده اند.
۱۱۳.

نقش علما و روشنفکران دینی در مدیریت و رهبری بیداری اسلامی در اندیشه امام خامنه ای(مدظله)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۲۵ بهار ۱۳۹۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: بیداری اسلامی هدایت و رهبری امام خامنه ای تحلیل مضمون جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۸ تعداد دانلود : ۸۶۵
تحولات اجتماعی و سازمانی در مسیر رسیدن به اهداف و تحقق آرمان های خود، نیازمند عوامل و متغیرهای زیادی هستند. یکی از مهم ترین آنها، وجود رهبران، مدیران و کارگزاران قوی و کارامد برای هدایت مجموعه های مختلف جامعه یا سازمان به سمت اهداف پیش بینی شده است. بیداری اسلامی؛ به عنوان یک پدیده عظیم اجتماعی، برای تحقق اهداف و آرمان های خود، یعنی تمدن نوین اسلامی نیازمند هدایت و رهبری کارامد و اثربخش است. این تحقیق به منظور پر کردن خلاء علمی کشور در این زمینه طراحی و اجرا شده است؛ تحقیق، بنیادی از نوع کیفی اکتشافی است که بر مبناى روش تحلیل مضمون از مجموعه بیانات و دیدگاه های رهبر معظم انقلاب، الگوی «هدایت و رهبری» در بیداری اسلامی تدوین و ارائه شده است. برای تدوین این الگو از نرم افزار تحلیل کیفی (atlas.ti) برای تحلیل مضمون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، این الگو دارای سه مضمون فراگیر، 11 مضمون سازمان دهنده و 36 مضمون اصلی است. روابط میان این مضمونها نیز در قالب این الگو ارائه شده است. در پایان پیشنهاد هایی نیز برای پژوهشهای آینده و مراجع اجرایی ارائه شده است.
۱۱۴.

گونه شناسی راهبردهای آمریکا در مواجهه با بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۲ 27-50

کلیدواژه‌ها: بیداری اسلامی دموکراسی کنترل نیابتی دیپلماسی عمومی مداخله بشردوستانه راهبردهای آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۳۳۷
بیداری اسلامی در سال 2011 م افزون بر پیامدهای بسیار عمیق بر معادلات منطقه ای و فرامنطقه ای، منافع بازیگرانش ازجمله آمریکا را با چالش مواجه کرد. ازاین رو آمریکا درصدد کنترل و مدیریت این تحولات در راستای منافع راهبردی خود برآمد. پرسش اصلی مقاله حاضر با استفاده از رویکرد تحلیلی، گونه شناسی راهبردهای آمریکا در مواجهه با بیداری اسلامی است. یافته های تحقیق نشان می دهد که آمریکا علی رغم اتخاذ الگوی رفتاری محتاطانه در ابتدای این تحولات، در ادامه تنوعی از راهبردهای نرم (با هدف حفظ وضع موجود) مانند مصادره بیداری اسلامی، تغییر هویت آن، ارائه مدل لیبرال دموکراسی و معرفی الگوی بدیل (ترکیه) را اتخاذ کرده است. راهبردهای سخت نیز (با هدف تغییر وضع موجود) مانند مداخله نظامی بشردوستانه، کنترل نیابتی و شبیه سازی نافرمانی مدنی، از سوی این کشور اعمال گردید که هدف اساسی، تأمین منافع راهبردی برای آمریکا بوده است."
۱۱۵.

هویت فرهنگی انقلاب اسلامی ایران؛ فرصت ها و چالش ها، چشم انداز آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۲ 137-158

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی هویت هویت فرهنگی بیداری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۹ تعداد دانلود : ۶۴۱
مهم ترین چالش جهان اسلام در دوره معاصر، چالش فکری و فرهنگی متاثر از هجوم آموزه ها و ارزش های تمدن غرب و متعاقب آن بروز بحران هویت است. در چنین شرایطی وقوع انقلاب اسلامی برپایه مبانی اصیل اسلامی، هویت فرهنگی جدیدی که از آن می توان با عنوان «هویت اسلامی انسانی » ی اد کرد را به ارمغان آورد و نقطه عطف تاریخی و سرآغاز دوران جدید از حکومت اسلامی در تاریخ جهان اسلام شد و مفاهیم ناب الهی – انسانی در چارچوب آموزه های دین مبین اسلام احیاء گردید. تاثیرگذاری انقلاب اسلامی در جهان اسلام از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر تلاش دارد پیوندهای هویتی انقلاب اسلامی با تحولات معاصرجهان اسلام را تحلیل و اثبات نماید هویت خواهی که از عوامل شکل گیری انقلاب اسلامی بود؛ به دلیل ظرفیت فرهنگی ایجاد شده و غنای محتوایی، موجب احیای هویت در جهان اسلام گشت. لذا با پیوند دو مقوله هویت و فرهنگ، رفتارها، کنش و واکنش های جوامع اسلامی را بر اساس هویت فرهنگی ایجاد شده توسط انقلاب اسلامی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و بر همین اساس ضمن احصاء فرصت ها و چالش های پیش آمده، به ترسیم چشم انداز آینده پرداخته می شود."
۱۱۶.

رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال خیزش مردمی بحرین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۳ 63-80

کلیدواژه‌ها: ایران بحرین بیداری اسلامی نظریه سازه انگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۴۱۲
مردم بحرین به دنبال خیزش های عربی در سال 2011، خواستار سرنگونی رژیم آل خلیفه شدند. این قیام در جهان عرب نگاه بسیاری از بازیگران منطقه ای و بین المللی را متوجه خود ساخت. ایران از جمله کشورهایی بود که از همان ابتدا روند تحولات بحرین را دنبال نمود. جمهوری اسلامی به دلیل شاخصه مردم سالاری و انقلابی بودنش، همواره الهام بخش حرکت های مردمی در کشورهای منطقه بوده است، از این رو پس از وقوع خیزش هایی در بحرین، به شیوه ای دیپلماتیک از آنها حمایت نمود و در این راستا هرگونه سرکوب مردم را محکوم کرد. پرسش اصلی نوشتار حاضر این است که جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات بحرین چه رویکردی را در سیاست خارجی خود پیش گرفته است؟ یافته تحقیق، این است که نظام ایران بر پایه گفتمان انقلاب اسلامی با ابتنای بر حفظ استقلال ملت ها، در عین مخالفت با هرگونه دخالت و حضور نیروهای خارجی در بحرین در راستای هرچه مطلوب تر وضعیت شیعیان این کشور گام بر می دارد. در این تحقیق فرضیه پژوهش با بهره گیری از نظریه سازه انگاری به آزمون گذاشته شود.
۱۱۷.

الگوسازی در جوامع دستخوش تغییر؛ بررسی رقابت ایران و آمریکا برای الگوسازی در انقلاب مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۳ 81-102

کلیدواژه‌ها: انقلاب مصر الگوسازی ایران آمریکا بیداری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۵۴۳
اگرچه نمی توان انقلاب 2011 مصر را بر اساس تعریف آکادمیک از «انقلاب»، یک انقلاب تمام عیار دانست؛ اما تحول شکل گرفته در این کشور از منظر تغییری که می توانست در نظم منطقه ای و الگوهای رفتاری بازیگران ایجاد کند، عمیقاً قابل مطالعه است. یکی از حوزه های بررسی، رقابت جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا برای الگوسازی در مصر است. این مقاله می کوشد تا با مفاهیمی هم چون قدرت نرم، تغییر سیاسی و دیپلماسی عمومی مدلی مفهومی را برای تبیین رقابت بازیگران خارجی در کشورهای دچار تغییر سیاسی طراحی کرده و به این سوال پاسخ دهد که اساساً الگوسازی در انقلاب مصر، تا چه میزان در دستور کار ایران و آمریکا قرار داشته و اهداف، محتوا و راهبردهای چنین الگوهایی چه بوده است. نتایج حاصل شده بیان گر این است که ایران و آمریکا عمیقاً به این موضوع پرداخته بودند.
۱۱۸.

فرصت ها و تهدیدهای فراروی جمهوری اسلامی ایران در رابطه با بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۰ 61 - 81

کلیدواژه‌ها: فرصت ها تهدیدها بیداری اسلامی ایران نظام اسلامی منطقه خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۸ تعداد دانلود : ۳۶۲
ﺑﯿﺪاری اﺳﻼﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﻘﻼب در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻋﺮﺑﯽ در ﺳﺎل 2011 وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪﯾﺪی ﺷ ﺪ، ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﮔﺴﺘﺮده ای را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ. اﻣﯿﺪ آن می رفت ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻮج ﻓﺰاﯾﻨ ﺪه انقلاب های ﻣﺮدﻣﯽ، ﻧﻈﻤﯽ ﺟﺪﯾﺪ، ﻣﻨﻄﻘﻪ ای و درون زا ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮد؛ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻣﺎﻧﺪن اﻧﻘﻼب و اﻧﺤ ﺮاف در ﺑﯿﺪاری اﺳﻼﻣﯽ، وﺿﻌﯿﺖ ﺗﻀﺎد، دﺷﻤﻨﯽ و ﺟﻨﮓ داﺧﻠﯽ در ﺑﺮﺧ ی کشورهای ﻣﻨﻄﻘ ﻪ ﺣﺎﮐﻢ و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﻠﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ چالش هایی ﺧﻄﺮﻧﺎک ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ زمینه ها و ﻋﻮاﻣ ﻞ ﻣﺆﺛﺮ در اﯾﻦ روﻧﺪ، در ﻗﺎﻟﺐ فرصت ها و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎی ﺑﯿﺪاری اﺳﻼﻣﯽ، می تواند ﮔﺎم ﻣﻬﻤﯽ در ﺷﻨﺎﺧﺖ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد و ﺗﺮﺳﯿﻢ راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﯾﺮان ﺑﺮای ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از فرصت ها و ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﺪﯾﺪات ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼش می شود ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﺳ ﻮات(swot) فرصت ها و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎی ﺑﯿﺪاری اﺳﻼﻣﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪشود. و به این سوالات پاسخ داده شود، تهدیدهای فراروی ایران در رابطه با بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه چیست؟فرصت های فراروی ایران در رابطه با بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه چیست؟ یافته ها نشان می دهدکه همکاری جدید منطقه ای در برابرمقاومت، ظهور گروهای سلفی تکفیری، ایجاد جنگ و درگیری در کشورهای مسلمان نشین، ظهور نظم نوین غربی بجای نظم نوین اسلامی، افزایش بحران و پیچیدگی در منطقه.تهدیدهای ایران در منطقه است و در مقابل افزایش قدرت منطقه ای ایران، شکل گیری گفتمان اسلام سیاسی، وضعیت جدید ایران پس از برنامه برجام، به ثمر نشستن خواسته های نیروهای اسلامی. فرصت های فراروی ایران است.
۱۱۹.

واکاوی تأثیر گفتمان سیاست اسلامی امام خمینی (س) بر روشنگری امت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متین سال بیستم بهار ۱۳۹۷ شماره ۷۸ 33 - 52

کلیدواژه‌ها: امام خمینی خیزش بیداری اسلامی ملل اسلامی نظام سلطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۳۷۱
زمینه و هدف بیداری اسلامی، پدیده ای است که در عصر سیطره فکری، فرهنگی و سیاسی استعمار در جهان اسلام از اندیشه های بزرگانی چون جمال الدین اسدآبادی آغاز گردید؛ اما نتوانست طرحی نو دراندازد. امام خمینی نخستین متفکری بود که بیداری اسلامی را به گفتمان و رفتار سیاسی بدل نمود و توانست با رهبری فکری تحول برانگیز، خیزش اسلامی علیه نظام سلطه و دیکتاتوری های دست نشانده آن را وارد اراده عمومی مسلمانان، مستضعفان و جنبش های آزادی بخش جهان نماید.فرض ما در تحقیق فوق این است که گفتمان سیاسی امام خمینی بر روشنگری و آگاهی امت اسلامی تأثیر دارد. روش این مقاله، روش کتابخانه ای با رویکرد تحلیل اسنادی و ابزار گردآوری، جمع آوری و مطالعه منابع، استخراج داده ها، طبقه بندی و بهره برداری و تحلیل آن هاست. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اندیشه های امام خمینی، بزرگ ترین آموزه برای قیام های مردمی جهان اسلام است. نقش امام ترکیب تفکر رهایی اسلامی با اراده جمعی بود که دستاورد آن ایجاد گفتمان مسلط به نام بیداری ملل اسلامی است. راهبردهای امام در این مسیر عبارت بودند از: احیای اسلام سیاسی، نفی نظام های سیاسی غیر مردمی و غرب محور، دفاع از تلفیق دین و سیاست، نفی سلطه و صهیونیسم و روز جهانی قدس، وحدت اسلامی و ...
۱۲۰.

بارقه های بیداری اسلامی در چکامه های یحیی سماوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد ادب عربی دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۷ (پیاپی ۶۵)

کلیدواژه‌ها: عراق شعر معاصر عرب بیداری اسلامی یحیی سماوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۲۹۴
بیداری اسلامی جریان نیرومندی است که به منظور احیای ارزش های اسلامی و رهایی از زنجیر استبداد و استعمار ایجاد شده و به تدریج دامنه آن تمام ملت های اسلامی، به ویژه عراق، را دربر گرفته است. مردم عراق در دهه های اخیر شاهد حوادث تلخی بوده اند؛ زیرا آنان هنوز از چنگال استبداد صدام رهایی نیافته بودند که گرفتار استعمار خارجی شدند. پس از سقوط صدام در سال 2003، جنبش های مردمی ضد فقر، ناامنی، خفقان سیاسی و اجتماعی پدید آمد. در این میان، شاعران عراقی با سلاح قلم و شعر خود وارد میدان مبارزه شدند و لایه های خفته جامعه را بیدار کردند. از طلایه داران این شعرا، یحیی سماوی، چکامه سرای ادب مقاومت معاصر عراق، است. وی همواره تلاش کرده است تا پرده از چهره واقعی استعمارگران بردارد و اهداف پلید آنان را، ازجمله تاراج نفت، دین ستیزی و ایجاد تفرقه، که در پس شعارهای بشردوستانه پنهان ساخته اند، برای مخاطب آشکار کند. سماوی درواقع بارقه های بیداری را با زبان شعری خود بر خرابه های انحطاط داخلی برافروخته و با طنین سروده های ضد استبدادی و ضد استکباری دنیا را پر کرده است. وی در ترسیم چهره اشغالگران از نمادهایی گوناگون، مانند ابرهه عصر (نماد آمریکای اشغالگر) و گرگ (نماد درنده خویی بیگانگان)، بهره برده است. نگارندگان این مقاله تلاش کرده اند تا با شیوه تحلیل محتوا، مضامین فوق را در سروده های یحیی سماوی بررسی کنند.