مطالب مرتبط با کلیدواژه

معنای زندگی


۸۱.

ارزیابی معنا در زندگی و تحریف های شناختی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۰ 89-104

کلیدواژه‌ها: معنای زندگی تحریف شناختی اعتیاد دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۴۳۶
هدف : پژوهش حاضر با هدف ارزیابی معنا در زندگی و تحریف های شناختی دانشجویان مؤسسه آموزش عالی آمل در سال 97-1396 انجام شد. روش: این تحقیق با رویکرد روش شناسی کمی در قالب یک طرح علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مؤسسه آموزش عالی آمل در سال تحصیلی 97-1396 بودند. نمونه پژوهش در مرحله اول شامل 141 دانشجوی کارشناسی و کارشناسی ارشد بودند که در مرحله دوم با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و آزمون غربالگری آمادگی به اعتیاد 100 نفر با توجه به نمره آمادگی به اعتیاد انتخاب و در دو گروه افراد با آمادگی به اعتیاد بالا (45 نفر) و افراد با آمادگی به اعتیاد پایین (55 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد بین دو گروه افراد با آمادگی به اعتیاد بالا و پایین در معنای زندگی ، حضور معنا، جست و جوی معنا (0/05>p)و تحریف های شناختی ( 0/0001>p ) تفاوت وجود دارد. بدین معنا که افراد با آمادگی به اعتیاد بالا از معنای زندگی، حضور معنا، جست و جوی معنا پایین تر و تحریف های شناختی بالاتر نسبت به افراد با آمادگی به اعتیاد پایین برخوردار بودند. نتیجه گیری: می توان گفت معنا در زندگی و تحریف های شناختی از متغیرهای مرتبط با آمادگی به اعتیاد در دانشجویان می باشند که باید در پیشگیری و درمان اعتیاد مدنظر باشند.
۸۲.

نقش نگرانی، امید و معنای زندگی در پیش بینی سلامت روانی مادران دارای فرزند کم توان ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: نگرانی امید معنای زندگی سلامت روان کم توانی ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۴۶۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نگرانی، امید و معنای زندگی در پیش بینی سلامت روان مادران دارای فرزند کم توان ذهنی انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. کلّیه ی مادران دارای فرزند کم توان ذهنی تحت پوشش مراکز توانبخشی سازمان بهزیستی شهر اردبیل در سال 95-1394 جامعه ی آماری این پژوهش را تشکیل می دادند که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 130 مادر بعنوان نمونه انتخاب شده و به پرسشنامه ی نگرانی پنسیلوانیا، پرسشنامه ی امید بزرگسالان اشنایدر، پرسشنامه ی هدف در زندگی گرامباف و ماهولیک و پرسشنامه ی سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین نگرانی با سلامت روان مادران دارای فرزند کم توان ذهنی رابطه ی منفی معنا دار و بین امید و معنای زندگی با سلامت روان مادران دارای فرزند کم توان ذهنی رابطه ی مثبت معنا داری وجود دارد (p<0.01). همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون آشکار کرد که تقریباً 58/0 درصد از کل واریانس سلامت روان مادران دارای فرزند کم توان ذهنی براساس متغیرهای نگرانی، امید و معنای زندگی قابل پیش بینی است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که نگرانی، امید و معنای زندگی از متغیر های مرتبط با سلامت روان مادران دارای فرزند کم توان ذهنی می باشد که نیازمند برنامه ریزی می باشد.
۸۳.

خداوند و معنای زندگی، تجربه زیسته کودکان مبتلا به سرطان: یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۲ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۸۵)

کلیدواژه‌ها: خداوند معنای زندگی پدیدارشناسی سرطان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۳۴۱
هدف : هدف از این مطالعه، شناخت تجربه و درک معنای زندگی در کودکان مبتلا به سرطان بود که مفهوم خداوند به عنوان یکی از ابعاد مهم آن در این مقاله در نظر گرفته شده است. روش : پژوهش حاضر، کیفی و از نوع پدیدارشناسی توصیفی است. نمونه پژوهش شامل 7 نفر از کودکان مبتلا به سرطان است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس بر مبنای بیشترین ناهمگونی نمونه ها، انتخاب و مورد مصاحبه های عمیق قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها، از شیوه ی کولایزی استفاده شد. یافته ها : بر اساس تجزیه و تحلیل داده ها، « باورمندی به هستی برتر، خداوند» به عنوان یکی از درون مایه های اصلی استخراج شد . این درون مایه شامل دو درون مایه ی فرعی : 1. ایمان به خدا و تامین رضایت او 2. حیات، به عنوان بستر آزمایش های الهی بود. نتیجه گیری : باور به خداوند، نقش مهمی در درک کودکان مبتلا به سرطان، از معنای زندگی و شکل گیری یک جهت گیری مثبت به زندگی دارد. یافته های این مطالعه می تواند به عنوان پایه های مفهومی برای تبیین مفاهیم در سایر تحقیقات و یا طراحی مدل های مداخله ای برای این گروه از کودکان استفاده گردد.
۸۴.

نهضت عاشورا و جستجوی معنای زندگی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: معنای زندگی فراطبیعت گرایی خداباوری ارزش زیستن اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۴۸۷
واقعه و نهضت عاشورا مشحون از وجوه گوناگون معنای زندگی مطلوب برای انسان است. این معنا با تاکید بر رویکرد فراطبیعت گرایی در مولفه هایی مانند، خداباوری، آخرت باوری، اخلاق، هدف از زندگی، جایگاه انسان و مساله شر قابل بازیابی است. درواقع، با بازخوانی نهضت عاشورا می توان نقش برجسته مولفه های مذکور را به روشنی ملاحظه کرد تا بتوان معنای زندگی را به معانیی چون ارزش، هدف و کارکرد زندگی مورد فهم و بازاندیشی قرار داد. جستجوی معنای زندگی در نهضت عاشورا، به معنای عبور از لایه های ظاهری و جنبه شعائری آن و نفوذ در لایه های زیرین و آموزه های متعالی اصلی آن است. درواقع تقرب ما شیعیان به ارزش ها و آموزه هایی مانند آزادی خواهی، عدالت طلبی، ظلم ستیزی، مظلوم دوستی، امر به معروف و نهی از منکر در پرتو تعالیم عاشورا است که تلاش و تقلای ما را در این جستجو ارزشمند می سازد. پس، دست یافتن و التزام عملی به آموزه های متعالی فوق در نهضت عاشورا است که جستجوی معنای زندگی را برای ما ارزشمند می سازد.
۸۵.

نقش سبک های هویت و معنای زندگی در بهداشت روانی دانشجویان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۸ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: بهداشت روان زنان دانشجویان سبک های هویت معنای زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۸ تعداد دانلود : ۲۶۰
هدف: هدف این پژوهش تعیین نقش سبک های هویت و معنای زندگی در بهداشت روانی دانشجویان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی بهبهان به تعداد 308 نفر در 4 رشته روان شناسی، حقوق، زمین شناسی و علوم، و صنایع غذایی بود. از میان آن ها 152 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به پرسش نامه سبک های هویت برزونسکی (1989)، سلامت عمومی گلدبرگ (1972) و معنای زندگی کرامباف و ماهولیک (1969) پاسخ دادند. یافته ها: نتایج نشان داد رابطه بین سبک هویت اطلاعاتی با افسردگی و معنای زندگی با بهداشت روان معنی دار و رابطه چندگانه معنی داری بین معنای زندگی و سبک هویت هنجاری با بهداشت روان برقرار است و این متغیرها به ترتیب، بیشترین سهم را در پیش بینی بهداشت روان دانشجویان دختر دارند. نتیجه گیری: از آن جا که داشتن هدف و معنی در زندگی و از طرفی برخورداری از سبک هویت مناسب منجر به افزایش بهداشت روان می شود؛ بنابراین افراد می توانند با استفاده از آموزش های مناسب و یافتن هدف و معنی در زندگی و متعاقب آن احساس شادمانی بیشتر، به زندگی موفقیت آمیزی دست یابند. هم چنین با توجه به این که سبک هویت و به عبارتی روشی که فرد از آن طریق به تمام جنبه های فیزیکی، روانی، اجتماعی و ذهنی خود معنی می بخشد از اهمیت چشم گیری برخوردار است؛ لازم است اولیای تربیتی بستری شایسته برای رشد فردی و اجتماعی جوانان فراهم آورند، و زمینه ساز رشد هویت، ابراز وجود سالم و افزایش بهداشت روان در آن ها شوند
۸۶.

نقش اجتناب تجربه ای و سرمایه های روانشناختی در پیش بینی احساس تنهایی با میانجی گری معنای زندگی در سالمندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره هجدهم بهار (اردیبهشت) ۱۳۹۸ شماره ۷۴ 223-234

کلیدواژه‌ها: احساس تنهایی اجتناب تجربه ای سرمایه های روانشناختی معنای زندگی سالمندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۷ تعداد دانلود : ۵۵۰
زمینه: تحقیقات نشان داده اند که افزایش سن، کاهش ادراک کارآمدی اجتماعی در اثر بازنشستگی و دور شدن فرزندان باعث می شود تا سالمندان احساس تنهایی کنند، اما آیا معنای زندگی می تواند نقش میانجی داشته باشد؟ هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش اجتناب تجربه ای و سرمایه های روانشناختی در پیش بینی احساس تنهایی با میانجی گری معنای زندگی در سالمندان در شهراصفهان انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی - همبستگی از نوع مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل سالمندان شهر اصفهان در سال 1397 بود. نمونه این پژوهش شامل تعداد 253 سالمند بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه احساس تنهایی (راسل، 1996)؛ پرسشنامه سرمایه های روانشناختی (لوتانز و اولیو، 2007)؛ پرسشنامه معنا در زندگی (استگر و همکاران، 2006)، و پرسشنامه پذیرش و عمل (بوند و همکاران، ۲۰۱۱) بود. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، از روش های همبستگی پیرسون و مدلسازی معادلات ساختاری برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که روابط معناداری بین متغیرها وجود داشت (0/001> p ). علاوه بر این، نقش میانجی گری معنای زندگی در رابطه بین اجتناب تجربه ای و سرمایه های روانشناختی با احساس تنهایی در سالمندان تأیید شد. نتیجه گیری: داشتن و پرورش معنای زندگی در بین سالمندان می تواند به غلبه بر احساس تنهایی و تجربه دوری منجر گردد.
۸۷.

بررسی تطبیقی وضعیت دین در ایران، ترکیه و مصر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال سوم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹) 65 - 94

کلیدواژه‌ها: اهمیت سنت اهمیت مذهب توسعه یافتگی حیات دینی عبادت مذهبی بودن معنای زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸ تعداد دانلود : ۳۱۳
نقش دین به ویژه در کشورهای ایران، ترکیه و مصر به عنوان کشورهایی در حال توسعه که مواجهه با فرایندهای مدرن داشته و سنت های مؤثر فرهنگی و دینی در این زمینه داشته اند، از جمله زمینه های شکل گیری یکی از پرسش های تحقیق در خصوص کیفیت وضعیت دین در این سه زمینه فرهنگی بوده است. پرسش دیگر، به تطابق الگوی نظری اینگلهارت با یافته های مربوط به پیمایش بین المللی او درباره وضعیت دین در سه کشور مذکور بازمی گردد. در این پژوهش، آخرین موج از این پیمایش ها، مبنا قرار گرفته و مقولات شش گانه مرتبط با حیات دینی که داده های آنها درباره سه کشور مذکور، موجود است و همچنین مقایسه پذیر می باشند، به بررسی این موضوع به صورت تطبیقی مقایسه ای پرداخته شده است. متناسب با سطح سنجش متغیرها، آماره ها و میزان معناداری، تفاوت میانگین ها ارزیابی شده است. گرچه میزان اهمیت مذهب و خدا در زندگی و مذهبی بودن مصر نسبت به ایران و ترکیه و ایران نسبت به ترکیه بیشتر است، اما اهمیت سنت با اهمیت مذهب ضرورتاً وضعیت مشابهی ندارد. همچنین تفاوت معناداری میان میزان عبادت و تأمل در معنا و غایت زندگی در سه کشور مشاهده نشده است.
۸۸.

تأثیر معنای زندگی بر سازگاری مدرسه دانش آموزان با میانجیگری مقابله مسئله مدار و پذیرش خود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 59 - 76

کلیدواژه‌ها: معنای زندگی سازگاری مدرسه مقابله مسئله مدار پذیرش خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۹ تعداد دانلود : ۳۷۹
این پژوهش، تأثیر معنای زندگی را بر سازگاری مدرسه دانش آموزان با میانجیگری مقابله مسئله مدار و پذیرش خود بررسی می کند. جهت دستیابی به این هدف ، ازروش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی با رویکرد تحلیل مسیر استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوّم متوسطه شهر بابل در سال تحصیلی 97-1396 بودند که از میان آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 208 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه معنای زندگی (استیگر و همکاران، 2006)، پرسشنامه سازگاری مدرسه (کیم، 2002)، پرسشنامه راهبرد مقابله ای (لازارروس و فولکمن، 1985) و پرسشنامه پذیرش خود (چمبرلین و هاگا،2001) استفاده شده است. داده ها با آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر در نرم افزارهای SPSS و AMOS تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نشان می دهند که معنای زندگی رابطه مثبتی با مقابله مسئله مدار، پذیرش خود و سازگاری مدرسه دانش آموزان دارد. سازگاری مدرسه نیز با مقابله مسئله مدار و پذیرش خود رابطه مثبت دارد. معنای زندگی تأثیر مثبتی بر سازگاری مدرسه دارد و مقابله مسئله مدار نقش میانجی گری معناداری در رابطه بین معنای زندگی و سازگاری با مدرسه دارد اما پذیرش خود نقش میانجی گری معناداری بین معنای زندگی و سازگاری مدرسه ندارد. در کل نتایج این پژوهش نشان می دهد که داشتن معنا و هدف در زندگی می تواند سازگاری مدرسه دانش آموزان را تضمین کند؛ همچنین سبک انتزاعی و درونی مانند پذیرش خود برای حل مسائل مؤثر نیست اما یک استراتژی رفتاری مستقیم مانند مقابله مسئله مدار کارآمد می باشد.
۸۹.

اثر بخشی درمان پردازش مجدد هولوگرافیک بر معنای زندگی، ترس از ارزیابی منفی و نشخوار فکری زنان افسرده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 49 - 70

کلیدواژه‌ها: پردازش مجدد هولوگرافیک معنای زندگی ترس از ارزیابی منفی نشخوارفکری افسردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۳۳۷
پژوهش حاضر با هدف اثر بخشی درمان پردازش مجدد هولوگرافیک بر معنای زندگی، ترس از ارزیابی منفی و نشخوار فکری زنان افسرده انجام گرفت. این پژوهش در چارچوب یک مطالعه آزمایشی تک موردی همراه با طرح خطوط پایه چندگانه انجام شد. نمونه این پژوهش دو زن دارای تشخیص افسردگی از بین مراجعه کنندگان اورژانس اجتماعی شهرستان بادرود بود که تحت 12 جلسه درمان پردازش مجدد هولوگرافیک قرار گرفتند. هر دو آزمودنی دوهفته قبل از شروع جلسات پرسشنامه های معنای زندگی استیگر و همکاران (2006)، ترس از ارزیابی منفی لری (1983) و نشخوار فکری نولمن-هوکسیما و مورو (1991) را تکمیل نمودند. در ادامه یک روز قبل از جلسه اول و همچنین در جلسات چهارم و هشتم ودوازدهم و در نهایت یک ماه بعد از پایان جلسات به منظور پیگیری پرسشنامه ها در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل نموداری و تعیین درصد بهبودی و شاخص تغییر پایا استفاده شد. یافته ها نشان داد پیشرفت های بالینی و آماری معناداری در بهبود معنای زندگی، ترس از ارزیابی منفی و نشخوار فکری بعد از درمان بدست آمد (01/0>p). در پیگیری هم پیشرفت های بدست آمده در طول درمان حفظ شد که نشان از پایداری اثر مداخله می داد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که درمان پردازش مجدد هولوگرافیک بر افزایش معنای زندگی، و کاهش ترس از ارزیابی منفی و نشخوار فکری زنان افسرده تأثیر معنی داری دارد.
۹۰.

تبیین ابتلا به استرس،افسردگی و اضطراب به وسیله ی روانرجورخویی و معنای زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم تیر ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۷) 1-10

کلیدواژه‌ها: نوروزگرایی معنای زندگی افسردگی استرس و اضطراب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۲ تعداد دانلود : ۵۰۲
هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین ابتلا به استرس،افسردگی و اضطراب(سلامت روان) به وسیله ی روانرجورخویی و معنای زندگی انجام شد. روش: به همین منظور در این پژوهش 150 نفر از دانشجویان دختر و پسر(60 پسر و 90 دختر) دانشگاه تهران با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند و به پرسش نامه مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس ( DASS )، نوروزگرایی آیزنک، معنا در زندگی ( MLQ ) پاسخ دادند. نتایج بر اساس روش مدل یابی ساختاری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که معنا در زندگی با سلامت روان رابطه ی مثبت و معنادار دارند(رابطه ی منفی با ابتلا به افسردگی، استرس و اضطراب). در صورتی که نوروزگرایی با سلامت روان رابطه ی منفی و معنادار دارند رابطه ی مثبت با ابتلا به افسردگی، استرس و اضطراب). بحث : بنابراین نتایج نشان داد که افرادی که در روانرنجورخویی نمرات بالایی می گیرند احتمال بالاتری برای ابتلا به افسردگی، استرس و اضطراب دارند. این در حالی است که معنا در زندگی باعث می شود احتمال ابتلا به افسردگی، استرس و اضطراب کاهش یابد .
۹۱.

تدوین الگوی روابط ساختاری نقش جنسیتی بر معنای زندگی، جهت گیری زندگی و رضایتمندی زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم شهریور ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۳۹) 191-198

کلیدواژه‌ها: نقش جنسیتی معنای زندگی جهت گیری زندگی رضایتمندی زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۳۹۸
هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین نقش جنسیتی بر معنای زندگی، جهت گیری زندگی و رضایتمندی زناشویی دربین دانشجویان متأهل شهر رشت بود که با روش توصیفی از نوع همبستگی انجام گرفت. پژوهش حاضر کلیه دانشجویان متأهل دانشگاه های آزاد شهر رشت در سال تحصیلی 95-94 بودند. گروه نمونه شامل 210 نفر براساس متغیر پیش بین و ملاک می باشد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه سیاهه نقش جنیستی بم (1974) ، پرسشنامه جهت گیری زندگی (1985) و پرسشنامه معنای زندگی(1964) و پرسشنامه رضایت زناشویی فرم کوتاه (1989) بود. نتایج مدل معادلات ساختاری نهایی برای سنجش رابطه سازه های نقش جنسیتی با معنای زندگی، جهت گیری زندگی و روابط زناشویی نشان داد که نقش جنسیتی بر معنای زندگی تاثیر مثبت دارد. نقش جنسیتی بر جهت گیری زندگی تاثیر مثبت دارد. نقش جنسیتی بر رضایت مندی زناشویی تاثیر مثبت دارد. نتایج نشان داد که نقش جنسیتی تأثیر مهمی در معنای زندگی، جهت گیری زندگی و رضایتمندی زناشویی دارد.
۹۲.

سنجش مرگ اندیشی با معنای زندگی از منظر حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: الهیات تطبیقی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۱ 63 - 78

کلیدواژه‌ها: مرگ اندیشی معنای زندگی حکمت متعالیه ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۵ تعداد دانلود : ۶۹۷
حکمت متعالیه براساس مبانی نظری خود، یعنی اصالت وجود، تشکیک در مراتب هستی و حرکت جوهری موجودات، به عالی ترین وجه، انگیزه و هدف خلقت را توجیه کرده که در حدیث قدسی «کنز» آمده است. در مراتب تشکیکی وجود برای نفس ناطقه انسانی نشأتی وجود دارد که با اراده و اختیار این مراتب تکاملی را از مرتبه حس به عالم مثال و از عالم مثال به عالم آخرت طی می کند. مرگ، یکی از این مرحله های وجودی نفس است که از عالم محسوس به عالم مثال سوق پیدا می کند و سپس از عالم میانه (عالم برزخ) به عالم آخرت (عالم کمال) سیر می کند. صدرا در تبیین مرگ، آن را امری وجودی معرفی کرده و ازاین رو به امکان معرفت به آن قائل شده است. اهمیت و ضرورت این پژوهش توجیهی عقلی و آرام بخش بحران هویت و بی معنایی زندگی در جهان معاصر است که حیات معقول بشر را در معرض نومیدی و پوچ گرایی قرار داده است؛ بنابراین در نگرش صدرایی، مرگ بُعد ایجابی برای زندگی این جهانی دارد نه بُعد سلبی.
۹۳.

نفی پوچی از منظر هستی شناختی در اندیشه ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های هستی شناختی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۵ 43 - 65

کلیدواژه‌ها: معنای زندگی پوچی بی معنایی حیات ملاصدرا خدا آخرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۳۷۶
از ارکان کشف دیدگاه ملاصدرا در مسئله فلسفه زندگی، شناخت معنای حیات و ابعاد و مؤلفه های آن است. در فرایند کشف این نظریه، نقد دیدگاه رقیب و بدیل نیز صورت خواهد گرفت. مسئله اصلی این تحقیق کشف مواضع هستی شناختی صدرا در تحلیل معناداری زندگی و به تبع آن نقد و نفی پوچی و بی معنایی زندگی است. درواقع در این جستار در پی پاسخ به این پرسش اساسی هستیم که در نظام فکری ملاصدرا و مبتنی بر رهیافت هستی شناسی او، پوچی و بی معنایی زندگی چگونه نفی می شود؟ رهاورد به دست آمده بیانگر آن است که با بازخوانی دیدگاه ملاصدرا به این نتیجه می رسیم که وی در زمره اندیشمندانی است که از نظریه فراطبیعت گرایانه در حوزه معنای زندگی دفاع می کند. از دیگر نتایج و دست آوردهای این پژوهش آن است که از منظر هستی شناختی، باور به مبدأ و معاد و ارائه استدلال های موجه و معقول در این دو حوزه خواه ناخواه حیات آدمی را معنادار جلوه داده و به معناداری زندگی او منجر خواهد شد. بنیادی ترین مبنا در میان مبانی هستی شناسی، مسئله وجود خدا و توحید و از پس آن معاد است. پژوهش پیش رو به شیوه توصیفی- تحلیلی دیدگاه صدرا را درباره معناداری حیات در پرتو باور به مبدأ و معاد بیان و در ادامه به تبیین و در پاره ای موارد بازخوانی و حتی بازسازی دیدگاه او در نفی پوچی و بی معنایی از زندگی خواهد پرداخت.
۹۴.

مؤلفه های مابعدالطبیعی معنای زندگی به روایت اروین یالوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های هستی شناختی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۵ 67 - 93

کلیدواژه‌ها: معنای زندگی دلواپسی های غایی مؤلفه های مابعدالطبیعی معنای زندگی یالوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۴ تعداد دانلود : ۱۴۲۱
به نظر یالوم، زندگی ذاتاً بی معناست و ما باید معنای زندگی را جعل کنیم نه کشف. پس زندگی معنادار از نظر او، منوط به رعایت یکسری اصول اخلاقی- روانشناختی ای است که خود بشر آنها را ابداع کرده است. این اصول اخلاقی- روانشناختی مبتنی بر مؤلفه های مابعدالطبیعی است. پرسش پایه این جستار به این قرار است: مؤلفه های مابعدالطبیعی معنای زندگی به روایت اروین یالوم چیست؟ دستاوردهای پژوهش حاضر عبارت است از: 1 . از نظر یالوم معنای زندگی در ارتباط با سه مؤلفه ارزش، دلواپسی های غایی، و فرهنگ است؛ 2 . جهان عاری از خدا، جهان عاری از معنا، و زندگی معنادار بدون حضور ماورای طبیعت از مهم ترین مؤلفه های هستی شناختی معنای زندگی به روایت یالوم و مسئولیت، عشق، موقعیت مرزی (تجربیات مرزی)، احساس گناه، مرگ، آرزو و عواطف، ترس و  اضطراب، و تنهایی از مهم ترین مؤلفه های انسان شناختی معنای زندگی از نظر یالوم است. پس بر این اساس می توان گفت: یالوم، زندگی را بدون حضور خدا و ماورای طبیعت که از مؤلفه های مابعدالطبیعی و هستی شناختی معناداری زندگی نزد اوست، معنادار می داند. زیرا او، حقیقتاً اعتقاد به خدا و همچنین ماورای طبیعت را از شروط اصلی و ضروریِ اخلاقی- انسانی زیستن زندگی بشر نمی داند که بخواهد زندگی را با توجه به این دو مقوله، معنادار لحاظ کند. 
۹۵.

معنای زندگی از دیدگاه آلبرکامو(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال هجدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۱) 109 - 135

کلیدواژه‌ها: آلبر کامو معنای زندگی پوچی و گزاف بودن جهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۸ تعداد دانلود : ۷۰۶
با وجود آنکه آلبر کامو انسان را تنها موجود با ارزش می داند، ولی افق دید و دایره معرفتی محدودی برای او تعریف می کند. از نگاه کامو عقل انسان قادر به ورود در برخی حیطه ها، به ویژه جهان ماورای طبیعت نیست. به باور او جهان گزافه است و زندگی انسان مدرن نیز فاقد ارزش و معناست. او با پیش فرض عدم وجود خدا، محدودیت عقل و پوچی زندگی به افق معرفتی ای می رسد که به گمان خودش بهترین راه حل برای معنادارکردن زندگی است. در این مقاله پس از بیان رویکردهای موجود درباره معنای زندگی، رویکرد آلبر کامو را در زیر چهار عنوان کلی بیان خواهیم کرد و سپس در بخش پایانی مقاله، به بررسی و نقد دیدگاه او خواهیم پرداخت. مهم ترین مبنای کامو، نگاه تجربه گرایانه و مادی انگارانه اوست که به محدودیت های وجودشناختی و معرفت شناختی اندیشه بشری انجامیده است. از همین رو، وی در بعد وجودشناختی، وجود جهان ماورای ماده و در بخش معرفت شناختی، وجود معرفت های غیرحسی را انکار کرده است. بر همین اساس، به طور عمده نقدهای وارد بر دیدگاه او معطوف به نقد این مبنای انحصارگرایانه اوست.
۹۶.

تحلیل انتقادی دیدگاه نیچه درباره معنای زندگی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 33 - 55

کلیدواژه‌ها: نیچه معنای زندگی نیست انگاری مرگ خدا اراده معطوف به قدرت انسان معاصر غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۸۶ تعداد دانلود : ۷۶۸
مسئله معنای زندگی پرسشی اساسی است که پیش تر انسان معاصر غربی آن را در چارچوب مسیحیت پی می گرفت، اما به نظر نیچه، انسان اکنون در دورانی به سر می برد که چارچوب عقیدتی و ارزشی مسیحیت فرو ریخته است. در این دوران، انسان معاصر گرفتار نیست انگاری فراگیر شده است. از این رو، نیچه می کوشد معطوف به زندگی زمینی و در راستای اراده معطوف به قدرت، معنایی برای زندگی انسان معاصر طراحی کند که نتیجه اش آری گویی به زندگی زمینی و غلبه بر نیست انگاری فراگیر است. در این مقاله، پس از تبیین و نقد دیدگاه نیچه، نشان داده می شود که طرح نیچه راهی به رهایی از نیست انگاری ندارد.
۹۷.

مراقبت و معنا نقد و بررسی کتاب درباره مراقبت نوشته میلتون میرآف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم فروردین ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 287-305
تعداد بازدید : ۹۶۴ تعداد دانلود : ۴۱۶
«مراقبت» مفهومی قدیمی و آشنا در اندیشه های دینی و اخلاقی بشر است، اما تا چند دهه پیش به طور مستقل به آن توجه نشده بود. کتاب درباره مراقبت ، که این یادداشت قصد بررسی آن را دارد، نوشته میلتون میرآف، منتشر شده به سال 1971، نخستین اثر فلسفی است که این رسالت را بر عهده گرفته است. بازشناسیِ مفهوم مراقبت، معرفی مؤلفه های ضروری برای شکل گیری رابطه مراقبتی، و ویژگی های زندگی انسانی ای که بر مدار مراقبت سامان یافته باشد محورهای این کتاب اند. میرآف «مراقبت» را کمک به رشد و خود تحقق بخشیِ دیگری (اعم از یک انسان یا یک اندیشه و ایده خلاق) می داند و مدعی است که مراقبت می تواند به زندگی انسان ها نظم، معنا، و جهت دهد. او در این کتاب تلاش می کند با تعریف و تحدید این مفهوم مدعای خود را ثابت کند. کتاب درباره مراقبت درواقع مراقبت را در جایگاه مفهومی دارای اهمیت بنیادین در فلسفه اخلاق و زیست اخلاقی انسان ها ازنو متولد می کند. این کتاب نخستین تلاقی مفهوم مراقبت هایدگر با مراقبت به معنای تیمارداری و سرآغاز راه پرآمدوشد برای تحلیل مفهوم مراقبت و بسط آن در حوزه نظریه پردازی در فلسفه اخلاق، آموزش و پرورش، اقتصاد، و علوم سیاسی است.
۹۸.

نسبت «دین» با «معنای زندگی» و «آلام وجودی» از نگاه ویلیام جیمز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه دین سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۱) 613 - 630

کلیدواژه‌ها: آلام وجودی احساسات تجربه دینی معنای زندگی ویلیام جیمز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۳ تعداد دانلود : ۷۰۹
در این مقاله، با رویکردی توصیفی - تحلیلی، به بررسی نسبت دین با معنای زندگی و آلام وجودی از نگاه ویلیام جیمز پرداخته ایم. از این رو، مقاله از دو بخش تشکیل شده است: بخش نخست را به توصیف نگرش جیمز به دین و نسبت آن با معنای زندگی و آلام وجودی اختصاص داده ایم و در بخش دوم کوشید ه ایم تا آرای جیمز درباره دین و نسبت آن با معنای زندگی و آلام وجودی را تحلیل و نقد کنیم. از نگاه جیمز، گوهر دین، در واقع، تجربه هایی شخصی هستند که از سنخ احساساتند و آموزه ها و شعائر دینی روبنای دین به شمار می روند. به عقیده او، ارتباط شخصی با امر الوهی موجب امنیت خاطر و کاهشِ اضطراب مرگ و، به تبع آن، معناداری زندگی می شود. در نقد آرای جیمز، تصور او از زندگی معنادار و آلام وجودی و ارتباط آن با دین را بررسی و پاره ای از اشکالاتش را بیان کرده ایم.
۹۹.

رابطه سبک زندگی اسلامی، معنای زندگی و هوش هیجانی با سلامت روان دانشجویان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال یازدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۴۳)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی اسلامی معنای زندگی هوش هیجانی سلامت روان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۷ تعداد دانلود : ۵۰۵
هدف این پژوهش، تعیین رابطه سبک زندگی اسلامی، معنای زندگی و هوش هیجانی با سلامت روان دانشجویان بود. این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش 238 دانشجوی مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بود که به صورت در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه های سلامت عمومی، سبک زندگی اسلامی، معنای زندگی و هوش هیجانی استفاده شد. این داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد که سبک زندگی اسلامی و هوش هیجانی، با سلامت روان دانشجویان رابطه مثبت و معنادار دارد، اما بین معنای زندگی و سلامت روان دانشجویان رابطه معناداری به دست نیامد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که 7/16 درصد از واریانس سلامت روان توسط متغیرهای سبک زندگی اسلامی، معنای زندگی و هوش هیجانی تبیین می شود. بنابراین، این متغیرها در پیش بینی سلامت روان دانشجویان نقش مهمی دارند و با برنامه ریزی و آموزش های لازم می توان در جهت ارتقای سلامت روان دانشجویان اقدام نمود.
۱۰۰.

تأملی بر چیستی مرگ در فلسفه شوپنهاور و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت معاصر سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: شوپنهاور ملاصدرا مرگ اراده نفس معنای زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۳ تعداد دانلود : ۵۴۷
مرگ به عنوان واقعیتی اجتناب ناپذیر موضوع مطالعه مکاتب مختلف فلسفی است. پیوند عمیق فلسفه ورزی و مرگ اندیشی سبب شده است که فیلسوفانی مانند شوپنهاور و صدرا به این امر به تفصیل بپردازند. این مقاله در پی پاسخ گویی به این سؤال است که آیا می توان در تفکر شوپنهاور و ملاصدرا نوعی دیالوگ در باب چیستی و ماهیت مرگ انسان برقرار کرد؟ از نظر شوپنهاور، مرگ از بین رفتن هویت فردی و وجود پدیداری انسان است؛ اما وجود فی نفسه و راستین وی جاودانه خواهد بود. ملاصدرا معتقد است، مرگ اشتداد وجودی و تقویت جنبه ی تجرد نفس است که باعث تضعیف تعلق نفس به بدن و ترک بدن می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که به رغم تفاوت در مبانی، تفکر بدبینانه، انکار حیات و تجویز خودکشی و عرفان برهمنی شوپنهاور، می توان در روش هستی شناسانه، رویکرد عرفانی، اشتراک در برخی مؤلفه ها و نتایج مرگ اندیشی، میان دو فیلسوف، مشابهت ها و هم زبانی هایی را نیز یافت. هر دو فیلسوف سرشت و ذات فناناپذیر انسان و تقسیم دوگانه در باب جهان را می پذیرند و به وجود رنج در جهان، زهدمحوری و وجود عشق در هستی باور داشته و در جستجوی عوامل مرگ هراسی و راهکاری برای برون رفت از آن بوده اند.