مطالب

ده نامه سرایی یا آفرینش ده فصل در ادبیات فارسی تاریخی نسبتاً کهن دارد و اوج آن را باید نیمه دوم قرن هفتم و نیمه اول قرن هشتم دانست و برترین نمونه های این گونه ادبی از سوی شاعرانِ مطرح این دوره پدید آمده اند. در این میان «عشّاق نامه» که به نام های دیگری نیز خوانده شده است، از حیث انتساب و معرفی سراینده به چالش هایی درافتاده و میان دو نام فخرالدّین عراقی و عزّالدین عطایی تبریزی گرفتار آمده است. اینک در پژوهش حاضر که به شیوه کتابخانه ای و منبع پژوهی مستقیم تدوین یافته است تلاش کرده ایم تا با دلایل عقلی و نقلی از نام شاعرِ این اثر رفع ابهام کنیم. سرانجام با طرح بیش از ده دلیل، از دیدگاه خود موفق شده ایم تا عشّاق نامه را به مالکیّت فخرالدین عراقی درآوریم. این در حالی است که در سال های اخیر، بنا به دلایلی از جمله پیداشدن نسخه خطی سفینه تبریز این اثر از عراقی بازپس گرفته شده بود.

هدف و مقدمه: عبدالقاهر جرجانی نخستین بار نظریه نظم را به شکل کامل مطرح کرد. ابن میثم بحرانی، متکلم و ادیب برجستهٔ بحرینی، با نگارش شرح نهج البلاغه امام علی (ع)، دیدگاه های بلاغی خود را به اختصار در مقدمه این کتاب آورده است. نکته مهم، در این مقدمه، روش نگارش و چگونگی طرح و تقسیم بندی مباحث بلاغی است که تفاوت آن با دیگر آثار بلاغیِ پسین با نگاه نخست آشکار می شود. میان شروح گوناگونی که بر نهج البلاغه امام علی (ع) نوشته شده است، شرح ابن میثم بحرانی اهمیت بلاغی قابل توجهی دارد، به گونه ای که بسیاری از مفسران متأخر نهج البلاغه در تحلیل های خود از آن استفاده کرده اند. ابن میثم در مقدمهٔ شرح نهج البلاغه به مباحث کلامی و عرفانی اکتفا نکرده، بلکه مباحث بلاغی را نیز مطرح کرده است. توجه به روش نگارش و تقسیم بندی مباحث بلاغی، که با بسیاری از آثار بلاغی آن دوره متفاوت است، و اختصاص بخشی از مقدمه به بحث نظریه نظم نشان می دهد که ابن میثم از نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی تأثیر گرفته باشد. وی درک بلاغت را برای فهم کلام امام (ع) ضروری دانسته، زیرا کلام امام را سرشار از فصاحت و تبحر بلاغی یافته است. بخش قابل توجهی از مقدمهٔ تفصیلی ابن میثم به مباحث فصاحت و بلاغت اختصاص دارد که گفتار حاضر به بررسی سبک و ساختار این بخش از مقدمهٔ ابن میثم پرداخته است. علی رغم مطالعات گوناگونی که دربارهٔ تفسیر ابن میثم بر نهج البلاغه انجام شده، هیچ مقاله، پایان نامه یا کتابی به طور خاص دربارهٔ تأثیر نظریه نظم جرجانی در بخش بلاغی مقدمهٔ این اثر نوشته نشده و بیشتر پژوهش ها بر جنبه های کلامی، فقهی، فلسفی، منطقی، تاریخی و لغوی آن متمرکز بوده است. برای مثال، پایان نامه ای در مقطع کارشناسی ارشد در ۱۴۲۱ ق/ ۲۰۰۰م با عنوان «المسائل البلاغیه بین ابن میثم البحرانی و ابن سنان الخفاجی» از سوی عبدالمنعم السید الشحات رزق در دانشگاه الأزهر دفاع شد. این پایان نامه به مقایسه شیوه و سبک این دو اندیشمند پرداخته، همچنین به بررسی و مقایسه مسائل بلاغی شامل معانی، بیان، بدیع، اقسام آنها و نظم و حقیقت آن میان ابن میثم و الخفاجی و تشابه و اختلاف میان آرائشان پرداخته است. این کاوش در پی تحلیل چهارچوب بلاغی ابن میثم و تأثیر نظریات جرجانی بر وی است.روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی-توصیفی به موضوع تحقیق پرداخته و گردآوری اطلاعات با ابزار کتابخانه ای (یادداشت برداری) انجام شده است.یافته ها: جرجانی نظم را به هم پیوستگی کلمات با یکدیگر تعریف می کند. در اصل، بدون در نظر گرفتن روابط نحوی کلمات با واژه های مجاور، میان کلمات هیچ برتری ذاتی وجود ندارد. به عبارت دیگر، نظم چیزی نیست جز قصد معانی نحوی و احکام آن در کلام. از نظر وی، الفاظ جدا از موسیقی و آهنگی که دارد، ارزش یکسان دارد و تا در ترکیبی قرار نگیرد نمی توان ارزش و برتری آنها را مشخص کرد. همچنین، معانی نیز بر یکدیگر رجحانی ندارد و در واقع ترتیب الفاظ است که سبب ایجاد سخن های گوناگون می شود. ابن میثم بحرانی در تبیین پیوند عمیق جملات به اشکال مختلف بدیع و نظم اشاره می کند و آنها را از اصیل ترین روش های ساختاربندی کلام می داند. وی حقیقت نظم را عمل بر مقتضای علم نحو دانسته و آن را ارتباط و پیوند واضح میان الفاظ و معانی تعریف می کند. بر این اساس، کلمات باید در جمله با کلمات قبل و بعد از خود متناسب بوده و با توجه به معنای مدنظر قرار گیرد و تابع قوانین و اصول نحوی باشد. ابن میثم نظم را به بیست و یک نوع متمایز طبقه بندی می کند که عبارت اند از: مطابقه، مقابله، مزاوجت، اعتراض، التفات، اقتباس، تلمیح، ارسال المثلین، لفّ و نشر، تعدید، تنسیق الصفات، ایهام، مراعات النظیر، مدح موجه، محتمل الضدین (احتمال دو ضد)، تجاهل العارف، سؤال و جواب، حذف، تعجب، اغراق در صفت و حسن تعلیل.بحث و نتایج: ابن میثم و عبدالقاهر جرجانی هر دو بر تأثیر متقابل لفظ و معنا تأکید کرده و اظهار داشته اند که سرچشمه معنا ذهن است. علاوه بر این، موقعیت هر کلمه با معانی کلمات قبل و بعد در یک جمله مرتبط است. آنها همچنین قضاوت زیبایی شناختی را با ذوق تعیین می کنند که آن نیز با معانی ای مرتبط است که از ذهن نشئت می گیر.. با توجه به این نتایج، روشن است که بلاغت ابن میثم، به ویژه در باب حقیقت نظم و ساختار و ترکیب جملات، تحت تأثیر عبدالقاهر جرجانی قرار داشته است. با این حال، او به شیوهٔ فخرالدین رازی نیز در طبقه بندی نظم توجه کرده که خود او تحت تأثیر نظریهٔ جرجانی بوده است. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که ابن میثم نیز، مانند زمخشری و فخر رازی، از نظریهٔ نظم جرجانی در دیدگاه های بلاغی خود بهرهٔ بسیاری برده است. او جلوه های این نظریه را در درخشش فصاحت و بلاغت کلام امام علی (ع) به نمایش گذاشته است.

سلامان و ابسال اثر جامی در ادبیات فارسی و مه م و زین اثر احمد خانی در ادبیات کُردی گرچه در طبقه بندی منظومه ها در دسته منظومه عاشقانه قرار داده شده اند، اما ساختار روایت در این دو اثر، ساختار جدید و متفاوتی از سایر منظومه های عاشقانه است که چنین ساختاری در آثار همگون دیگر مشاهده نمی شود. با توجه به رویدادها و معناگذاری آنها در متن قابل دریافت است که این دو اثر صرفاً عاشقانه نیستند و نمی توان آنها را همچون منظومه های عاشقانه محض قلمداد کرد. سرنوشتی که برای شخصیت های اصلی رخ می دهد و آن حالات روحی و نگرش جدیدی که در آنها شکل می گیرد، به عنوان نشانه هایی در متن بر این مسئله دلالت دارد که روایت در ادامه، ماهیت عرفانی پیدا می کند. در این پژوهش که چگونگی روایت در دو اثر نامبرده بررسی و تحلیل می شود، هدف این است که سیر تکوینی گونه روایتِ تلفیقی عاشقانه -عارفانه، باتکیه بر نقش عامل گفتمانی- اندیشگانی در فرایند شکل گیری آن، تشریح شود. نتایج پژوهش بر این امر دلالت دارد که این گونه روایت محصول گفتمان گذر تکاملی از عشق زمینی- انسانی به عشق الهی است. تغییر گفتمانی که در این گونه روایت رخ می دهد، در مظاهر متعددی همچون تغییر در سوژگی، تغییر معشوق، رمزگذاری رویدادها و ایجاد سطوح معنایی-دلالتی مختلف نمایان می شود. این مؤلفه ها ازجمله شاخصه های ماهیتی این نوع روایت هستند که وجه تمایز آن با منظومه های عاشقانه صرف به شمار می رود.

هدف از این پژوهش بررسی اثر تمرین هوازی باگام شمار بر کیفیت خواب نامطلوب مادران باردار و شاخص های سلامت نوزادانشان بود. در این مطالعه کارآزمایی بالینی، با استفاده از روش نمونه گی ری دردس ترس 100 نفر از مادران دارای کیفیت خواب نامطلوب شهر دامغان انتخ اب و ب ا اس تفاده از روش تص ادفی ساده به دو گروه 50 نفری مداخله و کنترل تقسیم شدند. برای جمعآوری دادهها از چک لیست ویژگی های جمعیت شناختی و ویژگی های باروری، پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ (1989) و پرسشنامه فعالیت بدنی شارکی، فرم امتیاز آپگار و پروتکل تمرینات هوازی به وسیله گام شماراستفاده شد. پروتکل تمرینی گروه مداخله شامل گرم کردن و به دنبال آن ورزش هوازی با گام شمار به مدت حداقل 30 تا 45 دقیقه، 3 روز در هفته برای مدت 12 هفته بود؛ درحالی که گروه کنترل تحت هیچ مداخله ای نبوده و مراقبت های روتین بارداری را دریاف ت نمودن د. داده ها بااستفاده از آزمون استنباطی مجذور کای، تحلیل واریانس بااندازه گیری مکرر و تحلیل واریانس چند متغیره، نرم افزارSPSS (نسخه 24)، در سطح معنی داری P≤0.05 مورد ارزیابی قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل تبیین موانع و پیشران های توسعه اجتماعی در برنامه های سازمان های ورزش برای توسعه و صلح (SDP) بود. این تحقیق با روش تحقیق کیفی و با ماهیت اکتشافی-بنیادی انجام شد. از طریق روش نمونه گیری هدفمندِ معیارمحور و براساس مصاحبه های عمیق، داده های تحقیق جمع آوری شد. مشارکت کنندگان (جامعه) در پژوهش، جمعی از خبرگان شامل اساتید دانشگاه در حوزه علوم ورزشی، علوم اجتماعی و رفتاری، اقتصاد و توسعه و کارشناسان خبره کمیسیون ملی یونسکو ایران و کارشناسان خبره کمیته ملی المپیک و مدیران ارشد معاونت تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم و مدیران ارشد و کارشناسان خبره وزارت ورزش و جوانانی که آشنایی کامل با مباحث توسعه و به ویژه توسعه اجتماعی از طریق ورزش داشتند، بودند (تعداد نمونه درمجموع 19 نفر). داده ها براساس نظریه داده بنیاد و با رویکرد کلاسیک داده ها (رویکرد گلیزری) و استفاده از نرم افزار مکس کیودا، کدگذاری و تجزیه وتحلیل شدند. مطابق نتایج پژوهش، مدل توسعه اجتماعی مبتنی بر سه مقوله اصلی تعریف شد. مقوله محوری توسعه اجتماعی از طریق ورزش شامل مقوله های فرعی مسئولیت جمعی اجتماعی، صلح پایدار، بهبود کیفیت ارتباطات اجتماعی، تغییرات اجتماعی-ورزشی برنامه ریزی شده، برابری و عدالت، یکپارچگی و انسجام اجتماعی، و بهزیستی فردی و جمعی بود. همچنین تحلیل داده ها نشان داد، موانع یا محدودیت های توسعه اجتماعی از طریق ورزش از ترکیب محدودیت منابع، بدبینی به ورزش، تعارض بین سازمانی، خلأ دانش، اشتباهات برنامه ریزی، مسائل مدیریتی، مسائل قانونی، مسائل اجرایی، تبعیض جنسیتی، مسائل سیاسی، مسائل فرهنگی-اجتماعی و مشکلات اقتصادی ایجاد شده است. درمقابل، پیشران ها تلفیقی از شایسته گزینی، شبکه سازی، برنامه راهبردی، رهبری اشتراکی، جریان سازی، آگاهی بخشی و آموزش، فرهنگ سازی، مهندسی مجدد و حمایت بود. با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می شود، شبکه ای منسجم از سازمان ها و نهادهای مرتبط با توسعه، به ویژه توسعه اجتماعی از طریق ورزش با رویکرد رهبری اشتراکی تشکیل شود تا بتوان مداخلات برنامه ریزی شده ورزشی-اجتماعی را با سیاستی منسجم پیش برد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عوامل مدیریت جهادی بر التزام رفتاری مدیران ورزشی کشور بر پایه رهنمودهای رهبر انقلاب در ورزش کشور بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و جامعه آماری آن شامل کلیه مدیران ارشد کشور (900 =N) بود که با استفاده از روش تصادفی ساده و بر اساس جدول کوکران نمونه آماری پژوهش تعیین شد (300 =n). ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که در بخش عوامل مدیریت جهادی، 23 سؤال در 3 خرده مقیاس (بعد ساختاری، بعد زمینه ای و بعد اخلاق گرایی) و در بخش التزام رفتاری، 12سؤال تنظیم و تدوین شد. روایی پرسش نامه با استفاده از روایی محتوایی و روایی سازه و پایایی با بهره گیری از ضریب پایایی آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و AMOS استفاده شد. نتایج ماتریس همبستگی نشان داد که بیشترین همبستگی بین متغیر بعد اخلاق گرایی و التزام رفتاری (587/0) و کمترین همبستگی بین متغیر التزام رفتاری و بعد زمینه ای (342/0) بود. همچنین بیشترین تأثیر مستقیم مربوط به مسیر مدیریت جهادی– التزام رفتاری و کمترین تأثیر مستقیم مربوط به مسیر بعد ساختاری– مدیریت جهادی و مدل ارائه شده دارای برازش مناسبی بود. بنابراین مدیریت جهادی در سازمان به معنی سازمانی بومی مبتنی بر فرهنگ ایرانی- اسلامی است که به واسطه داشتن ویژگی ها و شاخص های خاصی زمینه ظهور تلاش معنوی را مهیا می کند و با افزایش انگیزه مدیران و کارکنان، زمینه مشارکت و تلاش بی وقفه را در آن ها در راستای اهداف سازمان فراهم می آورد.

فقر به عنوان علت و معلول توسعه نیافتگی، از مظاهر اصلی دوره قاجار بود که با اشغال کشور در جنگ جهانی اول بر شدت آن افزوده شد. در چنان شرایطی، جامعه بیش از هر چیز به دنبال فردی برای ایجاد وحدت، امنیت، رشد، توسعه و رفع عوامل عقب ماندگی بود. رضاشاه در پاسخ به این شرایط زمانه روی کار آمد و اقداماتی را در جهت مدرنیزاسیون و توسعه کشور انجام داد. در همین راستا، او برنامه هایی را برای رفع فقر که یکی از عوامل و نشانه های توسعه نیافتگی محسوب می شد، اجرا کرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی سیاست های فقرزدایی دولت پهلوی اول بر مبنای نظریه دولت توسعه گراست که با تمرکز بر اصفهان صورت می گیرد. این تحقیق با رویکردی توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد آرشیوی و نشریات محلی انجام می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد دولت پهلوی اول با هدف توسعه و مدرن کردن کشور، اقداماتی را برای رفع فقر انجام داد که ازجمله آن ها می توان به جمع آوری و اسکان فقرا، پرداخت کمک های نقدی، اطعام فقرا، تهیه پوشاک و ارائه خدمات آموزشی و بهداشتی رایگان اشاره کرد. هرچند این اقدامات تأثیراتی در رفع فقر آموزشی، بهداشتی و رفاهی فقیران داشت اما به دلیل فقدان روحیه فقیر نوازی و عدالت ورزی در نظام حاکم و سقوط دولت با اشغال دوباره کشور در جنگ جهانی دوم، پدیده فقر همچنان به صورت گسترده ای باقی ماند.

یکی از موضوعات جالب و مغفول در حوزه تاریخ اجتماعی ایران، بررسی نقش و تأثیر پدیده های محیطی و آب وهوایی همچون «دما» در دو شکل گرمی و سردی، در شیوه زندگی مردم در دوره های مختلف تاریخی است؛ بنابراین پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال است که عامل گرما چه جایگاه و نقشی در شیوه زندگی و زیست اجتماعی و فردی مردم ایران عصر صفوی بر عهده داشت. پژوهش حاضر مطالعه ای میان رشته ای با ماهیت تاریخی است. اطلاعات و داده های پژوهش با روش کتابخانه ای گردآوری شده و شیوه ارائه مطالب به صورت توصیفی-تحلیلی است. یافته های پژوهش حاضر، نشان دهنده اثرگذاری گرما در شیوه زندگی اجتماعی و فردی مردم ایران عصر صفوی از جنبه های مختلف است. از نظر اجتماعی، نقش مؤثر عامل گرما در مسائل مختلفی چون شیوه معیشت، عملیات نظامی، معماری، مسافرت و کشاورزی شناسایی شدنی است. بخش درخور توجهی از داده ها و اطلاعات به تنش ها و عوارض متعدد حاصل از تأثیر گرما در اعضای مختلف بدن فرد مربوط است. تدابیر حفظ صحت بدن و شیوه های مختلف رفع عوارض و درمان بیماری های ناشی از گرما، موضوعاتی به شمار می روند که شناسایی و تبیین شده اند. افزایش فزاینده دما در سال های اخیر و مشکلات ناشی از آن، ضرورت توجه بیشتر به سوابق تاریخی راهکارهای مقابله با گرما را آشکار می کند. امکان کاربرد این تدابیر و روش ها در جامعه امروز، ضرورت تبیین، آگاهی بخشی لازم به عموم مردم، زائران و طبیعت گردان را آشکار می کند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر تمرین راه رفتن  با محرک موزون شنیداری بر تعادل ایستا و پویای نابینایان بود. روش تحقیق، نیمه تجربی و به لحاظ هدف کاربردی بود. در این مطالعه 20 نوجوان نابینای مادرزاد به روش داوطلبانه و براساس معیارهای ورود به مطالعه، انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. گروه تجربی به مدت 18 جلسه و هر جلسه 20 دقیقه به تمرین با دستورالعمل توجه بیرونی با استفاده از محرک موزون شنیداری پرداخت. تعادل ایستا و پویا با استفاده از دستگاه فوت اسکن، قبل و بعد از مداخله ارزیابی شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش پارامتریک کوواریانس و روش ناپارامتریک بوت استرپ در سطح معناداری 05/0 انجام شد. نتایج بین پیش آزمون و پس آزمون سطح مرکز فشار (629/0=P) و مسافت مرکز فشار (613/0=P) برای تعیین تعادل ایستا و دامنه مرکز فشار در مسیر قدامی-خلفی (063/0=P) و مسیر داخلی-خارجی (428/0P=) برای تعیین تعادل پویا در گروه ها، تفاوت معنا داری را نشان نداد؛ بااین حال، کاهش در نمرات سطح و مسافت مرکز فشار و افزایش در نمرات دامنه مرکز فشار در دو مسیر قدامی- خلفی و داخلی-خارجی، به ترتیب حاکی از بهبود تعادل ایستا و پویای افراد در گروه تجربی بود. نتایج نشان می دهد که شاید بتوان از این گونه مداخلات در بهبود تعادل نابینایان استفاده کرد؛ البته برای حمایت از این گونه مداخلات به مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تمرینات شناختی-حرکتی Wii بر تبحرحرکتی، توجه دیداری و انعطاف پذیری شناختی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ فزون کنشی انجام شد. در پژوهش حاضر از روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل، استفاده شد. به این منظور 30 پسر 8 تا 11 سال دارای اختلال نقص توجه/ فزون کنشی، به روش نمونه گیری در دسترس از بین مراجعه کنندگان به مرکز رشد آوند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل، قرار گرفتند. تمرینات گروه تجربی، به مدت هشت هفته، هر هفته سه جلسه و هر جلسه یک ساعت اجرا شد. همه آزمودنی ها قبل و بعد از مداخله، توسط آزمون تبحرحرکتی بروینینکس-اوزرتسکی و آزمون ساخت دنباله مورد ارزیابی قرار گرفتند. از نرم افزار R جهت تحلیل داده ها و از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری برای بررسی تفاوت بین میانگین دو گروه استفاده شد. سطح معناداری در این مطالعه 05/0 درنظر گرفته شد. نتایج این آزمون، تفاوت معنی دار بین دو گروه، در خرده مقیاس های تعادل (01/0= p)، هماهنگی اندام فوقانی (01/0= p)، هماهنگی دوسویه (02/0= p)، قدرت (006/0= p)، سرعت واکنش (02/0= p) و چالاکی اندام فوقانی (003/0= p) نشان داد. اما تفاوت معنی داری در خرده مقیاس های سرعت و چابکی (09/0= p) و کنترل بینایی-حرکتی (27/0= p) مشاهده نشد. همچنین بر مبنای یافته ها، تفاوت معنی داری در انعطاف پذیری شناختی بین دو گروه تجربی و کنترل وجود دارد (001/0= p) نتایج این پژوهش پیشنهاد می کند که بازی های شناختی-حرکتی Wii می تواند به عنوان روشی آسان، کم هزینه و جذاب به بهبود تبحرحرکتی و انعطاف پذیری شناختی کودکان دارای اختلال نقص توجه/ فزون کنشی کمک کند.

هدف این پژوهش، آینده پژوهی پیشران های اصلی توسعه ورزش حرفه ای ایران در افق 1414 بود. پژوهش حاضر از منظر رویکرد، استقرایی؛ از منظر جهت گیری، بنیادی؛ از منظر شیوه، ترکیبی؛ از منظر راهبرد، آینده پژوهی، از منظر پارادایمی، پارادایم «نظریه پیچیدگی» و از نظر زمانی مقطعی بود که در سه گام انجام شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش را صاحب نظران تشکیل می دادند. 31 نفر به صورت هدفمند و بر مبنای معیار خبرگی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه و پرسش نامه استفاده گردید. برای ممیزی پژوهش از شاخص های ارزشیابی لینکلن و گابا (1985)- شامل اعتبار، انتقال، قابلیت اعتماد و تأییدپذیری- بهره گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش تحلیل مصاحبه از روش کدگذاری و در بخش آینده پژوهی از روش تحلیل ساختاری با کمک نرم افزار میک مک استفاده شد.  یافته ها نشان داد آینده توسعه ورزش حرفه ای ایران متأثر از 14 متغیر می باشد، اما چهار متغیر مالکیت دولت در امور باشگاه داری، ماهیت اداره باشگاه ها، ورزش بانوان و سرمایه گذاری خارجی پیشران هایی هستند که آینده ورزش حرفه ای ایران را دستخوش تغییر می کنند. بنابراین می توان از طریق اثرگذاری و سازگاری با متغیرهای یاد شده، نقش فعال تری در هدایت گری و در عین حال کسب آمادگی و انطباق پذیری با تحولات آینده ورزش حرفه ای در افق 1414 پیدا کرد.

تکالیف فعال در تربیت بدنی نقش مؤثری در افزایش فعالیت بدنی دانش آموزان دارد؛ ازاین رو هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های تکالیف فعال و طراحی مدل ایجاد تکالیف فعال در تربیت بدنی مدارس بود. روش پژوهش از نوع کیفی و نظریه داده بنیاد با استفاده از رویکرد گلیزری بود. جامعه آماری پژوهش شامل دبیران تربیت بدنی، معاونان تربیت بدنی آموزش و پرورش، کارشناسان تربیت بدنی آموزش و پرورش، اعضای هیئت علمی تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان و مدیران مدارس بود که دوازده نفر از نخبگان آگاه از موضوع پژوهش به صورت هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه های کیفی نیمه ساختاریافته و عمیق با آن ها انجام گرفت. انجام مصاحبه ها تا حد اشباع نظری ادامه یافت. برای بررسی روایی از قابلیت مقبولیت، انتقال پذیری و تأییدپذیری و برای بررسی پایایی از روش توافق درون موضوعی دو کدگذار استفاده شد. نتایج کدگذاری باز حاکی از آن بود که 109 عامل می توانند در شناسایی مؤلفه های تکالیف فعال در تربیت بدنی مدارس مؤثر باشند. در مرحله کدگذاری انتخابی، عامل ها به 17 مقوله فرعی طبقه بندی شدند. درنهایت، هفت مقوله اصلی حاصل از کدگذاری نظری شامل مقوله های بهبود برنامه تربیت بدنی، ابزار یادگیری، اطلاعات و منابع، مسئولیت پذیری، نگرش مثبت، مشارکت خانواده و جامعه و ابزار ارزیابی شناسایی شدند. دبیران تربیت بدنی کشور می توانند از عامل ها، مفاهیم و مقوله های شناسایی شده در برنامه ریزی های آتی خود برای عملیاتی کردن تکالیف فعال در تربیت بدنی مدارس استفاده کنند.

افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی سرانه برخورداری از بسیاری از امکانات اجتماعی و اقتصادی را کاهش داده و پیامدهای آن به صورت کاهش سطح کیفیت زندگی در عرصه های مختلف شهری نمایان شده است. کلان شهر تبریز همچون اغلب شهرهای بزرگ کشور بستر نابرابری فضایی مناطق از بهره مندی از خدمات عمومی شهری به خصوص خدمات آموزشی است. لزوم توجه به کاربری آموزشی هم به عنوان اساسی ترین خدمات عمومی شهری با توجه به جوانی جمعیت کشورمان اهمیت بسیاری دارد. این پژوهش به تحلیل توزیع مراکز آموزشی شهر تبریز به خصوص مدارس دخترانه دوره متوسطه اول و دوم از نکته نظر عدالت فضایی پرداخته است. روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش از نرم افزارسیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای تعیین شعاع عملکردی این واحدها استفاده شده است و سرانه این واحدها محاسبه و با سرانه استاندارد مقایسه شده و میزان کمبود و یا مازاد این خدمات تعیین شده است. به منظور رتبه بندی برای این مدارس شاخص هایی تعیین شده و با استفاده از تکنیک Topsis این شاخص ها وزن دهی شده و در نهایت مدارس از نظر شاخص های مورد نظر از عالی تا خیلی ضعیف رتبه بندی شده و توزیع آنها در سطح شهر تبریز نمایش داده شده است. نتیجه به این صورت است که بیشترین تعداد مدارس در رتبه مدارس ضعیف قرارمی گیرند و تنها 7 مدرسه با توجه به شاخص های موردنظر عالی هستند که در نواحی 1و 3 قرار دارند. مدیریت شهری مادرشهر تبریز نیازمند توجه به مناطق محروم از شاخص خدمات آموزشی است.

هدف از پژوهش حاضر مدل سازی پیشران های ایجادکننده آلودگی هوا در شهر تهران با رویکرد ساختاری_ تفسیری است. به منظور رسیدن به این هدف، پیشران های شناسایی شده ایجادکننده آلودگی هوا در شهر تهران با رجوع به نظر خبرگان و استفاده از رویکرد ساختاری_ تفسیری در ابعاد جدیدی سطح بندی شد و روابط میان آن ها مشخص گردید و سپس نسبت به تجزیه وتحلیل قدرت نفوذ و میزان وابستگی با استفاده از ابزار MICMAC اقدام شد. بر اساس نتایج به دست آمده پیشران ها، در هفت سطح دسته بندی شد به شکلی که تحقق سطح بالاتر منوط به تحقق سطح پایین تر است. نتایج نشان داد که سیاست های کلی دولت در سطح هفتم و در پایین ترین سطح قرار دارد و به ترتیب در سطوح بعدی دخالت های دولت، مسئولان پشتیبان محیط زیست، تحقیق و توسعه، نوآوری در مدیریت شهری، نظارت بر تولید آلاینده ها، نرخ رشد جمعیت، اصلاح الگوی مصرف قرار گرفتند و بالاخره در سطح اول تعداد وسایل نقلیه، قیمت حامل های انرژی، کیفیت صنایع، سرمایه گذاری انرژی پاک قرار گرفتند. در این تحقیق برای شناخت و ساختاردهی به مسئله و نیز پاسخ به سؤال پژوهش از رویکرد ساختاری_تفسیری که از روش های نرم تحقیق در عملیات است، استفاده شده است. همچنین پیشران های اثرگذار و وابسته شناسایی شد به طوری که هرگونه تغییر بر روی پیشران های اثرگذار باعث تغییر بر روی پیشران های وابسته خواهد شد و نمود عینی تغییرات بر روی پیشران های وابسته بروز خواهد کرد. از نتایج به دست آمده در این تحقیق می توان برای شناسایی ذینفعان و تأثیرگذاران بر مسئله و وظایف آن ها و نیز اولویت بندی در سیاست گذاری ها کلان در جهت حل مسئله آلودگی هوا و نیل به سمت وضعیت مطلوب در شهر تهران استفاده کرد.

مقدمه:  نظام ساختاری عملکردی کنونی مدیریت روستایی کشور، گویای این است که مدیریت روستایی با وجود نهادسازی و استقرار نهاد دهیاری ها و شوراهای اسلامی، همواره با نگاهی بالا به پایین، با روستا و روستاییان روبه رو شده و مردم در هیچ سطحی از فرآیند برنامه ریزی و مدیریت توسعه ی سرزمین خود دخالت و مشارکت داده نمی شوند. مدیریت روستایی در واقع، فرآیند سازماندهی و هدایت جامعه و محیط روستایی از طریق شکل دادن به سازمان ها و نهادهاست.هدف:  مطالعه حاضر به شناسایی آسیب ها و چالش های موجود مدیریت محلی (دهیاران) در روستاهای شهرستان رضوانشهر  در دو دهه اخیر می پردازد.روش شناسی:  نوع تحقیق کاربردی و روش آن پیمایشی است که اطلاعات میدانی آن از طریق پرسشنامه مخصوص اعضای شورای اسلامی، دهیاران و مردم جمع آوری گردید. جامعه آماری تحقیق شامل 3 گروه روسا و اعضای شورای اسلامی، دهیاران و مردم بوده که به ترتیب 196، 75 و 380 نفر جمعیت را در بر می گیرد.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  روستاهای شهرستان رضوانشهر  بعنوان قلمرو جغرافیایی تحقیق می باشد.یافته ها و بحث: در ابعاد مختلف، چالش ها و آسیب هایی را در مدیریت روستایی شهرستان رضوانشهر، می توان دید که به ترتیب اهمیت عبارتند از: عوامل زیست محیطی، اداری سازمانی، حقوقی، عمرانی و اجتماعی فرهنگی.نتیجه گیری: مدیریت توسعه در روستاهای شهرستان رضوانشهر دارای موانعی است که لازم است مورد بازنگری برنامه ریزان توسعه قرار گیرد و در جهت رفع آن در هر یک از بخش ها تدابیری لحاظ گردد.

امروزه با وجود خشکسالی های فراوان و مشکلات زیاد در بخش کشاورزی اکثر روستاییان به سوی شهرها در حال مهاجرت هستند. با وجود بیکاری فراوان در روستاها از صنایع دستی می توان به عنوان جایگزینی مناسب در روستاهای کشور و ایجاد اشتغال پایدار استفاده کرد. هدف این پژوهش ارائه استراتژی مناسب جهت تعیین عوامل اثربخشی اشتغال به سوزن دوزی زنان روستایی در بخش ایرندگان شهرستان خاش است. جامعه آماری تحقیق را زنان سوزن دوز بخش ایرندگان و کارشناسان(متخصصان و اساتید دانشگاه) تشکیل می دهد. که براساس آمار تعداد 911 نفر زن به عنوان عضو در تعاونی فعالیت دارند و به سوزن دوزی مشغول هستند. از میان گروه اول(سوزن دوزان) با استفاده از فرمول کوکران تعداد 270 نفر زن به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شده است. همچنین تعداد 30 نفر به صورت تخمین شخصی به عنوان حجم نمونه در بخش کارشناسان انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از مدل سوات استفاده شده است. همچنین برای بدست آوردن وزن گویه در سوات از ANP استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین وزن را استراتژی WO یا همان استراتژی بازنگری یا انطباقی با وزن 170/8 دارد و الویت اول می باشد. درصد وزنی این استراتژی برابر با 26/0درصد می باشد که نسبت به سایر استراتژی ها از درصد وزنی بالاتری برخوردار است. بنابراین استراتژی پیشنهادی حاصل از تکنیک سوآت راهبرد بازنگری یا انطباقی (WO) می باشد.

با وقوع اصلاحات ارضی در ایران تغییرات و پیامدهای مختلف اجتماعی و جغرافیایی در روستاهای کشور به وقوع پیوست. این تغییرات باعث بر هم ریختن ساختارهای اجتماعی در منطقه های روستایی شد. کمتر پژوهشی را می توان یافت که محققان در آن با نگاه محلی ساختارهای اجتماعی را بررسی کرده باشند؛ از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است اثر های اصلاحات ارضی بر ساختار اجتماعی روستای قلعه شیان در استان کرمانشاه مطالعه شود. برای این منظور از پارادایم کیفی و روش توصیفی-اکتشافی بهره گرفته شد. جامعه مطالعه شده مطلعان و افراد بالای 50 سال سابقه سکونت در روستا بودند که زمین های آنان مشمول قانون اصلاحات ارضی شده بود. این افراد با بهره گیری از نمونه گیری هدفمند بارز انتخاب و سپس داده ها با مصاحبه های عمیق فردی و نیمه ساختارمند جمع آوری شد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل محتوا استفاده شد. طبق یافته های پژوهش ساختار اجتماعی روستای قلعه شیان تا قبل از اصلاحات ارضی به صورت طبقه حاکم (مالک، مباشر، کدخدا)، مستقل (میزان دار، کشاورزان مستقل و خوش نشین) و پیرو (میراب، جفتیار، مزور و ورزر) بود که بعد از اصلاحات ارضی، ساختار اجتماعی به صورت زمین دار (زمین داران بزرگ، زمین داران کوچک و آبخورها)، پیرو (کارگران کشاورزی و خوش نشینان) و تحصیلکرده ها (مروجان، معلمان، پزشکان و بهیاران) تغییر پیدا کرد. همچنین، نتایج نشان داد که برخلاف اینکه اصلاحات ارضی از میزان نابرابری های اجتماعی کاسته و تا حدی انتظارات مردم را برآورده کرده است، همچنان مالک، مباشر و کدخدا در بین مردم از منزلت و قدرت اجتماعی برخوردار هستند. با توجه به یافته های این پژوهش به برنامه ریزان و سیاست مداران توصیه می شود در جریان اصلاحات ارضی به عامل جغرافیایی در ساختاربندی اجتماعی توجه جدّی داشته باشند.

احداث اکوکمپ های گردشگری از راهبردهای توسعه گردشگری پایدار است که در صورت کاربست آنها در منطقه های نمونه گردشگری مذهبی می توان ضمن حفاظت از آثار معنوی و تاریخی، جذابیت و ارزش اقتصادی آنها را به شدت افزایش داد. منطقه نمونه گردشگری ویس القرن یکی از منطقه های نمونه گردشگری استان کرمانشاه است که هر سال تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می کند. مکان یابی اکوکمپ گردشگری در این فضای گردشگری می تواند گام مهمی در راستای تحقق هدف های گردشگری مذهبی پایدار در این فضای گردشگری باشد؛ از این رو هدف اصلی پژوهش کمّی و کاربردی حاضر، مکان یابی اکوکمپ گردشگری در منطقه نمونه گردشگری ویس القرن در استان کرمانشاه است. برای دستیابی به هدف اصلی پژوهش از 12 معیار ارتفاع، شیب، زوایه تابش سالانه خورشید، زمین شناسی، فاصله از نقاط زمین لغزش، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، کاربری اراضی، شاخص تفرق پوشش گیاهی، فاصله از قبرستان، فاصله از بارگاه ویس القرن و فاصله تا سایت پرواز پاراگلایدر و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش Overlay و Weighted Sum در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد از مجموع 39/219 هکتار فضای بررسی شده برای احداث اکوکمپ گردشگری، حدود 2/32 هکتار در پهنه بسیار مناسب، 03/55 هکتار در پهنه مناسب، 76/60 هکتار در پهنه به نسبت مناسب، 73/45 هکتار در پهنه نامناسب و 66/25 هکتار در پهنه بسیار نامناسب قرار گرفته است. پهنه بسیار مناسب مذکور به لحاظ موقعیت در بخش جنوب، جنوب شرقی و قسمت محدودی از آن در بخش غربی محدوده مطالعاتی قرار گرفته است.

دریای آرال یکی از چهار دریاچه بزرگ جهان بود. در شش دهه گذشته، خشک شدن دریای آرال باعث تغییرات زیست محیطی و افزایش شوری آب شده است. با توجه به اینکه دریاچه ارومیه در سال های اخیر در معرض خشکی گسترده قرار گرفته است، هدف اصلی این مقاله، مطالعه خطرات زیست محیطی ایجاد شده در پیرامون دریای آرال پس از خشک شدن آن، می باشد. علاوه بر این، هدف درک بهتر تنش هایی است که با خشک شدن دریاچه ارومیه گریبان گیر ایران و سایر کشورهای همسایه می شود. در این مطالعه پژوهش های انجام گرفته در مورد تغییرات شرایط اقلیمی و اجتماعی جمعیت حوضه دریای آرال، در پایگاه های اطلاعاتی مانند Scopus، SID، Web of Science، PubMed و GoogleScholar طی سالهای2000 تا 2022 مشخص شدند و تعدادی از مقالات مورد بررسی قرار گرفتند. براساس مطالعات، دریای آرال در اواسط قرن بیستم 11 برابر دریاچه ارومیه بود. در اثر توسعه بیش از حد کشاورزی، شروع به خشک شدن کرد. راهکار دولت، احیای آن در مقیاس کوچک تر بود که ۲ قسمت آن احیا شده است. اکثر بررسی ها رابطه معناداری بین خشک شدن دریای آرال و ابتلا به بیماری های مختلف از جمله: بیماری های تنفسی، انواع سرطان ها، خطرات باروری، اختلالات روانی و عصبی گزارش کرده اند. با توجه به مشکلات زیست محیطی و گسترش بیماری های مختلف در میان ساکنان دریای خشک شده آرال، احیای دریاچه ارومیه بیش از پیش ضروری است. علاوه بر این، تجربیات موفقیت آمیز کشور قزاقستان در احیای آرال، الگویی برای احیای دریاچه ارومیه می تواند باشد.

بحران مسکن در اغلب شهرهای ایران در ردیف اصلی ترین مسئله های شهر است. ساخت چهار میلیون خانه شعار محوری دولت سیزدهم برای جلب آرای ملت بود. در تنگنای انتخابات زودرس ریاست جمهوری چهاردهم، در فرصت کوتاه تبیین برنامه کاندیداها، پاسخگویی به مطالبه مسکن ترجیع بند بیشتر برنامه هاست. چند ماه قبل و در انتخابات مجلس نیز کاندیداها بر ضرورت حل مسئله مسکن در صدر برنامه های خود تأکید داشتند. در قبال بحران مسکن که زمان خانه دار شدن را برای جوان امروز تا 70 سال و بیشتر پیش بینی می کند، چه راه حلی می توان داشت؟ در یک تحلیل ساده، هزینه های مسکن را شامل زمین، ساخت و عوارض تبیین می کنند و با قیاس قیمت آپارتمان در شهرهای بزرگ با هزینه ساخت، به نقش اصلی زمین در تعیین قیمت مسکن می رسند. بلافاصله در مقابل این تحلیل، فرضیه صفر شدن قیمت زمین مطرح می شود و راه حل توسعه محدوده شهر و تبدیل اراضی ملی به زمین شهری در دسترس قرار می گیرد. فارغ از این که این بازی تکراری زمین خواری در همه دوران های تاریخی بوده است. این نکته در محاسبات از نظر دور می ماند که بخش اصلی قیمت زمین مربوط به زیرساخت ها و خدماتی است که دریافت می کند. زیرساخت که روشن است و خدمات شامل امکاناتی است که در قلمرو زمین در دسترس باشد. چنانچه این زمین بدون زیرساخت های آب، راه، برق و بدون خدمات پایه همچون آموزش، بهداشت و نقلیه عمومی تعریف شود، ارزش چندانی نخواهد داشت تا اثر بزرگی بر قیمت مسکن بگذارد. به عبارت دیگر اثر زمین در فرایند تعیین قیمت مسکن عمدتاً وابسته به زیرساخت و خدمات آن است. رویکرد اساسی در برنامه کاندیداها که از آن غفلت می شود، توجه به بهره وری حداکثری از امکانات شهری است. درحالی که در طول تاریخ سرمایه های زیادی برای ایجاد شهرها صرف شده، به دلایل پیش پا افتاده از قبیل توسعه طرح های جامع یا افسانه هایی همچون سرانه ها و استانداردها بدون آن که مستند به منابع علمی و فنی باشند، رجوع به ظرفیت های شهر برای حل مسئله مسکن، مغفول واقع می شود. نوسازی شهری به مثابه رویکردی دائمی، مستمر و پویا که وظیفه به هنگام شدن خدمات و زیرساخت های شهر با نیازهای نوشونده ساکنان را برعهده دارد، فرایندی است که در لابلای ادبیات دانشگاهی، به گونه ای خاص و مهجور از مداخله های شهری بدل شده که هدف خود را حفاظت کالبدهای تاریخی و حداکثر پهنه های تاریخ مند قرار داده است. در حالی که فرایند نوسازی شهری، چرخه ای دائمی و ضروری است که در قبال نیازهای پویای انسان و اجتماع، جریان داشتن آن ضروری است. در این صورت در مقابل بحران مسکن در شهرهای امروز ایران، نوسازی شهری است که وظیفه دارد به پیش بینی راه حل های درخور و عملیاتی براساس توانایی های شهر و شهروندان بپردازد. طرح «هسته امن محله» (منصوری، 1399)، راهبردی متکی بر نوسازی و با اتکا بر توانمندسازی ساکنان و حل مسئله بر پایه امکانات موجود شهر و بی نیاز از سرمایه گذاری و مداخله دولتی است. نقش دولت در این راه به نگرش سیستمی به مسئله و رفع موانع قانونی و عملیاتی در راه استقرار جریان نوسازی شهر با هدف بهره وری افزون تر از امکانات و زیرساخت ها معطوف می شود. این نگاه به شهر، که آن را سرمایه ای بی بدیل برای حفاظت و انتقال به نسل های آینده می شناسد، مانع از توسعه بی رویه ساخت وساز در منابع طبیعی و هدر دادن سرمایه ها در اعطای تراکم های حداقلی به محیط های شهری است. روشن است برای کشوری که درآمد سرانه آن پایین تر از متوسط جهانی است، الگوی شهری گسترده متکی بر اراضی وسیع که با هزینه های ساخت و نگهداری افزون تری مواجه است، ناصواب و فرسایشی است. این خوانش از نوسازی شهری یا به عبارت دیگر مرمت شهری، درصدد استفاده از ظرفیت های اقتصادی، زیرساختی، اجتماعی و تاریخی شهر در امکان پذیر ساختن سکونت و فعالیت در عرصه فعلی شهر است و از ارجاع مسئله به اراضی پیرامون یا شهرهای جدید احتراز می کند.