بررسی تاثیر اختلاف قرائات بر صنعت التفات در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
صنعت التفات بهعنوان یکی از پرکاربردترین صنایع بلاغی است که باتغییر از اسلوبی به اسلوب دیگر، از ملالت مخاطب از یکسانی روند سخن جلوگیری مینماید. علاوه بر این فایده عام التفات در کلام بلیغ حامل نکات و ظرایف بلاغی متناسب با موقعیت سخن میباشد. از طرفی از مباحث مهم در تاریخ قرآن بحث اختلافات قرائات است؛ اختلافاتی که سبب تغییر در عناصر زبانی فهم کلام از جمله التفات موجود درآیات میگردد؛ امری که نشانگر ضرورت شناخت تحولات این صنعت بلاغی و قرائات موثربر آن، در قرآن است.پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی با هدف تبیین التفات در قرآن و بررسی اثرات گوناگون اختلاف قراءات-مشهور و غیرمشهور به صورت مطلق که دارای ارزش تفسیری هستند- برآن و درنتیجه ایجاد وجوه مختلف تفسیری در قرآن انجام گرفته است.اختلاف قرائات گاه سبب ایجاد، محو یا جابهجایی التفات در آیات میشود. در قرآن بر اساس وجوه مختلف قرائات، بیشترین تاثیر قرائات بر التفات مربوط به تغییرات ضمایر فاعلی رخ میدهد که به سبب اختلاف در حروف مضارعه افعال صورت میگیرد. در میان قراءات، قرائت منسوب به ابنمسعود از نمونههای تاثیرگذار در از بین بردن التفات میباشد. با توجه به ارتباط دوسویه التفات متاثر از اختلاف قراءات و تفسیر قرآن، برخی از قراءات ظاهراحامل التفات هستند اما نمیتوان به راحتی حکم به وجود التفات در آنها داد زیرا احتیاج به دقتهای تفسیری دارند و از طرفی برخی از این وجوه قرائات و التفات متاثر از آن سبب ایجاد نکات بلاغی و وجوه تفسیری میشوند امری که زمینهساز تحقیقات بیشتر در این حوزه تفسیری میباشد
