درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات زنان

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۰۱ تا ۵۲۰ مورد از کل ۶٬۰۰۰ مورد.
۵۰۱.

مطالعه رابطه آرمان گرایی توسعه با تغییرات ساختار خانواده (موردمطالعه: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال شانزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۰ 251 - 273

کلید واژه ها: آرمان گرایی توسعه ازدواج گریزی خانواده گرایی توزیع قدرت ساختار خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۱۲
طی سال های اخیر ساختار خانواده تحت تأثیر عوامل مختلفی تغییر و تحولات متعددی را تجربه کرده است. گسترش فرایند آرمان گرایی توسعه یکی از این عوامل است که در این پژوهش به مطالعه رابطه آن با تغییرات ساختار خانواده پرداخته شده است. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی بین 600 نفر از افراد متأهل 18 سال به بالای ساکن شهر تبریز در سال 1399 صورت گرفته است. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای می باشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته آرمان گرایی توسعه و ساختار خانواده جمع آوری شده اند. به منظور آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی کانونی استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین آرمان گرایی توسعه و تغییر ساختار خانواده و مؤلفه های آن (خانواده گرایی، ازدواج گریزی، کاهش تمایل به فرزندآوری و توزیع قدرت) رابطه معناداری وجود دارد؛ یعنی ساختار خانواده تحت تأثیر گسترش آرمان گرایی توسعه به سمت افزایش ازدواج گریزی، کاهش تمایل به فرزندآوری (فرزندگریزی) و خانواده گرایی و متوازن شدن توزیع قدرت در خانواده پیش رفته است. در بین این عوامل، ازدواج گریزی و کاهش تمایل به فرزندآوری اولین مؤلفه هایی هستند که تحت تأثیر گسترش آرمان گرایی توسعه تغییر می کنند. برای تبدیل چالش ها و تغییرات به وجود آمده (کاهش تمایل به فرزندآوری و خانواده گرایی و افزایش ازدواج گریزی) به فرصت، نیازمند سیاست گذاری فرهنگی و اجتماعی و حمایت از خانواده در ابعاد مختلف هستیم.
۵۰۲.

همسرآزاریِ عاطفی و بی کلام بین زنان مراجعه کننده به دادگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 31 - 55

کلید واژه ها: خشونت همسرآزاری عاطفی بیکلام زنان طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۳۲
خشونت های خانگی از موضوعات مهم در حوزه خانواده محسوب می شود. «همسرآزاری عاطفی بی کلام»، یکی از انواع خشونت های روانی، عاطفی است. متاسفانه این نوع خشونت کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ درصورتیکه اثرات مخرب آن بسیار زیاد است؛ لذا بررسی این نوع خشونت حائز اهمیت است. گاهی مرد با انجام افعال یا نمایش حالت های آزاردهنده یا ترک روابط عاطفی خود با همسرش موجب این نوع خشونت روانی می شود. اثرات این نوع خشونت موجب ایجاد ناامنی شده و شرافت، آبرو و اعتماد به نفس زن را خدشه دار می کند. هدف از تحقیق حاضر، مطالعه و تعیین میزان همسرآزاری عاطفی بی کلام در بین زنان متاهل مراجعه کننده به دادگاه های شهر قم در سال 1398 است که برمبنای روش توصیفی-تحلیلی وبا استفاده از پرسشنامه، و روش پیمایشی برای گردآوری داده ها و اطلاعات انجام شده و یافته های تحقیق حاکی از بیشترین میزان خشونت به ترتیب مربوط به خشونت جسمی در 116 زن (5/47 %)، خشونت اقتصادی 53 زن (7/21 %)، خشونت روانی 38 زن (6/15 %) و خشونت جنسی 25 (2/10 %) بود. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود قبل از ازدواج مهارت هایی به زوجین آموزش داده شود و لازم است کودکان با شیوه-های احترام متقابل آشنا شده تا در بزرگسالی دچار ناهنجاری های رفتاری نشوند. همچنین غربالگری خشونت لازم بوده و طراحی و اجرای مداخلات لازم، مانند آموزش مهارت های زندگی، ترویج مشاوره در بین زوجین و ارجاع آن ها جهت کاهش این معضل در خانواده ها ضرورت دارد.
۵۰۳.

بررسی تفاوت جنسیتی در ارتباط با عوامل موثر بر کارایی با تاکید بر سرمایه اجتماعی مطالعه موردی: سازمان تامین اجتماعی شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 185 - 204

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی کارایی خلاقیت سازمان تامین اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۱۰۰
افزایش کارایی یکی از اهداف مهم سازانها به شمار می آید.سرمایه اجتماعی یکی از عوامل تاثیر گذار بر کارایی می باشد .اما نتایج برخی از مطالعات نشان داده است که سرمایه اجتماعی در زنان و مردان می تواند متفاوت باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی تفاوت جنسیتی در ارتباط با عوامل موثر بر کارایی با تاکید بر سرمایه اجتماعی، در سازمان تامین اجتماعی شهر شیراز می باشد. مواد و روش ها: جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان رسمی سازمان تامین اجتماعی در شهر شیراز و تعداد 200 نفر از کارکنان(زن و مرد) به عنوان حجم نمونه مورد بررسی با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ه ازا پرسشنامه استفاده شد . جهت تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از نرم افزارهای Spss و Amos و روش معادلات ساختاری وآزمونt دو گروه مستقل استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در سرمایه ی اجتماعی(کلی) و ابعاد "ارتباطی" و" ساختاری" آن در بین زنان و مردان وجود ندارد. اما بین بعد شناختی زنان و مردان تفاوت معنی داری وجود دارد و میزان بعد شناختی مردان بیشتر از زنان می باشد. نتایج دیگر حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی و بعد ارتباطی آن تاثیر مثبت بر کارایی زنان و مردان دارد. در حالیکه بعد شناختی تاثیری بر کارایی زنان ندارد، این بعد بیشترین تاثیر را بر کارایی مردان داشته است. بعد ساختاری نیز تاثیر ی بر کارایی مردان ندارد اما تاثیر مثبت بر کارایی زنان می گذارد. همچنین سرمایه اجتماعی به طور غیر مستقیم از طریق خلاقیت سازمانی تاثیر مثبت و معنادار بر کارایی زنان و مردان دارد.
۵۰۴.

بررسی مشارکت سیاسی زنان بالای 18 سال شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 41 - 46

کلید واژه ها: مشارکت سیاسی زنان سرمایه اجتماعی اعتماد سیاسی پایگاه اجتماعی - اقتصادی هویت قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۵۰
مقدمه: مشارکت سیاسی زنان در شهر اهواز به خاطر دارا بودن تنوع قومی و موقعیت ژئو پلیتیکی استان خوزستان مسئله ای مهم به شمار می آید، از این جهت بررسی مشارکت سیاسی زنان واقع در سن رأی دهی (بالای 18 سال) شهر اهواز ضروری بنظر میرسد. مواد و روش: برای رسیدن به اهداف این پژوهش از چهار دسته نظریه تلفیقی مربوط به مشارکت سیاسی (1-کمبود مشارکت سیاسی زنان 2-جنبش زنان در غرب و مشارکت سیاسی 3-جنبش زنان در کشورهای اسلامی و ایران 4-نظریه نهادمندی ساموئل هانتینگتون) بهره گرفته شد. نمونه آماری تحقیق حاضر برابر با 200 زن بالای 18 سال ساکن در شهر اهواز بوده و با استفاده از فرمول کوکران بدست آمده است. و در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است. داده های پژوهشی این تحقیق به صورت پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری و از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: متغیرهای مستقل این تحقیق عبارت از سرمایه اجتماعی، اعتماد سیاسی، پایگاه اجتماعی-اقتصادی، هویت قومی، میزان استفاده از رسانه های گروهی می باشند.یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیرهای مستقل مورد استفاده در این پژوهش با متغیر وابسته تحقیق دارای رابطه مثبت و معنی دار می باشند. بحث و نتیجه گیری: هرچه زنان شهر اهواز دارای سرمایه اجتماعی، اعتماد سیاسی و پایگاه اجتماعی-اقتصادی بالاتری باشند و همچنین دارای هویت قومی قوی باشند و به میزان بیشتری از رسانه های گروهی استفاده کنند، مشارکت سیاسی بیشتری در جامعه خواهند داشت.
۵۰۵.

اهمیت فرزندآوری در جامعه فردگرا (مورد مطالعه شهر بجنورد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 21 - 43

کلید واژه ها: فردگرایی فرزندآوری باروری زیر سطح جانشینی مدرنیته متاخر خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۹۰
جوامع امروزی در حال تجربه افول ارزش های فرزندآوری هستند. به طوری که باروری زیر سطح جانشینی ویژگی مسلط جمعیت این جوامع شده است. به نظر می رسد نقش اصلی روند این تغییرات را عوامل فرهنگی بر عهده دارند. به عبارتی، غلبه تمایلات و خواسته های فرد بر جامعه و گسترش روزافزون فردگرایی، منجر به کاهش اهمیت فرزندآوری شده است. از اینرو، هدف این مقاله توصیف و تبیین فرزندآوری از طریق فردگرایی است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است که در سال 1398 با استفاده از تکنیک پرسشنامه و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای با حجم نمونه 754 زن و مرد متاهل ساکن در شهر بجنورد انجام شده است. نتایج توصیفی نشان دهنده گسترش فردگرایی و کاهش اهمیت فرزندآوری در جامعه است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد رابطه معنادار و معکوسی بین فردگرایی و اهمیت فرزندآوری وجود دارد. یعنی با افزایش فردگرایی اهمیت فرزندآوری کاهش می یابد.
۵۰۶.

تجارب زیسته جوانان از چالش های فرآیند تشکیل خانواده در دوران پیش و پس از کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 113 - 131

کلید واژه ها: تجارب زیسته جوانان تشکیل خانواده پیش از کرونا پس از کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۳۵
این پژوهش با هدف مطالعه تجارب زیسته جوانان از چالش های فرآیند تشکیل خانواده در دوران پیش و پس از کرونا اجرا شد. رویکرد پژوهش، کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناختی تفسیری انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهش، عبارتند از جوانان ازدواج کرده پیش و پس از دوران کرونا. روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بود. پس از مصاحبه با 20 تن (10 تن از افراد ازدواج کرده قبل از کرونا و 10 تن بعد از کرونا) پاسخ های افراد به اشباع رسید. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. برای سنجش روایی و پایایی داده های کیفی، از درگیری پیوسته، مشاهده مداوم، ذهنیت پیش رونده و کمیته ی راهنما برای ارزی ابی و اج رای برنام ه ی مص احبه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون، بر اساس مدل براون و کلارک (2006) صورت گرفت. در مراحل تحلیل، 5 مضمون اصلی و 12 مضمون فرعی به دست آمد. یافته های موجود در قالب 5 مضمون اصلی در قالب ابعاد فردی و نگرشی، ابعاد اقتصادی، ابعاد فرهنگی و ابعاد اجتماعی و ارتباطی و ابعاد ساختاری کدگذاری شد. مضامین فرعی پیش از کرونا، به ترتیب شامل «نگرانی از انتخاب همسر مناسب»، «فردگرایی»، «احساس عدم امنیت اقتصادی»، «مناسگ گرایی»، «فقدان آموزش مهارت های زندگی» و «فقدان برنامه ریزی های شغلی و رفاه اقتصادی» بود. در دوران کرونا چالش های جوانان در قالب مضامین فرعی «نگرانی از معیشت و گذران زندگی»، «آینده مبهم و غیر قابل پیش بینی»، «فقدان امنیت اقتصادی»، «مناسک زدایی»، «فقدان آموزش مهارت مواجهه با بحران» و «فقدان کنترل مشکلات اقتصادی» تفسیر شد. مقایسه چالش ها در این دوره نشان می دهد که از منظر پاسخگویان عدم امنیت اقتصادی، جهان بینی و آینده مبهم و تعدیل در آداب و رسوم در دوران کرونا بر چالش های گذشته جوانان افزوده شده است.
۵۰۷.

تحلیل محتوای اسناد موقوفات زنان قزوین از ابتدای دوره قاجاریه تا پایان عهد ناصری (1313- 1210ه.ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۲) 41-70

کلید واژه ها: قزوین موقوفات زنان واقف دوره قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۶۲
وقف در معنای بخشیدن همه یا بخشی از اموال و دارایی یا درآمد حاصل از آن به غیر، از امور خداپسندانه و انسان-دوستانه ای است که در طول تاریخ ایران از سوی افراد و گروه های مختلف اجتماعی از جمله زنان انجام شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی موقوفات زنان واقف قزوین از ابتدای دوره قاجار تا پایان سلطنت ناصرالدین شاه است و می خواهد با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای و با روش تحلیل محتوا، مسائلی همچون نیت زنان واقف، موقعیت اجتماعی آنها، میزان و تنوع موقوفات و کارکرد آنها را بررسی و تبیین نماید. نتیجه تحقیق نشان می دهد اغلب زنان واقف از طبقات بالای اجتماعی مثل اشراف، تجار و روحانیان بودند. نیت اغلب آنها از وقف اموال و داریی شان، کسب رضای خدا و ثواب اخروی بود. در میان اموال وقف شده، زمین های زراعی روستایی و دکان بیشترین فراوانی را داشتند و در بحث مصارف موقوفات، کارکرد مذهبی بخصوص تعزیه و عزاداری امام حسین (ع) در اولویت اول و خیرات و مبرات در اولویت بعدی قرار داشت.
۵۰۸.

بررسی سیر تحول ذهنیت زن ایرانی در مواجهه با مدرنیته با تکیه بر رمان های «روزگار سیاه»، «زیبا» و «شب یک شب دو»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) 255-290

کلید واژه ها: زن ایرانی مدرنیته سیر تحول رمان زیبا رمان روزگار سیاه رمان شب یک شب دو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۲
ورود مدرنیته به جامعه سنتی ایران تأثیر زیادی بر تغییر ذهنیت و جایگاه اجتماعی زنان داشت. به دلیل وجود ارتباط انکار ناپذیر ادبیات و جامعه، این مقاله به دنبال بررسی سیر تحول ذهنیت زن ایرانی در رویارویی با مدرنیته با تکیه بر رمان فارسی است. بدین منظور دو رمان «روزگار سیاه» و «زیبا» از سال های آغازین سده چهاردهم شمسی انتخاب شده اند.رویارویی شخصیت های زن این دو رمان با مدرنیته، با رویارویی شخصیت های زن رمان «شب یک شب دو» که در سال 1353ه.ش نگاشته شده است، مقایسه می گردد. به دلیل اینکه در این سه رمان زنان نقش محوری بازی می کنند، می توان با مقایسه تحلیلی و توصیفی نشان داد از نگاه نویسندگان، در فاصله نزدیک به پنجاه سال ذهنیت زن ایرانی نسبت به مؤلفه های مدرنیته (با تکیه بر نظریات گیدنز) چه تغییراتی کرده است. بدین منظور شخصیت زنان در مواجهه با مؤلفه های آموزش، حضور اجتماعی زنان، برابری زن و مرد، فردیت زنان، انسان گرایی، دنیاگرایی و سنت ستیزی در رمان ها بررسی و با یکدیگر مقایسه شده است.
۵۰۹.

فراتحلیل روش و نتایج پژوهش های جنسیت و شهر در ابعاد سه گانه (فضاهای جنسیتی، نابرابری جنسیتی، بازنمایی جنسیتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 63 - 82

کلید واژه ها: شهر جنسیت فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۳۰
فرآیندهای رشد شهری، صنعتی شدن و فروپاشی شکل بندی های اجتماعی سابق موجب تضعیف اهمیت و نفوذ قواعد و قراردادهای سنتی و ارثی شده اند و بدین ترتیب مجال و فضایی برای سایر منابع معنا مثل جنسیت باز شده است و به مرور توجه پژوهشگران را به بررسی شهر و جنسیت معطوف نموده است. تعدد و تنوع مقالات علمی منتشر شده در زمینه شهر و جنسیت، یکی از نشانه های گرایش محققان به این مفهوم است. این مقاله با رویکرد فراتحلیل به بررسی مقالات مرتبط که یا در عنوان یا در واژه های کلیدی از دو مفهوم شهر و جنسیت نام برده اند و تا سال 1399 و 2020 انجام شده اند، پرداخته است. فراتحلیل در واقع تحلیل تحلیل ها است. یعنی تحلیل مجموعه بزرگی از نتایج مطالعات منفرد که با هدف یکپارچه ساختن یافته ها انجام می شود. نگاه چند بعدی و استفاده از شاخص های ترکیبی در انجام پژوهش های بررسی شده، این فرصت را ایجاد کرده که در ابعاد سه گانه ای مورد تحلیل قرار بگیرند. یافته ها حاکی از آن است که حدود نیمی از پژوهش های بررسی شده، از روش های کمی و بقیه از روش های کیفی یا ترکیبی در گردآوری و تحلیل داده ها استفاده نموده اند. در همه پژوهش های داخلی و خارجی، ابعاد « فضاهای جنسیتی، نابرابری جنسیتی و بازنمایی جنسیتی» بیش از سایر ابعاد، مورد توجه پژوهشگران حوزه شهر و جنسیت قرار گرفته است که بعد « فضاهای جنسیتی» پژوهش های بیشتری را دربرمی گیرد.
۵۱۰.

آزمون مدل رابطه حمایت استادان از خودمختاری و کنترل روان شناختی والدینی با تفکر انتقادی با میانجی گری استرس تحصیلی در بین دانشجویان دختر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 1 - 15

کلید واژه ها: حمایت استادان از خودمختاری کنترل روان شناختی والدینی تفکر انتقادی استرس تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۹۶
هدف پژوهش حاضر، آزمون مدل رابطه حمایت استادان از خودمختاری و کنترل روان شناختی والدینی با تفکر انتقادی از طریق استرس تحصیلی دانشجویان دختر بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر رشته های روان شناسی، علوم تربیتی و مشاوره دانشگاه پیام نور استان خوزستان بودند. نمونه پژوهش 480 نفر بود که به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. طرح پژوهش همبستگی است. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های حمایت استادان از خودمختاری بلمونت، اسکینر، ولبورن و کونل (1988)، کنترل روان شناختی والدینی باربر (1996)، استرس تحصیلی سواری (1399) و تفکر انتقادی وانگ و همکاران (2019) استفاده گردید. پس از اصلاح مدل پیشنهادی، یافته های مربوط به روابط مستقیم نشان داد بین حمایت استادان از خودمختاری و استرس تحصیلی رابطه منفی، بین کنترل روان شناختی والدینی و استرس تحصیلی رابطه مثبت، بین کنترل روان شناختی والدینی و تفکر انتقادی رابطه منفی و بین حمایت استادان از خودمختاری و تفکر انتقادی رابطه مثبت معنی داری به دست آمد اما رابطه استرس تحصیلی با تفکر انتقادی معنادار نشد. نتایج مربوط به فرضیه های غیرمستقیم نشان داد رابطه حمایت استادان از خودمختاری دانشجویان با تفکر انتقادی از طریق استرس تحصیلی و رابطه کنترل روان شناختی والدینی با تفکر انتقادی از طریق استرس تحصیلی معنی دار شد.
۵۱۱.

نقد ساختارهای اجتماعی در داستان نویسیِ زنان (1311- 1289 )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 565 - 597

کلید واژه ها: داستان نویسی زنان مطالبات اجتماعی مطبوعات زنان نابرابری های اجتماعی مادران نادان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۹۷
هم زمان با انتشار مطبوعات زنان از سال 1289 شمسی، شرایطی فراهم شد تا زنان بتوانند علاوه بر نقد بیشتر ساختارهای اجتماعی از زبانِ جدید مانند شعر و داستان نیز برای طرح دیدگاه های خود استفاده نمایند. پژوهش پیش رو که به روش کیفی، با استفاده از فن تحلیل محتوا و با تأکید شاخص بر روی متون داستانیِ مندرج در مطبوعات زن نگار منتشر شده در فاصله سال های 1289 (سال انتشار نخستین روزنامه زنان) تا سال 1311 (سال آخر انتشار جریده عالم نسوان) گردآوری شده در تلاش است تا به این پرسش پاسخ دهد که زنان در مکتوبات داستانیِ خود به طرح چه موضوعاتی پرداخته اند؟ مهم ترین خواسته آنان چه بوده و چه چیزی را به عنوان اصلی ترین عامل انقیاد زنان معرفی کرده اند؟ برشماری کامل و غیرگزینشی جراید زن نگار در دوره مورد بحث، شامل 167 شماره نشریات زن نگار برابر با 4401 (چهار هزار و چهارصد و یک) برگ مطبوعاتی نشان می دهد در 67 داستان زن نویس منتشر شده در اوراق مطبوعاتیِ زنان در فاصله سال های 1289 تا سال 1311 شمسی، موضوع محوری این متون داستانی: حقوق زنان در امر ازدواج- زندگی و طلاق، نقد ازدواج اجباری، ازدواج زودهنگام (کودک همسری) و نقد تعدد زوجات می باشد. همچنین رفتار "مادران نادان" اصلی ترین عامل تیره بختی زنان معرفی شده است.
۵۱۲.

بررسی چالش جرم شناختی تغییر مفهوم زنانگی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 17 - 30

کلید واژه ها: چالش جرم شناختی مفهوم زنانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۸۴
هدف پژوهش حاضر بررسی چالش جرم شناختی تغییر مفهوم زنانگی می باشد. جامعه پژوهش شامل کلیه آثار مفاهیم یا متون مرتبط با زنانگی است. نمونه مورد پژوهش تغییرات مفهوم زنانگی در حوزه جرم شناختی بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفت. داده ها از طریق تحلیل و ترکیب جمع بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد، مفهوم زنانگی بر اساس ساختا ر اجتماعی جامعه شکل می گیرد. این مفهوم چالش بر انگیز است و از قاعده تغییر درگذر زمان مستثنی نیست. مفهوم زنانگی به معنای تفسیر اصول و چارچوب هویت زن، تحت تأثیر پیشرفت تکنولوژی و تبادل افکار بوده است و در دوره های تاریخی شکل دیگری به خود گرفته است. هم چنین یافته ها نشان داد که دید گاه زنان پس از دور شدن از نقش های سنتی و ارتباط بیشتر با جامعه واقعی و مجازی، نسبت به هویت خود تغییر کرده است و زنانی که هویت های زنانه متفاوتی را انتخاب می کنند با تجربیات متفاوتی مواجه می شوند. شکل گیری دیدگاه زن ایده آل، گاهی با سبک زندگی غیرمعمول همراه می شود که با تقویت سه عامل اهداف در دسترس، فقدان حفاظت و مجاورت مجرم، بسترهای بزه دیدگی را فراهم می نماید.
۵۱۳.

اثربخشی قصه گویی فعال بر صداقت و در دانش آموزان دختر دبستانی شهر کازرون

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای زنان دوره ۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) 87 - 99

کلید واژه ها: روش قصه گویی فعال صداقت و راست گویی دانش آموزان دختر دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۷۱
هدف تحقیق حاضر بررسی اثربخشی روش قصه گویی فعال بر صداقت و راست گویی دانش آموزان دبستانی شهر کازرون بود. روش پژوهش حاضر روش تحقیق نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دبستانی شهر کازرون بودند که تعداد 30 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه گواه و آزمایش قرار گرفتند؛ که گروه آزمایش شامل 15 نفر و گروه گواه هم شامل 15 نفر بودند. ابزار تحقیق حاضر شامل پرسشنامه 16 سؤالی صداقت و راست گویی زارع و همکاران (1390) و مطالعه مقدماتی و منابع کتابخانه ای بودند. نتایج نشان داد که بین میانگین تفاضل نمرات پیش آزمون و پس آزمون در گروه گواه و گروه آزمایش تفاوت معنی داری وجود دارد. هم چنین سطح معنی داری تی مستقل برابر با 001/0 به دست آمده و کمتر از مقدار مفروض 5 % است (0.001 > P). صداقت و راست گویی از ویژگی عالی اخلاقی انسانی است و اثربخشی قصه گویی بر زندگی و آینده و راست گویی کودکان یک امر ثابت شده است. هم چنین از فناوری های به روز هم می توان در قصه گویی فعال استفاده کرد. انتخاب برنامه ها و کتاب داستان های مناسب بسیار مفید است.
۵۱۴.

صیانت از شأن اجتماعی و نقش والدینی جوانان و بنیان خانواده در عصر حاضر

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای زنان دوره ۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) 21 - 34

کلید واژه ها: ازدواج جوانان شأن زن و مرد خانواده عفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۵۲
هدف از انجام این پژوهش تبیین علل فروکاستشان اجتماعی و نقش والدینی جوانان است. روش این پژوهش، توصیفی بوده و نوع جمع آوری و تحلیل داده ها کتابخانه ای می باشد. یافته های تحقیق حاکی بر شخصیت جنین، پنجاه درصد از مادر و 25 در صد از پدر تأثیر پذیرفته و والدین حامل بذر زامه و مامه فرزندان هستند. لذا صیانت – کمی و کیفی- از این بذرها وظیفه عقلانی و انسانی افراد و حاکمیت سیاسی است. تا نسلی پاک و سالم و جامعه ای مطلوب به وجود بیاید. از طرفی امروزه اوج حکومت ابلیس، سلب مشروعیت از اموال و اولاد، با ایجاد بستر غذای حرام و شبهه ناک و با دامن زدن به موضوع اختلاط بین زن و مرد؛ و نابودی انسان تحت عنوان سقط جنین می باشد. درنتیجه خطرى که در جهان امروز، نسل بشر را تهدید می کند، تقدّس زدایى از نهاد خانواده و تنزل شأن اجتماعی زن و مرد و نقش پدری و مادری جوانان است. لذا اصلاح راهبردهای بینشی، گرایشی و کنشی و سبک زندگی؛ و فروکاست تأثیرات فرهنگ اومانیستی و فمنسیتی؛ و کاربست پیشنهادات کاربردی؛ موجب افزایش ازدواج جوانان و بهبود وضعیت خانواده ها و فراگیر شدن عفت عمومی می شود.
۵۱۵.

کارآزمایی بالینی در زوجین آشفته: مقایسه اثربخشی درمان دلبستگی _ روایتی و فراتشخیصی یکپارچه بر حس انسجام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 155 - 178

کلید واژه ها: حس انسجام دلبستگی - روایتی زوجین آشفته طرح آزمایشی تک آزمودنی فراتشخیصی یکپارچه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۶۶
درمان دلبستگی _ روایتی و فراتشخیصی یکپارچه، از جمله درمان های یکپارچه نگر هستند که به مؤلفه های روان شناختی، هیجانی و ارتباطی به منظور هدف قرار دادن عوامل مؤثر بر آشفتگی در روابط زوجین توجه دارند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان دلبستگی _ روایتی و فراتشخیصی یکپارچه بر حس انسجام زوجین انجام شد. جامعه آماری، شامل زوج های مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش شهر خرم آباد بود که با روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس، 6 زوج (12 تن) که با توجه به نمره پرسشنامه آشفتگی زناشویی اشنایدر (1997)، جزو زوج های آشفته در روابط قرار می گرفتند - انتخاب شدند و در هر گروه 3 زوج قرار گرفت. طرح پژوهش، طرح آزمایشی تک آزمودنی از نوع خط پایه چندگانه ناهمزمان بود. پروتکل درمانی دلبستگی _ روایتی و فراتشخیصی در دو تا چهار مرحله خط پایه و به ترتیب 14 و 12 جلسه مداخله ی 60 و 90 دقیقه ای و پیگیری دوماهه اجرا گردید. آزمودنی ها به پرسشنامه حس انسجام آنتونووسکی (1987) پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. در گروه دلبستگی _ روایتی، طراز بهبودی برای حس انسجام در مرحله پس از درمان و پیگیری، به ترتیب 36/44 و20/48 درصد بود و در گروه فراتشخیصی یکپارچه در مرحله پس از درمان و پیگیری، 87/54 و 62/61 درصد بود. نتایج حاکی از این است که رویکرد فراتشخیصی یکپارچه و رویکرد دلبستگی _ روایتی، بر افزایش حس انسجام زوج های آشفته اثربخش بودند و رویکرد فراتشخیصی یکپارچه با تفاوت معناداری اثربخش تر از  رویکرد  دلبستگی _ روایتی بر حس انسجام زوج های آشفته است و این نتایج در بررسی های پیگیری نیز ادامه داشت.
۵۱۶.

طراحی و ساخت پرسش نامه نگرش به رفتار فرازناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) 41-67

کلید واژه ها: نگرش رفتار فرازناشویی زنان شهر تهران تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۶۰
مطالعه حاضر توصیفی- پیمایشی و از حیث هدف کاربردی بود. نمونه پژوهش شامل ۴۳۷ نفر از کلیه زنان شهر تهران در سال ۱۴۰۰ بود. در ابتدا با استفاده از جدول مشخصات دوبعدی گویه های پرسشنامه تنظیم شد و برای بررسی روایی سازه، از تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که ۹ عامل با مقادیر ویژه بیشتر از یک، 5/60 درصد از واریانس کل نمره ها را تبیین می کند و ضریب آلفای کرونباخ برای هر یک از مؤلفه ها بیش از 6/0 بود. عامل های این پرسش نامه شامل: «عدم آگاهی و شناخت نسبت به مهارت های زندگی زناشویی، احساس ناخوشی و عدم شادی، نادیده گرفتن ارزش های زندگی متعهدانه، ملال در زندگی زناشویی، عدم شناخت نسبت به ارزش های زندگی مشترک،کنترل گری افراطی، تأثیر موقعیت های وسوسه انگیز، پاسخ به خشم فروخورده، عوامل مرتبط با نیازهای جنسی» است که می توانند علل رفتار فرازناشویی در زنان شهر تهران را تبیین کنند. نتایج تحلیل عامل تأییدی در تمامی موارد بزرگ تر از 5/0 بود و مقادیر پایایی ترکیبی در تمامی مؤلفه ها بزرگ تر از 7/0 به دست آمد؛ بنابراین پرسش نامه مذکور از روایی و پایایی مطلوبی بر خوردار بود و برای تشخیص و بررسی نوع و جهت نگرش نسبت به رفتار فرازناشویی مناسب است.
۵۱۷.

هویت زن محور در جواهرسازی مفهومی: مطالعه موردی آثار سه هنرمند زنِ جواهرساز معاصر (فاطمه دولت آبادی، پگاه وداد، فرزانه داودیان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 123 - 142

کلید واژه ها: جواهر مفهومی بازنمایی جنسیت گفتمان زن محور جواهر معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۹۴
جواهرسازی مفهومی محصول پارادایم «معاصریت» با به چالش کشیدن و نقد مفاهیم و اصول پذیرفته شده در جواهرسازی کلاسیک و مدرن و اولویت قراردادن وجه مفهومی و بیان هنری به مثابه رسانه ای فرهنگی، بستری را برای بیان اندیشه های اجتماعی، سیاسی و حضور کنشگر هنرمندان فراهم ساخته است. جواهر اثری بیانگر و سمبولیک است که دلالت بر ارزش های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دارد. برای زنان جواهرساز، جواهر معاصر زبانی برای بیان ایده هایی است که موقعیت، خواسته ها و آرزوهای آنها را نشان می دهد و نقدها، اعتراض ها و دیدگاه های آنها را بیان می کند. از همین رو نظریه پردازان زن محور و کنشگران هویت جنسیتی به جواهرات توجه ویژه دارند. هدف پژوهش حاضر، مطالعه چگونگی بازنمایی جنسیت و تبیین موقعیت زن در آثار جواهر مفهومی ایران است که با رویکرد روش شناسی تحلیل گفتمان فرکلاف به معناکاوی در دلالت های انتقادیِ جواهر معاصر ایران پرداخته شد. نتایج نشان می دهد جواهرات تنها دلالت بر زیبایی زنانه و اشرافیت نیست، بلکه رسانه ای برای طرح دیگرگون و متفاوت از هویت زن است که با نقد مفاهیمی مانند بی هویتی و کالاانگاری زنان، تبعیض جنسیتی، تحقیر و طردشدگی، کلیشه های جنسیتی (همچون بدن ایدئال، زیبایی، کارکردهای جنسی) و خشونت در فضای عمومی و خصوصی به بازاندیشی آن می پردازند. هنرمندانِ جواهرمعاصر در مقام واکنش به نگاه جنسیتی عمل می کنند و با بیان انتقادی در جریان آگاهی سازی سوژه زنان گام برمی دارند.
۵۱۸.

بازشناسی مفهوم قوامیت مرد بر زن با خوانشی جدید از آیات 19 و 34 سوره نساء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 9 - 29

کلید واژه ها: قوامیت مرد بر زن تحکم مرد بر زن معاشرت به معروف سوره نساء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳
پژوهش حاضر با هدف بازشناسی مفهوم قوامیت مرد بر زن با خوانشی جدید از آیات 19 و 34 سوره نساء به شیوه توصیفی- اسنادی انجام شد. بدین منظور کلیه آثار علمی مکتوب به ویژه کتب تفسیر از سده دوم هجری-قمری تا کنون مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی های انجام شده، مطالعه ای که به طور مستقل موضوع پژوهش حاضر در آن بررسی شده باشد، یافت نشد. نتایج نشان داد که نوع فهم مسئولیت مهم قوامیت مرد بر زن در سده های مختلف، دیدگاه های متفاوتی را در تفاسیر پدید آورده است. بررسی دیدگاه بعضی از مفسرین پیشین تا قرن سیزدهم هجری، نشان دهنده نوعی تحکم و تسلط مرد بر زن است که سوء استفاده از این تعابیر در روابط همسران چالش ایجاد کرده و با معاشرت به معروف در تقابل است. از قرن چهاردهم تعابیر قوامیت مرد بر زن تحول و تجدد قابل توجهی پیدا کرده است؛ نگاه مفسرانی همچون سید قطب، علامه طباطبایی، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله جوادی آملی و غیره با محوریت حق معاشرت به معروف در چگونگی قوامیت مرد بر زن، ضمن انعطاف بخشیدن به مفهوم قوامیت، کانون خانواده را از هرگونه تعابیر تحکمی دور نموده و تعابیری همچون خدمتگزاری، حمایت، سرپرستی، حراست و نظارت را جایگزین آن نموده است.
۵۱۹.

پیش بینی دلزدگی زناشویی، بر اساس طرح واره های ناسازگار اولیه و سرمایه روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 61 - 83

کلید واژه ها: طرح واره های ناسازگار اولیه دلزدگی زناشویی سرمایه روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۳۳
هدف پژوهش، بررسی نقش پیش بینی کننده سرمایه روان شناختی و طرح واره های ناسازگار اولیه در دلزدگی زناشویی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی چندگانه بود. جامعه ی آماری، شامل زنان و مردان متأهل شهر تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد ۲۱۵ تن به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از فرم کوتاه پرسشنامه ی طرح واره یانگ (۱۹۹۴)، پرسشنامه دلزدگی زناشویی پاینز (۱۹۹۶) و پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (۲۰۰۷) به دست آمد. برای تحلیل داده ها، علاوه بر آماره های توصیفی از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد علاوه بر همبستگی معنادار میان حوزه های طرح واره های اولیه و مؤلفه های سرمایه های روان شناختی، طرح واره های حوزه بریدگی و طرد و طرح واره های حوزه محدودیت مختل، به همراه مؤلفه امیدواری پیش بینی کننده معنادار دلزدگی زناشویی بودند. یافته های پژوهش بیانگر این است که طرح واره های حوزه بریدگی و طرد و حوزه محدودیت مختل به همراه مؤلفه امیدواری، نقش معناداری در تبیین دلزدگی زناشویی دارند. بنابراین مشاوران و روان شناسان می توانند در جلسات ارزیابی و درمان زوجین با دلزدگی زناشویی از نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر بهره مند گردند.
۵۲۰.

واکاوی مفاهیم تربیتی فمینیسم در رمان "سیدات القمر" (دختران ماه) اثر جوخه حارثی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال سیزادهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 113 - 143

کلید واژه ها: فمینیسم مفاهیم تربیتی جوخه حارثی رمان سیدات القمر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۷۰
فمینیسم، واژه ای فرانسوی به معنی طرفداری از حقوق زن است ، قدمتی به اندازه تاریخ دارد. به دنبال آن، نقد زن محور بر روی آثار ادبی، نیز شکل گرفت. جوخه حارثی، نویسنده سرشناس عمانی با رمان "دختران ماه" خود که موضوع محوری آن، سه خواهر در روستای عوافی هستند، با رویکردی واقع گرایانه از تجربه های زنانه و مشکلات آن ها در جامعه کوچک و تازه مدرنیته شده روستای عوافی در عمان می نویسد. نگارندگان در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی، سعی می کنند تا با توجه به مفاهیم فمینیستی به کار رفته در رمان به تحلیل نگاه حارثی به زنان و شیوه توصیف او از وضعیت آنان پرداخته و ما در این تحقیق، به مسائل مهمی همچون: سرکوب احساس عشق، ازدواج، زایمان و مادری، تجاوز، طلاق، مردسالاری و رفتار متفاوت با دختران و پسران از بدو تولد، بررسی کنند. بیشترین مفاهیم فمنیستی در این رمان، مربوط به ازدواج ومادر شدن و عشق در میان دختران و حق انتخاب آن ها در مسائل مهم و غیر مهم زندگی شان و خشونت بر زنان و مردان است. در ضمن از تحلیل شخصیت های زنان این رمان چنین به نظر می آید که می توان آن ها را بر اساس دیدگاهشان به سه دسته؛ سنتی، کمی مدرن و مدرن تر تقسیم بندی کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان