نگرش مردسالارانه

عوامل زیادی بر بروز خشونت خانگی و پذیرش آن در زنان تأثیر دارند. یکی از این عوامل، ادراک نادرست زنان از ساختار قدرت در خانواده هست. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر مداخله مبتنی بر تغییر ادراک از ساختار قدرت خانواده بر نگرش به مردسالاری و شفقت خود در زنان قربانی خشونت خانگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی زنان قربانی خشونت خانگی شهر یزد در سال 1399 بودند. براساس طرح پژوهش مطالعه تک موردی، 2 نفر از زنان قربانی خشونت با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و برنامه مداخله ای مبتنی بر تغییر ادراک زنان قربانی خشونت از ساختار خانواده به شرکت کنندگان در 8 جلسه ارائه شد. در این پژوهش از مقیاس خشونت خانگی محسنی تبریزی(1391) و شفقت خود نف(b2003) در طی مراحل خط پایه، درمان و پیگیری، برای جمع آوری داده ها استفاده شد. تحلیل داده ها با کمک روش تحلیل نموداری، شاخص تغییر پایا ودرصد بهبودی انجام شد. شاخص تغییرپایا و روند تغییر نمرات نشان داد که با ادامه یافتن جلسات مداخله، نگرش به مردسالاری و شفقت خود در زنان به ترتیب کاهش و افزایش یافته بود و این تغییر نمرات بعد از پیگیری یک ماهه نیز حفظ شده بود (05/0>p). باتوجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت برنامه مداخله ای مبتنی بر تغییر ادراک زنان قربانی خشونت از ساختار قدرت در خانواده می تواند منجر به تغییر باورهای سنتی و غلط مردسالارانه زنان قربانی خشونت شود و شفقت خود در آن ها را تقویت کند.

پژوهش حاضر، مطالعه کیفی خشونت خانگی علیه زنان با استفاده از روش نظریه زمینه ای است. جمعیت مورد مطالعه زنان متاهل حاشیه نشین شهر خرم آباد می باشد. روش نمونه گیری هدفمند و نظری و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه عمیق بود که بعد از مصاحبه با 20 نفر از این زنان، اشباع نظری حاصل شد. به منظورتحلیل داده ها از رویکرد اشتراوس و کوربین استفاده شد.یافته ها نشان می دهد زنان مورد مصاحبه طیف وسیعی ازخشونت را تجربه کرده اند.پدیده محوری این مطالعه«نگرش مردسالارانه و زنان بی پناه در برابر خشونت»؛ شرایط علی حاکم بر این پدیده،سه مقوله اعتیاد شوهر، مسائل اقتصادی، نگرش مردسالارانه؛ بسترهای حاکم بر این پدیده، مناسبات قدرت،استیلای مردان و فرودستی زنان، عدم حمایت از طرف خانواده و اطرافیان، نبود حمایت قانونی واجتماعی؛ و شرایط مداخله گر پدیده محوری نیز سه مقوله ضعف مهارت های زندگی، ازدواج اجباری و زودهنگام و دخالت اطرافیان می باشد.راهبردهای به کار گرفته شده توسط زنان در مقابل خشونت، کمک از شبکه های حمایتی- خانوادگی، تحمل و کنار آمدن، انزوا و کناره گیری و مقاومت و چاره جویی می باشد که پیامدهایی همچون مشکلات روحی- روانی، آشفتگی جو خانواده و قربانی شدن فرزندان را به همراه داشته است.