فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۳۶۱ تا ۱٬۳۸۰ مورد از کل ۲٬۸۸۶ مورد.
بررسی امکان پارادایم جامعه شناسی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف از این مقاله بررسی امکان پارادایم جامعه شناسی اسلامی در شرایط کنونی با توجه به عدم توافق لازم در پذیرش علم دینی، فقدان فلسفه علوم اجتماعی اسلامی مدون، نبود علمی بنام جامعه شناسی اسلامی و اجتماع علمی پیرامون آن و فقدان سایر شرایط لازم جهت تحقق پارادایم مذکور است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که در بستر تحول از علوم انسانی موجود (با مبانی و رویکرد غربی) به علوم انسانی مطلوب موردنظر (با مبانی و رویکرد اسلامی) با توجه به پسینی و تصادفی بودن امر پارادایم در تاریخ علم، در حال حاضر صحبت از پارادایم جامعه شناسی اسلامی تا چه حد امکان پذیر است؟ چارچوب نظری این مبحث نظریه ی کوهن در تاریخ و فلسفه علم است. روش تحقیق، مطالعه ی اسناد موجود در خصوص مسئله ی پیدایش پارادایم علمی با استفاده از تکنیک فیش برداری از کتب و اسناد موجود است. نتایج بررسی ها مؤید آن است که صحبت از یک پارادایم جدید بدون نقد و ابطال پارادایم های رایج در مواجهه با نیازها و مسائل جدید در میان اعضای اجتماع علمی و پیدایش آن را صرفاً حاصل ترکیب پارادایم های رایج دانستن، اشکالات جدی فلسفی، منطقی و دشواری های عملی به دنبال دارد. در نهایت آسیب هایی به مبانی فکری و اعتقادی پارادایم جامعه شناسی اسلامی در نتیجه ی عدم پذیرش آن به عنوان یک پارادایم جانشین در میان اعضای اجتماعات علمی دنیا به ویژه کشورهای اسلامی به همراه دارد.
چهار روایت در فهم معنای مطالعات میان رشته ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
آیا مطالعات میان رشته ای در دوران معاصر از برداشت یکسانی برخوردار بوده و معنای واحدی برای آنها متصور است؟ امروزه در باب ضرورت مطالعات میان رشته ای تقریباً اجماع قابل قبولی در میان متفکران و صاحب نظران وجود دارد. برخلاف چند دهه قبل دیگر نمی توان از استقلال حوزه های علوم انسانی سخن گفت. این حوزه ها به شدت به هم پیچیده اند و لذا بحث میان رشته ای بحث عام و متعارفی شده است. در این راستا روایت های متعددی در باب معنای مطالعات میان رشته ای وجود دارد. یک روایت در جست وجوی فاکت می کوشد. شیوه علمی فرانسیس بیکن، اصول و پایه های انقلاب رفتاری و الگوی رفتاری در علوم انسانی را می توان در این روایت قرار داد. روایت دیگر در جست وجوی نقد است. متفکرانی چون هربرت مارکوزه، یورگن هابرماس را در این رویکرد می توان جای داد. روایت سوم در جست وجوی معناست. ساختارگرایی فرانسه، هرمنیوتیک و پدیدارشناسی درون این رهیافت قابل بررسی هستند. و بالاخره روایت چهارم در جستجوی روایت است. پساساختارگرایی، ژاک دریدا، میشل فوکو و ژان فرانسوا لیوتار در اینجا قابل بحث هستند. با توجه به اهمیت این رویکردهای کلان و بنیادین در شناخت مطالعات میان رشته ای این مقاله می کوشد پرتوی بر برخی زوایای این رویکردها بیفکند تا امکان بهره گیری از آنها برای شناخت جایگاه مطالعات میان رشته ای در ایران بیابد.
مدل های ارزیابی کیفیت در آموزش عالی بر اساس نیاز مشتریان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۶ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۳
7 - 22
حوزه‌های تخصصی:
مفهوم کیفیت در بسیاری از بخش های جامعه توجه زیادی به خود معطوف کرده است و دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، مرکزی برای یادگیری و تولید دانش از طریق آموزش و فعالیت های پژوهشی هستند. بنابراین، این مؤسسات باید آموزش با کیفیت بالا را متناسب با نیاز مشتریان خود فراهم نمایند؛ به طوری که علاوه بر، برآورده کردن نیازها و انتظارات دانشجویان، به رشد اقتصادی جامعه کمک کنند. بنا بر دیدگاه متخصصان کیفیت، اندازه گیری رضایت مشتریان در مؤسسات آموزشی، یکی از بزرگترین چالش ها در بهبود کیفیت است. هدف این مقاله، معرفی مدل های ارزیابی کیفیت در آموزش عالی بر اساس نیاز مشتریان است. روش کار توصیفی تحلیلی است و برای جمع آوری اطلاعات از کتاب ها، اسناد و مقاله های مرتبط استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مشتریان نظام آموزشی که شامل مشتریان داخلی و خارجی نظام آموزشی هستند، نیازها و انتظارات متفاوتی از نظام آموزشی دارند و شناخت این انتظارات و برآورده ساختن آنها، یکی از ویژگی های اصلی دانشگاه پاسخگو و باکیفیت است.
بررسی و نقد شرح ِدکتر عبدالحسین خسروپناه از «رویکرد استاد مطهری به علم و دین»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
دکتر خسروپناه در کتاب رویکرد استاد مطهری به علم و دین به بررسی آرای مرحوم مطهری در باب علم، دین و مفهوم شناسیِ علمِ دینی پرداخته است. وی ضمن برشمردن چهار نوع رابطه میان علم و دین، به بررسی علل جدایی علم و دین در غرب پرداخته است و متعاقباً ضمن فریضه دانستن علم در سنت اسلامی به توافق علم و دین در این سنت اشاره کرده و دلایل و محاسن این امر را توضیح داده است.
مطهری معیارِ دینی بودن علم را «نافع بودن» آن برای جامعة اسلامی می شمارد و هر علمی را که مقدمة عمل به واجب کفایی و یا عینی باشد، دینی می انگارد. به رویکرد علم شناختی و همچنین معیار استاد مطهری ایراداتی وارد است که خسروپناه بدان ها اشاره ای نکرده است. ایراداتی همچون عدم تمییز بین علوم دقیقه با علوم انسانی و اجتماعی، عدم تمییز بین علم و تکنولوژی، عدم توجه بر ساختار درونی علم و ناکارآمدی معیار نافع بودن در تمییز علم دینی از علم غیر دینی. از نظر مطهری در اسلام رابطة عقل و دین هم رابطة ملازمه است و ریشة تعارضات عقل و دین در غرب به اشکالات و اشتباهات کلیسا برمی گردد.
مبانی فلسفی مردم شناسی علم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در حوزه مطالعات علم، تبیین فلسفی اولین رویکرد به علم بود که از اواخر قرن نوزدهم شروع شد و سبب پیدایش مکاتبی همچون پوزیتیویسم، ابطالگرایی و برنامه های پژوهشی لاکاتوش در قرن بیستم شد. از نیمه دوم قرن به بعد مکاتب هایی همچون مکتب اجتماعی ادینبورا سعی کردند تا تبیین های اجتماعی از علم ارائه دهند. مطالعاتی از این دست، علم را نه صرفا مجموعه ای از گزاره ها بلکه حاصل فعالیت جامعه ای با عنوان جامعه فیزیکدانان، شیمی دانان و... می دیدند که ویژگی های اجتماعی آنها در ظهور و پیدایش نظریه های علمی تاثیری مهم دارند. از دهه هفتاد به بعد رویکرد نوینی به علم به وجود آمد که همچون رویکرد اجتماعی به علم دو ساحت جداگانه برای علم و جامعه قایل نبود که به تاثیر آنها بر یگدیگر بپردازند، بلکه علم را یک «شکل زندگی» می دید که برای فهم آن باید از روش های مردم شناسی استفاده کرد. این روش بدنبال ارائه تبیین فلسفی یا اجتماعی از علم نبود بلکه می کوشید تا توصیفی از فعالیت علمی در جامعه مورد نظر ارائه کند. چنین رویکردی به علم مبتنی بر نگرشی فلسفی خاصی است. این مقاله سعی دارد تا با بیان روش مردم شناسی علم، مقومات فلسفی آن را بر اساس نگرش های فلسفی ویتگنشتاین دوم نشان دهد.
مبانی روش شناختی و فلسفی آموزش از دور، نسل ها و نظریه های آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۶ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۲
107 - 127
حوزه‌های تخصصی:
هدف تحقیق، ارائه مبانی روش شناختی و فلسفی و بیان سیر تحول نسل ها و نظریه های مهم آموزش از دور است. برای انجام تحقیق از منابع هدفمند در دسترس و کتابخانه ای و از شیوه مروری-تحلیلی استفاده شده است. در سال های اخیر، آموزش از دور به عنوان یک نظام آموزشی جدید، به علت داشتن توانایی هایی چون استفاده از فنّاوری های ارتباطی، تعامل هفتگانه، میزان بالای استقلال یاد گیرنده و نبود محدودیت زمانی و مکانی در آموزش، توانسته است برخی از مشکلات نظام آموزش سنتی را حل کرده و به عنوان مکمل و همسو با آموزش سنتی ایفای نقش کند؛ از سوی دیگر، می توان سازه گرایی را به عنوان مبانی روش شناختی، و هستی شناسی را به عنوان مبانی فلسفی این نوع آموزش در نظر گرفت؛ علاوه بر این، این نوع نظام آموزشی در طول پنج نسل دوران رشد و تحول خود، آموزش مکاتبه ای، آموزش رادیویی و تلویزیونی، آموزش مبتنی بر رایانه، آموزش چندرسانه ای و سرانجام آموزش الکترونیکی را طی کرده تا اینکه دارای پایه های قوی نظریه پردازی از جمله نظریه مطالعه مستقل، صنعتی شدن آموزش، تعامل آموزشی، فاصله تراکنشی و نظریه کنترل آموزشی شده است.
آسیب شناسی موانع تدوین پایان نامه در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این تحقیق تلاش می کند تا ضمن شناخت وضع موجود تدوین پایان نامه در دانشگاه های کشور در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی، چالش های موجود در این زمینه را مورد بررسی قرارداده و راه حل هایی ابتدایی نیز ارائه نماید. به منظور بررسی وضع موجود، نمونه ای از پایان نامه های دفاع شده در دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی، امام صادق (ع)، تربیت مدرس، مفید، الزهرا (س) و علوم اقتصادی را مورد بررسی و تحلیل قرارمی دهد. یافته های این تحقیق که بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا به دست آمده اند، نشان می دهد که بخش قابل توجّهی از پایان نامه های دفاع شده به موضوعات اقتصاد متعارف پرداخته و در بهترین حالت همان موضوعات را برای اقتصاد ایران کاربردی کرده اند. از این رو، مواردی که در آن ها مستقیماً به حوزه های مفهومی و کاربردی اقتصاد و بانکداری اسلامی توجّه شده باشد، بسیار محدود است. علاوه بر این، به نظرمی رسد چالش ها و علل معیّنی موجبات ضعف پژوهش را در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی فراهم آورده اند که نمی توان نسبت به آن ها بی تفاوت بود. یافته های این تحقیق دلالت های مشخّصی به منظور اصلاح نظام پژوهش اقتصاد و بانکداری اسلامی در کشور ارائه می دهد.
بررسی عوامل مؤثر بر نگرش دانشجویان رشته های کشاورزی دانشگاه تهران نسبت به آموزش های عملی کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۶ بهار ۱۳۹۲ شماره ۲۱
27 - 39
حوزه‌های تخصصی:
تحقیق حاضر به منظور بررسی عوامل مؤثر بر نگرش دانشجویان رشته های کشاورزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران نسبت به آموزش های عملی کشاورزی انجام شد. تعداد 335 نفر به عنوان نمونه از جامعه آماری (2032 دانشجو از سال های سوم و چهارم کارشناسی رشته های کشاورزی) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب و با ابزار پرسشنامه ای مشتمل بر 19 گویه مورد مطالعه قرار گرفتند. ضریب آلفای کرونباخ (72/0) محاسبه و روایی محتوایی پرسشنامه با نظرخواهی از اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران تأیید شد. رگرسیون چند متغیره برای عملیات آماری استفاده شد و یافته ها نشان داد که نه متغیر علاقه به رشته کشاورزی، قدیمی بودن وسایل، دستگاه ها و تجهیزات آزمایشگاهی، کاهش تعداد دانشجو در هر اکیپ آموزش عملی، شرکت در برنامه آموزش فرآوری مواد غذایی، نامناسب بودن سرفصل دروس عملی، انجام عملیات کشاورزی و تولیدی در محیط های بسته، استاندارد نبودن محیط های کار عملی، عدم علاقه به رشته تحصیلی، منظور نکردن آموزش عملی برای برخی از دروس، بترتیب دارای اثر بوده و 4/40 درصد تغییرات متغیر وابسته نگرش نسبت به آموزش های تجربی کشاورزی را بیان می کند.
تحلیل نقش انبار داده در آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۶ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۳
117 - 146
حوزه‌های تخصصی:
تصمیمات اجرایی، تاکتیکی و راهبردی در هر سازمانی اتخاذ می شوند. در هر سه سطح، نمونه هایی از داده ها یافت می شود که قابلیت تبدیل به ابزار سودمند برای پشتیبانی از تصمیم را دارند. آموزش عالی می تواند از انبار داده در تصمیم گیری بهره گیرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی کاربرد انبار داده در تصمیم گیری در آموزش عالی و مقایسه داده های ارائه شده توسط انبار داده های مراکز آموزش عالی متفاوت است. در این مقاله، از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. در بخش نخست مقاله، مفاهیم و کاربرد انبار داده[1] در تصمیم گیری بیان می شود و سپس معماری انبار داده بیان می گردد. در بخش پایانی، مقایسه تحلیلی میان انبار داده مراکز آموزش عالی متفاوت صورت می گیرد و بخش هایی از انبار داده که برای اغلب دانشگاه ها مناسب است و می تواند به کار رود، پیشنهاد می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در مراکز آموزش عالی به دلیل نیاز های اطلاعاتی کاربرانشان، دیتا مارت[2] های گوناگونی با داده های متفاوت استفاده می شود؛ اما آنها در برخی از فیلدهای فراهم شده نقاط اشتراکی نیز دارند.
<br clear="all" />
1. Data Warehouse
2. Data mart
بررسی میزان آمادگی پیاده سازی مدیریت دانش در دانشگاه پیام نور (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور مرکز- مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۶ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۳
45 - 68
حوزه‌های تخصصی:
امروزه دانش، مهم ترین و با ارزش ترین سرمایه هر سازمانی به شمار می رود. تغییرات سریع و رشد افزون، هر سازمانی را بر آن می دارد تا برای بقاء، تمام تلاش خود را در مدیریت دانش به کار گیرد. دانشگاه ها نیز به دلیل ماهیت عملکردی خود به عنوان مراکز اصلی خلق و اشاعه دانش می توانند بیشترین بهره را از مدیریت دانش ببرند. در راستای اجرای مؤثر مدیریت دانش، بررسی اولیه پیاده سازی آن از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ لذا در این پژوهش، به بررسی میزان آمادگی زیرساخت های اساسی پیاده سازی سامانه مدیریت دانش (فرهنگ و عوامل انسانی، ساختار و فرایند ها، زیرساخت فنی) و رتبه بندی این عوامل از نظر درجه اهمیت در دانشگاه پیام نور مرکز- مشهد پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری، اعضای هیأت علمی دانشگاه پیام نور مرکز- مشهد هستند و نظر همه اعضای جامعه آماری پیمایش شده است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش، از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده است و سؤالات این پرسشنامه با الگوبرداری از پرسشنامه های مشابه داخلی و خارجی و بررسی متون مدیریت دانش طراحی شده است. روایی پرسشنامه، از نوع روایی صوری و محتوایی است و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است. تحلیل نتایج حاصل، حاکی از آن است که دانشگاه در ابعاد “فرهنگ و عوامل انسانی”، “زیرساخت فنّاوری اطلاعات” و “ساختار و فرایند ها”، برای پیاده سازی مدیریت دانش در سطح نامطلوبی قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون رتبه بندی (آزمون فریدمن) نشان داد که “فرهنگ و عوامل انسانی” با اهمیت ترین عامل و “ساختار، و فرایندها” کم اهمیت ترین عامل هستند.
دیدگاه دانشجویان کارشناسی درباره نقش و جایگاه کتابهای درسی الکترونیکی در نظام آموزشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه نگرش دانشجویان کارشناسی نسبت به کتاب الکترونیکی در درس «مقدمات، روشها و فنون تدریس» انجام شده است. روش: روش پژوهش شبهتجربی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی هستند که درس «مقدمات، روشها و فنون تدریس» را در نیمسال دوم سال تحصیلی90-89 انتخاب کردند. نمونه تحقیق شامل یک کلاس درس «مقدمات، روشها و فنون تدریس» بود که بهصورت هدفمند انتخاب گردید. تعداد دانشجویان این کلاس 32 نفر بودند که به صورت تصادفی به دو گروه آزمون و گواه تقسیم شدند. ابتدا از هر دو گروه، پیشآزمون نگرش در شراط یکسان به عمل آمد. سپس گروه آزمایش در معرض متغیر مستقلی به نام کتاب الکترونیک قرار گرفت و طی3 جلسه با نرمافزار کتاب الکترونیک محققساخته آموزش دیدند و گروه گواه با کتاب چاپی آموزش دیدند. به منظور بررسی تغییرات حاصله، در پایان 3 جلسه، پسآزمون نگرش از هر دو گروه گرفته شد. برای تحلیل دادهها از آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس چند متغیره استفاده گردید. یافتهها: یافته ها نشان داد که نگرش دانشجویان گروه آزمون در مقایسه با گروه گواه به طور معناداری تغییر یافته و مثبت شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش، برتری نگرش دانشجویانی را نشان داد که از طریق کتاب الکترونیکی آموزش دیده بودند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر نشان میدهد که کتاب الکترونیک میتواند خیلی زود برای متعلمان جا بیفتد و مقاومت اولیه آنها نسبت به آن به راحتی از بین برود. لذا بر اساس نتایج به دست آمده میتوان استفاده از کتاب الکترونیکی را به عنوان ابزاری مفید در آموزش پیشنهاد کرد.
مؤلفه های اخلاق حرفه ای آموزشی اعضای هیأت علمی و اولویت بندی آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۶ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۲
41 - 62
حوزه‌های تخصصی:
پژوهش حاضر، به دنبال بررسی شناسایی مؤلفه های اخلاق حرفه ای آموزش و اولویت بندی آنهاست. روش پژوهش توصیفی و جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه شاهد می باشند که نیمی از آنها به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که اعتبارش از دید متخصصان مورد تأیید قرار گرفته و پایایی آزمون با ضریب آلفای کرونباخ علمی87/0 تعیین شد. در تحلیل داده های حاصل از ابزار پژوهش طی برنامه SPSS از انواع آزمون های آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. که نهایتاً 24 مؤلفه اخلاق حرفه ای آموزش توسط اعضای هیأت علمی مورد شناسایی قرار گرفت که مهمترین مؤلفه، مسؤولیت پذیری اساتید در قبال آموزش صحیح به دانشجویان بیان شده است. بهترین راهکار برای بهبود این امر، تلاش در جهت تهیه و تدوین منشور اخلاقی با عنوان منشور اخلاق حرفه ای آموزش در دانشگاه است
حرفه علمی (دانشگاهی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۶ بهار ۱۳۹۲ شماره ۲۱
61 - 88
حوزه‌های تخصصی:
آموزش عالی با توجه به ویژگی هایی مانند گستردگی اهداف؛ عدم وجود مکانیسم های اعمال فشار و کنترل از بالا، اثر قوی بر تعیین اهداف سایر حرفه های علمی، مدیریت و هدایت مؤسسات شناخته می شود. برخی معتقدند که مفهوم مفرد حرفه دانشگاهی (علمی) ممکن است یک تصور غلط باشد و حرفه آکادمیک به سختی می تواند با تنش های زندگی دست و پنجه نرم کند، و از این رو در معرض خطر است؛ در مقابل بعضی بر پویایی آن تأکید می کنند. بحث ها در خصوص حرفه علمی به صورت روشن با توده ای شدن آموزش عالی و گرایش به جامعه "یادگیرنده مادام العمر" یا جامعه اطلاعاتی گره خورده است. تغییر ماهیت و نقش دانش در جامعه به نظر می رسد که با تغییر در آموزش عالی (و تعامل با جامعه) و حرفه علمی همراه بوده است. بحث های بسیاری در خصوص ماهیت حرفه دانشگاهی مطرح است و در دو دهه گذشته با تغییر نگاه به علم و فنّاوری، حرفه علمی نیز دچار تحول شده است. در مقاله ای که پیش رو دارید، ضمن مرور شکل گیری حرفه دانشگاهی، بحران ها و چالش های پیش رو مورد تحلیل قرار گرفته است.
تلفیق الگوهای سنتی و متجدد آموزش عالی علوم انسانی در ایران: تحلیلی جامعه شناختی از تجربه دانشگاه امام صادق (ع) در اجرای میان رشته ای های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
پس از انقلاب شکوهمند اسلامی در ایران دغدغه تلفیق الگوهای سنتیِ آموزش عالی علوم انسانی که از حوزه های علمیه برآمده بودند با الگوهای مدرن که به دانشگاه ها تعلق داشتند به صورتی جدی توسط سیاست گذاران علم مطرح شد. این دغدغه ای بود که در بسیاری از کشورهای اسلامی که نهادهای سنتی دیرپایی در آموزش عالی علوم انسانی داشتند وجود داشت و در برخی به صورت عملی تجربه شده بود. برخی تجربه های عملی اولیه در ایران پس از انقلاب از آنجا که تلاش داشت شکل خاصی از تلفیق پیش گفته را اجرا نماید چالش هایی برانگیخت. با توجه به آنکه در طول سی سال حیات آموزش عالی در ایران پس از انقلاب اسلامی، تجربه هایی متفاوت از تلفیق میان الگوهای سنتی و متجدد آموزش عالی علوم انسانی به محک آزمون نهاده شده است این مقاله در تلاش است به مدد استفاده از مفهوم فضا در جامعه شناسی و روش تحلیل تأملی و با استفاده از برخی داده های تاریخی گونه ای خاص از این تجربه را که در دانشگاه امام صادق (ع) رخ داده است تفسیر نماید. نتایج نشان می دهد در دانشگاه امام صادق (ع) عدم اتکای صرف به تلفیقِ مبتنی بر طراحی برنامه های درسی میان رشته ای و تلاش برای خلق فضایی تلفیقی توانسته تجربه ای موفق در تلفیق الگوهای سنتی و متجدد آموزش عالی علوم انسانی در ایران به وجود آورد.
نگاهی بر هستی شناسی نسل سوم آموزش از دور با تأکید بر هستی شناسی نظام آموزش از دور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۶ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۴
71 - 95
حوزه‌های تخصصی:
هدف این مقاله، بررسی هستی شناسی نسل سوم آموزش از دور با تأکید بر بررسی هستی شناسی نظام آموزش از دور ایران است. در این پژوهش از روش تحلیلی و توصیفی برای بررسی اسناد و منابع موجود استفاده شد. باتوجه به جست وجوی به عمل آمده راجع به مبحث مورد بررسی، پژوهش های مرتبط و مدونی انجام نشده است. بررسی ها نشان داد که دیدگاه حاکم بر نسل سوم آموزش از دور برگرفته از مکتب یا فلسفه پست مدرن است که بر حقیقت چند وجهی تأکید کرده و در صدد برآورده کردن ایده های بشر دوستانه به منظور رفع نابرابری هاست. بیشترین تأکید آموزش از دور این نسل، تأکید بر استفاده از آموزش تعاملی است. در مقابل فلسفه نظام آموزشی ایران و به تبع آن سیستم آموزش از دور ایران، واقع گرایی اسلامی است. طبق این فلسفه، واقعیت خارج از ذهن وجود دارد و حقیقت ثابت و جهان شمول است. هر چند بر اساس این دیدگاه، انسان از کرامت والایی برخوردار است و ضرورت توجه به نیازهای متفاوت انسان و توجه به اراده انسانی در تعیین سرنوشت خویش از اهمیت والایی برخوردار است، اما بین نظر و عمل فاصله زیادی وجود دارد. آموزش از دور ایران هنوز در نسل دوم، یعنی نسل چندرسانه ای یا رسانه های غیر تعاملی، به سر می برد و برای ورود به نسل سوم، یعنی آموزش مجازی رفع موانع اجرایی از جمله تمرکز زدایی، ایجاد همکاری بین متخصصان آموزش و مهندسان فناوری و تغییر در نگرش مدیران، تغییر در سرفصل ها و به ویژه ایجاد زمینه درک جامع و تخصصی از مفهوم آموزش از دور، ضروری است.
نظام معنایی گفتمان «اسلامی سازی علم»
حوزه‌های تخصصی:
تأثیر تعامل علم و دین، به ویژه اسلامی سازی علم در تحقق آینده مطلوب جهان اسلام، موجب بیان آرای متفاوت و بحث های گسترده از سوی اندیشمندان مسلمان شده است. ثمره این مبحث در پیشرفت جامعه مسلمانان، منوط به گزینش برترین نظر و نیل به اتفاق نظر دراین باره است. با این اوصاف، مسئله اصلی، عدم حصول اتفاق نظر در این حوزه است که ظاهراً یکی از مهم ترین عوامل آن، عدم شناخت جامع از رابطه علم و دین، به ویژه اسلامی سازی علم است؛ زیرا مسلماً شناخت عمیق و دقیق از جوانب یک موضوع، زمینه ساز گزینش مطلوب و حصول اتفاق نظر اندیشمندان خواهد بود. بنابراین، در بررسی حاضر بر گفتمان «اسلامی سازی علم» که قائل به اسلامی سازی علم مدرن و یکی از گفتمان های مطرح درباره رابطه علم و دین در جهان اسلام است، تمرکز شده است. با استفاده از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه، نشانه های اساسی که توسط این گفتمان، مفصل بندی شده و نظام معنایی آن را شکل داده، موردبررسی قرارگرفته است. با توجه به نشانه های مهمی مانند تمدن اسلامی، علم اسلامی و نقد تمدن و مدرنیته غربی که در نظام معنایی این گفتمان، مفصل بندی شده است، می توان گفت که تحقق تمدن نوین اسلامی، اسطوره و چشم اندازی است که گفتمان مذکور برای آینده جهان اسلام متصور است. در این مسیر، گفتمان فوق، علوم انسانی مدرن را نامطلوب دانسته و به میدان گفتمانی طرد کرده است و قائل به تولید علوم انسانی اسلامی یا اسلامی سازی آن است. این گفتمان هرچند جهت دهی اسلامی به علوم طبیعی را مطرح می کند، علوم تجربی نوین را مفصل بندی کرده است و از آن برای تحقق چشم انداز مطلوب سود می جوید.