فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۹۰۱ تا ۵٬۹۲۰ مورد از کل ۷۳٬۹۱۴ مورد.
۵۹۰۱.

کانت و سکولاریسم اخلاقی

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق اخلاق سکولاریستی کانت نقد عقل عملی خودمختاری ارادة انسانیت قانون طبیعت کشور غایات قانون کلی اخلاقی خدا و اخلاق دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱۷
این نوشتار بر آن است تا به نقد اخلاقی سکولاریستی «ایمانوئل کانت» بپردازد. اخلاق کانت یک اخلاق وظیفه‌‌گرایانة سکولاریستی است که براساس آن، وظیفه و تکلیف اخلاقی را عقل عملی آدمی، بدون استعانت از دین مشخص می‌کند. او در‌این‌باره پنج صورت‌بندی ارائه می‌دهد که اگر دستورالعملی بتواند در قالب این پنج صورت‌بندی درآید، اخلاقی و درغیراین‌صورت، غیراخلاقی خواهد بود آن‌ها عبارتنداز: 1. صورت‌بندی قانون کلی. 2. صورت‌بندی قانون طبیعت. 3. صورت‌بندی غایت فی‌نفسه بودن انسان. 4. صورت‌بندی خود مختاری اراده. 5. صورت‌بندی کشور غایات. این پنج صورت‌بندی به‌شکل مختصر مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌اند. در پایان به این نتیجه رسیده‌ایم که هیچ کدام از این صورت‌بندی‌ها را نمی‌توان معیار درستی برای اخلاقی‌بودن قرار داد.
۵۹۰۵.

تربیت اجتماعی از منظر نهج البلاغه

کلید واژه ها: تربیت اجتماعی اهداف تربیت اصول تربیت روش های تربیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۳۶۱۰ تعداد دانلود : ۲۹۷۰
از منظر امام علی(ع) هر کدام از اعضای جامعه عضوی از پیکرة امت اسلامی اند که دارای ارتباط عمیق و صمیمی و دارای حقوقی متقابل نسبت به یکدیگرند. تربیت اجتماعی نیز در پی آن است تا بین مسلمانان همبستگی و اتحاد به وجود آید، افراد نسبت به امور جامعه اهتمام بورزند، با انصاف و عدالت خواهی حقوق دیگران را رعایت نمایند، در انجام امور اجتماعی همکاری و تعاون داشته باشند و به برقراری روابط مهرآمیز و معاشرت با دیگران بپردازند. به همین سبب، در این نوشتار مفهوم، اهداف، اصول و روش های تربیت اجتماعی از منظر نهج البلاغه مورد بررسی قرار می گیرد.
۵۹۰۶.

علم الهی از دیدگاه صدر المتالهین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختیار ملاصدرا علم الهی قضا قدر عنایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۱۱
علم الهی یکی از پیچیده ترین مباحث الهیات خاص در باب صفات الهی است. ملاصدرا با استفاده از مبانی و اصول ویژه فلسفه خود، از جمله قاعده «بسیط الحقیقه» نظریه نوینی را در باب علم واجب تعالی به ماسوی عرضه داشته است. بر این اساس، خداوند در مرتبه ذات خویش، به جمیع ماسوی علم اجمالی (بسیط) دارد، که در عین حال، کاشف از تفاصیل ماسوی است. وی همچنین بر پایه اصول فلسفی خویش، از ذاتی بودن و ضروری بودن علم الهی دفاع می کند. هر چند در حکمت صدرایی، علم خداوند به ماسوی علمی ذاتی و بسیط است، اما از آنجا که مشاهد و مظاهر و مجاری حق تعالی متعددند، به اعتبار تعدد معلوم و در مقام کثرت، می توان علم حق تعالی را دارای مراتبی دانست که عبارتند از: عنایت، قضا، قدر، قلم، لوح و دفتر وجود
۵۹۱۰.

تبیین معرفت نفس از دیدگاه علّامه طباطبائی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عالم مثال عالم عقل معرفت شهودی تجلی اطلاق تقیید فناء فی الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰۶ تعداد دانلود : ۱۵۷۷
یکی از مسائل بنیادین در عرفان عملی، «معرفت شهودی نفس» میباشد. فیلسوفان و عرفا از دیرباز موضوع معرفت نفس را در کانون توجهات و تأمّلات خویش قرار داده اند. شاید بتوان ریشه های این مبحث را در آثار سقراط جست وجو نمود. وی بر این جمله بسیار تأکید داشت که «خود را بشناس». فیلسوفان پس از او، از ارسطو گرفته تا فارابی، ابن سینا، شیخ اشراق، میرداماد، ملّاصدرا، ملّاهادی سبزواری و علّامه طباطبائی، در آثار خود به این موضوع اهتمام ویژه داشته اند. سؤال اصلی این پژوهش این است که آیا انسان میتواند تمام مراتب و لایه های وجودی خویش را شهود نموده و آنها را به فضیلت برساند؟ و راه رسیدن به این مطلوب چیست؟ روش به کار رفته در این پژوهش روش عقلی ـ تحلیلی است. علّامه طباطبائی با الهام از مبانی عرفانی و تجربه شخصی خود از «معرفت شهودی نفس» تبیینی نظام مند از معرفت نفس ارائه نموده اند. حاصل این مقاله، تلاش برای بازپژوهی و بازکاوی دیدگاه علّامه است. همچنین در پرتو آثار اهل معرفت، «مراتب معرفت نفس»، که به چهار مرتبه «مثالی»، «عقلی»، «فناء فیاللّه» و «صحو بعد المحو» تقسیم میگردد، نیز تبیین شده است.
۵۹۱۳.

واکاوی واژه سفیه در آیه «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَکُمُ الَّتی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیاما»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شبهات قرآنی آیه 5 نساء مصداق سفیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۲۱
ازجمله آیاتی که به عنوان دستاویزی برای مخالفان اسلام و مدعیان دفاع از حقوق زنان جهت شبهه پراکنی قرار گرفته آیه: « وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَکُمُ الَّتی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیاما » است. موضوع این آیه ندادن اموال خویش به سفیهان است. مفسران در بیان چیستی مصداق سفیه در تفسیر آیه، تلاش هایی نموده اند اما با توجه به اقوال تفسیری صحابه و تابعین، برخی مفسران موفق عمل نکرده اند و همین امر سبب شده تا مخالفان، زن را مصداق سفها در آیه دانسته و از این طریق به اسلام طعنه زنند. بر اساس تحقیق انجام شده در این زمینه می توان گفت: با توجه به سیاق آیات، معنای لغوی «سفه» و کاربرد این واژه در قرآن و روایات مربوطه، سفیه در آیه شریفه دارای معنای عام بوده و هر فرد کم خرد و غیر رشید اعم از زن و مرد و کودک را شامل می شود. این مقاله ضمن گزارش و نقد دیدگاه های مفسران، در صدد پاسخگویی به شبهه مذکور و ارائه نظر صحیح است.
۵۹۱۵.

اخلاق فضیلت مدار و نسبت آن با اخلاق اسلامی

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق اسلامی اخلاق فضیلت مدار اخلاق فلسفی اخلاق افلاطونی اخلاق یونانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰۴ تعداد دانلود : ۱۳۵۷
در برابر دو نظام «اخلاقی تکلیف گرا» و نتیجه گرا در غرب، دهه های اخیر شاهد احیای مجدد نظامی اخلاقی شده که به جای «کنش» بر «منش» تأکید دارد و به اخلاق فضیلت مدار (Virtue ethics) نامور شده است. مسلمانان از گذشته با روایت افلاطونی این نظام آشنا بوده و با تعدیلی اندک، آن را بر اخلاق اسلامی منطبق دانسته اند.این مقاله میکوشد تا نسبت این اخلاق را با اخلاق اسلامی بررسی کند و صحت ادعای یگانگی آن دو را محک بزند؛ به همین سبب، نگارنده بحث را از معادل یونانی فضیلت (آرته) آغاز می کند و معنای آن را در فرهنگ یونانی تحلیل کرده، فضائل اصلی در این نظام اخلاقی را براساس متون اصلی اخلاق فضیلت مدار نشان می دهد. آن گاه سیر این نظریه در جهان اسلام را پی می گیرد و جایگاه مقبول آن را در میان عالمان مسلمان باز می تاباند. سرانجام مدعای اصلی این مقاله (ناسازگاری روایت یونانیِ اخلاق فضیلت مدار با ارزش های اخلاق اسلامی) بیان می شود و نگارنده برای اثبات آن، سه دلیل اصلی پیش می کشد: نُخست آنکه، فضائل اصلی در اخلاق یونانی، سکولار و دنیوی است. دوم آنکه، فضائل چهارگانه اصلی در این نظریه، جامع فضائل اصلی اسلامی نیستند. سوم آنکه، معنای این فضائل در اخلاق یونانی با معنای آنها در نظام اخلاق اسلامی سخت متفاوت است. دشواری فضائل چهارگانه، مغایرت نفس شناسی با نفس شناسی قرآنی است.
۵۹۱۹.

بررسی تطبیقی تربیت دینی در اسلام و مسیحیت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: اسلام مسیحیت تربیت دینی روش های تدریس ابزارهای شناخت منابع شناخت محتواهای درسی ارزش های تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹۹ تعداد دانلود : ۱۳۵۳
هدف از این تحقیق، استخراج و تبیین وجوه مشترک تربیت دینی در ادیان اسلام و مسیحیت میباشد. بدین منظور، آیات و روایات اسلامی با انجیل و متون دینی مسیحی در زمینه های تعریف تربیت دینی، اهداف تربیت دینی، معلم محوری یا شاگردمحوری در تربیت دینی، ابزارها و منابع شناخت در تربیت دینی، روش های تدریس و محتواهای درسی در تربیت دینی، و ارزش های تربیتی مورد مقایسه قرار گرفته اند. نیل به یک الگوی تربیت دینی مشترک، که هدف اصلی تحقیق حاضر بوده است، خواهد توانست راه را برای تفاهم و وحدت بیشتر جوامع مسلمان و مسیحی باز نموده و مبنایی برای الهام نحوه تربیت دینی جوامع مذکور فراهم سازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان