درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰٬۵۶۱ تا ۱۰٬۵۸۰ مورد از کل ۷۸٬۴۹۳ مورد.
۱۰۵۶۱.

تحلیل محتوای مؤلفه های تربیت مبتنی بر محبت و مهرورزی بر اساس قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 9 - 52

کلیدواژه‌ها: ابعاد تحلیل محتوا تربیت قرآن کریم محبت مهرورزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۸۳
یکی از بهترین شیوه ها در تعلیم و تربیت استفاده از محبت است. ذهن پاک و شفاف دانش آموز بر پایه محبت و مهرورزی نهادینه شده است. برداشت های ذهنی و فکری دانش آموز از مفاهیمی چون محبت و مهرورزی با توجه به مشاهدات، مطالعات و آموخته های کلاسی می باشد. لذا شایسته است متولیان آموزشی محبت و مهرورزی را به عنوان زیربنای نظام تعلیم و تربیت مورد توجه قرار دهند. پژوهش حاضر کیفی بوده و به شیوه تحلیل محتوا، بررسی اسنادی و پدیدارشناسی انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع و مستندات علمی معتبر مرتبط با پژوهش، و کلیه خبرگان حوزه تعلیم و تربیت بوده است که نمونه بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها فیش برداری، چک لیست تحلیل محتوا و سؤالات مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. یافته های پژوهش نشان می دهد که تربیت مبتنی بر محبت و مهرورزی دارای ابعاد هستی شناسی، انسان شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، زیست شناسی، جامعه شناسی، روان شناسی و مقوله دینی است. بر اساس این ابعاد 60 مؤلفه اصلی استخراج گردید.
۱۰۵۶۲.

تبیین اثبات مالکیت در رویه قضایی ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 11 - 1

کلیدواژه‌ها: مال مالکیت تصرف اثبات مالکیت خلع ید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۷ تعداد دانلود : ۲۱۵۲
مالکیت رابطه ای حقوقی است که بین شخص و مال ایجاد می شود. مالکیت دارای عناصری می باشد که هر مالکی می تواند از این عناصر بهره ببرد از جمله حق استعمال، حق استثمار و حق اخراج از ملکیت. پیشینه مالکیت را می توان در حقوق رومی و حتی حقوق ایران که به دوران زرتشتیان و اشکانیان بر می گردد، جستجو کرد. مالکیت می تواند به روش های گوناگونی ایجاد گردد که از جمله این روش ها می توان به احیاء اراضی، حیازت آبهای مباح و همچنین عقود و تعهدات اشاره نمود. در بسیاری از مراجع قضائی دعوایی با عنوان «اثبات مالکیت » مطرح می شود و دادگاه ها در مورد قابلیت استماع آن اختلاف دارند. برخی با توجه به اصل قابلیت استماع دعاوی، این دعوا و دعاوی مرتبط با آن، مانند تنفیذ قولنامه را می پذیرند. در مقابل، نظم حاکم بر طرح دعاوی، نفع در پذیرش دعوا و واجد اثر بودن آن، اصل تاسیسی بودن احکام و ضرورت ایجاد نظم حقوقی تازه در روابط اشخاص، از جمله دلایلی است که پذیرش دعوای اثبات مالکیت را دشوار و با جمع شدن دلایل دیگر، غیرممکن می کند. به نظر ما و با توجه به تعدد روابط حقوقی و پیچیدگی آنها، نفی یا پذیرش مطلق این دعوا، صحیح نیست. هرچند باید اصل را بر غیر قابل پذیرش بودن آن دانست اما از قابلیت طرح دعو ای اثبات مالکیت، به صورت استثناء و در برخی از وضعیت های حقوقی خاص می توان دفاع نمود.
۱۰۵۶۳.

بررسی ابعاد کیفری مجازات ابراز همدردی هنرمندان در سوگ خواننده وابسته به سازمان تروریستی مجاهدین خلق (منافقین)

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم خرداد ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 21 - 10

کلیدواژه‌ها: سازمان مجاهدین خلق تروریست جرم تبلیغ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۴۶۳
سازمان تروریستی مجاهدین خلق( منافقین) که به عنوان یک سازمان ضد استبدادی علیه حکومت پهلوی و ضد امپریالیستی علیه منافع آمریکا ایجاد شد، تا امروزکه به نیرویی وابسته و تحت الحمایه آمریکا و عربستان تبدیل شده است، مسیر درازی را پیموده و جنایات فراوانی را مرتکب و بیش از 17000 شهید بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل نموده است. در 17 خرداد سال 1399خانم شهلا صافی ضمیر( ملقب به مرجان)که خواننده و بازیگر قدیمی ایرانی بوده در لس آنجلس آمریکا فوت نموده و حسب آنکه ایشان از لحاظ سیاسی وابسته به سازمان تروریستی مذکور بوده اند، سازمان یاد شده نام تعدادی از هنرمندان داخلی کشور را منتشر نموده که در مرگ یکی از اعضای این سازمان به سوگ نشسته و ابراز همدردی نموده اند. در کشور ایران، قانون مجازات اسلامی( تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده مصوب 1375)ماده 500، برای فعالیت های تبلیغی به نفع گروه ها و سازمان های مخالف نظام جرم انگاری گردیده و برای این فعالیت های تبلیغی مجازات تعیین نموده است. لذا این مقاله با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی، مجازات یا عدم مجازات ابراز همدردی هنرمندان با مرگ خواننده قبل انقلاب را مورد بررسی قرار داده است.
۱۰۵۶۴.

بررسی ارزش اخلاقی غیبت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 33-46

کلیدواژه‌ها: ارزش اخلاقی قرب الهی غیبت مذموم غیبت ممدوح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۲۵۰
عالمان اخلاق، یکی از ناهنجاری های اخلاقی در حوزه زبان را «غیبت کردن» از دیگران برمی شمارند. درباره غیبت، پرسش هایی اساسی مطرح است: از جمله اینکه آیا غیبت کردن همواره بد است، یا ممکن است در برخی موارد، خوب تلقی شود؟ پاسخ به این پرسش، بر اساس معیارهای مختلف قابل تبیین است. در این پژوهش، بر اساس معیار قرب الهی به این پرسش پاسخ داده شده است. تحلیل گزاره های اخلاقی بر اساس این معیار، به این نتیجه رهنمون می شود که غیبت کردن بسته به شرایط واقعی، می تواند دارای ارزش اخلاقی مثبت یا منفی باشد. بنابراین، غیبت را می توان به دو دسته مذموم و ممدوح تقسیم کرد. به همین دلیل، در مواردی که غیبت موجب صلاح واقعی فرد و جامعه است، خوب و در شرایطی که موجب فساد اخلاقی فرد و جامعه است، بد می باشد. بر اساس این معیار، تمام استثنائاتی که در باب غیبت بیان شده را می توان مصادیقی از غیبت مذموم شمرد که منجر به مفاسد واقعی فردی و اجتماعی می شوند. روش این نوشتار، کتابخانه ای توصیفی تحلیلی است.
۱۰۵۶۵.

عوامل زمینه ساز تسلط شیطان بر انسان؛ با تأکید بر دیدگاه علامه مصباح یزدی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 5-18

کلیدواژه‌ها: شیطان هوای نفس دنیا تربیت اخلاقی سقوط اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۵ تعداد دانلود : ۳۹۱
این پژوهش با هدف بررسی عوامل زمینه ساز تسلط شیطان بر انسان، با تأکید بر دیدگاه علامه مصباح یزدی(قدس سره) انجام شده است. از آنجاکه قرآن کریم کمال نهایی انسان را قرب الهی می داند، راه رسیدن به کمال نهایی و سعادت، اطاعت و عبادت خداست. اما این سعادت به دلائلی دچار انحراف می گردد، به گونه ای که انسان دچار سقوط اخلاقی می شود. یکی از عوامل انحراف از این مسیر، شیطان است. هدف از این پژوهش، آشنایی هر چه بیشتر خواننده با عوامل زمینه ساز تسلط شیطان می باشد تا انسان با آشنایی آن در مسیر تربیت اخلاقی، دچار انحراف و سقوط اخلاقی نگردد. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی تبیینی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، به عوامل زمینه ساز تسلط شیطان بر انسان و سقوط اخلاقی انسان بپردازد. یافته های پژوهش حاکی از این است که غفلت زدگی، هوای نفس، دنیای مذموم، حذف عنصر تزکیه و تربیت، همنشینی با اهل لهو، اختلال در قوای ادراکی، وهم و خیال، ترک اعمال صالح و التذاذ از حرام، آرزوهای طولانی، غضب، تنهایی، بیکاری، عُجب و لذت بردن از مدح و ثنای دیگران از عوامل زمینه ساز تسلط شیطان است.
۱۰۵۶۶.

Inner Peace and its Significance Factor and Stability in the Pure Life(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۸, Issue ۲۷, Summer ۲۰۲۱ 13 - 27

کلیدواژه‌ها: Peace Inner Peace Pure Life

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۲۶۳
As Muslims, we find inner peace in the remembrance of our Creator ”Zikr”. People search for peace in many things; Some of them try to find calmness and serenity in reading books. Whether it’s non-fiction, fiction, or the many genres available, they seek peace in reading them. Perhaps it is a book on crime investigation, or mysterious and fantasy worlds. We must remind ourselves that reading the Quran and traditions and Bible proves for us that  the key for the world peace and any external and real peace is the inner peace. Those who want to be peace makers and peace keepers should be able first to make peace within themselves and with themselves then they are able to be activists in the field of peace. Our religious leaders and saints were real peace makers and peace keepers because they had merely this capacity. When we read about life of our Prophet  and the household we find that all of them were prominent peace makers. Examples mentioned in this research are the glorious messenger of God Muhammad and Imam Ali and Imam Hassan and Imam Hussein and Imam Mahdi and Bible. Also some verses of Holy Quran and traditions are surveyed here and also some opinions of modern and contemporary Psychologists are cited  for more certainty.
۱۰۵۶۷.

تفسیر آیه 37 سوره احزاب بر مبنای مطالعه انتقادی گزارش های تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 174 - 198

کلیدواژه‌ها: زید بن حارثه زینب بنت جحش ازدواج پیامبر و زینب نهاد تبنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷۷ تعداد دانلود : ۴۰۳
آیه 37 سوره احزاب به ماجرای ازدواج پیامبر (ص) با زینب می پردازد، ماجرایی که یکی از مسائل بحث انگیز در تاریخ زندگی پیامبراست و به رغم آن که دست مایه طعن طاعنان علیه آن حضرت بوده کمتر موضوع پژوهش انتقادی تاریخی قرار گرفته است. متأسفانه گزارش های تاریخی در باره این موضوع به سان بسیاری از موضوع های دیگر به شدت مغشوش و متعارض است و از خطا و تحریف و اغراض مذهبی مصون نمانده است. در این پژوهش ابتدا با رویکردی نقادانه و از منظر تاریخی به بررسی گزارش های این ماجرا و عناصر مرتبط با آن پرداخته کوشیده ایم روایتی به سامان و عاری از تهافت به دست دهیم. سپس در پرتو یافته های تاریخی با رویکرد زمینه گرا و معناشناسی شناختی به بررسی آیه ۳۷ سوره احزاب که ناظر به همین ماجراست، پرداخته ایم. در پرتو یافته های تاریخی فوق و رویکرد زمینه گرا و معناشناسانه می توان تفسیری به سامان و سازگار از آیه ۳۷ سوره احزاب به دست داد. یکی از مهم ترین علل تهافت در روایات تاریخی درباره ازدواج پیامبر (ص) و زینب و نیز روایات تفسیری مربوط به آیه ۳۷ سوره احزاب، فضیلت تراشی های خاندانی و انگیزه های مذهبی بوده است.
۱۰۵۶۸.

بازآفرینی هوشمند واژگان در فضای دیجیتال: گذری بر مراسم رونمایی پایگاه لغت نامه بر خط قاموس نور

نویسنده:
منبع: ره آورد نور سال بیستم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۷۶ (پیاپی ۹۳) 20-25
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۳۹
مهرماه سال جاری (1400 ه ش)، در مؤسسه لغت نامه دهخدا مراسم رونمایی از پایگاه لغت نامه برخط قاموس نور به شکل مجازی (پخش زنده) و با حضور حداقلی میهمانان، پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی برگزار شد. سخنرانان این مراسم، دکتر محمود بیجن خان، رئیس مؤسسه لغت نامه دهخدا و مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی، و دکتر محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و نیز حجت الاسلام والمسلمین مسیح توحیدی، متکفل پروژه بودند که در این آیین رونمایی، مطالبی را در حوزه زبان فارسی و قابلیت های وبگاه قاموس نور بیان نمودند.
۱۰۵۶۹.

The Quranic Word mawālī in Zachariah’s story: Seeking an Ethiopian Connection(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Quran and Religious Enlightenment, Volume ۲, Issue ۱ - Serial Number ۳, December ۲۰۲۱ 165 - 176

کلیدواژه‌ها: priestly division New Testament John the Baptist etymology

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۷۳
The meaning of the word mawālī used on the Quranic verse 19:5 and the thing which is inherited by John was a subject of debate in exegetic literature, without any clarification about its lexical origin. In this survey, the main question is about the lexical origin of the word, as well as the cultural roots of the position which the story is speaking of. Also, the article is seeking a proper understanding of the word and the verse being relevant to the context and make the Zachariah’s story in the Sura 19 consistent.Concerning methodology, the article uses etymology of keyword mawālī based on comparative Semitic studies from one side and clarification of the story as a whole by a comparison between the Quranic account with relevant passage in the New Testament and some connected material in Jewish literature. According to given evidence, the word mawālī in the verse 19:5 is supposed to be a term coming from the New Testament. The basis is the Geez word mawāʿǝl meaning 'daily (duties)', used in Ethiopian version of Gospel of Luke to refer to ‘priestly division’ in Jewish tradition. The secondary layer is South-Arabian and Ethiopian root meaning 'to guard' which contaminated to the previous term and relates to the Jewish Rabbinic term mišmārōt. It is a Christian-Jewish blending appeared in pre-Islamic Ethiopia. Then, the Quranic word mawālī in the verse 19:5 was not a regular Arabic word, but a Judeo-Christian arabicized term with Ethiopian origin.  
۱۰۵۷۰.

جبران خسارت قربانیان زیست محیطی در فقه و حقوق بین الملل محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 125 - 143

کلیدواژه‌ها: جبران خسارت قربانیان زیست محیطی فقه حقوق بین الملل محیط زیست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۲۷۳
زمینه و هدف: توجه بشر به رفاه مادی و پیشرفت اقتصادی خود، مسائل و جبران خسارت زیست محیطی را به یکی از مهم ترین دغدغه های بشری تبدیل کرده است. در این مقاله تلاش شده به بررسی جبران خسارت قربانیان زیست محیطی از منظر فقه و حقوق بین الملل پرداخته شود. مواد و روش ها: مقاله پیش رو توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی موضوع پرداخته است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد در فقه نیز مانند اسناد بین المللی، جبران خسارت قربانیان زیست محیطی جایگاه ویژه ای دارد. در فقه از قواعدی کلی چون قاعده اتلاف، قاعده تسبیب و قاعده لاضرر، ضرورت جبران خسارت قربانیان زیست محیطی قابل استنباط است. در حقوق بین الملل نیز اصل جبران خسارت قربانیان زیست محیطی بر پایه نظریاتی چون تقصیر و خطا، در اسناد مختلف پذیرفته شده و اعاده به وضعیت سابق، پرداخت غرامت، رضایت زیاندیده و تعهد به پیشگیری از مهمترین روش های جیران خسارت قربانیان خسارت زیست محیطی است. ملاحظات اخلاقی: در مراحل مختلف نگارش مقاله، اصول اخلاقی و علمی از جمله بهره گیری علمی و دقیق از منابع علمی رعایت شده است. نتیجه گیری: عدم امکان تعیین دقیق میزان خسارت و گاها عدم امکان جبران خسارت به صورت اعاده به وضعیت سابق از چالش های فرارو در زمینه جبران خسارت قربانیان زیست محیطی در حقوق بین الملل است. جبران خسارت زیست محیطی بر اساس قواعد موجود مسئولیت مدنی مانند تقصیر، پاسخگو نبوده و لازم است هم در حقوق داخلی و هم در اسناد بین المللی به مسئولیت مطلق توجه شود.
۱۰۵۷۱.

سیمیائیه التواصل غیراللفظی فی روایه حربُ الکلبِ الثانیهُ لإبراهیم نصرالله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی السردانیة العربیة جلد ۲ الربیع و الصیف ۱۴۴۳ شماره ۲ (پیاپی ۴) 140-167

کلیدواژه‌ها: السردانیه العربیه السیمیائیه العلامه فیلهم وونت التواصل غیراللفظی إبراهیم نصرالله حرب الکلب الثانیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۲۹۱
تم دمج العلامات على نطاق واسع فی حیاه الإنسان کأداه مهمه لنقل الرسائل والمعنى. فیما یتعلق بهذا، حاول علم السیمیائیه أن یصف موقف العلامات فی حیاه الإنسان الیومیه خلال فک رموز العلامات فی الظواهر المختلفه. لإبراهیم نصرالله أعمال رائعه حصدت العدید من الجوائز فی مهرجانات مرموقه. روایه حرب الکلب الثانیه من أعماله التی حازت على جائزه بوکر باللغه العربیه، مما یبرز الحاجه إلى البحث عنها. حاولت الدراسه الحالیه دراسه هذه الروایه باستخدام الطریقه السیمیائیه من أجل فهم هذه الروایه بشکل أفضل، وتحدید وتصنیف الأدوات والقنوات التی استخدمها الکاتب لروایه السلوکیات غیر اللفظیه لشخصیاته. تظهر نتائج البحث أن إبراهیم نصرالله فی هذه الروایه الفانتازیه، التی تحمل موضوعاً ملیئاً بالخوف والقلق، قد استخدم حقول دلالیه مرتبطه مثل الغضب والقلق والخوف والمفاجأه فی مواقف مختلفه. کما أن له قدره خاصه على وصف الشخصیات والمشاهد، وباستخدام عناصر مختلفه، یخلق جواً من الخوف والقلق للقارئ، مما یفاجئه بأحداث مختلفه. توضح دراسه نص الروایه أن المؤلف قد استخدم ما مجموعه 135 علامه غیر لفظیه فی هذه الروایه، والتی تحتوی وظیفه الاستبدال على معظم الوظائف وقد تم استخدام وظیفه التأکید 3 مرات فقط. وتشیر النتائج إلى أن السلوکیات الصوتیّه تلعب الدور الأهم فی إیصال معانی العلامات غیر اللفظیه. استخدم نصرالله الحقول الدلالیه ذات الصله فی مواقف مختلفه. الغضب، وبالتالی، الصراخ هو أحد أکثر المواضیع المستخدمه فی هذه الروایه وضوحا. یسبب خوف الناس وقلقهم من کونهم مثل بعضهم البعض فی الشعور بالکراهیه. بالإضافه إلى ذلک، حب راشد لزوجته خالد. فی المشاهد المختلفه للروایه، یلعب التفکیر أیضا دورا لا یمکن الاستغناء عنه. المفاجأه هی موضوع آخر شائع الاستخدام فی هذه الروایه لأن جو الروایه جعل هذا أمرا لا مفر منه. بشکل عام، یمکن الاعتراف بأن نصرالله یمتلک إتقانا خاصا فی جذب الجمهور لقراءه الروایه. أیضا لإبراهیم نصرالله قدره خاصه فی توصیف الأشخاص والمشاهد؛ خلق نصرالله باستخدام عناصر مختلفه، جوّاً مرعباً من القلق والتوتر للقارئ، مما یفاجئ القارئ بأحداث مختلفه.
۱۰۵۷۲.

مفهوم عرفانی فقر در ادعیه صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دعاپژوهی سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 15 - 35

کلیدواژه‌ها: فقر غنا وجود جهل تدبیر صحیفه سجادیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۲۷۴
انسان ها در قرآن کریم، فقرا به خدای متعال معرفی شدهاند. این صفت در عرفان اسلامی بسیار مورد توجّه قرار گرفت. عارفان فقر را در توصیف ممکنالوجود از آن جهت مهمّ میدانند که حکایت از احتیاج تامّ مظاهر به مُظهر دارد. فقیر موجودی است که نه فقط در ایجادش محتاج موجِد خود است بلکه در بقا نیز آن به آن و لحظه به لحظه به علّت مبقیه محتاج است. فقر در ادبیات دعایی شیعه و در ادعیه مأثوره نیز به کرّات بیان شده است. مسئله این پژوهش کاوش معنای فقر در دعاهای صحیفه سجادیه است. هدف نهایی تحقیق آن است که کشف نماید آیا فقر تمجید شده در میراث دعایی مأثور، همان فقر مورد نظر عارفان مسلمان است. از همین رهگذر به روش تحلیلی و با رفتن به سراغ منابع کتابخانهای این مسئله مورد کاوش قرار گرفت. دریافت نهایی پژوهش این است که فقر در ادعیه به دو قسمت فقر مذموم، یعنی عدم اکتساب ثروت حدّاقل به میزان کفایت و فقر ممدوح به معنای کشف وابستگی و فقر ذاتی خویش به خدای متعال است. در چنین مقامی است که عارف، با قبول عبودیت که جبر ناگزیر حاصل از وصول به فناست، اراده خود را به مراد خویش یعنی خدای متعال میفروشد و تدبیر امورش را به او وامی نهد.
۱۰۵۷۳.

On Motahhari's Theodicy of Hell

نویسنده:
منبع: Theosophia Islamica, Vol ۱,No ۱, Issue ۱, (۲۰۲۱) 127 - 139

کلیدواژه‌ها: Hell Theodicy Divine Justice punishment Motahhari

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۱۳
One of the main problems for the doctrine of the traditional view of hell is Proportionality objection. It claims that eternal punishments for finite crimes of human beings cause undue harm and therefore are incompatible with divine justice. The proportionality principle states that the degree of punishment that a person justly merits must be proportionate to the level of his wrongdoing. One of the common ways to respond to this objection is rejecting the retributive nature of hell. Morteza Motahhari denied retributivism by distinguishing between the criminal system of the world and hereafter. He believed punishments in hell are identical to human deeds and they are nothing more than spiritual aspect of them. Regarding this view which is called 'Self-imposed punishments', God is not the punisher of the sinners, and the residents of hell suffer from their sinful actions. This paper begins with examining Motahhari's metaphysical theory of punishment as a theodicy of hell. Then I will discuss a modal argument against his theory. I shall argue there is not a necessary correlation between crimes and punishments. My conclusion is that Motahhari's theodicy would be undermined God's moral perfection either therefore it does not get God off the moral hook.
۱۰۵۷۴.

جایگاه و اهمیت امنیت اجتماعی در اسلام

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم شهریور ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 77 - 68

کلیدواژه‌ها: امنیت امنیت اجتماعی قرآن و امنیت پیشوایان معصوم (ع) و امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴۹ تعداد دانلود : ۶۰۸
امنیت یکی از نیازهای اساسی انسان و حتی سایر موجودات زنده است. جامعه بشری در سایه امنیت است که می تواند در راه پیشرفت و ترقی گام بردارد. حتی واژه «مؤمن» از «أمن» گرفته شده و می توان گفت در نبود آن، انسان باایمان به سعادت و نیکبختی کامل نمی رسد. نویسنده در این مقاله برآنست تا با بررسی و پژوهش در آیات قرآن کریم و احادیث منقول از پیشوایان معصوم (ع) و با روش تحلیلی- توصیفی، رویکرد دین مبین اسلام را درباره امنیت بررسی و تبیین کند. شواهد مورد بررسی بیانگر آن است که آیین اسلام، وجود امنیت را برای بشر لازم می داند. حتی در آیاتی از قرآن، نه تنها وجود امنیت را در این دنیا ضروری دانسته بلکه در جهان آخرت آن را از نعمت های بهشتی به حساب آورده است. نیز روایات متعددی از پیامبر گرامی اسلام (ص) و امامان معصوم (ع) و در ادعیه منقول از ایشان در باره جایگاه و اهمیت امنیت و بویژه امنیت اجتماعی صحبت شده است.
۱۰۵۷۵.

مولوی، اثیری، معماری (اندیشه ی مولوی و نسبت آن با آفرینش گری معمار)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادیان و عرفان تطبیقی دوره ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 65 - 81

کلیدواژه‌ها: مولوی عرفان معماری انسان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۳۷
معماری پدیده ای در ارتباط با انسان است و می بایست با وی محقق شود، ازاین رو پرداختن به موضوع انسان به عنوان معرفت پایه در روند آفرینش گری معمار، امری انکارناپذیر است. در این خصوص فهم مراتب معماری در ارتباط با مراتب وجودی انسان، اهمیت بسیار خواهد داشت.با توجه به اینکه تعریف از انسان و تلقیات از وی، گاه بسیار متفاوت است، تفاوت در درک از معماری نیز بسیار طبیعی خواهد بود. برای فهم آفرینش گری در معماری که با فرهنگ، مذهب و هنر سرزمین ایران سنخیت داشته باشد و درعین حال بتوان آن را با دانش امروزی ارتباط داد، بررسی آثار و اندیشه های مولوی یاری رسان خواهد بود. عرفان با هنر معماری پیوند نزدیکی دارد. دیدگاه و تفکر عرفانی فراتر از زمان و مکان است، ازاین رو می تواند تاریخ و جغرافیای عالم را در بر گیرد. او نظریه پرداز معماری نیست؛ اما در اثر شگرف خود مثنوی به دلایل گوناگون، به تصریح یا به تلویح، به عمد یا غیر عمد، به معماری توجه کرده است. این ویژگی را می شود در چند مرتبه مشاهده کرد: خبر دادن از عالم معماری ای که در آن می زیسته؛ به کار بردن صورت های معمارانه ی خیال در سخن؛ برقرار کردن نسبت میان معماری و هستی؛ پیش نهادن نظرهای کلی که به معماری هم تعمیم پذیر است؛ دعوت به ذکر خدا به واسطه ی معماری. در این پژوهش کوشش می شود تا فهم آفرینش گری در معماری را از خلال اندیشه های مولوی دریابیم.  
۱۰۵۷۶.

تعارض دادگاه ها و تعارض قوانین درباره نفقه در حقوق اتحادیه اروپا، پروتکل 2007 کنوانسیون لاهه و حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) سال ۲۶ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷۴ 228 - 201

کلیدواژه‌ها: نفقه دادگاه صالح قانون حاکم صلاحیت اضطراری حاکمیت اراده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۳۴۲
حمایت از منافع مشروع اشخاص خصوصی و ایجاد ثبات و قابلیت پیش بینی در روابط برون مرزی مستلزم توجه توأمان به قواعد تعارض دادگاه ها و قواعد تعارض قوانین است. یافته های این مقاله نشان می دهد که قاعده های صلاحیت در موضوع نفقه، اعم از تعیین دادگاه صالح یا قانون حاکم، می بایست بر ارتباط و تعلق دعوی نسبت به کشور معین مبتنی باشد. این قاعده ها در پروتکل 2007 کنوانسیون لاهه و مصوبه 2009 اتحادیه اروپا درباره دادگاه صالح و قانون حاکم در موضوع نفقه به سوی محل سکونت عادی طلبکار گرایش یافته است. همچنین در پرتو گسترش حاکمیت اراده، طرفین دعوی انفاق اجازه یافته اند تا به طور محدود به انتخاب دادگاه صالح و قانون حاکم بپردازند. به علاوه اهتمام دولت ها به تضمین حق دادرسی منصفانه باعث شده است تا یک دادگاه بتواند علی رغم فقدان صلاحیت، به طور استثنایی به دعوی مطروحه رسیدگی نماید. در حقوق ایران، قواعد تعارض دادگاه ها با ارجاع به محل اقامت خواهان به عنوان ضابطه نهایی، فاصله چندانی با اسناد بین المللی ندارد. ولی در تعارض قوانین، اتکای حقوق ایران به تابعیت زوج یا تابعیت ابوین، تفاوت های قابل توجهی با پروتکل لاهه و مصوبه اتحادیه اروپا ایجاد کرده است.
۱۰۵۷۷.

روش شناسی ابن صدیق الغماری در کشف و تصحیح علل متن حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 309 - 338

کلیدواژه‌ها: احمد بن محمد بن صدیق الغماری المداوی لعلل الحدیث علل الحدیث علل متنی تصحیح علل پالایش حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۳۷۹
ابن صدیق الغماری از محدثان معاصر اهل سنت و از بزرگان مدرسه حدیثی مغرب و از معتقدان به پالایش حدیث است. وی پس از سال ها پژوهش و تدریس حدیث در الازهر و طنجه، با روش شناسی مبتنی بر عدم تقلید از محدثان بزرگ به علل الحدیث به عنوان یکی از دشوارترین علوم حدیثی وارد شده است. او به شکل کاربردی با استدلال، اجتهاد و پرهیز از تقلید، بسیاری از روایات نبوی مُعَلَّل را تصحیح کرده اما به واسطه آراء حدیثی و فقهی خاص خود، از طرف سلفیه و وهابیون به مخالفت با سنت متهم شده است. بررسی نویسندگان مقاله نشان می دهد ابن صدیق از منتقدان جدی محدثانی است که در مطالعات حدیثی، صرفاً به سند اهتمام داشته اند. او با اجتهاد و بهره گیری از قواعد حدیثی ادراج، توجه به معنای واژگان، نکاره در متن، رکاکت معنوی، ترکیب حدیث، تقطیع، ناسخ و منسوخ، همانندسازی و اضطراب در متن، به تصفیه احادیث نبوی با رویکرد به متن، اقدام کرده است. عمل وی در حفظ و دفاع از سنت نبوی، از دو جنبه تصحیح روایاتی که محدثان متقدم اهل سنت تضعیف کرده اند و یا تضعیف برخی از روایاتی که اکثریت آنان صحیح دانسته اند، قابل توجه است. با توجه به نظرات وی در حدیث و قرابت آن ها با آراء شیعی، بررسی و مطالعه آثار وی ضروری به نظر می رسد. در راستای این هدف، پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، رویکرد او را در کشف و تصحیح علل متنی با تکیه بر کتاب المداوی لعلل الحدیث، مورد بررسی قرار داده است.
۱۰۵۷۸.

مریم مجدلیه در متون آپوکریفا از نگاهی زنانه نگر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادیان و عرفان سال ۵۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 151 - 133

کلیدواژه‌ها: الهیات فمینیستی اناجیل آپوکریفا زن و دین مریم مجدلیّه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۷ تعداد دانلود : ۴۱۲
دین و پیوند آن با فرهنگ از نگاهی نو می تواند در تبیین جایگاه زنان در جامعه بررسی شود؛ به ویژه آنکه غالب متون دینی به دست مردان نگاشته شده و این تلقی مردانه از دین بر وضعیت زنان تاثیر نهاده است. در مطالعات فمینیستی، نگرشی جدید در خصوص بررسی نقش زنان در متون دینی، جهت احیای تجارب دینی زنانه شکل گرفت تا به این واسطه جایگاه زنان در جامعه دینی بهبود بخشیده شود. از این رو، در مطالعات مسیحی نه تنها این موضوع در بازخوانی زنانه از عهد جدید مورد توجه قرار گرفت، بلکه در سایر متون دینی از جمله متون آپوکریفا نیز چنین کوششی فراگیر شد. در این زمینه، پژوهشگران بر این باور هستند که گرچه متون آپوکریفا اعتبار متون رسمی را نداشته اند، به جهت روایتی متفاوت از جامعه صدر مسیحیت، از آنجایی که بازتاب دهنده تفکر بخشی از نخبگان آن روزگار هستند، از منظر علمی جهت مطالعه افکار و عقاید جامعه مسیحیت نخستین از اهمیتی خاص برخوردارند. در این متون چنین برمی آید که در میان زنان آن زمان، مریم مجدلیه شخصیتی جنجالی بوده است. با بررسی دیدگاه نویسندگان این متون، می توان به الگوی مناسبی از تجارب دینی زنانه در آن دوره دست یافت. در پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، پس از بیان چگونگی رابطه مریم مجدلیه با عیسی مسیح نگرش جدیدی درباره شخصیت مریم مجدلیه از نگاه زنانه نگر در چهار محوری که مورد توجه متفکران فمینیست قرار گرفته است، به دست می دهیم.
۱۰۵۷۹.

جستاری بر مبانی، اصول و روش های پرورش حبّ ذات متعالی از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال شانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 27 - 51

کلیدواژه‌ها: حب ذات حب ذات متعالی تربیت اسلامی مبانی اصول روش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۳۶۸
بررسی مبانی، اصول و روش های پرورش حبّ ذات متعالی از دیدگاه اسلام، هدف اصلی مقاله حاضر است. برای نیل به این هدف از روش توصیفی−تحلیلی، استنتاجی و نقد درونی استفاده شده است. یافته های به دست آمده، بیانگر آن است که در ارتباط با حب ذات، رویکردهای مختلفی از قبیل خودگروی اخلاقی و خودگروی روان شناختی وجود دارد که با دلایل مستدل مورد نقد قرار گرفتند. به نظر می رسد رویکرد «حب ذات متعالی» براساس آموزه های اسلام، یک نگاه کلان و همه جانبه به بحث حب ذات دارد. در این راستا، با ابتنا به حب ذات الهی، ابتدا اصول رشد متعالی، نوع دوستی و حب الهی استنباط و سپس، روش های تربیتی خدا آگاهی، خودآگاهی، ارتقاء من متعالی، رشد متوازن شخصیتی؛ داشتن هویت اخلاقی باز، ارج نهادن به احساسات انسانی؛ ابتنای محبت به دیگران بر پایه محبت الهی و تکیه گاه قرار دادن خداوند در زندگی به عنوان نتایج حب ذات متعالی براساس دیدگاه اسلام استخراج شدند. پیشنهاد می شود که اسناد فرادستی نظام آموزش وپرورش با توجه به مؤلفه های حب ذات متعالی نقد و بررسی شده، مؤلفه های حب ذات متعالی در برنامه درسی پنهان و آشکار بررسی شود. از جمله پیشنهادات کاربردی، فراهم کردن بسترها و انگیزه های لازم در نظام تعلیم وتربیت برای حرکت به سمت حب ذات متعالی؛ ترویج نوع دوستی، دیگرگرایی و هویت باز اخلاقی در آموزش وپرورش رسمی و غیررسمی است.
۱۰۵۸۰.

تحلیل نشانه شناختی چگونگیِ وحی بر اساس «مدل یاکوبسن» و با تکیه بر مفهوم نزول از منظر ایزوتسو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰شماره ۴۶ 59 - 80

کلیدواژه‌ها: وحی الفاظ قرآن نشانه شناسی نزول ایزوتسو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۳۴۵
اشاره به نزول وحی بر قلب پیامبرگرامی اسلام(ص) در آیاتی از قرآن، سبب ورود برخی نظرات در باب عدم وحیانی بودن الفاظ قرآن به مطالعات قرآنی معاصر شده است. در مقابل، گروهی از اندیشمندان نیز با تکیه بر دانش هایی که از گذشته رایج بوده، ادله ای جهت پاسخگویی به این دیدگاه ها ارایه کرده اند. از آنجایی که در دوره معاصر ، دانش های جدیدتری مانند زبانشناسی ظهور یافته، بررسی نزول وحی با تکیه بر این علوم نیز در کنار دانش های پیشین حائز اهمیت است. پژوهش حاضر، با تکیه بر رویکرد نشانه شناسی که از شاخه های زبانشناسی است، به بررسی وحی از منظر قرآن پرداخته و آرای محققانی چون یاکوبسن و ایزوتسو را در این باره مورد تحلیل قرار داده است.یافته های حاکی از ارتباط عمودی میان گیرنده و فرستنده وحی در مدل یاکوبسن و اختلاف سطح وجودی ایشان است. از منظر ایزوتسو در پدیده وحی،کانالی ویژه جهت ارتباط یکطرفه از سوی فرستنده ایجاد شده است. با عنایت به این که کانال ارتباطی ویژه بوده، انتقال پیام نیز در قالب نشانه های قابل فهم برای بشر (الفاظ و جملات عربی) صورت گرفته است. این امر بیانگر وحیانی بودن الفاظ قرآن است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان