درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۳۲۱ تا ۸٬۳۴۰ مورد از کل ۷۳٬۹۷۵ مورد.
۸۳۲۱.

تبیین رابطه پیر و مرید در اسرار التوحید به مثابه همتایی برای بازی هرمنوتیکی در جهت رهایی از سوژه محوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات عرفانی بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۳ ۳۹۲-۳۶۷

کلید واژه ها: اسرار التوحید بازی هرمنوتیکی تعلیم پیر به مرید سوژه محوری گادامر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۳۱
نحوه تعلیم پیر به مرید در اسرار التوحید به گونه ای است که می توان آن را با بازی هرمنوتیکی گادامر که هدف نهایی از مطرح ساختن آن، رهایی از «سوژه محوری» است، تطبیق داد. گادامر رهایی از «سوژه محوری» را به عنوان غایت نهایی در ذیل مفهوم «بازی» که آغازی برای ورود به بحث هنر است، مورد توجه قرار می دهد. در حقیقت این غایت، مقابله ای با عقلانیت «سوژه محور» در تفکر مدرن است. هدف از تطبیق رابطه پیر و مرید با بازی هرمنوتیکی معرفی عرفان اسلامی (به خصوص عرفان رایج در خراسان) به عنوان همپای هنر یونانی در حذف تفکر «سوژه محوری» است که این هدف از طریق روش های تحلیلی-تطبیقی-توصیفی دنبال می شود. حکایات اسرار التوحید به عنوان متنی عرفانی ویژگی های بازی هرمنوتیکی را به نحو کاملی (البته در ذیل معرفت شناسی عرفانی و نه هنر) پوشش می دهند. از جمله ویژگی های بازی گادامری که در اسرار التوحید وجود دارد، عبارت اند از: استقلال بازی از بازیکنان، امر غیرجدی و جدیت در بازی، نحوه حضور تماشاگر، غایت بازی و در نهایت حذف سوژه.
۸۳۲۲.

بررسی تأثیر تغذیه بر ابعاد روانی و معنوی انسان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۰شماره ۱۴ 351 - 373

کلید واژه ها: قرآن روایات اهل بیت تغذیه آثار روانی آثار معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۹۸
سلامتی در اسلام مفهوم وسیع و فراگیری دارد و فقط به سلامتی جسم محدود نیست؛ بلکه ابعاد روانی و معنوی انسان را نیز در بر می گیرد. توجه به آداب تغذیه در تأمین سلامت روان انسان بسیار موثر است. در این راستا پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و ابزار کتابخانه ای و با استناد به روایات اهل بیتD و انطباق یافته ها با دستاوردهای علمی و به برخی آثار تغذیه بر پاره ای از ابعاد روانی و معنوی انسان، پرداخته است. نتایج یافته ها حاکی از آن است که تغذیه در دو بُعد روانی و معنوی انسان اثرگذار بوده و در بُعد روانی، به تأثیرات تغذیه مناسب در خلق وخوی انسان از جمله زدودن اندوه، کنترل خشم و غضب اشاره شده و در این میان، تأثیرات تغذیه بر ابعاد معنوی انسان همچون تأثیر تغذیه در تعلیم و تربیت، اصلاح نابهنجاری های رفتاری و معنوی و کنترل انگیزه های شهوانی که مقدمه عمل صالح و در نهایت عبادت و زهد ورزی می باشد مورد بررسی قرار گرفته است که انکارناپذیر است و این ارتباط دوسویه و متقابل جسم و روح مقتضی آن شده که در میان آموزه های اهل بیتD توصیه های هدایت بخشی در این زمینه ارائه شود.
۸۳۲۳.

تحلیل تاثیر امضای تجاری برند در صنعت هتل داری

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم دی ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 38 - 32

کلید واژه ها: مشتری مداری هتل داری برند مراجعه مجدد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۲۵
صنعت گردشگری از جمله صنایع مهم و درآمدزایی است که کشورهای توسعه یافته این صنعت را در کشور خود به لحاظ برنامه ریزی های اولیه، فراهم آوری امکانات اولیه، جذب گردشگر، هتلداری و... مورد توجه خاص قرار داده اند. با توجه به تأثیرگذاری برندها در ذهن مشتریان و مسافران، در این مطالعه عناصر مهم که در توسعه برند یک هتل اثرگذار است با هدف بررسی تحلیل مسیر تأثیر امضای تجاری برند بر توصیه برند و مراجعه مجدد در صنعت هتلداری انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی عِلّی است. جامعه آماری این پژوهش، میهمانان هتل جواد مشهد هستند که با استفاده از قاعده - 5برابر 238 نفر به روش نمونه گیری غیر تصادفی انتخاب شدند. در این تحقیق برای مقایسه متغیرهای تحت بررسی، پرسشنامه تلفیقی امضای تجاری برند، آگاهی از برند، شهرت برند، مراجعه مجدد و توصیه برند مورد استفاده قرار گرفته است. استمرار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی گردید و روایی محتوایی این پرسشنامه نیز توسط اساتید دانشگاهی و متخصصان و کارشناسان این حوزه مورد تائید و تصدیق قرار گرفت و همچنین روایی عاملی انجام شد، بنابراین هیچکدام از گویه های پرسشنامه حذف نگردید. نتایج این پژوهش نشان داد امضای تجاری برند بر آگاهی از برند به میزان 0.39 تأثیر دارد و آگاهی از برند بر شهرت برند به میزان 0.62 تأثیر دارد و شهرت برند بر مراجعه مجدد و توصیه برند به ترتیب به میزان 0.48 و 0.52 تأثیر دارد.
۸۳۲۴.

بررسی اغراض ثانویه جمله های خبری در جزء 28 قرآن کریم

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در آموزه های قرآن و سنت سال چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸ 123-150

کلید واژه ها: خبر اغراض ثانویه قرآن جزء 28

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۲۰۷
بلاغت کتاب پروردگار در سه هنر بزرگ معانی و بیان و بدیع متجلی است. یکی از موضوعات مهم علم معانی، معانی ثانویه جملات است و منظور از آن پیام محوری و نهایی است که در واقع مقصود اصلی گوینده است و معنی ظاهری یعنی اخبار و پیام رسانی را تحت شعاع قرار داده است. منظور از معانی ثانویه جملات، مقاصدی غیر ظاهری است که گوینده به خاطر آن جمله را ایراد می کند. قرآن پژوه در مطالعات تفسیری خود باید به معانی ثانویه آیات که قطعا در افاده پیام نهایی سهم بسزایی دارند، توجه کافی مبذول دارد و نیز دقت کند که این معنا نتیجه نهایی مفهوم همه ی جمله است. خداوند از بیان جملات خبری اغراضی دارد که گاهی هدف اصلی است و گاهی بیانگر اهداف دیگری دارد. در این مقاله ابتداء تعاریف و اصطلاحات مرتبط با موضوع تعریف و بررسی شد سپس از تمامی سوره های جزء28 یک یا دو نمونه آیه ای که جمله ی خبری در آن دارای معنای ثانویه بود آورده شده است. و این نتیجه حاصل شد که جملات خبری در اکثر آیات این جزء، معنای ثانویه دارند و چون مضامین سوره-های این جزء مختلف و متنوع است خداوند برای بیان تاثیر گذارتر آنها اغراض ثانویه ای را در ظاهر جاگذاری نموده است و همین ازعوامل جاودان شدن قرآن است.
۸۳۲۵.

شاخصه های اخلاقی کارگزاران در بیانیه گام دوم با تأکید بر نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰شماره ۱۵ 124 - 149

کلید واژه ها: اخلاق کارگزاران حکومت اسلامی نهج البلاغه بیانیه گام دوم انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۲۳۶
رهبران ، مسئولان و کارگزاران دولتی و غیردولتی از مهم ترین خواص افراد حکومت در نهادینه کردن و تقویت اخلاق جامعه اند. طبق منشور اخلاقی امام علیA در نهج البلاغه و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ، رهبر حکومت اسلامی که در رأس کارگزاران و متصدیان امور عامه مردم قرار دارد ، باید سه اصل مهم اخلاقی عزّت ، عفّت نفس و ساده زیستی که اصول محوری تمام فضایل و مکارم اخلاقی کارگزاران است را دارا باشد. یافته های پژوهش حاضر که با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با روش و تکنیک اسنادی و بهره گیری از نهج البلاغه و مراجعه به منابع مکتوب دینی و بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی سامان یافته است ، نشان می دهد که در حوزه اخلاق فردی ، کارگزاران با خودسازی و ایجاد جامعه بر اساس مبانی اسلام ، می توانند تمدن عظیم اسلامی را ایجاد کنند. این امر با خصلت خاص نیرومندی در دین و دوراندیشی کارگزاران محقق خواهد شد. برای هر یک از کارگزاران اعم از نظامیان ، قضات و داوران ، مدیران و کارمندان ، نمایندگان و دبیران ، بازرگانان و صاحبان صنایع در نهج البلاغه و بیانات رهبری ، مبانی اخلاقی تبیین شده است و رعایت و پایبندی به هر یک از آن ها زمینه ساز تمدن عظمای ولایت و امامت امام عصر (عج) خواهد بود.
۸۳۲۶.

بررسی اصل تربیتی تدریج در قرآن، مبتنی بر تحلیل و نقد دیدگاه مفسران قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علم و دین سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 1 - 25

کلید واژه ها: اصول تربیتی اصل تدریج مفسران قرآن علوم تربیت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۹ تعداد دانلود : ۲۱۴
اصول تربیت بواسطه حلقه واسط بودن بین مبانی و اهداف تربیتی یکی از مباحث مهم و کاربردی در تعلیم و تربیت می باشد. یکی از اصول تربیت، اصل تدریج می باشد که مورد توجه بسیاری از اندیشمندان متقدم و متأخر تربیت قرار گرفته است. در قرآن کریم مسئله تدریج در آیات متعدد در دو حوزه تکوین و تشریع مطرح شده است. با بررسی های انجام شده، از آیاتی که در حوزه تکوین بیان شده می توان مبنای تدریج و از آیاتی که درحوزه تشریع بیان شده می توان اصل تدریج را استخراج نمود. مفسران قرآن به طور مستقیم و غیر مستقیم به این اصل تربیتی پرداخته اند. اندیشمندان علوم تربیت اسلامی در مورد اصل تدریج، به دسته ای خاص از آیات قرآن اشاره داشته اند، در حالی که در قرآن کریم حدود 90 آیه راجع به این اصل وجود دارد که برخی به طور مستقیم و برخی به طور غیرمستقیم به اصل تدریج اشاره دارند و می توان تدریج در آموزش را از آنها برداشت نمود. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، دیدگاه مفسران قرآن را در زمینه استناد به آیات قرآن و گستره آیاتی که در مورد این اصل وجود دارد مورد پژوهش، تحلیل و بررسی قرار داده و به این نتیجه دست یافته است برخی مفسران از جمله علامه طباطبایی با استناد به آیات قرآن به طور مستقیم به این اصل در آموزش اشاره کرده اند.
۸۳۲۷.

واکاوی طرح واره های تصویری در سوره مبارکه نمل با رویکرد زبان شناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 167 - 184

کلید واژه ها: سوره نمل طرح واره طرح واره تصویری حرکتی حجمی قدرتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۳
طرح واره های تصویری، یکی از راهکارهای شناخت معنا و مفاهیم انتزاعی در حوزه زبان شناختی است که بر پایه استعاره مفهومی بنا شده است؛ بنابراین، هر استعاره ای طرح تصویر گسترده ای را در خود گنجانده است. قرآن کریم مملو از مفاهیم انتزاعی است که بررسی آنها در فهم مقصودش تأثیر بسزایی دارد؛ بنابراین، پژوهش حاضر با بررسی انواع طرح واره های تصویری در سوره نمل به منظور تبیین معانی پنهان و زیبایی های نهفته در آن انجام شده که با استناد از رویکرد زبان شناختی، به روش توصیفی تحلیلی، تصویر مفهوم های انتزاعی را در قالب عینی ارائه کرده است. دستاورد های پژوهش حاکی از آن است که سه نوع طرح واره حجمی، حرکتی و قدرتی در بافت داستانی این سوره به کار رفته است. تصویری از مفهوم های انتزاعی «وحی، سرعت، بی اعتنائی، ذلت» با طرح واره حرکتی ترسیم شده که با تجربه های انسان کاملاً سازگار است. مفاهیم انتزاعی دیگری ازجمله «ظلم، عذاب، رحمت، کردارناپسند، شک، دلتنگی و نیکی» با طرح واره حجمی نمود یافته اند. همچنین، مفاهیم «بت پرستی و ظلم» به مثابه سدّ و مانعی در مسیر حرکت به تصویر درآمده اند؛ این تصاویر با زندگی روزمره و تجربه های انسان همانندسازی شده اند؛ بنابراین، زمینه درک بهتر این مفاهیم پیچیده انتزاعی برای مخاطب فراهم شده است.
۸۳۲۸.

بررسی کلامی و تطبیقی هبوط حضرت آدم(علیه السلام) در دو تفسیر الجوهر الثمین و تیسیر الکریم الرحمن

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم مرداد ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 39 - 29

کلید واژه ها: قرآن تفسیر شبّر السعدی آدم و حوا خلقت هبوط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۲۹۸
قرآن، کتاب قصه و داستان و تاریخ نیست، اما در برخی آیات به زیباترین اسلوب و بهترین بیان، داستانی را ذکر می کند تا هدف خود را در میان کلام به مخاطب برساند. در این مقاله سعی شده است؛ به یکی از پرچالش ترین داستان های قرآنی، که همان هبوط آدم و حوا (علیهم السلام) است اهتمام ورزیده شود. پژوهش حاضر با تکیه بر تفسیر «التیسیر الکریم الرحمن» نوشته ی شیخ عبدالرحمن آل سعدی (م1376ق) از دانشمندان عامه و «الجوهر الثمین» نوشته ی سید عبدالله شبر (م1224ق) از علمای امامیه به بررسی داستان حضرت آدم و حوا در سوره بقره می پردازد. تلاش بر این است که تحلیلی از تفسیر هبوط، با نظر به آیات قرآن کریم ارائه داده شود. لذا نگارنده، با روش توصیفی - تحلیلی و با رویکرد کتابخانه ای - اسنادی، مسائل مربوط به هبوط حضرت آدم (علیه السلام) را مورد بررسی قرار داده است و به تحلیل و بررسی نظرات هر دو مفسر، تصحیح خطاها و ذکر مشترکات و تا حد امکان، ریشه یابی نظرات این دو مفسر پرداخته شده است. در مقایسه این دو تفسیر نگاشته شده، هر دو در بسیاری موارد راه به صواب برده و در برخی موارد نیز دچار خطا شده اند، گاهی مشترکاتی داشتند و در اکثر مطالب، تفاوت دیدگاه و افتراقاتی بین آن دو مشاهده شده است.
۸۳۲۹.

تاثیر سلب حق بر کرامت ذاتی و شخصیت انسانی در حقوق مدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 69-88

کلید واژه ها: حقوق مدنی حق شخصیت سلب حق حقوق ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۹۸
قانون مدنی در ماده959 به سلب حق به طورکلی ودر ماده 960 اختصاصا به سلب حقوق مربوط به شخصیت پرداخته است. منع سلب حریت ریشه در حیثیت وکرامت ذاتی انسان دارد. اما از طرفی، لازمه زندگی اجتماعی و نیز خانوادگی، محدود شدن شخص از برخی از حقوق و آزادی های ناظر بر شخصیت انسانی است. لیکن سلب حق به طور جزئی نیز تا جایی مجاز است که بر خلاف نظم عمومی واخلاق حسنه نبوده و احساست عمومی را جریحه دار نسازد. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی این یافته ها حاصل شده است که، ضمانت اجرای سلب کلی حقوق مربوط به شخصیت و نیز سلب جزئی آن در مواردی که خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه است بطلان است . اما در مواردی که سلب حق جزئی و مشروع است عدم رعایت تعهدات توسط متعهد به سلب حق، موجب مسئولیت مدنی وی است.
۸۳۳۰.

بررسی اصول اخلاقی در نظارت قضایی در حقوق ایران و انگلیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 89-104

کلید واژه ها: اصول اخلاقی قضایی ایران و انگلیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۹۴
اصول اخلاقی در نظارت قضایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ارزش و اهمیت اخلاق برای سازمان بسیار چ شمگیر اس ت و این موضوع در نظارت قضایی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اصول اخلاقی در نظارت قضایی در حقوق ایران و انگلیس است که در این تحقیق به آن پرداخته شد. در این تحقیق به بررسی نظارت قضایی و مبانی ان در حقوق ایران و انگلیس پرداخته شد و سپس به اصول اخلاقی در حقوق ایران و انگلیس پرداخته شد که طبق یافته ها اصول اخلاقی در حقوق ایران عبارتند از اصل صداقت، اصل امانت، اصل گشاده رویی، اصل انصاف، اصل ممنوعیت بی اعتنایی؛ اما در حقوق انگلستان اصول اخلاقی در نظارت قضایی شامل غیرقانونی بودن و مساله تجاوز از صلاحیت، عقلانی بودن عمل، عدم رعایت تشریفات قانونی، روندهای قانونی و اصول عدالت طبیعی می باشد.
۸۳۳۱.

سیمیائیه الشخصیه فی روایه "فرانکشتاین فی بغداد" وفقا لنظریه فیلیب هامون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی السردانیة العربیة جلد ۳ الخریف و الشتاء ۱۴۴۳ شماره ۱ (پیاپی ۵) 27-49

کلید واژه ها: السردانیه العربیه السیمیائیه الشخصیه فیلیب هامون أحمد سعداوی فرانکشتاین فی بغداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۴۰
یعد التحلیل السیمیائی أحد أکثر الطرق استخداما وفعالیه لتحلیل النصوص المختلفه والأعمال الأدبیه والفنیه. تفتح السیمیائیه نافذه على عالم جدید للجمهور من خلال فک رموز الإشارات والعلامات. أحد المنظرین المعاصرین فی مجال السیمیائیه هو الفرنسی فیلیب هامون؛ تستند نظریته على أربعه مبادئ: 1) أنواع الشخصیات وقد صنفها هامون إلى ثلاث فئات هی: الشخصیات الإشاریه، والشخصیات الاستذکاریه، والشخصیات المرجعیه، التی تضم الشخصیات التاریخیه، والأسطوریه والمجازیه والاجتماعیه، 2- مستویات توصیف الشخصیّه، 3- مدلول الشخصیّه، و4- دالّ الشخصیّه. تحاول الدراسه الحالیه القائمه على المنهج السیمیائی تحلیل وانعکاس هذه النظریه فی روایه فرانکشتاین فی بغداد لأحمد سعداوی. نظرا لتعدد الشخصیات فی هذه الروایه، یتم النظر فی الشخصیات الأربعه الرئیسیه لشسمه وهادی العتاگ وإیلیشوا وفرج الدلال. تشیر نتائج البحث إلى أن الشخصیات المختاره هی شخصیات إشاریه استخدمها الراوی للتعبیر عن أفکاره، وفی الواقع، من خلال تضمینها فی الروایه، فقد عرض أفکاره التحرریه والوطنیه. یتم التعبیر عن مدلول الشخصیات فی الغالب من خلال تقدیم الراوی لها. یستخدم سعداوی الجمل باهتمام خاص لتعریف القارئ بالمستوى الفکری والعقلی للشخصیه المستخدمه. على مستوى التوصیف، قدّم سعداوی بعنایه خاصه جمیع الخصائص الجسدیه والنفسیه والاجتماعیه للشخصیات. تم اختیار اسم الشخصیات أیضا بهوس معین.
۸۳۳۲.

ادله جواز فسخ نکاح در بیماری ایدز از دیدگاه فقیهان امامیه (با نگاهی قرآنی- روایی)

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم فروردین ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 127 - 113

کلید واژه ها: فسخ نکاح انفساخ نکاح انحلال نکاح طلاق بیماری ایدز عیوب نکاح عسر و حرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۲۴۵
برای جدایی زن و شوهر راه دیگری غیر از طلاق نیز وجود دارد که آن فسخ نکاح به موجب عیوب می باشد. امروزه امراض جدیدی پیدا شده که به مراتب خطرناک تر از عیوبی مانند برص وجذام هستند مانند بیماری لاعلاج و مسری ایدز، که درتمام جهان شیوع یافته است. دغدغه اصلی دراین تحقیق بیان ادله جواز فسخ نکاح دربیماری ایدز ازدیدگاه فقیهان می باشد که آیا زوج یا زوجه می تواند در صورت وجود این عیب از طریق فسخ نکاح، خود را از قید و بند عقد نکاح برهاند ؟ یکسری از موضوعات مانند ،عسر و حرج، قاعده لاضرر، مفهوم اولویت ، استفاده از باب وحدت ملاک ، که ازمنابع فقهی به دست می آید و همچنین سیره و بنای عقلا، می تواندراهگشای این تحقیق باشد. در این مقاله تلاش شده تا ثابت شود عیوب مذکور در روایات و متون فقهی برخلاف دیدگاه مشهور فقهاء مبنی بر انحصاری بودن عیوب مجوز فسخ نکاح حصری نبوده و از باب تمثیل است. بنابراین ملاک موجود در این عیوب که عمدتا مهلک بودن یا مستلزم ضرر فراوان بودن است اگردر بیماری دیگری از جمله بیماری های جدید مثل ایدز وجود داشت این بیماری ها نیز جزء عیوب مجوز فسخ نکاح به حساب می آیند با توجه به اینکه موضوع این تحقیق کاملا فقهی است روش این تحقیق کتابخانه ای است.
۸۳۳۳.

امر به معروف و نهی از منکر در کلام وحیانی و در بیان رسول و اوصیاء ربّانی «با رویکرد سلامتی در زندگی اسلامی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 127-144

کلید واژه ها: آیات روایات امر به معروف نهی از منکر رسول اکرم (ص) ائمه اطهار (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۱۹
سخن خوب از هر که باشد خوش تر است اما کلام وحیانی با رایحه اخلاقی و انسانی بر جان و نفس آدمی نشاط دیگری می بخشد. اگر چه کلام الهی ما فوق کلام بشری است ولی تجلی زیبای آن در کلام انبیاء عظام و ائمه اطهار (ع) به عنوان جانشینان خاص رسول ختمی مرتبت حضرت محمد (ص) تبلور یافته است. امر به معروف و نهی از منکر از اصول مسلم اعتقادی و اخلاقی در میان فرق اسلامی است و در میان سایر فرقه های دینی هم جایگاه خاص خود را دارد.این تمنای درونی مشترک در میان انسان ها نشانگر واحدیت فطرت آدمی است. نیک خواهی و نیک اندیشی و نیک اخلاقی رایحات خوشبویی هستند که از عطراگینی امر به معروف و نهی از منکر حاصل و در مشام انسان های سلیم القلب احساس می شوند.بر همین اساس است که آدمی از درون تمایل به امور خیر داشته و از امور زشت گریزان است.بر مبنای این میل درونی اجرای امر به معروف و نهی از منکر با شرایطی الزامی و اجباری به نظر می رسد.
۸۳۳۴.

همسوئی فقه و اخلاق با فرض رعایت محدوده در تنبیه بدنی کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 145-160

کلید واژه ها: اصول اخلاقی موازین فقهی کودکان تنبیه بدنی همسوئی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۲۵۷
بنابر آنچه در منابع فقهی انعکاس یافته، اصل تنبیه بدنی کودکان مورد تجویز قرار گرفته و بر این اساس قانونگذار جمهوری اسلامی ایران در ماده 1179 قانون مدنی، انجام تنبیه بدنی از سوی پدر و مادر کودک را مورد پذیرش قرار داد، در حالی که در نگاه ابتدایی تصور می شود تنبیه بدنی آنهم نسبت به کودک، رفتاری بر خلاف موازین اخلاقی بوده و این حکم فقهی در تقابل با اصول اخلاقی قرار دارد؛ هدف پژوهش حاضر تصحیح این نگاه ابتدایی بوده و در صدد است تا با اثبات اصل جواز تنیبه بدنی کودکان از دو منظر فقه و اخلاق و تعیین محدوده مجاز آن، عدم تقابل فقه و اخلاق را در این زمینه به اثبات برساند و برآیند آن این است که تنبیه بدنی در فقه از یک سو محدود به مقدار، نوع و شدت آن بوده و از سوی دیگر سن کودک، سمت و انگیزه تأدیب کننده نیز به عنوان مرزهای جواز مطرح است و با رعایت محدودیت های مزبور، نه آنکه حکم به جواز در فقه، مخالفتی با اصول اخلاق نداشته بلکه کاملا با آن همسوئی و هماهنگی دارد. مقاله به روش تحلیلی توصیفی به نگارش درآمده و سعی گردیده تا با استفاده از داده های کتابخانه ای و انجام بررسی های لازم در مورد آنها، امکان رسیدن به هدف توافق فقه و اخلاق در زمینه تنبیه بدنی کودکان فراهم گردد.
۸۳۳۵.

بررسی مسئولیت اخلاقی و تکالیف دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 197-222

کلید واژه ها: مسئولیت اخلاقی مسئولیت مدنی دولت تکلیف خارج از اراده عدالت توزیعی نظریه تضمین حق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۲۰۰
تکالیف دولت در قبال مسئولیت های مدنی خارج از اراده از موضوعات مهم و اساسی است که چندان به آن پرداخته نشده است. این در حالی است که تکالیف دولت در این خصوص با توجه به اهمیت روزافزون حقوق شهروندان از مباحث مهم و ضروری و محل بحث و نظر است. سوال اساسی که در این زمینه در مقاله حاضر مطرح و مورد بررسی قرار گرفته این است که دولت در قبال حوادث خارج از اراده اش از منظر اخلاقی و حقوقی چه مسئولیتی دارد؟ مبانی فقهی، مبانی اخلاقی و حقوقی، شرایط و تکالیف دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده چیست؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال های مورد اشاره پرداخته است. نتایج مقاله بیانگر این امر است که در حقوق ایران دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده متعهد می باشد. نظریه تساوی شهروندان، نظریه عدالت توزیعی، نظریه تضمین حق، رعایت قاعده انصاف و نظریه ی دولت بیمه گر مبانی اخلاقی و حقوقی مسئولیت دولت در قبال حوادث خارج از اراده می باشد. عدم وجود عاقله یا ناتوانی وی در پرداخت دیه، اشتباه قاضی در امر قضاوت تکلیف دولت در قبال حوادث غیرمترقبه و تکلیف دولت در پرداخت دیه تصادفات رانندگی(صندوق تأمین خسارات بدنی). از مهمترین مصادیق مسئولیت دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده می باشد.
۸۳۳۶.

وجدان اخلاقی و کارکرد آن بر رفتار قضات در نظام قضایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 21-34

کلید واژه ها: وجدان اخلاقی رفتار قضات شاخص نظارت صلاحیت قاضی قاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۹۷
قضاوت در مکتب قضایی اسلام دارای جایگاهی رفیع بوده و قاضی، به عنوان رکن مهم این مکتب، علاوه بر این که دارای شأن و منزلتی قابل توجه است، در معرض خطرات درونی و بیرونی نیز هست. گسترش عدالت، به عنوان غایت نهایی سیستم قضایی، می طلبد که افرادی شایسته و متقن از باب اراده و ایمان در مسند این جایگاه، به صدور حکم و استیفای حق مبادرت نمایند، لکن با توجه به وجود نفس اماره در وجود بشری، که در گمراهی انسان قسم یاد کرده و در آیه 82 سوره مبارکه ̏ص̋ می فرماید: «قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ»، مبرهن است که نظارت بر رفتار و عملکرد قاضی، از ضروریات یک نظام قضایی سالم و کارآمد می باشد. در این پژوهش اثبات شده است که هر چند بتوان از سلامت دستگاه قضاوت و قاضی مطمئن بود، لکن نافی نقش نظارت نخواهد شد و نهاد ناظر با تبیین شاخص هایی متفاوت در این نظارت، نقش آفرینی خواهد کرد.
۸۳۳۷.

سنجش اخلاقی مخاصمات مسلحانه داخلی با محوریت اساسنامه دیوان کیفری بین المللی و رویه دیوان یوگسلاوی سابق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 171-196

کلید واژه ها: سنجش اخلاقی مخاصمات مسلحانه داخلی دیوان کیفری بین المللی دیوان کیفری یوگسلاوی سابق جرم انگاری نصفانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۳۰۰
جنایت جنگی از مهمترین مصادیق جنایات بین المللی و به عنوان یک ناهنجاری اخلاقی ، داخل در صلاحیت دیوان کیفری بین المللی بوده و تا زمان جرم انگاری آن در ماده 8 اساسنامه دیوان کیفری بین المللی، سیر تحولات طولانی را طی نموده است. به طور کلی، اساسنامه دیوان در موارد مهم و محسوسی از حقوق بین الملل عرفی راجع به مخاصمات جنگی فراتر رفته و تعهدات و الزامات جدیدی را بر دول عضو دیوان تحمیل می کند، از جمله اینکه در اساسنامه آن، علاوه بر جرم انگاری بعضی اعمال مربوط به جنگ در درگیری های نظامی بین المللی، جنایات ارتکابی در درگیری های داخلی کشورها نیز جرم انگاری شده است. تا سال 1949 م. حقوق بین الملل بشردوستانه، توجهی به درگیری های مسلحانه داخلی نداشت و تا 1977م. هیچ معاهده مستقلی در این زمینه تدوین نشده بود. این بی توجهی را می توان در فقدان یک تعریف جامع از مخاصمات مسلحانه غیر بین المللی نیز دانست؛ با وجود این، در دهه 1990م. دادگاه کیفری بین المللی برای یوگسلاوی سابق، تعریفی از مخاصمات مسلحانه غیر بین المللی ارائه داد که ضمن انعکاس عرف زمان خود، بر توسعه عرف آتی نیز تأثیرگذار بود. در این مقاله، شکل گیری منابع و مبانی حاکم بر مخاصمات مسلحانه داخلی و توسعه تدریجی و اخلاقی آن بر اساس معیارهای بشر دوستانه به روش کتابخانه ای و با استفاده از ابزار فیش برداری، مورد سنجش و بررسی قرار خواهد گرفت و نشان خواهد داد که رویه دیوان کیفری یوگسلاوی سابق و به دنبال آن، شکل گیری اساسنامه دیوان کیفری بین المللی در سال 1998 م. و درج جرایم ارتکابی مخاصمات مزبور در گستره جرایم جنگی، تحول اخلاقی عظیمی را نسبت به تدوین حقوق مربوط به این مخاصمات ایجاد کرده و آن را توسعه داده است.
۸۳۳۸.

سازگاری نظریه فضیلت گرایی با اخلاق دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 219-236

کلید واژه ها: نظریه فضیلت گرایی فضیلت سعادت اخلاق دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۲۷۰
مسئله مهم مطرح شده دراین پژوهش این است که اخلاق فضیلت می تواند بهترین وسازگارترین تبیین ازاخلاق دینی باشد. برای رسیدن به این مسئله ابتدا نظریه های اخلاق هنجاری -وظیفه گرایی وغایت گرایی وفضیلت گرایی- تبیین ومقایسه ی بین آن ها انجام می گردد. برتری نظریه فضیلت نسبت به دونظریه رقیب آشکاروپس ازتبیین اخلاق فضیلت محور، هریک مولفه های اصلی آن از قبیل: فضیلت، سعادت، نیت، حکمت عملی، الگوی اخلاقی وحدوسط بیان می-گردد. درادامه برخی مولفه های اخلاق دینی-ازقبیل خداباوری ومعادباوری، پرورش ملکات درونی وخودسازی، جایگاه الگوی اخلاقی دراخلاق دینی، نقش نیت دراخلاق دینی، حدوسط صراط مستقیم یا راه نجات و.... بررسی می شود. همچنین با توجه به قرابت ووحدت موضوع وغایت اخلاق فضیلت واخلاق دینی - به ترتیب علم نفس وسعادت _می توان نتیجه گرفت که اخلاق فضیلت واخلاق دینی نگاهشان به فاعل اخلاقی تکاملی وتعالی بخش است. و نیز می توان با رنگ دینی و جهت الهی دادن به غایت یعنی سعادت دراخلاق فضیلت، زمینه سازگاری این دو اخلاق را فراهم نمود.
۸۳۳۹.

امام حسین(ع) مصداق آیه مودت از منظر روایات تفسیری اهل سنت

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 97 - 124

کلید واژه ها: امام حسین(ع) اهل بیت اهل سنت آیه مودّت ذوی القربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۶۹
در آیه مودت خداوند متعال، دوستی اهل بیت: را برای مسلمانان واجب کرده است. در این مقاله مصادیق این آیه در منابع روایی اهل سنت بحث و بررسی خواهد شد. روشن کردن مصادیق ذوی القربی در روایات اهل سنت، از حیث علمی به حل مسئله تاریخی و قرآنی یاری می رساند و از حیث عملی نیز موجب وحدت بین مسلمین و تقریب مذهبی خواهد شد. دوستی مصادیق ذوی القربی، موجب دلبستگی و متابعت از سخنان و سیره آنها خواهد شد. روش تحقیق در این مقاله روش روایی و تحلیلی است. در این روش با تکیه بر روایات تفسیری اهل سنت، روشن شد که مصداق بارز «ذوی القربی» درآیه مودت، اهل بیت پیامبر(ص) و به ویژه حضرت علی(ع) ، فاطمه زهرا(س)، امام حسن(ع)  و امام حسین(ع) است.
۸۳۴۰.

تبیین چگونگی مواجهه صالحان با مرگ از منظر روایات تفسیری

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی نامه جامعه سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴۰ 97 - 120

کلید واژه ها: روایات تفسیری مرگ صالحان قبض روح مؤمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۰
مرگ حقیقتی همگانی است و همه موجودات مرگ را می چشند، اما نحوه مواجهه با مرگ برای صالحان با دیگر افراد متفاوت است. مهم ترین منبع برای شناخت نحوه رویارویی این افراد با مرگ، قرآن است و برای فهم دقیق آیات نیز باید روایات تفسیری ذیل آن ها، مورد مطالعه، تحلیل و تبیین قرار گیرد. از این رو این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای و با روش تحلیلی - تبیینی  آیات مرتبط با این موضوع و روایات تفسیری را که پیرامون مواجهه انسان های صالح با مرگ است، ارزیابی می کند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که صالحان قبض روحشان به آسانی و همراه با بشارت است، اما روایات تفسیری در مورد چیستی این بشارت مؤمنان اختلاف دارند، به این جهت که این روایات، در مقام بیان مصادیقی برای مفهوم کلی آیات هستند. همچنین روایات تفسیری در رابطه با مرگ افتخارآمیز به دلیل اشاره به مصادیق متفاوتی از کشته شدن در راه خدا در ظاهر متناقض به نظر می رسند. این تناقض ناشی از آن است که هرکدام از روایات به مصداقی از کشته شدن در راه خداوند متعال اشاره می کنند. بر اساس روایات تفسیری صالحان فقط یک مرگ را می چشند و آن مرگ در دنیا است و در بهشت همیشه زنده هستند و این  نبودن مرگ در بهشت برای بهشتیان که حیات لذت بخشی دارند، نعمت است، اما نسبت به دوزخیان که حیاتشان آمیخته با عذاب است، گویی که پیوسته می میرند و زنده می شوند و نبودن مرگ نعمتی برای آن ها محسوب نمی شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان