فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۶۶۱ تا ۵٬۶۸۰ مورد از کل ۲۹٬۴۰۸ مورد.
منبع:
فردوس هنر سال اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
58 - 69
حوزههای تخصصی:
بیان مسئله: فرش دست باف ایران، هنر دیرین این سرزمین است که نه تنها یک زیرانداز و کالای مصرفی، بلکه همچون عنصری فرهنگی، حامل بار تاریخ، فرهنگ، باورها، آداب ورسوم، زیبایی های هنری و هویت بومی ایران است. افزون بر این ها، فرش دست باف نقش اقتصادی درخور توجهی ایفا می کند. بر این پایه، دستیابی به بهترین ابزار و شیوه برای تبلیغ فرش دست باف ایران، برای دوام و مانایی این هنر کهن و صنعت ملّی و نیز به منظور حفظ و توسعه بازارهای آن دارای اهمیت است. از این رو پژوهش حاضر در همین مسیر به انجام رسیده است. هدف مقاله: برای بقا و ماندگاری هنر- صنعتی که افزون بر ارزآوری برای کشور، مایه ارتزاق و معیشت بخشی از مردم ایران است، ناگزیر باید در اندیشه توسعه بازار و افزایش مصرف کنندگان بود و برای این مهم، «تبلیغات» نقشی ویژه دارد. بر این پایه هدف از این پژوهش «شناسایی ابزار و روش های مناسب تبلیغاتی برای معرفی و تبلیغ فرش دست باف ایران» بوده است که در خلال آن اهداف فرعی دیگری همچون «شناسایی ارزش ها و ویژگی های مثبت فرش دست باف ایران برای بهره گیری از آنها در فرایند تبلیغ» نیز دنبال شده است. سؤال پژوهش: پرسش اصلی این پژوهش آن است که چگونه، با چه شیوه و با استفاده از کدام ابزار تبلیغاتی می توان زمینه معرفی و گسترش بازار فرش دست باف ایران را فراهم آورد؟ و آیا فرش دست باف ایران مزایای ویژه ای در این فرایند دارد؟ روش تحقیق: این پژوهش از روش پیمایشی برای بهره گیری از آراء و نظرات صاحب نظران حوزه تبلیغات و ارتباطات بهره برده و تجزیه وتحلیل داده ها متناسب با سطوح متغیرها صورت پذیرفته است.به این منظور «متخصصان ارتباطات و تبلیغات در ایران» به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند و نمونه گیری در این پژوهش به صورت سهمیه ای و هدفمند بوده است.تجزیه وتحلیل داده ها نیز با استفاده از شیوه های آمار توصیفی- استنباطی با اتکا به نرم افزار SPSS.16 انجام شد. نتیجه گیری: در این پژوهش مشخص شد که ابزار گوناگون تبلیغاتی در میزان شناساندن فرش دست باف ایرانی به مصرف کنندگان اثرات یکسانی ندارند. بین «شناساندن مزایای فرش دست باف ایران و معایب سایر کف پوش ها و زیراندازها» و نیز «شناساندن مزایای فرش دست باف ایران و معایب فرش های تولیدی کشورهای دیگر» با «میزان اقبال خریداران به فرش ایران» رابطه معناداری وجود دارد.در انتخاب ابزار و پیام تبلیغاتی برای معرفی فرش دست باف ایران، «سطح پوشش رسانه»، «به هنگام بودن»، «دوام و ماندگاری»، «قابل اعتماد بودن»، «در دسترس بودن و سهولت استفاده»، و «هزینه» از عوامل تعیین کننده به شمار می آیند. در میان انواع ابزارها و گونه های تبلیغات، تبلیغات پخشی (تلویزیون، رادیو، ماهواره و...)، بیشترین کارآمدی را در معرفی و تبلیغ فرش دست باف دارا هستند. برپایی نمایشگاه در رتبه دوم و تبلیغات چاپی (روزنامه، مجله، بروشور و...) در جایگاه سوم واقع شده اند. در میان ویژگی های قابل تأکید فرش دست باف در روند تبلیغات، «تنوع طرح، نقش، رنگ، اندازه و جنس در فرش دست باف ایران» مهم ترین است. همچنین در این پژوهش آشکار شد که بهره گیری از چهار شیوه مرسوم در فرایند «یادگیری» -روش های «نفی و اثبات»، «شرطی سازی»، «طرح ناگهانی» و «استدلالی» - در تبلیغ هنر - صنعت فرش دست باف ایران دارای اهمیت و کاربرد است.
شناسایی گونه های سقف های تیر چوبی تخت در خانه های تاریخی شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به دنبال شناخت جزئیات ساخت سنتی در سقف های تیرپوش چوبی تخت و دسته بندی گونه شناسانه این سقف ها در خانه های تاریخی شیراز و تشخیص فضا هایی است که هریک از گونه ها در آن کاربرد دارد. دستیابی به این شناخت علاوه بر توسعه دانش فنی، مبنای قابل اتکایی نیز برای کمک به مرمت اصولی تر بنا های تاریخی ایجاد می کند. همچنین شناخت چوب و جزئیات اجرایی آن به عنوان یک مصالح طبیعی مناسب به لحاظ همخوانی با بقیه اجزا و مصالح در بنا های تاریخی، و همچنین پایداری زیست محیطی آن دارای اهمیت است. این پژوهش گونه شناسانه، پژوهشی کیفی از نوع مطالعه موردی است که برای اولین بار از طریق برداشت میدانی مستقیم و ترسیم جزئیات سقف بنا های نمونه موردی انجام یافته و اطلاعات حاصل از نمونه ها از دو جنبه جزئیات ساخت و همچنین فضا های کاربرد آن ها مقایسه و تحلیل شده است. در نهایت یافته های این پژوهش، پوشش تیر چوبی تخت در سقف های شیراز را به لحاظ جزئیات ساخت به دو گونه کلی عریان یا با پوشش زیرین تقسیم می کند. گونه اول یعنی سقف های عریان شامل دو گونه است: سقف های ساده که بیشتر در راهرو ها و گاه در اتاق ها استفاده می شوند و سقف هایی که در آن ها تیر باربر، نقش تزیینی را هم ایفا می کند. گونه سقف باربر دارای تزیینات، از فاخرترین انواع سقف است و در تالار آینه یا اتاق اصلی خانه کاربرد دارد. در سقف های گونه دوم، پوشش زیرین می تواند از گچ، مشبک چوبی، یا تخته کوبی چوبی باشد. گونه با پوشش گچ غالباً ساده بوده و در راهرو ها استفاده می شود و به ندرت تزیینات دارد. گونه چوبی مشبک یا تخته کوبی نیز چنانچه تزیینات داشته باشند، در تالار ها و اتاق های سه یا پنج دری استفاده شده اند و نوع ساده آن ها در اتاق های دیگر خانه و گاهی در راهرو ها کاربرد دارد.
شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی عملکرد مناطق شهرداری تهران با استفاده از روش دلفی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
فقدان سیستم ارزیابی عملکرد در سازمان ها، یکی از علل اصلی عدم تحقق برنامه ها و مأموریت های آن ها به شمار می آید.آسیب شناسی رویه های ارزیابی گذشته شهرداری تهران نشان می دهد تعداد بالای شاخص ها، کیفی بودن نحوه سنجش آن ها و برخورداری از رویکرد سنتی باعث عدم تحقق هدف اصلی ارزیابی بوده است.هدف از این پژوهش، بیان روش تدوین و اولویت بندی شاخص های عملکرد مناطق بیست ودوگانه شهرداری تهران با استفاده از روش دلفی فازی است تا زمینه لازم برای ارزیابی کارآمد بر اساس شاخص های اولویت بندی شده فراهم شود. این پژوهش از نوع کاربردی و جمع آوری داده ها به صورت تلفیقی است که با استفاده از نظرسنجی خبرگان بر مبنای روش دلفی فازی انجام شده است.مقاله ضمن جمع آوری شاخص های مهم و اثرگذار به منظور ارزیابی عملکرد شهرداری با استفاده از نظرات نخبگان و کارشناسان، اولویت بندی آنها را برای هر یک از مناطق شهرداری تهران ارائه می دهد.نتایج نشان داد میزان تحقق درآمد نقد، میانگین زمان صدور پروانه ساختمانی، میزان رضایت شغلی کارکنان، بهبود عملکرد سامانه اتوبوسرانی، وضعیت حمل ونقل و جمع آوری پسماند و خدمات نظافتی مکانیزه، وضعیت اجرای برنامه های فرهنگی و ملی و مذهبی، کیفیت رسیدگی به درخواست های شهروندان به ترتیب حائز بالاترین اولویت در میان حوزه های 7 گانه شاخص های ارزیابی عملکرد مناطق شهرداری تهران شدند.
چالش ها و موانع گسترش موسیقی کُرال در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از سال 1325 شمسی که روبن گریگوریان رهبری کُر هنرستان موسیقی را به عهده گرفت و آوازهای محلی ایرانی را برای گروه کُر تنظیم کرد، روند شکل گیری و گسترش گروه های کُر فارسی زبان آغاز شد و تلاش خلاقانه آهنگ سازان کُرال نویس ایرانی طی دهه های گذشته موفقیت هایی به همراه آورد. با این وصف، موسیقی کُرال، به عنوان پدیده ای خارج از فرهنگ موسیقی ملی، از آغاز شکل گیری همواره با چالش ها و موانعی روبرو بوده که به طور مستقیم بر روند رشد و گسترش آن تاثیر گذارده اند. برخی از این چالش ها با پیچیدگی های فنی، آوازی، کلامی و همچنین محدودیت رپرتوار متناسب با فرهنگ و ادبیات ایران پیوند داشته و بعضی از این موانع، ناشی از عادت های شنیداری ایرانیان، ظرفیت محدود جوامع سنتی برای فعالیت های گروهی هنری و کم توجهی به جنبه های اجتماعی موسیقی کُرال و نقش آن در سلامت انسان بوده است. این پژوهش با تکیه بر اندک منابع مکتوب و شنیداری و با بهره گیری از روش های مصاحبه و پرسشنامه، به تبیین و تحلیل چالش ها و موانع موسیقی کُرال ایران پرداخته و نشان داده که پیچیدگی های نگارش و اجرای آثار کُرال ایرانی، غرابت شیوه آوازخوانی غربی معمول در گروه کُر و عدم برقراری ارتباط کُرال های مذهبی غربی با مخاطبان ایرانی از مهم ترین عوامل گسترش نیافتگی موسیقی کُرال در ایران بوده است.
جستاری بر تزئینات مسجد جامع ساری
حوزههای تخصصی:
مسجد جامع ساری از ابنیه مهم تاریخی معماری استان مازندران می باشد. این بنا یکی از اولین مساجد جامع استان بوده که ساختمان آن از ابتدا برای پرستش ساخته شده است. این بنا در ابتدا پرستشگاه دین زرتشت و در سال 144 ه.ق به مسجد و برای پرستش الله تغییر یافته است. این مسجد از معدود بناهای تاریخی این استان است که با توجه به آب و هوای این منطقه که رطوبت مضاعف باعث نابودی بناها می شود، تاکنون پابرجاست. از دوران قاجار و پهلوی اول بازسازی های متعددی در این بنا انجام شده که این مرمت ها تا زمان معاصر ادامه داشته است. مرمت های بسیار باعث شده طرح این بنا به شبستان ستوندار و ایواندار تبدیل شده و جزئیاتی را به همراه داشته باشد. از خصوصیات این مسجد می توان به سقف چوبی آن اشاره کرد. این پژوهش با روش گردآوری اسنادی و میدانی و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی به بررسی جزئیات و تزئینات مرمت آخر این بنا که پس از آتش سوزی سال 1397 انجام شده، می پردازد. این نوشتار به تحلیل تزئینات این مسجد می پردازد و در دو بخش بررسی و تحلیل این مهم را به انجام می رساند. تزئینات این بنا از قبیل کاشیکاری، گچکاری، چوبی، سفال کاری و آجرکاری بوده که به بررسی آن ها پرداخته شده است.
فرهنگ سازی تلویزیونی با تاکید بر جایگاه هنر برای کودکان و نوجوانان، مورد شناسی شبکه بهارستان تاجیکستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹
353 - 366
حوزههای تخصصی:
فرهنگ نقشی محوری در حیات اجتماعی و اقتصادی در جوامع مختلف دارد و به معنای مجموعه ای از ارزش های اجتماعی است که در جوامع مختلف به مرور ساخته شده و به نسل های بعد منتقل می شوند. امروزه، رسانه ها تبدیل به یکی از مهمترین ابزارهای انتقال فرهنگی شده اند. اکثر قریب به اتفاق انسان ها در تعامل با رسانه ها هستند و حدود یک سوم اوقات بیداری ما صرف بهره مندی از رسانه ها می شود. ارتباط و فرهنگ محکوم به همزیستی هستند. ارتباطات محصول فرهنگ و فرهنگ، مشخص کننده ساختار، معنا و زمینه ارتباطی است که صورت می گیرد. بدون ارتباط هیچ فرهنگی قادر به بقا نیست. وسایل ارتباط جمعی مهم ترین شاخصه جامعه مدرن به شمار می آیند و شامل رادیو، تلویزیون، سینما، نشریات و اینترنت، هستند. در این میان نقش رسانه های تصویری و به خصوص تلویزیون نسبت به سایر رسانه ها برجسته تر است و در مقایسه با دیگر رسانه ها از مطلوبیت بیشتری برخوردار است. این امر به خصوص آنجا تحقق می یابد که کودکان به عنوان متقاضیان جدی برنامه های تلویزیون مطرح هستند. در این میان کاربست هنر و هنرهای تصویری نقش محوری در این فرهنگ سازی در کودکان و نوجوانان دارد. در این تحقیق، فرایند فرهنگ سازی توسط تلویزیون کودک تاجیکستان (بهارستان) با ارائه مواردی، مانند: فرهنگ دیداری، فلسفه رسانه، تلویزیون کودک، بررسی شده است. روش تحقیق در این پژوهش، مطالعات اسنادی کتاب های فارسی، انگلیسی، تاجیکی و روسی درباره تلویزیون کودک و نوجوان است و مصاحبه هدایت شده با کارمندان و مدیریت شبکه بهارستان و بازدید از این شبکه و مشاهده حدود ۱۴ ماه برنامه های تلویزیون بهارستان در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ بوده، که ۶ ماه از این بازبینی تحلیل شده است؛ همچنین از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش تاثیر فرهنگ سازی شبکه بهارستان برکودکان فارسی زبان ایران، تاجیکستان و افغانستان استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از تأثیر هنرهای تصویری از طریق نهادینه سازی ارزش های فرهنگی نقشی مهمی در فرهنگ سازی تلویزیونی در کودکان و نوجوانان دارد. هدف پژوهش: 1.واکاوی نقش تلویزیون در فرهنگ سازی در گروه سنی کودک و نوجوان. 2. بررسی چگونگی فرهنگ سازی تلویزیونی با تأکید بر جایگاه هنر در کودکان و نوجوانان. سوال پژوهش 1.تلویزیون به عنوان یک رسانه تصویری چه نقشی می تواند در فرهنگ سازی در کودکان و نوجوانان داشته باشد؟ 2.تلویزیون بهارستان، چه فلسفه بنیادینی برای فرهنگ سازی در کودکان و نوجوانان دارد؟
اصالت اماکن میراث و لزوم توجه به تعارض در تعریف آن از منظر اصول حفاظت و صنعت گردشگری (مطالعه موردی: خیابان المعز قاهره)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
باغ نظر سال هفدهم بهمن ۱۳۹۹ شماره ۹۲
19 - 28
حوزههای تخصصی:
بیان مسئله: اصالت اماکن میراث، علاوه بر کالبد ، با استمرار زند گی اجتماعی، فعالیت ها و کاربری های مختلف همراه است. «بیانیه منظر شهر تاریخی یونسکو» د ر سال 2011 خواستار ایجاد پیوند بین «حفاظت شهری» و «واقعیت عملی بازار» است. این مجموعه سوء تفاهم جد ید ی ایجاد کرد ه است، زیرا موضوع اصالت میراث با تعاریفی روبه رو می شود که منشأ آن د ر حوزه گرد شگری است و لزوماً با د رک عمیق اصطلاحات حفاظت منطبق نیست. اصالت از منظر «صنعت گرد شگری» منطبق بر اد راک گرد شگران است، بر روند پویای تغییر با توجه به خواسته های مصرف کنند ه د لالت د ارد و بیش از آنکه به نیازهای مرد م محلی و ابعاد اجتماعی اقد امات بیند یشد ، بر ابعاد اقتصاد ی متمرکز است، د ر حالی که «حفاظت» د ر تعریف اصالت اماکن میراث به د نبال تعریف اصالت واقعی، اجتناب از تکثیر، اضافه کرد ن، تغییرد اد ن و توجه به بستر اجتماعی و سنت زند گی است.هد ف پژوهش: د ر این مقاله وجوه تعارض ناشی از حضور گرد شگران، به عنوان ذی نفعان، د ر تعریف اصالت اماکن میراث بررسی و راه حل ارائه شد ه د ر پروژه مرمت خیابان المعز قاهره ارزیابی می شود .روش پژوهش: این پژوهش با روش اسناد ی و از منابع مختلف از جمله کتاب ها، مقالات، بیانیه ها و پروژه های تحقیقی بهره می برد .نتیجه گیری: د ر نهایت رویکرد گرد شگری پاید ار با چهار سیاست «ظرفیت موجود »، «مقیاس کوچک»، «نظارت د ولت ها» و «مشارکت محلی» به عنوان راه حل پیشنهاد می شود و کاربست آن د ر پروژه مرمت خیابان المعز، به عنوان پروژه ای موفق د ر زمینه گرد شگری و اصول حفاظت، بررسی خواهد شد .
تحلیل مفهوم خلاقیت در نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی اثر سلطان محمد نقاش(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جلوه هنر سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۹)
32 - 48
حوزههای تخصصی:
نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی اثر سلطان محمد یکی از آثار برجسته و ارزشمند در هنر نگارگری است. هنر نگارگری ایرانی دارای ویژگی ها و شاخصه هایی است که سبب تمایز و تفاوت آن با سایر سبک های نقاشی است. هم چنین، خلق آثار هنری به خلاقیت هنرمندان بستگی دارد و خلاقیت نقش محوری در انواع هنرها دارد. اهمیت ویژگی های هنر نگارگری و در محوریت آن، نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی سلطان محمد و جایگاه خلاقیت در هنر، ضرورت انجام پژوهش حاضر را ایجاد نموده است. بنابراین، شناسایی ویژگی های نگارگری ایرانی و ویژگی های نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی و شناخت بازتاب مفهوم خلاقیت در ویژگی های نگاره نام برده اهداف پژوهش حاضر را تشکیل می دهند. پرسش های پژوهش به این شرح است: 1) نگارگری ایرانی چه ویژگی هایی دارد و این ویژگی ها چگونه در نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی سلطان محمد به کار رفته است؟ 2) مفهوم خلاقیت در نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی سلطان محمد چگونه بازتاب یافته است؟ در راستای پاسخ گویی به پرسش های مطرح شده، اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی با رویکرد توصیفی-تحلیلی و استدلال قیاسی مورد بررسی قرار گرفته است و نمونه موردی نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی اثر سلطان محمد می باشد؛ نتایج پژوهش نشان می دهد: در این نگاره، ویژگی منظره سازی در مقایسه با سایر آثار نگارگری ایرانی کم تر به کار رفته است و خلاقیت با مفاهیم ابداع، نوآوری و ابتکار، تخیل و به کارگیری خیال، روشی برای پاسخ گویی به استرس های روانی و ابهامات زندگی و . . . در ساختار مفهومی و بصری نگاره دیده می شود.
میزان تأثیرپذیری حس تعلق در محله های قدیمی با تآکید بر ابعاد کالبدی و اجتماعی شهر دزفول مطالعه موردی : محله قلعه، محله رودبند(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گفتمان طراحی شهری دوره اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
48-59
حوزههای تخصصی:
بافت های سنتی، برخلاف اغلب بافت های امروزی به دلیل نحوه طراحی، ساختار اجتماعی و سایر عوامل، بسیاری از نیازهای اجتماعی و روانی ساکنین خود را تأمین می کردند و پاسخگویی بهتری نسبت به بافت های امروزی داشتند . از طرفی محیط و فعالیت های اجتماعی تأثیر مهمی درشکل گیری مفاهیم اجتماعی و از جمله حس تعلق ساکنین دارند؛حس تعلق علاوه بر اینکه موجب احساس راحتی از یک محیط می شود می تواند در مکان زندگی فرد به وجود آمده و با گذر زمان عمق و گسترش یابد بنابراین هدف از این پژوهش مطالعه میزان تأثیر پذیری حس تعلق درمحله های قدیمی با تأکید بر ابعاد کالبدی واجتماعی(مطالعه موردی: محله قلعه، محله رودبند) می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی و از لحاظ ماهیت بنیادی و از نوع کاربردی است، در ابتدا نظرات مدیران و کارشناسان در رابطه با میزان تأثیر پذیری حس تعلق به صورت مصاحبه ای انجام شده و سپس به شیوه ی کدگذاری داده ها با استفاده از نرم افزار QDA عوامل تأثیر پذیری حس تعلق درمحله های قدیمی شناسایی و سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی و با استفاده از نرم افزار PLS به بررسی یکسان بودن تأثیر حس تعلق پذیری پرداخت و آن را به صراحت رد کرد و چنین نتیجه گرفت که تأثیرعوامل مطرح شده (عوامل طبیعی، عوامل کالبدی، ساماندهی فضایی، ساماندهی فعالیتی، عوامل فردی، عوامل ذهنی، عوامل اجتماعی) برمیزان حس تعلق پذیری در این دو ناحیه متفاوت می باشد.
ارزیابی تأثیر مؤلفه های کالبدی بر حس دلبستگی به مکان در فضاهای جمعی مجتمع های مسکونی منتخب تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
باغ نظر سال هفدهم اردیبهشت ۱۳۹۹ شماره ۸۳
15 - 30
حوزههای تخصصی:
بیان مسئله: با گسترش جوامع انسانی و ارتقای نیازهای اجتماعی بشری، ضرورت حضور در فضاهای جمعی و شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار بر ارتقای حس دلبستگی به مکان، جهت انجام برخی از فعالیت های انسانی از اهمیت زیادی برخوردار شده است. از بین رفتن حس دلبستگی، جدایی افراد از یکدیگر و کمبود تعاملات اجتماعی در کنار سایر معضلات شهری ماحصل دید مدرنیستی به فضا است. هدف تحقیق: طبقه بندی مؤلفه های کیفی سازنده فضاهای جمعی در مجتمع های مسکونی با تراکم متوسط شهر تهران و استخراج مؤلفه های کیفی کالبدی، فعالیتی و ادراکی و ارزش گذاری آنها در مقیاس مجتمع مسکونی و همچنین نحوه و میزان تأثیرگذاری مؤلفه های کالبدی در ایجاد حس دلبستگی به مکان هدف اصلی این پژوهش است. روش تحقیق: روش این پژوهش، ترکیبی کمی-کیفی است. به کمک راهبرد علی- مقایسه ای، میزان تأثیر ویژگی های کالبدی فضاهای جمعی مسکونی بر حس دلبستگی ساکنان بررسی شد. به منظور انجام آزمون تجربی و مطالعات پیمایشی، پس از برداشت میدانی براساس مقیاس، طبقه و شکل همنشینی فضای باز و بسته، گونه های متفاوت مجتمع های مسکونی انتخاب و از طریق بازدیدهای منظم روزانه به شیوه ثبت رفتاری و تکمیل ۳۶۱ پرسشنامه به همراه تحلیل (رگرسیون) چند متغیره از طریق راهبرد همبستگی و تحلیل مطالعات کمی با استفاده از نرم افزار SPSS19، به آزمون چندین مؤلفه و ویژگی های شخصیتی و رفتاری استفاده کنندگان پرداخته شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که مؤلفه های کالبدی اعم از «انسجام و وحدت»، «محرمیت»، «مدیریت تسهیلات و نظارت»، «عناصر طبیعی و سبز»، «غنای بصری» و «قابلیت جهت یابی و خوانایی» به ترتیب اولویت، بیشترین تأثیرگذاری را بر حس دلبستگی به مکان دارند. بنابراین طراح به عنوان خالق فضا با انتخاب مقیاس و چیدمان بلوک ها توأمان با طراحی ساختار فضاها منجر به تغییر در میزان حس دلبستگی افراد ساکن در آینده می شود.
نمای سبز و تأثیر آن بر زندگی انسان، محیطزیست و نقش آن در معماری پایدار
حوزههای تخصصی:
گرم شدن هوای کره ی زمین و تغییرات اب و هوایی از اصلی ترین معضلات امروزه همه بشر می باشد. ۷۰٪ شهرها در حال دست و پنجه نرم کردن و مواجهه با این معضل هستند و تقریباً همه ی آن ها در خطرند. کلان شهرها بیش از ۷۰٪ گاز کربن منوکسید جهان را تولید و ۳/۲ انرژی جهان را مصرف می کنند؛ بنابراین تمرکز روی راه حل هایی برای کنترل گرمایش جهانی به شدت وابسته رفتار آینده شهرهای بزرگ است. بیشتر شهرها معضل گرم شدن دمای هوا را احساس کرده اند. به عنوان واکنشی برای این معضل معماران تلاش کرده اند تا نمای سبز را با ساختمان های جدید و حتی سازه های قدیمی وفق دهند و از سیستم سبز عمودی برای بهتر شدن اوضاع هوای اطراف محیط ساختمان استفاده شود. در این مقاله به طور خلاصه به معرفی انواع دیوار سبز و فواید آن برای انسان و محیط پیرامون پرداخته شده است. روش تحقیق در این مقاله به صورت بررسی نمونه های موردی ساخته شده و مقایسه آن با سازه های معمولی و نظرسنجی از ساکنین این ساختمان ها بوده است. میزان گرمایش زمین و سرعت تغییرات اقلیمی بشر را وادار کرده است تا به دنبال راه هایی برای مقابله با آن باشد و با توجه به اینکه سطوح بتنی و معمولی نه تنها به صورت طولی و عرضی بلکه به صورت عمودی نیز توسعه یافته اند، فضای مناسبی برای ایجاد یک سبزی هرچند کوچک در جهت مقابله با تغییرات اقلیمی به وجود آورده است و تأثیرات بسزایی در معماری پایدار و زندگی ساکنین ساختمان دارد.
بازاندیشی در مدل سازی شهری: یک رویکرد نظری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش شهرسازی دوره ۴ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
1 - 18
حوزههای تخصصی:
بیان مسئله: شهرسازی همچون دیگر علوم، در گذر زمان تحت تاثیر جریان های فکری مختلف قرار گرفته است. از بازاندیشی در مدل سازی شهری تحت تاثیر جایگزینی جریان های فکری، می توان به عنوان خلا در مطالعات مدل سازی شهری حاضر نام برد. اما به طور همزمان، بازاندیشی در خصوص مفهوم مدل و مدل سازی در حوزه علوم طبیعی به دفعات صورت پذیرفته است. این موضوع ضرورت بازاندیشی در مدل سازی شهری را تأکید می کند. هدف: هدف از این پژوهش، بررسی و بیان دیدگاه های متأخر در تفکر مدل سازی در علوم طبیعی و در ادامه بسط آن به مدل سازی شهری، به منظور بازاندیشی در آن است. روش: در این پژوهش از شیوه اسنادی در بررسی سیر تاریخی تفکر مدل سازی بهره گرفته شده است. سؤال اصلی تحقیق آن است که رابطه مدل-تئوری در علوم طبیعی چگونه تعریف شده است و چگونه می توان آن رابطه را بر مدل سازی شهری بسط داد. یافته ها: یافته های پژوهش نشانگر آن است که نگاه به مدل به عنوان واسطه گر میان پدیده و تئوری، طیفی جامع از کارکردها را برای مدل متصور است که غفلت از آن ها مدل را ناقص می نماید. درنهایت، تعریفی نوین از مدل سازی شهری ارائه شده است که در آن مدل ابزاری در خدمت تئوری نیست، بلکه ماهیتی نیمه مستقل و واسطه گر است که در جایگاهی برابر با تئوری می تواند موجب تضعیف یا تقویت تئوری شود. علاوه بر آن مشخص شد که مدل برای استفاده از تمام ظرفیت کارکردی خود نیازمند تئوری های پشتیبان قوی و شناخت درست از پدیده تحت بررسی است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه مدل سازی را یک تخصص معرفی می کند و نه یک مهارت ابزاری.
بررسی علل نارضایتی شهروندان از شهرداری ها؛ مورد مطالعه شهرداری اسکو
حوزههای تخصصی:
گردشگری حامی فقرا با رویکرد انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری فرهنگ دوره اول پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲
21 - 32
حوزههای تخصصی:
کاهش فقر یکی از موضوعات اصلی استراتژی های توسعه در سرتاسر جهان است. فقر برآیند تعامل فرآیندهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است و تنها با رشد اقتصادی و توزیع مجدد درآمد، این مشکل مرتفع نمی شود. بنابر نظر برخی صاحب نظران، از دهه 1970 گردشگری ابزاری برای توسعه بوده و نقش آن در کاهش فقر و به ویژه فقر قابلیتی از اواخر دهه 1990 مورد توجه قرار گرفته است و از آن زمان گردشگری حامی فقرا به سرعت به روشی شناخته شده و ارزشمند در جهت کاهش فقر تبدیل شد. بنابراین هدف گردشگری حامی فقرا بهبود دسترسی فقرا به بخش گردشگری و فراهم کردن یک منبع درآمد برای آن هاست. اما گردشگری حامی فقرا منتقدین خاص خود را نیز دارد و آنان بر این عقیده هستند که در گردشگری حامی فقرا، اولویت با کاهش فقر است و محافظت دارای اهمیت ثانویه است که این خود صدماتی بر محیط زیست، اقتصاد و فرهنگ وارد می کند و به همین دلیل نمی توان ادعا کرد که این نوع از گردشگری می تواند منجر به کاهش فقر (فقر قابلیتی) در تمام ابعاد شود. به همین منظور پژوهش حاضر، در پی تلفیق دو مقوله فقر و توسعه گردشگری بوده و بر آن است تا از طریق روش تحلیلی- توصیفی و مطالعات اسنادی و با تحلیل آرای صاحب نظران این حوزه چالش های گردشگری حامی فقرا را در 9 گروه با رویکردی انتقادی دسته بندی کرده و مورد بررسی و مداقه قرار دهد.
تبیین مولفه های تاثیرگذار انعطاف پذیری بر پویایی فضای داخلی (نمونه موردی: دیوار متحرک در برج-باغ مسکونی)
حوزههای تخصصی:
تغییر امری انکارناپذیر در زندگی است، چرا که افراد جامعه به طور مداوم در حال تکامل و تطابق با شیوه های جدید زندگی هستند. اگر چه نیاز به تغییر همواره در زندگی انسان ها بوده است، در عصر حاضر به دلیل پیچیدگی ها و تفاوت سبک های زندگی این نیاز، بیشتر است. اهمیت فناوری های پویا و تاثیر این سیستم ها در معماری، در ساختمان هایی با انعطاف پذیری فضایی زیاد به صورت جدی تری مطرح میشود. در ساختمان های بلند مرتبه مسکونی، با توجه به طیف گسترده جمعیت ساکن و نیازهای گوناگون از فضای داخلی، اولین رویکرد در طراحی مسکن، انعطاف پذیری است. این پژوهش، یک پژوهش کاربردی و توسعه ای است و با هدف معرفی مفاهیم پایه انعطاف پذیری و پویایی در دیوار متحرک به دنبال پاسخی برای این سوال است راهکارها جهت افزایش انعطاف پذیری در ساختمان ها کدامند. برای پاسخ به این سوال، ابتدا با مطالعه اسناد و مدارک کتابخانه ای و دانش روز دنیا، به مدل سازی نمونه ها و شبیه سازی با استفاده از نرم افزارهای رویت، راینو پرداخته شده است. بر اساس بررسی نمونه های گوناگون و مدل سازی و انتخاب نمونه بهینه از نظر، ابعاد و اندازه مدول ها، مصالح و نحوه اجرا، پاسخگویی به نیازها و بهینه سازی فضا انتخاب شد. بر اساس نتایج بررسی یافته ها، استفاده از دیوارهای متحرک در فضای داخلی، باعث انعطاف پذیری فضا و پاسخگویی بیشتر به نیازهای ساکنین خواهد شد. از جمله پیشنهادهای پژوهش برای توسعه در آینده، تلفیق سیستم دیوار متحرک، با سیستم های هوشمند و کنترل از راه دور می باشد. که در آینده جزو جدایی ناپذیر زندگی خواهدبود.
The Role of Daylight within the Vault of Shahrak-e-Gharb Jame Mosque in Tehran(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
Architecture and Urban Development, Volume ۱۰, Issue ۳ - Serial Number ۳۷, Summer ۲۰۲۰
41 - 46
حوزههای تخصصی:
Light plays an important role in the valuation of architectural elements, and it is a factor in designing spaces. Elements have no visual identity without light. This paper is intended to analyze the lighting in the vault of Shahrak-e-Gharb Jame Mosque with an emphasis on the role of daylight in order to find out how the designer has viewed the use of daylight in designing this mosque. The main ques tion of this research is, “what is the role of natural daylight within the vault of Shahrak-e-Gharb Jame Mosque?”. For this purpose, the light intensity was measured in the Shabes tan and the vault of the mosque as an architectural monument using photometric ins truments. Then, the trajectory of natural light was simulated using DIALux during a whole year, and the results were analyzed indicating that the role of natural light as an identity element in exhibiting the luminance of the mihrab has been neglected, and the light intensity seems uniform and boring within the vault.
بازآفرینی بافت فرسوده شهری با تاکید براقتصاد خلاق (مطالعه موردی: محله بازار شهر دزفول)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هویت شهر سال ۱۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۲
19 - 30
حوزههای تخصصی:
هدف کلی از پژوهش حاضر، توسعه اقتصادی است که با ایجاد در نظام مدیریت شهری در کنار دسترسی به خدمات، امکانات و بهره برداری از قابلیت های اجتماعی ساکنان محله مقدور می گردد. این تحقیق با سنجش مؤلفه های محرک اقتصادی خلاق، به اندازه گیری و ارائه راهکارهای پیشنهادی پرداخته است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. جمع آوری داده ها با برداشت های میدانی و توزیع 176 پرسشنامه در میان کسبه محله بازار و ساکنین که به روش طبقه ای سیستماتیک انتخاب شده بودند، گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد شاخص هایی که می توان در بازآفرینی محله قدیم بازار دزفول با رویکرد اقتصاد خلاق استفاده کرد عبارت اند از صنایع دستی، صنایع خلاق (صنایع فرهنگی) و صنعت گردشگری. اطلاعات به دست آمده، با استفاده از آزمون های برازش نکویی «خی دو»، «تی تک نمونه ای» و «رتبه بندی فریدمن» تجزیه وتحلیل شده است. درنهایت با استفاده از آزمون مقایسه ای دلفی مدل های راهبرد دهی، راهبردهای مناسب جهت بازآفرینی محله بازار دزفول با رویکرد اقتصاد خلاق پیشنهادشده است.
چوگان و نقش جهان؛ واکاوی دوباره فرهنگ و هویت معماری ایرانی- اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰
253 - 273
حوزههای تخصصی:
از آنجا که شناخت صحیح هر فضا علاوه بر تجزیه و تحلیل فنی و معمارانه آن، نیازمند بررسی عوامل پیدایش، کاربران و فعالیت های درون فضا(جنبه های محتوایی) به عنوان مؤلفه های هویت بخش آن می باشد، مطالعه و جستجوی عوامل فوق سبب شناخت جامعتری از هویت هر اثر می گردد. اسناد تاریخی گویای رواج افتخارآمیز چوگان در دوره صفوی – به خصوص در پایتخت دوم (اصفهان) - و اهمیت آن به عنوان بازی رسمی دربار است. تا جایی که سیاحان از میدان نقش جهان با عنوان میدان چوگان و سواری یاد کرده و هر یک به طریقی از چوگان باختن شاه و نظامیان و شهروندان سخن رانده اند. از این رو ضمن واکاوی و ارزیابی جنبه های هویت بخش بازی چوگان، اجزای اصلی درون میدان نقش جهان به روایت سیاحان شناسایی و دسته بندی شده و ضمن بررسی عملکرد و جمع بندی آن ها و پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده است، جهت پاسخگویی به سؤالات پژوهشی ذیل مورد تحلیل قرارگرفته است؛ اول آنکه شناخت دقیق ابعاد پنهان بازی چوگان به عنوان عامل هویت بخش میدان نقش جهان چگونه سبب احیای ارزش های اصیل آن می شود؟ و دوم، حفظ عملکرد اجزای درون میدان نقش جهان (نهر آب، ردیف درختان، کفسازی، دروازه های سنگی)، چگونه کیفیت ها و ارزش های تاریخی و اصیل فضای شهری آن به عنوان یک میراث منحصر بفرد را نظام می بخشد؟ در این راستا با توجه به دلایل مطروحه، از آنجا که برگزاری بازی چوگان در میدان نقش جهان، همراه با روایتگری و موسیقی، مهمترین رویداد مکرر شهری در میدان نقش جهان است، تمامی جزئیات فضای باز درون میدان ازجمله ردیف درختان سایه انداز در مجاورت جداره میدان، نهر آب وکفسازی پیرامونی، با هدف فراهم نمودن بالاترین مطلوبیت و ایجاد آسایش اقلیمی در فضای پیرامون میدان چوگان جهت برگزاری آن، درحکم یک سناریوی واحد سبب نظام بخشی ارزش های اصیل میدان نقش جهان می شود.
مؤلفه های شکل دهنده منظر فرهنگی شهرستان عباس آباد مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مرمت و معماری ایران سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۴
۶۲-۴۳
حوزههای تخصصی:
رابطه متقابل انسان و محیط را می توان بسترساز ظهور مکان رخدادهای اجتماعی تلقی نمود. منظر فرهنگی، حاصل برآیند طبیعت، فرهنگ و تاریخ در گذر زمان، دربردارنده ارزش های فرهنگی-طبیعی است که تعامل میان انسان و طبیعت در طول تاریخ را نشان می دهد. از این رو، گسست رابطه انسان و محیط را می توان ناشی از عدم توجه کافی به منظر فرهنگی به عنوان عامل شکل دهنده ارتباط ادراکی دانست. اهداف این مطالعه به ترتیب شامل؛ شناسایی مؤلفه های شکل دهنده منظر فرهنگی مورد مطالعه و یافتن جنبه های مجهول ارزش های ماهیتی منحصر به فرد این مؤلفه ها در منطقه انتخابی هستند. پژوهش حاضر با پارادایم تفسیرگرایی، دارای ماهیت نظری-کاربردی بوده که با رویکرد کیفی و راهبردهای ترکیبی شامل؛ مطالعه موردی و مطالعات تاریخی تطبیقی، طراحی شده است. راهبرد نمونه گیری در داده های میدانی غیرتصادفی هدف دار بوده است. روش گردآوری داده ها در این مطالعه، به صورت میدانی (شامل مصاحبه با 13 نفر از متخصصان بر اساس اصل اشباع) و کتابخانه ای بوده است. یافته های حاصل از این فرآیند به انضمام تحلیل محتوای مستندات راهبرد مطالعه تاریخی-تطبیقی، منتج به استخراج یافته های پژوهش شدند. طراحی فضای شهری بر اساس منظر فرهنگی، با ایجاد تجربه ای جدید از منظر شهری، در نقش یک محرک، کنش های اجتماعی را به همراه دارد؛ بدین معنی که زندگی اجتماعی در شهر ها و درهم تنیدگی ذهنی مردم با شهر، متأثر از مناظر فرهنگی به کار گرفته شده در مکان های شهری بوده که منجر به ارتقای احساس تعلق و مانایی این حس در فرآیند تغییر نسل ها خواهد شد. از سوی دیگر، پرداختن به کیفیات فیزیکی اثرگذار در محیط مانند؛ مقیاس، فاصله، زمان و شرایط ادراک، در ایجاد ارتباط مخاطب با محیط بسیار مؤثر است. به بیان دیگر، بهره گیری از این معیارها باعث ارتقای روح مکان و تجلی زیبایی تمامی فرآیند های موجود در یک دوره زمانی با کیفیتی خاص خواهد شد، زیرا درهم تنیدگی ذهنی شهروندان زمانی شکل خواهد گرفت که احساس تعلق به شهر در جای جای آن وجود داشته باشد؛ به گونه ای که مردم با این حس در فضای شهری حضور یابند و خود را شهروندی فعال در ساخت و حیات آن شهر بدانند.
ریخت شناسی سیاه چادر در عشایر جنوب غرب ایران (مطالعه موردی: عشایر جنوب استان ایلام و شمال استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هنر و تمدن شرق سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۷
15 - 26
حوزههای تخصصی:
سیاه چادر، سکونت گاهی چهار فصل است، که با اندکی تغییرات خود را با فصول و اقلیم مختلف منطقه هماهنگ می شود و در آن علاوه بر رعایت شرایط لازم برای زندگی، به جنبه های فرهنگی و هنری نیز توجه شده و نوعی از تکنولوژی بومی اصیل و ابتکار را به نمایش می گذارد. بر این اساس، مهمترین سؤال پژوهش، تفاوت های فرهنگ و اجتماع در بین عشایر کوچ رو کُرد و بختیاری چه میزان بر ریخت سیاه چادر تاثیرگذار بوده است؟ این پژوهش، به منظور شناسایی عوامل به وجود آورنده این واحد سکونتی، وجه اشتراک و تفاوت ها در ریخت شناسی سیاه چادر در بین دو ایل کُرد و بختیاری در حوزه جنوب استان ایلام و شمال استان خوزستان و همچنین تأثیر آن بر الگوی مسکن و ساختار معماری انجام می گیرد. جمع آوری اطلاعات این پژوهش، براساس مطالعات کتابخانه ای و برداشت میدانی بوده و روش تحقیق با طبقه بندی و تحلیل محتوایی انجام می گیرد، در ادامه مقایسه تطبیقی ریخت شناسی سیاه چادر از منظر فرهنگی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد، ریخت سیاه چادر در منطقه مورد مطالعه تحت تأثیر عوامل اقلیمی، مهمان نوازی، مراسم شادی، حفاظت و امنیت، هنر و زیبایی بوده است. این تفاوت در ریخت سیاه چادر بیشتر متأثر از فرهنگ و جغرافیایی منطقه می باشد، هر چند پهنه فرهنگی در بین عشایر بسیار نزدیک است، اما در تقسیمات فضای داخل و ابعاد و اندازه و سازه سیاه چادر تفاوت های وجود دارد و استفاده از تزئینات و پرداختن به نمای سیاه چادر ایل بختیاری بیشتر از ایل کُرد می باشد.