فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۸۱ تا ۷۰۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
حوزههای تخصصی:
هدف: تبیین چالش ها، فرصت ها و راهکارهای پیشنهادی ارتقای سازماندهی اطلاعات در ایران از دیدگاه متخصصان. روش: از روش های تحلیل مضمون و تحلیل دلفی برای گرداوری داده ها استفاده شد. نخست تمام متن گفتگوها در نشست های سازماندهی دانش در پنج کنگره متخصصان علوم اطلاعات ایران برگزارشده در سال های 1394 تا 1398 تحلیل شد. سپس برای تأیید صحت و تعیین اهمیت هر یک از مقوله ها و مضامین استخراج شده، پنل دلفی با حضور 27 متخصص در دور اول و 24 متخصص در دور دوم تشکیل شد. یافته ها: چالش های مضمون «موارد آموزشی»، بیشتر به ضعف آموزش های روزآمد به حرفه مندان و آموزش های دانشگاهی مربوط می شود. ازجمله سرفصل های نامتوازن برای دروس سازماندهی، نبود مستندسازی آموزشی، فقدان تجربه حرفه ای در نزد مدرسان، بلاتکلیفی در آموزش مباحث جدید و فقدان کارگاه های مجهز است. امکان استفاده از حرفه مندان باتجربه به عنوان مدرس و همچنین فرصت تبدیل کارگاه های سازماندهی به آزمایشگاه های مجهز برای آموزش و پژوهش در رابطه با رویکردها، مفاهیم و ابزارهای جدید از فرصت های آموزشی مهمی هستند که متخصصان به آنها اشاره کرده اند. در رابطه با مضمون «موارد پژوهشی»، چالش هایی همچون کافی نبودن متخصصان و نبود پیوستگی لازم میان پژوهش های این موضوع مطرح شده است. همچنین روزآمدبودن پژوهش ها و وجود ابزارهای حرفه ای پایه که توسط متخصصان باتجربه در گذشته تهیه شده، از مهمترین فرصت های مطرح شده است. در رابطه با مضمون «موارد حرفه ای»، عمده ترین چالش ها به مشکلات نرم افزارهای تخصصی، روزآمدنبودن حرفه مندان و بی توجهی به نیازهای کاربران مربوط می شوند. در رابطه با مضمون «موارد راهبردی»، بیشترین چالش ها به ضعف نهادهای تأثیرگذار و نبود همکاری های لازم ملی و بین المللی برمی گردد. تشکیل کمیته ملی سازماندهی دانش، بازنگری در سرفصل های آموزشی، راه اندازی آزمایشگاه های سازماندهی دانش، پیاده سازی عملی الگوهای جدید و همچنین افزایش ارتباطات و توسعه سازماندهی مردم محور راهکارهای پیشنهادی متخصصان در پژوهش کنونی است. توجه به افزایش روزافزون حجم داده های با نیمه عمر زیاد در شبکه های اجتماعی و همچنین وجود ملاحظات بافت ایرانی – اسلامی، فرصت های راهبردی است که باید بدان ها توجه کرد. نتیجه گیری: برای رفع چالش های آموزشی، پژوهشی و حرفه ای در سازماندهی اطلاعات، علاوه بر اقدام های توصیه شده در این پژوهش، توجه به موارد راهبردی همانند تشکیل کمیته ها و تشکل های تخصصی و انجام تصمیم سازی های راهبردی در سطح ملی کاملا ضروری به نظر می رسد.
شناسایی و اولویت بندی نیازهای معلولان به منظور ارائه خدمات و طراحی برنامه ها در کتابخانه های عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی مهم ترین نیازهای معلولان (جسمی-حرکتی، نابینایان و کم بینایان، ناشنوایان و کم شنوایان) کشور به منظور ارائه و طراحی خدمات و برنامه های کتابخانه های عمومی ایران است. روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف، کاربردی و از نظرِ ماهیت، توصیفی-تحلیلی و از نظرِ روش اجرا، پیمایشی بود که به صورت مقطعی انجام شده است . نمونه آماری متشکل از 82 نفر از سه گروه معلولان جسمی-حرکتی، نابینایان وکم بینایان و ناشنوایان و کم شنوایان 15 سال به بالا بود که به روشِ نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از 10 استان انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسش نامه محقق ساخته بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه آمار توصیفی و تحلیلی از نرم افزار SPSS ویرایش 23 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد وجود کتابداران متخصص با برخورد مناسب، داشتن آسانسور یا بالابر و حمایت مسئولان از نیازهای معلولان، برای معلولان جسمی-حرکتی مهم ترین نیاز بوده است. در گروه نابینایان و کم بینایان، وجود آسانسور مجهز به دکمه های بریل در صورت چندطبقه بودن کتابخانه، تخصیص بودجه مناسب برای تأمین منابع موردنیاز و فراهم کردن دسترسی به فهرست کامل کتاب های گویای موجود در کتابخانه های عمومی کشور از طریق اینترنت جزء نیازهای دارای اهمیت این گروه بوده است. در گروه ناشنوایان و کم شنوایان نیز برگزاری برنامه های گروهی و اردوهای تفریحی، وجود مترجمان آشنا به زبان اشاره در کتابخانه و برگزاری کلاس های آشنایی با زبان اشاره از جمله مهم ترین نیازها بوده است. اصالت/ارزش: تاکنون پژوهشی در داخل کشور در این حجم از نظرِ گستردگی جامعه موردبررسی و در نظر گرفتن نیازهای سه گروه از معلولان (معلولان جسمی-حرکتی، نابینایان و کم بینایان، ناشنوایان و کم شنوایان) انجام نگرفته است. کتابخانه های عمومی می توانند با در نظر گرفتن نیازهای گروه های مختلف معلولان، با ارائه خدمات مناسب به معلولان، در زمینه توانمندسازی آنان و فراهم کردن دسترسی برابر به اطلاعات و در نتیجه کمک به فراهم کردن شرایط زندگی بهتر برای آنان مساعدت کنند.
معرفی نسخه خطی قرآن مترجم 704(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: گردآوری واژگان سَره فارسی، کمک به افزودن اطلاعات اطلس های گویش شناسی زبان های ایرانی، حل دشواری های متن های کهن به یاری برابرهای فارسی این ترجمه، برخی از اهداف نقد و بررسی این نسخه است. روش شناسی : این پژوهش، پژوهشی کیفی است، به روش توصیفی-اسنادی و با شیوه گردآوری کتابخانه ای انجام یافته است. جامعه آماری و حجم نمونه نیز کل نسخه خطّی قرآن مترجم 704 است که در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می شود. یافته ها : ترجمه این قرآن زبانی استوار دارد و واژگان فارسی آن متعلق است به سرزمین اصلی زبان دری یعنی ماوراءالنهر و خراسان شرقی. مردم این سرزمین گونه ای از زبان را که مرکب از زبان های سغدی، دری و عربی بود، با خط عربی به کار گرفتند و آن را فارسی فرارودی نامیدند. فرارود از حیث داشتن ترجمه های قرآن به فارسی، یکی از غنی ترین و پر بارترین حوزه هاست. نسخه مورد نظر با وجود همخوانی های مشترک با برخی آثار در این منطقه، ویژگی های منحصر به فردی دارد که مترجم بر اساس گویش خاص، در زمان و مکان خویش آورده است. دقت در ترجمه های میان سطری این قرآن نشان می دهد از نظر لغوی، نحوی و آوایی ارزش بسیار دارد. نتیجه گیری : زبان ترجمه این قرآن، قدیمتر از اوایل سده هشتم را نشان می دهد و به نظر می رسد که همانند زبان ترجمه قرآن معروف به 1089 در سده پنجم باشد که نجم الثوری نوشته است. همچنین این متن اشتراکات زبانی بسیاری با تفسیر نَسَفی دارد و حروف مقطّعه در آن، همچون ترجمه تفسیر طبری، ترجمه شده است.
ترسیم شبکه معنایی مفاهیم اسناد دیوانی دوره قاجار (مطالعه موردی:پایگاه اسناد آرشیو ملی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: . ترسیم شبکه معنایی اسناد دیوانی دوره قاجار از طریق مقوله بندی و برقراری روابط اصطلاح نامه ای هدف پژوهش است. روش: پژوهش حاضر، از لحاظ هدف کاربردی است که از روش تحلیل محتوای کمّی، کیفی و اکتشافی استفاده شده است. برای مفهوم شناسی شبکه ای و درک ارتباط سیستمانیک و تا حدودی سلسله مراتبی میان مفاهیم از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد. با تحلیل و واکاوی پربسامدترین مفهوم اسناد دیوانی دوره قاجار از طریق کدگذاری مفاهیم اسناد شبکه معنایی حاصل از آن ترسیم شد. همچنین از نرم افزارهای اس.پی.اس.اس. و اکسل در بخش کمّی پژوهش استفاده شده است. یافته ها: بالاترین بسامد فراوانی مربوط به مفهوم القاب و مناصب با فراوانی 6920 مقوله فرعی یافت شد. با توجه به اهمیت این مفهوم در ساختار دیوان سالاری دوره قاجار، ترسیم شبکه معنایی حاصل از آن براساس رابطه های معنایی اصطلاحنامه ای (سلسله مراتبی، هم ارزی و وابسته) ارائه شده است. این شبکه معنایی براساس مقوله های اصلی و فرعی استخراج شده از القاب و مناصب دیوانی ترسیم شد. مقوله های اصلی عبارت انداز: القاب و مناصب مالی-دیوانی، القاب و مناصب نظامی-دیوانی، القاب و مناصب درباری-دیوانی، القاب و مناصب دیوانی-دیوانی و القاب و مناصب شرعی و قضایی- دیوانی. همچنین پربسامدترین مقوله اصلی مقوله القاب و مناصب مالی-دیوانی با (34 درصد) و پربسامدترین مقوله های فرعی مناصب مستوفی و مستوفی الممالک از مقوله مالی- دیوانی است. نتیجه گیری: شبکه معنایی حاصل از این پژوهش یکی از روش های بازیابی داده است که با استفاده از دانش معناشناسی به تعیین موضوع، تحلیل و مفهوم سازی نیاز اطلاعاتی پژوهشگران کمک می کند. همچنین کاربران اسناد به گستره موضوعی و در نهایت به دانش گستری و تولید دانش در اسناد دیوانی دوره قاجار پی می برند. ترسیم نقشه معنایی اسناد دیوانی دوره قاجار در موضوع مطالعات اسناد دیوانی دوره قاجار، شروعی برای هوشمندسازی، خودکارسازی و کارآیی بیشتر هستی شناسی تخصصی مطالعات آرشیوی است. در پژوهش حاضر تلاش شد برای دست یافتن به راهکارهای نوین احاطه و تسلط بر دایره مفهومی واژگان اسناد دیوانی، الگوهای ادراکی در روابط معنایی اسناد، به صورتی قابل فهم، برای رایانه و نظام های ذخیره و بازیابی ساخته شود، به طوری که هم نمایه ساز و هم جستجوگر (متخصصان و اصطلاح شناسان موضوعی) بتوانند از گستردگی و زمینه ارتباط میان مفاهیم آن و اندیشه های مرتبط با این مفاهیم به خوبی بهره گیرند.
استانداردهای آوانویسی و نویسه گردانی مورد پذیرش متخصصان دو حوزه زبان شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
دانش شناسی سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۵
49-70
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش با هدف شناسایی استانداردهای آوانویسی و نویسه گردانی مورد پذیرش متخصصان زبان شناسی و کتابداری و اطلاع رسانی انجام شد. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی از حیث نحوه گردآوری اطلاعات پیمایشی و از منظر نوع، توصیفی است. جامعه آماری شامل ۳۱ نفر از اساتید زبان شناسی و متخصصان مستندسازی، فهرستنویسی منابع اسلام شناسی و ایران شناسی و کارشناسان مرکز ملی شاپا (شماره استاندارد بین المللی پیایندها) کتابخانه ملی است. چک لیستی از جداول افتراق نویسه های فارسی به انگلیسی طبق استانداردهای آوانویسی و نویسه گردانی تهیه و در اختیار جامعه آماری قرارداده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: براساس یافته ها، شکل غالب صورت نگارشی برای آوانویسی و نویسه گردانی 16 صامت فارسی، 20 صامت تک واجی و دو واجی انگلیسی است، همچنین در انتخاب نویسه های انگلیسی برای واکه های کوتاه فارسی طبق استانداردهای آوانویسی و نویسه گردانی نسبت به انتخاب نویسه های انگلیسی برای واکه های بلند فارسی جامعه آماری از تشتت کمتری برخوردار است. نتیجه گیری: برای آوانویسی نویسه های فارسی به انگلیسی، استاندارد ملی آی اس آی آر آی ۱۸۲۲ و برای نویسه گردانی نویسه های فارسی به انگلیسی استاندارد ISo 233-3 پیشنهاد شد. برای واکه های کوتاه فارسی به انگلیسی دو استاندارد ISo 233-3 و آی اس آی ار آی ۱۸۲۲ را پیشنهاد دادند. واکه های بلند انگلیسی /I,u/ برای واکه های فارسی (ای، او) با استاندارد ملی آی اس آی ار آی ۱۸۲۲ صد در صد مطابقت دارد اما مصاحبه شوندگان برای واکه بلند (آ)، نویسه انگلیسی / ā/ را پیشنهاد دادند که با ۷ استاندارد نویسه گردانی و ۱ استاندارد آوانویسی مطابقت دارد.
Playing From The Front: A Story of Unfolded Acts of a Library & Information Science Teacher Hardcove by Singh, K.P.(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
International Journal of Digital Content Management, Vol. ۲, No. ۲, Winter & Spring ۲۰۲۱
229 - 232
حوزههای تخصصی:
This book primarily personified the diversified academic, research and professional developmental activities undertaken by the author while working on various capacities and platforms. The distinctive presentation of thought contents in the domain of library and information science, education, research and management will inspire, aspire and motivate the knowledge workers, educationists, scientists, managers, policy-makers, thinkers and researchers to think out of the box and work differently especially in adverse environment. Throughout the chapters author shared his rich personal and professional experiences gained while working in various segments which are supported by exemplary instances with appropriate pictorial presentations. The Author believes that his painstaking task in completion of this distinctive style of monograph will be found worthwhile when the prospective readers find this book useful and bring positive changes about in their personal thinking and implementing the change in their professional career.
منابع آموزشی باز: بررسی تجربه عملی در دنیا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: علم باز (علم آزاد یا علم همگانی) واژه ای پیچیده است، و به روندها و جنبش هایی اطلاق می شود و گستره ای از منابع همگانی (باز)، دسترسی همگانی (دسترسی آزاد)، بایگانی همگانی، تا انتشارات آزاد را در برمی گیرد. مقاله حاضر بر جنبش علم باز به عنوان ساختار تقویت کننده زیست بوم آموزش وپرورش پرداخته است. روش شناسی: این مطالعه مروری- تحلیلی و مبتنی بر شواهد است که با تکیه بر مُدل زیست بوم منابع باز به تحلیل مؤلفه های مرتبط شامل ذینفعان یادگیری (افراد، سازمان ها و جوامع) و ابزارهای یادگیری (ابزاری و محتوایی) به همراه ارائه مستنداتِ ملی و بین المللی در هر مورد می پردازد و در انتها، توصیه های سیاستی را در این راستا برای کشور ارائه می کند. یافته ها: نتایج پژوهش ها، داده ها، روش ها و نیز مطالب درسی و تدریس، نرم افزارها و ابزارهای آموزشی می توانند به صورت رایگان در دسترس باشند و بارها مورد بهره برداری شوند. وب 2 و واسپارگاه ها را می توان از جمله ابزارهای یادگیری در ارائه منابع باز معرفی کرد. نتیجه : تصدیق مبحث علم باز و کلیه مؤلفه های آن در توسعه و پیشرفت حوزه آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی امری انکارناپذیر است و اساتید، متخصصان و پژوهشگران این حوزه، به دلیل بهره گیری از فناوری های روز دنیا همچون برگزاری کارگاه های وبینار آموزشی، از دستاوردهای منابع آموزشی باز در پیشبرد اهداف این حوزه، بی نصیب نمانده اند.
رابطه مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی با مدیریت عملکرد کارآمد در اداره کل ورزش و جوانان استان البرز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
متن مؤلفه های تأثیرگذار بر سازمان ها باید همیشه مورد ارزیابی و سنجش قرار بگیرد تا سازمان ها بتوانند الگوی توسعه خود را پیش ببرند، لذا هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی با مدیریت عملکرد کارآمد در اداره کل ورزش و جوانان استان البرز بود. روش این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی- همبستگی است. بر اساس جدول تعیین حجم نمونه مورگان 127 نفر از کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان البرز پرسشنامه های استاندارد فرهنگ سازمانی دنیسون (2000)، مدیریت دانش لاوسون (2003) و مدیریت کارآمد مقیمی و رمضان (2011) را به صورت تصادفی تکمیل کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون انجام گردید. با محاسبه ضریب همبستگی پیرسون رابطه مثبت و معنی داری بین مدیریت و دانش فرهنگ سازمانی با مدیریت عملکرد کارآمد نشان داده شد و همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی به ترتیب 47/0 و 28/0درصد مدیریت عملکرد کارآمد کارکنان را پیش بینی می کنند. با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت بکارگیری صحیح مولفه های مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی در مدیریت عملکرد کارآمد بسیار هوشمندانه است و راه پیشبرد اهداف را هموار می سازد و ابزار رشد، موفقیت و ارتقا سازمان را در اختیار مدیریت قرار می دهد.
نیازهای اطلاعاتی حقوقی وکلای شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی نیازهای اطلاعاتی حقوقی وکلای شهر تهران بود. منظور از نیازهای اطلاعاتی حقوقی، آن دسته از نیازهایی است که از طریق استفاده از منابع اطلاعاتی و از طریق مجراهای رسمی و یا نیمه رسمی ارائه اطلاعات و خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی برآورده می شوند. روش شناسی: این پژوهش به روش پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل تمامی وکلای شهر تهران است که اسامی آن ها در کانون وکلای دادگستری مرکز ثبت شده است. از مجموع 8000 نفر جامعه آماری، حجم نمونه ای با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به تعداد 367 نفر تعیین و به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که شامل دو بخش اطلاعات عمومی و اطلاعات تخصصی بود. برای بالا بردن روایی ابزار پژوهش، از پرسش های آزمون شده قبلی در پژوهش های مشابه و معتبر استفاده شد و برای تعیین پایایی پرسش نامه از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضرایب آن برای متغیرهای پژوهش که شامل اهداف و انگیزه های جستجوی اطلاعات، ویژگی های ارزیابی و انتخاب منابع و موانع فرایند اطلاع یابی بودند، بالاتر از 0/70 و قابل قبول بود. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده با استفاده از آزمون رتبه بندی فریدمن و آزمون خی دو تک متغیره در نرم افزار اس.پی.اس.اس. انجام شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که مهمترین دلیل جستجوی اطلاعات وکلا، پیشبرد دانش تخصصی و مهمترین منابع برای رفع نیازهای اطلاعاتی حقوقی مقررات حقوقی، شرکت در کارگاه های آموزشی حقوقی و مقاله های مجله های علمی هستند. همچنین اهم مشکلات وکلا برای دستیابی به اطلاعات، پراکندگی اطلاعات حقوقی در منابع مختلف، قدیمی بودن بسیاری از منابع و ناکافی بودن منابع در زمینه حقوق معرفی شدند. نتیجه گیری: مهمترین دلیل جستجوی اطلاعات، پیشبرد دانش تخصصی و پس از آن ارائه مقاله پژوهشی است که این یافته بیانگر نگرش علمی پاسخ گویان نسبت به رشته تخصصی خود است. کتاب ها (اعم از چاپی-الکترونیکی) و نشریات مهمترین منابع رسمی کسب اطلاعات در رفع نیازهای اطلاعاتی وکلا هستند. در میان منابع غیررسمی، کتابخانه سازمان یا مؤسسه حقوقی، مهمترین منبع کسب غیررسمی اطلاعات است؛ و موتور جستجوی گوگل رایج ترین موتور جستجوی مورد استفاده وکلا است. همچنین، مراجعه به کتابخانه و بازدید از تازه های کتابخانه، بعد از مطالعه نشریات تخصصی، مهمترین روش های روزآمدسازی اطلاعات هستند.
استخراج ویژگی های متنی و معنایی در یادگیری رتبه بندی جهت بازیابی اسناد وب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با ظهور وب معنایی، تعریف و استفاده از ویژگی های معنایی در الگوریتم های یادگیری رتبه بندی هم مطرح شده است. یک چالش مهم در این زمینه عدم استفاده از ویژگی های جامع و همچنین، عدم ترکیب کامل از ویژگی های متنی و معنایی است. در این مقاله، با تعریف ویژگی های معنایی جدید در چهار دسته ویژگی های مبتنی بر گراف و پایگاه دانش، ویژگی های مبتنی بر تکرار موجودیت، ویژگی های مبتنی بر فیلدهای متنی، و ویژگی های مبتنی بر نمایش برداری کلمات و متون به این چالش پاسخ داده شده است. جهت ارزیابی از مجموعه داده MQ-2007 متعلق به LETOR4، که حاوی ویژگی های متنی آماده است، و شش الگوریتم یادگیری رتبه بندی استاندارد استفاده شده است. نتایج تجربی نشان می دهد که ویژگی های معنایی و نیز ترکیب آن ها با ویژگی های متنی باعث بهبود 50 درصدی نسبت به استفاده از تنها ویژگی های متنی می شوند. در انتها، از یک الگوریتم انتخاب ویژگی برای انتخاب بهترین ویژگی های معنایی استفاده شده که منجر به بهبود 7 درصدی نسبت به الگوریتم های رتبه بندی بدون انتخاب ویژگی شده است.
بررسی اثر روش توصیف تصاویر دیجیتال بر سواد بصری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با توجه به افزایش روزافزون حجم اطلاعات در دنیای کنونی و ضرورت استفاده از تصاویر در حوزه های مختلف، اهمیت سواد بصری بر کسی پوشیده نیست. به دلیل افزایش حجم منابع اطلاعاتی لازم است اطلاعات در قالب تصویر انتخاب شوند. هدف اصلی پژوهش بررسی تأثیر روش توصیف تصاویر دیجیتال بر سواد بصری دانشجویان است. روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح آن به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. در این طرح ابتدا سواد بصری گروه آزمایش و گواه (۱۱ نفر در گروه آزمایش و ۱۱ نفر در گروه گواه) به وسیله پیش آزمون سنجیده شد و سپس، گروه آزمایش تحت آموزش قرار گرفته و طی ۹ جلسه ۳۰ دقیقه ای از طریق تصاویر، آموزش دریافت کردند. تصاویر مورد استفاده در این پژوهش از سایت های «گتی ایمیجز» و «فلیکر» انتخاب شد. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه سواد بصری استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) انجام گرفت. با توجه به یافته ها می توان دریافت که میانگین مؤلفه های سواد بصری در پس آزمون گروه آزمایش به نسبت گروه گواه افزایش قابل توجهی داشته و سطح معناداری هر یک در تحلیل کوواریانس کمتر از ۰۵/۰ است که نشان از پیشرفت آن ها در گروه آزمایش است. در نتیجه، می توان گفت که روش توصیف تصاویر دیجیتال بر سواد بصری دانشجویان و مؤلفه هایش تأثیر مثبت و معناداری دارد. افراد باید بتوانند پیام های موجود در تصاویر را درک و پیام های تصویری را ایجاد کنند. بنابراین، باید سعی شود در نظام آموزشی که مبتنی بر شیوه های سنتی است، تغییراتی ایجاد کرد و سواد بصری را به دانشجویان آموزش داد تا بتوانند مفاهیم را درک کنند و یادگیری خود را افزایش دهند.
دخالت مراجعان در برنامه ریزی خدمات کتابخانه: مطالعه موردی کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بازیابی دانش و نظام های معنایی سال هشتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۹
137 - 157
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش پایش دیدگاه مراجعان درباره خدمات کتابخانه ملی ایران و استفاده از آن در برنامه ریزی خدمات است. روش پژوهش: روش این پژوهش کیفی است و از گروه کانونی و طوفان فکری و تصمیم گیری گروهی برای جمع آوری داده استفاده شد. گروه های کانونی با مشارکت 29 نفر از اعضا (در دو گروه 11 و 18 نفر) تا اشباع داده ها ادامه داشت . نرم افزار Maxqda برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد عوامل خدمات رسانی اداره کل اطلاع رسانی کتابخانه ملی ایران از دیدگاه مراجعین مراجعان در 4 درون مایه می گنجد. تحلیل کیفی داده های مراجعه کنندگانمراجعان منجر به استخراج 546 کد اولیه شد که به گزارش عوامل خدمات رسانی پرداخته بودند. بازبینی متعدد و ادغام کدها بر اساس تشابه در طی چندین مرحله، در نهایت 14 زیردرون مایه حاصل گردید. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش بیانگر وجود برخی مسائل و مشکلات موجود در میزهای خدمت کتابخانه ملی ایران را از دید مراجعان روشن ساخت و 4 درون مایه اصلی کتابدارن، مراجعان، خدمات و میزهای خدمت رسانی به تفکیک زیردرون مایه های آن مورد مطالعه قرار گرفت.
شناسایی عوامل مؤثر بر کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها: یک مطالعه مبتنی بر نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: خدمات اینترنت اشیاء، دسترس پذیری و یافت پذیری اطلاعات در کتابخانه ها را بهبود می بخشد و ارتقاء و اعتلای کتابخانه ها را به همراه دارد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها به منظور ارائه الگوی کیفی با استفاده از نظریه داده بنیاد است. روش شناسی : پژوهش حاضر از نوع توسعه ای که با رویکرد کیفی و با به کارگیری روش نظریه داده بنیاد انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش از 13 نفر خبره و صاحب نظر علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های کشور تشکیل شده است، که به روش نمونه گیری هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شده اند، داده ها از طریق مصاحبه با آنها جمع آوری و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه وتحلیل شدند و بر اساس آنها، الگوی پژوهش طراحی گردید. برای سنجش روایی ابزار مصاحبه از روش پاسخگو و برای سنجش پایایی از روش دو کدگذاری استفاده شده است. یافته ها: نشان می دهد برای کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه 29 عامل در 5 طبقه شناسایی شدند که عبارتند از: طبقه عوامل علّی (6 عامل)، زمینه ای (5 عامل)، مداخله گر (5 عامل)، راهبردی (6 عامل)، پیامد (7 عامل). عوامل کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها نقش بهینه ای در زمینه مدیریت اطلاعات و توسعه خدمات دارند. پذیرش و گسترش سریع رویکرد نوین استفاده از اینترنت اشیاء و به کارگیری عوامل شناسایی شده در برنامه های توسعه کتابخانه ها پیش از هر چیز، نتیجه مزایا و فوایدی است که در این رویکرد فناورانه نهفته است.
واکاوی عناصر پیرامتنی تأثیرگذار در بهبود بازیابی داستان با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف : هدف این پژوهش، شناسایی عناصر پیرامتنی تأثیرگذار بر بازیابی داستان از دیدگاه خوانندگان به منظور بهبود دسترسی به منابع داستانی است. منظور از پیرامتن ها، عناصری هستند که جزء بدنه اصلی متن یک داستان نیستند؛ اما به نوعی با آن در ارتباط بوده و می توانند بر خواننده و قضاوت های وی در خصوص داستان تأثیر بگذارند. روش شناسی : پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر رویکرد، از نوع ترکیبی است و با راهبرد متوالی اکتشافی انجام گرفت. جامعه آماری در هر دو مرحله از پژوهش، خوانندگان ادبیات داستانی بودند. ابزار گردآوری داده ها در مرحله اول، مصاحبه نیمه ساختار یافته فردی بود و داده های گردآوری شده با روش تحلیل مضمون کدگذاری و تحلیل شد. به منظور گردآوری داده ها در مرحله دوم پژوهش، از یک پرسشنامه محقق ساخته در مقیاس لیکرت استفاده شد و داده های گردآوری شده با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SmartPLS استفاده شد. یافته ها : بر اساس تحلیل مضمون مصاحبه های انجام گرفته در مرحله اول پژوهش، 12 عنصر پیرامتنی در قالب 4 مضمون اصلی اطلاعات کتابشناختی، اطلاعات مربوط به نویسنده، مرور و نقد و مشخصات ظاهری شناسایی شد. در ادامه، نتایج آزمون مدل سازی معادلات ساختاری معنی داری تأثیر مرورها و نقدهای نوشته شده درباره اثر، اطلاعات کتابشناختی و اطلاعات مربوط به وی ژگی های ظاهری اثر در بهبود بازیابی داستان را تأیید کرد. نتایج : توجه به عناصر پیرامتنی می توانند در درک، ارزیابی، تصمیم گیری و انتخاب داستان تأثیر داشته و به جستجوگران در یافتن کتاب های داستانی مرتبط کمک کند. بنابراین پیشنهاد می شود از عناصر شناسایی شده در این پژوهش که تأثیر آن ها در بهبود بازیابی داستان تأیید شده است، به عنوان بخشی از توصیف محتوای داستان در فهرست های کتابخانه استفاده شود.
اینترنت اشیا در مدیریت زنجیره تأمین: مروری نظام مند با استفاده از رویکرد قیف پارادایمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در سال های اخیر تعداد مقاله هایی که فناوری اینترنت اشیا در مدیریت زنجیره تأمین را مورد مطالعه قرار داده اند، به سرعت رشد کرده است. در پژوهش حاضر تلاش می شود با مرور نظام مند ادبیات مرتبط، مطالعه هایی که در این حوزه انجام شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و ضمن شناسایی شکاف های نظری موجود، مسیرهای پژوهشی آینده در این زمینه معرفی شود. در این مقاله با استفاده از روش مرور نظام مند و رویکرد قیف پارادایمی به جمع آوری و تحلیل اطلاعات پرداخته می شود. روش مرور نظام مند شیوه ای معتبر برای پژوهش است که بسیاری از مقالات علمی استفاده از آن را توصیه می کنند. با وجود این، باید توجه داشت که انتخاب معیارهای مشخص برای شمول و عدم شمول مقالات شناسایی شده می تواند باعث سوگیری شود که باید به عنوان محدودیت ذاتی روش مرور نظام مند در نظر گرفته شود. تاکنون مطالعه های متعددی در زمینه اینترنت اشیا و مدیریت زنجیره تأمین انجام شده است، اما هیچ دانش تلفیقی از ماهیت تکامل پژوهش ها در این حوزه وجود ندارد تا با بررسی روند تحقیقات انجام شده زمینه گسترش نظریه های مطرح شده در این حوزه را فراهم آورد. در این مقاله تلاش می شود با استفاده از رویکرد قیف پارادایمی، این شکاف پژوهشی پوشش داده شود. برای این منظور، پایگاه های استنادی «اسکوپوس» و پایگاه های اطلاعاتی «ساینس دایرکت»، «امرالد» و «فرانسیس اند تیلور» جست وجو و از این طریق تعداد ۲۰۹ مقاله پژوهشی شناسایی شد. پس از انجام غربالگری اولیه، تعداد ۱۰۵ مقاله به دلیل عدم تطابق با معیارهای شمول کنار گذاشته شد و سرانجام، پس از غربالگری کیفی تعداد ۳۶ مقاله جهت تحلیل و بررسی گزینش شد. نتایج حاصل از تحلیل ۳۶ مقاله منتخب نشان می دهد که بیشتر پژوهش ها روی سطح ۲ و ۳ قیف پارادایمی تمرکز دارند و تنها دو مقاله در سطح اول قیف پارادایمی قرار می گیرند و هیچ مطالعه ای در حوزه فرضیه های عمیق (سطح چهارم) مشاهده نشد. بیشتر مطالعه ها از روش های کیفی برای گردآوری و تحلیل داده ها استفاده کرده بودند. همچنین، یافته ها نشان می دهد که در پژوهش های آینده می توان با استفاده از مشاهدات تجربی و تولید داده، کاوش های بیشتر در زمینه اینترنت اشیا در مدیریت زنجیره تأمین را مورد توجه قرار داد.
Evaluation of Persian Coronavirus Apps Using MARS(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
International Journal of Digital Content Management, Vol. ۲, No. ۳, Summer & Autumn ۲۰۲۱
143 - 164
حوزههای تخصصی:
Background: The rapid growth of COVID-19 disease in recent days has led to the rapid development of mobile health applications. Objective: This study aims to evaluate the quality of applications which provide information related to Coronavirus in Iran. Method: A systematic search has been conducted in Cafebazaar (Iranian app store) between May-October 2020. The Mobile Application Ranking Scale (MARS) is used to evaluate mobile applications and includes 23 items. Result: After limiting Apps to the criteria specified in the systematic search, 13 mobile applications were downloaded from Bazaar Cafe, which have been evaluated in terms of functionality, engagement, aesthetics, information, and subjectivity. In general, the Apps analyzed in this article are in poor condition in terms of quality. The highest rated app is Mask (2.69) and the lowest score is for Corona (Statistics, video, map) (1.47). Conclusion: The findings of this study showed that coronavirus applications designed in Iran are not in a favorable position in terms of MARS indicators. The lowest average was related to the information indicator. This shows that there is no professionalism in designing applications and it is necessary to pay special attention to evidence-based information in designing self-care and prevention programs of COVID-19.
بررسی وضعیت دورکاری در کتابخانه های عمومی در ایام پاندمی کووید- 19(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
دانش شناسی سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۵
121-138
حوزههای تخصصی:
روش پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و به صورت تحلیل محتوا انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه ی نیمه ساختاریافته بود که از طریق تماس صوتی انجام شده است. جامعه این پژوهش شامل 15 نفر از روسا و کارشناسان توسعه کتابخانه های ستاد و ادارات کل کتابخانه های عمومی می باشد و در این پژوهش از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی در گردآوری داده ها، ضبط تماس ها و جمع آوری داده ها تا دستیابی به مرحله ی اشباع استفاده شده است. یافته ها: کتابخانه های عمومی در ابتدا نقش پر رنگی در ارائه خدمات قابل قبول به اعضا نداشتند، اما به مرور با آموزش مجازی کتابداران و همچنین ایجاد صفحه شبکه مجازی کتابداران، خدمات فرهنگی تحت وب و انجام خدمات مجازی به رفع نیاز اطلاعاتی جامعه مخاطب اقدام نمودند. در بین خدمات ایام دورکاری بیشترین انتخاب مربوط به خدمات فرهنگی با %32.8 بود. در بین نقاط قوت دور کاری ایجاد شبکه مجازی با %39.1 بیشترین انتخاب را داشت و در بین نقاط ضعف عدم آشنایی با دور کاری با % 24.5 بیشترین انتخاب را به دست آورد. در بین راه کارها نیز بالاترین انتخاب%23.3 مربوط به برنامه ریزی جهت بهره برداری از ظرفیت و توانمندی کارکنان در ایام دور کاری بود . نتیجه گیری: کتابخانه های عمومی با یک سازماندهی مجدد در بین نیروهای انسانی و همچنین آموزش کتابداران و ابلاغ برخی بخشنامه ها با یک تاخیر چند ماهه زمینه اقدامات قابل قبول برای اعضا را فراهم نموده اند.
تحلیل پدیدارنگاری برداشت دانشجویان دکترا از اهمیت و ضرورت تجربه جستجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: فرایند جستجو و بازیابی اطلاعات فرایندی شناختی و بسیار پیچیده بوده که در فرایند پژوهش دارای اهمیت و ضرورت بسیاری است. یکی از رویکردهای مهم در کشف و درک این فرایند، بررسی تجربه های کاربران است. این پژوهش با هدف کشف الگوهای متنوع تجربه دانشجویان دکتری از اهمیت و ضرورت پدیده جستجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش انجام شده است و به شناسایی مفاهیمی که دانشجویان به توصیف پدیده مورد نظر می پردازند در قالب طبقه های توصیفی و همچنین کشف روابط بین طبقه ها پرداخته است. روش پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر تفسیری بود که با روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری به اجرا در آمد. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر دانشجویان دکتری حوزه های گوناگون در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند و معیار بود. تنوع حداکثر در انتخاب نمونه در نظر گرفته شد و تا اشباع نظری یادداشت های تحلیلی ادامه داشت. مصاحبه ابتدا به صورت هدایت شده و سپس نیمه ساختاریافته از 20 دانشجو صورت گرفت. مصاحبه ها پیاده سازی شده و به شکل استقرایی و با شیوه کدگذاری در نرم افزار MAXQDA<sub>12 </sub>مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، پساز تحلیل داده های گردآوری شده از مصاحبه ها، سه طبقه توصیفی از چگونگی درک و تجربه دانشجویان دکتری تخصصی از اهمیت و ضرورت پدیده جستجو و بازیابی اطلاعات پدیدار گردید. طبقه اول جستجو و بازیابی اطلاعات به مثابه گنجینه ای ارزشمند؛ طبقه دوم جستجو و بازیابی اطلاعات به مثابه جاده ای پر از چراغ؛ و طبقه سوم جستجو و بازیابی اطلاعات به مثابه کلیدی برای نجات بودند.نتایج نشان داد دانشجویان، پدیده جستجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش را مهم و ضروری توصیف می کنند. نتیجه گیری: گرچه این پژوهش با توجه به نوع و ماهیت کیفی خود به دنبال تعمیم بخشی یافته های حاصل از پژوهش حاضر نیست، اما با توجه به یافته های پژوهش حاضر پدیده جستجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش، ضرورت و اهمیت قابل توجهی دارد. بنابراین این مورد باید در برنامه ریزی های آموزشی و پژوهشی دانشگاه مدنظر قرار گیرد و مسیری که دانشجویان این پدیده را تجربه می کند، هموار شود تا محدودیت ها و مشکلات به حداقل رسانده شود.
نقش اعتماد سازمانی در انتقال دانش ضمنی (مطالعه موردی: کتابخانه های عمومی استان فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف تعیین تأثیر اعتماد سازمانی بر انتقال دانش ضمنی در کتابخانه های عمومی استان فارس انجام شده است. روش: پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و از نظرِ روش گردآوری اطلاعات توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان کتابخانه های عمومی استان فارس در سال 1399 (350 نفر) است که از این میان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 184 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شد اند. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه برگرفته از پژوهش فولر (2018) استفاده شده است. همچنین، برای بررسی تأثیر اعتماد سازمانی بر انتقال دانش ضمنی در میان کارکنان کتابخانه های عمومی، از تحلیل عاملی تأییدی و تکنیک حداقل مربعات جزئی استفاده شد. نرم افزارهای مورداستفاده برای تحلیل داده ها اس پی اس اس و پی ال اس هستند. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد که اعتماد سازمانی بر تمایل به تسهیم و کاربرد دانش ضمنی تأثیری مثبت و معنادار دارد. در این میان، اعتماد هویت محور نسبت به اعتماد حساب گرانه و دانش محور تأثیر قوی تری بر تمایل به تسهیم دانش دارد. اعتماد حساب گرانه، اعتماد دانش محور، و اعتماد هویت محور تأثیری مثبت و معنادار بر تمایل کارکنان به کاربرد دانش ضمنی دارند. اصالت/ارزش: انتقال دانش ضمنی فرایندی تعاملی است که اساساً بر مبنای اعتماد بین طرفین شکل می گیرد. ازاین رو، ضروری است نقش اعتماد سازمانی در انتقال دانش ضمنی به شکلی جامع و دقیق مورد کنکاش قرار گیرد. بر همین اساس، نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که اعتماد سازمانی تأثیری مثبت و معنادار بر انتقال دانش ضمنی کارکنان کتابخانه های عمومی دارد.
شناسایی ویژگی های برنامه های کتابخوان الکترونیکی و ارزیابی برنامه های پرکاربرد ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی ویژگی های برنامه های کتابخوان الکترونیکی از طریق مرور نظام مند متون و ارزیابی چهار برنامه کتابخوان الکترونیکی پرکاربرد ایرانی (فیدیبو، طاقچه، کتاب راه، و کتاب سبز) از نظرِ ویژگی های شناسایی شده است. روش: مطالعه حاضر از نظرِ هدف کاربردی، و مبتنی بر چهارچوب مرور نظام مند انجام شده است. برای جمع آوری متون پژوهشی مرتبط، در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی جست وجو و 247 اثر شناسایی شد. پس از بررسی اولیه (بررسی کلیدواژه ها، عنوان، و مرور چکیده ها)، در نهایت 46 اثر مرتبط استخراج شد و مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، به منظور تعیین میزان برخورداری هریک از چهار برنامه کتابخوان الکترونیکی ایرانی موردبررسی، از ویژگی های استخراج شده با استفاده از این سیاهه و از طریق ابزار مشاهده، مطالعه ای پیمایشی انجام شد. یافته ها: از 46 اثر موردبررسی، در نهایت سیاهه ای از متداول ترین ویژگی های برنامه های کتابخوان الکترونیکی، شامل 132 مؤلفه، تهیه و در قالب 16 معیار دسته بندی شد. در بخش مطالعه پیمایشی، نتایج نشان داد از چهار برنامه کتابخوان الکترونیکی پرکاربرد ایرانی، دو برنامه «طاقچه» و «فیدیبو» از نظرِ ارائه خدمات و برخورداری از ویژگی های موردتوجه در ارزیابی برنامه های کتابخوان الکترونیکی با اختلاف اندکی از یکدیگر در وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر برنامه های کتا بخوان الکترونیکی ایرانی قرار دارند و به نظر می ر سد درگیر رقابتی تنگاتنگ در بازار مشتریان هستند. همچنین، یافته ها نشان داد با اینکه «کتاب سبز» جزء برنامه های کتابخوان پرکاربرد ایرانی است، اما کمتر از نیمی (24/49 درصد) از ویژگی ها را داشته و در شرایط مناسبی قرار ندارد. اصالت/ارزش: در این پژوهش، مرور نظام مند متون به شناسایی ویژگی های جامع برای برنامه های کتابخوان الکترونیکی منجر شده است. همچنین، ارزیابی و مقایسه برنامه های کتابخوان ایرانی به طراحان و تولیدکنندگان آن ها کمک می کند به ایرادها و کاستی های محصول خود پی ببرند و برای رسیدن به وضعیت مطلوب و موردپسند کاربر تلاش بیشتری کنند.