درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه متخصصان درخصوص عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت ایرانی اسلامی جوانان براساس تجربه زیسته آنان است. روش پژوهش، پدیدارشناسی توصیفی است و جامعه آماری در برگیرنده اساتید و متخصصان مرتبط با حوزه پژوهش در سال 1398 است. 11 نفر از متخصصان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به منظور گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته تا رسیدن به اشباع نظری به عمل آمد. داده ها با روش کلایزی و با کمک نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند. در فرایند تحلیل متن و انجام مراحل کدگذاری، 5 مفهوم کلی و 12 زیرمقوله احصاء شد. یافته های پژوهش بیانگر مفاهیم و مقوله های متعددی ازجمله عوامل فردی (تکالیف رشدی و خودباوری)، عوامل خانوادگی (کارکرد رشدمحور خانواده، ویژگی های خانواده کارآمد و ناکارآمدی روابط در خانواده)، عوامل فرهنگی (فرصت ها و تهدیدهای نظام آموزشی و عوامل تسهیل کننده فرهنگی)، عوامل اجتماعی (احترام به خرده فرهنگ ها و الگوهای هویت ساز) و عوامل سیاسی اقتصادی (ضعف اعتماد سیاسی و حمایت های کلان سیستم) بود. نتایج این پژوهش مورد استفاده اساتید، دانشجویان و دست اندرکاران نظام آموزش عالی و سیاست گذاران، برنامه ریزان و مشاوران حوزه جوانان قرار می گیرد.

اخلاق کاری مهمترین عامل در موفقیت صنعت هتلداری می باشد. جهان معاصر با سرعتی شگفت انگیز در حال تحول است. سازمان ها، به عنوان یکی از بارزترین مشخصه های جوامع امروزی نیز به سرعت در حال تغییر و تحول هستند و در نظام کنونی ارتقاء عملکرد یکی از اهداف عمده هر سازمان زنده و فعال محسوب می گردد. بنابراین واضح است که بررسی متغیر های اثرگذار بر آن تا چه اندازه می تواند راهنمای مدیران در بهبود شرکت باشد. در این راستا در این تحقیق بدنبال بررسی تاثیر استراتژی های بازاریابی دیجیتال بر عملکرد صنعت هتلداری هستیم. این تحقیق از حیث نوع و ماهیت، تحقیقی توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات نیز میدانی و پیمایشی (با استفاده از پرسشنامه) و از نوع فرضیه آزمایی است. در این تحقیق، مدل معرفی شده با استفاده از نمونه ای 125 تایی و با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی (PLS) مورد آزمون قرار گرفته است. یافته ها بیانگر تاثیر مثبت و معنادار بازاریابی ایمیلی و بازاریابی شبکه ای ، بازاریابی محتوا بر ابعاد عملکرد هتل ها (از هر 4 منظر مالی، مشتری، فرایندهای داخلی و اخلاقی) است. اما تاثیر بازاریابی ویروسی بر عملکرد مورد تایید قرار نگرفت. این پژوهش برای مدیران این حقیقت را روشن می سازد که آنها با سرمایه گذاری بر روی استراتژی های بازاریابی دیجیتال نه تنها ضرر نمی کنند بلکه به یک مزیت رقابتی از طریق بهبود عملکرد نیز دست می یابند.

در سیره اهل بیت ^ یکی از شیوه های مهم برای پاسخ به سؤالات «شیوه پرسش گری» است که پاسخگو آنرا برای ایجاد فضای پاسخ گویی مطلوب، بین خود و مخاطب شکل میدهد. روش اخلاقی امام صادق × در مواجهه با پرسش مخاطبان و جهت دهی سؤالات ایشان مسئله مقاله پیش رو است؛ بررسی توصیفی تحلیلی سیره و کلام امام × نشان دهنده استقبال ایشان از «پرسش گری» است. ایجاد انگیزه برای سؤالات بیشتر، منصرف ساختن پرسش گر از سؤال و تذکر سؤال فراموش شده از شیوه های اخلاقی ای است که امام × در مقام پرسش گری مخاطبان به کار برده اند.

کتاب های دین و زندگی مقطع متوسطه دوم، در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، در موضوع تعلیمات دین اسلام، برای مخاطبان نوجوان، به عنوان منبع اصلی آموزش دین، مورد استفاده قرار می گیرد؛ به همین جهت، لازم است این کتاب ها از جهات مختلف مورد نقد و ارزیابی قرار گیرند. نقد این کتب به روش تحلیل محتوا، نشان می دهد آموزه های فقهی کمترین سهم را در آموزش دینی نوجوانان دارد. این در حالی است که احکام فقهی کارکردهای مهمی مانند توجه دادن به پاکیزگی، وقت شناسی، مسئولیت پذیری و اطاعت پذیری دارد. فقدان نگرش سیستمی مؤلفان این کتب به دین، از جمله در احکام شرعی سبب گردیده است حتی در موضوعات محدود طرح شده، آموزه های فقهی در موضوع خانواده و اقتصاد که موضوعات مهم و اولویت دار در جامعه ایران است، از جهات مختلف قابل نقد باشد. این پژوهش تلاش دارد با تبیین جایگاه آموزه های فقهی در تربیت یک نسل سالم، پیشنهادی در راستای تبیین سیستمی احکام خانواده و اقتصاد باتوجه به اهمیت آن در زندگی فردی و اجتماعی آینده ایران، ارائه دهد.

دوران پیش دبستان دورانی مهم است که کودک براساس فطرت خود، پذیرنده نقش ها و شخصیت هاى متفاوت خواهد بود. پژوهش ها نشان داده اند که نظام تعلیم و تربیت، چنانچه براساس فطرت کودک طراحی شود، می تواند تأثیر مثبت و بلندمدت بر موفقیت او داشته باشد و زمینه ساز تقویت ارزش های اخلاقی و خودکنترلی در کودک شود. هدف اصلی این مقاله ارائه مدلی با عنوان «نظام آموزشی علاقه محور مبتنی بر تعلیم و تربیت اسلامی در دوره پیش دبستان» است که الگوی رفتاری خانواده، الگوی رفتاری مربی، قواعد حاکم بر برنامه درسی، شیوه آموزش، محیط آموزشی و شیوه ارزشیابی به عنوان مهم ترین مؤلفه های تأثیرگذار بر آن هستند. این مدل، بر روی 101 کودک پیش دبستانی در بازه زمانی سه ساله در تهران اجرا و نتایج اجرای آن بر روی کودکان به شیوه مدل سازی معادلات ساختاری (PLS-SEM) سنجش شده اند. نتایج نشان دادند مدل با GOF=0.844 برازش خوبی دارد و متغیر قواعد حاکم بر برنامه درسی، الگوی رفتاری مربی و الگوی رفتاری خانواده تأیید شد و کودکانی که الزامات این مدل بر روی آنها به درستی اجرا شده و خانواده های آنها با اجرای کامل آن همکاری کرده اند، رشد خوبی در تمایلات اصلی آنها مشاهده شد که این نشان مؤثر بودن آن است.

روند صعودی بین المللی شدن قراردادها علی الخصوص قراردادهای تجاری بین المللی نیاز به تصویب قوانین در هماهنگ با دیگر نظام های حقوقی شناخته شده می باشد.بدین بیان که برای جلوگیری از مشکلات ناشی از متفاوت بودن شیوه ها و روش ها در تنظیم مقررات تجاری بین المللی، هماهنگ سازی مقررات داخلی با تصویب قوانین و دیگر راهکارها اکری ضروری و مسلم می باشد. مشکلات و مسائل مربوط به ضمانت اجراهای تعهدات قراردادی از سلسله مطالب ماهوی هستند و مهم ترین بخش هم در قراردادها ضمانت اجرا می باشد که در اصول یونیدروا تشریح گردیده ضمانت اجراهایی که در اکثر نظام های حقوقی در صورت نقض تعهدات قراردادی می توان به آنها متوسل شد از سه مقوله خارج نیستند. بدوا زیان دیده می تواند اجرای عین تعهدات قراردادی را از متعهد مطالبه نماید. دوم متعهدله می تواند جبران جایگزین را از متعهد درخواست کند که معمولاً از طریق پرداخت پول صورت می پذیرد و در نهایت می تواند قرارداد را فسخ نماید که این مقاله به دنبال بررسی فسخ قرارداد در حقوق ایران بامطالعه تطبیقی با اصول قراردادهای تجاری بین المللی برآمده که مطابق مقاله صورت پذیرفته، علی رغم وجود شباهت های زیاد بین این دو، تفاوت هایی نیز مشاهده می گردد که چندان مهم نیستند و می توان با استفاده از نهادهای دیگر در حقوق ایران ان تفاوت ها را تعدیل نمود.

«مدارا» به معنای لطف، تساهل، نرمی و دوری از درگیری با فرد به خاطر شّر اوست. در قرآن کریم، مدارا به عنوان برکت و رأفت یاد شده است. در خانواده و اجتماع، اگر انسان با دیگران مدرا نکند و در سختی ها و ناگواری ها با عصبانیت و خشم رفتار کند، به اعتماد اجتماعى، صحت تربیتی و اخلاقى خود ضربه خواهد زد. هدف این پژوهش، بررسی قلمروهای مختلف مدارا در سیرۀ امام علی علیه السلام است که برای جمع آوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای استفاده شده و داده ها با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهشی حاکی از این است که در فضلیت مدارا، بسیاری از فضایل مانند خضوع و خشوع، نوع دوستی، صبر و خویشتن داری، کظم غیظ، نداشتن کینه توزی، دوری از خشم، دوری از جنگ، دوری از ناسزا گویی و سهل گیری وجود دارد. امام علی علیه السلام، متناسب با شریعت اسلام نگاهش بر آسان گیری بوده است، اما در بعضی مسائل مانند اموال عمومی، اجرای حدود الهی و برخورد با منکران دین به شدت برخورد کرده و هرگز اجازه نمی دادند کسانی به اموال عمومی و حدود الهی و دین خدشه وارد کنند. سیرۀ عملی آن حضرت نیز، اجرای دقیق حدود الهی و تقسیم مساوی بیت المال بوده است.

مهم ترین راه ارتباط میان زن و شوهر گفتگوی متقابل است. گفتگو شامل ارسال کننده (فرستنده) و دریافت (گیرنده) پیام از طریق کانال انتقال هست که بسته به نوع پیام به گفتگوی کلامی و غیرکلامی تقسیم می شود. در گفتگوی کلامی دو کانال انتقال وجود دارد که آن ها عبارت اند از: کانال انتقال صحبت کردن و گوش دادن. ازآنجایی که در گفتگوی کلامی، پیام و کانال انتقال پیام از مهم ترین عناصر گفتگو می باشند، لذا زوجین برای داشتن یک گفتگوی مؤثر میان خود نیازمند شناخت و آگاهی از یک پیام کلامی صحیح و شایسته و هم چنین کسب مهارت های لازم برای استفاده ی صحیح از این کانال های انتقال هستند. در این نوشتار، پس از طرح نکات مقدماتی به بحث، پیرامون ویژگی های یک پیام کلامی صحیح و شایسته و هم چنین کسب مهارت های لازم برای استفاده ی صحیح از کانال انتقالی صحبت کردن، جهت برقراری گفتگوی موثّر بین زن و شوهر از منظر آموزه های دینی و روان شناسی پرداخته شده است. 

ارتداد فطری یکی از جرایمی است که در صورت اثبات آن، مجازات های ویژ ه ای در نظام کیفری اسلام بر آن مترتب میشود.سوالی که مطرح می شود این است که آیا در صدق عنوان ارتدادفطری ، مسلمان بودن پدر ومادر شخص مرتد کافی است؟یا اینکه علاوه بر آن توصیف کامل اسلام برای شخص بعد ازبلوغ واظهار کفر بعد از آن نیز لازم است ؟ در مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به نقش تعریف وتوصیف اسلام برای شخص مرتد ونقش توبه در آن پرداخته ایم .نتایج حاصله بیانگر آن است که علاوه بر مسلمان بودن پدر ومادر مرتد، استمراراسلام آنان وتوصیف اسلام واحکام آن برای شخص هنگام بلوغ از جمله شرایط تحقق ارتداد فطری است .همچنین در مورد این سوال که آیا مجازات مرتد در تضاد بامبانی اخلاقی وکرامت انسانی و آزادی پذیرش دین است؟به این نتیجه رسیده ایم که آنچه به عنوان مجازات مرتد مطرح است در مواردی است که مخالف معاند به جای استفاده از استد لال های منطقی وروش های علمی در صدد تخریب بنیان های اخلاقی واعتقادی جامعه ومحیط علمی آن وتجاوز به حقوق دیگران است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای کتاب های «بخوانیم»، «بنویسیم» و «هدیه های آسمان» ابتدایی (تألیف های جدید) براساس مؤلفه های شادی از منظر اسلام است. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کمی انجام شده و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 8 کتاب فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم) و هدیه های آسمان مقاطع اول، دوم و سوم ابتدایی است که محتوای مورد نظر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. ابزار پژوهش سیاهه «تحلیل محتوا» است که روایی آن حاصل شده و واحد تحلیل جمله و تصویر و واحد شمارش فراوانی است. یافته های پژوهش مبین آن است که در کتاب های مذکور در زمینه مؤلفه های شادی از منظر اسلام، بیشترین فراوانی به مقوله عاطفی در مؤلفه تبسم، لبخند و خندیدن و سپس به مقوله معنوی در مؤلفه ایمان به خدا و ارتباط با خدا اختصاص یافته است. این در حالی است که به مقوله صفات شخصیتی به ویژه مؤلفه های پرهیز از حسادت، کینه، طمع، بخل و مقوله نیازهای جسمانی توجه کمتری شده است. از دیگر یافته های پژوهش این است که به ترتیب اولویت، کتاب های هدیه های آسمان از بیشترین میزان مؤلفه های شادی، کتاب های بخوانیم در رتبه دوم و کتاب های بنویسیم نیز از کمترین میزان توجه به مولفه های شادی برخوردار هستند.

اخلاق پیچیدگی، مجموعه نظریه هایی مبتنی بر جهان بینی پیچیدگی است که به بررسی رابطه و تأثیر این جهان بینی با و بر اخلاق می پردازد. طرح این نظریه ها با انتقاد از تأثیر جهان بینی سادگی بر نظریه های اخلاقی سنّتی و رایج آغاز شد و شامل مجموعه دیدگاه های گونه گونی هستند که به ارائه تمهیداتی برای مواجهه با مسائل و موقعیت های اخلاقی می پردازند. این دیدگاه ها و نظریه ها ضمن داشتن اشتراکات مفهومی ، تفاوت هایی نیز با هم دارند و در هر کدام از آنها می توان جنبه های قابل اعتنا و یا مغفولی را یافت که این مسئله ، توجه ویژه به «اخلاق پیچیدگی» و توسعه آن را ضروری می نماید. در این مقاله - ضمن معرفی «اخلاق پیچیدگی » - تلاش شده تا در یک صورت بندی جدید ، اخلاق پیچیدگی را توسعه دهیم. این توسعه به کمک مفاهیم مشترک و قابل اتکا در نظریه هایِ مطرح شده و از طریق یک ترکیب محتوایی ، در پرتو فرازبان های اخلاق و پیچیدگی ارائه شده و دارای دو سطح است. سطح نخست، شامل اندیشه پیچیده و عقلانیت خود۔انتقادی در حوزه کلان پیچیدگی است و در واقع ، بستر و لازمه سطح دومی است که «اخلاق پیچیدگی» را تشکیل می دهد. سطح دوم مجموعه تمهیداتی شامل سه اصل «بودنِ همبسته» ، «دستور موقت» و «خیرخواهی سیّاره ای» است که با هم رابطه متعامل و مکملِ دارند.

«تواضع» یکی از فضایل تا حدی مغفول در دوران جدید است. بر همین مبنا ، در نوشتار پیش رو تعاریف متنوع و نسبتاً پراکنده از این فضیلت به اجمال بیان و بررسی شده و در نهایت ، نقد و بررسی سه رویکرد اصلی و متفاوت به تواضع، محور کار قرار گرفته است. رویکرد ارسطو به عنوان نماینده تمام و کمال دوران باستان ، بر عدم فضیلت انگاری «تواضع» تکیه دارد. در رویکرد قدّیس آگوستین به عنوان نماینده برجسته متفکران قرون وسطیٰ نه تنها تواضع به مثابه یک فضیلت ، بلکه به عنوان مبنایی ترین فضیلت در زیست انسانی و ایمانی معرفی می شود. جولیا درایور - فیلسوف معاصر - با نگرشی کاملاً متفاوت ، تواضع حقیقی را مستلزم نقص معرفتی و بی خبری نسبی از خود می داند. جمع بندی و پیشنهاد نوآورانه مقاله حاضر این است که «تواضع» در سه سطح رفتاری یا بیرونی ، روحی یا درونی و وجودی تعریف شود تا از این گذرگاه دست کم برخی از چالش های موجود در ارائه تبیین و تعریفی دقیقْ از تواضع مرتفع شود.

هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مبتنی بر یادگیری مشارکتی در دانشگاه های علوم دینی مجازی است. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد بود که مشارکت کنندگان در آن متخصصان برنامه درسی، مدرسان و کارشناسان دانشگاه های قرآن و حدیث، جامعه المصطفی و امام خمینی بودند. بر مبنای منطق نمونه گیری هدفمند و با استفاده از شیوه ملاک محور 31 نفر برای مصاحبه انتخاب شدند. تحلیل مصاحبه ها به شیوه داده بنیاد، 145 کد باز، 82 کد محوری و هفت کد انتخابی را آشکار ساخت که نشان می دهد در برنامه درسی موجود این دانشگاه ها به تعامل و مشارکت چندان توجه نشده است. بر اساس الگوی پیشنهادی، با استفاده از رویکرد یادگیری مشارکتی می توان عناصر برنامه درسی مجازی شامل محتوا، فعالیت های یادگیری و شیوه های ارزشیابی را به گونه ای طراحی کرد که معلمان از طریق شیوه های تعاملی و ایجاد مشارکت، تعاملات دانشجویان با محتواهای متنوع، دانشجویان و استاد را به صورت فردی و گروهی افزایش دهند. بسط تعاملات بین دانشجویان  با استفاده از شیوه مشارکتی می تواند به شکل گیری اجتماع پژوهشی و بهبود کیفیت تجربه یادگیری دانشجویان کمک کند.

هدف این مقاله بررسی مبانی دین شناختی تربیت دینی و استخراج دلالت های تربیتی آنها است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی−تفسیری برای کشف و توضیح مبانی و از روش استنتاجی برای استخراج دلالت های تربیتی استفاده شده است. مبانی ای که در این مقاله بررسی شده اند عبارتند از: الهی بودن مبدأ و منشأ دین؛ سازگاری دین با فطرت بشر و نیازمندی همیشگی به دین؛ پیامبر، برگزیده و فرستاده خدا؛ سعادت دنیوی و اخروی، هدف دین؛  جهانی و ابدی و در عین حال ناظر به نیازهای منطقه ای و زمانی بودن. در ذیل هر مبنا، دلالت های تربیتی آن نیز بیان شده است. در مجموع نه دلالت تربیتی به دست آمد که ضرورت همیشگی تربیت دینی؛ بی نیازی از اجبار و تحمیل، انعطاف پذیری، طرد سکولاریسم تربیتی و علمی برخی از این دلالت ها هستند.

رویکرد غالب در دانش اخلاق، توجه به رفتار و عمل فاعل اخلاقی است و نیات و روحیات درونی اهمیت چندانی ندارد؛ در مقابل رویکردی وجود دارد که در آن روحیات درونی و نیاتِ شخص، مبنا قرار گرفته و نقش اعمال در گام بعدی و از حیث تأثیرات آن بر درون اهمیت پیدا می کند. این رویکرد، نگرشی توحیدی به اخلاق است که در آموزه ها و تربیت اسلامی تبیین شده است.  در این تحقیق ابتدا تفاوت اخلاق توحیدی و غیرتوحیدی بررسی و سپس راهکارهای اسلامیِ اصلاحِ درون تبیین شده است؛ این راهکارها به طور کلی به سه قسم منقسم می شوند: علم و آگاهی، افعال جوانحی یا قلبی، و افعال جوارحی یا بیرونی؛ افعال جوانحی نیز به اخلاص یا قصد قربت و تذکر و یادآوری؛ و افعال جوارحی به افعال تعبدی، توصلی و افعال تأثیرگذار مستقیم تقسیم می شوند. از نتایج این پژوهش آنکه: محور اخلاق و تربیت اسلامی مبتنی بر اصلاح درون است؛ پرداختن به افعال جوارحی نیز طریقی برای اصلاح درون بوده و به تنهایی موضوعیتی ندارد؛ لذا رفتار نیکو بدون اصلاح درون گاهی بی ارزش و گاهی ضد ارزش خواهد بود.

وخامت و عواقب زیان بار بهره برداری بی رویه از طبیعت و محیط زیست و پیدایش انواع آلاینده ها، حیات انسان و سایر موجودات کره زمین را به مخاطره انداخته است و توسعه بدون برنامه ریزی همه جانبه که باعث تخریب و آلودگی محیط زیست بوده، علاقمندان به محیط زیست را به مبانی نظری تعیین کننده تعامل انسان با طبیعت از جمله اخلاق سوق داده است. توجه و رعایت اصول اخلاق زیست محیطی که نظر به آرمان های اخلاق الهی داشته باشد و در عین حال توسعه و رونق اقتصادی را نیز در برگیرد، جدی تر از هر زمان دیگر است به طوری که تبیین نظریه اخلاق زیست محیطی مناسب، از ضروریات حفاظت و بهره برداری از محیط زیست محسوب می گردد. محیط زیست عبارت است از هر چیزی که در اطراف ما وجود دارد که روی ما اثر می گذارد و نیز ما می توانیم روی آنها اثر بگذاریم. از منظر اسلام می توان به اصولی اشاره کردکه مهم ترین آنها از این قرارند: عدالت در محیط زیست، آبادانی محیط زیست، مراقبت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب و آلودگی محیط زیست، بررسی اثرات مخرب طرح های توسعه، مصرف بهینه، بهداشت محیط، ایجاد سیستم بازیافت و... با توجه به جایگاهی که صنعت نفت در جهان امروز پیدا کرده است نباید از حیطه نظارت دور شده و از صدمات آن به انسان و محیط زیست غافل بود بلکه باید به دنبال راه حل هایی برای کاهش این آسیب ها باشیم. امروزه پالایشگاه ها میلیون ها آلاینده در هوا منتشر می کنند که خطری جدی برای سلامت انسان و محیط زیست می باشد. در این مقاله ضمن توجه به اصول اخلاقی و حقوقی زیست محیطی، رعایت ملاحظات زیست محیطی در قراردادهای نفتی و موضع قوانین و مقررات ایران در این خصوص بررسی می شود.

هدف پژوهش حاضر، استخراج مبانی تربیت اخلاقی از نظریه انسان شناسی شهید مطهری(ره) است. روش پژوهش تحلیلی استنباطی بوده و به منظور گردآوری داده های لازم جهت نیل به اهداف پژوهش، منابع موجود و مرتبط با استفاده از برگه های فیش برداری از منابع، جمع آوری و با شیوه تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تربیت اخلاقی مبتنی بر ایمان و تفکرات دینی بوده و به مفهوم زمینه سازی پرورش روح انسان، خصلت ها، سجایا و ملکات و همچنین تقویت اراده می باشد که درپی توسعه درونی متربی است و مواردی مانند "شرافت و کرامت ذاتی انسان به علت انتساب روح آدمی به خدا، نهفته شدن ارزش های انسانی به صورت استعداد فطری، فطری بودن گرایش انسان به اخلاق، دینی بودن گرایش اخلاقی انسان، تعارض مندی بین گرایش های مادی و معنوی انسان، درونی بودن ریشه تنازعات انسانی، فطری بودن خودآگاهی، زمینه سازبودن خودآگاهی برای خودشناسی، خودسازی اخلاقی ازطریق اراده، لازم بودن آزادی معنوی برای نیل به کمالات اخلاقی در ابعاد فردی و اجتماعی، اثرپذیری، اکتسابی بودن کمال و وابسته بودن رشد کمال به رشد متعادل ارزش های انسانی" ازجمله مبانی تربیت اخلاقی در نظریه انسان شناسی شهید مطهری(ره) هستند.

هدف از اجرای این پژوهش آماده سازی، اجرای مقدماتی و بررسی شاخص های روان سنجی مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر دوره متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دوره متوسطه منطقه 8 شهر تهران است که از بین کلیه دانش آموزان دختر پایه اول و دوم مدارس متوسطه دوم آموزش و پرورش منطقه 8 تهران ، 368 دانش آموز که در قالب 12 کلاس درس سازماندهی شده بودند، با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و از معلم هرکدام از کلاس های گروه نمونه خواسته شد مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی را برای تک تک دانش آموزان هرکلاس به طور انفرادی، تکمیل کنند. پس از گردآوری اطلاعات، داده های حاصله با استفاده از تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله نشان داد که سوالات مقیاس روی دو عامل عمده که مجموعاً 59/58 درصد واریانس کل را تبیین می کنند، قرار دارند. از طرف دیگر بررسی تفاوت های گروهی به عنوان یکی دیگر از شواهد روایی سازه نشان داد که از نظر معلمان، بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه اول و پایه دوم متوسطه، تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان پایه دوم است ، همینطور از نظر معلمان بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه دوم متوسطه رشته ریاضی و علوم انسانی تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان دوم ریاضی است . پایایی مقیاس از طریق روشهای آزمون مجدد، همسانی درونی( آلفای کرونباخ) و همبستگی بین درجه بندی کنندگان معنی دار محاسبه شد.این نتایج حاکی از آن است که مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی، ابزار مناسبی برای درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه است و با اطمینان می توان از آن برای درجه بندی رفتاراخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه دوم استفاده کرد.هدف از اجرای این پژوهش آماده سازی، اجرای مقدماتی و بررسی شاخص های روان سنجی مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر دوره متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دوره متوسطه منطقه 8 شهر تهران است که از بین کلیه دانش آموزان دختر پایه اول و دوم مدارس متوسطه دوم آموزش و پرورش منطقه 8 تهران ، 368 دانش آموز که در قالب 12 کلاس درس سازماندهی شده بودند، با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و از معلم هرکدام از کلاس های گروه نمونه خواسته شد مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی را برای تک تک دانش آموزان هرکلاس به طور انفرادی، تکمیل کنند. پس از گردآوری اطلاعات، داده های حاصله با استفاده از تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله نشان داد که سوالات مقیاس روی دو عامل عمده که مجموعاً 59/58 درصد واریانس کل را تبیین می کنند، قرار دارند. از طرف دیگر بررسی تفاوت های گروهی به عنوان یکی دیگر از شواهد روایی سازه نشان داد که از نظر معلمان، بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه اول و پایه دوم متوسطه، تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان پایه دوم است ، همینطور از نظر معلمان بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه دوم متوسطه رشته ریاضی و علوم انسانی تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان دوم ریاضی است . پایایی مقیاس از طریق روشهای آزمون مجدد، همسانی درونی( آلفای کرونباخ) و همبستگی بین درجه بندی کنندگان معنی دار محاسبه شد.این نتایج حاکی از آن است که مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی، ابزار مناسبی برای درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه است و با اطمینان می توان از آن برای درجه بندی رفتاراخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه دوم استفاده کرد..

هر فرد در محیط های گوناگونی قرار می گیرد و تربیت و شخصیت او از این محیط ها اثر می پذیرد. ازاین رو، این پژوهش، به تبیین نقش محیط در تربیت انسان پرداخته است. برای بیان نقش محیط در قرآن، از روش تحلیل محتوای کیفی متن استفاده شده است؛ به این نحو که پس از مشخص کردن واحدهای تحلیل، انواع محیط تقسیم بندی شدند و مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفتند. طبق آیات به دست آمده، انواع مختلف محیط در دو مقوله اصلی دنیوی و غیر دنیوی تقسیم بندی شدند. محیط دنیوی شامل دو مقوله فرعی با عناوین محیط انسانی و محیط غیر انسانی است. محیط فردی و محیط جمعی شامل خانواده و جامعه، ذیل محیط انسانی و محیط مشهود شامل طبیعت و جغرافیا و محیط نا مشهود شامل ملائکه و شیطان، ذیل محیط غیر انسانی ارائه شدند. در این پژوهش، محیط غیردنیوی نیز در دو حیطه محیط برزخی و محیط اخروی تبیین شد. محیط فردی، خانواده، جامعه، مشهود و نامشهود می توانند زمینه ساز و آسیب زا باشند؛ اما محیط برزخی و اخروی در این پژوهش، تنها در حیطه محیط های زمینه ساز تربیت معرفی شدند. محیط فردی، محیطی است که فرد هر عملی را نسبت به خود، دیگران و خدا انجام دهد، اثر آن عمل در خودِ او مشخص خواهد شد. در محیط خانواده، پاکی و صالح بودن والدین و به خصوص مادر و سنخیت میان آن دو، از عوامل اثرگذار بر تربیت، در محیط جامعه نیز، قلمروهای مختلف اعم از اجتماعی، مذهبی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و روابط انسانی و اثر آنها بر تربیت، تبیین شد. محیط مشهود بیان کرد که هر حیطه از زمین، اثر متفاوتی بر انسان دارد. همچنین ملائکه با یاری رساندن به انسان ها و دفع ضرر و بلاها از آنها و شیطان با وسوسه کردن انسان و دعوت او به سوی بدی و زشتی در تربیت انسان نقش دارند. در نتیجه نهایی این بحث، هر محیطی که فرد را به خدا نزدیک تر کند، برای تربیت، مناسب تر است.

تربیت نرم، نوعی از تربیت است که تأکید آن، بر انتقال ناهشیار یا نیمه هشیارِ مفاهیم به ذهن متربی با هدف ایجاد تغییر نرم و مانا در اوست. این روش تربیتی که مهم ترین مزیت آن، مقابله با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم است بر دو مبنای بسیار مهم تکیه دارد که عبارتند از: وجود بخش هشیار یا نیمه هشیار در ذهن آدمی و تطورپذیری و چندپایانی بودن تربیت. جستار پیش رو که از نوع تحقیقات کتابخانه ای است، روش تربیتی نرم را باتأکیدبر منابع روایی شیعی با روشی توصیفی تحلیلی بررسی کرده است و نتیجه ای که از این بررسی به دست آمده چنین است: پیشوایان اسلام در انتقال مفاهیم موردنظر خود به مخاطبان خویش، از هر سه قسمِ "تربیتِ آمرانه"، "تربیت نرم" و روش تلفیقیِ "آمرانه نرم" استفاده می کردند و بهره گیری از روش نرم در سیره آنان، به حوزه خاصی اختصاص نداشته است، بلکه چه در موضوعات اخلاقی، چه عقائدی و چه احکامی از این شیوه استفاده می کردند؛ گرچه فراوانی استفاده از این روش در گزاره های احکامی بیش از دو گزاره دیگر است. آنان برای تحقق این روش، از هنر و زبان هنری بهره می بردند که روش های مختلفی چون: تمثیل، انصراف ذهنی، حرکات نمایشی، تصویرسازی، هدیه دادن، عمل گرایی، اشکال هندسی و... را در خود جای می دهد.