درخت حوزه‌های تخصصی

انسان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
انسان شناسی باستان شناختی انسان شناسی زبان شناختی انسان شناسی زیستی انسان شناسی فرهنگی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۸۱ تا ۳۰۰ مورد از کل ۳٬۳۲۸ مورد.
۲۸۱.

بررسی تاریخی و جامعه شناختی شکل گیری پان ترکیسم درآذربایجان ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 235 - 256

کلیدواژه‌ها: آذربایجان پان ترکیسم وابستگی مسیر قاجار پهلوی اول پهلوی دوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۳۴۱
سؤال اصلی این مقاله چگونگی شکل گیری پان ترکیسم  و نحوه تحول  آن است. برای پاسخ گویی به این سؤال با استفاده از روش تاریخی وابستگی به مسیر، تاریخ معاصر ایران را به چند دوره تقسیم کردیم و ویژگی ه ای جنبش های  آذربایجان را در آن ها بررسی کردیم. طبق این روش وقتی که پدیده ای در یک نقطه عطف تاریخی شکل می گیرد، بازگشت به حالت قبل از آن دشوار یا نامیسر است. این بررسی نشان داد که در دوره قاجار، ایالت آذربایجان به دلیل برخورداری از استقلال نسبی سودای جدایی از ایران  نداشت. اما با اجرای سیاست های خشن رضاخان، آذری ها برای حفظ هویت خود به زبان و فرهنگ محلی توجه کردند. به همین دلیل پس از تبعید وی، پان ترکیسم اولین بار در قالب فرقه دموکرات ظهور کرد.
۲۸۲.

انسان شناسی زیست محیطی: مروری بر موضوعات، رویکردها و کاربردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 207 - 232

کلیدواژه‌ها: انسان شناسی زیست محیطی انسان شناسی کاربردی بوم شناسی فرهنگی جهان محلی شدن مردم نگاری چندگونه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۲۰۷
انسان شناسی زیست محیطی از زیررشته های انسان شناسی فرهنگی محسوب می شود که هدف نهایی آن بررسی انواع روابط میان انسان و محیط زیست پیرامونی اش است. در این مقاله، با کاوش در منابع حوزه انسان شناسی زیست محیطی در پی شناسایی موضوعات متداول آن، رویکردها و نگرش هایی که برای فهم رابطه انسان – محیط زیست دارد و درنهایت، کوشش های کاربردی آن هستیم. بر همین اساس، ساختار مقاله حاضر در بخش بدنه به سه پاره تقسیم شده است. در پاره نخست، با مرور جدیدترین مقالات منتشرشده به زبان انگلیسی در حوزه انسان شناسی زیست محیطی از سال 2018 به این سو، به بررسی مهم ترین موضوعاتی که موردتوجه انسان شناسان زیست محیطی بوده پرداخته شده است. موضوعاتی از جمله تجربه فرهنگی محلی چالش های زیست محیطی و روندهای سازگاری با این چالش ها مهم ترین موضوعات هستند که تداوم علایق پیشین این حوزه را نشان می دهد. در پاره ی دوم، رویکرد خاصی که انسان شناسان در تعریف نسبت خود با چالش های زیست محیطی دارند بررسی شده است. انسان شناسان برای مشارکت در چالش های زیست محیطی نقش های مختلفی برای خود تعریف می کنند از جمله تفسیرگر، مترجم، میانجی، تسهیل گر و کنش گر. تنوع این نقش ها گویای ظرفیتی است که انسان شناسی برای مشارکت در چالش های زیست محیطی دارد. در پاره ی سوم با مرور مهم ترین منابعی که به انسان شناسی زیست محیطی کاربردی پرداخته اند، انواع مختلف کاربردها و مشارکت های انسان شناسی زیست محیطی را بررسی می کنیم. درنهایت، در بخش نتیجه با بررسی برخی شکاف ها در مطالعات انسان شناسی زیست محیطی، مدلی از مشارکت انسان شناسی در بررسی چالش های زیست محیطی ارائه می شود که از سه جزء محوری تشکیل شده است: جامعیت معرفتی، جامعیت کنشی و جامعیت مقیاسی. هر یک از این سه جزء در مطالعات این حوزه موردتوجه انسان شناسان بوده اند.
۲۸۳.

بررسی نمادهای زیارتگاه های سیستان

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 11 - 38

کلیدواژه‌ها: نماد باورها زیارتگاه کوه خواجه سیستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۱
نماد با ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه روان آدمی در ارتباط است. امروزه با بررسی و تحلیل نمایه های نمادین و اسطوره های به یادگار مانده از گذشتگان پی به تاریخ گذشتگان می بریم. پاره ای از نمادها که توسط فلاسفه و مورخان دینی به زبان قابل فهم امروزی ارایه شده، جهان بینی و برداشت های گذشتگان از عالم بیرون و پیرامونی را روشن می سازد و هرچه بیشتر به گذشته بشر بازگردیم، راز حقایق و محتوای فوق انسانی نمادها را که متعلق به ماورای قلمرو معانی و تجربه های معمولی است، از طریق عبور از ظاهر متن و راه یافتن به حقیقت و باطن آن که به منزله عبور از جهان محسوس و ورود به عالم باطن و حقیقت است، درمی یابیم. منطقه سیستان دارای زیارتگاه های بسیاری است که برای ساکنان آن ارزش و احترام خاصی دارد. فراوانی زیارتگاه ها و نمادهای خاص آن ها از جمله درخت گز، قربانگاه، تنور پخت نان، شاخ گاو و قرارگیری برخی از این بناها بر بلندای کوه خواجه که همواره از تقدس و جایگاه ویژه ای در ادیان مختلف برخوردار بوده، دارای اهمیت است. با توجه به این که تاکنون تحقیق و بررسی ویژه ای در ارتباط با این زیارتگاه ها صورت نگرفته، در این نوشتار سعی شده است به مدد پژوهش های میدانی و مطالعات کتابخانه ای، ریشه این نمادهای زیارتگاهی در زیارتگاه های سیستان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج حاصل از مطالعات بیانگر این مهم است که نمادهای مذکور متاثر از اعتقادات پیش از اسلامی و باورهای اسطوره ای ساکنان منطقه می باشد.
۲۸۴.

بررسی وضعیّت علما و روحانیون سلسله صفویه، در دوران زندگی میرسیّد محمّدصالح بن حبیب الله بن زین العابدین اردکانی

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵ 69 - 80

کلیدواژه‌ها: صفویه علما روحانیون شاه عباس اول شاه صفی شاه عباس دوم میر صالح اردکانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۶۲۰
اردکان از دیربازتا کنون مهدپرورش علما، فضلا وانسان های بزرگی بوده است. یکی از این علما میر صالح اردکانی است که در قرن یازدهم هجری وهمزمان باحکمرانی دولت صفویه درایران، روزگارمی گذرانیده است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت علما و روحانیون سلسله ی صفویه همزمان بادوران حیات میرصالح اردکانی می باشد چرا که ایشان هم از قشر علما و روحانیون بوده و این که در زمان دولت صفوی می زیسته است. در این پژوهش از روش اسنادی کتابخانه ای بهره گرفته شده است. بررسی جایگاه روحانیون در ساختار اجتماعی سیاسی دولت صفوی،دولت صفویه و مشارکت علما و فقها در آن ، مخالفت گروهی از علما وفقها با فرمانروایان صفوی وهمزمان بودن حیات دو تن از مخالفان با دوران زندگی میر صالح اردکانی ، موقعیت و اعتبار سادات در دولت صفوی،منع دوباره ی شراب خواری در زمان حیات میر صالح اردکانی،وضعیت اقامه نماز جمعه در یزد در دوران زندگی میر صالح اردکانی،اوضاع اردکان در قرن یازدهم و همزمان با دولت صفوی،بررسی اجمالی روابط ایران وهند در دولت صفوی در زمان حیات میر صالح اردکانی و همچنین معرفی برخی از علما ، فقها ، مورخان وادیبان هم عصر با میر صالح اردکانی از مهمترین دستاورد های این تحقیق می باشد.
۲۸۵.

فراتحلیل عوامل اقتصادی - اجتماعی مرتبط با خودکشی (مقایسه وضعیت استان ایلام با کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۸ و ۶۹ 7 - 33

کلیدواژه‌ها: حمایت اجتماعی شرایط اقتصادی سرمایه اجتماعی خودکشی فراتحلیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۴۲۸
هدف از مقاله حاضر بررسی فراتحلیل عوامل اقتصادی - اجتماعی مرتبط با خودکشی و به صورت خاص، مقایسه وضعیت استان ایلام با کشور است. پس از بررسی پژوهش های انجام شده درباره خودکشی که در سایت های اینترنتی اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، مجلات تخصصی نورمگز و ایرانداک منتشر شده اند؛ تعداد 25 مقاله و پایان نامه از بین پژوهش هایی که با توجه به متغیرهای تحقیق و صحیح بودن مراحل مختلف اجرای تحقیق مورد تأیید بودند، به صورت تصادفی انتخاب شد. برای تحلیل در این پژوهش از نرم افزار جامع فراتحلیل «CMA2» استفاده گردید و نتایج فراتحلیل نشان داد که بین سرمایه اجتماعی (ارتباطات، حمایت، اعتماد، هنجارها و تعهدات) و اشتغال با خودکشی، رابطه منفی و معناداری وجود دارد. بین مشکلات اقتصادی (فقر خانواده، درآمد پایین، ناتوانی در گذراندن امور اقتصادی)، مشکلات خانوادگی (ناسازگاری با شرایط، بی اعتمادی خانواده)، ضعف سلامت روان (ناامیدی، افسردگی، استرس) و سن رابطه مثبت وجود دارد. نتایج حاصل از بررسی مطالعات، بخصوص در مورد استان ایلام، نشان داد که موارد مطرح شده با شدت نسبتاً متفاوت با وضعیت استان ایلام مطابقت دارد و فاصله زیادی با وضعیت کشوری ندارد.
۲۸۷.

بررسی شاخص های فرهنگی شهر یزد در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 9 - 32

کلیدواژه‌ها: فرهنگ شاخص یزد انقلاب اسلام شاخص های فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۳۶۰
امروزه شهر یزد به عنوان بزرگ ترین شهر خشتی جهان و یکی از مهم ترین شهرهای تاریخی جهان شناخته می شود. به منظور بررسی شاخص های فرهنگی اجتماعی بالأخص شاخص های دینی و اخلاقی شهر یزد در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی، محقّق با فیش برداری از منابع مرتبط و بهره گیری از آراء صاحب نظران و نخبگان عرصه فرهنگی شهر یزد به شیوه توصیفی - تحلیلی و با مطالعه اسناد، مدارک و داده های آماری به این نتیجه دست یافته که الگوی شاخص های فرهنگی شهر یزد در قالب درخت تنومندی است که دارای ریشه، ساقه اصلی و شاخ و برگ ها است. ریشه این درخت دربر گیرنده مؤلّفه هایی نظیر دین و مذهب، ادبیات و ذوق هنری و بزرگان و علمای این شهر است. ساقه این درخت ارزش های قراردادی هستند که در حکم خطّ مشی ها، فلسفه، نمادها و مفاهیم اساسی تطوّر فرهنگی شهر یزد است. برگ ها و شاخه های درخت که نمادهای قابل مشاهده و جلوه های بیرونی فرهنگ هستند، دربر گیرنده رفتارها، گرایش ها و صفات مردم یزد است.
۲۸۸.

بررسی تقابل معنایی در واژگان گونه یزدی

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵ 31 - 46

کلیدواژه‌ها: معنی شناسی ساختگرا معنی شناسی واژگانی تقابل معنایی واژگان گونه یزدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۵۵۸
مطالعه و بررسی علمی گویش ها، گونه ها و لهجه ها می تواند زمینه ای مناسب برای شناخت بهتر زبان های ایرانی و آشناسازی مردم با فرهنگ و زبان کهن ایرانی فراهم آورد. گونه یزدی نیز که از گروه زبان های جنوب غربی است، برخی از ویژگی های زبان ایران باستان را در خود حفظ کرده و منبعی مناسب برای پژوهش های زبانی به شمار می آید. در مقاله حاضر سعی بر این است که بحث تقابل معنایی به عنوان یکی از شناخته شده ترین روابط معنایی در واژگان یزدی بررسی شود. این مطالعه نشان می دهد که دو واژه متقابل علاوه بر رابطه دوری به طور همزمان از رابطه نزدیکی نیز برخوردار هستند و حدِّاقل دارای یک نقطه اشتراک معنایی اصلی هستند. واژگان کلیدی این مقاله معنی شناسی ساختگرا، معنی شناسی واژگانی، تقابل معنایی، واژگان گونه یزدی می باشد و معنی شناسی یکی از شاخه های اصلی زبان شناسی به شمار می رود و به مطالعه معنی در زبان می پردازد. که به طورکلی معنی شناسی زبانی به مطالعه ویژگی های معنایی زبان های طبیعی می پردازد
۲۸۹.

دلایل ازدواج نکردن: مطالعه کیفی زنان مطلقه در شهر یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 33 - 58

کلیدواژه‌ها: ازدواج زنان طلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۳۴۳
علیرغم اینکه ازدواج مجدد می تواند پیامدهای طلاّق را تا حدّی کاهش دهد و پیامدهای مثبتی بر زندگی زنان مطلقه داشته باشد، ولی بسیاری از این زنان برای بار دوم ازداوج نمی کنند. در این مطالعه تلاش می شود که عوامل اساسی و مهم ازدواج نکردن زنان مطلقه مورد بررسی قرار گیرد. مطالعه حاضر با روش کیفی تحلیل محتوای عرفی انجام شد. اطلاعات از طریق 27 جلسه مصاحبه نیمه ساختار یافته با 25 زن مطلقه دارای میانگین سنی 32 سال که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی شهر یزد بودند به دست آمد. مشارکت کنندگان با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات تا اشباع داده ها ادامه پیدا کرد و داده ها با استفاده از کدگذاری نظری مورد تحلیل قرارگرفتند. پس از تجزیه و تحلیل داده ها سه مقوله اصلی مسائل مربوط به فرزندان، ترس ها و احساسات منفی زنان و شرایط خواستگاران استخراج شد. نتایج نشان داد که شرایط منجر به طلاق باعث شکل گیری احساسات و نگرش منفی در زنان نسبت به مردان و زندگی آینده شان می شود، لذا می توان با ارائه خدمات مددکاری اجتماعی و برگزاری کارگاه های روان شناختی به این زنان کمک کرد تا بتوانند خود را بازسازی کنند و بر ترس ها و نگرانی های خود غلبه کرده و در شرایط روانی مناسب برای ازدواج مجدد قرار گیرند.
۲۹۰.

قدرت و عاملیت و نمایش های آیینی زنانه (مطالعه ای در نمایش های زنانۀ قبل از دهۀ پنجاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 287 - 308

کلیدواژه‌ها: آیین آیین وارونگی امیال زنانه جنسیت نمایش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۲۲۳
زنان در بعضی از مناطق ایران تا قبل از دهه پنجاه، در محفل های خصوصی زنانه و دور از چشم مردان به اجرای نمایش می پرداختند تا تصویری موقت از آمال و آرزوهای خود را به نمایش درآورند. قوانین حاکم بر جامعه، آزادی و قدرت آن ها را محدود کرده بود و نیازهایشان که در هاله ای از آرزو و رؤیا راهی برای بروز می جست، سرانجام از طریق حرکات نمایشی و روایت های جاری در آن ها نمود یافت. این پژوهش این است که نمایش های آیینی زنانه چه تناسبی با آرزوها و موقعیت آن ها به عنوان جنس دوم داشته است. روش این پژوهش، اسنادی-میدانی است. برای داده های میدانی، با هفت زن از تهران در رده سنی 65 تا 75 سال که اجراکننده اصلی نمایش ها بودند، مصاحبه صورت گرفت. از طریق مطالعات اسنادی، معروف ترین نمایش های زنانه شناسایی و طبقه بندی می شوند تا در تحلیل داده ها به کار گرفته شوند. داده های گردآوری شده به روش تحلیل تماتیک انجام شده است. برای درک آیینی نمایش های زنانه، از رویکرد انسان شناسی نشانه شناختی نمادها بهره گرفتیم و برای تبیین تضادهایی که بین نقش های موجود در ساختار نمایشی مشاهده می شد، از مفهوم آیین های وارونگی گلاکمن[1] استفاده کردیم. نتایج بیانگر آرزوی داشتن فضایی امن تر و قدرت بیشتر و عاملیتی برای داشتن استقلال و اقتداری مانند مردان است. [1]. Gluckman,Max
۲۹۱.

مطالعۀ انسان شناختی الگوهای فرهنگی ترس از سخنرانی در بافت فرهنگی ایرانی، با تکیه برروایت ها و اسناد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 185 - 206

کلیدواژه‌ها: فرهنگ شفاهی الگوهای فرهنگی مذمت سخن سکوت کن نوشتن ترس از سخنرانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۹۴
هدف اصلی پژوهش حاضربررسی این پرسش است که چرا عده ای از ما به انواع شیوه ها از سخنرانی در برابر جمعی می-گریزیم؟ الگوهای فرهنگی، در تشدید هراس و ترس از سخنرانی نقش دارند. با استفاده از رویکردهای نظری مکتبِ فرهنگ و شخصیت و همچنین شیوه مطالعه اسنادی ادبیات ایران شامل اشعار، ضرب المثل ها، گفتارهای رایج و پرکاربرد، به انواع الگوهای فرهنگیِ گریز از سخنرانی، پرداخته ام. مکتب فرهنگ و شخصیت، در حوزه انسان شناسیِ روان شناختی، با تکیه بر ویژگی های فرهنگیِ عام جامعه به شناخت شخصیت(های) غالب، می پردازد. شناخت این ویژگی های عام فرهنگی از طریق مطالعات میدانی یا اسنادی انجام می شود. در ادبیات کهن که در زندگی روزمره کنونیِ ما به صورت فعال ایفاء نقش می کنند، توصیه به سخنرانی گریزی یا ترس از سخن گفتن در جمع، بسیار دیده می شود. برحسب تحلیل محتوای کیفی اطلاعات این پژوهش، انتقال این ترس به سه شیوه؛ اولوهیت بخشی به «سکوت»، اولوهیت بخشی به «کنش» و اولوهیت بخشی به «متن مکتوب» رخ می دهد. فراوانیِ توصیه به سخن نگفتن در ادبیات و ضرب المثل ها به صورت عام و همچنین کاربرد شیوه های متعدد درونی کردن این نهی از سخن گفتن در زندگی روزمره، شائبه شفاهی بودن ما ایرانیان را در دیدگاه مردم شناسان ایرانی، مورد تردید قرار می دهد. فرهنگ شفاهی مبتنی بر سخن گفتن است، در حالی که اشارات بسیاری به ساکت ماندن، نهی از سخن گفتن و توصیه به سکوت در آن وجود دارد. این در حالی است که بنا به شواهد تاریخی و همچنین زندگی روزمره، ضرب المثل ها و روایات که در طول این مقاله به نمونه هایی از آنها اشاره شد، چنان که پنداشته می شود، ما از فرهنگ شفاهی غنی برخوردار نیستیم. انواع بسیاری از مذمت های سخن در گفتار ایرانی لانه کرده است.
۲۹۳.

بررسی جامعه شناختی جنبش های اجتماعی قومی دربلوچستان ایران دردوره پهلوی

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 189 - 209

کلیدواژه‌ها: جنبش اجتماعی جنبش های اجتماعی قومی جنبش قومی قوم بلوچ بلوچستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۷ تعداد دانلود : ۲۶۹
جنبش های اجتماعی تأثیر شگرفی بر سرنوشت و ساخت جامعه دارند تا جایی که از یک سو باعث تغییر و تحولات زیادی در سطح ملی و بین الملل می شوند و در سوی دیگر مانع از ظهور تحولاتی خاص شوند. از آنجا که جنبش های اجتماعی گاه در برابر نظم موجود قرار می گیرند، می توانند منشأ تحولات زیادی در ساختار جامعه و سرنوشت آتی آن شوند. در این بین، جنبش های قومی در جوامع چند قومیتی، از اهمیتی اساسی برخوردارند. در کشوری همچون ایران اقوام مختلفی همچون فارس، کرد، بلوچ، لر، ترک، عرب و ... حضور داشته اند که در دوره های مختلف باعث ظهور جنبش ها و احزاب متعددی شده اند و توانسته اند بر سیاست مرکزی کشور تأثیرگذار باشند. در تحقیق حاضر به بررسی جنبش های قوم بلوچ پرداخته و ریشه ها، اهداف و چرایی پیدایش این جنبش ها مورد بررسی قرار گرفته است و این جنبش ها طبق نظریه چارلز تیلی مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. روش تحقیق در این پژوهش، تاریخی – تحلیلی بوده است. می توان گفت که ظهور جنبش های اجتماعی در بلوچستان ایران تا حد زیادی تحت تأثیر جنبش های قومی در بلوچستان پاکستان بوده اند. همچنین مطالعه حاضر نشان می دهد که عوامل منطقه ای از مهم ترین عوامل تشویق اندیشه خودمختاری در بین بلوچ های ایران بوده است. از جمله جنبش های قومی بلوچ می توان به جنبش خودمختاری به وسیله دوست محمدخان، جبهه آزادی بخش بلوچستان، حزب دمکراتیک بلوچستان و حزب اتحاد المسلمین اشاره کرد. بر اساس نظریه تیلی می توان گفت که این جنبش ها، جنبش های ملی نبوده اند، چون که دولت ها نقش چندانی در سازمان دهی و جهت دهی این جنبش ها نداشته اند، بلکه بیشتر شبیه جنبش های انقلابی بوده اند.
۲۹۴.

هفت گانه ها در فرهنگ مردم کرد و لر و ریشه تاریخی آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ و ۶۷ 170 - 185

کلیدواژه‌ها: هفت گانه ریشه تاریخی فرهنگ مردم کرد لر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۳ تعداد دانلود : ۴۸۳
یکی از موضوعات مهم و قابل تأملی که ذهن پژوهشگران را به خود مشغول داشته، تداوم  فرهنگی ایرانیان است. بسیاری از مؤلفه های فرهنگی ایرانیان از پس هزاره ها گذشته و امروزه به همان شیوه در بین مردم ایران رایج هستند. یکی از این موارد، تقدس و جایگاه بالای عدد هفت است؛ گرچه این عدد در اکثر فرهنگ ها از جایگاه بالا و آیینی برخوردار بوده و هست؛ ولی تمرکز این مقاله بر هفت گانه های موجود در فرهنگ مردم کرد و لر و ریشه شناسی تاریخی آنها بود که بسیاری از آنها ریشه در تاریخ و اساطیر ایران دارد. جلوه های عدد هفت را در جشن ها، باورهای مذهبی، عزاداری ها، بازی ها، نام مناطق جغرافیایی و نام طوایف این اقوام  به وضوح می توان دید. در این تحقیق با استناد به منابع کتابخانه ای و تحقیقات میدانی و به روش توصیفی – تحلیلی، هفت گانه های رایج در فرهنگ مردم کرد و لر از نظر تاریخی بررسی شد؛ درواقع هدف از انجام این تحقیق یافتن پاسخ برای این سؤالات بود که هفت گانه های موجود در فرهنگ مردم کرد و لر کدامند و تا چه میزان ریشه در تاریخ و فرهنگ ایران دارند؟ از جمله هفتگانه های رایج در فرهنگ مردم کرد و لر، هفت شبانه روز جشن عروسی، هفت ساز و هفت دهل، هفت رقم شام عروس، هفت کوه، هفت چشمه، هفت آسیاب، هفت لنگ، هفت سنگ، هفت کِل و ... را می توان نام برد.
۲۹۵.

زمینه گرایی فرهنگی در مداخلات بافت تاریخی ابرکوه

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 121 - 145

کلیدواژه‌ها: فرهنگ زمینه گرایی فرهنگی ابرکوه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۵۴۱
بافت های تاریخی که در زمان برپایی و شکل گیری، فضایی پاسخگو به نیازهای ساکنین خود بوده اند؛ در پی تحوّلات و تغییر در نیازهای زیستی، اجتماعی و اقتصادی، اکنون فاقد عملکرد قوی هستند و پویایی و حیات خود را از دست داده اند. محدوده سرو دوم واقع در محله نبادان (از قدیمی ترین محلاّت و هسته اولیه شهر) ابرکوه با قدمتی بالا که در گذشته به عنوان یک فضای پویا در خدمت مردم بوده است؛ اکنون تخریب، و تبدیل به محلی متروکه گشته است. در کنار اهمیت نوع مداخله در بافت های فرسوده تاریخی، ارتباط و نسبت این مداخله با بافت تاریخی نیز مطرح است.بی توجهی به زمینه و بستر فرهنگی اجتماعی در قالب مداخلات ناموجه، نه تنها موجب سلیقه ای شدن طراحی در بافت تاریخی خواهد شد، بلکه به تدریج نابودی هویت آن ها را سبب می شود. هدف این مقاله شناسایی اجزا و مؤلفه های زمینه فرهنگی، اجتماعی محدوده سرو دوم ابرکوه به منظور استفاده از آن در بازطراحی در بافت تاریخی است. الگوی مفهومی مقاله براساس روش تحقیق توصیفی تحلیلی است و ابتدا با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای به تبسیط مفهوم فرهنگ، زمینه گرایی فرهنگی و اجزای آن پرداخته شده و سپس مصداق آن در محدوده سرو دوم مورد شناسایی واقع شده است.
۲۹۷.

مطالعۀ انسان شناختی مواجۀ دختران با مفهوم باکرگی؛ مطالعۀ موردی دختران مجرد 18 تا 30 ساله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 9 - 34

کلیدواژه‌ها: باکرگی بدن زنانه بکارت ترمیم بکارت مشروعیت پذیری هویت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۱۹
در این تحقیق به بررسی و مطالعه درک و مواجهه دختران نسل جدید با مفهوم باکرگی می پردازیم. محوریت تحقیق، تجربه زیسته دخترانی است که رابطه جنسی آزاد داشته اند و هرکدام در مواجهه با باکرگی و عدم باکرگی تصمیم های متفاوتی برای بدن و سرنوشت خود گرفته اند. در بخش نظری از نظریه پاکی و خطر مری داگلاس[1] به دلیل هم پوشانی با مسئله بکارت در ایران و ارتباط پاکی و ناپاکی بدن در مقوله باکرگی استفاده شده است. در بخش روش، محوریت تحقیق، مردم نگاری و کار میدانی بوده است. در این پژوهش با 55 مشارکت کننده مصاحبه انجام شده است. شرکت کنندگان 18 تا 30 ساله، مجرد، دارای تحصیلات دانشگاهی و از نظر اقتصادی و اجتماعی در سطح متوسط و متوسط رو به بالا هستند. درک و مواجهه دختران جدید نسبت به باکرگی درکی مبهم و پیچیده است. نسل جوان با درگیری و تناقض بین خواسته های فردی در امر جنسی و فشارهای اجتماعی در ارتباط با ارزشمندی بکارت دختران، با وجود هنجارشکنی اولیه در انتها مجبور به تبعیت و پذیرش هنجارهای غالب می شوند و برای پذیرش مجدد در اجتماع و ارائه بکارت فیزیکی، به عمل های ترمیم بکارت روی می آورند. Mary, Douglas .[1] 
۲۹۸.

بررسی نحوه گذران اوقات فراغت اساتید، دانشجویان و کارکنان زن دانشگاه ایلام با تأکید بر فعالیت های بدنی و ورزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۴ و ۶۵ 75 - 96

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت ورزش و فعالیت بدنی دانشگاه ایلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۳۵۰
اوقات فراغت و نحوه گذران آن از جمله مفاهیم نوینی است که با پیدا شدن انواع تکنولوژی و پیشرفت صنعت در زندگی مردم معنای واقعی خود را یافته است. این پژوهش که با هدف بررسی نحوه گذران اوقات فراغت اساتید، دانشجویان و کارکنان زن دانشگاه ایلام با تأکید بر فعالیت های بدنی و ورزش انجام شده، توصیفی- تحلیلی و از نظر روش گردآوری اطلاعات، میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل اساتید، دانشجویان و کارکنان زن دانشگاه ایلام می باشد که 362 نفر از آنها با استفاده از جدول مورگان و روش طبقه ای، به عنوان نمونه انتخاب شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که پایایی آن به روش آلفای کرونباخ (89/0 ) تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش های آماری توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و درصدهای ستونی) و آمار استنباطی (ANOVA، LSD و کروسکال والیس) استفاده گردید (05/0p<). نتایج تحقیق نشان داد که در میان فعالیت های مربوط به گذران اوقات فراغت، استفاده از موبایل در هر سه گروه، مهمترین فعالیت بود و فعالیت های بدنی و ورزش در بین اساتید، دانشجویان و کارکنان به ترتیب در اولویت های نهم، هفتم و هشتم قرار داشت. بررسی روابط بین متغیرها نیز نشان داد که بین متوسط درآمد، سن و تحصیلات با میزان ورزش کردن و اوقات فراغت در میان سه گروه، تفاوت معناداری وجود دارد. فعالیت های غیرحرکتی مانند استفاده از موبایل سهم عمده ای از ساعات فراغت را به خود اختصاص داده است و ورزش در این میان، جایگاه مطلوبی ندارد.
۳۰۰.

تحلیل نقش مهاجرت (روستا- شهر) در شکل گیری و گسترش مشاغل غیررسمی در شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۴ و ۶۵ 120 - 149

کلیدواژه‌ها: مهاجرت شغل غیررسمی اقتصاد غیررسمی اقتصاد شهری ایلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۴۳۲
رشد بی سابقه جمعیت و نیروی کار شهری، یکی از جنبه های نگران کننده توسعه از دهه 1950 به بعد بوده است. ناتوانی در تأمین اشتغال پایدار برای نیروی کار فزاینده، یکی از مستحکم ترین موانع در مقابل تحولات اقتصادی و اجتماعی در شهرهای کشورهای در حال توسعه به شمار می آید. در شهر ایلام بیکاری، مسئله عمده و مشکل بزرگی است که هر ساله با توجه به افزایش جمعیت نیازمند توجه ویژه ای می باشد. این شهر به دلیل مرکزیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی استان هر ساله شاهد خیل عظیم مهاجران از اقصی نقاط استان است و بر تعداد افراد جویای کار و نیازمند فرصت های شغلی آن افزوده می شود که در صورت عدم برنامه ریزی و سرمایه گذاری های بزرگ جهت اشتغال سالم آنان، شاهد گسترش طبیعی مشاغل غیررسمی و بی قاعده در شهر خواهیم بود. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و مطالعه آن، مبتنی بر عملیات میدانی (مشاهده مستقیم، تکمیل پرسشنامه های مختلف) و بهره گیری از اسناد و مدارک موجود است. جامعه آماری تحقیق (n) شامل کلیه شاغلان در بخش غیررسمی شهر ایلام می باشد و حجم نمونه (N) طبق فرمول کوکران، به تعداد 383 مورد برآورد گردید. شیوه نمونه گیری، تصادفی خوشه ای و چندمرحله ای از مناطق مرکزی شهر ایلام است. برای بررسی روایی و پایایی تحقیق از شیوه روایی صوری و محتوایی و روش بازآزمایی پرسشنامه استفاده شد که ضریب پایایی آن، 82 درصد به دست آمد. یافته های تحقیق نشان داد که فقدان اشتغال رسمی و عدم سرمایه کافی و تحصیلات مناسب، سبب افزایش شاغلان بخش اقتصاد غیررسمی در شهر ایلام شده است. مهاجرت های روستا- شهری نیز نقش بسزایی در گسترش و ایجاد این بخش از اقتصاد دارد. محل سکونت اکثر شاغلان در بخش غیررسمی شهر ایلام هم مناطق حاشیه نشین و فقیرنشین است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان