غلامرضا غفاری

غلامرضا غفاری

سمت: دانشیار
مدرک تحصیلی: دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه تهران
پست الکترونیکی: ghaffary@ut.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۶۹ مورد.
۱.

تحلیلی از علل افزایش سنوات تحصیل دانشجویان در ایران (موردمطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۸۴-۶۶

کلیدواژه‌ها: تحلیل سیستمی چالش دانشجویی سنوات تحصیلی فرسودگی تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۹۶
هدف: آموزش عالی همواره چالش هایی پیش رو دارد. یکی از مهم ترین این چالش ها افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی علمی جوانب مسئله افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان است. روش: این تحقیق که در سطح دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان جامعه هدف انجام شده، از مطالعه و تحلیل سیستمی اظهارات دانشجویان تحصیلات تکمیلی (15 نفر)، اساتید دانشگاه (10 نفر) و مسئولین ذی ربط دانشگاه (2 نفر) داده های تحقیق گردآوری شد. روش تحقیق تحلیل مضمون است. برای گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شد. یافته ها: یافته های تحقیق در ابعاد آموزشی-پژوهشی و ساختاری به تفکیک دانشکده های علوم پایه، علوم انسانی و مهندسی تدوین گردید. یافته های به دست آمده نشان می دهند سنواتی شدن دانشجویان در حوزه مسائل آموزشی-پژوهشی به سبب مشکلات پیرامون پایان نامه، واحدهای آموزشی، تدوین مقاله و ارتباط استاد- دانشجو رخ می دهد؛ همچنین در بعد ساختاری عواملی همچون قوانین نظارتی دانشگاه، تخصص اساتید، امکانات پژوهشی و آزمایشگاهی، مباحث مالی پروژه ها و پروژه های بین رشته ای زمینه ساز تأخیر در زمان تحصیل می شود. نتیجه گیری: افزایش سنوات تحصیلی ناشی از عوامل مختلف در سطوح خرد و کلان است و پیامدهای آن به همین تناسب متغیر است. در همین رابطه عوامل ساختاری از دیدگاه اساتید و دانشجویان بسیار مهم تلقی شده و متولیان دانشگاه را بر آن می دارد تا تمرکز بیشتر بر این مسئله داشته باشند. برای این منظور راهکارهایی از جمله تشکیل کارگروه مشورتی اساتید و دانشجویان، تعامل بیشتر دانشکده ها با مرکز مشاوره، تخصیص اعتبار مالی طرح در ابتدای کار و... ارائه شده است که مدیران می توانند در تصمیم گیری ها و اجرای برنامه های خود موردتوجه قرار دهند.
۲.

تحلیل تعلیق خدمت نظام وظیفه و ماندگاری در دانشگاه (مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 593 - 623

کلیدواژه‌ها: ماندگاری در دانشگاه تعلیق سربازی مطالعات سربازی روش شناسی کیو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۲۹
خدمت نظام وظیفه دغدغه ای است که در سطح فردی برای جوانان و حتی خانواده های آنها اهمیت قابل توجهی دارد؛ به این سبب مطالعات متعددی به جنبه های مختلف خدمت نظام وظیفه پرداخته اند. پرسش اصلی این مقاله این است که آیا دانشجویانی که در مقطع تحصیلات تکمیلی دارای معافیت تحصیلی هستند برای تعلیق خدمت سربازی دوره تحصیل خود را طولانی تر کرده و به تعبیری ماندگاری بیشتری را در دانشگاه تجربه می کنند؟ در پاسخ به این پرسش فهم آرایه های ذهنی پسران دارای معافیت تحصیلی مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران در خصوص مسئله ماندگاری در دانشگاه مورد بررسی قرار گرفته است. بر همین اساس، با بهره گیری از روش شناسی کیو و با اخذ 48 گزاره از تالار گفتمان مرتبط با موضوع و گردآوری داده از 119 مشارکت کننده از جامعه آماری پسران تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران، پژوهش اجرایی شد. تحلیل نظرات مشارکت کنندگان با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، 8 عامل نهایی را مشخص ساخت. هر یک از این 8 ذهنیت ناظر بر درک خاصی از پدیده ماندگاری در دانشگاه در ارتباط با تعلیق خدمت نظام وظیفه هستند که مورد بررسی عمیق قرار گرفته اند. کفه ترازو از منظر کمی به سمت «تعلیق کنندگان» سنگینی می کند. این گروه از عامل ها هر کدام به نحوی از انحاء تلاش می کنند تا از طریق ماندگاری در نظام آموزش عالی خدمت را به حالت تعلیق در بیاورند. گروه دیگر عامل ها (دانشگاهیان بیزار از خدمت و مهارت آموزان خدمت گریز)، علاقه خود به دانشگاه را نشان دادند اما همچنان در بیزاری از سربازی با گروه اول توافق نظر دارند. در این میان عامل «دانشگاهیان آماده به خدمت» عاملی متمایز است که نشان دهنده گرایش نسبی به هر دو محیط است و عامل «عافیت طلبان» نیز رویکردی منفعت طلب را نسبت به هر دو محیط نشان می دهد. آرایه های ذهنی به دست آمده در این بررسی نشان می دهد که سیاست های خدمت وظیفه در ایران برای دانشجویان اثر فراگیر نداشته و عده ای تلاش می کنند تا از مسیر های ممکن انجام آن را به تعلیق در بیاورند.
۳.

تبیین جامعه شناختی مشارکت زنان در معیشت جامعه روستایی (مطالعه موردی: استان خراسان شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 157 - 179

کلیدواژه‌ها: زنان روستایی معیشت مشارکت نقش زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۵۳۱
هدف کلی تحقیق حاضر تبیین میزان مشارکت زنان در معیشت خانوارهای روستایی و شناسایی عوامل اجتماعی– اقتصادی مؤثر بر آن بود؛ و بدین منظور، از روش پیمایشی و آزمون های همبستگی و تحلیل چندمتغیره استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل زنان روستایی دو شهرستان گرمه و جاجرم در استان خراسان شمالی بود که از آن میان، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 167 نفر انتخاب شدند. داده ها و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که علی رغم مشارکت قابل ملاحظه زنان روستایی در فعالیت های معیشتی خانوار (4/18 درصد زراعی، 2/43 درصد باغی، 1/41 درصد دامی، 72 درصد طیور، 1/76 درصد مشاغل خانگی درآمدزا، 60 درصد صنایع دستی و ...)، میزان برخورداری آنها از عواید و دارایی های معیشتی خانوار در سطح پایین است (حدود 3/9 درصد)؛ همچنین، سن، میزان تحصیلات، میزان سوگیری جنسیتی فرد (کلیشه های جنسیتی)، میزان میل به پیشرفت، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، وضعیت اقتصادی خانوار، میزان برخورداری روستاها از امکانات توسعه ای و فاصله روستا تا شهر در قالب عوامل فردی، اجتماعی و خانوادگی از تأثیر قابل ملاحظه بر مشارکت زنان در معیشت خانوارهای روستایی مورد مطالعه برخوردارند.
۴.

تحلیل انتقادی، کوششی روش شناختی برای مواجهه با مناسبات قدرت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰۵ 69 - 81
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۴۱۶
ناکامی نسبی پارادایم های اثبات گرایی و تفسیرگرایی در مواجهه با قدرت، با وجود توانمندی های زیاد آنها در پژوهش و توصیف و تبیین روابط آشکار و روبنای حوزه های اجتماعی مرسوم، توجه به پارادایم سوم (انتقادگرایی) را ضرورت می بخشد. امّا پارادایم انتقادگرایی نیز با وجود توان بالای خود برای نفوذ به زیر پوست مناسبات قدرتِ تنیده شده در واقعیت اجتماعی، از مشکل بزرگی رنج می برد و آن، نداشتن این پارادایم از روشی ایجابی برای انجام پژوهش های تجربی در حوزه های اجتماعی است. برمبنای چنین پدیده ای، پژوهش حاضر در پی تعریف روش پژوهشی ذیل پارادایم انتقادگرایی و رویکرد واقع گرایی انتقادی است؛ به نحوی که این روش بتواند به تولید و گردآوری داده از میدان بپردازد و نه اینکه فقط به نقد پژوهش دیگران بسنده کند. در این مسیر، ضمن نقد و بررسی و تعدیل فهم از پارادایم انتقادگرایی، به تدوین «روش تحلیل انتقادی» روی آورده شده است. بنیان روش یادشده بر حفظ سوژگی سه سوژه «مصاحبه شونده»، «مصاحبه کننده» و «مخاطب» در جریان پژوهش است؛ بدین معنا که مصاحبه شونده را واجد خطای عمد یا سهو می داند که در لحظه مصاحبه از لحظه کنش فاصله دارد، مصاحبه کننده باید با توسل به ابزارهای مختلف و داده های موازی، دست به ارزشیابی داعیه های مصاحبه کننده بزند و سرانجام با بیان شفاف استدلال ها، امکان ارزشیابی و قضاوت درباره پژوهش را برای مخاطب فراهم کند. بنابراین روش تحلیل انتقادی با رعایت سوژگی سوژه های یادشده می کوشد تا ضمن نفوذ به زیر پوست سطوح قدرت، در قالب یک پژوهش علمی باقی بماند.
۵.

یک مطالعۀ کیفی در باب تأخر ادراکی از ریسک های محیطی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 127 - 145

کلیدواژه‌ها: ادراک ریسک های محیطی شهرنشینان تهرانی تأخر ادراکی تأخر کنشی فقر فرهنگ ریسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۱۲
ریسک مفهوم و پدیده ای است که با احتمال خطر و قدرت آسیب رسانی آن در آینده سروکار دارد. رویکرد به ریسک علاوه بر ارزیابی فنی و محاسباتی بر الگوهای فرهنگی و اجتماعی راه می برد. لذا بر وجه ادراکی و کُنشیِ انسان ها تسری می یابد. پژوهش حاضر ارزیابی ذهنی شهرنشینان درباره ریسک های محیطی شهر تهران را از منظر سوژه های مطلع هدف مطالعه قرار داد. این تحقیق داده ها را با اتخاذ روش نظریه مبنایی و اجرای بیست مصاحبه نیمه ساختاریافته از مطلعینِ دارای تحصیلات عالی، طی فرایند نمونه گیری هدفمند و نظری گردآوری کرد و به اشباع نظری و انتظام مفهومی دست یافت. یافته ها حاکی از آن است که از دید سوژه ها، شهرنشینان تهرانی از ادراک و کُنش فعال در مواجهه با خطرات محیطی مترتب بر شهر تهران به نحو برجسته ای برخوردار نیستند. به طوری که از یک سو در اذهان آنان، ادراک از ریسک های محیطی چندان تعیّن نیافته است و از سوی دیگر کنش معطوف به ریسک های محیطی حضور معنادار ندارد و حتی به کنش های منفعل گرایش دارد. لذا می توان استنباط کرد که در میان ساکنان شهر تهران فرهنگ ریسک درونی نشده و در اذهان و کنش های آنان گفتمان ریسک در نمی گیرد. در پایان مدل پارادیمی تأخر ادراکی و کُنشیِ شهرنشینان از ریسک های محیطی در شهر تهران و ترسیم  و تفسیر شده است.
۶.

علوم انسانی، تحوّلات گفتمانی و برنامه ریزی توسعه در ایران 1392-1357(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 75 - 107
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۳۴۰
توسعه نیافتگی، مسئله اصلی جوامع درحال توسعه ازجمله ایران است. این مسئله پس از انقلاب اسلامی همواره دغدغه اندیشمندان و سیاست گذاران بوده که در دوره های مختلف، موجد طرح گفتمان های چندگانه ای شده و نسبت های متفاوتی را با برنامه ریزی توسعه برقرار کرده است. به منظور بررسی موانع برنامه ریزی توسعه، دورهٔ زمانیِ بعد از انقلاب اسلامی تا سال 1392 براساس روش تحلیل موقعیتی (منطق موقعیت)، موردمطالعه قرارگرفته و در قالب پنج موقعیت اجتماعی توصیف شده است. تلاش شده در هر دوره، وضعیت برنامه ریزی توسعه به ویژه در نسبت با علوم انسانی انتقادی مورد تحلیل قرار گیرد. همچنین کنشگران، نهادها و جریان های مؤثر در فرایند برنامه ریزی و تصمیم گیری کشور نیز ارزیابی شده اند. یافته ها نشان می دهند برنامه ریزی توسعه و فرایندهای نوسازی در ایران در دو سطح نظری (عقل گرایی انتقادی) و عملی (مهندسی اجتماعی) با چالش های اساسی مواجه است. موفقیت در برنامه ریزی توسعه از حیث معرفت شناسی مستلزم فهم واقع گرایانه مسائل، پیشرفت علوم انسانی و نقد اندیشه هاست و از بعد اجتماعی نیز منوط به اصلاحات تدریجی، نقد عملکردها و رشد مشارکت اجتماعی در فرایندهای سیاست گذاری است.
۷.

مطالعه عوامل موثر بر درک مخاطره در بین جوانان شهر تهران با تاکید بر مخاطرات انتظامی- امنیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال هفتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۶ 115 - 136

کلیدواژه‌ها: مخاطره دینداری اعتماد به آینده آگاهی جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۶۱۰
ظهور جامعه در مخاطره معرف مرحله ای از توسعه جامعه مدرن است که در آن مخاطرات سیاسی، اجتماعی، بوم شناختی و فردی که با جریان نوآوری پدید می آیند، پی درپی از نهادهای حفاظتی و کنترلی جامعه صنعتی می گریزند. کشور ما همواره در معرض بسیاری از مخاطرات مختلف قرار داشته است. این پژوهش به دنبال مطالعه عوامل مؤثر بر درک و فهم مخاطره در بین نسل جوان شهر تهران است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه جوانان شهر تهران و روش آن، کمی با تکنیک پیمایش و ابزار پرسشنامه می باشد. حجم نمونه برابر با (۳۸۴) نفر است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مهم ترین مخاطرات از دید جوانان مخاطرات سیاسی- اقتصادی، سپس مخاطرات بهداشتی- زیست محیطی، امنیتی-انتظامی و در پایان مخاطرات اجتماعی- فرهنگی است. آزمون همبستگی نشان می دهد بین اعتماد به آینده و تمام مؤلفه های مخاطره، بین متغیر سبک زندگی با مؤلفه های مخاطرات سیاسی- اقتصادی، صنعتی- فناوری و اجتماعی- فرهنگی، بین متغیر آگاهی با مؤلفه های سیاسی- اقتصادی، بهداشتی- زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی و بین متغیر دینداری با مؤلفه های سیاسی- اقتصادی، امنیتی- انتظامی، صنعتی- فناوری و اجتماعی- فرهنگی مخاطره رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که (۳۸) درصد از تغییرات متغیر وابسته مخاطره توسط متغیرهای مستقل قابل تبیین است. ضرایب رگرسیونی نشان می دهند که متغیر اعتماد به آینده بیشترین تأثیر را بر متغیر مخاطره دارد. پس ازآن، متغیر آگاهی، سپس سبک زندگی مخاطره آمیز و در انتها نیز متغیر دینداری دارای بیشترین تأثیر بر متغیر مخاطره هستند.
۸.

نقش ICT روستایی و توسعه فرهنگی در توسعه قابلیتی روستاهای دهستان سردابه شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 19 - 1

کلیدواژه‌ها: روستا توسعه روستایی توسعه فرهنگی توسعه قابلیتی ICT روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۲۳۰
اینترنت با کمک فناوری های جدید انتشار اطلاعات را تسهیل کرده و سبب مشارکت افراد، در فرایندهای تکاملی جامعه می شود. بنابراین گسترش ICTتوان و پتانسیل بالقوه زیادی را برای رسیدن به اهداف حکومتی مناسب در کشورهای در حال توسعه فراهم می نماید و از اینرو این قابلیت را دارد که به توسعه به مثابه آزادی کمک نماید. براین اساس اکثر کشورهای دنیا تمایل به استفاده حداکثر از منافع توسعه ICT جهت کاهش فقر و توانمندسازی روستاها دارند. از اینرو هدف این مقاله، بررسی ICT روستایی و توسعه فرهنگی در توسعه قابلیتی دهستان سردابه در شهرستان اردبیل است. روش تحقیق مورد استفاده روش کیفی مطالعه موردی (استفاده از مصاحبه و مشاهده) است که در این زمینه سعی گردیده با مشارکت اهالی دهستان سردابه (نمونه 20 نفر با دستیابی به اشباع نظری) به موضوعات و مسایل مرتبط با ICT روستایی پرداخته شود. بطور کلی این مطالعه به این یافته رسیده که، توسعه ICT در راستای توسعه قابلیتی روستایی در دهستان سردابه شهرستان اردبیل بدون تعامل و هم افزایی حاصل از حمایت و مشارکت روستاییان و دولت امکانپذیر نیست. نتایج تحقیق نشان می دهد که ICT باید بر پایه مشارکت سازمان های محلی، کنترل محلی، متناسب با خصوصیات و ویژگی های محلی و بومی ایجاد گردد، در غیر اینصورت توسعه قابلیتی در روستاها شکل نخواهد گرفت.
۹.

نقش انواع سرمایه در مشارکت اقتصادی زنان: مطالعه تطبیقی کشورهای اتحادیه اروپا و خاورمیانه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۹ بهار ۱۳۹۸ شماره ۷۲ ۵۴-۹

کلیدواژه‌ها: توسعه سرمایه کشورهای اتحادیه اروپا کشورهای خاورمیانه مشارکت اقتصادی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۷۹
نیروی انسانی محرک اصلی و موتور توسعه جوامع است به گونه ای که تولید ارزش و انباشت سرمایه و در بیانی جامع تر توسعه بدون مشارکت نیروی انسانی بسیار سخت و غیرممکن است. دراین بین، درحالی که نیمی از جمعیت جوامع را زنان تشکیل می دهند، نرخ مشارکت آنان در اقتصادها بسیار ناهمگون و از دامنه تغییرات بسیار بالایی برخوردار است. باوجوداینکه مشارکت زنان در بازار کار متأثر از متغیرهای عاملیتی و ساختاری است، به نظر می رسد دامنه بالای تغییرات این نرخ در بین کشورها دلالت مؤکدی بر نقش متغیرهای کلان و ساختاری دارد. روش: مقاله حاضر با دستمایه قرار دادن سازه سرمایه بر آن است که با استفاده از داده های موجود انتشاریافته توسط سازمان بین المللی کار و مؤسسه لگاتم به بررسی رابطه و تأثیر انواع سرمایه بر مشارکت اقتصادی زنان در بین کشورهای اتحادیه اروپا و خاورمیانه بپردازد. یافته ها: کشورهای اتحادیه اروپا با نرخ بالای مشارکت اقتصادی زنان و کشورهای خاورمیانه با مقدار پایین این نرخ تفاوت معناداری در برخورداری از سرمایه و انواع آن (سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و سرمایه نهادی) دارند. به عبارتی، بین برخورداری از انواع سرمایه و مشارکت اقتصادی زنان در کشورهای مورد بررسی همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین، تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که سرمایه های مذکور حدود 70 درصد تغییرات مشارکت اقتصادی زنان در کشورهای موردمطالعه را تبیین می کند. بحث: سرمایه، ظرفیت و پتانسیل مثبتی است که کنشهای اقتصادی شهروندان را تسهیل می کند. ازاین رو، شرایط خوب نهادی، مادی و اجتماعی می تواند مشارکت اقتصادی را تسهیل نماید. از سویی دیگر، جوامعی که در آنها انواع سرمایه به وفور هست، نابرابرهای جنسیتی ازجمله دسترسی به انواع سرمایه حداقل است. بنابراین، رونق انواع سرمایه و کاهش نابرابری جنسیتی بستری است که مشارکت اقتصادی زنان می تواند از مسیر آن محقق می شود.
۱۰.

دولت و سیاست گذاری مسکن در ایران بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 179 - 218

کلیدواژه‌ها: دولت سیاست رفاهی سیاست گذاری مسکن انقلاب اسلامی برنامه های توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۴۸
در ایران نیز مانند خیلی از کشورهایی که ورود در حوزه تدارک خدمات رفاهی دارند، تهیه و عرضه مسکن مناسب همواره مورد توجه بوده است. چرا که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ارائه این خدمت رفاهی به عنوان یکی از وظایف دولت ها شناخته شده است. بی تردید ورود و ارائه این خدمت رفاهی در ایران بعد از انقلاب اسلامی افت وخیزهایی داشته است. زیرا سیاست های رفاهیِ مسکن، محصول نیروها و ساختارهای کلان و همچنین شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حاکم بر هر دوره است. بر این اساس هدف این مقاله تحلیل نقش دولت ها در سیاست های مسکن در ایران بعد از انقلاب اسلامی با استفاده از نظریه تحلیل سیاست انتقادی به شیوه تاریخی-تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل این وضعیت به روش اسنادی، از برنامه ها و اسناد مرتبط، در بازه زمانی بعد از انقلاب تا پایان برنامه پنجم توسعه، استخراج شده است. نتایج این تحلیل نشان می دهد که سیاست های توسعه مسکن در ایران بعد از انقلاب متأثر از گفتمان انقلاب در دوره جنگ تحمیلی، غلبه دیدگاه تعدیل ساختاری متأثر از شرایط جهانی در دوره سازندگی، اولویت دادن به بازار و بخش مدنی در دوره اصلاحات، گفتمان عدالت خواهی و گفتمان تدبیر اقتصادی به ترتیب با سیاست های بازتوزیعی مسکن از پایین، رهاسازی بازار مسکن، توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی، پاسخ به تقاضا برای مسکن به ویژه در بین اقشار کم درآمد با طرح مسکن مهر و اصلاح رویه طرح مسکن مهر با تأکید بر مسکن اجتماعی مورد توجه بوده است.
۱۱.

فرصت های نابرابر و مشارکت اقتصادی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 67 - 98

کلیدواژه‌ها: مشارکت اقتصادی زنان فرصت های نابرابر شکاف جنسیتی و نابرابری جنسیتی فمنیسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۸ تعداد دانلود : ۴۳۹
مشارکت اقتصادی گسترده مقدمه توسعه و تعالی نظام اجتماعی است. در این ارتباط، کنش های اقتصادی زنان به عنوان نیمی از جمعیت، مهم است. مقاله حاضر با دست مایه قرار دادن نظریه های نابرابری های جنسیتی و با استفاده از داده های ثانویه ارائه شده در مجمع جهانی اقتصاد و سازمان بین المللی کار، به بررسی و تحلیل تأثیر فرصت های نابرابر جنسیتی بر مشارکت اقتصادی زنان می پردازد. برای آزمون فرضیات پژوهش از داده های 143 کشور از نقاط مختلف جهان در سال 2017 استفاده شده است. بر اساس نتایج، نرخ مشارکت اقتصادی زنان با شاخص فرصت های نابرابر جنسیتی رابطه ای متوسط، مثبت و کاملاً معنی دار دارد (0.000 =SIG و  0.508= r). همچنین، تحلیل رگرسیون خطی نشان می دهد که ابعاد فرصت های نابرابر جنسیتی (اقتصادی، آموزشی و سیاسی) حدود 42 درصد تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی زنان در کشورهای مورد مطالعه را تبیین می کند. در کل، فرصت های نابرابر جنسیتی یک محدود کننده در کنش اقتصادی زنان است.
۱۲.

نفت، کیفیت زندگی و توسعه در ایران 1390-1350(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۷ شماره ۸۰ 63-87

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار کیفیت زندگی ساختاربندی انتخاب اصلاحات نهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۶۹۴
این مقاله کوشیده است سهم ثروت طبیعی نفت و درآمدهای حاصل از آن را بر کیفیت زندگی مردم ایران در طی سال های 1390 – 1350 شمسی به روش تاریخی اسنادی بررسی نماید. در رویکرد نهادگرایی دولت به عنوان نهاد مهم اثرگذار بر فرآیند توسعه مطرح می شود. تأثیر این نهاد به عنوان مالک انحصاری درآمد نفت بر اساس رویکرد "ساختاربندی انتخاب" بررسی خواهد شد. برای تأثیر پذیری حوزه اجتماع نیز از مدل کیفیت زندگی به مثابه شاخص توسعه اجتماعی استفاده شده است. این مفهوم با لحاظ کردن ابعاد جامع تر، اهمیت تحلیل رشد پایدار و برابر در طیف گسترده ای از مؤلفه ها را برای بهبود کیفیت زندگی به جای رشد کمّی شاخص های معیشتی رفاه نشان می دهد. مشخصه سیاست های اجتماعی دولت ایران طی سال های1390-1350، به رغم تغییر رژیم و دولت ها، شامل شتابزدگی و عدم فرصت برای اصلاحات نهادی، بی توجهی به بستر بومی، تک سویه بودن، و بی توجهی به پایداری است. این مسیله نشان از حک شدن مسایلی در ساختارهای ایران دارد که به طور پیوسته مشکلات را در همه حوزها از جمله حوزه رفاه و کیفیت زندگی باز تولید می کند.
۱۳.

درک معنایی سازه های مؤثر بر تغییرات کیفیت زندگی در میان ساکنان منطقه اورامان لهون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 341-368

کلیدواژه‌ها: تبیین گرهای کیفیت زندگی تفسیرگرایی اجتماعی کیفیت زندگی منطقه اورامان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۳۸۲
مقاله حاضر از منظر رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی، درک معنایی سازه های مؤثر بر تغییرات کیفیت زندگی را در میان ساکنان منطقه اورامان لهون تحلیل می کند. محدوده مورد مطالعه، منطقه اورامان لهون در استان کرمانشاه است. مطالعه به صورت کیفی انجام گرفت و برای تولید داده، روش های مشاهده آزاد، مشاهده مشارکتی، مصاحبه عمیق و بحث گروهی به کار گرفته شد. برای تحلیل داده ها، شیوه تحلیل محتوای تفسیری به شکل عام استفاده شد. درمجموع، داده های تولیدشده در قالب 81 مفهوم اولیه، 8 مقوله عمده و 1 هسته مرکزی کدگذاری و تحلیل شدند. مقوله های عمده عبارت اند از: خرده نظام اقتصادی، خرده نظام اجتماعی، خرده نظام فرهنگی و خرده نظام سیاسی. مقوله مرکزی تبیین گرهای کیفیت زندگی هستند که دیگر مقوله ها حول آن ها شکل گرفته اند و بیانگر سازه های مؤثر بر تغییرات کیفیت زندگی نزد کنشگران اجتماعی محدوده مورد مطالعه هستند. مطابق یافته ها، سازه های تأثیرگذار بر کیفیت زندگی در میان ساکنان یک منطقه، چندبعدی و پیچیده، و متأثر از مؤلفه هایی مانند زمان و مکان، و عوامل بیرونی و درونی هستند. به همین دلیل، برای افراد و گروه های مختلف، معانی گوناگونی بر آن مترتب است. تبیین گرهای کیفیت زندگی در منطقه اورامان لهون برساخت هایی اجتماعی اند که بر زندگی مردم این منطقه متمرکزند. با وجود این، تنها خود اهالی منطقه هستند که می توانند به درستی قضاوت کنند و به ارزیابی عوامل و تغییرات زندگی خود بپردازند. نکته دیگر اینکه تعداد ابعادی که این عوامل تأثیرگذار بررسی می کنند چندان مهم نیست، بلکه آنچه اهمیتی حیاتی دارد این است که مدل پیشنهادی برای تبیین گرهای کیفیت زندگی باید چارچوبی چندبعدی داشته باشد و در آن، درنظر گرفته شود که چه چیزهایی برای افراد در تعیین تغییرات کیفیت زندگی شان مهم است.
۱۴.

سنجش کیفیت زندگی مردم شهر تهران بر اساس پرسشنامه استاندارد سازمان جهانی سلامت WHOQOL-BREF(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 125-150

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی سازمان جهانی سلامت شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸
مطالعه حاضر از نوع توصیفی است و هدف آن سنجش و بررسی میزان کیفیت زندگی مردم در شهر تهران بر اساس پرسشنامه استاندارد سازمان جهانی سلامت WHOQOL-BREF است. این پرسشنامه توسط گروه کیفیت زندگی سازمان جهانی سلامت در چهار حیطه (سلامت جسمانی، سلامت روانی، روابط اجتماعی و وضعیت محیط) و با 26 گویه تدوین شده و در کشورهای مختلف جهان اعتبار و روایی آن مورد سنجش قرار گرفته است. در مطالعه حاضر جامعه آماری شامل شهروندان بالای 18 سال ساکن در مناطق 22 گانه شهر تهران در زمان اجرای پژوهش (1393)، هستند. شیوه نمونه گیری از نوع خوشه ای چندمرحله ای است و حجم نمونه برابر 1515 می باشد. یافته ها و نتایج پژوهش نشان می دهد امتیاز کل کیفیت زندگی در بازه (100-0) برابر با 54.5 و در بازه (20-4) برابر 12.7 می باشد که می توان گفت پاسخگویان میزان کیفیت زندگی خویش را متوسط ارزیابی نموده اند. بین متغیر کیفیت زندگی و متغیرهای جنس و وضعیت تأهل در شهر تهران تفاوت معناداری وجود ندارد. بین تحصیلات و کیفیت زندگی رابطه معناداری وجود دارد؛ افراد با تحصیلات دانشگاهی نسبت به افراد با تحصیلات غیردانشگاهی از کیفیت زندگی بالاتری برخوردارند. همچنین بین گروه های مختلف سنی و میزان کیفیت زندگی تفاوت معناداری وجود دارد؛ افراد 21 تا 30 سال در شهر تهران دارای بالاترین میزان کیفیت زندگی نسبت به سایر گروه های سنی هستند.
۱۵.

پدیده ارث فرساینده یا مقوم سرمایه اجتماعی خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۸) 819 - 841

کلیدواژه‌ها: آشتی ناپذیری ارث تعاملات اجتماعی خانواده خویشاوندی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۶۶۱
امروزه در جامعه ما به دلیل تغییرات گسترده اجتماعی، مقوله ارث مسائل متعددی به همراه دارد که یکی از آن ها اختلافات ارثی است. استمرار این گونه از اختلافات سبب می شود تعاملات اجتماعی آشتی ناپذیر در بین وراث برقرار شود و خسارت های جبران ناپذیری به سرمایه اجتماعی نظام خانواده و خویشاوندی وارد سازد. این مقاله با اتخاذ رهیافت های کیفی و با استفاده از دیدگاه های مشارکت کنندگان پژوهش - که همگی ساکن شهر رشت اند – به این پرسش اساسی پاسخ می دهد که آشتی ناپذیری بین وراث، چه آثار و پیامدهایی دارد. نتایج نشان می دهد روند آشتی ناپذیری بین وراث پیامدهای مخربی دارد؛ به طوری که با ازبین بردن همدلی و محبت در نظام خانواده و خویشاوندی، سبب فرسودگی سرمایه اجتماعی نهاد خانواده می شود؛ نهادی که سهم تعیین کننده ای به عنوان منبع تولید و تقویت سرمایه اجتماعی هر جامعه دارد؛ به طوری که درصورت فرسایش سرمایه نهاد خانواده باید انتظار فرسایش و اختلال در سرمایه اجتماعی در سطح جامعه را نیز داشت.
۱۶.

سواد اجتماعی و مصرف مادی در بین جوانان دارای برخورداری اقتصادی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 107 - 137

کلیدواژه‌ها: سواد اجتماعی بچه پولدارها مصرف مادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۲ تعداد دانلود : ۵۳۵
مقاله ی حاضر با هدف پاسخ به این پرسش تنظیم شده است که آیا سواد اجتماعی با مصرف مادی جوانان دارای برخورداری اقتصادی (بچه پولدارهای تهرانی) رابطه دارد؟ در واقع مسأله اقتصادی- اجتماعی مصرف مادیِ طبقه ی اقتصادی بچه پولدارها در ارتباط با مفهوم جامعه شناختی سواد اجتماعی قرار گرفته است. سواد اجتماعی به عنوان متغیر مستقل با شاخص های مهارت های زندگی اجتماعی، تعهدات اجتماعی و ارزش های انسانی و مصرف مادی  به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. روش اصلی تحقیق در این مقاله، پیمایشی، ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه و روش نمونه گیری تصادفی  بوده است. البته برای تکمیل داده های پرسشنامه از روش کیفی مصاحبه نیز بهره گرفته شده است. بر طبق یافته های مقاله؛ بین سطح سواد اجتماعی جوانان دارای برخورداری اقتصادی و مصرف مادی آن ها رابطه ی معنادار و معکوس به میزان 0.63- وجود دارد همچنین نتایج مصاحبه با برخی از افراد جامعه ی آماری مقاله نشان داده است این جوانان برخوردار به لحاظ اقتصادی سبک زندگی خاصی دارند که با ویژگی های تن آسایی، مصرف تظاهری، غیریت سازی، مدگرایی، رویکرد مادی به خانواده شناخته می شود. براساس یافته های مصاحبه با جامعه ی آماری شاخص های جدیدی در ارتباط با متغیر سواد اجتماعی به دست آمد که از آن جمله می توان به آینده نگری، تعلق اجتماعی، حفظ ارزش های جمعی، امید اجتماعی و همبستگی خانوادگی اشاره کرد که البته اکثریت جامعه ی هدف این مقاله از آن ها بی بهره بودند.
۱۷.

بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر تمایل به مهاجرت از ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۸) 83 - 108

کلیدواژه‌ها: مهاجرت بین المللی تمایل به مهاجرت سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی امید اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۱۲۱۰
کاهش سرمایه اجتماعی، یک عامل کلیدی زمینه ای-ساختاری اثرگذار بر افزایش تمایل به مهاجرت از ایران در سال های اخیر است. هدف از مطالعه پیش رو، شناخت رابطه سرمایه اجتماعی، ابعاد و سطوح آن با تمایل ایرانی ها به مهاجرت به خارج از کشور با استفاده از تحلیل ثانویه داده های خرد پیمایش ملّی سرمایه اجتماعی در ایران در سال1393 است. تعداد نمونه مورد بررسی شامل 14035 نفر افراد 18 سال به بالای ساکن در 31 استان کشور با استفاده از تکنیک نمونه گیری چندمرحله ای است. نتایج مطالعه نشان داد: 37 درصد پاسخگویان از سرمایه اجتماعی پایینی برخوردار بوده اند و حدود یک چهارم پاسخگویان نیز تمایل زیادی به مهاجرت خارج از کشور دارند. نتایج تحلیل دومتغیره نشان داد تمامی ابعاد و سطوح سرمایه اجتماعی با تمایل به مهاجرت خارج از کشور رابطه منفی و معنی داری دارند. براساس نتایج تحلیل چندمتغیره (آزمون رگرسیون رتبه ای)، با کنترل متغیرهای جمعیتی و زمینه ای، سرمایه اجتماعی همچنان تأثیر منفی و قوی بر میزان تمایل به مهاجرت خارج از کشور دارد. به این معنا که با کاهش ابعاد و سطوح مختلف سرمایه اجتماعی، تمایل به مهاجرت به خارج از کشور افزایش پیدا می کند. از این رو، یکی از عوامل و بسترهای مهم افزایش مهاجرت به خارج از ایران، کاهش سرمایه اجتماعی است.
۱۸.

وضعیت زمان، مسئله بودگی و صورت بندی سیاست گذاری اجتماعی (مطالعه موردی: لوایح و طرح های مجلس هشتم و نهم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳۳ 1-36

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری اجتماعی طرح لایحه زمان مسائل اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۰ تعداد دانلود : ۵۵۶
سیاست گذاری در عمل به مثابه یک رشته فعالیت نظام مند است که متضمن مجموعه ای از تصمیم ها، طرح ها و شیوه های عمل است. خلاء قانونی، مغایرت ها یا موانع حقوقی در پاسخگویی به مسائل اجتماعی، غالباً سیاست گذاران را به سوی تدوین یا اصلاح سیاست های اجتماعی در قالب لوایح/طرح ها سوق می دهد. در این زمینه، «فاصله زمانی» میان «مسئله بودگی»ِ یک پدیده و «پاسخِ» درخور به آن، واجد اهمیت است. فزونیِ این فاصله می تواند سبب تشدید مسئله و یا حتی موجب پیدایش مسئله یا مسائل تازه تر دیگری شود، به نحوی که اقدامات سیاستی تعبیه شده پیشاپیش ناکارآمد شوند. و همین مورد، مسئله پژوهش حاضر را ضرورت می بخشد که «وضعیت «زمان» در واقعیت سیاست گذاری اجتماعی (با تمرکز بر طرح ها / لوایح) چگونه بوده است؟» برای بررسی تجربی موضوع و ارائه شواهدی مناسب در باب مسئله مورد پژوهش؛ به شیوه بررسی و تحلیل اسناد طرح ها و لوایح مرتبط با سیاست گذاری اجتماعی در مجلس هشتم و نهم و اسنادی که واجد اطلاعاتی درباره تاریخ و نتیجه بررسی آن ها (از آغاز تا ابلاغ) است مورد پژوهش قرار گرفته است. یافته ها حاکی از این است که: میانگین زمانی وصول تا تصویب طرح ها و لوایح (صرفِ نظر از موارد مسکوت مانده یا کنارگذاری شده)، حدود 22 تا 25 ماه بوده است. زمان برترین لوایح در حوزه قضایی بوده است که مهمترین آن حدود 12 سال است که به نتیجه نرسیده است. داده های پژوهش ارتباط منطقی و معناداری میان نزدیکی به زمان انتخابات و رد یا تصویب طرح ها و لوایح در حوزه سیاست گذاری نشان نمی دهد. الگومندی مصوبات به تفکیک سال های مختلف عمر هر مجلس نیز تایید نمی شود. عموماً مسئله بودگی پدیده های اجتماعی در جامعه مابه ازایی تقنینی در مجلس نداشته است. نتیجه آنکه اولاً فرآیند سیاست گذاری اجتماعی از طریق مجلس بسیار زمان بر است؛ از سوی دیگر عموماً این مسیر پاسخی بهنگام برای مسائل اجتماعی به دنبال نداشته است. از این منظر به نظر می رسد که فرآیند سیاست گذاری اجتماعی در مجلس نیازمند بازنگری و بهبود است.
۱۹.

بررسی تطبیقی تأثیر توسعه آموزشی بر توسعه ایران و کشورهای منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی آموزش عمومی توسعه سرمایه انسانی رشد درون‏زا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۱ تعداد دانلود : ۸۷۱
اثر آموزش بر توسعه یکی از مهمترین موضوعات مورد علاقه اندیشمندان در زمینه های مختلف علوم انسانی بخصوص در حوزه آموزش می باشد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر آموزش بر توسعه در بازه زمانی 2015-1980 در ایران و 11 کشور منتخب اثر متغیرهای آموزشی را بر روی توسعه مورد تحلیل قرار گرفته و با استفاده از تحلیل طولی و پانل دیتا مدل مورد نظر برازش داده شده است. مطابق یافته های تحقیق از طریق تحلیل داده ها توسط نرم افزار R و روش آنالیز واریانس در شاخص های آموزش و توسعه اختلاف معناداری مشاهده می شود. بر اساس مدل پانلی برازش داده شده بیشترین تأثیر را آموزش عمومی(نرخ سواد) و پس از آن شاخص هزینه های دولت در آموزش عالی بر توسعه دارد. کشورهای انگلستان، ایالات متحده و ژاپن که دارای سابقه بیش تری در امر توسعه آموزشی می باشند، از نظر شاخص های توسعه هم در وضعیت بالاتری قرار دارند. ضرایب تأثیرگذاری شاخص های آموزشی بر توسعه در زمینه آموزش های عمومی بیانگر این است که کوچکترین تغییر در سطح سواد اثر بیش تری روی شاخص توسعه در کشورهای توسعه یافته دارد. اما با توجه به پایین بودن نسبی سطح سواد در کشورهایی نظیر ایران، هند و مصر هنوز فضای زیادی برای سیاست گذاری در آموزش عمومی جهت تأثیرگذاری بر توسعه وجود دارد. کشورهایی که دارای رشد شتابان و معاصر در توسعه آموزشی هستند (کره جنوبی، چین، ترکیه و برزیل) در میانه این دو طیف قرار دارند. از نظر تأثیرگذاری آموزش عالی بر توسعه، ضرایب کشورهای کمتر توسعه یافته اغلب بیشتر از کشورهای توسعه یافته است.
۲۰.

طراحی الگوی خانواده مستحکم" "موضوع سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال یازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ «اولین ویژه نامه جامعه شناسی خانواده» 36-68

کلیدواژه‌ها: خانواده مستحکم فرهنگ مؤلفه شاخص فراتحلیل مطالعات خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۲ تعداد دانلود : ۱۴۴۳
هدف از انجام این پژوهش شناسایی و تعیین ابعاد، مؤلفه های اثرگذار بر استحکام خانواده است. الگوی به کار گرفته در پژوهش، رهیافتی فرارشته ای است که با استفاده از چارچوب نظری ترکیبی در حوزه ادبیات توسعه در زمینه کیفیت زندگی، حوزه روانشناسی و همچنین ویژگی های خانواده مطلوب بر اساس فرهنگ بومی )اسلامی-ایرانی( و از طریق کمّی سازی مفاهیم نظری با کمک فراتحلیل مطالعات خانواده، فازهای دلفی و تحلیل عاملی صورت پذیرفته است. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه محقّق ساخته است که برای تعیین اعتبار آن از روش اعتبار محتوا استفاده شده است. پایایی آن هم با روش همسانی درونی با استفاده از آلفا کرون باخ برای بخش های مختلف؛ بالاتر از %74 درصد تائید شد. الگوی پیشنهادی این پژوهش دارای ساختار چند بعدی و متأثر از عوامل متعدد است و ویژگی های خانواده مستحکم ایرانی را معرفی می نماید .این الگو بر پایه ۴ اصل بنیادین،29 مؤلفه کلیدی در ابعاد سه گانه زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی؛چشم اندازی یکپارچه و کل نگرانه درباره خانواده مستحکم ارائه می دهد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان