درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۸۰۱ تا ۴٬۸۲۰ مورد از کل ۳۴٬۸۶۳ مورد.
۴۸۰۱.

ارائه یک توصیفگر ترکیبی مبتنی بر ویژگی های مکانی و هندسی برای تطابق ابرنقاط سه بعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۲۵ 81 - 100

کلیدواژه‌ها: ابرنقاط سه بعدی انطباق توصیفگر ویژگی هندسی ویژگی مکانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۸۲
با گسترش تکنولوژی لیزر اسکنر و لایدار و در نظر گرفتن برتری های این تکنولوژی و اخذ داده های مکانی محیط و اشیاء، استفاده از این فناوری روز به روز بیش تر شده است. این تکنولوژی توانایی استخراج نقاط از سطوح خارجی محیط و اشیاء در حجم بالا و در مدت زمان کوتاه را داشته که با توجه به امکان جا به جایی آسان لیزر اسکنر ها، ابر نقاط مربوط به محیط و اشیا معمولاً از زوایای متفاوتی اخذ می شوند که هر کدام در یک سیستم مختصات متفاوت قرار دارند و همگی باید به یک سیستم مختصات واحد منتقل شوند. به این منظور ابتدا باید جفت نقاط متناظر در هر مجموعه ابر نقاط معین شوند و سپس با استفاده از فرآیندی نقاط متناظر روی هم بیافتند تا مدل سه بعدی از طریق مجموعه های ابرنقاط ایجاد شود. یافتن مناسب ترین جفت نقاط متناظر در مجموعه های ابر نقاط از مهم ترین و چالش بر انگیزترین مراحل بازسازی سه بعدی مدل های مورد نظر محیط و اشیاء است. توصیفگر های سه بعدی از جمله ابزار های مناسب برای تعیین جفت نقاط متناظر در مجموعه های ابر نقاط هستند. این توصیفگر ها برای هر نقطه ی منفرد در ابر نقاط، مجموعه ای از اطلاعات را به منظور کمک به تعیین نقاط مشابه در هر مجموعه ابرنقاط می سازد. تعریف یک توصیفگر سه بعدی که از پیچیدگی محاسباتی کم و قدرت توصیفگری بالایی برخوردار باشد، می تواند به یافتن جفت نقاط متناظر صحیح و در ادامه مدل سازی سه بعدی مجموعه های ابرنقاط کمک شایانی کند. در این پژوهش یک توصیفگر سه بعدی هندسی-مکانی پیشنهاد داده شده است که از هر دو ویژگی هندسی و مکانی به صورت توأم استفاده می کند. با توجه به آزمایش های انجام شده بر روی دو دسته مجموعه داده با ساختارهای متفاوت، توصیفگر سه بعدی پیشنهادی در مقایسه با توصیفگر هایی که تنها از یک ویژگی مکانی یا هندسی استفاده می کنند، قدرت توصیفگری بالاتری دارد.
۴۸۰۲.

تحلیل فضایی آمایش دفاعی- امنیتی در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۲۶ 49 - 73

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین توسعه پایدار تنوع تهدیدهای طبیعی و انسانی آمایش دفاعی - امنیتی استان خوزستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۳۰۱
در دنیای کنونی، پیشرفت علم و تکنولوژی باعث ظهور انقلاب اطلاعاتی و ابزارهای شناختی پیشرفته شده است. ماهواره های فضایی توانایی تصویربرداری از تمام سطح کره زمین با جزئیات کامل را دارند. به موازات آن پیشرفت جنگ افزارهای الکترونیکی از جمله موشک های دور برد و هدایت شونده کشتار جمعی، سلاح های کنترل از راه دور و ربات های جنگی، تهدیدهای جدّی بر امنیت و بقاء جوامع را در پی داشته اند. برای این منظور آمایش دفاعی-امنیتی به عنوان راهکاری مؤثر در مقابل تهدیدهای موجود طرح شده است. هدف از این پژوهش آمایش دفاعی-امنیتی استان خوزستان به منظور شناخت تهدیدها و استفاده از ظرفیت های بالقوه دفاعی- امنیتی است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجامِ آن، توصیفی- تحلیلی است. محدوده مورد مطالعه استان خوزستان و داده های مورد استفاده شامل داده های جغرافیای طبیعی، داده های جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از جداول فراوانی و نمودارهای ستونی، تحلیل های فضایی- مکانی و پارامترهای آمار فضایی انجام شده است. نتایج حاصل حاکی از آن است که تهدیدها از گستردگی زیادی برخوردار بوده و الزاماً نگاه سیستمی برای رسیدن به آمایش دفاعی- امنیتی نیاز است. برای این منظور، الگوی آمایش دفاعی-امنیتی در این پژوهش پیشنهاد شد. تجزیه و تحلیل الگوی پیشنهادی مورد نظر، حاکی از آن است که تهدیدهای طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در کنار تهدیدهای نظامی کشورهای حاشیه خلیج فارس از مواردی است که امنیت و نحوه دفاع استان خوزستان را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین تحلیل های آمایش دفاعی-امنیتی می تواند مهمترین و کارآمدترین راهکارهای علمی و عملی برای مقابله با انواع تهدیدهای نظامی و غیرنظامی و برقراری نظم و امنیت در راستای رسیدن به توسعه پایدار در اختیار برنامه ریزان قرار دهد.
۴۸۰۳.

نقش ادراک عناصر طبیعی در افزایش قابلیت حیات جمعی در فضاهای باز مجتمع مسکونی، پژوهش موردی: شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 17 - 36

کلیدواژه‌ها: ادراک حیات جمعی عناصر طبیعی فضاهای باز مجتمع های مسکونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۲۰۴
هدف مطالعه بررسی قابلیت های محیط به عنوان بستر فعالیت های انسانی، در جهت ارتقای ارتباط انسان با طبیعت و جبران بخشی از تعاملات اجتماعی از دست رفته جاری، در فضاهای باز مجتمع های مسکونی است. نوآوری پژوهش تأکید بر اهمیت ادراک عناصر طبیعی در افزایش ایجاد حیات جمعی در پیکره سکونت گاه های شهری است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که مؤلفه های مؤثر بر حیات جمعی در فضاهایی باز در سه بعد کالبدی، عملکردی، معنایی در فضاهای باز مجتمع های مسکونی منطقه یک شهر یزد مورد بررسی قرار گرفت. نمونه گیری هدفمند و ابزار جمع آوری اطلاعات مبتنی بر 381 پرسشنامه محقق ساخته با ضریب پایایی و مقدار آلفای کرونباخ 867/.، مشاهده و حضور در فضاهای مطالعاتی بود. مؤلفه های مؤثر بر ادراک طبیعت و عناصر طبیعی بر پایه حس بویایی، بینایی، شنوایی، لامسه، محور حرکتی و تصویر ذهنی واکاوی شد. نتایج بر وجود رابطه مثبت معنادار بین کیفیت فضاهای باز و عمومی، ادراک عناصر طبیعی و قابلیت حیات جمعی مجتمع های مسکونی حکایت داشت.
۴۸۰۴.

ارائه الگوی توسعه گردشگری مبتنی بر نقش رسانه با بکارگیری رویکرد فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 269 - 282

کلیدواژه‌ها: نقش رسانه توسعه گردشگری تصویر مقصد فراترکیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۴۵
توسعه گردشگری یکی از چالش های کشورها به خصوص کشور ایران در حوزه اقتصادی شان می باشد. امروزه اکثر کشورها علی الخصوص کشور ایران در تلاش هستند تا بخش عمده ای از درآمد و GDP خود را به سمت توسعه گردشگری ببرند. توسعه گردشگری از طریق رسانه ها باعث آشنا شدن مخاطبان متنوع با فرهنگ جوامع می شود. مکان های گردشگری می توانند شاهد تاثیر مستقیم یک اثر رسانه ای در توسعه فعالیت های گردشگری باشند. از آنجایی که در تحقیقات پیشین نقش رسانه ها در توسعه گردشگری کمتر معرفی شده است، مسئله ی اصلی در این تحقیق، اثرگذاری نقش رسانه در توسعه گردشگری می باشد. هدف از این مقاله ارائه الگوی توسعه گردشگری مبتنی بر نقش رسانه است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش فرا ترکیب یکی از انواع روش تحقیق های مروری است. به این منظور محقق بازنگری عمیق و دقیق در موضوع را انجام داده و یافته های مطالعات کیفی و کمی را ترکیب نموده است. در این راستا 1324 پژوهش در حوزه رسانه و توسعه گردشگری ارزیابی شد. در پایان، 33 پژوهش با روش های کمی، کیفی و آمیخته انتخاب شدند. در مجموع 48 کد،9 مفهوم و 4 مقوله به عنوان ابعاد و مؤلفه های الگوی توسعه گردشگری مبتنی بر نقش رسانه شناسایی و طبقه بندی شده است. در 9 مفهوم شامل برند مقصد، کسب و کار، بازاریابی، نیت های رفتاری گردشگران (ذهنی)، رفتارهای اجتماعی گردشگران (عینی)، مدیریت بحران های گردشگری، پوشش رسانه ها از مقصد گردشگری، فرهنگ، مذهب، آموزش، زیرساخت، زبان و اطلاعات عمومی نقش رسانه تبیین شده است. چهار مقوله ی بدست آمده از این روش مقوله های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی هستند.
۴۸۰۵.

تغییرات زمانی جزایر حرارتی شهری و ارتباط آن با آلودگی هوا با سنجش از دور در شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای تغییرات آب و هوایی سال چهارم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 103 - 120

کلیدواژه‌ها: جزیره حرارتی آلودگی هوا شهرکرمان دمای سطح زمین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۲۳۷
دمای سطح زمین یکی از پارامترهای کلیدی در مطالعات شهرها می باشد. آلودگی هوا نیز یکی از علل ایجاد جزیره حرارتی شهر است که در شهرهای بزرگ به دلیل تراکم بالای جمعیت و به دنبال آن افزایش تعداد روزهای آلوده، رخداد آن در سال های اخیر رو به افزایش بوده است. هدف این پژوهش، بررسی تغییرات زمانی جزایرحرارتی شهری و ارتباط آن با آلودگی هوا در شهر کرمان می باشد. جهت تعیین جزیره حرارتی شهرکرمان درفصول تابستان و زمستان، از تصاویر TM ماهواره لندست پنج و OLI/TIRS لندست هشت در دوره زمانی 16 ساله(2022-2007) استفاده شد. همچنین برای بررسی تغییرات دمایی، از اطلاعات دمایی ایستگاه کرمان و برای بررسی آلودگی هوا ازداده های ایستگاه سنجش آلودگی هوای شهرکرمان استفاده شد. اگرچه تعداد روزهای آلوده زیاد بود، ولی با توجه به محدودیت گذر ماهواره بادوره 16روزه از شهرکرمان، محدود بودن تعداد روزهای با شدت آلودگی بالا در کرمان و عدم انطباق روزهای آلوده با زمان گذر ماهواره، در نهایت طی دوره آماری 16ساله، تصاویر فصلی پنج سال انتخاب و مورد استفاده قرار گرفت. پس از تصحیحات لازم، نقشه های دمای سطح زمین و پوشش گیاهی در محیط نرم افزاری ArcGIS ترسیم شد. روند دما نیز با آزمون آماری من -کندال مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که در فصل تابستان و زمستان میزان دمای سطح زمین دارای روند صعودی بوده است اما جزیره حرارتی فقط در فصل تابستان رخ داده است. به طوری که در تابستان سال 2009 تراکم دمای خیلی گرم کمتر از 30 درصد بوده است اما با گذشت زمان و در سال 2022 در فصل تابستان بیش از 60 درصد منطقه شهری دارای دمای خیلی گرم بوده است. همچنین قسمت هایی از غرب به سمت جنوب شهر به دلیل وجود زمین های بایر و همچنین به دلیل عدم بهره مندی از سازوکارهای خنک کنندگی تبخیر و تعرق، دارا بودن ظرفیت بالای جذب گرما در کنار ظرفیت هدایتی پایین، هسته ی اصلی جزایر حرارتی را تشکیل داده اند. آزمون آماری من-کندال نیز حاکی از روند صعودی دما به خصوص در سال های اخیر است میزان این افزایش دما در یک دوره 25 ساله حدود 5/1 درجه سانتی گراد بوده است. همچنین روابط همبستگی بین دمای سطح زمین با آلاینده های هوا در سطح معناداری 01/0 تایید شد که در تابستان ضرایب همبستگی مذکور قوی تر و آلودگی نیز افزایش یافته است.
۴۸۰۶.

تحلیل بر وضعیت زیست پذیری در محیطهای شهری (مطالعه موردی: محله کوی سالار ارومیه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال سوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 1 - 18

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری شهری پایداری محیط منطقه 22 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۴۵
هدف اصلی پژوهش، تحلیلی بر وضعیت زیست پذیری در محله کوی سالار می باشد. مهم ترین نکته تمایز این پژوهش با تحقیق های مشابه، به کارگیری شیوه ترکیبی آمار استنباطی درون یابی فضایی روابط ساختاری است. روش پژوهش حاضر از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی کتابخانه ای و میدانی پیمایشی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها به چند صورت: مشاهده، پرسشنامه و فیش برداری می باشد. جامعه آماری این پژوهش ساکنین محله کوی سالار می باشد که طبق آمار سال 1395 مرکز آمار، 18000 نفر می باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که مقدار حجم نمونه 376 عدد به دست آمده است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای توزیع گردیده است. تجزیه وتحلیل کمی داده ها از طریق آزمون های تی تست تک نمونه ای و تجزیه وتحلیل فضایی داده ها از طریق روش IDW در سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفته است. برای ارزیابی رابطه بین ابعاد زیست پذیری از مدل دیمتل (DEMATEL) استفاده شده است. روایی پرسشنامه از طریق افراد متخصص در این زمینه و پایایی پرسشنامه ها نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ و با مقدار ضریب آلفای 775/0 مورد تائید قرارگرفته است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که ابعاد زیست پذیری که شامل بعد اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی، مدیریت شهری، الگوی تاریخی و امکانات و خدمات می شود به ترتیب میانگین 94/2، 07/2، 01/3، 25/1، 83/1 و 55/2 را کسب نموده اند و همچنین سطح زیست پذیری با میانگین 27/2 در سطح نامطلوبی قرار دارد همچنین نتایج تحلیل فضایی وضعیت ابعاد زیست پذیری در محله کوی سالار نشانگر این است که که در حدود 66 درصد از محله در وضعیت نامطلوب قرار دارد. با توجه به نتایج مدل دیمتل، ابعاد مدیریت شهری، اقتصادی و امکانات و خدمات به عنوان "علت" و سه بعد محیط زیستی، اجتماعی و الگوی تاریخ نیز به عنوان "معلول"، در زیست پذیری قلمروی مکانی تحقیق، استخراج و نشان داده می شوند.
۴۸۰۷.

آشکارسازی تغییرات اقلیم با استفاده از شاخصهای حدی بارش (مطالعه موردی: شهرستان نجف آباد، استان اصفهان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 379 - 400

کلیدواژه‌ها: تغییر اقلیم شاخص حدی بارش آشکارسازی نجف آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۲۲۰
رویدادهای اقلیم و آب و هوایی حدی در سالهای اخیر به دلیل تلفات جانی انسانی و افزایش تصاعدی هزینه های مرتبط با آنها، مورد توجه قرار گرفته اند. این رویدادها، تأثیرات عمیقی بر اقتصاد و معیشت بسیاری از مردم و مناطق جهان می گذارند. تشخیص این رویدادها از نظر شدت، مدت و فراوانی به منظور چارچوب بندی راهبردهای کاهش و سازگاری مقابله با اثرات ناشی از تغییر اقلیم بسیار حیاتی و ضروری است. هدف این تحقیق تحلیل روند تغییرات شاخص های حدی بارش جهت آشکارسازی وقوع تغییر اقلیم در شهرستان نجف آباد با استفاده از آمار 20 ساله روزانه ایستگاه سینوپتیک نجف آباد از سال 2003 تا 2022 می باشد. بدین منظور برای بررسی روند تغییرات از شاخص های حدی بارش از آزمون ناپارامتریک من-کندال استفاده شد. نتایج نشان داد شاخص های حدی بارش الگوهای متفاوتی از شدت، مدت و فراوانی بارش ارائه می دهند. شاخص-هایPRCPTOT ، CDD، CWD، R10mm، R20mm، R95p، Rx5day و SDII روند کاهشی و شاخص های Rnn mm، R99p و Rx1day روند افزایشی دارند. ولی به دلیل پراکندگی زیاد و میزان کم بارش، الگوی بارش منطقه ای مشخص و کاملی قابل تشخیص نیست. بطور کلی، نتایج نشان داد بارش ها از روند منظمی تبعیت نمی کنند. نتایج حاصل از این پژوهش می توانند در راستای مدیریت صحیح و مقابله با شرایط احتمالی، راهکارهایی مرتبط با رخدادهای حدی ارائه دهند. ضمن اینکه، ترکیب داده های هواشناسی طولانی مدت با ادراک جوامع محلی آسیب پذیر و متاثر از تغییر اقلیم، می تواند به عنوان الگویی برای مدیران دراستای تصمیم گیری خردمندانه و برنامه ریزی مناسب تر مدنظرقرارگیرد.
۴۸۰۸.

تحلیل هوش شهری در بهبود زیست پذیری شهری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۸) 63 - 83

کلیدواژه‌ها: هوشمندسازی زیست پذیری شهری منطقه 2 شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۸۸
شهرنشینی به عنوان دومین انقلاب در فرهنگ انسان، باعث دگرگ ونی در رواب ط متقاب ل انس ان ه ا و مح یط شده است. این دگر گونی موجب تغییر و تحولاتی در سطح زیست پذیری محیط زندگی شده است. در عصر جدید عوامل هوشمند سازی در شهرها باعث رشد چشمگیر تمامی متغیرهای اصلی زندگی شهروندی شده است.به همین دلیل بررسی اثر دگرگونی متغیرهای زیست پذیری با رشد شهرهای هوشمند ب رای ش هرها و ب ه وی ژه ک لان ش هرها ضرورت یافته است. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر تحلیلی بر هوشمندسازی شهر در ارتقای زیست پذیری شهری در منطقه 2 شهرداری تهران است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیل است. جمع آوری داده های میدانی مبتنی بر پرسشنامه است یافته های پژوهش براساس مدل ویکوور نشان می دهد که سطح زیست پذیری محلات تفاوت زیادی دارد سعادت آباد زیست پذیرترین محله، در مقابل محله فرحزاد در شرایط نامناسب قراردارد. نتایج ضریب همبستگی بیانگررابطه مستقیم بین شهر هوشمند با زیست پذیری شهر با ضریب همبستگی 666/0 است. همچنین نتایج آزمون تی نشان میدهد که از بین مولفه های مورد بررسی، مولفه شهروند هوشمند با ضریب بتای 563/0 بیشترین تاثیر را بر زیست پذیری داشته است.
۴۸۰۹.

تحلیل اثرات بخش غیررسمی بر وضعیت خانوارهای روستایی مهاجر (مطالعۀ موردی: دهستان رشتخوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال ۲۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۲) 71 - 35

کلیدواژه‌ها: مهاجرت بخش غیررسمی اثرات بخش غیررسمی دهستان رشتخوار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۲۱۴
طرح مسئله: بخش غیررسمی یک موضوع بسیار مهم و چالشی در دهه های اخیر در شهرهای کشورهای جهان سوم بوده است. در این راستا مهاجرت به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تاثیر گذار در استان خراسان رضوی نقش بسیار مهم و پررنگی را در خانوارهای روستایی را  ایفا می کند. با توجه به اینکه اغلب خانوارهای روستایی از مهارت و استعداد کافی برای مشتغل شدن در کارهای شهری را ندارند به بخش غیررسمی روی می آورند. در این میان، بخش غیررسمی توانسته تبعات و آثار مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی را بر بنیان خانواده های مهاجر بگذارد.هدف: هدف پژهش حاضر، بررسی آثار و پیامدهای بخش غیررسمی بر خانوارهای روستایی مهاجر در دهستان رشتخوار واقع در خراسان رضوی است.روش: این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی انجام گردیده است. مطالعات میدانی تحقیق، در سطح روستا و خانوار صورت گرفته است. در این راستا،آثا و پیامدهای بخش غیررسمی بر وضعیت خانوارهای روستایی در 300 مورد(افراد مهاجرت کننده) در این دهستان مورد بررسی قرارگرفت. بدین منظور، ابتدا ضمن مطالعات اسنادی و بازدید های اولیه میدانی، طیف گسترده ای از شاخص ها متناسب با شرایط روستاهای مورد مطالعه تعیین گردیدند. سپس جمع آوری داده ها براساس شاخص های انتخابی انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از تحلیل های آماری و فضایی و نرم افزارهایSPSS و تکنیک کوپراس استفاده گردید.نتایج : در یافته های پژوهش با توجه به آزمون فریدمن، عامل اقتصادی با میانگین(21/4) بالاترین رتبه را در بررسی آثار و پیامدهای بخش غیررسمی بر وضعیت خانوارهای روستایی مهاجر به خود اختصاص داده است و عامل فرهنگی با میانگین(46/3) از پایین ترین رتبه برخوردار بوده است.نوآوری: پژوهش حاضر از این نظر اهمیت دارد که با بیان آثار و پیامدهای بخش غیررسمی در خانوارهای روستایی مهاجر، می توان گام مهمی در راستای  ماندگاری خانوارها در سطح دهستان برداشت .
۴۸۱۰.

برنامه ریزی استراتژیک توسعۀ منطقه ای ایلام برمبنای رقابت پذیری منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال ۲۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۲) 233 - 211

کلیدواژه‌ها: توسعه منطقه ای برنامه ریزی استراتژیک Meta SWOT رقابت پذیری منطقه ای استان ایلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۱۸
توسعه منطقه ای به عنوان یکی از انواع توسعه می تواند نقش مهمی در توسعه پایدار مناطق ایفاکند و همچنین تاثیر زیادی برروی پیشرفت ورشد همه جانبه استان ها داشته باشد.استان ایلام از ظرفیت های متعدد اقتصادی ، اجتماعی و.... برخورداراست که از ظرفیت بالقوه این استان برای توسعه ای پایدارحکایت دارد. هرچند تاکنون ازاین ظرفیت استفاده نشده است. هدف این پژوهش تدوین سیاست های استراتژیک وراهبردی توسعه منطقه ای بانگاه بر ابعاد همه جانبه در استان ایلام می باشد. بدین ترتیب روش تحقیق درمقاله حاضر، ازنوع توصیفی تحلیلی است. واطلاعات موردنیاز به روش اسنادی وپیمایشی (پرسشنامه ای) تهیه گردید. و براساس نخستین گام درمراحل برنامه ریزی راهبردی استفاده از Meta SWOT است. این مدل راهبردهای توسعه پایدارمنطقه ای تعیین و منابع وقابلیت های استان ایلام برای مقایسه رقابت پذیری منطقه ای بااستان های همجوار شناسایی گردید و در نهایت باتحلیل PESTSLنتایج زیر به دست آمدکه در بین عوامل کلان سرمایه گذاری بخش خصوصی، تجارت با وجود موقعیت مرزی، افزایش بودجه و اعتبارات استانی، پرهیز از نگاه سیاسی به مسائل مدیریتی، مدیریت کلان کشور دارای بالاترین اثر گذاری بر توسعه منطقه ای استان ایلام هستند. و همچنین حمل و نقل مرزی، صنایع و معادن، بازارچه مرزی، منابع آب و زمین های کشاورزی به عنوان مهم ترین قابلیت های توسعه منطقه دارای بیشترین تناسب راهبردی با عوامل کلان هستند. بنابراین در تحلیل نهایی نتایج به دست آمده می توان گفت؛ در بحث رقابتی استان ایلام برای توسعه منطقه و اقتصادی و اجتماعی دارای موقعیت برابری با استانهای غرب کشور است که باید از این موقعیت با توجه به راهبردهای ارائه شده استفاده نماید و خود را به عنوان قطب توسعه منطقه معرفی کند.
۴۸۱۱.

تبیین جایگاه آینده در برنامه ریزی شهری راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) ۱۱۴-۹۷

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی شهری راهبردی آینده آینده نگاری فراترکیب شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۲۶۵
ماهیت پیچیده شهرها و رشد شتابان فناوری به همراه وقوع تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ... موجب شده است شهرها مورد آماج شدیدترین تکانه ها قرار گرفته و برنامه ریزان شهری نتوانند همپای این تغییرات به حل چالش ها بپردازند. در این راستا، برنامه ریزی راهبردی به عنوان یکی از مهم ترین رهیافت ها در برنامه ریزی شهری که توجه ویژه ای به آینده دارد، دیگر ضمانت کننده موفقیت در چنین محیطی نمی باشد. بنابراین، لازم است تا جایگاه آینده در ارتباط با فرآیند برنامه ریزی شهری راهبردی تبیین گردد. لذا هدف پژوهش صراحت بخشی به جایگاه آینده در فرآیند برنامه ریزی شهری راهبردی می باشد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی بوده و از روش فراترکیب برای دستیابی به هدف مذکور استفاده شده است. 104 منبع فارسی و انگلیسی در ارتباط با پژوهش استخراج شده که از این میان، 26 منبع با استفاده از روش کَسپ، غربال و با بهره گیری از نرم افزار MAXQDA2020 کدگذاری شده اند. در مجموع 108 کد، 13مفهوم و 5 مقوله به دست آمده است. نتایج پژوهش گویای آن است در فرآیند برنامه ریزی شهری راهبردی لازم است به موضوعات، عمیق تر نگریسته شود و با بهره گیری از نگاهی نقادانه لایه های پنهان شهر مانند موضوعات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مورد توجه قرار گیرند. زیرا که این موضوعات، پیشران و مبنای دستیابی به پیش بینی صحیح از آینده مطلوب هستند. همچنین راهبردها و اقدامات پیشنهادی علاوه بر نوآورانه بودن باید در برگیرنده گونه های مختلفی از آینده های محتمل باشند تا بتوانند دستیابی به آینده مطلوب را، واقع گرایانه تر پی جویی کنند.
۴۸۱۲.

ارزیابی اثرات گردشگری خلاق بر جذب گردشگر و توسعه اقتصادی مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستای پیوه ژن بخش احمدآباد شهرستان مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۳) ۱۱۴-۹۵

کلیدواژه‌ها: گردشگری خلاق گردشگری روستایی اقتصاد روستایی شهرستان مشهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۲۴۴
گردشگری خلاق شکل جدیدی از گردشگری است که به شکل بالقوه می تواند مدل های موجود توسعه گردشگری را تغییر دهد و به تنوع و نوآوری تجربه گردشگری کمک کند. بنظر می رسد گردشگری خلاق می تواند به تحریک توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محلی کمک کند و در نهایت این نوع از گردشگری می تواند مزایای بسیاری را برای مقاصدی که مایل به توسعه اشکال جدید فعالیت گردشگری هستند، ارائه دهد. هدف این پژوهش کاربردی و داده ها از نوع توصیفی-پیمایشی بوده است که از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند. جامعه آماری را ساکنین روستای پیوه ژن تشکیل داده اند. تعداد نمونه آماری بر اساس جدول مورگان 196 نفر برآورد شد که تعداد 205 پرسشنامه توزیع و پاسخ داده شد. روش نمونه گیری این پژوهش بر اساس روش در دسترس بوده است. برای ارزیابی روایی ابزار تحقیق، از روایی صوری و پایایی آن بر اساس تحلیل آلفای کرونباخ تأیید شد. لازم به ذکر است که عملیات مربوط به آمار توصیفی و استنباطی و آزمون فرضیه ها با استفاده از نرم افزار spss26 انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده تأثیر و اهمیت بالای گردشگری خلاق بر توسعه و جذب گردشگر در مناطق روستایی می باشد و تمامی 5 مؤلفه گردشگری خلاق با درصد تأثیر بالای 90 درصد از نظر اهالی روستا مورد پذیرش قرار گرفت که این نشان از تأثیر بسیار زیاد گردشگری خلاق بر توسعه و جذب گردشگر و وجود بستری آماده برای عرصه فعالیت های گردشگری در روستاها می باشد.
۴۸۱۳.

بررسی و ارزیابی نقش فضاهای شهری در ایجاد حس نشاط و شادی آفرینی شهروندان (مطالعه موردی: میدان گنجعلی خان شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 59 - 77

کلیدواژه‌ها: فضاهای شهری شادی آفرینی میدان گنجعلی خان شهر کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۲۲
هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی نقش میدان گنجعلی خان شهر کرمان در ایجاد حس نشاط شهروندان می باشد. شیوه گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و پیمایش میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندانی می باشد که جهت گذراندن اوقات فراغت به میدان گنجعلی خان مراجعه کرده اند. در این راستا محقق در طول یک هفته مجموعاً 140 پرسش نامه را تکمیل کرد. همچنین متخصصین، که با استفاده از تکنیک دلفی 25 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های مقایسه میانگین وضعیت موجود و ایده آل و رگرسیون گام به گام و همچنین جهت ضریب اهمیت معیارها از تکنیک SWARA، استفاده شده است. مقایسه وضعیت موجود و ایده آل در شاخص های حس نشاط و شادی-آفرینی میدان گنجعلی خان نشان می دهد که میدان گنجعلی خان شهر کرمان به لحاظ شادی آفرینی در وضعیت مطلوب قرار ندارند. به عبارتی میزان میانگین تمامی شاخص ها از حد مبنا (3) پایین تر است. نتایج مدل رگرسیون گام به گام نشان می دهد شاخص عاطفی با ضریب بتا 0/517 بیشترین تأثیر و شاخص امنیتی با ضریب بتا 0/287 کمترین تأثیر را شادی آفرینی میدان گنجعلی خان شهر کرمان داشته است. نتایج مدل SWARA حاکی از آن است از بین شاخص های مؤثر بر شادی آفرینی میدان گنجعلی خان شهر کرمان، شاخص امنیتی با وزن نهائی 0/339 در رتبه اول، شاخص اجتماعی با وزن 0/271 در رتبه دوم، شاخص فضایی کالبدی با وزن 0/217 در رتبه سوم و نهایتاً شاخص عاطفی با وزن نهایی 0/174 در رتبه چهارم قرار گرفت.
۴۸۱۴.

باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاه های غیر رسمی در کلان شهرها (مورد مطالعه: شمس آباد تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 136 - 158

کلیدواژه‌ها: باز آفرینی شهری بهسازی توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی شمس آباد تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۲۱۰
رواج و گسترش حاشیه نشینی که در 50 دهه گذشته به معضلی برای کلانشهرها ازجمله تبریز تبدیل شده است اکنون دامنه اش از کلانشهرها و شهرها فراتر رفته و دامنه اش از کلانشهر و شهرها فراتر رفته و دامن روستاهای اطراف را نیز گرفته و توسعه این پدیده بر مشکلات ساکنان این روستا نیز افزوده است. هدف از پژوهش حاضر باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی در کلانشهرها کیس مورد مطالعه: شمس آباد تبریز می باشد روش تحقیق حاضر ﺗﺤﻘیﻖ ﺣﺎﺿﺮ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫیﺖ و روش ﺗﻮﺻیﻔﻰ - ﺗﺤﻠیﻠﻰ و از ﺣیﺚ ﻫﺪف کﺎرﺑﺮدى ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻰآیﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮیﻖ ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﺘﻮن، ﻣﻨﺎﺑﻊ، اﺳﻨﺎد، ﻣﻨﺎﺑﻊ ایﻨﺘﺮﻧﺘﻰ و کﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاى ﮔﺮدآورى ﺷﺪه اﺳﺖ. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام خبرگان صنعت ساخت ساز و توسعه شهری می باشد. یافته ها حاکی از آن است که روش های SWOT و روش AHP روش هایی برای باز آفرینی شهری با تاکید بر بهسازی و توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی است که می توان نتیجه گرفت زیر معیار S1 یعنی دارا بودن نیروی انسانی با وزن ۳۸۸/0 به عنوان مهم ترین مزیت و در بین نقاط ضعف موجود W1 یعنی نامناسب بودن زیرساخت ها از بین تهدیدات پیش روی نیز میتواند T1 یعنی کاهش منابع طبیعی با وزن 0195/0 مهمترین تهدید و در بین فرصت ها O1 یعنی تشکیل همایش های ملی و منطقه ای در جذب سرمایه های دانشی با وزن ۲۷۰/ ۰ به عنوان مهمترین فرصت بهسازی و توانمندسازی منطقه شمس آباد تبریز شناخته شده است
۴۸۱۵.

کاربست آینده پژوهی در برنامه ریزی فضایی سکونتگاه ها ی روستایی، مطالعه موردی بخش گرمادوز و بخش مرکزی شهرستان خدافرین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 1 - 29

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی برنامه یزی فضایی توسعه پایدار شهرستان خدافرین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۲۲۶
آینده پژوهی در سطح محلی نوعی آینده نگاری است، که با ضرورت برنامه ریزی جامع توسعه و پیش بینی آتی در محدوده خاص و در سطح یک ناحیه با هدف اتخاذ تصمیمات معین برای تحقق آینده مطلوب، تمرکز دارد. در همین راستا پژوهشی به روش توصیفی– تحلیلی و از نوع کاربردی با تاکید بر مشارکت پذیری و با هدف شناسایی عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آینده مناطق روستایی در حوزه های بوم شناسی، کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی، آغاز شد. جامعه آماری  شامل کلیه ساکنین و جمعیت ساکن در بخش های گرمادوز با دو دهستان و مرکزی با دو دهستان و مجموعا تعداد 104 آبادی است. نمونه آماری پژوهش بر پایه روش کوکران تعداد 377 نفر تعیین شد. پس از آنکه تعداد 96 سوال پژوهشی از نوع طیف لیکرت محقق ساخته در چارچوب 14 شاخص طراحی و تدوین شد، داده های مورد نیاز با استفاده از عملیات میدانی در سطح 104 آبادی از طریق برگزاری جلسات گروه بحث و از طریق تشکیل هسته های مشارکتی با استفاده از خبرگان محلی، نمایندگان گروه های مختلف جمع آوری گردید. و در نهایت شناسایی عوامل کلیدی موثر در جهت تدوین سناریوهای آینده و شناسایی پیشران های توسعه بر وضعیت آینده به واسطه نرم افزارmic mac  و با تاکیه بر تحلیل عاملی، بعمل آمد. نتایج نشان داد که سه عامل: پایداری محیط زیست، حفاظت از منابع طبیعی، مدیریت زمین و تولیدات کشاورزی از طریق تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری، به عنوان عوامل کلیدی منطقه مورد مطالعه، انتخاب و زیر متغیرهای هریک از این عوامل (استخراج شده از تحلیل عاملی) به عنوان برنامه ها و پروژه های پیشران تعیین شد.
۴۸۱۶.

شناسایی و الگوسازی عوامل مؤثر در جذب سرمایه گذار در صنعت گردشگری (مورد مطالعه: استان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۴) 261 - 276

کلیدواژه‌ها: گردشگری سرمایه گذاری سرمایه گذاری در گردشگری استان اردبیل نظریهداده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۶۸
فقدان سرمایه گذاری کافی در صنعت گردشگری، رشد و توسعه این صنعت را با دشواری مواجه کرده است. بنابراین، هدف این پژوهش، شناسایی و الگوسازی عوامل مؤثر در جذب سرمایه گذار در صنعت گردشگری در استان اردبیل به منزله یکی از پربازدیدترین مقاصد گردشگری کشور با استفاده از روش تحقیق کیفی و نظریه داده بنیاد نظام مند است. با توجه به اهداف کاربردی تحقیق، جامعه آماری شامل مدیران و مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، فعالان و سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل عرصه گردشگری و خبرگان دانشگاهی هستند که دست کم از پنج سال سابقه کاری در سمت های مرتبط با مدیریت گردشگری، سرمایه گذاری و بازاریابی برخوردارند. انتخاب این نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انجام شد و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با طرح پنج سؤال کلی تا تحقق اشباع نظری در مصاحبه 25 ادامه یافت. تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی منجر به استخراج 54 مفهوم، 18 مقوله فرعی و درنهایت 7 مقوله اصلی از تلفیق و طبقه بندی مفاهیم شد. برمبنای الگوی پیشنهادی، تمایل به سرمایه گذاریِ سرمایه گذاران به منزله مقوله محوری؛ محیط گردشگری و مدیریت جذب سرمایه گذاری درحکم شرایط علّی؛ کیفیت زیرساخت های گردشگری به منزله شرایط زمینه ای؛ عوامل اجتماعی حاکم در منطقه به منزله شرایط مداخله گر؛ اقدامات حمایت کننده درحکم راهبرد و درنهایت تقویت جایگاه گردشگری به نمزله پیامد اجرای راهبردها در نظر گرفته شده اند.
۴۸۱۷.

آشکارسازی مناطق برداشت، انتقال و رسوب گذاری عرصه میراث جهانی بیابان لوت در بازه زمانی 2019 تا 2020(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 51 - 66

کلیدواژه‌ها: بیابان لوت ریگ یلان ژئومورفولوژی کلوت تداخل سنجی راداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۳۹
کلوت ها و ریگ یلان مهم ترین پدیده های ژئومورفولوژیکی بیابان لوت هستند که در منطقه فعال فرسایشی هیدرو-ائولین و ائولین قرار داشته و هرساله دچار تغییرات ژئومورفولوژیکی قابل توجهی می شوند. در تحقیق حاضر با استفاده از RS و GIS اقدام به آشکارسازی سیکل فرسایش در محدوده کلوت ها، ریگ لوت و محدوده انتقال بین آن ها شده است. نتایج به دست آمده در فاصله زمانی یک ساله با استفاده از فن تداخل سنجی تفاضلی راداری بین داده های رادار ماهواره سنتینل1 نشان داد که در محدوده کلوت ها(منطقه برداشت)، بیشترین میزان حفر مربوط به نیمه شمالی این منطقه بوده که از قسمت های شمالی یعنی محدوده گسترش یاردانگ ها به میزان 4/2 سانتی متر تا قسمت های مرکزی به میزان 3/0سانتی متر برداشت شده است. نیمه جنوبی این منطقه نیز به غیراز دالان های کلوت ها و سطوح هموار که محل انباشته شدن رسوبات است، تا 002/0 سانتی متر مورد حفر قرارگرفته است. در بیشتر قسمت های شمالی محدوده مرکزی(محدوده انتقال) فرآیند حفر رسوبات به میزان به 3/2 سانتی متر می رسد. اما در قسمت های جنوبی این محدوده، انباشته شدن رسوبات چشم گیر هست که حداکثر آن تا میزان 4 سانتی متر در جنوب شرق این محدوده قرار دارد. در محدوده ریگ لوت(منطقه نشست) نیز کاهش 4 سانتی متری ارتفاع تپه های ماسه ای در بخش های غربی و شمال غربی و همچنین افزایش 5 سانتی متری ارتفاع آن ها در قسمت های شرقی و بخصوص شمال شرقی چشم گیر بوده است. بنابراین افزایش ارتفاع هرم های ماسه ای روندی غربی- شرقی داشته که ارتفاع آن در قسمت های شرقی افزایش می یابد. بنابراین در منطقه موردمطالعه، سیکل فرسایش به صورت چرخشی در جهت عکس عقربه های ساعت به فعالیت خود ادامه می دهد.
۴۸۱۸.

پیامدهای سیاست های دولت در توسعه روستایی طی برنامه چهارم و پنجم توسعه اقتصادی و اجتماعی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان آستارا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 417 - 432

کلیدواژه‌ها: روستا سیاست های دولت توسعه اقتصادی شهرستان آستارا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۲۰۳
مقدمه:  روستا واحدی طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی می باشد. محدودیت جمعیت و امکانات اقتصادی،  اجتماعی و ... روستا از گذشته دور، مدیریت روستا را به صورت یکپارچه مطرح کرده است. جهت نیل به توسعه اقتصادی باید سرمایه گذاری های لازم در هر سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات صورت پذیرد تا در روستا، روند توسعه  اقتصادی که یکی از ارکان های توسعه است، تحقق یابد.هدف:  مقاله حاضر با هدف بررسی سیاست های دولت در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناطق روستایی در شهرستان آستارا طی برنامه چهارم و پنجم به انجام رسیده است.روش شناسی:  روش تحقیق توصیفی– تحلیلی بوده و جامعه آماری کلیه مناطق روستایی شهرستان آستارا را شامل می شود که بر طبق آمار سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان آستارا ۹۱۲۵۷ نفر است. براساس فرمول کوکران تعداد 380 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. تحلیل داده ها با استفده از نرم افزار SPSS و ترسیم نقشه با استفاده از نرم افزار  GISانجام گرفت.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  این مطالعه در مناطق روستایی شهرستان آستارا به انجام رسیده است.یافته ها و بحث:  نتایج نشان داد می دهد که اغلب شاخص ها طی این دو دوره شاهد رشد قابل قبولی بوده اند. تغییرات اشتغال طی این دو دوره روند صعودی هرچند با شیب کند ولی قابل قبولی را داشته است. با توجه به مشکلات بیکاری در سطح استان، این تغییرات تقریباً پایدار طی برنامه های چهارم و پنجم ثبات نسبی در این زمینه را نشان می دهد. مراکز صنعتی تحت حمایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با رشد 56/26 درصدی طی برنامه چهارم و رشد 7/155 درصدی در طی برنامه پنجم توسعه روبه رو بوده است.نتیجه گیری: به دنبال روند مثبت تغییرات طی این دو برنامه، میزان اشتغال در این واحدها نیز افزایش قابل ملاحظه ای داشته است که یکی از دلایل آن، ثبات نرخ اشتغال در صنایع کوچک محلی هستند.
۴۸۱۹.

سطح بندی روستاها بر اساس شاخص های زیست پذیری (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان صومعه سرا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۲) 155 - 168

کلیدواژه‌ها: شاخص های زیست پذیری سطح بندی نواحی روستایی شهرستان صومعه سرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۲۲۳
مقدمه: امروزه بهبود زیست پذیری در روستاها و شهرها، یکی از اهداف اصلی برنامه ریزان در هر کشور است.برای این منظور در درجه اول باید شناخت دقیق و همه جانبه ای از زیست پذیری و شاخص های آن به عمل آید تا بتوان بر اساس آن روستاها را سطح بندی و پس از آن جهت ارتقاء آنها برنامه ریزی نمود. هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر سطح بندی روستاهای شهرستان صومعه سرا بر اساس شاخص های زیست پذیری است.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی  است. جامعه آماری تحقیق 22790 خانوار روستاهای شهرستان صومعه سرا است. برای دستیابی به هدف پژوهش، از منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی مبتنی بر توزیع پرسش نامه و مصاحبه با 377 نفر از سرپرستان خانوارهای ساکن در روستاهای نمونه(20 روستای منتخب به روش نمونه گیری طبقه ای و به طور تصادفی ساده) بهره گرفته شد. برای تحلیل اطلاعات از روش آماری Tو تحلیل رگرسیون و روش تصمیم گیری کوپراس استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش، سکونتگاههای روستایی شهرستان صومعه سرا است. یافته ها و بحث: یافته های حاصل از آزمون T تک نمونه ای نشان می دهد که از میان 24 شاخص مورد بررسی تعداد 8 شاخص بالاتر از حد میانه نظری 3 است که نشان دهنده وضعیت زیست پذیری بالاتر از متوسط در این شاخص ها می باشد. بر اساس یافته های رگرسیون اگرچه فاصله از مرکز شهر صومعه سرا نمی تواند زیست پذیری روستاهای شهرستان صومعه سرا را تبیین نماید اما فاصله از مرکز استان(شهر رشت) به میزان 534/0- تغییرات در میزان  زیست پذیری روستاهای شهرستان صومعه سرا  را تبیین می نماید. همچنین نتایج کوپراس نشان می دهد که  سطح بندی  روستاهای مورد مطالعه از قاعده مشخصی پیروی نمی نماید به طوری که روستای هندخاله (با فاصله 19) و روستای چکور (با فاصله 5/13)کیلومتر از مرکز شهر صومعه سرا به ترتیب در سطوح خیلی مطلوب و خیلی نامطلوب  از نظر زیست پذیری قرار دارند.نتایج: نتایج پژوهش نشان می دهد که زیست پذیری روستاهای شهرستان صومعه سرا بر اساس شاخص های مورد بررسی در یک سطح قرار ندارند.
۴۸۲۰.

بررسی معیارهای موفقیت پارک های موضوعی در ایران (مطالعه موردی ، احداث پارک بستنی در منطقه 11 شهرداری اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۳) 79 - 92

کلیدواژه‌ها: معیارهای موفقیت خ‍لاق برندسازی دلفی پارکهای موضوعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۲۴۷
مقدمه: پارکهای موضوعی را می توان صنعتی جذاب برای ایجاد یک تفریح شاد و سرگرم کننده در فضاهای باز یا بسته دانست. عدم وجود مطالعات مدون در کشور ایران در خصوص معیارهای ایجاد پارکهای موضوعی و توجه نکردن دست اندرکاران  هنگام طراحی و ساخت به نیازهای بازدیدکنندگان و گردشگران که بازیگران اصلی شبکه این صنعت هستند؛ این واقعیت را آشکار می سازد که بدون داشتن اطلاعات و منابع کافی نمی توان دستاوردی مناسب داشت.  با توجه به بررسی مطالعات انجام شده در سایر کشورها، شاخص امنیت بعنوان مهمترین معیار کیفیت در خدمات رسانی از دیدگاه بازدیدکنندگان مطرح گردیده است.هدف: : هدف از این پژوهش بررسی موضوعاتی مانند رویکرد در طراحی کالبدی- محیطی و همچنین شناسایی فضاهای بصری و برندسازی، ضمن بررسی  ابعاد مختلف پروژه های خلاقانه، دستیابی به معیارهای موفقیت این گونه طرح ها می باشد.روش شناسی تحقیق: برای دستیابی به معیارهای موفقیت احداث پروژه های خلاق، مانند  پارک بستنی در منطقه 11 شهرداری اصفهان از نظرات 18متخصص، برای بدست آوردن مهمترین شاخص ها در طراحی، ساخت و بهره برداری از روش دلفی استفاده گردید. در این روش ابتدا 12 سوال بصورت باز از متخصصین پرسیده شد که بررسی پاسخها منجر به تعیین 12 معیار و 120 زیرمعیار گردید و طی مراحل بعدی 120 سوال در قالب پرسشنامه طیف لیکرت پنج گزینه ای تا رسیدن به اجماع نهایی مطرح گردید و در نهایت زیرمعیارهایی که میانگین امتیاز بالای 5/4 را کسب کردند به عنوان مهمترین شاخص انتخاب گردیدند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر اصفهان می باشد.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که تاکید بر استفاده از نظرات کارشناسان برای طراحی و ساخت، استفاده از مصالح مرغوب و بومی، همچنین امنیت بازده سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ایجاد امنیت و احساس آرامش و همچنین توجه به مسائل بهداشتی یکی از مهمترین شاخص ها در ارائه خدمات به بازدیدکنندگان است. برندسازی مکان یکی از شاخص های مهم دیگر در ساخت پارک های موضوعی است و از آنجایی که صنعت بستنی از دیرباز مورد توجه منطقه مورد مطالعه بوده است. می توان انتظار داشت که احداث پارک بستنی در این مکان بتواند به معرفی این صنعت و در نهایت  به رونق اقتصادی و ایجاد درآمد پایدار برای ساکنین منجر گردد. نتایج: پژوهش حاضر در نهایت منجر به مدل مفهومی متاثر از عوامل موفقیت در ساخت پارک های موضوعی گردید. این مدل دارای چهار مولفه اصلی شامل محیط و منظر، برندسازی مکان، سلامت و اقتصاد است که قابل تعمیم در ساخت پارک های موضوعی در شهرهای ایران می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان