درخت حوزه‌های تخصصی

افراد معلول فرصت های کمتر یا بسیار محدودی برای لذت بردن از فعالیت های گردشگرانه دارند. این محدودیت فقط به علت معلولیت آن ها نبوده و دلایل دیگری از جمله ناتوانی دولت و همچنین صنعت گردشگری برای قابل دسترس کردن حمل و نقل، مراکز اقامتی و مراکز گردشگری دارد. کمبود و یا نبود تاسیسات و امکانات برای افراد معلول در ایران بدین معناست که صنعت گردشگری نمی تواند حداکثر بهره را از مسافران معلول (و خانواده های آن ها) ببرد در حالی که این گروه پتانسیل کافی برای افزایش تعداد گردشگران و ایجاد تحول در این صنعت دارند. با توجه به مشکلات، محدودیت و موانع عمده ای که برای گردشگری و سفر معلولان وجود دارد و با عنایت به اینکه تا کنون پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است، یک پرسشنامه در اختیار 100 نفر معلول جسمی –حرکتی عضو مؤسسات خیریه رعد و رعد الغدیر تهران قرار گرفته و دیدگاه آنها درباره مهمترین موانع و مشکلات گردشگری و سفر، و همچنین قابلیت دسترسی آنها به مؤلفه های مختلف گردشگری به خصوص در سفر به سواحل شمالی کشور ارزیابی گردید. به منظور تحلیل داده های جمع آوری شده از ابزارهای آماری و همچنین از آزمون آماری کای اسکوئر دو طرفه استفاده گردید. سه مجموعه عوامل برای مشارکت معلولان در سفر و فعالیت های گردشگری شناسایی شد که شامل الف) محدودیت ها و موانع سفر، ب) عوامل موثر در تصمیم گیری برای سفر و ج) معیارهای مشارکت معلولان در سفر و فعالیت های گردشگری بود. با تحلیل مجموعه عوامل مذکور و ترکیب نمودن نتایج حاصل، الگوی مشارکت معلولان در سفر و فعالیت های گردشگری طراحی گردید. در نهایت بر مبنای الگوی مورد اشاره، پیشنهادات و راهکارهایی برای بهبود گردشگری معلولان جسمی- حرکتی ارائه شد.

امروزه برندسازی مقصد به یکی از جذاب ترین و جنجال برانگیزترین مباحث در حوزه بازاریابی مکان و بازاریابی گردشگری تبدیل شده است. نظر به منافع زیاد برندسازی برای کشورها و پتانسیل بالای جمهوری اسلامی ایران به عنوان مقصد گردشگری، در این پژوهش سعی بر آن بوده است تا میزان اهتمام به مفاهیم برندسازی و وضعیت فعلی برند گردشگری در ایران بر مبنای مدل هانکینسن(2004) مورد ارزیابی قرار گیرد. به این منظور 102 نفر از کارشناسان، مدیران و مسئولین سازمان مدیریت و بازاریابی مقصد (DMO) در ایران (معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) مورد پرسش قرار گرفتند تا در رابطه با وضعیت فعلی برند گردشگری و فعالیت های برندسازی ایران اظهار نظر کنند. داده های به دست آمده از نظریات این خبرگان با استفاده از آزمون مقایسه متوسط ها تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن است که هسته برند ایران (متشکل از شخصیت، موقعیت یابی و تعهد برند) دارای ضعف اساسی است و میزان اهتمام به فعالیت های برندسازی در کشور بسیار ضعیف بوده است. بر مبنای یافته های تحقیق الزامات و توصیه های مدیریتی و بازاریابی مورد بحث قرار گرفتند.

اهداف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی معیارهای ارزیابی تورهای مجازی موزه های ایران، بررسی وضعیت تورهای مجازی موزه های ایران براساس معیارهای ارزیابی شناسایی شده، تعیین نقاط قوت و ضعف تورهای مجازی موزه های ایران براساس معیارهای ارزیابی شناسایی شده، و ارائه پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت موجود تورهای مجازی موزه های ایران انجام شده است. روش­شناسی/رویکرد پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است و در آن از روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایش توصیفی استفاده شده است. ابزار پژوهش، در پیمایش توصیفی، سیاهه ارزیابی محقق­ساخته است که شامل 8 معیار اصلی و 56 پرسش استخراجی است. معیارها، شامل دسترس پذیری، سهولت استفاده و کاربر پسندی، محتوا و متن، ساختار ظاهری، تعامل و بازخورد، استفاده از فناوری های چند­رسانه ای، امکانات موجود برای معلولان جسمی، و روزآمد بودن هستند. نتایج: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در تورهای مجازی موزه های ایران معیار ساختار ظاهری با میانگین 4/18(از 20) و معیار محتوا و متن با میانگین4/13 در وضعیت مناسبی قرار دارند. همچنین، معیارهای سهولت استفاده و کاربر پسندی و دسترس پذیری، به ترتیب، با میانگین های 8/9 و 6/8 در سطح متوسط قرار دارند و سایر معیارها در وضعیت نامناسبی قرار دارند. معیار امکانات موجود برای معلولان جسمی، در کل جامعه 20 تایی، رعایت نشده است.

یکی از مباحث مهم و کلیدی برای سازمان های دولتی اجرای سیاست های تدوین شده است، صنعت گردشگری بزرگترین صنعت دنیا بوده و سازمان جهانی جهانگردی هشدار داده است که بسیاری از سیاست های تدوین شده در سطح ملی به ندرت اجرایی شده است.. اجرای سیاست های گردشگری نیازمند هماهنگی و همکاری و مشارکت میان همه بازیگران است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی، اولویت بندی و طراحی مدل بازیگران سیاست های اجرای گردشگری کشور است، که بر اجرا و یا شکست سیاست های تدوین شده اثر می گذارند. جهت مشخص نمودن بازیگران سیاست های گردشگری از روش دلفی از چهار مرحله استفاده شده است. تعداد اعضای گروه دلفی 30 نفر است. جهت اولویت بندی بازیگران سیاست های گردشگری از روش تاپسیس فازی استفاده شده است. جهت سنجش اثرگذاری هر یک از متغیرها بر اجرای سیاست های گردشگری از آزمون تحلیل عاملی در نرم افزار لیزرل بهره گرفته شده است. تعداد بازیگران اجرای سیاست های گردشگری ایران 23 ارگان و وزارت خانه است که رتبه بندی هر یک از این بازیگران مشخص شده است. جهت تعیین روایی پرسشنامه نیز از نظر خبرگان استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در اجرای سیاست های گردشگری، همکاری همه بازیگران شناخته شده ضروری است و در صورتی که حتی یکی از بازیگران اجرای سیاست ها گردشگری در اجرای سیاست ها همکاری نکند، سیاست های گردشگری به اجرا در نخواهد آمد.

مقاله حاضر با هدف ارزیابی کیفی شاخص های طرح توسعه گردشگری و بر اساس مطالعه موردی شهرستان فیروزکوه، تنظیم گردیده است. اطلاعات به شیوه پیمایشی، گردآوری و با روش توصیفی- تحلیلی ارزیابی شده اند. جامعه آماری شامل کلیه گردشگرانی بود که به قصد تفریح، سفر و بازدید به شهرستان فیروزکوه مسافرت کرده اند. حجم نمونه نیز با توجه به تعداد انبوه گردشگران، با استفاده از فرمول کوکران 278 نفر برگزیده شد. به منظور ارزیابی شاخص ها، پرسشنامه ای طراحی گردید که متشکل از 16 سؤال بسته و 3 سؤال باز چندگزینه ای بود که در آن، موارد جذب گردشگر، مورد سنجش قرار گرفت. به منظور ارزیابی توان ها و پتانسیل ها و همچنین نقاط ضعف داخلی و تهدیدات خارجی گردشگری فیروزکوه، از مدل SWOT استفاده شد. بر اساس فرضیه های مطرح شده و تحلیل SWOT درخصوص این سؤال اساسی که طرح های گردشگری شهرستان کدامند و چه تأثیری بر توسعه گردشگری شهرستان دارند، نتایج مطلوبی حاصل گردید که نشان می دهد برگزاری جشنواره های مختلف در شهرستان فیروزکوه می تواند به عنوان یکی از شاخصه های اثرگذار در طرح های توسعه گردشگری در آن شهر مطرح شوند و از نقاط قوت فیروزکوه به حساب می آید. موقعیت جغرافیایی شهرستان فیروزکوه توانسته است سهم قابل توجهی را در ارزیابی کیفی شاخص ها و طرح های توسعه گردشگری به خود اختصاص دهد که از دیگر نقاط قوت فیروزکوه محسوب می شود. ساخت کمپ های تفریحی در کنار چشمه های آب معدنی فیروزکوه، به عنوان یکی از طرح های موفق در توسعه گردشگری در آن شهر می تواند استراتژی و فرصتی برای از بین بردن نقاط ضعف در گردشگری باشد. شناسایی دقیق اماکن گردشگری طبیعی و تاریخی نیز می تواند به عنوان یکی از شاخص های مطرح در توسعه گردشگری شهرستان فیروزکوه علاوه بر اینکه به افزایش گردشگران آن شهر کمک نماید، استراتژی و فرصتی دیگر برای کاهش تهدیدات و استفاده از نقاط قوت در گردشگری فیروزکوه محسوب شود.

هدف: هدف از این تحقیق بررسی نقش سازمان جهانگردی در توسعه صنعت گردشگری در دوره پهلوی دوم، بین سال های ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ است. روش/رویکرد پژوهش: این تحقیق بر آن است تا با روش توصیفی­-­تحلیلی، و با تکیه بر اسناد، مقوله جهانگردی و وضعیت گردشگری در دوره پهلوی دوم را بررسی کند. یافته ها و نتایج: ایران، با توجه به موقعیت جغرافیایی، تار یخی، و جاذبه های فراوان گردشگری، برای جهانگردان اهمیت ویژه­ای دارد. اما وجود جاذبه ها به تنهایی نمی تواند در جذب گردشگر مؤثر باشد، بلکه باید اقدامات زیر­بنایی متعددی به منظور گسترش گردشگری انجام داد. در دوره پهلوی، صنعت جهانگردی با ناکامی هایی مواجه شد که مهم ترین آنها عدم مشارکت مردمی و عدم توجه دستگاه حکومت به ارزش های حاکم بر جامعه بود که این امر از جمله عوامل مؤثر بر عدم تحقق توسعه پایدار گردشگری بود. با وجود تلاش فراوانی که سازمان جهانگردی برای توسعه گردشگری انجام داد، این صنعت موفقیت چشمگیری نداشت .

امروزه توسعه اکوتوریسم از طریق ایجاد فرصت های شغلی، منافع اقتصادی بی شماری را به طور مستقیم متوجه مردم بومی مناطقمحروم می کند و با ایجاد امکاناتی باکاربری اقتصادی و تامین اعتبارات برای افراد در حرفه های مرتبط با این صنعت باعث ارتقای کیفیت زندگی مردم محروم در راستای اهداف توسعه ی انسانی می گردد.توسعه انسانی معیار کلی است که هدف آن توسعه و خلق شرایطی است که مردم بتوانند در آن از عمر طولانی و زندگی سالم و سازنده ای بهره مند شوند. توسعه ی انسانی این امکان را فراهم می کند تا مردم دوباره در مرکز توجه توسعه جای گیرند و از امکانات بهتر بهرمند شوند. با توجه به دور بودن برخی مناطق روستایی از مراکز شهری باعث بوجود آمدن شکافی در بین مردم شهر و مناطق روستایی از هیس برخورداری از امکانات و منابع رفاهی و به طبع بوجود آمدن نوعی عقب افتادگی نیروی انسانی در این مناطق شده که کمتر مورد توجه قرار گرفته است از این رو با توجه به پدیده ی اکوتوریسم که اغلب در روستاها و مناطق دورافتاده رخ می دهد و از آنجا که این مناطق با کمبود منابع و امکانات معیشتی و بالا بودن میزان فقر مواجه هستند، از این رو اکوتوریسم می تواند با توجه به سند چشم انداز ایران که بر نیروی انسانی توجه ورزیده است، به عنوان یک ابزار مهم اقتصادی و حافظ طبیعت در این راستا گام بر دارد. برای بررسی دقیقتر پژوهش حاضر در مقیاس کوچکتر بین 7 منطقه ی اکوتوریسمی در شهرستان تالش واقع در استان گیلان در بعد نرخ بیکاری بین 382 نفر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که ورود اکوتوریسم ها به مناطق بکر و محروم از نظر بعد اقتصادی در توسعه ی انسانی بر میزان نرخ بیکاری مردم منطقه با توجه به میانگین رتبه ها و با اخذ رتبه ی 95% اطمینان، طبیعت گردها با ورود خود به منطقه و بهره مند شدن از تمامی امکانات مورد نیاز خود از مردم بومی تاثیر قابل توجهی بر نرخ بیکاری که از مهمترین شاخص های توسعه ی انسانی است، در منطقه ها دارند.

با توجه به نوسانات عملکردی احتمالی در طول عمر برند، می بایست در دوره های زمانی مختلف ممیزی دقیقی از میزان سلامت کاری برند انجام گردد. شواهد زیادی نشان می دهد که علاوه بر توجه ناکافی بسیاری از کسب و کارهای داخلی به ممیزی مستمر برند، ابزار کارآمدی نیز در این حوزه به چشم نمی خورد. از این رو در تحقیق حاضر سه هدف کلی دنبال می شود: تشریح مفهوم ممیزی برند و شاخص های ممیزی آن، ممیزی برند در صنعت هتل داری از منظر شاخص های یاد شده و بررسی اثرات این شاخص ها بر یکدیگر. جامعه آماری کلیه مشتریان هتل همای شیراز می باشند که از این تعداد 400 نفر به عنوان نمونه آماری مورد بررسی قرار گرفته اند. در تحلیل روایی پرسشنامه از روش روایی محتوایی و در تحلیل پایایی از دو روش آلفای کرونباخ (96%) و روش دو نیم کردن (89%) استفاده شده است. نتایج نشان داد که برند هتل هما از نظر شاخص های ممیزی برند موفق عمل نموده است، هر چند که بر اساس رویکرد سخت گیرانه ممیزی برند (ارزش آزمون 3.5 در مقایسه میانگین ها)، نتایج متفاوتی بدست آمد. از سوی دیگر مدل مفهومی تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و روابط میان متغیرهای مدل مفهومی مورد تایید قرار گرفت.