درخت حوزه‌های تخصصی

انسان، همواره به لحاظ ماهیت زندگی اجتماعی اش، برای برقراری ارتباط با همنوعان خود از ابزارها و وسایل متعددی استفاده کرده که در این میان "" زبان"" به عنوان یک پدیده اجتماعی (قوه ناطقه خاص بشر که نقطه تمایز او با نوع حیوان می باشد) مهمترین وسیله ارتباطی او محسوب شده که به واسطه آن نیات و مقاصد خود را به مخاطب خود انتقال می دهد. و اما اکنون سئوال این است؛ آیا متکلم (گویشور) همیشه، طی یک دیالوگ و تعامل با مخاطب خود، با ادای منظم واج ها و تکواژهای زبان در زنجیره گفتار صرفاً قصد استفهام، نفی و یا تأیید صوری حقیقتی را دارد؟ اینجاست که باید اذعان کرد که در اوایل دهه 60 قرن بیستم میلادی، به دنبال تحقیقات ج. ل. آستین فیلسوف و زبانشناس بریتانیایی، زبانشناسی و نقد ادبی با فاصله زیاد از نظریات ساختارگرایانه فردینان دو سوسور رویکرد دیگری به خود گرفته و بدین طریق پایه های زبانشناسی پراگماتیک بنا شد. آستین بر این باور بود که سخن گفتن همیشه تنها و فقط و فقط به معنای تأیید چیزی یا حقیقتی نبوده، بلکه می تواند بطور ضمنی حامل پیام دیگری برای مخاطب بوده باشد، مثلاً درخواست انجام کاری یا القاء چیزی دیگر غیر از معنای سطحی کلام. معمولاً نیت و معنای اصلی کلام گوینده هم در این لایه های درونی گفتار مستتر است که مخاطب کلام باید طی فرآیند خاصی آن را رمزگشایی کرده و بدان واکنش معقول و منطقی نشان دهد، تا اینکه یک تعامل زبانی به معنای واقعی کلمه برقرار گردد. در این مقال اندک نگارنده تلاش خواهد کرد- ضمن توجه و تمرکز به این اصل که نمی توان همیشه و حکماً از طریق شکل ظاهری زبان (ساختواژه ها، واج ها، صیغه گان و عناصر همنشینی حاضر در زنجیره گفتار) به کشف معنا و نیت باطنی کلام گویشور(ان) دست یافت؛ بلکه پارامترهای مهمتر دیگری چون فضای روانی، اجتماعی و فرهنگی حاکم در یک تعامل زبانی نیز سهم بسزایی در رمزگشایی معنا دارند- اصطلاح «زبانشناسی پراگماتیک» را ریشه شناسی، تعریف و تحلیل کرده و به مسائلی از جمله: کلام استعاری و کنایی، حروف ربط استدلالی، معنای ضمنی و گزاره های اجرایی بپردازد.

The literature of ELT is perhaps overwhelmed by attempts to enhance learners’ writing through the application of different methodologies. One such methodology is critical discourse analysis which is founded upon stressing not only the decoding of the propositional meaning of a text but also its ideological assumptions. Accordingly, this study was an attempt to investigate the impact of critical discourse analysis-based (CDA) instruction on EFL learners’ writing complexity, accuracy, and fluency (CAF). To fulfill the purpose of this study, 60 female intermediate EFL learners were selected from among a total number of 100 through their performance on a piloted sample PET. Based on the results, the students were randomly assigned to a control and an experimental group with 30 participants in each. Both groups underwent the same amount of teaching time during 17 sessions which included a treatment of CDA instruction for the experimental group. A writing posttest was administered at the end of the instruction to both groups and their mean scores on the test were compared through a MANOVA. The results led to the rejection of the three null hypotheses, thereby demonstrating that the learners in the experimental group benefited significantly more than those in the control group in terms of improving their writing CAF. To this end, it is recommended that CDA instruction be incorporated more frequently in writing classes following of course adequate syllabus design and materials development.

این مطالعه به بررسی تاثیر استفاده از دو نوع مواد اموزشی واقعی با موضوع اشنا ولی متفاوت از لحاظ ساختار بلاغی بر کیفیت شنیداری زبان آموزان سطح بالای ایرانی می پردازد. این مواد از لحاظ استدلال و منطق بیانی متفاوت هستند. براساس عملکرد زبان آموزان بر امتحان تعیین سطح فاولر و کو (1976) تعداد 60 نفر انتخاب شدند. پس از آن یک تست محقق – ساخت که دو نوع ساختار بلاغی توضیحی و مباحثه ای برای دو گروه اجرا شد. نتیجه نشان داد که شناخت موضوع به تنهایی تاثیر مهمی بر عملکرد زبان آموزان نداشته است هرچند عملکرد انها بر تست های توضیحی نسبت به مباحثه ای بهتر بود. به نظر می رسد که دانش کلی و مبهم به تنهایی کافی نیست و عملکرد ضعیف انها بیشتر مربوط به سختی ساختارهای بلاغی از لحاظ شناختی و زبانی بود. برداشت اصلی از ین موضوع می تواند این باشد که زبان آموزان سطح بالای ایرانی نیاز به شناختن این نوع ساختارها هم از لحاظ موضوعی و هم از لحاظ ساختار زبانی، اجتماعی و فرهنگی دارند. بعلاوه موضوع تعیین سطح زبانی مثلا به عنوان سطح بالا می بایست برای تک تک مهارت های زبانی در مقایسه با سطح کلی به گونه ای دیگر تعریف شود.