درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۶۰۱ تا ۱٬۶۲۰ مورد از کل ۱۰٬۵۱۵ مورد.
۱۶۰۱.

اثر اقتباس و ترجمه در گفتگوی میان فرهنگ ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۳ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: عصر روشنگری اقتباس و ترجمه تسلسل فرهنگ ها

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی تفسیر و ترجمه قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۴ تعداد دانلود : ۷۱۳
مساله تحقیق بر ترجمه ها و اقتباسات و ارزیابی دقیق و تعیین جایگاه آنها در توسعه ادبی کشورها و از آنجا اثر آنها بر تفکرات بشر بطور تنگاتنگ به دایره گسترده نیاز اصول مهم هنری اصالت ملی ادبیات ارائه شده و ظهور اثر ادبی اصیل ارتباط دارد . تاکنون نتایج اولیه مطالعات ادبیات تطبیقی به شیوه ای انکار ناپذیر نشان داده است که موضوع اصالت مطلق در زمینه خلق آثار هنری امکان پذیر نیست و اصالت ادبی با رد عناصر خارجی امکان ندارد . ...
۱۶۰۳.

بررسی زایشی دستگاه واجی گویش بلوچی سرحدّیِ گرنچین

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال اول بهار ۱۳۹۳ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: همخوان واکه واج شناسی زایشی گویش بلوچی سرحدّی گرنچین

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری واج شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۴ تعداد دانلود : ۱۳۲۱
زبان شناسان زایشی واج شناسی را بخش مهمی از دستور هر زبان می دانند. واج شناسی زایشی که می توان آغاز آن را اثر چامسکی و هله (1968) دانست، در گذر زمان در قالب انگاره های نظری خاصی مطرح شده است. پژوهش حاضر، که پژوهشی میدانی است، به بررسی و توصیف فهرست واجی (شامل همخوان ها و واکه ها) گویش بلوچیِ سرحدّیِ گرنچین در چارچوب نظریة واج شناسی زایشی می پردازد و هویت واجی هر واج را با استفاده از انگارة برکوئست (2001) به اثبات می رساند. بدین منظور، داده های زبانی گویش بلوچیِ سرحدّی بر اساس پیکرة زبانی گردآوری شده از منطقة گرنچین از توابع شهرستان خاش در استان سیستان و بلوچستان مورد بررسی قرار می گیرد. گردآوری داده ها و تدوین پیکره های زبانی از طریق مصاحبه و ضبط گفتار آزاد انجام شده است. جامعة زبانی این پژوهش را 10 گویشور ساکن گرنچین با رده های سنی متفاوتِ 60 تا 80 سال و بی سواد تشکیل می دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که انگارة واجی برکوئست (همان) برای شناسایی فهرست همخوانی و واکه ای گویش بلوچیِ سرحدّیِ گرنچین کارآمد است. نتایج همچنین حاکی از آن است که این گویش در نظام واجی خود 21 همخوان شامل 8 همخوان انفجاری، 5 همخوان سایشی، 2 همخوان انسایشی، 2 همخوان خیشومی، همخوان لرزشی، 1 همخوان کناری و 2 غلت و 9 واکه شامل 6 واکة ساده و 3 واکة مرکب دارد.
۱۶۰۴.

گورنوشته ای دیگر از کازرون کتیبه بُخُنگ (کازرون ۱۵)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۴)

کلیدواژه‌ها: کازرون کتیبه ساسانی گورنوشته پهلوی ساسانی تحریری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۳ تعداد دانلود : ۹۰۴
مقالة حاضر معرفی و قرائت گورنوشته ای نو یافته از منطقة بخنگ کازرون است. این گورنوشته از کتیبه های یادبودی اواخر دورة ساسانی و آغاز دورة اسلامی است. تاکنون تعداد بسیار زیادی گورنوشته در این منطقه یافت شده است. این کتیبه ها هم به لحاظ مسائل کتیبه نگاری و هم به سبب اطلاعاتی که دربارة نوع تدفین به دست می دهند حائز اهمیت اند. خط این نوع کتیبه ها پهلوی کتابی است. این کتیبه شکسته شده است و به طور اتفاقی در کنار مسجدی در کازرون یافت شده است. نام خوانده شده بر روی این کتیبه «ماهبام» است.
۱۶۰۵.

گویش روستای اردکول و متون کهن فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ویژه نامه نامه فرهنگستان (زبان ها و گویش های ایرانی) دوره جدید خرداد ۱۳۹۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: خراسان جنوبی گویش های ایرانی متون کهن فارسی گویش های خراسان جنوبی اردکول

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۳ تعداد دانلود : ۱۴۰۷
فراهم آوردن داده های زبانی برای تدوین فرهنگی که جامع تمام واژه های زبان فارسی باشد، سال هاست که مورد توجه سازمان های فرهنگی ـ پژوهشی و برخی از پژوهندگان زبان و ادب فارسی قرار گرفته است. بی تردید تداوم این سنت پسندیده فرهنگی و رفع کاستی ها و نقائص فرهنگ های موجود، نیازمند بررسی دقیق تمام متون فارسی، اعمّ از خطی و چاپی، و همچنین گردآوری گویش های مختلف زبان فارسی است. در همین راستا، این مقاله می کوشد با استفاده از واژه های موجود در گویش روستای اردکول، از روستاهای بخش زیرکوه قاین، معنی تعدادی از واژه های کمیاب و مبهم به کار رفته در متون کهن فارسی را تعیین کند. این واژه ها در فرهنگ های موجود ثبت نشده، یا صورت و معنی ضبط شده برای آنها ناقص و مشکوک است.
۱۶۰۷.

حروف اضافه دوگانه، توأمان و ترکیبات اضافی، در زبان های پهلوی ساسانی و پارسی میانه ترفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: ایرانی باستان حروف اضافه دوگانه حروف اضافه توأمان ترکیبات اضافی ایرانی میانه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان های باستانی فارسی میانه زرتشتی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان های باستانی فارسی میانه ترفانی
تعداد بازدید : ۱۷۳۳ تعداد دانلود : ۸۰۴
با خارج شدن زبان های ایرانی میانه از ساختار تصریفی زبان های ایرانی باستان، تغییراتی در آن ها روی داد تا عملکرد اجزای ازمیان رفته یا ضعیف شده این زبان ها به نحوی توسط اجزایی دیگر جایگزین شود. از جمله این تغییرات تقویت نقش حروف اضافه در کنار شکل گیری گونه هایی جدید از آن ها بود. ساختارهای اضافی در دوره میانه شامل گروهی اند که مستقیماً از دوران باستان به میانه رسیدند و نیز مجموعه ای دیگر که در دوره میانه و از ترکیب حروف اضافه با یکدیگر و یا با دیگر عناصر زبانی، مانند اسم، صفت، قید و یا حروف ربط شکل گرفتند. به این طریق، در این دوره تعیین نقش مقوله نام در جمله، که پیشتر بر بنیاد تغییر حالت های صرفی قرار داشت، تاحدزیادی توسط این حروف مشخص شد. بررسی گونه های مختلف این ساخت ها در کتیبه های پهلوی ساسانی، کتاب های پهلوی زرتشتی و پارسی میانه ترفانی موضوع این مقاله است.
۱۶۰۹.

ساختار معنایی جمله و نقش فعل در شکل‌گیری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۷ شماره ۴۴
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۲ تعداد دانلود : ۸۵۱
در مقاله حاضر مسائل مربوط به تعیین نظام جمله در تشابه ساختاری زبان، قوانین شکل گیری ساختار معنایی جمله، ارتباط نظام معنایی جمله با قابلیت معنایی فعل مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. فعل به عنوان عنصر اساسی و کلیدی محسوب می شود که جریان پیدایش معنی را آشکار می سازد و در ارتباط با این مسئله قابلیت ترکیب فعل با دیگر کلمات، نقش عامل ها در شکل گیری مفهوم جمله، انواع عامل ها، نظام عامل ها و همچنین پدیده چندپایه ایی مورد توجه نگارنده قرار گرفت.
۱۶۱۰.

مفهوم و جایگاه چکامه در زبان فارسی نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۶ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: پهلوی اوستا چکامه سروده ,فارسی نوین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۷۰۷
بیش از یک سده است که دانشمندان خاورشناس و ادبا در تلاشند تا ریخت و قالب شعر و سرودهای پیش از اسلام ایران را یافته و تعریف و سرچشمه و سرآغاز شعر فارسی، به ویژه چکامه را تعین کنند. در این زمینه عقیده های گوناگونی ابراز شده است. گروهی ریشه های چکامه های فارسی را در دوره های پیش از اسلام جستجو کرده اند و بر این باورند که چکامه در ایران از دیرباز رواج داشته است. گروه دیگری برخلاف این، بر این باورند که شعر در زبان فارسی در اثر تماس و یا نزدیکی و تأثیرگذاری زبان عربی بر فارسی به وجود آمده است. از آنجا که بر اثر تغییر خط و زبان فارسی در درازای تاریخ چند هزارساله ایران - از فارسی باستان یا اوستایی به فارسی میانی یا پهلوی و سپس از پهلوی به فارسی دری- و در اثر بحران های سیاسی و نابسامانی های اجتماعی - حمله عرب ها و یورش مغول ها در چند نوبت- بیشترین گنجینه های ادبی و فرهنگی ایران از میان رفته و در نتیجه سند کتبی فراوانی در این زمینه در دست نمی باشد، پاسخ قاطع به این پرسش نیازد به پژوهش های فراوان دارد.
۱۶۱۱.

پسوند« ی» : پیشینه و کاربرد های آن (یک پژوهش ترازمانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال دوم بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: زبان فارسی وند پسوند زبان های ایرانی ترازمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۸۴۲
در میان پسوندهای موجود در زبان فارسی، پسوند « ی» از قدرتی بی مانند برخورداراست: چه از حیث تنوّع گروههای اشتقاقی و چه از لحاظ تعداد مشتقاتی که می سازد. این پسوند، که سابقة آن به ایرانی باستان بازمی گردد، بسیار زایاست و بالاترین بسامد را در میان دیگر وندها دارد. ازهمین رو، جستار حاضر با اتّخاذ رویکردی ترازمانی، سابقة حضور وکاربردهای این پسوند در ایرانی باستان و نیز در زبانهای ایرانی میانة غربی را مورد بررسی قرارمی دهد و ضمن تجزیه وتحلیل داده ها، ساختارهای پسوند «ی» را به سه گروه ساختارهای اسمی، ساختارهای صفتی و ساختارهای قیدی تقسیم می سازد تا از این رهگذر به معرفی کاربردهای گوناگون این پسوند در فارسی نو پرداخته شود. نتیجه این که کاربرد وزایایی پسوند «ی» در گذر زمان به گونة چشم گیری افزایش پیدا کرده است، به طوری که امروزه در نقش پسوندی توسعه طلب ظاهرشده و در سطوح مختلف به حریم پسوند های دیگر هجوم برده و آنها را به حاشیه رانده است.
۱۶۱۲.

ترجمهء عملی یا تجربی: نقش تئوری ها! ترجمه در آموزش ترجمه شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۴ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: زبان معنا شناسى ترجمه شناسى زبان شناسى متر جم فر هنگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۱۱
علم ترجمه شناسى امروزه بیشتر به عنواد یک واقعیت زنده، فعال و بسیار کارآمد در جهت انتقال و تبادل عقاید و نظرات در نظر گرفته مى شود. تحقیقات انجام شده در زمینهء زبان شناسى کاربردى و نقش آن در ترجمه و تربیت مترجم باعث گردیده تا تحقیقات نظرى و کاربردى ترجمه حوزهء مستقلى را در مطالعات به خود اختصاص دهد. هدف از مقالهء حاضر ارائهء دیدگاه هاى کلى و عملى در زمینهء ترجمه است که و سعى خواهد شد تا سه دیدگاه مطرح در دنیاى ترجمه، یعنى ترجمه پذیر بودن، ترجمه ناپذیر بودن و نسبى بودن ترجمه را با توجه به نظریات زبان شناسان و ترجمه شناسان مورد بررسى و تجزیه و تحلیل قرار داد. با توجه به این که دیدگاه هاى فوق داراى بعد فلسفى نیز مى باشندبنابراین در این مقاله فقط سعى شده به مسائل زبانى و مشکلات ترجمه از زبانى به زبان دیگر بدون در نظرگرفتن ابعاد فلسفى آن پرداخته شود و ابعاد زبان شناسى موضوع مورد بررسى قرار گیرند
۱۶۱۳.

بررسی کارکرد نظام کنشی و غیرکنشی در گفتمان های ورزشی

نویسنده:
منبع: هنر زبان دوره ۱ آبان ۱۳۹۵ (۲۰۱۶) شماره ۱

کلیدواژه‌ها: گفتمان نشانه شناسی نشانه - معناشناسی کنشی (روایی) نشانه - معناشناسی غیرکنشی (عاطفی و شناختی و تنشی)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۸۲۳
این مقاله به تحلیل کلامی نمونههایی از متنهای ورزشی روزنامههای ایران میپردازد و به نظام کنشی (روایی) و غیرکنشی (عاطفی و شناختی و تنشی) در رویکرد نشانهمعناشناختی نوین در تحلیل متن توجه میکند. هدف مقاله حاضر بررسی شرایط تولید معنا از نظر سازوکارهای کنشی و غیرکنشی در گفتمانهای ورزشی است. بر همین اساس، مشاهده میشود که معنا و فرایند تولید آن در همه گفتمانها دارای سازوکارهای یکسان نیستند. در گفتمان (ورزشی)، معنا میتواند از ویژگی های نظام روایی، عاطفی، شناختی و تنشی تبعیت کند. با بررسی کارکرد نظام کنشی و غیرکنشی در گفتمان ورزشی و براساس متنهای منتخب از مطبوعات ورزشی، بسامد کارکرد هر یک از نظامهای گفتمانی مشخص شده است. گفتمان ورزشی همانند دیگر گفتمانها از تعامل نظام گفتمانی متنوعتری بهرهمند است تا بتواند وقایع و رویدادهای ورزشی را بهخوبی بازگو نماید؛ اما براساس تحلیلهای انجامشده درباره متنهای ورزشی در مقاله حاضر، این نتیجه حاصل میشود که نظام کنشی بیش از نظام غیرکنشی زیربنای متنهای ورزشی را تشکیل میدهد.
۱۶۱۴.

بررسی تأثیر نوع متن (اصلی و تألیفی/ ترجمه‌ای) و گونه گفتمانی بر عملکرد زبان‌آموزان در امتحان کلوزسی (C-Test)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۷ شماره ۴۹

کلیدواژه‌ها: گفتمان ادبی گفتمان سیاسی آزمون کلوز سی شیوه آزمون اصالت متن

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها گفتمان انتقادی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۵۹
هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر نوع متن و گونه گفتمانی بر عملکرد خواندن زبان آموزان در امتحان کلوزسی است. آزمون شوندگان مشتمل بر یکصد و بیست دانشجوی مترجمی زبان انگلیسی بودند که براساس امتحان تعیین سطح بسندگی تافل از جامعــه بزرگ تری انتخاب شده و به چهار گروه همگن تقسیم شدند. ابزار تحقیق شامل چهار امتحان کلوزسی بودند که بر اساس دو نوع متن (اصلی و تالیفی/ ترجمه ای) و دو نوع گونه گفتمــانی (ادبی و سیاسی) تهیه شدند. برای تحلیل نتایج از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه و آزمون شفه استفاده شد. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر معنادار هر دو عامل مستقل در این تحقیق بر عملکرد خواندن آزمون شوندگان بود ولی تعامل این دو عامل اثر قابل ملاحظه ای بر متغیر وابسته نداشت. یافته های این تحقیق مؤید این مطلب می باشند که نوع متن و گونه گفتمانی را می توان از عوامل تاثیرگذار در شیوه آزمون های خواندن کلوز تلقی نمود.
۱۶۱۵.

کاربرد تحلیل گفتمان انتقادی در ترجمه از عربی به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم مهر و آبان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: ایدئولوژی ترجمه تحلیل گفتمان انتقادی رویکرد گفتمانی نگرش متن محور

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۰ تعداد دانلود : ۸۹۶
رویکرد گفتمانی برخلاف نگرش متن محور، به همة عوامل مؤثر در شکل گیری معنا در متن توجه می کند و علاوه بر جنبه های زبانی متن، بافت موقعیتی و درکل فرازبان را نیز درنظر می گیرد. در نوع انتقادی این رویکرد، به ایدئولوژی و روابط قدرت به عنوان عامل جهت دهنده به متن توجه می شود. چنین رویکردی، برخلاف نگرش جزئی نگر متن محور، شناختی همه جانبه از متن به مترجم می دهد. بر این اساس، نگارنده در مقالة حاضر، کوشیده با روش استنادی-تحلیلی کاربرد رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی در ترجمة متون عربی به فارسی را تبیین کند؛ بنابراین، با فرضیة اصلی عدم کارآمدی نگرش متن مدار و کارآیی تحلیل گفتمان انتقادی در انتقال جنبه های پنهان متن، مطلب را دنبال کرده و با تحلیل و ترجمة نمونه هایی از متون معاصر عربی، کوشیده است فرضیه را ثابت کند. درپایان، این نتیجة کلی حاصل شده است که از رهگذر تحلیل گفتمان انتقادی، علاوه بر روشن شدن جنبه های کاربردشناختی متن و به ویژه بافت موقعیتی آن، ایدئولوژی موجود در متن به عنوان عامل جهت دهندة کلی آن نیز آشکار می شود و مترجم با درنظر گرفتن معانی فرامتنی، متن مقصد را با به کارگیری سبک متناسب سامان می دهد.
۱۶۱۶.

ساختار مصدری وجهی فعل «بودن»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۶ شماره ۵۶

کلیدواژه‌ها: الزام امکان مصدر چندوجهی فحوای کلام موقعیت گفتار

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
تعداد بازدید : ۱۷۳۱
عبارت sein + zu + Infinitiv به دلیل مفهوم مبهم آن‏که هم به معنی امکان و هم به معنی الزام می‏باشد، به عنوان قسمت مهمی از مبحث «عبارات چندوجهی» در آلمانی محسوب می‏شود. به همین دلیل این ترکیب دستوری با افعال کمکی «توانستن» و «بایستن» از نظر معنایی در رقابت است، گرچه این عبارت در اکثر موارد به معنای «امکان» است. سؤال مهمی که در اینجا مطرح می‏شود این است که چه عوامل زبانی و غیرزبانی در این مورد نقش ایفا می‏کنند که شنونده باتوجه به آن‏ها تشخیص دهد که کدام معنای این ترکیب دستوری مدنظر گوینده می‏باشد. در این رابطه چهار عامل مهم مطرح‏اند که عبارتند از: زمینه گفتار، موقعیت گفتار، فحوای کلام، نوع متن و وجود بعضی از ادات جمله. با در نظر گرفتن و بررسی این موارد می‏توان به مفهوم واقعی Der modale Infinitiv mit "sein" پی برد.
۱۶۱۷.

بررسی تأثیر عنصر متأخر در مکالمات پیام های بازرگانی رادیویی فارسی بر حافظة شنوندگان آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی (پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی) دوره چهارم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: روان شناسی زبان حافظه کاری جملات شعاری تأثیر عنصر متقدم تأثیر عنصر متأخر پیام بازرگانی رادیویی فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۰ تعداد دانلود : ۹۶۸
تأثیرات یادآوری پیام ها بر حافظه شامل متقدم، میانی و متأخر است. یادآوری ابتدای پیام ها تحت تأثیر عنصر متقدم، یادآوری بخش میانی تحت تأثیر عنصر میانی و یادآوری انتهای پیام ها تحت تأثیر عنصر متأخر است. در این پژوهش تأثیر عنصر متأخر در مکالمات پیام های بازرگانی رادیویی فارسی و تأثیر جملات کوتاه و شعاری و پایایی آن در ذهن شنوندگان را بررسی کردیم. روش تحقیق به صورت میدانی و نیمه آزمایشگاهی است. برای آزمودن فرضیه ها شش پیام را از میان پنجاه پیام بازرگانی پخش شده در شبکه های رادیویی فارسی ایران، جوان و پیام در بهمن و اسفند 1389 انتخاب و براساس آن ها شش برگة آزمون تکمیل­کردنی طراحی کردیم. آزمودنی ها، متشکل از 71 نفرشامل 44 مرد و 27 زن، به طور تصادفی انتخاب شدند. آن ها پس از دو بار شنیدن هر پیام، واژه های جاافتاده در برگه های آزمون را به یاد آوردند و نوشتند. نتایج نشان داد در پیام های بازرگانی میانگین رتبه عناصر متأخر (77/2) در مقایسه با عناصر متقدم (16/ 2) و عناصر میانی (06/1) بیشتر در حافظه کاری شنوندگان باقی می مانند و بهتر به یاد می آیند. همچنین میانگین رتبه جملات کوتاه و شعاری (79/99) در مقایسه با جملات غیرشعاری (80 /41) بیشتر در حافظه کاری شنوندگان باقی می مانند و بهتر به یاد می آیند. نتایج این پژوهش به تهیه کنندگان برنامه های پیام های بازرگانی رادیویی فارسی، تولیدکنندگان کالاها و گردانندگان مؤسسات خدماتی کمک می کند تا توجه مخاطبان را بیشتر جلب کنند و کالاهای خود را بهتر بشناسانند. زبان شناسان و روان شناسان نیز می توانند تأثیرات جایگاه جملات بر حافظه افراد را بررسی و نتایج را مشاهده کنند.
۱۶۱۸.

تشکیل افعال مرکب فارسی از منظر دستور شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هشتم خرداد و تیر ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: انضمام دستور شناختی فعل سبک فعل مرکب فارسی طرحوارةه ساختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۰ تعداد دانلود : ۸۶۰
نحوة تشکیل فعل مرکب فارسی تاکنون کمتر مورد توجه زبان شناسان بوده است. هدف این مقاله قرار دادن اجزای فعل مرکب در بافت هایی زبانی است که تصورشان به مثابة عامل انگیزشِ تشکیل فعل مرکب، موجه به نظر می رسد. به عقیدة نگارندگان، افعال مرکب را می توان به طور مستقیم یا غیرمستقیم حاصل فرایند انضمام دانست. در اینجا مفهومی گسترده از انضمام مورد نظر است که آن را باXI   نشان می دهیم و در آن X شامل مقولات اسم، صفت و گروه حرف اضافه ای می شود. بر این اساس و با استفاده از برخی مفاهیم دستور شناختی می توان گفت فعل مرکب از بند کامل اولیه ای نشئت می گیرد که در فرایند عبور از مسیر ترکیب، یک عنصر فعلی و یک عنصر غیرفعلی از آن انتخاب و به هم منضم می شوند. در این مسیرِ فرضی، گاهی موضوع فعل حذف، و متمم یا وابستة آن که برجستگی شناختی بیشتری دارد، به فعل منضم می شود. در ادامة مقاله، فعل های مرکب ساخته شده با پرکاربرترین همکرد فارسی، یعنی «کردن» بررسی و نشان داده می شود که متناظر با معانی مختلف فعل «کردن» در مقام فعل سنگین، مانند «انجام دادن» و «ساختن»، مسیرهای مختلفی برای تشکیل دسته های مختلف فعل مرکب با این همکرد قابل ترسیم است. به علاوه، هر فعل مرکب طرحواره ای ساختی در اختیار گویشوران قرار می دهد که جوازبخش فعل های مرکب جدیدی با همان فعل سبک خواهد بود.
۱۶۱۹.

نمایشنامه داستان باغ وحش: خوانشی مارکسیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: داستان باغ وحش مارکسیسم آلتوسر تلقین عقاید بیگانگی هژمونی ادوارد البی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۴۸۸
مارکس انگیزه های اقتصادی را زمینه ساز تمامی تصمیمات مهم جامعه کاپیتالیستی می داند. مارکسیست ها جامعه کاپیتالیستی را به سه گروه بورژوازی، خرده بورژوازی و طبقه کارگر تقسیم می کنند. در نمایشنامه داستان باغ وحش ، نوشته ادوارد البی، پیتر را می توان نماینده خرده بورژوازی یا طبقه متوسط و جری را نماینده طبقه کارگر در نظر گرفت. مارکس عقیده دارد که در جامعه کاپیتالیستی، دو گروه آخر در جامعه، قربانی طبقه بورژوازی می شوند؛ زیرا این گروه از آن دو گروه دیگر برای رسیدن به اهداف خود بهره می گیرد. براساس نظر لویی آلتوسر که ادامه دهنده راه مارکسیسم است، سیستم از طریق دستگاه های ایدئولوژیک (ISA) و سرکوبگر (RSA) بر مردم حکومت می کند. دستگاهای ایدئولوژیک غالباً شامل نهادهای اجتماعی مانند خانواده، مدرسه و کلیسا می شود. پیتر و جری دو شخصیت نمایشنامه، قربانیان جامعه اند، یکی به دلیل فقر و احساس بیگانگی و دیگری به واسطه تلقین عقاید و شستشوی مغزی. آلتوسر «تلقین عقاید» را روشی می داند که هژمونی از طریق آن، افراد را وادار به پذیرش ایدئولوژی خود می کند. آلتوسر همچنین منشأ این تلقین عقاید را سیستم آموزشی، مذهب و رسانه می داند. هدف این مقاله بررسی نمایشنامه داستان باغ وحش ، براساس نظر آلتوسر است. بر این اساس، پیتر به عنوان فردی که در شرکت انتشاراتی کارمی کند و اهل مطالعه و تماشای تلویزیون است، در مرکز تلقین عقاید قرار دارد. مفهوم دیگری که در این نظریه وجود دارد، مفهوم بیگانگی است. از طرفی، مارکس بیگانگی را فقدان درک نفس می داند. با توجه به این مسئله، افراد هم از خود بیگانه می شوند و هم با یکدیگر. یافته های این مقاله نشان می دهد که جری نه تنها از خود بلکه با دیگر افراد جامعه نیز بیگانه شده است. او در تنهایی و انزوا در خانه ای زندگی می کند که شبیه باغ وحش است. پیتر نیز از خود بیگانه شده است؛ زیرا نسبت به شرایطش به عنوان شخصی که قربانی تلقین ایدئولوژی جامعه کاپیتالیستی است، آگاه نیست.
۱۶۲۰.

بررسی بازنمایی ایدئولوژی در متون ترجمه شده سیاسی انگلیسی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی : محورهای سبک و بلاغت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: ایدئولوژی تحلیل گفتمان انتقادی زبان شناسی و مطالعات ترجمه محورهای سبک و بلاغت متون سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها گفتمان انتقادی
تعداد بازدید : ۱۷۲۹ تعداد دانلود : ۱۰۸۲
تبلور و انعکاس افکار، باورها و بطور کلی ایدئولوژی در صورت های زبانی یکی از کانون های اصلی مورد توجه در بسیاری از حوزه های علوم انسانی به ویژه در زبان شناسی، مطالعات ترجمه و علوم سیاسی در چند دهه اخیر می باشد. از آنجایی که متون سیاسی اعم از متون زبان مبدأ و بازتولید آن در زبان مقصد بر اساس متغیرهای فرازبانی شکل می گیرد، می توان ادعا نمود که هر یک از انتخاب ها، دستکاری های زبانی و راهبردهای بکارگرفته شده توسط مترجمان نشأت گرفته از ایدئولوژی نهفته ویژه ای می باشد تا از این رهگذر اذهان مخاطبان خود را جهت داده و به سوی پذیرش آنچه مد نظر دارند، هدایت کنند. پژوهش حاضر در صدد آن است تا با بهره گرفتن از دستاوردهای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی و الگوی نظری وندایک (۲۰۰۴)، بکارگیری محورهای سبک و بلاغت توسط مترجمان فارسی و دلایل ایدئولوژیکی احتمالی گزینش آنها را در صورت وجود به چالش بکشد. بدین منظور ابتدا بکار بستن این دو محور در ترجمه فارسی متون سیاسی مکتوب انگلیسی محدود به مسائل مرتبط به ایران در دو سال اخیر بررسی شده و بر اساس آن چگونگی انعکاس ایدئولوژی مترجمان مورد واکاوی قرار گرفته است. سپس بسامد بهره گرفتن از این دو محور و راهبردها و استراتژی های معرفی شده مرتبط با هر یک احتساب و ارائه شده و مورد مقایسه قرار می گیرد. نتایج حاصل نشان می دهد که بکارگیری این دو محور غالباً با هدف بازنمایی و انعکاس ایدئولوژی مترجم فارسی همسو است. همچنین تفاوت چشمگیری میان میزان کاربرد این دو محور و راهبردهای آنها وجود داشته و علیرغم اینکه زبان فارسی از منظر ادبی بسیار غنی است، مترجمان فارسی در ترجمه متون سیاسی از محور بلاغت و راهبردهای مربوط با آن در مقایسه با محور سبک به ندرت بهره جسته اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان