درخت حوزه‌های تخصصی

در میان روشهای مختلف ترجمه، معمولا دو روش "لفظ به لفظ" و "معنی به معنی" به عنوان دو قطب ترجمه به حساب می آیند. در روش اول که صورت گرا و قدیمی است مطابقت کلمه به کلمه ترجمه با متن اصلی از اولویت و اهمیت برخوردار است، در حالی که در روش دوم که معنی گرا و روش جدید در ترجمه است مطابقت کلام در دو زبان بر مطابقت کلمه به کلمه ترجیح داده می شود. موضوع ترجیح دادن محتوا بر صورت و یا بر عکس، با توجه به نوع متن، هنوز یکی از مباحث مهم در بررسی مسائل ترجمه می باشد. بعضی ها از روش صورت گرا، به ویژه در ترجمه متون ادبی و دینی، طرفداری می کنند، اما برخی دیگر به برتری محتوا بر صورت اعتقاد دارند و روش معنی گرا را ترجیح می دهند تا اینکه پیام یا معنی متن اصلی در اثر سرهم بندی ناشی از ترجمه لفظ گرا مورد تحریف قرار نگیرد. مقاله حاضر تلاشی در جهت بررسی این نظرات در مطالعات ترجمه است

"شکسپیر از بسیارى جهات با سایر نمایشنامه نویسان تفاوت دارد که برجسته ترین این ویژگى ها خلق شخصیت ها و موقعیت هاى تراژیک و کمیک. و نیز بعد تلفیق چیزهایى است که در ظاهر سنخیتى با هم ندارند. از جمله، شکسپیر بیش از هر کمدى نویس دیگرى اسطورهء ازدواج رمانتیک را در قالب کمدى پروراند. آنچه او را تا این اندازه منحصر به فرد مى کند ورود وى به درون ذهن و قلب شخصیت هاى در حین عیاشى یا دلقک بازى است. شکسپیر هیچگاه کمدى را در قالب مفهرم عرفى پذیرفته شده نمى آفریند. راز هنر وى در چگونگى واکنش خلاق نسبت به زندگى نهفته است. این مقاله تلاشى است براى بحث دربارهء هنر کمدى شکسپیر و تفاوت آن با اسلافش، بالاخص نویسندگان کمدى کلاسیک!. نمایشنامهء برگزیده شده براى این بحث ""هر طور که درست دارى! است که ویژگى هاى متنوعى را در صحنه هاى بى پیرایه، ادبیات شبانى، عشق و ظاهرپردازى داراست. "

گرچه مطالعات زیادی به تحقیق درباره چکیده مقالات تحقیقی اختصاص یافته است اما هنوز پژوهش های زیادی لازم است تا رابطه میان نقشهای بلاغی و عناصر زبانشناختی آنها را آشکار کند (مثلا فراگفتمان). برای بررسی این رابطه‚ مطالعه کنونی 60 چکیده انگلیسی را مورد تجزیه و تحلیل قرارداده است که توسط دو گروه فرهنگی انگلیسی زبان و فارسی زبان نگاشته شده است. در مرحله اول‚ ساختار بلاغی چکیده ها بر اساس مدل هایلند (2000) بررسی می شود. سپس عناصر فراگفتمان با کمک مدل حرکت هایلند a)2005 ) تعیین می گردد. ما الگوهای متفاوتی را در هر دو گروه فرهنگی مشاهده کردیم. در گروه انگلیسی زبانان چکیده ها بیشتر با مدل هایلند (2000) سازگار بودند. در حالیکه فارسی زبانان ترجیح می دهند بعضی از این حرکتها ها را حذف کنند همچنین نتایج نشان دادند که یک رابطه نزدیک میان نقش ارتباطی حرکتها ها و انتخاب فراگفتمان در هرحرکت وجود دارد. بر اساس یافته های این مطالعه می توان گفت که عناصر فراگفتمان برای ایجاد ارتباط موثر با خواننده تغییر می یابند. این مطالعه می تواند کاربردهای آموزشی ارزنده ای برای حوزه های EAP/ESP مخصوصا دوره های نگارش در بر داشته باشد.

یکی از مکاتب جدید در حوزه زبان شناسی، زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳی ﺷﻨﺎﺧﺘی است که به بررسی رابطه میان زبان انسان ، ذهن او، تجارب اجتماعی و فیزیکی او می پردازد. از باورهای پیروان این مکتب این است که زبان، الگوهای اندیشه و ویژگی های ذهن انسان را منعکس می کند. بنابر این مطالعه زبان، مطالعه ی الگوهای ذهنی سخنگویان آن است. بحث طرحواره های تصویری از ساخت های مورد توجه در پژوهش های معنی شناسی شناختی است. تجربیات انسان از جهان خارج ساخت هایی در ذهن او پدید می آورد که آنها را به زبان خود انتقال می دهد تا بتواند مفاهیم مجرد و انتزاعی را در قالب آنها بیان کند، این ساخت های مفهومی همان طرحواره های تصویری اند. در این مقاله سعی شده با نگرشی شناختی به بررسی مفهوم «عشق»، به عنوان یکی از جنبه های اصلی تفکر سعدی، در گلستان پرداخته شود. از این رو نخست تعریف ها و توصیف های سعدی درباره عشق استخراج و سپس در چارچوب مهمترین طرحواره های تصویری یعنی، طرحواره های حجمی، حرکتی و قدرتی به بررسی معنایی آن از طریق تحلیل محتوا اقدام شد و  نتیجه ی آن چنین به دست آمد : سعدی از طرحواره ی حجمی برای بیان مفهوم استعاری« عشق دریاست »، از طرحواره ی حرکتی برای بیان «عشق سفر است» و از طرحواره ی قدرتی برای بیان «عشق سلطان است» استفاده کرده است. و از این طریق توانسته عشق و ملزومات آن را به صورت پدیده هایی عینی و ملموس قابل درک کند.

هنگامی که تصمیم‏گیری‏های مهم براساس نمرات آزمون اتخاذ می‏شود می‏بایست به شدت از هرگونه جهت‏گیری اجتناب کرد، چرا که ممکن است نمرات آزمون‏دهندگان به طرز ناعادلانه‏ای تحت ‏تاثیر قرار گیرد. جهت‏گیری عبارت استش از حضور ویژگی‏ای در سؤال که به عملکرد متفاوت افراد می‏انجامد؛ افرادی که متعلق به گروه‏های توانش یکسان بوده ولی به گروه‏های متفاوت سنی، قومی، جنسیتی، تحصیلی، فرهنگی و یا مذهبی تعلق دارند. مطالعه و بررسی عملکرد متفاوت سؤال (DIF) از اهمیت به‏سزایی در آزمون‏های توانش زبانی برخوردار است که در آن‏ها آزمون‏دهندگان با زمینه‏های متفاوت حضور دارند، چرا که سؤالاتی که عملکردی متفاوت دارند روایی آزمون را مورد تهدید قرار می‏دهند. مطالعه حاضر عمدتاً به جستجو و بررسی دلایل چندگانه محتمل عملکرد متفاوت در قسمت‏های مهارت خواندن (Reading) و شنیدن (Listening) آزمون IELTS می‏پردازد. هدف اصلی این پروژه آن است که اطلاعاتی تا حدامکان جزیی پیرامون دلایل عملکرد متفاوت در اختیار طراحان سؤال قرار دهد، تا به آن‏ها در اجنناب از جهت‏گیری در گونه‏های بعدی آزمون یاری رساند. این مطالعه در سه مرحله صورت پذیرفته است. نخست، سؤالات عملکرد متفاوت با استفاده از نظریه‏های رویکرد نسبت احتمالاتی پاسخ (IRT) و رویکرد آماری منتل ـ هنزل مشخص گردیدند. مرحله دوم به بررسی دلایل چندگانه عملکرد متفاوت سؤالات در گروه‏های مختلف آزمون‏دهندگان پرداخته است و نیز این‏که آیا عملکرد متفاوت سؤالات به نفع یا ضرر آن‏ها می‏انجامد. و مرحله سوم به تصمیم‏گیری پیرامون این مساله پرداخته است که آیا دلایل احتمالی عملکرد متفاوت سؤالات با ساخت زیربنایی آزمون مرتبط‏اند یا خیر.

مبانی زبان، ترسک، رابرت لارنس، ترجمه علی فامیان، نشر مرکز، تهران 1379، هشت + 348 صفحه. مبانی زبان ترجمه فارسی کتاب Language، The Basics تالیف رابرت لارنس ترسک، استاد دانشگاه ساسکس، و مولف فرهنگ اصطلاحات دستوری و زبان شناسی تاریخی است که اصل آن در 1995 و ترجمه اش در 1379 به چاپ رسید. علی فامیان، مترجم کتاب، دریادداشتی بر اثر، ذوق و سلیقه نویسنده را در انتخاب سرفصل ها، توضیح مطالب و ارائه مثال ها از زبان های گوناگون تحسین می کند که بجا و به حق است. در حقیقت، مبانی زبان اثر تحقیقی دقیق و معتبری که در حوزه زبان شناسی همگانی است. نویسنده، در مقدمه، هدف تالیف کتاب را شناساندن موضوع مهم و جذاب زبان به خواننده ذکر می کند. وی، به این منظور، نه موضوع کاملا متفاوت، سودمند و هیجان انگیز را انتخاب و در نه فصل کتاب مطرح کرده است. موضوع فصل اول، «منحصر به فرد بودن زبان» است که مولف، با طرح سوالی درباره مهم ترین خصوصیات تمایز دهنده انسان از سایر موجودات، به شرح و بسط آن می پردازد. وی سه ویژگی عمده ساختاری برای زبان قایل است که آن را متمایز می سازد: دوگانگی، جابه جایی، و عدم محدودیت. دوگانگی (اصطلاح رایج آن در جامعه زبان شناسی ما: تجزیه دوگانه) بهره گیری از چند عنصر محدود و بی معنا (واج) در ترکیب برای ساختن عناصر معنادار بسیار است. جابه جایی استفاده از زبان است برای سخن گفتن درباره چیزهایی فراتر از زمان و مکان حاضر. عدم محدودیت توانایی انسان است در استفاده از زبان برای بیان پیام های تازه و بی سابقه...

فرهنگ همایندهای پویا (انگلیسی- فارسی)، محمدرضا باطنی و دستیاران، انتشارات فرهنگ معاصر، 1388، 1264 صفحه

درخت آسوری یک اثر منظوم به زبان پارتی است که به خط پهلوی تحریر شده است. این اثر به دلایلی چند از مهم ترین آثار ادبی ایران در دوره میانه محسوب می شود. گذشته از این که تحقیقات روش مند وزن شناختی ایرانی میانه با آن شروع شد، خود اثر نمودار انواع گوناگونی از تجربیات ادبی در دوره میانه است؛ تجربیاتی که در شعر فارسی به ویژه در قصاید سخنوران پارسی گوی پس از اسلام نیز دیگربار مجال ظهور یافت. در این گفتار عناصر مهم ادبی در درخت آسوری شامل مناظره، مفاخره، لغز، تمثیل حیوانی (فابل)، شریطه و آرایه های ادبی موجود در آن مورد نقد و بررسی قرار می گیرد.

هدف از نگارش این مقاله بررسی مباحثی در ارتباط با پدیده دو زبانگی و آموزش زبان دوم می‏باشد. مقاله حاضر با تاکید بر این واقعیت که دو زبانگی پدیده‏ای عادی در جهان بوده آغاز گشته و این موضوع را در سطح فردی و اجتماعی بررسی می‏کند. سپس به بررسی دلایل این‏که چرا برخی جوامع دو زبانه می‏شوند می‏پردازد. پس از آن برنامه‏های متداول آموزش دو زبانه شدن در امریکای شمالی به همراه رهنمودهایی مؤثر در این زمینه را معرفی ساخته و در نهایـت گنجاندن درس جامعه‏شناسی زبان در برنامه‏های رایج تربیت معلم را مورد تاکید قرار می‏دهد.

التقاط ویژگی ایست که در فضاهای فرهنگی خاصی مانند «دایاسپورا» یا غربت ظهور می کند. با این حال، صرفا متون تولید شده در غربت از این ویژگی برخوردار نیستند. متونی که در وطن - در این پژوهش، ایران - تولید می شوند نیز ممکن است تا اندازه ای دورگه محسوب شوند. اما اینکه این دو دسته - متون تولید شده در وطن و غربت - تا چه اندازه به لحاظ نوع ومیزان التقاط با یکدیگر متفاوتند، پرسشی است که تاکنون بدان پاسخ داده نشده است. از این رو، مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از پیکره عظیم 670000 کلمه ای، متشکل از یازده رمان و مجموعه داستان کوتاه که در بازه زمانی 10 سال، از 1378 تا 1388، در ایران و در غربت توسط مهاجران ایرانی تولید شده اند، معلوم نماید که بین این دو دسته متون، از نظر نوع و میزان التقاط چه تفاوت هایی وجود دارد.

کارشناس ارشد زبان و ادبیات انگلیسی دانشکده زبان های خارجی دانشگاه تهران منظور از کانون سازی کانون دیدی است که در وایت شکل گرفته است واز آن منظر که ممکن است زمانی‘ مکانی‘روانشناختی یا ایدولوژیکی باشد افراد و وقایع داستانی مورد مشاهده و ارزیابی قرار می گیرند. اما چه نیازی به افزودن اصطلاح فنی دیگری است وقتی زاویه دید همان مسائل را عنوان می کند؟ باید گفت که در مطالعات مربوط به زاویه دید بیشتر راوی مرکز توجه است و دیدگاه او اساس کار ما را تشکیل می دهد. این درحالی است که در مطالعات کانون سازی هر کدام از شخصیت ها را همپای راوی مدرک و بیننده ای خاص از داستان به حساب می آوریم و بر این باوریم که ادراک و ارزیابی های او دریچه ای تقریباً هم ارزش دریچه راوی به دنیای داستانی و قضایای آن می گشاید. پس صرف لحاظ کردن مطالعات کانون سازی درکنار مطالعات روایت گری چند صدایی بودن روایت را نیز توجیه می کند. علاوه بر آن در لحظاتی که قطعاً نمی توانیم ادراکی را به راوی منتسب بدانیم اما لفظ لفظ آشنای راوی است‘ کانون سازی ما را یاری می کند تا عاملی را که به روایت سمت و سوی خاص داده است بشناسیم.

نویسندگان، منتقدان ادبی و حتی خوانندگان تعاریف بسیاری از چه گونگی پیدایش یک اثر ادبی ارائه داده اند. بحث ها و پرسش ها درباره این که یک اثر تا چه اندازه می تواند زاییده روح، عوالم درونی، غریزه، استعداد، عقل و الهامات نویسنده باشد، همچنان ادامه دارند. این مقاله نیز بر آنست تا به بررسی و مطالعه درباره آفرینش ادبی، از دیدگاه دو نویسنده صاحب نام اوایل قرن بیستم، مارسل پروست و موریس بارس، بپردازد. الگوبرداری از آثار اهل ادب، به عنوان عامل باروری روح یک نویسنده، توجه به قدرت های درونی و بهره وری از ژرفای درون و وجود نویسنده و زندگی اش، و سرانجام، جاودانه سازی عقاید ونام نویسنده با یک اثر، از جمله نکاتی اند که به نظر پروست و بارس، در آفرینش ادبی مطرح می شوند.

در زبان فارسی تلویح نقش مهمی در گفتمان دارد، همچنین استنباط آن از طرف شنونده بسیار مهم می باشد. هدف از این تحقیق تحلیل داده های زبان فارسی با توجه به فرهنگ فارسی زبانان در تهران و طبقه بندی انواع تلویح بر اساس رویکرد های مختلف می باشد. مسئله ای که وجود دارد این است که سخنگویان فارسی زبان پیام مورد نظر گوینده را چگونه استنباط می نماید. این پژوهش با توجه به موضوع مقاله مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است که داده ها به روش میدانی از مکالمات روزمره مردم عادی کوچه و خیابان شهر تهران بدست آمده است. برای بدست آوردن و استخراج جملات تلویحی،50 ساعت از مکالمه های فارسی زبانان در 13 موقعیت متفاوت ضبط و ثبت شده است. بعد از استخراج جملات حاوی تلویح ، آنها را طبقه بندی نموده و بر اساس فرضیه-های تحقیق مورد توصیف و تحلیل کیفی قرار گرفتند. دستاورد تحقیق نشان می دهد که تلویح در ارتباطات و تعاملات فارسی زبانان در قالب معنای تلویحی به صورت تلویح مکالمه ای عام، تلویح سنجشی،تلویح مکالمه ای خاص و تلویح قراردادی بازنمایی می شود و همچنین ساخت های دستوری همچون جملات شرطی و ساخت پرسش های توضیحی می تواند با پیش فرض موارد خاص در بوجود آوردن متون دارای معانی تلویحی تاثیرگذار باشد.در پایان به این نتیجه رسیدیم که بافت موقعیت و فرهنگ عامل بسیار تعیین کننده و موثری در تحلیل مکالمات بودند. چرا که معانی و تفاسیر در بافت موقعیت قابل دستیابی بودند.