درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: پرستاران در حرفه ی خود نیازمند کسب اطلاعات در سطح وسیعی می باشند، چرا که در بسیاری از مواقع تصمیم آنان برای بیمار نقش حیاتی دارد. وجود اطلاعات کافی و روزآمد می تواند تصمیم گیری را برای پرستاران آسان تر سازد. هدف مطالعه ی حاضر تعیین رفتار اطلاع یابی پرستاران شاغل در بیمارستان های آموزشی شهر یزد بود. بنابراین این مطالعه درصدد پاسخگویی به این مسأله بود که پرستاران اطلاعات مورد نیاز خود را از چه منابع یا کانال های اطلاعاتی بدست می آورند و چه موانعی آنها را از جستجوی مدارک و شواهد معتبر باز می دارد. روش بررسی: جامعه ی پژوهش در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی 320 پرستار شاغل در بیمارستان های آموزشی شهر یزد در سال 1390 شمسی با حداقل یک سال سابقه ی کار بود که به وسیله ی نمونه گیری آسان انتخاب شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه ی محقق ساخته که روایی و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 78/0 مورد تایید قرار گرفت، استفاده شد که در آن نوع منابع مورد استفاده جهت جستجوی اطلاعات، هدف از جستجوی اطلاعات، موانع و مشکلات بازیابی اطلاعات و نیازهای اطلاعاتی پرستاران مورد سوال قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS نسخه ی 17، آمار توصیفی برای توصیف داده ها و از آزمون آماری Chi-squire جهت بررسی یکنواختی گویه ها استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشتر پرستاران دارای مدرک لیسانس و سابقه کاری 29/7±81/9 و اکثر آنها زن بودند. آگاهی از پیشرفت های جدید در حوزه ی پرستاری مهمترین نیاز اطلاعاتی بیشتر پرستاران بود. بیشترین منبع مورد استفاده ی آنها اینترنت (موتورهای جستجوی عمومی) و هدف اکثر آنها روزآمدن کردن اطلاعات بود. 8/74% از پرستاران کمبود وقت را مهمترین مانع برای جستجوی اطلاعات ذکر نمودند. نتیجه گیری: پرستاران به خوبی به اهمیت روزآمد بودن اطلاعات در شغل شان که با بیمار پیوند خورده است آگاهند. اما دستیابی به اطلاعات جدید و روزآمد در حوزه پرستاری نیازمند آموزش وکسب مهارت های خاصی است. با توجه به یافته های حاصل از پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که مسؤولین بیمارستان ها بازه ی زمانی مشخصی را برای فعالیت های آموزشی و پژوهشی پرستاران در نظر بگیرند.

مقدمه: مهارت های ارتباطی از جمله مهارت های اساسی برای زندگی در عصر حاضر است. پرستاران به دلیل موقعیت شغلی خود باید مهارت کافی جهت برقراری ارتباط مناسب با همکاران و بیماران داشته باشند تا از آرامش، رضایت و سلامت بهره مند شوند. هدف این تحقیق، تعیین اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر میزان سلامت عمومی (و ابعاد آن) پرستاران بیمارستان شهید آیت اله کاشانی اصفهان بود. روش بررسی: نوع مطالعه ی این پژوهش، نیمه آزمایشی بود. جامعه ی آماری، کلیه ی پرستاران بیمارستان آیت اله کاشانی در سال 1388 (158 پرستار زن و مرد در 12 بخش) بود که از میان آن ها 20 پرستار برای شرکت در گروه آزمایشی و همچنین 20 پرستار برای شرکت در گروه شاهد به عنوان نمونه ی آماری و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند. مداخله ی انجام شده، 8 جلسه ی آموزش مهارت های ارتباطی برای گروه آزمایشی در طی یک ماه بود. برای ارزیابی سلامت عمومی هر دو گروه، قبل و بعد از مداخله ی آموزشی (8 جلسه آموزش مهارت های ارتباطی) از پرسش نامه ی استاندارد سلامت عمومی (General Health Questionnaire یا GHQ-28) استفاده شد. ضریب پایایی این پرسش نامه از طریق Cronbach's alpha برابر 78/0 برآورد شد. تحلیل در سطح آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل کوواریانس) توسط نرم افزار SPSS نسخه ی 16 انجام شد. یافته ها: آموزش مهارت های ارتباطی، میزان سلامت عمومی را 73 درصد افزایش و میزان افسردگی، اضطراب، اختلال در کارکردهای اجتماعی و جسمانی را به ترتیب 75، 72، 72 و 34 درصد کاهش داده است (01/0 > P). نتیجه گیری: با طراحی و اجرای استاندارد جلسات آموزشی و تدریس توسط مدرسین مجرب و متخصص، آموزش مهارت های ارتباطی تأثیر بسزایی در سلامت عمومی کارکنان خواهد داشت.

روابط فردی مؤثر همراه با دانش و تجربه کافی در زمینه مراقبت سلامت، منجر به ارائه خدمات با کیفیت و مناسب به بیماران می شود. از اینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط فردی و انباشته دانش و نحوه اثرگذاری آنها بر عملکرد خدمات مراقبت سلامت در بیمارستانهای آموزشی منتخب شهر تهران انجام شده است. یافته ها حاصل از تحقیق با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری نشان میدهد که روابط فردی روابط فردی از طریق حافظه فردی و سازمانی اثر مثبت و معنی دار قوی بر عملکرد خدمات مراقبت سلامت در بیمارستان دارد. همچنین یافتهها نشان میدهد که روابط فردی اثر مستقیمی بر عملکرد خدمات ندارد. از آنجا که در ارائه مراقبت سلامت با جان انسانها سرو کار داریم مسئله عملکرد و کیفیت ارائه خدمات از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین مدیران بیمارستانها باید زمینه های بهبود و ارتقا روابط فردی پرسنل را در جهت خلق و تسهیم دانشسازمانی فراهم نمایند تا به عملکرد بهتر خدمات مراقبت سلامت دست یابند

مقدمه: لازمه پیاده سازی فن آوری پزشکی از راه دور برای ارائه خدمات پزشکی و بهداشتی پذیرش آن است. هدف کلی مطالعه حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر پذیرش پزشکی از راه دور با بهره گیری از فن آوری اطلاعات و ارتباطات بود. روش بررسی: روش این پژوهش تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات آن، ترکیبی از پرسشنامه ی مدل پذیرش فن آوری و تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر پزشکان بیمارستان های شهر اصفهان در دوره ی زمانی اردیبهشت و تیر 1391 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، 125 نفر از آنان به عنوان نمونه ی پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. جهت سنجش روایی و پایایی مدل از روش مدل یابی معادلات ساختاری و آلفای کرونباخ استفاده شد و براساس نتایج تحلیل مسیر ارتباط متغیرهای این پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS19 و AMOS20 انجام شد. یافته ها: سودمندی درک شده (54/0=β) و سهولت درک شده (43/0=β) بر نگرش نسبت به استفاده از پزشکی از راه دور تأثیرگذار بودند. یافته های پژوهش همچنین حاکی از تأثیر مثبت سودمندی درک شده (61/0=β) و کنترل رفتاری درک شده (39/0=β) بر تمایل افراد نسبت به این نوع فن آوری بود، درحالی که هنجارهای ذهنی (18/0=β) بر تمایلات رفتاری مورد تأیید قرار نگرفت. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده حاکی از این است که مدل پذیرش فن آوری و تئوری رفتار برنامه ریزی شده می تواند نیت افراد را در به کارگیری فن آوری پزشکی از راه دور پیش بینی نماید.

مقدمه: با توجه به پیچیدگی و طبیعت پویای تریاژ و چالش های پیش رو در انتخاب اطلاعات مورد نیاز در محیط اورژانس، این مطالعه با هدف بهبود کیفیت ثبت داده ها و اطلاعات فرایند تریاژ و انتقال آن از شکل کاغذی به ارزیابی تریاژ مبتنی بر رایانه از طریق پردازش مدل داده از انتظارات کارکنان واحد تریاژ از سیستم اطلاعات اورژانس انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه ی توصیفی روی پرستاران و پزشکان عمومی شاغل در واحد تریاژ بیمارستان های تابعه ی دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی در سال 1388 انجام شد. این مطالعه شامل سه مرحله بود. مرحله ی اول جمع آوری داده از طریق مصاحبه ی نیمه ساختارمند عمیق با سؤالات باز، مرحله ی دوم الگوسازی با روش پردازش منطقی و یک پارچه (RUP یا Rational unified process) و زبان مدل سازی یک پارچه (UML یا Unified modeling language) و مرحله ی سوم انجام یک مطالعه ی دلفی به وسیله ی یک پرسش نامه ی پژوهشگر ساخته ی روا و پایا برای تأیید علمی مدل ها بود. برای تحلیل داده های پرسش نامه از آماری های توصیفی استفاده شد. یافته ها: از طریق مصاحبه با کارکنان واحد تریاژ مشخص شد که عناصر اطلاعاتی مورد نیاز کارکنان واحد تریاژ بر اساس فرایند کاری واحد باید از یک ارتباط منسجم و یک پارچه برخوردار باشد. در مرحله ی دلفی نتایج نشان داد که 82 درصد از جامعه ی آماری با عناصر و ساختار اطلاعات در واحد تریاژ موافق بودند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه حاکی از آن بود که کارکنان واحد تریاژ درک گسترده ای از تریاژ داشتند و تریاژ را به عنوان فرایندی تشخیص داده اند که در آن وخامت بیماری، غربالگری و جمع آوری اطلاعات مربوط به ارزیابی با هم ترکیب می شوند. نتایج این مطالعه می تواند به منظور هدایت و اولویت بندی کردن اطلاعات مورد نیاز در حیطه ی تریاژ مصدومین و بیماران بر اساس عملکرد پرستاران و پزشکان تریاژ در سیستم اطلاعات اورژانس مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: با توجه به اهمیت هوش هیجانی و تأثیر آن در حوزه های مختلف زندگی از جمله پیشرفت شغلی، رضایت شغلی، حیط کار و عملکرد سازمانی؛ این مقاله به تعیین رابطه ی بین هوش هیجانی و فرهنگ سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پرداخته است. روش بررسی: پژوهش از نوع تحلیلی- مقطعی بود که بر روی 168 نفر از کارکنان دانشکده ها و حوزه ی ستادی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با به کارگیری دو پرسش نامه ی هوش هیجانی (93/0 = α) و پرسش نامه ی فرهنگی- سازمانی Hofstede (73/0 = α) انجام شد. نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بود. اطلاعات در دو سطح توصیفی و استنباطی (آزمون آماری ضریب همبستگی Pearson) گزارش گردیده است. یافته ها: بین هوش هیجانی و فرهنگ سازمانی، رابطه ی مستقیم و معنی دار وجود دارد (71/0 = r)؛ همچنین بین هوش هیجانی و فرهنگ مرد سالاری- زن سالاری، رابطه ی معکوس و معنی دار (24/0- = r) مشاهده شد؛ بین هوش هیجانی و سایر مقیاس های فرهنگ سازمانی از جمله فرهنگ فرد گرایی- جمع گرایی، فرهنگ اطمینان- ریسک؛ و فرهنگ توزیع قدرت عادلانه - ناعادلانه، رابطه ای مشاهده نگردید. نتیجه گیری: با توجه به وجود رابطه بین هوش هیجانی و فرهنگ سازمانی در این مطالعه و نیز تأثیرگذاری و تأثیرپذیری برخی از مؤلفه های هوش هیجانی از فرهنگ سازمانی، آموزش همه ی شاخص های هوش هیجانی به منظور رشد و افزایش توانمندی های فردی و شغلی افراد توصیه می گردد.

مقدمه: امروزه افزایش تولید اطلاعات در حوزه ی بهداشت و درمان موجب به کارگیری فن آوری های نوین برای بهره برداری مناسب از اطلاعات در این حوزه شده است. در راستای پیوند سلامت با فن آوری اطلاعات در اکثر کشورهای صنعتی جهان به ویژه کشورهای اروپایی، کارت های هوشمند جایگاه ویژه ای در نظام سلامت پیدا کرده است. کارت هوشمند سلامت در راستای دسترسی آسان تر به اطلاعات افراد صادر و جایگزین دفترچه های بیمه می شود. هدف از این پژوهش شناسایی تأثیر کارت هوشمند سلامت در ارتقای کیفیت خدمات درمانی از دیدگاه خبرگان وکارشناسان بود. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و نوع مطالعه توصیفی بود که در سال 1390 شمسی انجام گرفت. جامعه ی پژوهش شامل مدیر، معاونین، کارشناسان ارشد، رؤسای شعب و معاونین شعبات ممتاز اداره کل بیمه ی تأمین اجتماعی استان مازندران و تعدادی از پزشکان با حداقل 10 سال سابقه ی کار بود که از بین آن ها تعداد 30 نفر از خبرگان وکارشناسان به صورت نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مراجعه به اسناد و مدارک، مشاهده و به خصوص مصاحبه و پرسشنامه و گردآوری داده ها با استفاده از روش های مطالعه ی کتابخانه ای و مطالعات میدانی بود. روایی پرسشنامه ی طراحی شده به وسیله ی متخصصان مربوطه تایید و پایایی آن نیز با توجه به نرخ سازگاری پرسشنامه به میزان 07/0 تایید گردید. در نهایت داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه ی مقایسات زوجی با استفاده از آمار توصیفی و به کمک نرم افزار 11Expert Choice تحلیل گردید. یافته ها: نگرش کلی جامعه ی پژوهش که 60 درصد آنان را مردان و 40 درصد آنان را زنان تشکیل دادند، نسبت به تأثیرکارت هوشمند سلامت در ارتقای کیفیت خدمات درمانی مثبت بود. نتایج بدست آمده بیانگر برتری معیار کیفیت خدمات با وزن نهایی 277/0 در شرایط فعلی بود. پس از آن شاخص های رضایت مشتریان، شاخص آموزش، شاخص دانش سلامت و شاخص کارایی سازمان به ترتیب با ضرایب اهمیت 273/0، 257/0، 115/0 و 077/0 در اولویت دوم تا پنجم قرار گرفت. نتیجه گیری: براساس نتایج به دست آمده جهت ارتقای کیفیت خدمات درمانی با کارت هوشمند سلامت، توجه به کیفیت خدمات و رضایت مشتریان حیاتی خواهد بود. همچنین باید گام هایی جهت استقرار زیرساخت های مورد نیاز، تدوین استانداردهای مناسب، بررسی رضایت مندی بیماران از کیفیت خدمات درمانی و نیز پژوهش مستمر در حوزه ی سیستم های بهداشتی و سلامت الکترونیکی توسط پژوهشگران صورت گیرد.

امروزه سازمان ها به مدد برنامه ریزی استراتژیک در پی آنند تا بر تغییرات و تلاطم محیطی غلبه نموده و جهت گیری خود به سمت اهداف بلندمدت را تحکیم و تثبیت نمایند. بیمارستان خاتم الانبیاء یکی از سازمان هایی است که به منظور پاسخ گویی به تغییرات محیطی از مدل مدون برنامه ریزی استراتژیک استفاده می نماید. مساله اصلی تحقیق حاضر مشخص نمودن میزان تطابق فعالیت های عملی این بیمارستان با مدل مذکوراست.به منظور سنجش مدل برنامه ریزی استراتژیک بیمارستان خاتم از روش تحقیق پیمایشی استفاده به عمل آمد.به این منظور نمونه ای به حجم 103 نفر از مدیران و سرپرستان این بیمارستان بر اساس جدول مورگان انتخاب و پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق که بر اساس 11 فرضیه تحقیق تدوین شده بود، در اختیار آنها قرار گرفت. تحلیل پاسخ های بدست آمده که به کمک روشPLS صورت گرفت،نشان داد که مدل مفهومی برنامه ریزی استراتژیک بیمارستان خاتم الانبیاء در عمل از توانایی بالایی برای پیش بینی رفتار سیستم ، با توجه به اهداف پیش بینی شده برخوردار است. در خاتمه با توجه به اینکه از مجموع فرضیات تحقیق، سه فرضیه رد شد، به مدیریت بیمارستان خاتم پیشنهاد شد به عواملی چون تحلیل محیط خارجی،تبیین ارزش های مورد تاکید مدیریت بیمارستان و کنترل عملکرد کارکنان و بازخوردهی به آنان توجه و تاکید بیشتری صورت گیرد.

مقدمه : ایجاد و به کارگیری پرونده الکترونیک سلامت با موانع متعددی مواجه است که می توان آن ها را در قالب موانع فنی، سازمانی، فردی، مالی و اخلاقی- قانونی دسته بندی کرد. هدف از این مطالعه مشخص کردن درجه اهمیت هر یک از این موانع در ایجاد و به کارگیری پرونده الکترونیک سلامت در ایران از دیدگاه صاحب نظران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود. روش کار : این پژوهش به روش توصیفی در سال 1389 انجام شد. جامعه پژوهش در برگیرنده مدرسان و اعضاء هیأت علمی گروه های آموزشی فن آوری اطلاعات سلامت، مدیریت اطلاعات سلامت و انفورماتیک پزشکی و دست اندرکاران ایجاد و به کارگیری پرونده الک ترونیک سلامت در وزارت بهداشت بود که به دلیل محدود بودن تعداد افراد نمونه گیری انجام نشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی تحلیل گردیدند. روایی پرسشنامه از طریق سنجش اعتبار محتوا و روایی صوری و پایایی آن نیز از طریق محاسبه همبستگی درونی تعیین گردید . یافته ها : از کل جامعه پژوهش، 32 نفر (51.6 درصد) اقدام به تکمیل پرسشنامه نمودند. از نظر پاسخ دهندگان درجه اهمیت موانع فنی در ایجاد و به کارگیری پرونده الکترونیک سلامت از همه موانع بیشتر بود (میانگین=71.00). موانع مالی و موانع اخلاقی – قانونی به ترتیب با میانگین (70.05) و (68.16) در درجه دوم و سوم اهمیت و موانع فردی و سازمانی به ترتیب با میانگین (64.84) و (62.67) در رتبه های چهارم و پنجم قرار گرفتند. نتیجه گیری: به نظر می رسد به کار گیری افراد باتجربه و متخصص در هر یک از زمینه های فوق الذکر، ارائه آموزش های لازم و بستر سازی فنی جهت پیاده سازی پرونده الکترونیک سلامت، همراه با اختصاص منابع مورد نیاز، راه را برای به کار گیری این سیستم هموار سازد.

امروزه تجارت خدمات سلامت به سرعت در حال رشد است و فن آوری اطلاعات و ارتباطات این روند را آسان تر می سازد. خدمات سلامت طبق موافقت نامه ی عمومی تجارت خدمات (GATS یا General agreement on trade in services)، از طریق چهار حالت معامله می شوند. مهاجرت متخصصین سلامت یکی از اشکال تجارت خدمات سلامت است که به دلیل تغییرات دموگرافیک، سالمندی جمعیت و افزایش هزینه های خدمات سلامت در کشورهای با درآمد بالا به عنوان عوامل افزایش دهنده ی تقاضا، توسعه ی صادرات، افزایش درآمد ارزی و ارتقای دانش و مهارت های کارکنان به عنوان عوامل ترغیب کننده ی عرضه، روندی رو به رشد داشته است. با این که مهاجرت متخصصین سلامت مزایایی را برای کشورها در بردارد، اما می تواند چالش هایی نیز به همراه داشته باشد. هدف این مقاله، شناسایی فرصت ها و چالش های حاصل از مهاجرت متخصصین سلامت درکشورهای آسیایی بود. در این مقاله، تجارت خدمات سلامت به عنوان یکی از پیچیده ترین چالش های نظام سلامت، انواع آن و وضعیت کنونی کشورهای آسیایی در رابطه با حالت چهارم معاملات خدمات سلامت، مورد بررسی قرار گرفته و فرصت ها و چالش های حاصل از مهاجرت متخصصین سلامت بیان گردیده است. بررسی ها نشان داد که کشورهای وارد کننده یا صادر کننده ی خدمات سلامت، با فرصت ها و تهدیدهای یکسانی روبه رو نیستند. مهاجرت به کشورهای با درآمد بالاتر، فرصتی برای کار و شرایط بهتر جهت متخصصین سلامت فراهم می کند و یک منبع درآمد برای کشور صادرکننده است. اما فقدان سیاست های صریح و روشن در این زمینه، منجر به تخلیه ی کشور مبدأ از نیروی کار متخصص -که به عنوان «فرار مغزها» از آن یاد می شود-، کاهش نیروی کار ملی و از دست دادن سرمایه های صرف شده در آموزش این کارکنان می گردد.

مقدمه: هر سازمان از جمله بیمارستان، دارای جوّ سازمانی خاصی است که اگر همساز با باورهای کارکنان خود نباشد، موجب ناکارآمدی سازمان خواهد شد. لذا، این پژوهش با هدف بررسی جوّ سازمانی در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته است. روش کار: این مطالعه به صورت توصیفی تحلیلی در خصوص تعداد 500 نفر از کارکنان بیمارستان های عمومی آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه جوّ سازمانی لایل ساسمن و سام دیپ بود. تعداد 354 نفر پرسشنامه مورد نظر را تکمیل کردند و عودت دادند. از نرم افزار SPSS برای جمع آوری و توصیف اطلاعات و از آزمون های Duncan, Anova, T برای تحلیل اطلاعات به دست آمده استفاده شد. یافته ها: کمتر از نیمی از کارکنان اعتقاد داشتند که جوّ سازمانی در بیمارستان های مورد مطالعه مطلوب است. هم چنین، جوّ سازمانی این بیمارستان ها با سن (01. 0 = P )، با وضعیت استخدامی (012. 0 = P ) و با نوع شغل کارکنان (007 . 0 = P )، دارای ارتباط معنی داری بود. بحث: اکثریت کارکنان با جوّ سازمانی موجود در بیمارستان های مورد مطالعه موافق نیستند. لذا مدیران این بیمارستان ها باید با ایجاد نظام پاداش کارآمد و شفاف کردن رویه های سازمانی و تغییر دیدگاه کارکنان، جوّ سازمانی این سازمان ها را از حالت نامطلوب به مطلوب تغییر دهند.

مقدمه پزشکان و اعضای تیم مراقبت و درمان از جمله مهمترین اقشار یک جامعه هستند که دسترسی به اطلاعات معتبر و روز آمد توسط آنان به معنای تأمین سلامت و بهداشت یک جامعه و در موارد متعددی، به معنای نجات جان بیماران است.[1]با رشد فناوری اطلاعات و افزایش نامحدود منابع، پزشکان با مشکلاتی از جمله مهارتهای محدودتر در جستجو و بازیابی اطلاعات و کمبود فرصت زمانی برای این اعمال روبرو هستند. با توجه به این مسائل، وجود و حضور یک فرد دارای تخصص و مهارت اطلاع یابی، می تواند نقش مهمی در تأمین نیازهای اطلاعاتی تیم مراقبت و درمان و در نتیجه ارتقاء کیفیت خدمات پزشکی و درمانی داشته باشد. در این رابطه، با تلاشهای لمب در اوایل دهه 1970، کتابدارانی که دانش پزشکی و مهارت اطلاع یابی لازم را کسب کرده بودند به تدریج فعالیت خود را که تنها در چهارچوب کتابخانه بوده است به خارج از محدوده آن بردند و در میان تیم مراقبت ودرمان پزشکی حضور مفید و تأثیر گذاری در ارتقای خدمات پزشکی و سلامت جامعه پیدا نمودند.[2] 2امروزه نقش کتابداران بالینی و در اصطلاح جدیدتر ارائه شده توسط دیویدف و فلورانس در سال 2000، یعنی «اینفورمیشنیست»(Informationist) یا متخصص اطلاعات، به عنوان افراد توانمند و ماهری که رابط بین اطلاعات و متخصصین مراقبت و درمان هستند و در فرایند پزشکی مبتنی بر شواهد به عنوان عضو مهم و فعالی حضور دارند، بارزتر می شود.[2]با توجه به این مطالب، بررسی ویژگی های کتابداران بالینی و متخصصان اطلاعاتی و نقش آنها خصوصاً در فرایند پزشکی مبتنی بر شواهد ((Evidence-Based Medicine=EBM، می تواند اطلاعات کلی و مفیدی را برای شناخت بهتر ویژگی ها و خصوصیات آنها و بهره گیری از این اطلاعات جهت تربیت و آموزش نیروی انسانی کارآمد ارائه دهد. حضور فرد متخصص اطلاعات در کنار تیم مراقبت و درمان به معنای تأمین نیازهای اطلاعاتی و افزایش آگاهی و قدرت تصمیم گیری تیم پزشکی است و در نتیجه آن افزایش سلامت و درمان افراد جامعه در پی آن خواهد بود. در این رابطه در داخل کشور، تا کنون پژوهشی در جهت تعیین ویژگی های مختلف کتابداران بالینی انجام نشده است و پژوهشها و نیز مطالعات محدود موجود، تنها به نوعی به کتابداران بالینی یا فرایند پزشکی مبتنی بر شواهد اشاره کرده اند که دراین میان می توان به مطالعات اسعدی شالی[3]، زارع گاوگانی[4]، شکرانه[5]، پاسیار و ولی نژادی[6]، ولی نژادی و دیگران[7]، و اطلسی]8[ اشاره کرد. اما در خارج از کشور پژوهش هایی موجود بود که به شکل وسیعتر و دقیق تر به بررسی ویژگی های کتابداران بالینی و متخصصان اطلاعاتی پرداخته بودند که از جمله مهمترین آنها می توان به پژوهشهای وایت مور و دیگران[9]، رنکین و دیگران[10]، هاریسون و براکت[11] و برتل و دیگران[12]اشاره کرد. در این پژوهش نیز به بررسی وسیعتر و کلی تر ویژگی های علمی و عملی کتابداران بالینی پرداخته شده است تا اطلاعات جامعتری از ویژگی های آنان ارائه گردد و زمینه مناسبی را برای بهره گیری از تجارب آنان و برنامه ریزی جهت اجرای برنامه های رشته کتابداری بالینی برای افزایش آگاهی تیم پزشکی و در نتیجه افزایش سلامت جامعه فراهم کند. روش کار: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش بررسی جامع منابع و متون انجام شده است. در این راستا مقالات علمی مرتبط با اهداف پژوهش که عبارت بودند از: شیوه آموزش کتابداران بالینی، انواع فعالیت های آنان، توانایی های مورد نیاز، نوع فعالیت در فرایند پزشکی مبتنی بر شواهدEBM))، پایگاه های اطلاعاتی و نوع شواهد مورد استفاده در EBM و مشکلات کتابداران بالینی، مورد بررسی قرار گرفتند. مقالات مرتبط از طریق جستجو در پایگاه های اطلاعاتی PubMed، Web of Science، LISTA،Google Scholar،Science Direct و Emeraldکه در بردارنده مقالات مرتبط با موضوع و اهداف پژوهش بوده اند و با استفاده از استراتژی های جستجوی تعیین شده برای هر پایگاه، بازیابی شدند. وجه اشتراک جستجو در تمام این پایگاه ها، بازیابی مقالات تمام متن و انگلیسی زبان منتشر شده در بازه زمانی سال های 1990 تا 2011 بود (از آنجا که پایگاه Lista مقالات تمام متنی را که مرتبط با اهداف پژوهش باشد در بر نداشت، بنابراین مرتبط ترین مقالات بازیابی شده با بررسی عنوان و چکیده هر کدام، انتخاب و بررسی شدند). پس از انجام جستجو، متن کامل مقالات بازیابی شده، گرد آوری و بررسی شدند که پس از بررسی و حذف مقالات نامرتبط، در نهایت از 47 مقاله مرتبط استفاده شد...

مقدمه: عدم یکپارچگی اطلاعات موجب رویکرد بخش بهداشت به کاربری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات شده است. زیرساخت ملی اطلاعات سلامت، اطلاعات بالینی و بهداشتی را یکپارچه کرده و باعث کاهش خطاها، هزینه ی درمان و افزایش امنیت بیمار می شود. هدف از این مطالعه، امکان سنجی پیاده سازی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت در ایران از دیدگاه مدیران و متخصصین تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در وزارت بهداشت و سایر سازمان های مرتبط با سلامت در سال 1388 بود. روش بررسی: تحقیق حاضر از نوع توصیفی- کاربردی و در سال 1388 انجام گرفت. پس از شناسایی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت، نظرسنجی انجام شد. حجم جامعه شامل مدیران و متخصصین تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات سازمان ها و حجم نمونه برابر با حجم جامعه بود. داده ها از طریق مصاحبه و به وسیله ی پرسش نامه جمع آوری شد. روایی پرسش نامه از طریق تعیین اعتبار محتوا و پایایی آن به روش آزمون مجدد (84/0 = r) سنجیده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی تحلیل گردید. یافته ها: با وجود ارتباط وزارت بهداشت با سایر سازمان ها، تنها 28/14 درصد سایر سازمان ها دارای سیستم اطلاعات به طور کامل مکانیزه و آماده ی شبکه سازی کامپیوتری با وزارت بهداشت بودند. مشکلات فرهنگی، اقتصادی و نامناسب بودن زیرساخت ها به میزان 30/92 درصد و نبود استانداردها و مشکلات قانونی به میزان 61/84 درصد مهم ترین موانع فراروی پیاده سازی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت در ایران است. نتیجه گیری: به علت فقدان زیرساخت های لازم، پیاده سازی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت در ایران ممکن نیست. باید فرهنگ سازی، تدوین قوانین حریم شخصی و حوزه ی تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات و نظارت دولت بر زیرساخت ها انجام شود.

مقدمه: پیمایش های رضایتمندی بیمار می تواند داده های ارزشمندی برای ارزیابی وضعیت موجود، آگاهی از کم و کیف برنامه های ارتقای فرایند و بهبود کیفیت در اختیار مدیران و سیاست گذاران بیمارستانی قرار دهد. با توجه به ضرورت توجه به نیاز های بیماران و تلاش در جهت تأمین رضایتمندی آنان، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان رضایت بیماران از تسهیلات و خدمات ارایه شده از لحظه ی پذیرش تا ترخیص در بیمارستان های آموزشی شهر اصفهان به انجام رسید. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی توصیفی- مقطعی بود که در پاییز و زمستان 1388 در میان بیماران مراجعه کننده به بخش های بستری بیمارستان های آموزشی شهر اصفهان به انجام رسید. تعداد 196 بیمار، بر اساس فرمول و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزارگردآوری اطلاعات، یک پرسش نامه ی محقق ساخته مشتمل بر 66 سؤال در 5 حیطه بود. روایی محتوایی ابزار مطالعه با نظر خبرگان و پایایی آن نیز با محاسبه ی ضریب Cronbach's alpha (87/0 = α) تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه ی X (version X, SPSS Inc., Chicago, IL) و با استفاده از آزمون های آماری Chi-square، Kruskal-Wallis و Repeated measures ANOVA صورت پذیرفت. یافته ها: با توجه به نتایج ، میانگین نمره ی رضایت از پذیرش سرپایی 5/15 درصد، پزشک درمانگاه 9/27 درصد، پذیرش بستری 9/15 درصد، خدمات پرستاری 33 درصد، پزشک بستری 6/38 درصد، خدمات عمومی و رفاهی 2/55 درصد، بخش بستری 1/42 درصد و بخش های اداری- مالی3/14 درصد بود. بین ویژگی های دموگرافیک و نمره ی رضایتمندی بیماران، رابطه ی معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که میزان رضایت کلی بیماران از خدمات ارایه شده در بیمارستان های مورد پژوهش ضعیف می باشد. تعیین عوامل ایجاد کننده ی نارضایتی و تلاش در جهت رفع آن ها و شناسایی و اصلاح برخی فرایند های بیمارستانی، به ویژه فرایند های پذیرش و ترخیص، از مواردی است که ضمن ایجاد امکان ارایه ی خدمات با کیفیت تر، زمینه ی رضایتمندی بیماران را فراهم می آورد.

مقدمه: امروزه بازار گردشگری پزشکی به عنوان یکی از صنایع درامد زا و رقابتی در دنیا مطرح شده و از حوزه های نوین گردشگری پیشرفته است. اطلاع رسانی مناسب منجر به آگاهی گردشگران پزشکی از قابلیت های حال حاضر خدمات سلامت می گردد. این پژوهش با هدف، تأثیر مکانیزم های اطلاع رسانی در جذب گردشگران پزشکی در بیمارستان های منتخب شهر تهران انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش توصیفی- مقطعی حاضر در سال 1390 بر روی 195 نفر از رؤسا، مدیران، مترون ها، مسؤولان بهبود کیفیت، سوپروایزرها و سرپرستاران بیمارستان های هاشمی نژاد، شهید رجایی، حضرت رسول اکرم، میلاد، ایران مهر، محب، لاله و پارسیان انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه ی دو بخشی بود. پرسش نامه پس از کسب اعتبار علمی و داشتن پایایی 88/0 به کمک آزمون Cronbach’s alpha توسط افراد شرکت کننده در پژوهش تکمیل گردید. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار 16SPSS و آزمون های توصیفی درصد فراوانی و میانگین و آزمون تحلیل استنباطی F مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین مکانیزم های اطلاع رسانی و جذب گردشگران پزشکی رابطه ی معنی داری وجود نداشت (05/0 < P). از بین متغیرهای مکانیزم های اطلاع رسانی، تنها تبلیغات رسانه ای با جذب گردشگران پزشکی رابطه ی معنی داری داشت (05/0 = P). سایر متغیرها از جمله بروشورها، کتابچه های راهنما، برنامه های تلویزیونی، روش های الکترونیکی و سازمان های مسؤول گردشگری تأثیری در جذب گردشگران پزشکی نداشتند. نتیجه گیری: با توجه به وجود این که تنها تبلیغات رسانه ای در جذب گردشگران پزشکی مؤثر است؛ به نظر می رسد که تبلیغ توانمندی های کشور در این زمینه در رسانه های بین المللی می تواند به جذب هر چه بیشتر گردشگران پزشکی کمک نماید.

مقدمه: به منظور طراحی هرچه بهتر پرونده الکترونیک سلامت در سطح ملی، تعیین نیازهای اطلاعاتی ذینفعان آن از جمله بیماران دیالیزی امری بسیار حیاتی است. در این پژوهش انواع نیازهای اطلاعاتی پرونده الکترونیک سلامت بیماران دیالیزی از دیدگاه متخصصان نفرولوژی تعیین شده است. روش کار : در این مطالعه توصیفی مقطعی، براساس نمونه های در دسترس، 25 نفر از متخصصین نفرولوژی شاغل در مراکز دیالیز شهر تهران انتخاب شدند . ابزار گردآوری داده پرسشنامه ای شامل هفت بخش(اطلاعات دموگرافیک، عمومی، تشخیصی، درمانی، سوابق، وضعیت و سایر موارد) مربوط به انواع نیازهای اطلاعاتی پرونده الکترونیک بیماران دیالیزی بود که جامعه پژوهش موارد ضروری را از یک تا ده ارزش گذاری کردند. تحلیل داده ها با نرم افزار آماری SPSS ، با گرفتن میانگین رتبه های داده شده به هر مورد صورت گرفت. یافته ها : در اولویت بندی، بیشترین میانگین، نام و نام خانوادگی (9.2)، شماره مستندات پزشکی و گروه خونی(9.5)، تست ها و نتایج آزمایشات(9.7)، نوع دیالیز(9.8)، سابقه جراحی شکم و سابقه پیوند (9.6)، علت نارسایی کلیه (9.6) توصیه های پس از ترخیص و هشدارهای بالینی(8.4) بود و کمترین میانگین، وضعیت تأهل(6.4)، امضای الکترونیک(7.5) ، نتایج رادیولوژی(9)، تاریخ نصب کاتتر(8.8)، سوابق فامیلی بیماری(8.4)، ناهنجاری مادرزادی(8.4) و گزارش داده های مالی(6.8) گزارش شد. بحث : در طراحی پرونده الکترونیک سلامت بیماران دیالیزی، اطلاعاتی نظیر نام ونام خانوادگی، شماره مستندات، گروه خونی، تست ها و نتایج آزمایشات، نوع دیالیز، سابقه جراحی و پیوند، علت نارسایی کلیه، توصیه های ترخیص و هشدارهای بالینی باید در درجه اول اهمیت قرار گیرند. ایجاد پرونده الکترونیک سلامت بیماران دیالیزی مبتنی بر نیازهای ذینفعان آن، از درجه اهمیت بالایی برخوردار است، لذا ضروری است تدابیر لازم در این زمینه اتخاذ گردد.

مقدمه: ضرورت تمرکز نهاد بیمارستان بر روی فعالیت های اصلی امری اجتناب ناپذیر می باشد. از طرفی حساسیت مکانیسم پایش و نظارت جهت حفظ و ارتقای سطح کیفی خدمات برون سپاری شده مانع از بروز مشکلات جدیدی در این عرصه می گردد. بنابراین در این مطالعه به ارزیابی برون سپاری خدمات پرستاری از جنبه های مختلف پرداخته شده است. روش بررسی: این مطالعه ی توصیفی و کاربردی به صورت موردی (قبل و بعد) می باشد. جامعه ی پژوهش خدمات پرستاری بخش های بالینی (گوش و حلق و بینی، جراحی اعصاب) مرکز آموزشی درمانی آیت اله کاشانی اصفهان و زمان آن سال 1388 بود. داده ها از طریق پرسش نامه (رضایت مشتریان داخلی) و مصاحبه ی نیمه ساختمند با مسؤولان برون سپاری و همچنین از طریق بررسی مستندات و مدارک مالی و اداری مرتبط با موضوع استخراج شده اند. روایی ابزار با استفاده از فرم استاندارد دانشگاه در زمینه ی رضایت سنجی و پایایی بر اساس محاسبه ی Cronbach’ Alpha مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل آماری یافته ها با استفاده از برنامه ی SPSS انجام شد. یافته ها: یافته ها حاکی از افزایش نیروی کارشناس پرستاری از 29/0 به 36/0 به ازای هر تخت در راستای هدف اصلی برون سپاری می باشد. اما دستیابی به این هدف همراه با افزایش هزینه ی تمام شده ی هر تخت و در نتیجه، افزایش هزینه ی کل بخش بعد از برون سپاری برای بیمارستان می باشد. تعداد کل پرسنل به ازای هر تخت افزایش یافته و از 7/0 به 92/0 رسیده است. همچنین تغییرات نامحسوسی در رضایت مشتریان داخلی از عملکرد بخش غیر دولتی حاصل گردیده است. نتیجه گیری: در حالی که کاهش تصدی باید همراه با افزایش رضایت سایر کارکنان و بیماران و همچنین کارایی و اثربخشی باشد، استراتژی تأمین نیروی پرستاری خارج از سازمان مذکور منجر به افت شدید کارایی گردد. بنابراین استراتژی اتخاذ شده، بهره وری لازم را برای بیمارستان به ارمغان نیاورده است.

مقدمه: شیوع بیماری های جدید از یک سو و افزایش حجم مراجعه کنندگان به مراکز درمانی از سوی دیگر، زمینه را جهت افزایش خطاهای پزشکی فراهم کرده است. تحقیق حاضر به منظور تعیین فراوانی و شناسایی علل قصور پزشکی ارایه دهندگان خدمات درمانی به بیماران در شکایات ارجاعی به کمیسیون پزشکی قانونی استان اصفهان طی سال های 88-1384 و ارایه ی راهکارهایی برای کاهش این خطاها انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جمعیت مورد مطالعه، تعداد 380 پرونده ی ارجاعی به دفتر کمیسیون پزشکی اداره ی کل پزشکی قانونی استان اصفهان با موضوع قصور پزشکی طی سال های 1384 تا 1388 بود که به دلیل عدم دسترسی به برخی پرونده ها و نیز ناقص و غیر قابل استفاده بودن اطلاعات برخی پرونده ها، تعداد 352 پرونده مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست بود. روایی چک لیست پس از اعمال نظرات صاحب نظران در چندین مرحله حاصل شد. روش جمع آوری داده ها بررسی منابع و مشاهده بود. داده ها با استفاده از نرم افزار 11SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در ارتباط با 352 پرونده از 708 نفر شکایت شده بود. در بین پزشکان و جراحان، پزشکان عمومی با 8/16 درصد بیشترین میزان شکایت را داشتند. متخصصین بیهوشی، زنان و زایمان، جراحی عمومی و ارتوپدی به ترتیب با 3/9، 3/8، 6/7 و 4/7 درصد در رتبه های بعدی قرار داشتند. در بین سایر ارایه دهندگان خدمات، پرستاران با 8/9 درصد بیشترین میزان شکایت را داشتند که در مجموع نیز در رتبه ی دوم قرار گرفتند. 9/36 درصد شکایات به محکومیت ختم شده بود. پزشکان عمومی با 3/15 درصد در رتبه ی اول قرار داشتند. میانگین سنی ارایه دهندگان خدمات 43 سال بود. رده ی سنی 35 تا 40 سال با 2/23 درصد، بیشترین نفرات را به خود اختصاص داد. 2/68 درصد افرادی که از آن ها شکایت شده بود، مرد و مابقی زن بودند. در 23 پرونده، از کادر مدیریتی مراکز ارایه دهنده ی خدمت شکایت شده بود. در 3/91 درصد موارد، مدیریت مرکز مقصر شناخته شد. 8/45 درصد ارایه دهندگان خدمات، تحصیلات تخصصی و 3/20 درصد افراد دکتری عمومی داشتند. در 2/35 درصد موارد علت محکومیت بی مبالاتی فرد ارایه دهنده ی خدمت شناخته شد. در 4/46 درصد موارد میزان دیه ی تعیین شده بین 1 تا 10 درصد بود. نتیجه گیری: میزان شکایت از کادر درمانی طی این پنج سال روند صعودی داشته است، به طوری که از 62 پرونده در سال 1384 به 108 پرونده در سال 1388 رسیده است. هر چند در مقایسه با حجم خدماتی که سالیانه به بیماران ارایه می شود، این میزان ناچیز است؛ ولی با نگاهی به علل روی دادن این خطاها متوجه می شویم که می توان با مدیریت قوی تر در زمینه ی ارایه ی خدمات سلامت، این میزان را به حداقل رساند.