انقلاب اسلامی و استقلال خواهی در سپهر آرمانی و افق تمدنی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش پیش رو با طرح این پرسش اساسی که تأثیر انقلاب اسلامی بر استقلال به مثابه یک دستاورد مهم چیست؛ تطورات و سطوح استقلال در فرآیند رو به رشد انقلاب را موضوع بررسی قرار داده است. در رویکردی سلبی، پژوهش این فرضیه را طرح می کند که انقلاب اسلامی، استقلال خواهی مبتنی بر دولت وستفالیایی را طرد و به لحاظ ایجابی استقلال خواهی بر پایه آموزه اسلامی را بسط داده است. تحقیق حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی این انگاره را در سپهر اندیشه سیاسی در سه ساحت مطرح کرده است. استقلال در سطح ملی با طرد مداخله بیگانه بر وضع و اجرای قانون در گستره مرزهای جغرافیایی تأکید دارد. در مدار امت، استقلال خواهی بر وحدت جهان اسلام تأکید کرده و می کوشد آرمان امت اسلامی را تعقیب کند. و در افق تمدنی و جهانی، استقلالِ نظام سلطه را با چالش مواجه و درصدد تحقق ارزش های انسانی مبتنی بر فطرت است.