مریم متقیان

هدف پژوهش حاضر تبیین انگیزش تحصیلی دانش آموزان بر مبنای جهت گیری انگیزشی ادراک شده والدین و معلمان با میانجی گری نیازهای اساسی روان شناختی است. به این منظور نمونه ای شامل 404 دانش آموز دوره متوسطه با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای از دبیرستان های همدان انتخاب شده، سپس مقیاس های انگیزش تحصیلی، جهت گیری انگیزشی ادراک شده والدین، جهت گیری انگیزشی ادراک شده معلمان و نیازهای اساسی روان شناختی روی آنان اجرا شد. داده ها با استفاده از الگوی معادله ی ساختاری (SEM) تحلیل گردید. مدل نهایی یک الگوی خاص از روابط متغیرهای پژوهش با یکدیگر را نشان داد که 44/0 از تغییرات انگیزش درونی، 37/0 انگیزش بیرونی و 22/0 بی انگیزگی را تبیین می کند. شاخص های برازش مدل، برازش مدل را با داده ها نشان می دهد (81/1= 2χ،61/0=P ، 01/0=RMSEA، 00/1=GFI، 99/0=AGFI، 00/1=CFI، 99/0=NFI). اثر مستقیم جهت گیری انگیزشی والدین بر انگیزش تحصیلی تأیید نشد اما اثر غیر مستقیم آن با میانجی گری نیازهای روان شناختی بر انگیزش درونی، بیرونی و بی انگیزگی مورد تأیید قرار گرفت. اثر مستقیم و غیرمستقیم جهت گیری انگیزشی معلمان نیز بر هر سه بعد انگیزش معنادار بود. جهت گیری انگیزشی معلمان بیش از جهت گیری انگیزشی والدین تبیین کننده ی انگیزش تحصیلی دانش آموزان بود که نشان دهنده اهمیت اساسی نقش جو کلاس و جهت گیری انگیزشی معلمان در انگیزش تحصیلی دانش آموزان است.