رشد و یادگیری حرکتی - ورزشی

آرام­سازی، یکی از مهارت­های مهم روانی در حوزة فعالیت­های تربیت بدنی و ورزش است. بررسی ارتباط بین آرام­سازی و تمرینات ریتمیک، با نظر به سازوکارهای انعطاف­پذیری- کارکردی سیستم عصبی، از جمله موضوعاتی است که در تحقیقات اخیر به آن اشاره شده است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر تمرینات ریتمیک بر عمق­بخشی آرام­سازی جودوکاران تیم ملی بود. 30 نفر از ورزشکاران مرد تیم ملی جودو، در سه گروه کنترل، تجربی 1 و تجربی 2، در این تحقیق شرکت کردند و براساس یک دورة اجرایی سه­ماهه بنابر پروتکل تمرینی و با استفاده از شاخص SCL، داده­ها ثبت و در نهایت تجزیه­وتحلیل شد. نتایج، بیانگر این بود که بین آرام­سازی گروه­هابا توجه به آلفای 5 درصد و نمرة P(05/0P>) 061/0، اختلاف معنی­داری وجود ندارد. به­عبارتی می­توان گفت که دوره­های تمرینی آرام­سازی در ارتقای سطح مهارت آرام­سازی، تأثیر اندکی داشته، اما تمرین ریتمیک تا حدودی موجبات عمق­بخشی آرام­سازی را، فراهم آورده است. یافته­ها با توجه به فرضیات اخیر و نظریاتی مطرح در مورد تمرینات ریتمیک و آرام­سازی، اذعان دارند که بیشتر از هر تمرینی، حرکات ریتمیک با تأثیر بر عمق­بخشی آرام­سازی، استرس را کاهش می­دهد و شخص با آرامش بیشتر، در اجرای حرکات بهینه، موفق­تر خواهد بود.

هدف تحقیق حاضر، بررسی اولویت­های انگیزشی شرکت در رشتة ورزشی کشتی در میان کشتی­گیران شهر کرمانشاه بود. جامعة آماری تحقیق حاضر شامل 4612 کشتی­گیر بیمه شدة شهر کرمانشاه ( در دو رشتة آزاد و فرنگی)بود و نمونة آماری در سه ردة سنی نوجوانان (99 نفر)، جوانان ( 56 نفر) و بزرگسالان (87نفر) به­صورت نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند. به­منظور گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامة مشخصات فردی و پرسشنامة انگیزة مشارکت گیل استفاده شد. در پایان جلسة تمرینی، پرسشنامه توسط شرکت­کنندگان تکمیل شد. برای تجزیه­و­تحلیل داده­ها از روش آماری فریدمن و تحلیل واریانس یکطرفه و نسخة 13 نرم­افزار SPSS در سطح معنی داری 05/0 استفاده شد. کسب موفقیت و پیروزی با رتبه­بندی44/7، تخلیة انرژی با رتبه بندی 15/6 و بودن با دوستان با رتبه­بندی 57/4 اولویت­های انگیزشی برتر در شرکت­کنندگان بودند. مقایسة انگیزة شرکت­کنندگان براساس ردة سنی تفاوت معناداری را بین گروه­های سنی مختلف نشان نداد(05/0p>). نتایج تحقیق حاضر نشان داد که عامل اصلی گرایش شرکت­کنندگان در تمرینات کشتی در شهر کرمانشاه، کسب موفقیت و پیروزی است و تفاوت معناداری بین گروه­های سنی مختلف در زمینة عوامل انگیزشی مشاهده نشد، و نیز گروه­های با سوابق مشارکت مختلف در رشتة کشتی در زمینه عوامل انگیزشی تفاوت معناداری را نشان ندادند.

رسیدن به موفقیت برای همة ورزشکاران خوشایند و لذت بخش است، اما برخی افراد با قرار گرفتن در موقعیت های جدید، دچار اضطراب می شوند و ترس از آنچه در آینده به سراغشان می آید، مانند سدی در مقابل پیشرفت هایشان خواهد بود. ترس از شکست، موقعیتی است که استرس به همراه دارد و سازگاری با استرس، مهم ترین جزء در انتخاب مؤثر است. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی روایی و پایایی پرسشنامة ارزیابی شکست در عملکرد بود. به این منظور 203 دانشجوی ورزشکار (93 زن و 110 مرد) با میانگین سنی 19 تا 23 سال و سابقة فعالیت ورزشی 4/4 ±70/7، پرسشنامة ارزیابی شکست در عملکرد را تکمیل کردند. از تحلیل عاملی تاییدی برای آزمون روایی سازة پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون همسانی درونی سؤالات هر عامل و ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی همبستگی بین عوامل استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی، پنج عامل ترس از کاهش عزت نفس خود (4 سؤال)، ترس از داشتن آینده ای نامعلوم (4 سؤال)، ترس از ناراحت شدن افراد مهم (5 سؤال)، ترس از تجربة شرم و خجالت (7 سؤال) و ترس از دست دادن علاقة افراد مهم (5 سؤال) را در پرسشنامة ارزیابی شکست در عملکرد تایید کرد. تحلیل همبستگی ها نشان داد که تمام این عوامل همبستگی قابل قبولی با ترس از شکست دارند. نتایج آزمون الفای کرونباخ نشان دهندة همسانی درونی قابل قبول سؤالات هر خرده مقیاس بود.

هدف این تحقیق، بررسی تأثیر یک برنامة مداخلة تمرینی بر عملکردهای حرکتی مرتبط با افتادن در مردان سالمند بدون فعالیت بدنی منظم بود. برای این منظور از بین 130 سالمند شرکت کننده درآزمون غربالگری، 39 آزمودنی انتخاب و دردو گروه تمرین (20 نفر) و کنترل (19 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی های 60 تا 70 ساله ها در گروه آزمایش 68/73 در گروه کنترل 75/43 درصد بودند. همچنین آزمودنی های 71 سال و بالاتر در گروه آزمایش 31/26 و در گروه کنترل 25/56 درصد بود. گروه آزمایش در یک برنامة مداخلة تمرینی به مدت 10 هفته (هفته ای سه جلسة 90 دقیقه ای) شرکت کردند. برای جمع آوری داده ها از آزمون های 30 ثانیه نشستن روی صندلی، آزمون بنشین و برسان، تعادل ایستا (چشم باز و بسته)، بلند شو برو، 10 متر راه رفتن با و بدون مانع استفاده شد. این تحقیق از نوع نیمه تجربی بود و برای تجزیه و تحلیل اندازه های عملکرد حرکتی، از آزمون های کلوموگروف – اسمیرنوف و t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد پس از 10 هفته برنامة مداخلة تمرینی، میانگین نمرة پس آزمون گروه آزمایش درقدرت اندام تحتانی (37/27 تکرار)، انعطاف پذیری (28/29 سانتی متر)، تعادل ایستا با چشم باز (94/60) و چشم بسته (36/19 ثانیه)، چابکی و تعادل پویا (10/4 ثانیه)، سرعت 10 متر راه رفتن 35/3 ثانیه) و سرعت 10 متر راه رفتن با مانع (03/4 ثانیه) در گروه تمرین نسبت به گروه کنترل، بهبود معنی داری یافت (05/0 P<). یافته های این پژوهش مؤید تأثیر اعمال مداخله های تمرینی به ویژه تمرین قدرتی بر بهبود عوامل حرکتی مرتبط با افتادن و پیشگیری احتمالی از افتادن ها در سالمندان است.

عملکرد ماهرانه در فوتبال علاوه بر تکنیک­های درست، به تصمیم­گیری سریع و صحیح نیازمند است. این تصمیمات به طور معمول در شدت­های مختلف فعالیت و عملکرد اتخاذ می­شوند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سطوح مختلف شدت فعالیت و انگیختگی بر تصمیم­گیری (سرعت و دقت تصمیم­گیری) فوتبالیست­های زن ماهر است. 16 فوتبالیست ماهر زن شرکت­کننده در تحقیق که سابقة شرکت در مسابقات را به مدت هشت سال یا بیشتر داشتند، از مجموع بازیکنان ماهر حاضر در لیگ برتر بانوان استان تهران به­صورت داوطلبانه انتخاب شدند. برای ارزیابی عملکرد تصمیم­گیری از تصاویر موقعیت فوتبالی به کمک مانیتور استفاده شد، که بازیکنان باید پاسخ صحیح را از میان گزینه­ها (شوت – پاس - دریبل) انتخاب می­کردند. همچنین موقعیت­های آزمون به­صورت 3 (سطوح انگیختگی) در 3 (سطوح شدت فعالیت) طراحی شد که سطوح مختلف شدت فعالیت شامل سه سطح استراحت، 40 درصد حداکثر ضربان قلب، 80 درصد حداکثر ضربان قلب و سطوح مختلف انگیختگی شامل سه سطح موقعیت بدون حضور تماشاچی، موقعیت همراه با تماشاچی غیرفعال، موقعیت همراه با تماشاچی فعال بود. از روش آماری پارامتریک تحلیل واریانس چندمتغیره، 3 (سطوح شدت فعالیت) در3 (سطوح انگیختگی) بر دقت و نیز سرعت تصمیم­گیری به­منظور مقایسة کلی میان موقعیت­های آزمون برای پیدا کردن تفاوت به تفکیک در موقعیت­ها از آزمون تحلیل واریانس یک راهه، اندازه­های تکراری و نیز آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی­داری 95درصد استفاده شد. نتایج تفاوت معنی­داری را در سرعت تصمیم­گیری بین سطوح مختلف انگیختگی نشان نداد (05/0R>)، اما دقت تصمیم­گیری بین سطوح مختلف انگیختگی تفاوت معنی­داری را نشان داد (05/0R< ). سرعت تصمیم­گیری بازیکنان در سطوح انگیختگی بدون حضور تماشاچی و تماشاچی غیرفعال با افزایش در شدت تمرین بهبود داشت، ولیکن سرعت تصمیم­گیری بازیکنان در موقعیت همراه با تماشاچی فعال بین شدت­های مختلف فعالیت تفاوت معنی­داری را نشان نداد (05/0R>). همچنین دقت تصمیم­گیری بازیکنان در موقعیت­های بدون حضور تماشاچی و تماشاچی فعال بین شدت­های مختلف فعالیت اختلاف معنی­داری را نشان نداد (05/0R>). دقت تصمیم­گیری بازیکنان در موقعیت تماشاچی غیرفعال با افزایش در شدت فعالیت بهبود یافت. این یافته­ها نشان می­دهد که شدت فعالیت و انگیختگی به­طور جداگانه بر هر یک از مؤلفه­های تصمیم­گیری اثرگذارند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر یک دوره فعالیت منظم ورزشی بر پرخاشگری دانش­آموزان عقب­ماندة ذهنی آموزش­پذیر 9 تا 15 سال شهرستان لردگان انجام گرفت. به این منظور از بین دانش­آموزان عقب­ماندة ذهنی آموزش­پذیر به صورت تصادفی ساده 28 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش (7 پسر و 7 دختر) و کنترل (7 پسر و 7 دختر) گمارده شدند. پرسشنامة پرخاشگری قزل سفلو و همکاران (1387)، به­عنوان پیش­آزمون روی دو گروه اجرا شد. سپس فعالیت ورزشی به­عنوان برنامة مداخله­ای به مدت 2 ماه و هر هفته 3 جلسه (45 دقیقه­ای) روی گروه آزمایش اجرا شد. پس از اتمام دورة مداخله، آزمون پرخاشگری بار دیگر روی دو گروه اجرا شد. داده­های به­دست­آمده با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس با بهره­گیری از نرم­افزار تجزیه­وتحلیل شد. یافته­ها نشان داد که بین عملکرد دو گروه آزمایش و کنترل در میزان پرخاشگری تفاوت معنادار آماری (001/0 ) وجود دارد که نشان می­دهد اجرای یک دوره فعالیت منظم ورزشی بر کاهش پرخاشگری و خرده­مقیاس­های آن در دانش­آموزان گروه آزمایش مؤثر بوده است. بنابراین می­توان دریافت که فعالیت منظم ورزشی بر کاهش پرخاشگری دانش­آموزان عقب­ماندة ذهنی آموزش­پذیر تأثیر دارد.

یکی از روش­های آموزش مهارت استفاده از شیوة تداخل زمینه­ای است. هدف از اجرای تحقیق، مطالعة تداخل حاصل از شیوه­های تمرینی بر اکتساب، یادداری حرکتی تعمیم­یافته و پارامتر در مهارت­های بسکتبال با تأکید بر آزمون فرضیه­های تداخل زمینه­ای و نظریه­های یادگیری خودتنظیمی است. در تداخل قبل از اجرا آرایش تمرین توسط خود فرد (اثر خود تنظیمی) و در تداخل حین اجرا آرایش تمرین توسط مربی با هر فرد دیگر (اثر تداخل زمینه­ای) انجام می­گیرد. به همین منظور 120 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه یزد با میانگین سنی (21 – 19 سال) که تجربة یادگیری مهارت بسکتبال را نداشتند، به­صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند و به­صورت تصادفی در 10 گروه 12 نفری گمارده شدند. 5 گروه در قالب آزمایش اول یا برنامة حرکتی تعمیم­یافته (مهارت­های دریبل، پاس سینه، پرتاب آزاد) و 5 گروه در قالب آزمایش دوم یا پارامتر (پرتاب آزاد از فواصل مختلف) در گروه­های آرایش تمرین به شیوة قالبی، تصادفی، زنجیره­ای، خودتنظیمی و جفت­شده با خودتنظیمی تمرین کردند. به­منظور جمع­آوری داده­ها از آزمون پرتاب و پاس «مجموعه آزمون بسکتبال ایفرد»، همچنین آزمون دریبل «مجموعه آزمون بسکتبال جانسون» استفاده شد. آزمودنی­ها پس از شرکت در پیش­آزمون، در مرحلة اکتساب به مدت 5 روز (5 جلسه) و هر جلسه 3 بلوک 15 کوششی را تمرین کردند. پس از 48 ساعت در آزمون یادداری با 15 کوشش شرکت کردند (5 کوشش از هر تکلیف) داده­ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک عاملی، تحلیل واریانس عاملی با اندازه­های تکراری و آزمون­های تعقیبی LSD و دانکن تجزیه­وتحلیل شد. نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین روش­های مختلف تمرینی در مرحلة اکتساب و یادداری برنامة حرکتی تعمیم­یافته وجود دارد. یعنی اثر تداخل زمینه­ای در برنامة حرکتی تعمیم­یافته مشاهده شد (05/0 P<). همچنین تفاوت معناداری بین روش­های مختلف در گروه­های تمرینی در مرحلة اکتساب و یادداری پارامتر مشاهده شد (05/0 P<). به­عبارتی کنترل داشتن افراد بر طراحی تمرین اثر مثبتی بر یادگیری دارد. همچنین این یافته پیشنهاد می­کند در فرایند یادگیری تأثیرات تداخل قبل از اجرا نسبت به تأثیرات تداخل حین اجرا اهمیت خاصی دارد.

هدف پژوهش حاضر، مقایسة عملکرد گروه های یادگیری قیاسی (پنهان) آشکار و اکتشافی در یادداری و انتقال مهارت تاپ اسپین تنیس روی میز تخت فشار روانشناختی بود. به این منظور 36 دانش آموز دبیرستانی داوطلب به طور تصادفی در سه گروه آزمایشی یادگیری آشکار، قیاسی و اکتشافی قرار گرفتند. پس از اجرای 300 کوشش در مرحلة اکتساب، آزمون یادداری فوری و انتقال تحت فشار روانشناختی اجرا شد. قبل از مرحلة اکتساب پرسشنامة بازپردازش خودآگاه، پس از پایان مرحلة آزمون پروتکل راهبردی اخباری و پرسشنامة اضطراب حالتی رقابتی در دو مرحله توسط هر یک از شرکت کنندگان تکمیل شد. نتایج تفاوت معنی داری را بین گروه ها در آزمون یادداری فوری نشان نداد. در آزمون انتقال عملکرد قیاسی بالاتر از دو گروه آشکار و اکتشافی بود. به علاوه بر خلاف گروه قیاسی، این دو گروه در مقایسه با آزمون یادداری فوری افت عملکرد را در آزمون انتقال تجربه کردند و بین نمرة پرسشنامة بازپردازش خودآگاه آنها با شمار قواعد کلامی و عملکردشان تحت فشار همبستگی معنی دار (و به ترتیب مثبت و منفی) وجود داشت. به نظر می رسد که پردازش قالب در یادگیری اکتشافی، پردازش آشکار است و نیز در دامنه ای از زمان یادگیری پنهان و آشکار به لحاظ کمی مشابه ولی به لحاظ کیفی یادگیری متفاوتی را ایجاد می کنند. بنابراین به کار بردن یادگیری قیاسی اجراکنندگان را از مزایای مقاوت در برابر افت عملکرد تحت فشار روانشناختی بهره مند می سازد.