رشد و یادگیری حرکتی - ورزشی

هدف اصلی این پژوهش، مطالعه تأثیر واسطه ای خودکارامدی ورزشی بر رابطه بین ابعاد کمال گرایی و اضطراب رقابتی در نمونه ای از ورزشکاران ایرانی بود. 233 ورزشکار (145 پسر و 88 دختر) در رشته های مختلف ورزشی به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از ورزشکاران خواسته شد مقیاس کمال گرایی رقابتی (CPS) ، پرسشنامه چندبعدی اضطراب رقابتی (MCAQ) و مقیاس خودکارامدی ورزشی (SSES) را تکمیل کنند. نتایج نشان داد که تلاش برای کامل بودن (کمال گرایی مثبت) با اضطراب شناختی و بدنی ورزشکاران همبستگی منفی و با اعتماد به خود آنها همبستگی مثبت دارد. واکنش منفی به ناکامل بودن (کمال گرایی منفی)، برعکس با اضطراب شناختی و بدنی ورزشکاران همبستگی مثبت و با اعتماد به خود آنها همبستگی منفی داشت. تحلیل این نتایج نشان داد که خودکارامدی ورزشی بر رابطه بین ابعاد مثبت و منفی کمال گرایی با اضطراب رقابتی تأثیر واسطه ای دارد.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه رشد مهارت های حرکتی درشت در دو بخش جابه جایی و کنترل شیء کودکان پیش دبستانی در محیط غنی و محروم بود شرکت کنندگان در این تحقیق 39 کودک، با میانگین سنی 5 سال بودند. 19 کودک در محیط محروم (شیرخوارگاه آمنه) و بدون تجربیات حرکتی گسترده و 20 کودک از یکی از مراکز پیش دبستانی با تجارب حرکتی گسترده، انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون رشد حرکتی درشت اولریخ (2000) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد که بین نمره درصدی جابه جایی (001 /0 = P) ، نمره درصدی کنترل شیء (004 /0=P) و نمره های بهره رشد حرکتی (001 /0 = P) در دو گروه غنی و محروم تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین کودکان دارای تجارب و آموزش های حرکتی متنوع در مقایسه با کودکان محروم از چنین آموزش هایی، عملکرد کیفی بهتر و بیشتری در حرکات درشت داشتند

هدف از تحقیق حاضر، مقایسة سطح و الگوی نیازهای توجه سرویس پرشی والیبال با استفاده از روش زمان واکنش کاوش بود. چهارده بازیکن والیبال نخبه و جوان، 60 سرویس را با دست برتر خود اجرا کردند. اجرای سرویس به عنوان تکلیف اصلی و زمان واکنش کاوش کلامی که در چهار موقعیت ارائه می شد، به عنوان تکلیف ثانویه اندازه گیری شد. نتایج بیانگر الگوی غیرخطی در نیازهای توجه اجرای سرویس بود، به این صورت که زمان های واکنش به ترتیب، پیش از پرتاب (موقعیت کاوش اول) و فرود (موقعیت کاوش چهارم) بیشترین، و در گام برداشتن به جلو (موقعیت کاوش دوم) و پیش از ضربه (موقعیت کاوش سوم) به-ترتیب کمتر از دو موقعیت دیگر بود. بنابر نتایج، سطح توجه در سرویس های ناموفق کمتر از موفق بود. درحالی که الگوی نیازهای توجه این دو مشابه بود. استدلال ما این بود که احتمالاً یکی از دلایل از دست رفتن سرویس نقصان توجه است.

زمان واکنش، یکی از مهارت های روانی – حرکتی تعیین کننده در نتایج ورزشکاران و همچنین زندگی روزمره است. عوامل اثرگذار بر زمان واکنش به دو دستة ارثی (ژنتیکی) و محیطی تقسیم می شوند که از بین آنها، عوامل روانشناختی و توانایی های ذهنی به دلیل ماهیت شناختی زمان واکنش اهمیت بیشتری دارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطة زمان واکنش با بهرة هوشی و اضطراب ورزشکاران سطوح مختلف بود. این ارتباط از طریق روش همبستگی در 85 آزمودنی که در سه گروه ورزشکار نخبه، غیرنخبه و غیرورزشکار بودند، بررسی شد. برای سنجش اضطراب، از پرسشنامة اسپیلبرگر، برای سنجش هوش از ماتریس های پیش روندة ریون و برای سنجش زمان واکنش از دستگاه زمان واکنش استفاده شد. از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه و همبستگی پیرسون برای تحلیل آماری استفاده شد. نتایج نشان داد بین هوش و زمان واکنش انتخابی و نیز بین اضطراب حالتی و زمان واکنش انتخابی همبستگی معنادار منفی وجود دارد. ارتباط بین زمان واکنش ساده و اضطراب صفتی نیز معنادار بود. نتایج این تحقیق از فرضیة یو وارونه حمایت میکند، ضمن اینکه تأییدکنندة مداخلة بیشتر هوش با پیچیده شدن تکلیف بود.

پژوهش حاضر با هدف مقایسة پنج عامل بزرگ شخصیتی بین مردان و زنان ورزشکار و غیرورزشکار اجرا شد. 200 دانشجوی ورزشکار و غیرورزشکار (100 پسر و 100 دختر) پرسشنامة NEO-FFI (فرم کوتاه تجدیدنظر شدة پرسشنامة پنج عامل بزرگ شخصی) را کامل کردند. به منظور تعیین تفاوت های کلی بین گره های تحقیق از آزمون تحلیل واریانس دوراهه و برای مقایسه و تعیین دقیق میانگین تفاوت های موجود بین هریک از گروه ها با دیگر گروه های تحقیق، از آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. یافته ها نشان داد در عوامل شخصیتی روان رنجور خوبی، برونگرایی، سازگاری و وظیفه شناسی، بین گروه های تحقیق، تفاوت معناداری وجود دارد اما بین هیچیک از گروه های تحقیق، در عامل شخصیتی انعطاف پذیری، تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین بین جنسیت و ورزشکار بودن در عامل های روان رنجور خوبی و انعطاف پذیری کنش متقابل تفاوت معناداری وجود نداشت و در سه عامل برونگرایی، سازگاری و وظیفه شناسی کنش متقابل اختلاف معناداری مشاهده شد.

روش های آموزش شناختی موجب تسهیل یادگیری مهارت های حرکتی می شوند و در این بین ترکیب تمرین بدنی – مشاهده ای – تصویرسازی در پژوهش های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تسهیلی ترکیب های مختلف تمرین بدنی – مشاهده ای – تصویرسازی بر یادداری فوری و تأخیری سرویس بلند بدمینتون بود. جامعة آماری پژوهش حاضر دانشجویان پسر دانشگاه رازی بودند که از میان آنها یک نمونة 84 نفری با میانگین سنی (4 /1 ± 42 /20) سال و میانگین نمرة توانایی تصویرسازی (19 /6 ±69 /48) به صورت داوطلبانه در تحقیق شرکت کردند. اندازه گیری ها در پیش آزمون، یادداری فوری و تأخیری با استفاده از آزمون سرویس بلند بدمینتون اسکات و فاکس انجام گرفت. شرکت کنندگان در این پژوهش براساس نمرة پیش آزمون در 7 گروه 12 نفری (تمرین بدنی، تصویرسازی، مشاهده ای، بدنی – مشاهده ای، بدنی – تصویرسازی، مشاهده ای – تصویرسازی و بدنی – مشاهده ای – تصویرسازی) قرار گرفتند. سپس آزمودنی ها براساس دستورالعمل ویژة هر گروه، سه جلسة 90 دقیقه ای کوششی تمرین سرویس بلند بدمینتون را انجام دادند. در پایان آخرین جلسة تمرینی، یک آزمون یادداری فوری و پس از گذشت 48 ساعت یک آزمون یادداری تأخیری گرفته شد. آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد گروه ترکیبی تمرین بدنی – مشاهده ای – تصویرسازی و گروه تمرین بدنی در یادداری فوری و تأخیری در عملکرد سرویس بلند بدمینتون به طور معناداری بهتر از دیگر گروه ها بودند (05 /0P<). همچنین گروه ترکیبی بدنی - تصویرسازی نسبت به گروه بدنی – مشاهده ای نتایج بهتری در عملکرد سرویس بلند بدمینتون کسب کرد، ولی این نتایج از نظر آماری معنادار نبود (05 /0 P<). نتایج نشان داد همة گروه ها در یادداری فوری و تأخیری نسبت به پیش آزمون پیشرفت معناداری کردند. این یافته ها اثربخشی ترکیب روش های آموزش شناختی به همراه تمرین بدنی را خاطرنشان میکند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان تأثیر هدف گزینی بر یادگیری مهارت سرویس والیبال در دانشجویان دختر مبتدی است. نمونة آماری پژوهش 20 دانشجوی دختر غیر رشتة تربیت بدنی بودند که براساس نمره های پیش آزمون در دو گروه ده نفره همسان سازی شدند. آزمودنی ها به صورت در دسترس و از بین افرادی که هیچ سابقه ای در رشتة والیبال نداشتند، انتخاب شدند. گروه اول در هدف گزینی کامل و گروه دوم در محیط بدون هدف گزینی، به تمرین سرویس والیبال پرداختند. هر دو گروه در محیط های تعریف شده تکلیف را به مدت 11 جلسه و هر جلسه 20 کوشش انجام دادند. پیش آزمون قبل از شروع دوره، آزمون های اکتساب در تمام جلسات تمرین، یادداری بی درنگ 24 ساعت پس از آخرین جلسة تمرین و آزمون یادداری درنگیده 10 روز پس از آزمون یادداری بی درنگ اجرا شد. برای آزمون مهارت ملاک، از آزمون سرویس والیبال ایفر (1976) و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس اندازه های تکراری و آزمون تی مستقل استفاده شد. نتایج تفاوت معنی داری را بین دو گروه مورد بررسی به لحاظ اکتساب تکلیف ملاک نشان نداد، ولی در آزمون های یادداری بی رنگ و درنگیده تفاوت معنی اری بین دو گروه مشاهده شد. در نهایت نتایج نشان داد که شرایط هدف زینی نسبت به شرایط عدم هدف زینی برای اکتساب و یادگیری تکلیف بسیار سودمندتر است

هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر دستورالعمل کانون توجه بیرونی حین تمرین راه رفتن بر برخی شاخص های کینماتیکی گام برداری شامل طول گام (فاصلة بین دو نقطة تماس پاشنة یک پا با زمین)، سرعت و درصد تغییرپذیری سرعت گام برداری، آهنگ گام و درصد زمان اتکای دوگانه در زنان سالمند بود. به این منظور 6 زن سالمند واجد شرایط (میانگین سنی 4 ± 8 /69 سال) انتخاب و به طور تصادفی ساده به دو گروه 8 نفرة تجربی و کنترل تقسیم شدند. طرح تحقیق، به شکل پیش آزمون و پس-آزمون با گروه کنترل بود. گروه تجربی در حین اجرای تکلیف راه رفتن در یک مسیر مشخص، تکلیف ثانویة ذهنی آسانی را شامل مرور ذهنی رشته ای از اعداد تصادفی انجام می دادند و در پایان مسیر، اعداد را به صورت کلامی فراخوانی می کردند. گروه کنترل، تمرینات مشابه را بدون انجام تکلیف ثانویه انجام دادند. تمرینات به مدت 12 هفته و 3 جلسه در هفته انجام گرفت. برای مقایسة اختلاف میانگین نمره های دو گروه تجربی و کنترل از روش آماری تی مستقل و برای مقایسه های درون گروهی از تی همبسته استفاده شد. تحلیل های درون گروهی نشان داد بین میانگین نمره های پیش آزمون و پس آزمون گروه کنترل در طول گام، سرعت، درصد تغییرپذیری سرعت، آهنگ گام و درصد زمان اتکای دوگانه، تفاوت معنی داری وجود ندارد (05 /0 P>). اما در مورد گروه تجربی این تفاوت در متغیرهای طول گام، سرعت و تغییرپذیری سرعت گام برداری معنی دار بود (05 /0 P<). تحلیل های بین گروهی نیز نشان داد بین میانگین نمره های پس آزمون دو گروه در متغیرهای طول گام، سرعت، تغییرپذیری سرعت گام برداری تفاوت معنی داری وجود دارد (05 /0 P<)، اما این تفاوت در متغیرهای آهنگ و درصد زمان اتکای دوگانه بین گروه ها دیده نشد (05 /0 P>). نتیجه اینکه ارائة دستورالعمل توجه بیرونی حین تمرین راه رفتن بر برخی شاخص های کینماتیکی گام برداری سالمندان زن اثرگذار بود. احتمالاً این برنامة مداخله ای از طریق تأثیر بر فرایندهای توجهی درگیر در گام برداری اثر سودمندی بر الگوی گام برداری این آزمودنی ها داشته است.