رشد و یادگیری حرکتی - ورزشی

هدف از مطالعه حاضر، تعیین تأثیر دو شیوه تمرین هوازى بر تعادل ایستا و پویاى زنان سالمند است. برای دستیابی به این هدف 36 زن سالمند 75-60 سال به صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند: 1. گروه تمرین پیاده روی یا دویدن (12 نفر)، 2. گروه تمرین در آب (12 نفر)، 3. گروه کنترل (12 نفر). سپس دو گروه 1و2 به مدت 8 هفته و هفته ای سه جلسه در برنامه تمرینی پیاده روی (دویدن نرم) و تمرین در آب شرکت کردند. گروه کنترل در طول اجرای طرح، به فعالیت های روزمره خود می پرداختند و در فعالیت ورزشی خاصی شرکت نمی کردند. برای اندازه گیری تعادل ایستا و پویا از آزمون های شارپند رومبرگ و چوب موازنه استفاده شد. برای بررسی فرضیه های پژوهش و همچنین تعیین تفاوت بین گروه ها، از آزمون تحلیل کوواریانس (SPSS21) بهره گرفته شد. نتایج آزمون های آماری تفاوت معناداری را در نمرات پس آزمون مابین گروه های آزمایش و کنترل نشان داد (05/0P˂). همچنین نتایج نشان داد که گروه اول (پیاده روی و دویدن) در تعادل ایستا و پویا امتیازهای بیشتری نسبت به گروه دوم (تمرین در آب) کسب کرده است. از نتایج به دست آمده چنین برداشت می شود که هردو برنامه تمرینی به ویژه تمرین پیاده روی و دویدن نرم به منظور کاهش مشکلات این گروه از افراد مناسب است و مراکز مربوطه می توانند از آن به عنوان برنامه تمرینی استفاده کنند.

به لحاظ نظری، نمایش مهارت، رفتار را از طریق فرایندهایی همچون تقلید و تکرار حرکت تغییر می دهد. برای اینکه یادگیری اتفاق بیفتد، به فرایندی به نام آموزش نیاز است و آموزش می تواند توسط مربی از طریق دستورالعمل های کلامی یا غیرکلامی برای یادگیرنده به وقوع بپیوندد. یکی از انواع آموزش غیرکلامی نمایش الگوست که در این روش فرد از طریق مشاهده یاد می گیرد. در این سبک آموزش، هدف استفاده از نمایش الگو به عنوان وسیله ای برای انتقال اطلاعات است. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر سه روش تمرین تقلیدی فوری، دوره ای و ترکیبی بر عملکرد فرم جونوکاتا بود. ازاین رو 45 دختر 12-9 ساله شهر تهران به صورت داوطلبانه در پژوهش حاضر شرکت داشتند و برحسب نوع مداخله موردنظر به سه گروه 15 نفره تقسیم شدند. گروه تمرین تقلیدی فوری، دوره ای و ترکیبی هر یک دارای برنامه تمرینی تقلیدی ویژه با تکرارهای معینی بودند که به منظور کمّی کردن داده ها از مقیاس ده ارزشی کاتا استفاده شد. با برآورده شدن فرض توزیع داده ها و همگنی واریانس ها، نتیجه تحلیل واریانس با اندازه های تکراری نشان داد هر سه روش تمرین مشاهده ای به بهبود عملکرد کمک کرده اند و در آزمون یادداری و انتقال نیز این پیشرفت پایدار ماند (05/0 P ≤). همچنین نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره، برتری گروه تمرین تقلیدی فوری نسبت به دوره ای (0005/0 P =) و ترکیبی (0005/0 P =) را نشان داد. همچنین گروه تقلیدی ترکیبی در مقایسه با گروه تقلیدی دوره ای امتیازات بهتری را کسب کردند (0005/0 P =) و این تفاوت در آزمون یادداری و انتقال نیز پایدار بود.

هدف مطالعه حاضر مقایسه چشم ساکن کودکان با تبحر حرکتی بالا و پایین بود. در این مطالعه علی مقایسه ای، 40 کودک 7 تا 14 ساه شهر اصفهان به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان در مطالعه حاضر تکلیف پرتاب کردن و دریافت کردن را 10 مرتبه انجام دادند. هنگام اجرای تکلیف موردنظر، داده های چشم ساکن به وسیله دستگاه ردیابی چشم مدل ارگونیر (Ergoneers) ثبت و توسط نرم افزار Dikablis 3.1، تحلیل شد. پس از بررسی نرمال بودن داده ها، داده ها به روش آماری تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنا داری 05/0تحلیل شد. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که کودکان با تبحر حرکتی بالا در شروع چشم ساکن (0001/0 P=)، پایان چشم ساکن (023/0 P=)، دوره چشم ساکن (0001/0 P=) و عملکرد گرفتن (0001/0 P=) در مقایسه با کودکان با تبحر حرکتی پایین بهتر عمل کردند. همچنین نتایج نشان داد که در هر دو گروه کودکان با تبحر حرکتی بالا و پایین، بین عملکرد گرفتن با شروع چشم ساکن ارتباط منفی معنادار و با پایان چشم ساکن و دوره چشم ساکن ارتباط مثبت معنا داری وجود دارد. به طور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد که متغیر چشم ساکن از متغیرهای مؤثر و مرتبط با عملکرد حرکتی و همچنین متناسب با سطح خبرگی است.

هدف پژوهش حاضر تعیین آثار تمرین کم خطا بر یادگیری یک مهارت هدف گیری در نوجوانان کم توان ذهنی بود. 40 نوجوان کم توان ذهنی با توجه به ضریب هوش و ظرفیت حافظه کاری در چهار گروه تمرینی جایگزین شدند. تکلیف پاس توپ مینی بسکتبال به هدفی با دایره های هم مرکز بود. شیوه تمرین گروه ها متفاوت از همدیگر بود. آزمودنی ها 200 کوشش تمرینی را در مرحله اکتساب در پنج بلوک تمرینی اجرا کردند. آزمون های تکلیف منفرد و تکلیف دوگانه به صورت فوری، تأخیری 24 ساعته و تأخیری یک هفته ای اجرا شدند. تکلیف ثانویه شامل شمارش اعداد زوج روبه جلو بود. نتایج نشان داد گروه های که کمترین خطا و کمترین درگیری حافظه کاری در طول تمرین داشتند، هم در مرحله اکتساب و هم در آزمون تکلیف منفرد و هم در آزمون تکلیف دوگانه نسبت به گروه های دیگر بهتر عمل کردند. این تحقیق با برآوردهای نظریه حلقه بسته آدامز، نظریه بازگماری و با برآوردهای ساختار نقطه چالش در خصوص وجود خطا در مرحله اکتساب همخوانی دارد؛ اما این یافته ها با برآوردهای نظریه طرحواره مغایرت دارد. همچنین این یافته ها، شواهدی را برای تأیید ادعای ساختار نقطه چالش و نظریه بازگماری در خصوص افراد خاص (کم توان ذهنی) ارائه می دهد.

شرایط روانی بر کانون توجه اثر داشته و نقش تعدیل کننده ای در تأثیرات آن بر اجرا و یادگیری حرکتی دارد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تمرین تحت فشار روانی و کانونی کردن توجه با دستورالعمل آموزشی بر یادگیری ضربه بیلیارد انجام گرفت. شرکت کننده ها 48 دانشجوی دختر داوطلب (23-19 سال) بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند و در چهار گروه آزمایشی (توجه درونی و فشار کم و زیاد، توجه بیرونی و فشار کم و زیاد) جایگزین شده و بعد از پیش آزمون به مدت 8 جلسه به تمرین پرداختند. آزمون اکتساب در آخرین جلسه تمرین و آزمون های یادداری با تأخیر 2 و 10 روز بعد از آخرین جلسه تمرین انجام گرفت. دقت ضربات براساس فاصله برخورد توپ از گودال امتیازگذاری شد. نتایج آزمون یو من – ویتنی برتری توجه درونی در آزمون اکتساب و یادداری با تأخیر 10 روز و برتری تمرین تحت فشار کم در آزمون یادداری با تأخیر 10 روز (05/0P<) و نتایج آزمون کروسکال - والیس و مقایسه های زوجی برتری اکتساب توجه درونی در فشار زیاد نسبت به توجه بیرونی در فشار زیاد و برتری یادداری تأخیری توجه درونی در فشار کم نسبت به توجه بیرونی در فشار زیاد را نشان داد (05/0P<). به نظر می رسد با توجه به نوع مهارت از نظر عدم تغییر شرایط محیطی و نیاز به دقت و توجه زیاد به خصوص در مراحل اولیه یادگیری، تمرین افراد مبتدی در شرایط فشار روانی کم و جهت دهی درونی توجه به یادداری تأخیری بیشتری منتج می شود.

هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش تمرین کم خطا، پرخطا و تصادفی بر اکتساب و یادگیری زمان بندی نسبی یک تکلیف حرکتی بود. بدین منظور 51 دانشجوی پسر (4 ± 22) دانشگاه بوعلی سینا همدان انتخاب شدند و به صورت تصادفی در چهار گروه (کنترل، کم خطا، پرخطا و تصادفی) قرار گرفتند. این پژوهش در پنج مرحله شامل پیش آزمون، اکتساب، یادداری/انتقال 10 دقیقه و یادداری/انتقال 24 ساعته انجام گرفت. در مرحله اکتساب، تکلیف زمان بندی با سه درجه دشواری متفاوت (ساده، متوسط و دشوار) در سه جلسه 45 کوششی با دریافت بازخورد توسط گروه های آزمایشی، تمرین شد. به منظور تحلیل داده ها از تحلیل واریانس مرکب (دوعاملی) با اندازه های تکراری بر روی هر کدام از متغیرها در مراحل اکتساب و یادداری استفاده شد. همچنین از آزمون تحلیل واریانس یکراهه (آنوا) در سایر مراحل استفاده شد. نتایج در عامل زمان بندی نسبی نشان داد که در پیش آزمون تفاوت معناداری بین گروه ها وجود ندارد (5 0/0<P)، و در آزمون های یادداری و انتقال، گروه کم خطا عملکرد بهتری نسبت به سه گروه پرخطا، تصادفی و کنترل داشت (5 0/0≥P). در آزمون انتقال تکلیف ثانویه (24 ساعته) گروه کم خطا عملکرد بهتری نسبت به گروه تصادفی و پرخطا داشت (5 0/0≥P). این نتایج نشان می دهد که تمرین در شرایط کم خطا به یادگیری بهتر تکلیف و تعمیم آن به شرایط جدید منجر می شود که مطابق با نظریه های یادگیری ضمنی و بازپردازش آگاهانه است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر دست برتری و دشواری تکلیف بر پهنای مؤثر هدف و دقت زمانی تکلیف مبادله سرعت- دقت فیتز بود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی بود. ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامه دست برتری ادینبورگ، قلم نوری، دستگاه سنجش مبادله سرعت- دقت، لپ تاپ، کرنومتر و مترونوم بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان 14 و 15 ساله و نمونه را 20 نفر تشکیل دادند (20=n) که به روش نمونه گیری در دسترس در پژوهش شرکت کردند. آزمودنی ها به دو گروه 10 نفره راست دست و چپ دست تقسیم شدند. هر آزمودنی چهار کوشش 30 ثانیه ای تکلیف ضربه زنی دوطرفه به اهداف موردنظر را هماهنگ با صدای مترونوم انجام می داد. کوشش ها شامل دو تکلیف آسان و دشوار بود که آزمودنی هر تکلیف را با دست برتر و غیربرتر، هماهنگ با صدای مترونوم که با ضرباهنگ 300 هزارم ثانیه تنظیم شده بود، انجام داد. برای تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری های تکراری در سطح معنا داری 05/0 استفاده شد. نتایج نشان داد که دست برتری و دشواری تکلیف بر پهنای مؤثر هدف تأثیر معناداری ندارد (973/0p= و 611/0p=). همچنین دست برتری بر میانگین وقفه زمانی نیز تأثیر نداشت (135/0p= و 785/0p=)، ولی در اندام غیربرتر میانگین وقفه زمانی برای تکلیف دشوار بیش از تکلیف آسان بود (001/0p=). به نظر می رسد شرکت کنندگان در تکالیف دشوار با کاهش سرعت حرکت سعی می کنند میزان خطای فضایی را ثابت نگه دارند و سرعت را فدای دقت فضایی می کنند. همچنین خطای زمانی (میانگین وقفه) بیشتر تحت تأثیر دشواری تکلیف است تا دست برتری.

یکی از موضوعات مورد علاقه پژوهشگران رفتار حرکتی، بررسی تأثیرات متفاوت راهبردهای توجهی بر رفتار حرکتی و فعالیت مغزی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش دستورالعمل های توجهی بر تغییرات موج آلفا و تتا و دقت پرتاب دارت است. بدین منظور 20 دانشجوی پسر مبتدی در دارت (22-19 ساله) به طور داوطلبانه انتخاب شدند. پژوهش از نوع کاربردی است. ابتدا شرکت کنندگان 10 کوشش پرتاب دارت را در حالت پایه (بدون دستورالعمل توجهی) انجام دادند. سپس به صورت کانتربالانس در مجموع 20 کوشش تمرینی پرتاب دارت را در دو شرایط راهبردهای توجهی بیرونی و درونی اجرا کردند. در تمامی کوشش ها با استفاده از دستگاه بیوفیدبک موج آلفا و تتای مغزی آزمودنی ها ثبت شد و برای اندازه گیری دقت از فرمول خطای شعاعی استفاده شد. داده ها به وسیله آزمون تحلیل واریانس درون گروهی با اندازه گیری تکراری و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری 05/0 انجام گرفت. نتایج نشان داد که راهبرد توجه بیرونی در مقایسه با راهبرد توجه درونی سبب افزایش دقت پرتاب دارت (0001/0P=، افزایش طول موج آلفا (01/0P=) و کاهش موج تتا (01/0P=) می شود. این یافته ها، ضرورت استفاده از دستورالعمل های توجهی به خصوص توجه بیرونی را در تکلیف مهارت هدف گیری در سطح مبتدی نشان داد؛ بنابراین پیشنهاد می شود که مربیان از راهبرد توجه بیرونی برای بهبود دقت و اطلاعات مغزی در افراد مبتدی استفاده کنند