۱. فرزندپروری پس از طلاق: یک پژوهش کیفی نویسنده: رضا خجسته مهر مسعود فلاحی خشکناب سارا حجاري منصور سودانی منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۸) کلید واژه ها: فرزندپروری طلاق پژوهش کیفی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۵۷۲ چکیده تعداد دانلود : ۴۵۳ زمینه و هدف: فرزندپروری یکی از تکالیف حساس پیش روی والدین و از عوامل مؤثر در سلامت روانی فرزندان به شمار می رود. یکی از موارد تأثیرگذار بر فرایند فرزندپروری، طلاق است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تجارب والدین از فرزندپروری پس از طلاق بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. جامعه هدف شامل زنان و مردانی بود که تجربه فرزندپروری پس از طلاق را داشتند. مشارکت کنندگان پژوهش، 13 نفر (زن و مرد) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع، از میان مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره دعوت به مشارکت شدند و به وسیله مصاحبه عمیق و اکتشافی مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با روش هفت مرحله ای Colaizzi تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: تحلیل تجارب مشارکت کنندگان منجر به شناسایی 10 مضمون اصلی شامل «رابطه والدین، نیازهای فردی والد، شبکه حمایتی والد پس از طلاق، نگرش، هیجانات و چالش های والد، پاسخگویی و نظارت والد، پختگی والد- فرزند و آسیب روانی والد- فرزند در فرایند فرزندپروری» گردید. نتيجه گيري: والدین، فرزندپروری پس از طلاق را تکلیف چالش برانگیزی توصیف می کنند. چگونگی ارتباط والدین، نیازهای فردی و منابع حمایتی آن ها پس از طلاق، می تواند نگرش و هیجانات والدین نسبت به فرزندپروری را تحت تأثیر قرار دهد. آسیب روانی، رشد و پختگی، از تجارب والدین در جریان فرزندپروری پس از طلاق می باشد.
۲. نقش انسجام خانواده و تعامل والد-فرزند در تبیین حرمت خود دانش آموزان نویسنده: عباسعلی حسین خانزاده فرشته میرزایی کوتنایی منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره سیزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ کلید واژه ها: تعامل والد - فرزند انسجام خانواده حرمت خود دانش آموزان حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۶۷۴ چکیده تعداد دانلود : ۴۶۶ پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش انسجام خانواده و تعامل والد-فرزند در تبیین حرمت خود دانش آموزان صورت گرفته است. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه پنجم مشغول به تحصیل در دبستان های دولتی شهر ساری در سال تحصیلی 94-93 بود که تعداد 254 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه انسجام خانواده سامانی، رابطه ولی- فرزندی فاین و پرسشنامه حرمت خود پوپ استفاده شد. نتایج تحلیل همبستگی حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین انسجام خانواده (001/0 < p، 44/0 = r) و تعامل والد-فرزند (001/0 < p، 71/0 = r) و ابعاد آن با حرمت خود دانش آموزان بود. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که انسجام خانواده و تعامل والد- فرزند می توانند 52 درصد حرمت خود دانش آموزان را پیش بینی کنند. بنابراین، لازم است والدین از تأثیرات چشمگیر انسجام خانواده و تعامل مطلوب و سازنده خود بر سلامت روانی و شخصیتی فرزندان آگاهی یابند تا از بروز بسیاری از پیامدهای منفی کاهش حرمت خود آنها پیشگیری به عمل آورند.
۳. پیش بینی بی رمقی زناشویی زوجین خواهان جدایی با آگاهی از شناسه های جمعیت شناختی، ذهن تمام عیار و تاب آوری هیجانی نویسنده: رسول حشمتی علی قره داغی عیسی جعفری مریم قلی زادگان منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) کلید واژه ها: تاب آوری جمعیت شناختی جدایی بی رمقی ذهن تمام عیار حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۸۳۶ چکیده تعداد دانلود : ۶۰۱ بی رمقی پیامد درگیری طولانی مدت در موقعیت هایی است که مستلزم نیروی بدنی، روانی و اجتماعی بیش ازاندازه است. پژوهش با هدف بررسی نقش پیش بین شناسه های جمعیت شناختی، ذهن تمام عیار و تاب آوری هیجانی در بی رمقی زناشویی زوجین خواهان جدایی انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی است. تعداد 140 نفر (70 نفر زن و 70 نفر مرد) از زوجین خواهان جدایی مراجعه کننده به دادگستری شهرستان خوی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سنجه تاب آوری هیجانی کانر و دیویدسون (2003) پرسشنامه پنج وجهی ذهن تمام عیار بائر، اسمیت و آلن (2006) و سیاهه بی رمقی زناشویی پاینز (1996) استفاده شد. تحلیل داده ها با روش تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی انجام شد. یافته ها نشان داد با مهار اثرات متغیرهای جمعیت شناختی، متغیرهای ذهن تمام عیار (01/0 p=و 10/0-=β) و تاب آوری هیجانی (04/0 p= و 14/0-=β) قادر به پیش بینی بی رمقی زناشویی زوجین خواهان جدایی بود. بر پایه این یافته ها می توان نتیجه گرفت که گریز پیاپی از تجربه رخدادهای تنش زای رابطه و توان اندک این زوجین در بازسازی رابطه، زمینه بی رمقی آن ها را فراهم می آورد.
۴. رابطه ذهن خوانی و رضایت زناشویی با نقش واسطه سلامت عمومی نویسنده: مريم پورميرزايي مسعود باقري مسعود فضيلت پور منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۴۹) کلید واژه ها: نظریه ذهن روابط زناشویی سلامت روانی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۵۷۳ چکیده تعداد دانلود : ۴۳۱ زمینه و هدف: شناخت حاکم بر ذهن زن و شوهر (ذهن خوانی) و وجود اختلالات روانی، از جمله عوامل مشکل ساز بین زوجین می باشد. با توجه به این که تاکنون رابطه بین این متغیرها در سطحی فراتر از روابط ساده مورد بررسی قرار نگرفته است، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر ذهن خوانی بر رضایت زناشویی با نقش واسطه سلامت عمومی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه مورد بررسی را تمامی زوجینی که در سال 95-1394 به مراکز مشاوره کرمان مراجعه کرده بودند، تشکیل داد. 82 زوج (164 نفر) از سه مرکز مشاوره با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به مقیاس رضایت زناشویی (ENRICH Couple Scale یا ECS)، آزمون ذهن خوانی (Reading the Mind in the Eyes Test یا RMET) و پرسش نامه سلامت عمومی (28-General Health Questionnaire یا 28-GHQ)پاسخ دادند. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تأثیر مستقیم ذهن خوانی بر علایم جسمانی (37/0- = β، 01/0 ≥ P)، اختلال در کارکرد اجتماعی (29/0- = β، 05/0 ≥ P)، افسردگی (34/0- = β، 01/0 ≥ P) و حل تعارض (22/0- = β، 05/0 ≥ P) معنی دار بود؛ در حالی که بر تحریف آرمانی (11/0 = β، 01/0 ≥ P) و رضایت زناشویی (10/0 = β، 05/0 ≥ P) اثر غیر مستقیم و معنی داری داشت که این اثر از طریق نقش واسطه افسردگی اعمال شد. در نهایت، متغیرهای پژوهش 20 درصد از واریانس کل رضایت زناشویی را تبیین نمودند. نتيجه گيري: رابطه بین ذهن خوانی و رضایت زناشویی، خطی و ساده نبود و متغیرهایی همچون افسردگی در این رابطه نقش واسطه جزیی داشتند؛ به گونه ای که تأثیر ذهن خوانی از طریق سلامت روان، موجب افزایش هرچه بیشتر رضایت زناشویی می شود.
۵. بررسی اثر پذیری میزان سازگاری زناشویی از باورهای غیر منطقی نویسنده: زینب مسرت مشهدی بهروز دولتشاهی منبع: رویش روان شناسی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) کلید واژه ها: باورهای غیرمنطقی میزان سازگاری سازگاری زناشویی زوجین حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۴۷۵ چکیده تعداد دانلود : ۱۱۷۲ هدف پژوهش حاضر تعیین اثر پذیری میزان سازگاری زناشویی از باورهای غیر منطقی است . جامعه ی مورد مطالعه کلیه زوجین شهر تهران بود که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد نمونه، 388 نفر و 194 زوج (194زن 194 مرد) که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند ، انتخاب شدند. و همه زوج های انتخاب شده پرسشنامه هنجاریابی شده باورهای غیرمنطقی جونز و سازگاری زناشویی اسپانیر را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون خطی و همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها : نتایج نشان داد که بین مقیاس های باورهای غیر منطقی با سازگاری ارتباط خطی و معنادار وجود دارد. به طور کلی نتایج نشان می دهد که سازگاری زناشویی ، توسط باورهای غیر منطقی تبیین می شود. نتیجه گیری: هرچه نمره باورهای غیر منطقی افزایش یابد، سطح سازگاری زناشویی کاهش می یابد
۶. رابطه علی الگوهای ارتباطی خانواده با آمادگی برای اعتیاد با میانجی گری ویژگی شخصیتی روان رنجورخویی و باز بودن نسبت به تجربه در دانش آموزان نویسنده: لادن احمدی زهرا دشت بزرگی منبع: اعتیادپژوهی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۳ کلید واژه ها: الگوهای ارتباطی خانواده آمادگی برای اعتیاد ویژگی شخصیتی روان رنجورخویی ویژگی شخصیتی باز بودن نسبت به تجربه حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات مربوط به مصرف مواد حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۲۷۷ چکیده تعداد دانلود : ۱۹۷ هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه علی بین الگوهای ارتباطی خانواده با آمادگی برای اعتیاد، با میانجی گری روان رنجورخویی و باز بودن نسبت به تجربه در دانش آموزان بود. روش: در این مطالعه توصیفی- همبستگی، جامعه آماری را دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه دبیرستان های دولتی اهواز تشکیل می دادند که به روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای ۴۰۰ دانش آموز از بین نواحی دو و سه شهر اهواز به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار استفاده شده در این تحقیق مقیاس تجدید نظر شده الگوهای ارتباطی خانواده (۱۹۹۴)، پرسش نامه شخصیتی نئو- فرم کوتاه (۱۳۸۱) و مقیاس ایرانی آمادگی برای اعتیاد زرگر (۱۳۸۵) بودند. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گرفت. جهت آزمون روابط غیر مستقیم از آزمون بوت استراپ در دستور کامپیوتری ماکرو پریچر و هیز استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج این پژوهش، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود. به طورکلی نتایج نشان داد تمام مسیرهای مستقیم به جز مسیر همنوایی به باز بودن نسبت به تجربه معنادار شدند. مسیرهای غیر مستقیم نیز به جز همنوایی از طریق باز بودن نسبت به تجربه با اعتیاد معنا دار بودند. نتیجه گیری: مدل ارزیابی شده از برازندگی مطلوبی برخوردار است و گام مهمی در جهت شناخت عوامل مؤثر در آمادگی به اعتیاد است. بنابراین می تواند به عنوان الگویی مناسب برای تدوین و طراحی برنامه های پیشگیری از اعتیاد مفید فایده باشد.
۷. هم سنجی شناسه های تمایزیافتگی دیدگاه میان نسلی بوئن با شناسه های تمایزیافتگی ادراک شده در جامعه پدر و مادرهای ایرانی ساکن شهر تهران نویسنده: فرشته پاک نژاد خدابخش احمدی منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) کلید واژه ها: خانواده فرهنگ ایرانی تمایزیافتگی کمی کیفی بوئن حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۴۷۰ چکیده تعداد دانلود : ۲۰۲ تمایزیافتگی در شکل دهی و پایداری شالوده خانواده متغیری کارساز است. پژوهش حاضر با هدف هم سنجی شناسه های تمایزیافتگی در دیدگاه میان نسلی بوئن و خانواده های ایرانی انجام گرفت. پژوهش از نوع آمیخته است و با به کار بستن روش کیفی راهبرد اکتشافی زنجیره ای و روش کمی همبستگی اجرا گردید. نخست مفاهیم مربوط به تمایزیافتگی در دیدگاه بوئن بیرون کشیده شد. سپس از راه مصاحبه های اکتشافی با 14 نفر از والدین ساکن در شهر تهران با نمونه گیری هدفمند که در سال 1395 انجام گرفت، عناصر و مؤلفه های شناسه های تمایزیافتگی در فرهنگ ایرانی برون آوری و کدگذاری شدند. درستی شناسه های به دست آمده از روش دلفی با گروهی از متخصصین محرز شد. 12 شناسه اصلی و 78 شناسه فرعی برای تمایزیافتگی در خانواده های ایرانی شناسایی شد. 25 شناسه، افزون بر شناسه های مطرح در دیدگاه بوئن درزمینه فرهنگی جامعه والدین ایرانی به دست آمد. سپس شناسه های حاصل، تبدیل به سنجه شده و به طور موازی با سیاهه بازبینی شده اسکورون و اسمیت (2003) بر روی نمونه 100 نفری از والدین که با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند اجرا گردید. برآیند ها، نشانگر همبستگی هر دو ایزار (0/01 =r= 40/0, =P) بود. همچنین ماتریس همبستگی نشان داد ضرایب همبستگی درونی مؤلفه های سنجه تمایزیافتگی برآمده از پژوهش، از نرخ همبستگی بالاتری برخوردارند. هم سنجی شناسه های به دست آمده با شناسه های بیان شده در دیدگاه بوئن نشان می دهد، باوجودآنکه تمایزیافتگی یک ویژگی کم وبیش پایا است ولی می تواند در شناسه های فرعی متأثر از بافت فرهنگی و اجتماعی باشد. پس برای شناخت درست و بررسی سازه های روان شناختی توجه به ناهمسانی زمینه فرهنگی و اجتماعی بسیار مهم است.
۸. تدوین مدل تاب آوری خانواده به صورت کیفی بر اساس دیدگاه متخصصان خانواده نویسنده: هاجر کریمی نژاد مسعود صادقی سیمین غلامرضایی منبع: پژوهش های نوین روانشناختی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۷ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۸۰۳ چکیده تعداد دانلود : ۳۸۸
۹. کاربرد برنامه های نوین فرزندپروری در فرایند ارتباط در خانواده نویسنده: محسن شکوهی یکتا سعید اکبری زردخانه مریم محمودی ثریا علوی نژاد منبع: سلامت روانی کودک (تحول روانشناختی کودک) دوره چهارم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) کلید واژه ها: حل مسئله مشکلات رفتاری سبک های فرزندپروری تعارض های خانوادگی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۳۹۴ چکیده تعداد دانلود : ۳۱۸ زمینه و هدف :با پیچیده شدن شرایط زندگی در دنیای کنونی، مهارت حل مسئله به یکی از اساسی ترین مؤلفه های زندگی سالم تبدیل شده است. هدف از پژوهش حاضر ارزشیابی آموزش برنامه های نوین فرزندپروری بوده است که طی آن مهارت های حل مسئله به مادران آموزش داده می شود.
۱۰. واکاوی همسرآزاری روان شناختی مردان علیه زنان در زوجین ایرانی: یک مطالعه کیفی نویسنده: احمد نوری عذرا اعتمادی رضوان السادات جزایری مریم فاتحی زاده منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۴۷) کلید واژه ها: ایران پژوهش کیفی زوجین خشونت زناشویی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۴۲۳ چکیده تعداد دانلود : ۲۹۹ زمینه و هدف :پژوهش حاضر با هدف کشف همسرآزاری روان شناختی مردان علیه زنان در نمونه ای از زوجین ایرانی انجام شد. مواد و روش ها:این پژوهش به لحاظ هدف، بنیادی و از منظر روش، یک طرح کیفی از نوع داده بنیاد بود. جامعه آماری مطالعه را «زنان مورد آزار قرار گرفته از طرف همسر در شهر اصفهان، متخصصان مشاوره خانواده و منابع الکترونیکی، کتاب، پایان نامه و مجلات معتبر» تشکیل داد. نمونه گیری به صورت هدفمند آغاز شد و تا اشباع مقوله ها ادامه یافت. داده ها مشتمل بر 21 مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با زنان متأهل آزار دیده، 10 مصاحبه با متخصصان مشاوره خانواده و همچنین، تحلیل محتوای کتب، مقالات و مجلات در ارتباط با همسرآزاری روان شناختی بود. یافته ها:از جمله مصادیق همسرآزاری روان شناختی مردان علیه زنان می توان به «بی توجهی نسبت به همسر، عدم تعهد و مسؤولیت پذیری، رفتار تحکمی، روی آوردن به ارزش های ضد اخلاقی و برخی عادات و ویژگی های شخصیتی آزار دهنده» اشاره نمود. عوامل همسرآزاری نیز شامل عوامل زمینه ای همچون «زمینه اجتماعی، مذهبی، اقتصادی، محیطی، فرهنگی و خانوادگی» بود. عوامل مداخله گر به صورت «عوامل مربوط به مداخله دیگران، ویژگی های فرد آزار دیده و عوامل زمینه ساز» بروز پیدا کرد. عوامل علی شامل «شرایط بین فردی و تیپ های شخصیتی» بود. مهم ترین استراتژی زنان نسبت به همسرآزاری عبارت از «واکنش تهاجمی- تقابلی، سکوت، مسالمت آمیز، تدافعی، اصلاحی و جایگزینی» بود. پیامدهای همسرآزاری روان شناختی نیز به شکل «پیامد های فردی، بین فردی، خانوادگی و اجتماعی» نمایان شد. نتیجه گیری:بر اساس نتایج مطالعه حاضر، همسرآزاری روان شناختی مردان علیه زنان تحت تأثیر عوامل زمینه ای، مداخله گر، روان شناختی و شخصیتی قرار دارد. از این رو، به نظر می رسد مدل برگرفته از تحقیق حاضر بتواند مدل مناسبی جهت استفاده در مداخلات درمانی برای زنان آسیب دیده باشد.
۱۱. رابطه حمایت های اجتماعی ادراک شده از سوی خانواده و تاب آوری روان شناختی با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان نویسنده: حسن بلند مرجان انتظاری سجاد سعادت منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره دهم خرداد و تیر ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) کلید واژه ها: خانواده خودکارآمدی تحصیلی حمایت اجتماعی ادراک شده تاب آوری روانشناختی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۳۹۰ چکیده تعداد دانلود : ۲۴۸ زمینه و اهداف:توجه به دیدگاه فراگیران در زمینه باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان و شناخت عوامل پیش بین آن از جمله زمینه های ضروری برای انجام پژوهش می باشد. هدف پژوهش حاضر این بود که در تبیین باورهای خودکارآمدی تحصیلی حمایت های ادراک شده از سوی خانواده و تاب آوری روانشناختی کدامیک قدرت بیشتری دارند. .
۱۲. رابطه ترتیب تولد خانوادگی دانشجویان با سبک زندگی آن ها نویسنده: زهرا اطمینان سید موسی کافی منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره دوم تیر ۱۳۹۶ شماره ۹ کلید واژه ها: سبک زندگی دانشجویان ترتیب تولد حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۴۴۲ چکیده تعداد دانلود : ۲۱۱ در این پژوهش رابطه بین ترتیب تولد خانوادگی دانشجویان با سبک زندگی آنها بررسی شد. با این هدف 368 نفر از دانشجویان به شیوه خوشه ای از میان 7 دانشکده ی دانشگاه گیلان انتخاب شدند و این افراد همزمان به پرسشنامه موفقیت بین فردی آدلری-نسخه ی بزرگسالان پاسخ دادند. بعد از جمع اوری پرسشنامه و با استفاده از تحلیل های رگرسیونی چند متغیری این نتایج به دست آمد. بین پیکربندی خانواده با پنج سبک اصلی زندگی (نیاز به تأیید، کنار آمدن، مسئولیت پذیری، محتاط بودن و تعلق) رابطه معناداری بدست آمد و از میان پنج سبک فرعی زندگی، تنها دو سبک زندگی مستحق بودن و سختگیرانه با پیکربندی خانوادگی رابطه معناداری داشتند.
۱۳. چگونگی وضعیت شاخص های تمایزیافتگی در خانواده های تهرانی نویسنده: خدابخش احمدی فرشته پاک نژاد منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۰ کلید واژه ها: خانواده شاخص تمایزیافتگی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۳۲۶ چکیده تعداد دانلود : ۲۰۴ تمایزیافتگی اعضای خانواده، یک شاخص کلیدی عملکرد خانواده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت شاخص های تمایزیافتگی در خانواده های تهرانی انجام شد. روش پژوهش از نوع آمیخته بود که با به کار بستن روش کیفی راهبرد اکتشافی زنجیره ای و رویکرد پدیدارشناختی و روش کمی همبستگی اجرا گردید. در این تحقیق که در سال 1395 انجام شد، ابتدا از طریق مصاحبه های اکتشافی، عناصر و مؤلفه های شاخص های تمایزیافتگی در فرهنگ ایرانی استخراج و کدگزاری شدند. اعتبار شاخص های بدست آمده از طریق روش دلفی با گروهی از متخصصین بدست آمد. 12 شاخص اصلی و 78 شاخص فرعی برای تمایزیافتگی در خانواده های تهرانی شناسایی شد. سپس شاخص های بدست آمده تبدیل به مقیاس شده و به طور موازی با مقیاس تمایزیافتگی تجدیدنظر شده اسکورون و اسمیت (2003) بر روی نمونه 100 نفری از والدین شهر تهران اجرا شد. نتایج حاصل از مطالعه میدانی در سنجش وضعیت تمایزیافتگی، همبستگی مثبت به میزان 40/0 معنادار (001/0P<) بین این دو مقیاس را گزارش می کند. تمامی مؤلفه های مقیاس تمایزیافتگی برآمده از پژوهش، رابطه مثبت معنادار با یکدیگر داشته و همبستگی درونی دارند. در خانواده های تهرانی شاخص هویت بالاترین رتبه و واکنش های هیجانی پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داد. این رتبه بندی درقبال تمامی شاخص های فرعی نیز ارائه گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد در رابطه با خانواده های ایرانی برخی شاخص های تمایزیافتگی از ارجحیت خاصی برخوردار است در حالیکه برخی شاخص ها مورد توجه و تمرکز این فرهنگ و قومیت نمی باشد بنابراین، توجه به مبانی فرهنگی و اجتماعی در شناخت وضعیت تمایزیافتگی مهم است.
۱۴. اثر تعارض کار-خانواده و غنی سازی کار-خانواده بر قصد ترک شغل و بهزیستی روان شناختی: نقش واسطه ای تعادل کار-زندگی نویسنده: سیده صدف کاظمی شاهاندشتی نسرین ارشدی عبدالکاظم نیسی عبدالزهرا نعامی منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۷ کلید واژه ها: بهزیستی روان شناختی تعارض کار-خانواده قصد ترک شغل غنی سازی کار - خانواده تعادل کار-زندگی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط محل کار تعداد بازدید : ۵۳۹ چکیده تعداد دانلود : ۴۵۲ هدف از این پژوهش بررسی اثر تعارض کار-خانواده و غنی سازی کار-خانواده بر قصد ترک شغل و بهزیستی روان شناختی با توجه به نقش واسطه ای تعادل کار-زندگی بود. نمونه این پژوهش شامل 363 نفر(222 مرد و 141 زن) از کارکنان شرکت ملی حفاری ایران است که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای سنجش متغییرهای مورد مطالعه از پرسش نامه های تعارض کار-خانواده، غنی سازی کار-خانواده، تعادل کار-زندگی، قصد ترک شغل و برای سنجش متغییر بهزیستی روان شناختی از پرسش نامه های خشنودی شغلی، خشنودی خانوادگی و سلامت روان استفاده شد. ارزیابی الگوی پیشنهادی از روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم افزار SPSS ویراست 22 و AMOS ویراست 22 انجام گرفته است. برای آزمودن فرضیه های واسطه ای در الگوی پیشنهادی از روش بوت استراپ در برنامه ماکرو پریچر و هیز [1](2008) استفاده شد. یافته ها نشان دادند که الگوی پیشنهادی از برازش نسبتاً خوبی با داده ها برخوردار است. برازش بهتر از راه همبسته کردن خطاهای دو مسیر بدست آمد. هم چنین، 12 فرضیه (مستقیم و غیر مستقیم) مورد تایید قرار گرفتند. [1] -Macro Preacher & Hayes
۱۵. بررسی رابطه باورهای غیر منطقی با ناسازگاری زناشویی در پرستاران متأهل زن و مرد نویسنده: سمیه موسوی قاسم قاضی منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره دوم خرداد ۱۳۹۶ شماره ۸ کلید واژه ها: پرستاران ناسازگاری زناشویی باورهای غیر منطقی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۲۷۷ چکیده تعداد دانلود : ۱۹۴ هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه باورهای غیر منطقی با ناسازگاری زناشویی در پرستاران متأهل زن و مرد بود.جامعه آماری این پژوهش شامل کلیّه پرستاران متأهل زن و مرد بیمارستانهای دولتی شهر گرگان بود که از بین آنان 120 نفر از طریق روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. برای انجام پژوهش از پرسشنامه های باورهای غیر منطقی (ATIB) و پرسشنامه سازگاری زناشویی (DAS) اسپانیر 1976، استفاده شد. تحلیل نتایج نشان داد که بین باورهای غیر منطقی و ناسازگاری زناشویی همبستگی منفی و معنی دار وجود دارد. بین شغل پرستاری و سازگاری زناشویی رابطه وجود دارد. بین مدّت ازدواج و باورهای غیر منطقی همبستگی معنی دار وجود ندارد. با افزایش مدّت ازدواج، سازگاری زناشویی کاهش می یابد. بین میانگین باورهای غیر منطقی زنان و مردان پرستار تفاوت معنی دار وجود ندارد.
۱۶. پیش بینی تعارض های زناشویی زوجین بر پایه رفتارهای واپایی و تفسیر دشواری ها نویسنده: مهرانگیز دلداده مقدم نسرین باقری منبع: آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ کلید واژه ها: تفسیر زناشویی تعارض رفتار واپایی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۳۸۰ چکیده تعداد دانلود : ۸۴۶ رضایت زناشویی زوجین که متأثر از شناخت است در سلامت روانی- اجتماعی آن ها نقش مهمی دارد. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تعارض های زناشویی زن و مرد بر پایه رفتارهای واپایی (مهارگری) و تفسیر دشواری ها به انجام رسید. پژوهش توصیفی و روش آن همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان متأهل رودهن در سال 1394 بود. از این جامعه آماری 342 دانشجوی متأهل (220 زن، 122 مرد) با روش تصادفی چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه تعارض های زناشویی ثنایی ذاکر و براتی (1387)، مقیاس رفتارهای واپایی زن و شوهر گراهام– کوان و آرچر (2005) و مقیاس تفسیر دشواری ها هترینگتون، کوکس و کوکس (1998) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها آزمون رگرسیون چندمتغیره سلسله مراتبی به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد هر دو بعد مشکلات میان فردی (05/0 p<،083/0=β) و مشکلات درون فردی (05/0 p<،081/0=β) تعارض های زناشویی را پیش بینی می کنند. همچنین از میان ابعاد رفتارهای واپایی، ضریب رگرسیون مربوط به بعد مهار اقتصادی (01/0 p<،301/0=β)، مهار با ترساندن (01/0 p<،227/0=β) و مهار با منزوی کردن (01/0 p<،289/0=β) پیش بین تعارض های زناشویی بودند. ضریب رگرسیون سایر مؤلفه های واپایی (مهار هیجانی و مهار تهدیدآمیز) معنی دار نبود. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می گردد در راستای بهبود روابط زناشویی و محکم تر شدن بنیان خانواده توجه به نقش آموزش مهارت های شناختی و رفتاری زوجین بیشتر شود.
۱۷. نقش عملکرد جنسی و تجربه شکست عاطفی در گرایش زوجین به روابط فرا زناشویی نویسنده: بهزاد قاسمی یوسف رنجبر سودجانی کبیر شریفی منبع: رویش روان شناسی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) کلید واژه ها: روابط فرازناشویی عملکرد جنسی شکست عاطفی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۷۱۴ چکیده تعداد دانلود : ۶۸۶ تحقیق حاضر جهت بررسی نقش عملکرد جنسی و تجربه شکست عاطفی در گرایش زوجین به روابط فرا زناشویی انجام گرفت. این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی- همبستگی است. نمونه شامل 380 نفر از زوجین ساکن شهر لردگان بود. پرسش نامه های ""وضعیت جنسی گلومبک- راست، ضربه عشق و گرایش به روابط خارج از ازدواج"" برای جمع آوری داده ها استفاده شد. داده ها بر اساس آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره (به روش گام به گام) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که گرایش زوجین به روابط خارج از حیطه زناشویی با تجربه شکست عاطفی و عملکرد جنسی آن ها رابطه معناداری دارد. هم چنین، نتایج حاصل از آزمون رگرسیون حاکی از این بود که تجربه شکست عاطفی و عملکرد جنسی پیش بینی کننده گرایش به روابط خارج از حیطه زناشویی می باشند. از دیگر یافته های قابل تأمل در این پژوهش این است که بیشترین گرفتاریهای مربوط به روابط جنسی حول محور تعداد برقراری روابط جنسی، زمان ارضاء و کیفیت آن دور می زند.
۱۸. برآورد واریانس خشم و طرح واره های ناسازگار دانشجویان با الگوهای ارتباط خانواده نویسنده: نوشین براهیمی صدرالله خسروی رضا صمیمی منبع: آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ کلید واژه ها: خانواده خشم دانشجو ارتباط طرحواره حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۳۳۳ چکیده تعداد دانلود : ۱۶۵ فراتر از تأثیر الگوهای ارتباطی بر کارکرد خانواده، بخش گسترده ای از زندگی روانی-اجتماعی از این الگوها متأثر می گردد. ازاین رو این پژوهش با هدف پیش بینی روان طرح واره های ناسازگار نخستین و خشم بر پایه الگوهای ارتباط خانواده انجام شد. پژوهش توصیفی است و با به کار بستن طرح همبستگی انجام شد. جامعه آماری، دربرگیرنده همه دانشجویان سال تحصیلی 95-94 دانشگاه آزاد شیراز بود. با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی 200 نفر از آن ها به عنوان نمونه پژوهش گزینش شدند. ابزارهای جمع آوری داده ها فرم کوتاه پرسشنامه طرح واره های ناسازگار یانگ (1999)، رونوشت تجدیدنظر شده پرسشنامه الگوهای ارتباط خانواده کوئرنر و فیتزپاتریک (a2002) و سیاهه خشم نواکو (1998) بودند. برآیندهای نرخ همبستگی نشانگر همبستگی منفی طرح واره های ناسازگار با الگوی ارتباطی گفت وشنود و همبستگی مثبت با الگوی ارتباطی همنوایی بود. برآیندهای تحلیل رگرسیون نشان داد پراکنش طرح واره طرد و رهاشدگی با الگوی ارتباطی جهت گیری گفت وشنود (-0/340, P<0/0001=β) و همنوایی (0/146, P<0/05= (β درخور تبیین است. همچنین گستره کارکرد آشفته-0/189, P<0/01) =(β، طرح واره های کرانه آشفتگی-0/344, P<0/001)=(β و طرح واره های گوش به زنگی و بازداری -0/125, P<0/001)=(βالگوی ارتباطی گفت وشنود پیش بینی می شود. افزون بر این، همبستگی الگوهای ارتباط گفت وشنود (-0/282, P<0/001=r) بوده و الگوی ارتباطی همنوایی (0/222, P<0/001=r) با خشم معنی دار و خشم با الگوی گفت وشنود درخور تبیین بوده است-0/231, P<0/01) =(βیافته های این پژوهش نشانگر تأثیر چشمگیر الگوهای ارتباط خانواده در طرح واره های ناسازگار و خشم دانشجویان است.
۱۹. نقش واسطه ای باورهای هوشی در تأثیر الگوهای ارتباطی خانواده بر خودناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان دبیرستان نویسنده: فریبرز نیکدل زهرا کوهستانی منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) کلید واژه ها: باورهای هوشی الگوهای ارتباطی خانواده دانش آموزان دبیرستان خودناتوان سازی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۵۲۲ چکیده تعداد دانلود : ۱۸۵ خودناتوان سازی پیامدهای زیادی دارد و اثرات نامطلوبی بر نظام آموزشی هر کشوری وارد می کند. هدف این پژوهش، بررسی اثر واسطه ای باورهای هوشی در رابطة الگوهای ارتباطی خانواده (متغیر پیش بین) و خودناتوان سازی تحصیلی (متغیر ملاک) دانش آموزان دختر و پسر دبیرستان های شهر شیراز است. با این هدف، 400دانش آموز با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شده اند و پرسشنامة الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994)، مقیاس خودناتوان سازی (رادوالت و جونز، 1982) و مقیاس باورهای هوشی (دوپیرات و مارینه، 2005) را تکمیل کرده اند. داده ها با استفاده از رگرسیون چندگانه به شیوة همزمان و بر اساس روش بارون و کنی (1986) تجزیه و تحلیل شده اند. یافته ها نشان می دهد که جهت گیری گفت وشنود به صورت منفی (15/0-=β، P</006) و جهت گیری همنوایی به صورت مثبت(18/0=β، P</001) بر خودناتوان سازی اثر مستقیم دارند. همچنین جهت گیری گفت و شنود از طریق واسطه گری باورهای هوشی افزایشی و جهت گیری همنوایی از طریق واسطه گری باورهای هوشی ذاتی بر خودناتوان سازی اثر غیرمستقیم دارند. باورهای هوشی ذاتی به صورت منفی و باورهای هوشی افزایشی به صورت مثبت خودناتوان سازی را پیش بینی می کنند. باورهای هوشی نقش واسطه ای در این میان ایفا می کند؛ اما علاوه بر الگوهای ارتباطی خانواده، احتمالاً عوامل دیگری مانند عوامل مربوط به مدرسه و معلمان نیز بر باورهای هوشی تأثیر دارند.
۲۰. بررسی رابطه بین روان سازه های ناسازگار اولیه با مشکلات زناشویی در زنان متاهل دارای فرزند نویسنده: رزا شفیعی محمدعلی بشارت زینب حاجی رسولی سمانه نوایی منبع: رویش روان شناسی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) کلید واژه ها: ازدواج رضایت زناشویی مشکلات زناشویی تأهل روان سازه های ناسازگار اولیه حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده تعداد بازدید : ۳۳۱ چکیده تعداد دانلود : ۳۸۹ ازدواج موفق موجب افزایش سلامت جسمانی و روانشناختی می شود. بر همین اساس، مطالعه عوامل مرتبط با مشکلات و رضایت زناشویی و ابعاد مختلف آن به جهت تاثیری که بر بهداشت روانی افراد دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است.هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین روان سازه های ناسازگار اولیه با مشکلات زناشویی در زنان متاهل بود. روش پژوهش حاضر توصیفی، از نوع همبستگی و نمونه مورد بررسی 162 خانم متاهل بودند که با روش تصادفی انتخاب شدند. از شرکت کنندگان خواسته شد پرسشنامه روان سازه های یانگ (YSQ) و پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبرگ-راست (GRIMS) را تکمیل کنند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین همه ابعاد روان سازه ناسازگار اولیه و مشکلات زناشویی رابطه مثبت معنادار وجود دارد؛ هر چه میزان روان سازه ناسازگار بیشتر باشد احتمال مشکلات زناشویی بیشتری تجربه خواهد شد. با توجه به نتایج به دست آمده و از آنجا که مشکلات زناشویی بر کیفیت و میزان بهداشت و سلامت روان افراد تاثیر می گذارد، بهتر است اقدامات رواشناختی لازم جهت بررسی، شناسایی و بهینه سازی روان سازه های اولیه در مشاوره های پیش از ازدواج که موجب پیشگیری از مشکلات زناشویی احتمالی بعدی می شود، انجام گیرد.