درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۴۸۱ تا ۴٬۵۰۰ مورد از کل ۳۰٬۰۹۵ مورد.
۴۴۸۱.

تحلیل کنش های رفتاری حزب جمهوری خواه خلق ترکیه در قبال جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۵ 92 - 110

کلید واژه ها: حزب جمهوری خواه خلق جمهوری اسلامی ایران انگاره های هویتی ترکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۱۴۷
تشکیل جمهوری ترکیه بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و پیدایش احزاب سیاسی علی رغم فضای تک حزبی در سال هال نخست جمهوری ترکیه فضایی از رقابت دموکراتیک را بین احزاب این کشور به وجود آورد. حزب جمهوری خواه خلق که نخستین حزب سیاسی ترکیه محسوب می شود، در حال حاضر بزرگ ترین اپوزیسیون حزب حاکم است. هدف مقاله حاضر تبیین مواضع حزب جمهوری خواه خلق در قبال جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه انگاره های هویتی حزب جمهوری خواه خلق چه نقشی در مواضع این حزب در قبال جمهوری اسلامی ایران دارد؟ نگارنده در فرضیه مقاله بر این باور است که رویکردهای هویتی حزب جمهوری خواه خلق بر مواضع این حزب تاثیرگذار است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با بهره گیری از اسناد کتابخانه ای نقش انگاره های هویتی را در مواضع حزب جمهوری خواه خلق مورد بررسی قرار می-دهد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی محسوب می شود. یافته های مقاله نشان می دهد کنش های رفتاری حزب جمهوری خواه خلق در قبال جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اتخاذ سیاست های همکاری جویانه است.
۴۴۸۲.

شناسایی رویکردهای راهبردی در خط مشی گذاری نخبگان در راستای کارآمدسازی نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۶ 29 - 61

کلید واژه ها: نخبگان حکمرانی مدیریت استعداد خط مشی گذاری برنامه ریزی استراتژیک تصمیم گیری چندمعیاره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۲۰۶
نخبگان در هر جامعه به عنوان پیشگامان اصلی تغییرات اجتماعی، نقش بسزایی درراستای نیل به اهداف و تحقق خط مشی های ملی دارند. درصورت ایجاد ظرفیت های حمایتی و تدوین خط مشی های مناسب جهت راهبری استعدادها می توان آینده نظام حکمرانی را، درراستای تحقق منافع عمومی کارآمدتر کرد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی رویکردهای راهبردی در خط مشی گذاری حوزه نخبگان بوده و سوال اصلی در این پژوهش بدین صورت قابل طرح است که «رویکردهای راهبردی جهت تعیین مسائل اصلی و کلیدی در خط مشی گذاری حوزه نخبگان درراستای کارآمدسازی نظام حکمرانی چیست؟» در این پژوهش در گام اول به منظور شناسایی رویکردها از مطالعات اسنادی بهره گیری شده و در تحلیل راهبردی از مدل استراتژیک برایسون استفاده شده و استراتژی های چهارگانه ای جهت خط مشی گذاری نخبگان پیشنهاد شده است که شامل عاملیت محور درونزا، عاملیت محور برونگرا، ساختارمحور درونزا و ساختارمحور برونگرا است. در بخش پایانی نیز از مدل تصمیم گیری AHP به منظور اولویت گذاری رویکردهای پیشنهادی استفاده شده است و استراتژی ساختار گرای درونزا و عاملیت گرای درونزا دارای بیشترین اولویت در خط مشی گذاری نخبگان شناسایی شده اند.
۴۴۸۳.

سالمندی جمعیت؛ چالشی برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دو دهه آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۶ 63 - 102

کلید واژه ها: سالمندی جمعیت امنیت ملی دو دهه آینده ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۸۴
سالمندی جمعیت یکی از مهم ترین رویدادهای قرن حاضر در جوامع بشری و به ویژه برای کشورهای درحال توسعه است. بر اساس بسیاری از پیش بینی های جمعیتی انجام شده کشور ایران نیز در دو دهه آینده به شکلی یگانه و شدید با این مسئله روبرو خواهد شد. هدف: از این پژوهش مشخص کردن تأثیرات مساله سالمندی جمعیت بر امنیت ملی کشور ایران طی دو دهه آینده است. روش: در پژوهش حاضر ضمن جمع آوری داده های اطلاعاتی موجود به روش کتابخانه ای، بر اساس محتمل ترین سناریوهای جمعیتی موجود، سعی شده با استفاده از روش تحقیق آینده نگاری و فن تحلیل روند، جنبه های کیفی و کمی مسئله سالمندی جمعیت ایران و تأثیر آن در مشروعیت زدایی از دولت و درنتیجه چالش امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دو دهه آینده موردسنجش قرار گیرد. یافته ها: بر اساس یافته های این پژوهش فرایند تأثیرگذاری سالمندی جمعیت بر امنیت ملی ایران در دو دهه آینده، از برآیند سه دسته عوامل مشروعیت زدا شامل مسائل اقتصادی، مسائل رفاه و توسعه و مسائل خانواده حاصل خواهد آمد. نتیجه گیری: درنتیجه بروز مساله سالمندی جمعیت در ایران، تبعات متعدد و گسترده ای در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه و دولت ایران به وجود خواهد آمد؛ به گونه ای که بیم آن می رود که کل سیستم اجتماعی و حاکمیتی دچار بحران و تمام برنامه های توسعه ای دچار اختلال و ناکارآمدی حاصل از این بحران منجر به مشروعیت زدایی، به هم خوردن ثبات سیاسی و امنیت ملی کشور گردد؛ بنابراین پیشنهاد می شود تا زمان باقی است نسبت به سیاست گذاری های لازم برای تقویت این حوزه ها اقدام مؤثر صورت گیرد.
۴۴۸۴.

بررسی مدل کنترل راهبردی علوی با رویکرد تجزیه و تحلیل اهمیت-عملکرد در یک سازمان دفاعی و ارائه توصیه های راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۶ 173 - 203

کلید واژه ها: کنترل راهبردی علوی تحلیل اهمیت - عملکرد سازمان دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۴
باتوجه به اینکه فرهنگ حاکم بر جامعه و سازمان های جمهوری اسلامی ایران، فرهنگ اسلامی است و مدیریت در هر سازمان و جامعه ای به فرهنگ آن بستگی دارد، ما نیازمند آن هستیم که وظایف و نظامات مدیریت اسلامی را در سازمان های کشور حاکم کنیم. فرهنگ اسلامی در سازمان های دفاعی کشور که با فرهنگ جهاد و شهادت گره خورده اند، نمود بیشتری دارد، لذا سازمان ها و نهادهای دفاعی کشور نیازمند نظامات اسلامی در بخش های مختلف هستند که یکی از این حوزه ها، حوزه کنترل است. دررابطه با مدل های کنترل اسلامی پژوهش های متعددی انجام پذیرفته است که یکی از موارد اخیر آن مدل کنترل راهبردی علوی است، ولی تاکنون اهمیت و عملکرد مولفه های این مدل ها در یک سازمان دفاعی موردسنجش قرار نگرفته اند. سوال پژوهش حاضر این است که هریک از مولفه های کنترل راهبردی علوی در کدام ربع ماتریس اهمیت-عملکرد قرار می گیرند و توصیه های راهبردی متناظر با ماتریس اهمیت عملکرد برای سازمان موردمطالعه چیست؟ مولفه های مدل کنترل راهبردی علوی با استفاده از روش تحلیل اهمیت-عملکرد در سازمان دفاعی موردمطالعه تحلیل شدند که از 128 مولفه این مدل، 28 مورد در ربع تمرکز، 36 مورد در ربع استمرار کار خوب، 29 مورد در ربع اولویت پایین و 35 مورد در ربع اتلاف منابع قرار گرفتند. باتوجه به 4 ربع ماتریس اهمیت-عملکرد، به مدیران سازمان دفاعی پیشنهاد شد که  روی مولفه های قرارگرفته در ربع اول تمرکز کنند و عملکرد را افزایش دهند، عملکرد در مولفه های ربع دوم و سوم نیاز به تغییر خاصی ندارد و عملکرد در مولفه های ربع چهارم نیاز به کاهش دارد.
۴۴۸۵.

چالش نظم هژمونیک، ثبات و موازنه در خاورمیانه؛ فرصت ها برای ایران و روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) ۷۷-۱۰۸

کلید واژه ها: ایران روسیه امریکا نظم هژمونیک ثبات راهبردی موازنه منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۶۶
هدف این مقاله بررسی چالش نظم هژمونیک در خاورمیانه و تأثیر همکاری ایران و روسیه در بازتعریف نظم و ثبات راهبردی از طریق موازنه با تمرکز بر بحران سوریه است. طی سال های اخیر نظم امریکامحور در منطقه بیش از پیش با چالش مواجه شده و به تبع آن ثبات راهبردی و موازنه مرتبط با آن نیز به ویژه پس از بهار عربی و بحران سوریه با تغییر مواجه شده اند. ایران و روسیه چه به صورت منفردانه یا ائتلاف تاکتیکی در به چالش کشیدن نظم هژمونیک و بر وضعیت ثبات و موازنه در منطقه تأثیرگذار بوده اند. این مقاله با نگاه رئالیستی به مفاهیم، نظم، ثبات و موازنه و با رویکرد سیستمی و توجه به ارتباط متقابل این مفاهیم در سطوح و مناطق مختلف، همکاری دو کشور در این زمینه را بررسی می کند. هرچند در بسیاری متون، نظم و ثبات راهبردی در سطح کلان و در حوزه قدرت های بزرگ بررسی شده اند، اما این مقاله با تأکید بر تحول در روابط بین الملل و این دو مفهوم، ضمن تمرکز بر تعریف پیچیده و چندلایه این مفاهیم در خاورمیانه، تأکید دارد نظم و ثبات در این منطقه ضرورتا با توافق یا موازنه قدرت های بزرگ تأمین نمی شود و قدرت های منطقه ای از جمله ایران با اثرگذاری بر مفهوم موازنه از طریق توانایی های خاص خود یا با تعامل با قدرت های بزرگ بر این دو مفهوم تأثیرگذار هستند. بر این اساس، مقاله تأکید دارد، همکاری ایران و روسیه برای موازنه سازی در دو سطح کلان در مواجهه با سیاست ها و اقدامات بی ثبات ساز امریکا و در سطح منطقه ای با تأکید بر موازنه گسترده منطقه ای در تعدیل نظم و تأمین ثبات راهبردی موثر است. گرچه سیاست مسکو در این خصوص محدودیت هایی برای تهران ایجاد می کند، اما برخی ابعاد آن از جمله بازدارندگی در برابر رفتارهای بی ثبات ساز امریکا و متحدان آن در راستای منافع تهران است.
۴۴۸۶.

تأملی بر مفهوم و مبانی دولت کمال گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) ۱۷۱-۲۰۰

کلید واژه ها: کمال گرایی بی طرفی حق خیر دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۳۱۴
ویژگی ها و نیازهای پیچیده انسان، وی را همواره در مسیر پی ریزی و طراحی الگویی خاص برای زندگی قرار می دهد و هر فرد حسب ظرفیّت ها،استعدادها و مطلوب خویش، از برداشت ها و تلقّی های خاصی از«خیر» پیروی کرده و به زندگی اش معنا می بخشد. دین،اخلاق،فرهنگ، هنر و تجربیّات زیبایی شناختی، حوزه هایی هستند که می توانند برداشت های زندگی مطلوب را برای افراد جامعه تعریف کنند. درعین حال، ضرورت های اجتناب ناپذیرِ زیست جمعی و نقش انکارناپذیرِ زمینه ها و نهادهای اجتماعی چون «دولت» درحیات انسان موجب شده تا سنجشِ حدودِ صلاحیت دولت درتعیین الگوی خیر شهروند به یکی از دغدغه های خاطر اندیشمندان بدل شود. درباب این مسئله ، کمال گرایی ، رویکردی مهم درتاریخ اندیشه های اخلاقی- سیاسی به شمارمی رود که براساس بینش خاص خود به انسان و هویت وی و با هدف اشاعه فضیلت، رسالت دولت در قبال خیر و نقش تربیتیِ این نهاد را تحت عنوان «دولت کمال گرا»خاطرنشان می سازد.مقاله حاضر تلاش نموده با بررسی مبانی نظریِ کمال گرایی،همچون ایده تقدّم خیر برحق و رویکرد مخالف یعنی بی طرفی دولت، به تحلیل مفهومیِ دولت کمال گرا بپردازد.نگارنده اتّخاذ راهبرد «اِقناع» به جای «اجبارِ» گزینه های خیر و احترام حکومت به تکاپوی نهادهای مدنی درپیگیریِ برداشت های زندگی مطلوب را، نافیِ برخی آثارکمال گرایی همچون تظاهرِ غیرصادقانه به رعایتِ گزینه های خیرِ دولتی و رواج خشونت و بی ثباتی می داند.
۴۴۸۷.

بررسی رابطه تسامح و قدرت سیاسی در اندیشه صوفیان عصر ایلخانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) ۲۰۱-۲۲۶

کلید واژه ها: عرفان تصوف تساهل قدرت. ایلخانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۶۱۵
مقاله حاضر پیرامون این سوال مقوم می شود تساهل به مثابه یک تئوری اجتماعی چه وضعیتی در گفتمان عرفانی قرون هفت و هشت دارد. به زعم مقاله حاضرمعادلات سیاسی و استراتژی های قدرت در قرن هفتم و هشتم شرایطی تمهید نمود که موجب نزدیکی دیدگاههای فرق مسلمان با هم و حتی مسلمانان با غیر مسلمانان شد. از جمله این شرایط بی تفاوتی مغولان ملحد حاکم نسبت به ادیان که از به هم خورده شدن توازن سیاسی به نفع مذهبی خاص می کاست، اعتقاد آنها به اینکه دعای هر یک از اتباع از هر دینی که باشد در حق خان بزرگ مصیب است و در کنار آن جابجایی های بزرگ که نتیجه تهاجم مغولان و رومیان در جغرافیای اسلام بود شرایطی برای تساهل دینی ، فرهنگی که معماران آن صوفیان و عارفان بودند فراهم نمود. امکان ها و مقتضیات جدید باعث شد ارزش های صوفیانه در باب تساهل و مدارای با «دیگران» پذیرش اجتماعی بیابد و واجد اعتبار و دسترسی گردد.در واقع اندیشه تساهل جایگاهی والا در اندیشه عارفان دارد ولی پذیرش اجتماعی آن در این زمان ناشی از استراتژی های خواسته و ناخواسته قدرت است.
۴۴۸۸.

طراحی چارچوب آینده نگاری راهبردی فناوری های دفاعی در حوزه پدافند هوایی به روش مدل سازی ساختاری- تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 143 - 169

کلید واژه ها: چارچوب آینده نگاری راهبردی پدافند هوایی فناوری ساختاری تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۵۱۰
این مقاله با هدف مطالعه چارچوب ها، مدل ها و الگو های آینده نگاری و آینده نگاری راهبردی در سازمان های مختلف انجام شده است، و با استفاده از نظرات صاحب نظران تلاش شده مراحل، مؤلفه ها و گام های آینده نگاری راهبردی فناوری در حوزه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، احصاء و چارچوب مناسبی در این حوزه ارائه شود. برای این منظور با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری نظرات 25 نفر از افراد صاحب نظر در این موضوع اخذ، و با طی هفت گام روش ISM هرکدام از مراحل چارچوب آینده نگاری راهبردی فناوری های پدافند هوایی سطح بندی شدند. با توجه به خروجی مدل های ساختاری تفسیری، مرحله پیش آینده نگاری شامل پنج سطح و سیزده گام، مرحله تعیین ورودی ها شامل نُه سطح و هفده گام، مرحله آینده نگاری شامل پنج سطح و یازده گام، مرحله خروجی شامل دو سطح و هفت گام و مرحله تدوین راهبردها شامل چهار سطح و ده گام می باشند. در نهایت چارچوب آینده نگاری راهبردی فناوری در پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و تدوین گردید و با استفاده از محاسبه قدرت نفوذ و میزان وابستگی، گام های نفوذی، پیوندی، خودمختار و وابسته در هر مرحله مشخص گردید.
۴۴۸۹.

تنش میان منافع کشورهای عضو و هنجارهای اروپایی: تحلیل نظری فرایند تصمیم گیری سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا (براساس نظریات بین حکومت گرایی لیبرال و جدید)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۰ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 787 - 802

کلید واژه ها: اتحادیه اروپا بین حکومت گرایی جدید بین حکومت گرایی لیبرال سیاست خارجی و امنیتی مشترک منافع استراتژیک دول عضو هویت بین المللی اتحادیه اروپا هنجارها اروپایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۳۷۲
سیاست خارجی و امنیتی مشترک نقطه عطفی در تاریخ همگرایی اتحادیه اروپا محسوب می شود که به موجب معاهده ماستریخت متولد شد. براساس مفاد مندرج در معاهده ماستریخت توسعه و تحکیم دموکراسی، حاکمیت قانون، احترام به حقوق بشر و آزادی های بنیادین به عنوان اهداف سیاست خارجی و امنیتی مشترک ترسیم شدند. از این زمان به بعد اتحادیه اروپا خود را به مثابه «قدرتی هنجاری» مطرح کرد.این رونددر معاهدات اصلاحی بعدی اتحادیه و به طور خاص در آخرین آنها یعنی، معاهده لیسبون، ادامه یافت. مقاله حاضر تلاش دارد تا با بررسی نظری فرایند تصمیم گیری سیاست خارجی و امنیتی مشترک (بهره گیری از گزاره های نظریات بین حکومت گرایی لیبرال و جدید) به این موضوع بپردازد که آیا در عمل امکان پیگیری هنجارهای اروپایی آن گونه که اعلام می شود، وجود دارد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که به دلیل ماهیت بین دولتی فرایند تصمیم گیری سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه، منافع دول عضو بر هنجارهای اروپایی برتری می یابند و دولت های عضو تنها تا زمانی به اتحادیه اروپا اجازه می دهند که به عنوان یک قدرت هنجاری در سیاست خارجی عمل کند که با منافع ملی حیاتی و بنیادین آنها در تضاد قرار نگیرد.
۴۴۹۰.

مدرنیته اروپامحور و سیاسی شدن سنت در جوامع مسلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۰ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 803 - 825

کلید واژه ها: اروپامحوری اسلام سیاسی سنت سیاسی شدن گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۵۷
غلبه یافتن گفتمان اسلام سیاسی در جدال گفتمانی با مدرنیته اروپامحور موجب فهمی از سنت شده است که می توان آن را بیشتر به واسطه دغدغه های سیاسی وپیوند آن با منابع «قدرت» فهمید. بدین معنی که اسلام سیاسی از یک سو سنت را به مثابه اصول مرجعی لحاظ می کند که برای ارزیابی انتقادی گذشته و امروز و ساختن آینده باید به آن بازگشت و از سوی دیگر، دعوت به سنت را به عنوان واکنشی در برابر چالش های سلطه غربی و دفاع از هویت خود بر می سازد. معنادهی به سنت در اسلام سیاسی به منظور سازمان دهی به یک نظم اجتماعی خودی و طرد دیگر نظم های اجتماعی است که مشخصاً از اروپامحوری منبعث شده اند. این ساختار را می توان سیاسی شدن سنت در عصر مدرن نامید. بر این اساس، برساخت سنت و انسجام عناصر آن را باید با توجه به شکل گیری فهم مدرن از آن، تابعی از روابط قدرت و حوزه تخاصمات گفتمانی درنظر گرفت که به واسطه آن جریان سنت در مقام یک عامل هویت بخش به خود و تمایزآفریندر مقابل دیگری ظاهر می شود. پژوهش حاضر با تکیه بر روش تحلیل گفتمانی و با فرض اینکه تولید معنا و اندیشه در تثبیت قدرت ضروری است، بازنمایی و برساخت سنت در اسلام سیاسی را تابعی از روابط قدرت دانسته و در تقابل با گفتمان اروپامحوری تحلیل کرده است.
۴۴۹۱.

حقوق بین الملل و بیماری های با قابلیت پاندمی (بررسی موردی: کرونا ویروس)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال چهارم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 1 - 15

کلید واژه ها: حقوق بین الملل کرونا پاندمی موضوعات حقوق بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۵ تعداد دانلود : ۵۳۱
با شیوع بیماری «کرونا» و سپس بحران همه گیری آن، اخبار مربوط به این بیماری ویروسی در صدر عموم رسانه های جهان قرارگرفته و تبدیل به موضوع مهم روز شد. تا قرن 21 میلادی که موجی از بیماری هایی با ویژگی های مشابه نظیر «سارس»، «آنفلوانزای خوکی» و «مرس» در مناطقی از جهان گسترش یافت، درکی درخور از موضوعات این چنینی وجود نداشت. حقوق بین الملل به عنوان حقوق حاکم بر جامعه جهانی، وظیفه وضع قواعدی را جهت تنظیم مناسبات فرامرزی میان واحدهای سیاسی عهده دار است ولی تعاریف قدیمی از این شاخه از حقوق، باتوجه به توسعه دامنه موضوعات و تابعان آن جامعیت خود را ازدست داده بود لذا دچار تحول گردید. در آثارجدید حقوق بین الملل ضوابطی برای تعیین مکلفان جدید مطرح شده ولی تاکنون ملاک و ضابطه ای برای موضوعات نوظهورآن بیان نشده است؛ که موضوع بحث ما دراین پژوهش حول همین موضوع است چراکه به نظرمی رسد رسیدن ویروس کرونا به مرحله پاندمی امکان چنین کاری را فراهم ساخته باشد. اصولاً این واقعه به ما نشان داد که باید به تنظیم قواعدی فراتراز حاکمیت کشورها پرداخت که درمواردی نظیراین، نه تنها برای کشورها، بلکه برای کلیه بازیگران صحنه بین الملل، الزام آور تلقی شود؛ همان گونه که در برخورد با مسائلی نظیر «حقوق بشر» و «حقوق محیط زیست» شاهد چنین توسعه ای بوده ایم.
۴۴۹۲.

واکاوى الگوى سیاست خارجى کشور بحرین

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال چهارم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 65 - 90

کلید واژه ها: سیاست خارجى بحرین قدرت های منطقه ای قدرت های بین المللی الگوى تعاملى-تقابلى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۴۵۰
کشور بحرین یکى از کشورهاى کوچک اما پر اهمیت در منطقه خلیج فارس است که على رغم اینکه 70 درصد جمعیت آن را شیعیان تشکیل مى دهند تحت حکومت 30 درصد جمعیت سنى قرار دارد و سالهاست که رژیم آل خلیفه بر این کشور حکومت مى کنند. سیاست خارجى این کشور و ساختارهاى شکل دهنده به آن موضوعى است که در آثار پژوهشى مختلف چندان دقیق مورد بررسى قرار نگفته است لذا در این مقاله بر آن هستیم که به طور دقیق به واکاوى ساختارهاى شکل دهنده به سیاست خارجى این کشور بپردازیم .سوال اصلى که در این پژوهش به دنبال پاسخ به آن هستیم این است که مهمترین ساختارهاى شکل دهنده به سیاست خارجى تعاملى-تقابلى بحرین چه ساختارهایى هستند و الگوى حاکم بر سیاست خارجى این کشور چیست؟ فرضیه مطرح شده در پاسخ به سوال مزبور نیز این است که ساختارهاى جمعیتى-فرهنگى، اقتصادى، نظامى-امنیتى و سیاسى ویژه بحرین سبب به وجود آمدن تضاد ها و تعاملاتى در عرصه روابط خارجى این کشور شده اند و سبب شده اند که سیاست خارجى این کشور در بردارى از تعامل تا تقابل شکل گیرد. روش مورد استفاده در این پژوهش روش تبیینى است و در راستاى گردآورى داده ها از مهمترین اسناد موجود در کتابخانه ای،اندیشکده ها و همین طور روش پیمایش کیفى بهره گرفته شده است.
۴۴۹۳.

نقد موج های جماعت گرایی به لیبرالیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۶۱) 71-94

کلید واژه ها: جماعت گرایی لیبرالیسم موج اول جماعت گرایی جماعت گرایی آکادمیک موج دوم جماعت گرایی جماعت گرایی پاسخگو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۴۰۴
هرچند از عمر مکتب جماعت گرایی کمتر از نیم قرن می گذرد، اما مباحثات مهمی بالاخص در نقد لیبرالیسم مطرح نموده است. این مکتب در معنای تخصصی خود، دو موج داشته است: جماعت گرایی آکادمیک دهه 1980، و جماعت گرایی پاسخگو در دهه 1990 (در زمان ریگان و تاچر). موج اول به نظریه پردازانی اختصاص داشت که در مقابل فردگرایی، ابعاد اجتماعی انسان را برجسته می کردند. اندیشمندان موج دوم با تأکید بر مباحث جامعه شناسانه معتقدند جامعه نمی تواند صرفاً بر یک هنجار واحد بنا شود؛ و به همین دلیل، خیر عمومی تقدم پیدا می کند. نقد مایکل سندل به جان راولز به موج اول، و تأملات فلسفی و جامعه شناسانه امیتای اتزیونی و ویلیام گلستون به موج دوم مربوط می شود. در حالی که موج اول جماعت گرایی نقدهایی آکادمیک، و عمدتاً نظری، به لیبرالیسم وارد کرده است، موج دوم با رویکردی جامعه شناسانه، و در عین حال فلسفی، در صدد است مشکلات لیبرالیسم را در عرصه عمل نشان دهد.
۴۴۹۴.

آینده پژوهی راهبرد منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات بحران یمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۶۱) 147-174

کلید واژه ها: بحران یمن جمهوری اسلامی ایران راهبرد منطقه ای غرب آسیا عربستان سعودی جنبش انصارالله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۲۶۵
یکی از مهم ترین چالش ها و مباحث مهم بین المللی در منطقه غرب آسیا، بحران یمن و بی ثباتی و ناآرامی های ناشی از آن در منطقه است که آثار و پیامدهای قابل توجهی در سطح منطقه ای و بین المللی دربرداشته است. این تحولات شگرف که هرروز ابعاد گسترده تری می یابد دریکی از استراتژیک ترین نقاط جهان در حال رخداد است. حضور مستقیم و غیرمستقیم برخی از کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در قالب اعزام مستقیم نیروی نظامی به یمن و یا ارائه کمک های مستشاری و تسلیحاتی و یا مبادرت به جنگ های نیابتی، بر تطویل و پیچیدگی بحران در این کشور افزوده و پیامدهایی را برای آینده راهبرد منطقه ای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از فعال ترین بازیگران منطقه غرب آسیا دربرداشته است. سؤال اصلی آن است که بحران یمن و سناریوهای احتمالی آتی در این کشور چه تأثیری بر راهبرد منطقه ای ایران در غرب آسیا و خلیج فارس خواهد داشت. این پژوهش فرضیه آزما نبوده و درصدد است تا به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی آینده پژوه بر اساس "سناریونویسی" و گردآوری داده بنیاد در چارچوب نظری سازه انگارانه، تحولات بحران یمن را مورد مداقه قرار داده و کنش های آتی گروه های مختلف موردحمایت عربستان سعودی و امارات متحده عربی در یمن و سناریوهای آتی پیش رو در بحران یمن را بررسی کرده و تأثیرات آن ها بر راهبرد منطقه ای جمهوری اسلامی ایران را مورد واکاوی قرار دهد.
۴۴۹۵.

الگوهای ساخت مرکز و روندهای توسعه منطقه ای (نگاهی به تجربه ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸۸) 57 - 94

کلید واژه ها: ساخت مرکز توسعه منطقه ای نظام مدیریت منطقه ای مرکز- پیرامون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۲۷۲
هدف این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که به لحاظ نظری و نیز با توجه به تجربه تاریخ معاصر ایران، چه ارتباطی بین الگوی ساخت مرکز و توسعه منطقه ای وجود دارد. فرضیه مقاله به این صورت مفهوم بندی شده است که تکوین و ساخت غیرتعاملی مرکز و نقش نداشتن پیرامون در این فرایند، موجب پدیداری الگوی توسعه ملی نامتوازن شده؛ که مهم ترین پیامد آن، شکل گیری موقعیت «مرکز-پیرامون» در مناسبات سیاسی و اقتصادی در کشور بوده است. از نظر روش شناسی، نویسنده از روش «تبیین نظری قیاسی» و راهبرد پژوهشی «پس کاوی» برای تحلیل مکانیزم های علّی موثر بر متغیر وابسته بهره گرفته است. همچنین، رویکرد مقاله برای تبیین روابط دو متغیر «الگوی ساخت مرکز» و «توسعه منطقه ای» در ایران، جامعه شناسی تاریخی است. بر این اساس، بخش اول مقاله به بررسی مبانی مفهومی و نظری «ساخت مرکز»، «منطقه» و نظریه «مرکز-پیرامون» می پردازد. بخش دوم، مؤلفه های موثر و روندهای تاریخی و جامعه شناختی چگونگی تکوین ساخت مرکز یا دولت مدرن در ایران را تحلیل کرده و در وارسی و آزمون فرضیه پژوهش نیز تأثیر الگوی خاصی از ساخت مرکز و حکمرانی ملی بر تکوین نظام مدیریت منطقه ای و توسعه منطقه ای تحلیل می شود.  
۴۴۹۶.

ساخت فقه اجتهادی شیعه و مساله ی قدرت با تاکید بر مکتب فقهی بغداد و حلّه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹۰ 79 - 100

کلید واژه ها: دوره ی غیبت فقه اجتهادی شیعه قدرت سیاسی مکتب فقهی بغداد مکتب فقهی حله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۲۴۰
هدف مقاله ی حاضر، فهمِ ساختار تفکر سیاسیِ جریان فقه اجتهادی شیعی است. بدین منظور با روش «درون فهمی» و با مطالعه ی آثار فقهی مکتب اجتهادی بغداد و حلّه، کوشیده ایم به درکِ فضای زیست و فهمِ منطقِ جهان آنان نزدیک شویم. مطالعه ی این آثار، رابطه ی تفکر اجتهادی با مفهوم «امامت» را آشکار می کند. فقه اجتهادی با هدفِ جمع بینِ آرمان شیعه (که با ظهورِ امام غایب محقق می شود) و واقعیتِ زندگی در دوره ی غیبت، از اصول «اجتهاد» در استنباطِ حکم شرعی بهره بُرده و میانِ شرع و عقل پیوند برقرار کرده است. مهم ترین پیامد این تفکر، بازسازی و امتداد نظریه ی مرجعیت شرعی امام در قالب «نظریه ی نیابت فقیهِ مجتهد» در برخی مسئولیت های شرعی است. نظریه ی امامت شیعی به مقتضای جهان بینی فقهی امامیه، در حد نیابت عام فقیه محدود مانده و به جای اندیشیدن به تاسیس «نهادِ قدرت سیاسی» و بازتولید مفاهیمِ سیاسی برای بیان ویژگی های زعامت سیاسی دوره ی غیبت، کوشیده است زمینه ی زندگی مومنانه ی شیعیان در حاکمیت قدرت های جور را مهیا کند. به همین دلیل، آن دسته از مفاهیم و مباحث مربوط به قدرت سیاسی که حوزه ی تصمیم گیری فقیهِ مجتهد قرار دارند، در ابواب مختلف بحث شده و حکم فقهی شان بیان گردیده است.
۴۴۹۷.

مبانی فرانظری در مناظرات تمدنی روابط بین الملل(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹۰ 127 - 150

کلید واژه ها: تمدن سیاست بین الملل روابط بین الملل سیاست خارجی نظام بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۸۱
هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین چگونگی صورت بندی مناظره ی تمدنی در روابط بین الملل است. در این راستا، این که دو طیف اصلی فعال این مناظره، صورت بندی مباحث خود را بر چه مبانی فرانظری ای استوار ساخته و به تناسب آن، چه احکام و گزاره های نظری و تمدنی را در روابط بین الملل وارد کرده اند، بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهند وجود دو نوع مبانی فرانظری به ویژه در بعد هستی شناختی نسبت به تمدن سبب شده است که دو طیف نظریه های تمدنی در روابط بین الملل را شاهد باشیم. طیف نخست، تمدن را به عنوان یک وضعیت، ابژه یا پدیده ی عینی می دانند و طیف دوم تمدن را به مثابه یک فرایند، سوژه و پدیده ی گفتمانی در نظر می گیرند. هر یک از این خوانش های تمدنی، خروجی های مختلفی در تحلیلِ نظام بین الملل، سیاست خارجی، امنیت و ... در پی دارند.
۴۴۹۸.

خطوط لوله زیردریایی نفت وگاز از دیدگاه کنوانسیون آکتائو و پروتکل ارزیابی زیست محیطی کنوانسیون تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 117 - 142

کلید واژه ها: پروتکل ارزیابی زیست محیطی خط لوله سراسری دریای خزر خطوط لوله زیردریایی دریای خزر کنوانسیون آکتائو کنوانسیون تهران نفت وگاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۲۷۰
کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر(کنوانسیون آکتائو) با هدف پی ریزی یک رژیم حقوقی نوین برای دریای خزر بین پنج کشور ساحلی آن بسته شده است. از عناصر اصلی این رژیم حقوقی، مسئله خطوط لوله زیردریایی نفت وگاز است که مدت ها بین کشورهای ساحلی محل نزاع بوده است، زیرا ایران و روسیه ظاهراً از نظر آثار زیست محیطی خطوط لوله زیردریایی نفت وگاز و در واقع برای حفظ منافع سیاسی و اقتصادی خود خواستار این بودند که ساختن این نوع خطوط لوله و به طور مشخص اجرای طرح خط لوله سراسری دریای خزر وابسته به تأیید همه کشورهای ساحلی باشد. ماده 14 کنوانسیون آکتائو گذاشتن خطوط لوله اصلی نفت وگاز بر بستر دریای خزر را به شرط رعایت مقررات کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریای خزر (کنوانسیون تهران) و پروتکل ارزیابی آثار زیست محیطی فرامرزی این کنوانسیون، مجاز می شمارد. ادعا می شود که با وجود این پروتکل ایران و روسیه از نوعی حق وتو در برابر طرح های ساختن خطوط لوله زیردریایی برخوردار شده اند. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای در پی پاسخ به این پرسش است که اجرای کنوانسیون آکتائو و پروتکل ارزیابی زیست محیطی کنوانسیون تهران چه اثری بر طرح های ساخت خطوط لوله زیردریایی نفت وگاز در دریای خزر خواهد داشت؟ فرضیه نویسنده این است اگرچه پروتکل ارزیابی زیست محیطی امکان شرکت همه کشورهای ساحلی خزر در ارزیابی آثار زیست محیطی طرح های خطوط لوله زیردریایی نفت وگاز را فراهم می کند، اما اجرای این طرح ها را رضایت همه کشورها مشروط نمی کند.
۴۴۹۹.

انسداد مفهومی دال های بنیادین گفتمان انقلاب اسلامی در سپهر اندیشه امام خمینی و آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هفدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۰ ۷-۲۸

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی امام خمینی آیت الله خامنه ای گفتمان انقلاب انسداد مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۳۳۷
آرمان های انقلابی و ارزش های حاصل از آموزه های دینی، با گذر از مقابله جوئی های ایدئولوژیک جریان های معارض در سال های اولیه پیروزی انقلاب و بلوغ یافتن در پرتو رهنمودهای امام خمینی+، نظام معنایی منسجمی را پدید آورد که از آن به گفتمان انقلاب اسلامی تعبیر می شود. در طول سال های پس از پیروزی، حد و دامنه مفهومی عناصر تشکیل دهنده این گفتمان، با توجه به مرکزیت گفتمانی دال ولایت فقیه، با رهنمودهای حضرت امام و مقام معظم رهبری، تبیین و به روز رسانی شده است. این پژوهش در راستای حفظ اصالت مفهومی عناصر برسازنده گفتمان انقلاب اسلامی، با استفاده از نظریه گفتمان لاکلا و موفه، در صدد بازکاوی مفهوم دال های ولایت مطلقه فقیه، عدالت اقتصادی، مقابله با نظام سلطه، صیانت از ارزش های فرهنگی و حمایت از مسلمانان (امت گرایی)، در سپهر اندیشه امام خمینی+ و آیت الله خامنه ای برآمده است. نتایج به دست آمده، تلویحات مهمی در زمینه انقلابی بودن و انقلابی ماندن سیاست ها و رویکردهای سیاست مداران و جریان های سیاسی در دوره های گذشته و آتی دارد.
۴۵۰۰.

نظریه سلاح اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۸۹) 7 - 28

کلید واژه ها: سلاح اطلاعات نظریه پردازی کشف اسرار ‏‫سازمان اطلاعاتی جنگاوری پنهان قدرت اطلاعاتی امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۲۹۶
در این مقاله تلاش بر آن است تا با بررسی چالش های ناشی از عصر اطلاعات بر سازمان های اطلاعاتی، چارچوب نظری جایگزینی برای مدیریت سازمان های اطلاعاتی و نقش آفرینی آنها در امنیت ملی ارائه شود. نویسنده با نقد الگوی سنتی کارکرد سازمان های اطلاعاتی که بر سه رکن «کشف اسرار»، «رابطه تولید کننده- مشتری میان اطلاعات و سیاست» و «گزارش اطلاعاتی» استوار است، استدلال می کند که تداوم الگوی سنتی در عصر اطلاعات و جهانی شدن، نمی تواند تأمین کننده انتظار کشورداران برای نقش آفرینی موثر سازمان های اطلاعاتی در امنیت ملی باشد. با ارائه چارچوب نظری جایگزینی با عنوان «سلاح اطلاعات»، نویسنده بر آن است که واحدها و قضایای این نظریه درباره نقش و کارکرد سازمان های اطلاعاتی، متناسب با عصر جهانی شدن هستند و از طریق تولید قدرت اطلاعاتی می توانند رسالت اطلاعات برای تأمین امنیت ملی را محقق کنند. این نظریه به جای آنکه اطلاعات را نهادی برای کشف اسرار بداند، آن را سلاحی برای جنگاوری پنهان معرفی می کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان