درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۲۹٬۵۳۴ مورد.
۳۰۱.

رسانه ملّی، مناسک انقلاب و صدور انقلاب اسلامی : فرصت ها و چالش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 171 - 189

کلید واژه ها: مناسک رسانه صدورانقلاب نظریه ی پخش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۷۴
بررسی تاثیرگذاری رسانه ملّی در صدور انقلاب اسلامی با تکیّه بر «مناسک انقلاب اسلامی» و نیز چالش ها و فرصت هایی که در این زمینه وجود دارد، موضوعی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است، که اتکّای رسانه ملّی بر مناسک انقلاب برای صدور ارزش های انقلاب، فرصت هائی را در ابعاد فرهنگی، سیاسی، دینی، و نیز تعمیق انسجام اجتماعی و زدودن ذهنیت منفی از انقلاب اسلامی ایران فراهم می آورد و در عین حال اتّکای بیش از حد بر بعد مناسکی انقلاب و نادیده گرفتن محتوائی که این انقلاب بر مبنای آن شکل گرفته است، می تواند برای صدور انقلاب آسیب زا باشد و انقلاب را از محتوای اصلی آن تهی نماید.
۳۰۲.

اختلال کارکردی سلطنت مشروطه و گذار به استبداد منور؛ تحلیلی کارکردگرایانه از تغییر در شیوه حکمرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۴ (پیاپی ۷۴) 59 - 100

کلید واژه ها: کودتای 1299 استبداد منور سلطنت مشروطه کارکردگرایی قاجاریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۷۶
چرایی شکل گیری کودتای 1299 پرسش اصلی این پژوهش است که برای پاسخ بدان با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی متعارف و انتخاب نظریه کارکردگرایی ساختاری بعنوان چارچوب نظری، سفرنامه ها و خاطرات نگارش شده در انتهای قرن 13 شمسی مورد بررسی قرار گرفته و این فرضیه مطرح شد که فقدان کارکرد ابعاد چهارگانه نظام اجتماعی ایران و تأثیر محیط خارجی، تمایل به ایجاد ساختار اجتماعی جدید در ایران را ایجاد نمود. نتیجه بررسی حاکی از آن است که عدم انطباق کارکردی و اختلالات متعدد در تمامی ابعاد نظام اجتماعی ایران، میراث قاجاریان از آشوب دائمی قرن 12 بوده که تلاش های صورت گرفته جهت رفع آنان بدون نتیجه بود. به همین دلیل تغییر شیوه حکمرانی به سلطنت مشروطه بعنوان راه حل این ناکارآمدی مطرح و به انجام رسید. لیکن استمرار و تعمیق ناکارآمدی سلطنت مشروطه این موضوع را نمایان ساخت که جهت رفع اختلالات کارکردی موجود، لازم است دستگاه دیوانی متمرکز و مقتدری تشکیل گردد که با گسترش به تمام سرزمین، به رفع معضلات اقدام نماید. از این رهگذر، ایده استبداد منور شکل گرفته و کودتای 1299 آغازی بر استقرار شیوه حکمرانی نوین در ایران بود.
۳۰۳.

سوئد؛ دولت کوچک اما ابر قدرت اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 75 - 112

کلید واژه ها: سوئد نوردیک ابرقدرت اخلاقی دولت کوچک جامعه شناسی اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۴۱
سوئد، به لحاظ اندازه، جمعیت، گسترده سرزمینی و اندازه قدرت نظامی به عنوان دولت کوچک تلقی می شود؛ سوئد و سایر نوردیک ها، دولت هایی هستند که به لحاظ مؤلفه های سخت قدرت، در رده بندی دولت های بزرگ قرار نمی گیرند. بااین حال نگاهی به نقش و نفوذ این دولت ها در سطح بین المللی نشان دهنده تأثیرگذاری بسیار زیاد آن ها بوده است. سؤالی که در اینجا به وجود می آید، این است که چگونه باوجود وضعیت کوچک بودگی سوئد، اما این کشور از تأثیرگذاری بسیار زیاد اخلاقی در بعد داخلی، منطقه ای و بین المللی برخوردار است؟ فرضیه پژوهش در پاسخ به این سؤال این است که دولت سوئد با ایفای نقش اخلاقی در سطح بین المللی، توانسته است خود را به عنوان ابرقدرت اخلاقی معرفی کرده و ترتیبات روابط بین الملل را تحت تأثیر قرار دهد. این دولت در بسیاری از مخاصمات بین المللی، موقعیت ویژه ای را از آن خود می کند و آن موقعیت میانجی است. در مأموریت های حفظ صلح سازمان ملل متحد، هم نیروهای این دولت مستقر است و هم بودجه های بسیاری را برای انجام این مأموریت ها پرداخت می کند. در مبارزات حقوق بشری که در کشورهای درحال توسعه صورت می گیرد، این دولت جزو حامیان جنبش های زنان و سایر تحرکات حقوق بشری محسوب می شود. همچنین این دولت پای ثابت مبارزه با تغییرات اقلیمی محسوب می شود.
۳۰۴.

جایگاه میانجی گری در سیاست خارجی عمان در پرتوی دیپلماسی دولت کوچک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال ۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۴ 137 - 177

کلید واژه ها: عمان دولت کوچک سیاست خارجی میانجی گری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۶۸
دولت ها در نظام بین الملل کنونی را می توان برحسب قدرت به قدرت های بزرگ، قدرت های میانه و دولت های کوچک تقسیم کرد. در این میان، دولت های کوچک دارای برخی ویژگی های متمایز هستند. سلطان نشین عمان یکی از این دولت هاست. این دولت در دوران «سلطان قابوس بن سعید» (2020-1970) سیاست خارجی متمایزی را بر پایه میانجیگری اتخاذ کرده و حتی پس از مرگ وی نیز همین رویه را ادامه داده است. در این چارچوب، سؤال پژوهش حاضر این است که چرا میانجی گری در دوران سلطان قابوس نقش محوری در سیاست خارجی عمان در قبال تحولات منطقه ای در غرب آسیا داشته است؟ در پاسخ به این سؤال، با بهره گیری از چارچوب مفهومی دیپلماسی دولت کوچک و با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی-کیفی، استدلال می شود که محدودیت های قدرت عمان به عنوان دولت کوچک باعث تمایل عمان به میانجی گری در سیاست خارجی در قبال تحولات منطقه ای در غرب آسیا شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که فرصت های سیاست خارجی عمان برای جمهوری اسلامی ایران به مراتب بیش از چالش های آن است، به گونه ای که این سلطان نشین می تواند از فشارهای منطقه ای و بین المللی کنونی بکاهد و رفتار دشمنان و رقبای کشور را تعدیل نماید.
۳۰۵.

مقاومت اسلامی و نسبت آن با فلسفه تاریخ از منظر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 27 - 46

کلید واژه ها: امام علی (ع) مقاومت نظریه مقاومت استقامت فلسفه نظری تاریخ سنت های الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۴۱
مقاومت اسلامی مهمترین راهبرد نظام جمهوری اسلامی است اما چنان که شایسته است در ساحت نظریِ آن پژوهش نشده است. مقاله حاضر با هدف تحکیم بنیان نظری مقاومت اسلامی تلاش نموده است با مراجعه به نهج البلاغه به عنوان یکی از مهمترین منابع تولید کننده اندیشه های سیاسی اجتماعی در مکتب تشیع (منبع) طرح کلیِ مقاومت در اسلام را از منظر معارف علوی نمایان سازد.(هدف) در این راستا، به نظر آمد کلان نظریه فلسفه تاریخی امام علی (ع) به عنوان بستری نظری برای شناخت نظریه مقاومت عمل می کند و برای شناخت عمیق و صحیح نظریه مقاومت از منظر امام علی (ع)، ناچار باید ارتباط آن را با نظریه فلسفه تاریخی ایشان مورد شناسایی قرار داد.(مسأله) با کاربست روش تحلیلی و استنباطی و اکتشاف ترابط مضمونیِ داده های پژوهش (روش) این رهآورد حاصل شد که امام علی (ع) تاریخ را هدفمند و قانون مند و سنن الهیِ حاکم بر تاریخ را تنها میزانِ معتبر برای تحلیل تاریخ می دانند. تاریخ دو گونه حرکت خطی و دورانی دارد. حرکت دورانی تاریخ ما بین پهنه ی سقوط یا جاهلیت و عرصه ی صعود یا عقلانیت معنا می یابد. مقاومت عنصر تعیین کننده در خروج جامعه از جاهلیت و ورود به عرصه عقلانیت و استمرار حیات در این حالت است و ترک مقاومت زمینه سازِ حرکت تاریخیِ نزولی جوامع و بازگشت به جاهلیت است.(یافته ها)
۳۰۶.

سنتز نظری سیاست خارجی ایران در پرتو مشارکت جامع راهبردی با چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ۱۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۸ (پیاپی ۷۷) 107 - 144

کلید واژه ها: سنتز نظری ایران چین مشارکت جامع راهبردی قرارداد 25 ساله ایران و چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۲
روابط ایران و چین دارای فراز و فرودهایی بوده که حدود یک دهه اخیر در قالب مشارکت جامع راهبردی بیشترین مراودات سیاسی و اقتصادی را با هم تجربه کرده اند. حاکمیت ج.ا. ایران با یاس از غرب، رویکرد «نگاه به شرق» را در پیش گرفته که این مشارکت منجر به توافق نامه 25 ساله بین تهران و پکن شد. عوامل، متغیرها و مولفه های داخلی و خارجی برای بررسی این مشارکت مهم هستند. از یک سو لایه های هویتی دخیل هستند، از طرفی رویکرد واقع گرایانه و به نحوی ضدیت با هژمون که از درک و شناخت کارگزاران دولت ها شکل گرفته، موثر می باشند. پرسش این است که برای درک بهتر این مشارکت چه سنتزی می توان ارائه داد؟ فرضیه این است که مشارکت جامع با رویکرد چندوجهی، اشتراکات هویتی و رویکردی ضد هژمون شناخت ادارکی از محیط بین الملل و شرایط داخلی و سیاست خارجی تاثیرگذار بوده است که ما را برای شناخت بهتر سیاست خارجی ایران در ارتباط با چین در قالب این مشارکت رهنمون می سازد. مقاله از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بهره برده و داده ها کتابخانه ای و اینترنتی می باشند.
۳۰۷.

Islam Sociology as a Novel Approach in the Sociological Sciences (With Emphasizing on a Critical Reinterpretation of the "Sociology of Religion")(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۵, Issue ۱۷, summer ۲۰۲۳ 81 - 105

کلید واژه ها: Sociology of religion Islamic sociology Divine Traditions Justice and Fairness Islamic society Global Society

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۹
The distinction between "Religion" and "Religiosity culture and religious beliefs in the sensory and phenomenological perspective" has sociological significance and demonstrates a distinct pattern of sociology. The present study in the first section with critically approaches to the "Sociology of Religion" explains the inadequacy of its conceptual and perceptual organization in explaining sociological relationships of religion, with an emphasis on the inherently reductionist and methodological nature of this prevalent discipline. To this aim, the author explains that a "Correct understanding of religion - especially Islam - can be considered as a foundation that influences the existing understanding of sociology of religion" and examines the relationship between religion and society from a distinct perspective compared to the prevailing literature worldwide, highlighting the distinction of this approach compared to the intradisciplinary literature, which mainly involves an essentialist and fixed perception of religion and religious society in the dominant intellectual-religious traditions in the Islamic world. The author argues in this field with an "Ijtihadi" and "Intra-religious" approach about the combined and creative role of "Social Traditions of God" with "Faith and distinctive characteristics of Islamic spirituality" in constructing a new identity for society. By referring to the idea that "When people take steps towards God and the kingdomin a planned manner, they become closer to each other and a global community takes shape," it reaches a new level of religious and Islamic society. In fact, forming the institutions with common and distinct featuressuch as mosques, pilgrimage, and recently the Arbaeen of Imam Hussein (AS) in relation to the historical and glorious experience of the Islamic community in Medina shows that the Islamic society is a society established on justice and fairness, which follows its principles by creating sensitivity towards "Perceptive and Cognitive" levels, "Moral and Inclination" values, and "Behavioral and Action" aspects, within the framework of "Faith and Righteous Deeds."
۳۰۸.

Identification of Strategic Elements of Sports Diplomacy based on Soft Power in Expanding Iran's International Relations with Qatar and the United Arab Emirates(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: World Sociopolitical Studies, Volume ۷, Issue ۲, spring ۲۰۲۳ 317 - 352

کلید واژه ها: grounded theory Sports Diplomacy Strategic Diplomacy Political Diplomacy Qatar United Arab Emirate (UAE)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۳
The main goal of the research was to Identification of strategic elements of sports diplomacy based on soft power in expanding Iran's international relations with Qatar and the United Arab Emirates. In the first step, by examining the theoretical foundations and research literature, a questionnaire related to the foundation's data theory was designed in order to extract the components of the strategic model of sports diplomacy in facilitating Iran's international relations with the countries of Qatar and the UAE, and information was collected by conducting 16 interviews with experts in this industry. In order to test the model, the community of experts active in the sports industry was used. The following categories of Media policy, Sports cultural diplomacy; Sports economic and commercial diplomacy; Sports public diplomacy; Sports platform diplomacy; Sports political diplomacy and Strategic sports diplomacy were used to design the model. For testing the relationships, Spearman's correlation test method, structural equation model and regression were performed on the data. Results indicate that economic diplomacy, strategic diplomacy and political diplomacy constitute the basis of the model.
۳۰۹.

الگوی اعتراضی جوانان تحصیلکرده شهر تهران به تصمیمات دولتی در سال 1400 (با تاکید بر فضای رسانه ای)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 67 - 93

کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی فضای مجازی مشارکت سیاسی اعتراض اجتماعی جامعه مدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۲
 تغییر تاریخی روش حکمرانی پس از انقلاب اسلامی و برجسته تر شدن رویکرد مردمسالاری بر اهمیت نقش آفرینی مردم در تصمیم سازی های اجتماعی- سیاسی افزوده و در مفهوم مشارکت اجتماعی- سیاسی مورد توجه قرار گرفته است. این مشارکت اجتماعی همواره همسو با تصمیمات اجتماعی دولتمردان و در حمایت از آنان بوده اما در مواردی نیز شکل اعتراض اجتماعی به خود گرفته و هزینه هایی بر کشور تحمیل نموده است. به واسطه این اهمیت، بررسی اعتراضات اجتماعی و پاسخ مناسب به آنها پس از مدنظر قرار دادن نیازها و انتظارات عامه مردم در تصمیم گیری های اولیه اجتماعی، می تواند یکی از کارویژه های اصلی دولت های جمهوری اسلامی به شمار رود که شناسایی الگوی بروز اعتراض ها گامی ضروری برای شناخت دقیق آنهاست تا در ادامه با برنامه ریزی مناسب از تغییر مسیر این اعتراضات به سمت رویدادهای خشونت آمیز و افزایش هزینه های سیاسی- امنیتی کشور جلوگیری شده و از هدر رفتن سرمایه های اصلی کشور (جوانان) پیشگیری شود. با این فرض تحقیق حاضر به روش داده بنیاد و در چارچوب نظریه ماکس وبر در خصوص کنش خرد اجتماعی نظرات 323 نفر از جوانان را که سابقه تحصیلات دانشگاهی داشته و از شبکه های اجتماعی هم استفاده می کنند به صورت گلوله برفی و تا رسیدن به اشباع نظری در خصوص چگونگی اعتراض به تصمیمات دولتی در فضای رسانه ای شده کنونی جامعه جویا شده است. پس از انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته، داده های به دست آمده در پنج گام مورد تحلیل قرار گرفته و حدود 600  کد اولیه در 19 مفهوم و 6 طبقه در 4 مقوله ساخت یافته و الگوی اعتراض اجتماعی جوانان تحصیلکرده احصا گردید
۳۱۰.

شناسایی روندها و کلان روندهای اقتصاد آبی با استفاده از روش مرور نظام مند ادبیات و کارگاه خبرگانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 153 - 175

کلید واژه ها: اقتصاد آبی مرور نظام مند ادبیات اقتصاد اقیانوسی کلان روند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۱
پیشرفت اقتصادی همراه با کمترین آسیب به محیط زیست، از ارزش های مهم این دوران است. یکی از عرصه های جدیدی که با گسترش تکنولوژی های نوین، امکان بهره برداری بیشتر از آن فراهم شده است، دریا و اقیانوس است. اعماق دریاها و پهنه ی دور اقیانوس ها، میدانی است که بستر استفاده ی اقتصادی از آن، فراهم تر از گذشته شده است. برای تمرکز دانشی در این حوزه، عنوان کلی اقتصاد آبی یا اقتصاد اقیانوسی، شکل گرفته است و این عنوان، به عنوان یک کلیدواژه ی خاص، مورد توجه پژوهشگران، سیاست گذاری و تصمیم گیران قرر گرفته است. در این پژوهش، هم از جهت معرفی این موضوع و هم از جهت کسب شناخت اولیه از ابعاد این عرصه در حوزه های مختلف، به دنبال شناخت آینده پژوهانه ی روندهای آن رفتیم. با روش مرور نظام مند ادبیات، دامنه ی تخصصی این عرصه، در 6 حوزه ی اصلی، جهت استخراج روندها و فناوری های آن بررسی شد و سپس با استفاده از تحلیل مضمون و کارگاه خبرگانی، کدگذاری روندهای اولیه، در جهت رسیدن به کلان روندهای آن انجام شد. نهایتاً در 6 حوزه ی اصلی اقتصاد آبی، 168 خردروند و فناوری استخراج شد که ذیل 9 کلان روند شناورسازی، هوشمندسازی، نابودسازی، سبزسازی، سودآورسازی، سکونت پذیرسازی، نوسازی، خارج سازی و منازعه ای سازی دسته بندی شدند.
۳۱۱.

تحلیل انتقادی انسان گرایانه آرمان شهرهای فلسفی در نگرش به آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 11 - 34

کلید واژه ها: آرمان شهر فلسفی انسان گرائی کمال گرائی عدالت طلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۸
 آرمان شهر فلسفی شامل نوشته هایی از فیلسوفان برای توصیف و یا توجه به خلقِ یک جامعه ی بهتر نسبت به وضعیت موجود است. این آرمان شهر به منزله نوعی نگرش فلسفی مطلوب به آینده بشریت همراه با انتقاد از شرایط حال فعلی است. در این صورت تبیین و تحلیل مبانی و مؤلفه های انسان گرایانه آرمان شهرهای فلسفی نیز اهمیت دارد. مسأله اصلی پژوهش حاضر تدقیق و تبیین این مبانی و مؤلّفه ها است از این جهت که معطوف به آینده هستند. فرایند پژوهش چنان است که ابتدا تحلیلی اومانیستی از سیر نگارش آرمان شهرهای فلسفی ارائه می شود. سپس مؤلفه هائی از قبیل کمال گرائی، عدالت طلبی و ایده های فلسفی به نحوی گزارش می شوند که معطوف به آینده بشریت بوده و چشم اندازی روشن ارائه می کنند و در حقیقت هر یک از مؤلفه ها به منزله گذار از گذشته ای ناخوشایند برای رسیدن به آینده ای مطلوب است. مهم ترین یافته و نتیجه پژوهش این است که نگارش آرمان شهرهای فلسفی بر مبنای امور انسان گرایانه سامان یافته و صورت بندی می شوند و می توانند به نحوی باشند که آینده ای روشن برای بشریت ترسیم کنند.
۳۱۲.

تحول در راهبرد ایالات متحده در موازنه گری از راه دور و رقابت های منطقه ای ایران و شورای همکاری خلیج فارس، 2021 -2001(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 424 - 399

کلید واژه ها: خلیج فارس سیاست خارجی امریکا کلان راهبرد موازنه از راه دور هژمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۱۷
کلان راهبرد «موازنه از راه دور» یکی از راهبردهای بزرگ سیاست خارجی امریکاست که در نقطه مقابل راهبرد بزرگ «چیرگی» می تواند برای رسیدن به هدف انزوا یا برعکس حفظ هژمونی دنبال شود. اهداف اصلی کلان راهبرد «موازنه از راه دور» در سه دوره ریاست جمهوری جورج بوش، باراک اوباما و دونالد ترامپ دگرگون شد. هدف اصلی این پژوهش پاسخ دهی به دو پرسش زیر است: 1. تا چه اندازه رفتار سیاست خارجی و اقدامات امریکا در خلیج فارس در دوران ریاست جمهوری بوش، اوباما و ترامپ متفاوت بودند؟ 2. با وجود تفاوت هایی بین این سه رئیس جمهور، چرا رفتار سیاست خارجی و اقدام های امریکا در خلیج فارس بر پایه یک کلان راهبرد مشابه استوار بود؟ در این پژوهش استدلال می شود که تفاوت هایی در ویژگی های شخصیتی، سبک سیاست گزینی و ارزیابی تهدیدهای امنیتی این سه رئیس جمهور بر دگرگونی سیاست خارجی امریکا تأثیر داشته اند، ولی هر سه آنها از راهبرد «موازنه از راه دور» به عنوان یکی از اشکال موازنه قوا پیروی کرده اند. برای آزمون این فرضیه، داده های گردآوری شده با رویکردی کیفی و با استفاده از روش تحلیل رویدادهای تاریخی بررسی می شوند. روشن می شود که اگرچه از 2006 «موازنه از راه دور» کلان راهبرد امریکا در خلیج فارس بوده، اهداف آن بر پایه شرایط مختلف دگرگون شده بود. بوش در دو سال پایانی ریاست جمهوری خود تحت تأثیر ناآرامی های عراق در پی ایجاد موازنه با هدف حفظ هژمونی بود. با هدف انزوا، اوباما این کلان راهبرد را برای کاهش هزینه دنبال کرد تا بتواند پیامدهای بحران مالی 2008 در اقتصاد امریکا را مدیریت کند. در دوره ترامپ این کلان راهبرد همراه با واقع گرایی از ایده «بازگشت عظمت امریکا» تأثیر پذیرفت. 
۳۱۳.

دیپلماسی دفاعی هندوستان در خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 567 - 541

کلید واژه ها: خلیج فارس دیپلماسی دفاعی دیپلماسی دریایی نگاه به غرب هندوستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۲۸
هندوستان در چند دهه اخیر به یکی از قدرت های نوپدیدارشده جهانی تبدیل شده است. رشد اقتصادی شتابان هند و نیاز روزافزون این کشور به انرژی، سبب شده تا خلیج فارس به عنوان یکی از غنی ترین مناطق جهان به لحاظ دارا بودن منابع انرژی، در کانون توجه سیاستمداران این کشور قرار گیرد. گسترش منافع راهبردی هندوستان در منطقه خلیج فارس و تأمین امنیت انرژی این کشور موجب شده است تا هند به دنبال حضور نظامی و امنیتی در منطقه خلیج فارس باشد. به همین دلیل هند در سال های اخیر وارد «مشارکت راهبردی» با چندین کشور حاشیه خلیج فارس شده و همکاری های دفاعی-امنیتی گسترده ای با این کشورها شروع کرده است. ازاین رو پژوهش حاضر درصدد تبیین ابعاد و مؤلفه های دیپلماسی دفاعی هندوستان در منطقه خلیج فارس و چگونگی تأمین منافع و امنیت ملی این کشور بر مبنای این دیپلماسی دفاعی است. همچنین این پژوهش درصدد پاسخگویی به این پرسش است که چگونه دیپلماسی دفاعی هند در خلیج فارس تأمین کننده منافع و امنیت ملی این کشور است؟ متغیر مستقل این پژوهش دیپلماسی دفاعی هند در خلیج فارس، و متغیر وابسته، منافع و امنیت ملی هندوستان است. در فرضیه پژوهشی آزمون شده با استفاده از روش همبستگی استدلال می شود که دیپلماسی دفاعی هند در خلیج فارس با همکاری دفاعی در قالب تبادل آموزش، تمرین های نظامی مشترک و تأمین منابع، توسعه، تولید و بازاریابی سازوبرگ های دفاعی در کشورهای این منطقه، کمک به محاصره سیاسی پاکستان و جلوگیری از محاصره هند از سوی چین، تأمین کننده منافع و امنیت ملی دهلی نو است.
۳۱۴.

ابعاد خط مشی های عمومی در حوزه ی تدوین با رویکرد تمدن اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 151 - 178

کلید واژه ها: تدوین تمدن اسلامی تمدن نوین اسلامی خط مشی های عمومی رویکرد تمدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۲۰
خط مشی عمومی معین می کند که چه فعالیت ها و اقداماتی در بخش عمومی باید انجام پذیرد و چه اقداماتی نباید انجام گیرد. فرآیند خط مشی گذاری عمومی شامل مراحلِ شناخت، بیان مسئله، طرح مسئله، تدوین، قانونی کردن و مشروعیّت بخشیدن، ابلاغ و اجرا و درنهایت ارزشیابی می باشد. اکنون ضرورت شناخت ابعاد خط مشی های عمومی در حوزه ی تدوین، در جهت تحقّق تمدن نوین اسلامی حائز اهمّیّت است. لذا هدف از این پژوهش، استخراج ابعاد خط مشی های عمومی در حوزه ی تدوین با رویکرد تمدن اسلامی می باشد. روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی، با رویکرد مضمون (تم) و از طریق مصاحبه ی بازِ نیمه ساختاریافته ی محقّق ساخته با خبرگان و صاحب نظران در حوزه ی خط مشی گذاری و تاریخ و تمدن می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که مضامین فراگیر، به عنوان ابعاد خط مشی های عمومی در حوزه ی تدوین با رویکرد تمدن اسلامی عبارت اند از: پیشرفت و سازندگی، تعادل، شناخت، تکامل، رسالت، عقلانیّت جامع، مکتب، مبارزه با نظام سلطه گری، اسلام گرایی و سیاست. نتیجه گیری کلی اشاره به آن دارد که ابعاد و مضامین فراگیر استخراج شده در حوزه ی قانون گذاری و تدوین، می تواند به عنوان نقشه ی راه و سیاست برای سازمان ها و مؤسّسات دولتی در حوزه ی اجرا و ارزشیابی مثمرثمر باشد.  
۳۱۵.

تبیین چالش ها و فرصت های ژئوپلیتیکی روابط ایران و مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۴۵) 201 - 236

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک خاورمیانه همگرایی ایران مصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۶
کنش و کنش متقابل روابط ایران و مصر در نظام جهانی و منطقه ای همواره مسائل جدیدی را در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا می آفریند و در واقع هرگونه رفتار دو کشور، ژئوپلیتیک مناطق یاد شده را با تغییرات گسترده مواجه می کند. در طی سال های اخیر، تحولات خاورمیانه، فرصت های ژئوپلیتیکی بی شماری را در راستای توسعه روابط دو کشور ایران و مصر فراهم کرده است که به این منظور، پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی ، تبیین چالش ها و فرصت های ژئوپلیتیکی روابط ایران و مصر را مورد مطالعه قرار داده است. این پژوهش عوامل سیاسی، منطقه ای و بین المللی را از چالش ها و موانع هم گرایی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی مصر دانسته و رفع این موانع را موجب ارتقاء جایگاه منطقه ای دو کشور م داند و هم چنین فرصت ه ای ژئوپلیتیک و عوامل ژئواکونومیک را موجب افزایش هم گرایی های میان دو کشور می داند. در پژوهش حاضر، جامعه آماری را صاحب نظران و اساتید رشت ه های ژئوپلیتیک و روابط بین الملل تشکیل می دهند که حجم نمونه، تعداد 50 نفر بر اساس مدل کوکران تخمین زده شده و از آزمون میانگین در نرم افزار spss استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که وجود آثار تاریخی با ریشه مشترک، عدم حساسیت دو کشور از هوّیت تمدنی یکدیگر و تغییر دولت مصر پس از حکومت حسنی مبارک، از فرصت های ژئوپلیتیکی موجود در راستای توسعه روابط محسوب می شود و عوامل داخلی و منطقه ای از موانع هم گرایی دو کشور می باشد.
۳۱۶.

تأثیر بحران پژوهی گروه های تکفیری در آینده سیاسی جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بحران پژوهی جهان اسلام دوره ۱۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 101 - 120

کلید واژه ها: بحران پژوهی آینده پژوهی روابط سیاسی گروه های تکفیری جهان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۴۹
در عصر کنونی و باتوجه به گسترش روز افزون علوم مختلف تعریف مفهومی به نام آینده پژوهی جایگاهی خاص را به خود اختصاص داده است. از آنجایی که اسلام دینی جهان شمول می باشد، پرداختن به آینده ی سیاسی آن و کشورهای اسلامی امری اجتناب ناپذیر است. پرداختن به این مهم از آن رو دارای اهمیت است که دشمنان اسلام در داخل و خارج از مرزهای جغرافیایی ممالک اسلامی به این گروه ها و فعالیت آنان چشم دوخته اند. این دیدگاه باعث شده است تا سوال اصلی مقاله بر این پایه استوار گردد که بحران پژوهی گروه های تکفیری چه تاثیری در آینده ی سیاسی جهان اسلام خواهد داشت؟ در پاسخ به این سوال فرضیه عنوان کرده است که پیش بینی تحرکات گروه ها و فرقه های تکفیری می تواند از خطرات جدی آن ها به منظور ضربه زدن بر پیکره ی سیاسی و فرهنگی اسلام جلوگیری کرده و فضای سیاسی در عرصه ی بین الملل را به نفع جهان اسلام تغییر دهد. روش پژوهش مقاله فوق بر اساس توصیفی – تحلیلی با تکیه بر متون کتابخانه ای و استفاده از منابع معتبر در بستر فضای مجازی می باشد. یافته های تحقیق حکایت از آن داردکه استفاده از تجربیات تاریخی اسلام در مقابله با گروه های تکفیری و تلفیق آن ها با نظریات نوین از جمله بحران پژوهی و آینده پژوهی در کنار تئوری هایی همچون آشوب، ستیز، بازی ها و پیچیدگی؛ جهان اسلام را در زمینه ی پیشگیری از آسیب چنین فِرَقی در امان نگاه داشته و باعث پیشرفت ممالک مسلمان در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و... خواهد شد.
۳۱۷.

بنیان اقتصاد سیاسی توافق همکاری جامع استراتژیک ایران و چین؛ گسترش قلمروهای ملی و منطقه ای موثر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۳) 167 - 197

کلید واژه ها: اقتصاد سیاسی توافق راهبردی ایران چین نئومرکانتیلیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۶۲
واقعیت های مرتبط با ساخت سیاسی و فضایی قدرت در ایران و واقعیت های ژئوپلیتیکی حاکم بر نظام بین الملل سبب همگرایی ایران و چین شده است. باتوجه به اهمیت استراتژیک برنامه ی جامع همکاری ۲۵ساله ی ایران و چین، این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی کوشیده است تا مبادی اقتصاد سیاسی این توافق نامه را بررسی و عوامل تأثیرگذار بر همگرایی دو کشور و انعقاد آن را شناسایی نماید. نتایج نشان می دهد دولت چین با رویکرد نئومرکانتیلیستی، جهت رفع تنگناهای پیشروی اقتصاد صادرات محور خود و امنیت بخشی به منابع انرژی وارداتی به دنبال گسترش نفوذ در مناطق استراتژیک جهان مثل خلیج فارس است. از طرفی ماهیت نظام سیاسی حاکم بر ایران، مقابله با نظام سلطه و هژمون آمریکا، خروج از انزوا، مهار فشارهای جبهه غرب، افزایش تاب آوری نظام سیاسی در قبال فشار های احتمالی آتی غرب و افزایش ضریب خطرپذیری در کشور، استفاده از حق وتوی چین در شورای امنیت و گسترش قلمروهای ملی و منطقه ای مؤثر مثل مناطق آزاد، از عوامل تأثیر گذار بر انعقاد این توافق از جانب ایران بوده است. در این مقاله همچنین تلاش شده است شرایط بحرانی یا مطلوبی که این سند می تواند برای ایران به ارمغان آورد را تعیین نماید. در نهایت می توان بیان نمود که این سند می تواند شرایط مطلوبی را برای ایران در دوره کنونی فراهم آورد.
۳۱۸.

قدرت نرم رسانه؛ ابزار سخت آمریکایی برای تغییرات ژئوپلیتیکی در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۲ 75 - 97

کلید واژه ها: رسانه ایالات متحده آمریکا قدرت نرم خاورمیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۶
با ظهور تکنولوژی های مدرن و پیچیده تر شدن جوامع انسانی و نقش رسانه ها در مناسبات جهانی، قدرت نیز ماهیت متفاوتی به خود گرفته است. قدرت سخت، بدون پشتیبانی قدرت نرم و بالعکس، قادر به حفظ برتری خود نیست. ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از بزرگ ترین امپراطوری های نظامی و رسانه ای تاریخ جهان، در طی دو دهه اخیر با استفاده از ابزار رسانه توانسته تغییرات ژئوپلیتیکی اساسی در خاورمیانه ایجاد کند. راه اندازی جنگ های همه جانبه علیه افغانستان و عراق و جهت دادن به رخدادها و تحولات جهان عرب، همگی در همراهی قدرت نرم و به ویژه رسانه ها میسر شد. از این رو، نگارندگان در این جستار، در پی پاسخ به این سوال بودند که «قدرت نرم ایالات متحده آمریکا از رهگذر بهره گیری از رسانه های جمعی و تأثیرگذاری و جهت دهی بر افکار عمومی، چگونه بر معادلات ژئوپلیتیکی خاورمیانه نافذ و مؤثر واقع شده است؟». درون دادهای مورد نیاز پژوهش به روش کتابخانه ای گردآوری شده و در سپهر نظریه قدرت نرم، روش شناسی حاکم بر متن از ماهیتی توصیفی- تحلیلی برخوردار است. یافته های پژوهش گویای این است که ایالات متحده آمریکا، حتی قدرت نرم خود را مرهون رسانه ای است که خود جزئی از عناصر قدرت نرم است. به عبارتی دیگر می توان چنین استدلال کرد که بدون رسانه، آمریکا بخش اعظمی از توان قدرت سازی سخت و نرم خود را از دست می دهد؛ این در حالی است که حتی شاخص های محاسبه قدرت نرم بیشتر از گذرگاهی می گذرند که رسانه های آمریکایی یا بر آنها مسلط هستند یا به آنها شکل می دهند.
۳۱۹.

راهبردهای تصویرسازی رسانه ای از جنبش های مقاومت در جهان اسلام؛ موردپژوهی حشدالشعبی عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 33 - 53

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان حشد الشعبی عراق دیپلماسی رسانه ای سیاستگذاری رسانه ای جهان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۸۷
پژوهش با ارائه یک چارچوب مفهومی به تبیین سه اَبر نیروی موثر برتحولات منطقه غرب آسیا شامل؛ محور مقاومت، دولت های عربی ناهمسو با مقاومت، دولت های فرامنطقه ای مداخله گر و گفتمان ها و نیروهای اجتماعی سیاسی پیرو آنها پرداخته و پس از مرور زمینه های شکل گیری و جانمایی قانونی حشد الشعبی عراق(مساله)، با بهره گیری از نظریه های چارچوب سازی و انگاره سازی رسانه ای به تحلیل گفتمان(روش) حمایتی و پادگفتمان انتقادی رسانه ها پیرامون این گروه مقاومت می پردازد. پس از احصاء 64 محور رسانه ای(یافته)، تعمیق و نتیجه گیری دال های مرکزی این گفتمان ها بیانگر آن است که رسانه های پادگفتمان مقاومت در بخش درون مرزی عراق با راهبرد تحریکِ «گسل هایِ خفته مذهبی، قومیتی و نژادی» باطراحی 6 شکاف «تصویری ناسازگار از حشد الشعبی با امنیت ملی، نظم سیاسی و ساختار قانونی عراق» پرداخته و در بخش برون مرزی 4 راهبرد «وابسته نمایی به ایران»، «هراس انگیزی از توسعه فرقه گرایی شیعی»، «متحد سازی دولت های ارتجاع عربی بر علیه حشد»، «تولید جنبش های موازی حشد» و نتیجتاً تعارض آن با «امنیت و پایایی حکمرانی دولت های عربی منطقه» را به کار بسته اند. در مقابل رسانه های گفتمان مقاومت 2راهبرد «تبیینی با تشریح لایه ای» و «تقابلی با تولید ضد جریان» را با تمرکز بر تاثیر آن بر «تامین منافع ملی عراق» و «هم افزایی با گروه های مقاومت» طراحی نموده اند.
۳۲۰.

مشروعیت یا عدم مشروعیت الزام بر رعایت احکام الهی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال ۲۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۸) 5-26

کلید واژه ها: احکام الهی الزام بر احکام الهی مشروعیت الزام بر احکام الهی عدم مشروعیت الزام بر احکام الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۷۵
در مشروعیت الزام بر رعایت برخی احکام الهی جای تردید نیست. مقرّرشدن حدّ و تعزیر برای برخی افعال چون زنا و شراب خواری چیزی جز الزام بر رعایت احکام الهی در این موارد نیست. بحث در حدّ مرز و کلِّیت آن است. عدم وجود نصّ خاص در مسأله، موجب پیدایش آرای گوناگون فقهی به این شرح شده است: 1. مشروعیت الزام بر ترک نوعی از محرّمات (محرّماتی که از سنخ گناهانِ دارای حدّ است، ولی حدّ ندارد، نه هر فعل حرامی). 2. مشروعیت الزام بر ترک هر گناه؛ خواه فعل حرام یا ترک واجب. 3. مشروعیت الزام بر ترک هر گناه کبیره و 4. عدم مشروعیت الزام جز در موارد منصوص. مستندات اقوال چهارگانه چیست؟ مقاله حاضر افزون بر استخراج و نقل مستنداتِ اقوال چهارگانه و تحقیق در صحّت و سقم آن ها که مسأله ای فقهی است، به موضوع، از افقی کلّی تر نیز پرداخته و نتیجه گرفته است که الزام بر رعایت آن دست از احکام الهی که جنبه اجتماعی دارد و عدم رعایتش به نوعی توهین به شریعت و متدیان شمرده می شود و به معنویت زدایی می انجامد، با رعایت مصالح و مراتب، مشروع و در مواردی لازم است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان