رامین شمسایی نیا

پژوهش با ارائه یک چارچوب مفهومی به تبیین سه اَبر نیروی موثر برتحولات منطقه غرب آسیا شامل؛ محور مقاومت، دولت های عربی ناهمسو با مقاومت، دولت های فرامنطقه ای مداخله گر و گفتمان ها و نیروهای اجتماعی سیاسی پیرو آنها پرداخته و پس از مرور زمینه های شکل گیری و جانمایی قانونی حشد الشعبی عراق(مساله)، با بهره گیری از نظریه های چارچوب سازی و انگاره سازی رسانه ای به تحلیل گفتمان(روش) حمایتی و پادگفتمان انتقادی رسانه ها پیرامون این گروه مقاومت می پردازد. پس از احصاء 64 محور رسانه ای(یافته)، تعمیق و نتیجه گیری دال های مرکزی این گفتمان ها بیانگر آن است که رسانه های پادگفتمان مقاومت در بخش درون مرزی عراق با راهبرد تحریکِ «گسل هایِ خفته مذهبی، قومیتی و نژادی» باطراحی 6 شکاف «تصویری ناسازگار از حشد الشعبی با امنیت ملی، نظم سیاسی و ساختار قانونی عراق» پرداخته و در بخش برون مرزی 4 راهبرد «وابسته نمایی به ایران»، «هراس انگیزی از توسعه فرقه گرایی شیعی»، «متحد سازی دولت های ارتجاع عربی بر علیه حشد»، «تولید جنبش های موازی حشد» و نتیجتاً تعارض آن با «امنیت و پایایی حکمرانی دولت های عربی منطقه» را به کار بسته اند. در مقابل رسانه های گفتمان مقاومت 2راهبرد «تبیینی با تشریح لایه ای» و «تقابلی با تولید ضد جریان» را با تمرکز بر تاثیر آن بر «تامین منافع ملی عراق» و «هم افزایی با گروه های مقاومت» طراحی نموده اند.

یکی از مهم ترین و کلیدی ترین برنامه های تبلیغاتی هر نامزدهای انتخاباتی در ایران تولید فیلم های مستند محور است که از سال های 1370 به بعد مرسوم شده است تا از این طریق علاوه بر تبیین و بسط گفتمان انتخاباتی خود برای اداره ی کشور از این رهگذر  با افکار عمومی و مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند.  این تحقیق باهدف تبیین و نشانه شناسی مستندهای تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی نگاشته شده است روش استفاده شده در این تحقیق روش نشانه شناسی سلبی و کادوری می باشد که از حیث نوع یک روش کیفی است. یافته ها و نتایج این تحقیق نشان می دهد که عمده مطالب و نشانه های به کاربرده شده در مستندهای انتخاباتی عموماً حول محور مسائل و مباحث اجتماعی سامان یافته است و نامزدهای انتخاباتی نیز تلاش داشته اند تا از نشانه های اجتماعی برای تبیین و تحکیم ایده های خود برای اداره ی کشور استفاده کنند دراین میان اما محمود احمدی نژاد نشانه های گفتمانی خود را در ارتباط با عدالت اجتماعی مفصل بندی کرده و برخی دیگر از نشانه ها موید آن است که احمدی نژاد خود را نماد مبارزه با تفکر اشرافی گری و نماینده ی فرودستان معرفی می کند. در مقابل، حسن روحانی نیز به نشانه هایی در ارتباط با حل مشکلات از طریق سیاست خارجی تمایل نشان داده است. برساخت تصویر او در فیلم های تبلیغاتی اش، قامت منجی ایران است. همچنین با استفاده از نشانه هایی به تقابل گفتمانی با دولت محمود احمدی نژاد دامن می زند. او با بهره گیری از برخی نشانه ها خود را به عنوان رئیس جمهور حامی حقوق همه ی  ملت ایران معرفی می کند که انتخاب وی تعامل سازنده با دنیارا رقم می زند.

گسترش روزافزون رسانه های نو، تلویزیون را به عنوان یک رسانه سنتی، با رقابت و چالش های سختی مواجه کرده است. اما این رسانه همچنان برای حفظ موقعیت و جایگاه خود نزد مخاطب، می تواند روش های مختلفی را به کار گیرد. از جمله، با بهره بردن از ساختارهای مختلف برنامه سازی می تواند محتوای مناسب و جذابی را در اختیار مخاطبانی با سلیقه های متفاوت قرار دهد. در این میان، تنظیم و چینش برنامه ها در کنداکتور پخش شبکه ها براساس قالب های متنوع برنامه سازی، از اهمیت خاصی برای حفظ این جایگاه یا این موقعیت برخوردار است. به این منظور، شناخت و استفاده از انواع برنامه های تلویزیونی غیرنمایشی، براساس یک دسته بندی معیار، برای برنامه سازان ضرورت دارد. پژوهش حاضر درصدد است گونه ها و ویژگی های مختلف این نوع برنامه ها را معرفی نماید. برای رسیدن به این هدف، مقاله از روش نظریه داده بنیاد یا زمینه ای کلاسیک استفاده کرده است. تجزیه و تحلیل داده ها در زمینه گونه شناسی برنامه های غیرنمایشی تلویزیون مبیّن این است که می توان برنامه های تلویزیونی را در پنج دسته اصلی تقسیم کرد. تلویزیون واقعیت نما (Reality TV)، برنامه های ترکیبی، برنامه های گفتگومحور، کلیپ و مستند.

تغییرات فناورانه عاملی اساسی در حیات رسانه ها و نحوه عملکرد آن ها به شمار می رود. این مسئله که رسانه ها همواره در بستر یک تکنولوژی نوین، ایجادشده اند انکارناپذیر است و ظهور رسانه های جدید همیشه بر رسانه های پیشین تأثیرگذار بوده است. دراین بین، تأثیر و تعامل میان تلویزیون و رسانه های اجتماعی مبتنی بر بستر اینترنت بسیار موردتوجه قرارگرفته است. مسئله ای که می توان آن را ذیل نظریه همگرایی رسانه مطرح دانست. پژوهش حاضر در چارچوب همگرایی تلویزیون و فضای مجازی به دنبال شناخت و طراحی الگوی کارکردهای رسانه های اجتماعی در برنامه سازی تلویزیونی است. این پژوهش به روش ترکیبی نظریه داده بنیاد کلاسیک و مطالعه موردی و بر اساس نمونه گیری هدفمند از میان برنامه های تلویزیونی شاخص صورت پذیرفته است. پژوهشگران پس از کدگذاری و تجزیه وتحلیل یافته ها به احصاء 23 کارکرد پرداختند که درنهایت این کارکردها را ذیل طراحی یک مدل مفهومی ارائه کرده اند. این مدل کارکردهای مذکور را در چهار مرحله برنامه سازی شامل پیش تولید، تولید، پخش و پساپخش تبیین می کند. برنامه سازان تلویزیون می توانند با بهره بردن از یافته های این پژوهش، برنامه سازی خود را ارتقاء داده و از فرآیند همگرایی رسانه ها در تولیدات تلویزیونی خود بهره برند.

پژوهش پیشرو کوششی برای ارائه رهیافتی به فراگرد تعامل رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی در تولید جریان های اصلی خبر و پویش های اجتماعی با مطالعه موردی بازنمایی اقتصاد مقاومتی به مثابه یک الگوی توسعه ملی است. روند اقبال کاربران به شبکه های اجتماعی(بویژه پیام رسان های موبایل محور) مدیران رسانه های جمعی را بر آن داشته است تا از ظرفیت این فناوری های نوین ارتباطی برای توزیع مناسبتر تولیدات خود در فضای مجازی بهره بیشتری گیرند، ترکیب و تعامل رسانه های جمعی مانند خبرگزاری ها و رسانه های اجتماعی(برای توزیع موثر خبر و ایجاد پویش اجتماعی) بهینه ترین حالت اثرگذاری رسانه ها برای اقناع افکار عمومی و اجرای الگوهای توسعه ملی است. در ایران آسیب پذیری اقتصاد ملی در برابر تکانه های طبیعی و تعمدی اقتصاد جهانی و داخلی، سیاستگذاران را بر آن داشت تا الگویی درون زا، برون گرا و متناسب با شرایط بومی کشور با عنوان اقتصاد مقاومتی طراحی کنند. در این پژوهش برای سنجش جامع رویکرد های رسانه های نزدیک به گفتمان های مسلط به اقتصاد مقاومتی به تحلیل گفتمانی 63 متن از خبرگزاری های ایسنا، صداوسیما و فارس به نمایندگی از سه گفتمان مسلط اصلاح طلبان، حاکمیت، اصولگرایان پرداخته شده است. در نتیجه گیری نمودار مقایسه ای مزیت ها و محدودیت های «پایگاه آنلاین» و «کانال تلگرام» خبرگزاری ها آمده است، تحلیل گفتمانی این سه رسانه نشان از فقدان قرائت مشترک از معنای اقتصادمقاومتی و واگرایی نسبی و نگاه بخشی نگرانه رویکرد هر رسانه متناسب با گفتمان مسلط نزدیک به آن دارد.