۱۸۱. تحریم اقتصادی، اثرگذاری ذهنی و کنش سیاسی: نمونه موردی دانشجویان دانشگاه تهران نویسنده: محمدرضا تخشید حنیف عموزاده مهدیرجی منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) کلید واژه ها: رفتار سیاسیدانشجویان دانشگاه تهرانآثار ذهنی تحریم هاتقاضای سیاسی حوزه های تخصصی: علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران علوم سیاسی مسایل ایران علوم سیاسی مسایل ایران چالشها و فرصت های ایران در جهان کنونی تعداد بازدید : ۱۳۳ چکیده تعداد دانلود : ۲۴۶ عمده آثار موجود در زمینه مطالعاتِ مربوط به تحریم های اقتصادی در رشته روابط بین الملل، جنبه های حقوقی و اقتصادی آن ها را مد نظر خود قرار داده اند. امّا تحقیق حاضر به دنبال بررسی ابعاد جدیدتری از آثار تحریم ها بر روی شهروندان کشورِ هدف تحریم می باشد. در این راستا جنبه های ذهنی و روانی اثرگذاری تحریم های ایالات متحده آمریکا بر نوع مطالبات و سطح مشارکت سیاسی شهروندان ایرانی موضوع پژوهش در نظر گرفته شده است. فرضیه تحقیق بیان می دارد که هرچه تحریم ها بر روی شهروندان اثرگذارتر باشد، رفتار سیاسی آنان ماهیتی خشونت آمیز پیدا کرده و نوع مطالبات افراد به سمت موضوعات اقتصادی تر حرکت خواهد کرد. امّا نتایج حاصل شده نشان می دهد که علی رغم افزایش میزان مشارکت سیاسی افرادی که تحریم ها را اثرگذار ارزیابی کرده اند، نوع مطالباتشان بیشتر حول محور موضوعات مدنی و سیاسی دارای سطح معناداری قابل تبیینی می باشد. محقق بر این باور است که این خصیصه مربوط به ویژگی های خاص جامعه آماری تحقیق، یعنی دانشجویان دانشگاه تهران می باشد و در صورت گسترده تر شدن جامعه آماری، امکان سنجش فرض اولیه، مجدداً مهیا خواهد شد. لازم به ذکر است، داده ها از طریق توزیع پرسشنامه میان دانشجویان دانشگاه تهران بدست آمده و ابزار تجزیه و تحلیل آماری آن نیز، نرم افزار SPSS می باشد.
۱۸۲. ساختار قدرت در ایران عصر ناصری نویسنده: سید محمدرحیم ربانی زاده لطف الله لطفی منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ششم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) کلید واژه ها: ناصرالدین شاهاصلاحاتساختار قدرتروشنفکرانتجار حوزه های تخصصی: علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران در دوره قاجار (آقا محمد خان تا دوره ناصرالدین شاه) تعداد بازدید : ۲۱۹ چکیده تعداد دانلود : ۵۲۲ این نوشتار در مطالعه ساختار قدرت در ایران عصر ناصری ، به بررسی ویژگی های ساختار قدرت در دو مقوله یکی فرم و صورت بندی ساختار قدرت ودیگری ماهیت سلطه و اقتدار خواهد پرداخت. ویژگی مشخص ساختار قدرت در ایران عصر ناصری ، استبداد بود . شاه مرکز ثقل و توزیع قدرت بود . در این ساختار ، دولت ، دربار و شخص شاه مقولاتی تفکیک ناپذیر بودندکه به تبع خود از موانع شکل گیری نهادهای مشروع و قانونی محسوب می شدند و پیدایش یک ساختار اداری و سیاسی بیرون از چهار چوب نظام خود کامه موجود ، امکان پذیر نبود . در چنین ساختاری امکان رشد طبقات اجتماعی بیرون از حکومت نیز وجود نداشت . ورود افکار متجددانه و نخستین تلاش ها برای انجام اصلاحات در ایران از نخستین چالش ها با ساختار قدرت در ایرن عصر قاجار بود. از سوی دیگر با رشد شتابان تجارت خارجی و برخورد فزاینده تجار ایرانی با غرب و سفرهای خارجی و آشنایی با دستاوردهای تمدن غرب ، موجب آگاهی آنها از جایگاه طبقاتی اشان شد و به منافع طبقاتی خود در برابر حکومت خود کامه قاجار پی بردند.
۱۸۳. بررسی پدافند غیرعامل در کشور سوئیس نویسنده: فرزانه ریحانی منبع: پژوهش ملل دوره اول بهمن ۱۳۹۴ شماره ۲ کلید واژه ها: پدافند غیر عاملاهداف پدافنداصول و ضروریات حوزه های تخصصی: علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل امنیت علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه اتحادیه اروپا و اروپای شرقی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نیروهای نظامی-اطلاعاتی و امنیت ملی تعداد بازدید : ۶۵۲ چکیده تعداد دانلود : ۶۲۲۳ پژوهش حاضر تحت عنوان « بررسی پدافند غیر عامل در کشور سوئیس» میباشد که به روش توصیفی – تحلیلی به تبیین دفاع غیر عامل در کشور مذکور می پردازد. چرا که کشور سوئیس در طول تاریخ به دلیل وجود ویژگی های خاص همواره در معرض بحران های زیادی قرار گرفته است و به تبع آن خسارات مالی و جانی زیادی نیز از این راه به این کشور تحمیل شده است. به همین دلیل کشورهایی که طعم خرابی و خسارات را چشیده اند، جهت حفظ سرمایه های ملی و منابع حیاتی خود توجه خاص و ویژه ای به دفاع غیر عامل نموده و در راهبرد دفاع خود جایگاه والایی برای آن قائل شده اند. تجارب و شواهد ثبت شده از جنگ های گذشته تاریخ بشری و قرن حاضر نمونه های مستدل و انکار ناپذیری است که اهمیت حیاتی پدیده دفاع غیر عامل را آشکارا ثابت می کند. یافته ها حاکی از آن است که کشوری مانند سوئیس نماد و سمبل توجه به پدافند غیر عامل میباشد و علیرغم آنکه از مناقشات نظامی و سیاسی به دور است اما توجه ویژه ای به مقوله پدافند غیر عامل دارد. با توجه به موارد مذکور نوشتار حاضر به بررسی پیشینه ی تاریخی، تعاریف، اهداف، اصول و ضروریات و در نهایت بررسی پدافند غیر عامل در کشور سوئیس می پردازد.
۱۸۴. سخنان امام در جمع فارغ التحصیلان دانشکده افسری (نور خدا در کشور شما جلوه گر شده است قدر این جلوه الهی را بدانید) سخنران: سید روح الله موسوی خمینی منبع: ادبیات پارسی معاصر سال چهارم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) حوزه های تخصصی: علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از انقلاب اسلامی تا به امروز تعداد بازدید : ۲۶۲ چکیده تعداد دانلود : ۲۵۵
۱۸۵. فلسطین چگونه آزاد میشود (در حاشیه تصمیم رژیم اشغالگر قدس مبنی بر الحاق بلندی های جولان) منبع: ادبیات پارسی معاصر سال چهارم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) حوزه های تخصصی: علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه خاورمیانه تعداد بازدید : ۱۲۶ چکیده تعداد دانلود : ۱۲۶
۱۸۶. امام خمینی (س) و مردم سالاری دینی نویسنده: فریبرز محرمخانی محمدرضا محمدنژاد منبع: اندیشه سیاسی در اسلام تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ کلید واژه ها: امام خمینیمردم سالاریمردم سالاری دینی حوزه های تخصصی: علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران تعداد بازدید : ۸۶ چکیده تعداد دانلود : ۸۲ مردم سالاری دینی عبارت است از روش و شیوه زندگی سیاسی مردم که نظام دینی را پذیرفتهاند و آن نظام حداقل تضمینکننده آزادی، استقلال، رضایتمندی، مشارکت سیاسی و اجرای عدالت اجتماعی– سیاسی مردم و در نهایت احساس حاکمیت شریعت در زندگی سیاسی مردم است. در این مقاله پس از تعریف و بررسی شش پایه عملی و عینی مردمسالاری دینی که شامل رهبری، مردم و نقش آنها در عرصه سیاسی، قانون اساسی، احزاب، انتخابات و آزادی است، برآنیم که بدانیم امام خمینی چه نظری جهت بهکارگیری این شش پایه در نظام جمهوری اسلامی که نمونهی عملی مردمسالاری دینی است، داشتهاند. با مطالعه آثار امام و در نظر گرفتن تطور اندیشههای ایشان در دوران مبارزات و پس از تشکیل جمهوری اسلامی با توجه به مقتضیات زمان و مکان که نشان از درایت ایشان بود میتوان به این نتیجه رسید که امام برای مردم نقش بسیار اساسی و پر رنگ در نحوهی اداره کشور در چهارچوب قانون اساسی در نظر گرفته است. مهمترین نکتهای که در تمام گفتههای امام مورد مداقه است، این است که ایشان همواره در نطقهای خود بر انتخابی بودن حکومت تأکید داشتهاند. از 22 شهریور ماه 1357 که «جمهوری اسلامی» را به جای «حکومت اسلامی» گذاشتند و فرمودند: «نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد»، قالب و صورت نظام را به شکل انتخابی بر اساس آرای مردم مطرح کردند، به گونهای که نهاد رهبری، ریاست جمهوری مجلس شورای اسلامی همه از طریق آرای مردم شکل میگیرد.
۱۸۷. جامعه شناسی تاریخیِ دولت و نسبت آن با مناسبات اجتماعی تولیدی ایران در عصر نظام الملک نویسنده: محمدامیر احمدزاده منبع: دولت پژوهی سال اول زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ کلید واژه ها: خواجه نظام الملکجامعه شناسی تاریخیدولت به مثابه تصاحبدولت به مثابه اداره امور حوزه های تخصصی: علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی علوم سیاسی مسایل ایران اقوام در ایران تعداد بازدید : ۱۴۵ چکیده تعداد دانلود : ۱۴۰ در بررسی ساختار قدرت سیاسی و مناسبات آن با جامعه و الگوی تولید می توان گفت ماهیتِ دولت در عصر نظام الملک بر مبنای اصل تمرکز قدرت چرخیده و عمدتاً ماهیت مالک الرقابی داشته است. مسئله ی نوشتار حاضر این است که چرا و متأثر از چه مولفه های جامعه شناختی فرهنگی مناسبات قدرت سیاسی با جامعه و نیروهای تولید در عصر نظام الملک این گونه بود؟ با روش تحلیلی و وارسی منابع تلاش داریم تا ماهیت و عملکرد دولت که از آن به عنوانِ «دولت به مثابه تصاحب امور» تفسیر خواهد شد، به صورت بندی جدیدی از گزاره های تاریخی بپردازیم. با مراجعه به گزاره های تاریخی این رویکرد اثبات می شود؛ زیرا سلجوقیان در آغاز راه، حکمرانی خود را با شمشیر و تغلّب بر ایران هموار کردند؛ خاستگاه غیر ایرانی داشتند و در ادامه ی تصاحب سرزمینی به رغم به کار گرفتن دیوان سالاران ایرانی همواره این گروه نخبگان اداری جان خود را در نزاعِ قدرت از دست دادند. از منظر اقتصادی نیز حاکمان سلجوقی ضمن تصاحب تمام منابعِ قدرت و ثروت، چیدمان پیشین و شکل یافته ی طبقات و گروه های اجتماعی ایران را بر هم زده و با تحکیم ساختار قدرت اقتصادی کالایی و بی ثباتی مالکیت نظام ارضی مانع از دگرگونی اساسی شدند. با اعمال شیوه اقتصاد مبتنی بر حیات کوچروی و توسعه الگوی زمینداری اقطاعی امکان انباشت سرمایه و گردش آن تقلیل یافت و به رغم توسعه ی حجم امور اقتصادی و گسترش سرزمین های تحت سیطره در این مقطع پر اهمیت تاریخی، شاهد تکوین مراحل تحول و جهش در این دوره نیستیم؛ بلکه حوادث عظیم این دوره صرفاً در درون یک دایره ی بسته رخ داد که دولت صاحب امور آن را کنترل می کرد. دولت به مثابه تصاحب با اتخاذ و تعمیم نظام ارباب رعیتی در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تقویت می شد. دولت متمرکزِ عصر نظام الملک از شرایط برای نهادینه کردن تسلط خود بهره گرفت؛ اما برای گذار به مرحله تحول اساسی، حرکت جهش سازی صورت نگرفت.
۱۸۸. مقایسه حکومت اقتدارگرا و جایگاه مردم در آن در اندیشه «امام محمد غزالی» و «توماس هابز» نویسنده: محمدعلی توانا فرزاد آذرکمند منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷ حوزه های تخصصی: علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از قرن 16 میلادی تا اوایل قرن بیستم تعداد بازدید : ۱۴۹ چکیده تعداد دانلود : ۱۶۳ مقاله حاضر به بررسی نظریه امام محمد غزالی و توماس هابز درباره حکومت اقتدارگرا پرداخته است. به نظر می رسد هر دو متفکر، نظریه حکومت اقتدارگرایی خود را بر اساس طبیعت و سرشت انسان پایه ریزی می کنند. غزالی با توجه به صفات چهارگانه انسان سعی دارد تا انسانی الهی تربیت کند که تحت حاکمیت حاکم الهی به کنش منفعلانه مبادرت نماید. در مقابل، هابز معتقد است که انسان ها سرشتی جنگجو و قدرت طلب دارند و در وضعیت اولیه و طبیعی بشر، جنگ همه علیه همه در جریان بوده است و انسان ها به حکم عقل، درصدد رهایی از این وضعیت هستند و بنابراین با دوراندیشی خود به تأسیس حکومتی مقتدر حکم داده اند. به نظر می رسد مسئله هر دو متفکر تا حدود زیادی یکسان است، اما شیوه پردازش آنان به مسئله متفاوت است. بدین معنا که هر دو متفکر در دوره ای پرآشوب زندگی می کردند و نیاز به امنیت سبب می شود هر دو به حکومت اقتدارگرا متوسل شوند. از سویی دیگر، هر دو متفکر برای مردم نقش انفعالی قائل هستند؛ هر چند شیوه استدلال غزالی، شرعی و هابز، عقلی است. ضمن اینکه به نظر می رسد نظریه عقلانی هابز - با پذیرش امکان شورش- راه را برای فراتر رفتن از حکومت اقتدارگرا باز می گذارد، در حالی که نظریه شرعی غزالی به بازتولید گونه ای حکومت اقتدارگرا می انجامد.
۱۸۹. جریان شناسی علمی و دینی در هند؛ علما و اندیشمندان شیعه در منطقه نویسنده: محسن محمدی منبع: پژوهش های منطقه ای دوره جدید بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۵ کلید واژه ها: هندشیعیانعلمامهاجرت علماحکومت های شیعی هند حوزه های تخصصی: علوم سیاسی مطالعات منطقه ای شبه قاره هند تعداد بازدید : ۱۳۹ چکیده تعداد دانلود : ۱۳۷ همزمان با ورود اسلام به هند د رقرن اول هجری، تشیع نیز وارد هند شد. یکی از نکات مهم در مطالعات شیعیان در هند بررسی شخصیت شناسی علمی آنهاست. علمای هند را از صدر اسلام و حتی در بین راویان حدیث نیز می توان یافت. پس از مدتی حکومت های شیعی در هند بر سر کار آمدند که زمینه را برای فعالیت علما و اندیشمندان شیعی فراهم کردند. در این بین مهاجرت علمای شیعه به هند نیز در گسترش علمی شیعیان هند بسیار موثر بود. بر این اساس کتاب های رجال و تراجم زیادی برای بررسی شرح حال علمای شیعه هند نوشته شده است. علمای شیعه هند در همه ایالت های هند حضور داشتند و در برخی شهرها مانند لکنهو و حیدرآباد حضور بیشتری داشتند. از جهت موضوع فعالیت و آثار علمی نیز کلام مهم ترین و گسترده ترین عرصه فعالیت علمای شیعه در هند است. مهم ترین علمای شیعه هند عبارتند از: قاضی نور الله شوشتری، محد علی حزین، سید دلدار علی نقوی و فرزندان ایشان، محمد قلی موسوی، میرحامد حسین، سید ناصر حسین.
۱۹۰. رویارویی اسلام و لیبرالیسم در روی آوری به دموکراسی نویسنده: علیرضا شجاعی زند منبع: راهبرد سال بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۷ کلید واژه ها: اسلامفلسفه سیاسیلیبرالیسملیبرال دموکراسیدموکراسیحکمرانی مردمی حوزه های تخصصی: علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از قرن بیستم به بعد تعداد بازدید : ۱۸۴ چکیده تعداد دانلود : ۲۲۶ بررسی های صورت گرفته درباره نسبت دین و دموکراسی، کمتر به تشویشی که در سویه دوم مسئله وجود دارد، توجه داشته اند. مدعای ما در این مقاله این است که واکاوی دقیق مفهومی و وارسی سرگذشت تاریخی دموکراسی نشان می دهد که چالش و بدگمانی های موجود، بیش از آن که از تعارض ذاتی میان آن دو برخاسته باشد، از رویارویی اسلام و لیبرالیسم نشئت می گیرد و مربوط به غلبه لیبرال دموکراسی و خوانش لیبرال از دموکراسی است. از همین رو، پس از توقف و تأمل مفهومی- تاریخی در اطراف دموکراسی، به بررسی میزان هم سویی های لیبرالیسم و اسلام با دموکراسی خواهیم پرداخت و سپس تفاوت های آن دو را به مثابه دو فلسفه سیاسی رقیب، مورد بررسی و مقایسه قرار خواهیم داد و بدین طریق بر مدعای آغازین بحث صحه خواهیم گذارد.
۱۹۱. سویه ها ی غیر دموکراتیک فضای مجازی و ساختار سیاسی، اجتماعی دولت نویسنده: حمیدرضا رحمانی زاده دهکردی منبع: دولت پژوهی سال اول پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ کلید واژه ها: فضای مجازیدولتسویه های غیر دموکراتیک فضای مجازینگرش ساختاری حوزه های تخصصی: علوم سیاسی فرهنگ و سیاست علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی علوم سیاسی جهانی شدن ارتباطات و جهانی شدن تعداد بازدید : ۱۹۵ چکیده تعداد دانلود : ۱۵۰ هدف نخست نگارنده در این مقاله، آن است که اهمیت نظری استدلال هایی را نشان دهد که له و علیه رابطه ی فضای مجازی و دموکراسی مطرح شده اند. هدف بعدی و مهم تر آن است که نشان دهد چرا هر دوِ این نگرش ها مسیر نادرستی را پیموده اند؛ بدین معنا که به جای آن که به ساختارهای اجتماعی و سیاسی جامعه نگاه کنند و محدودیت و بسط قدرت دموکراسی یا دولت را با توجه به آن ها توضیح دهند، وجه مستقل و علی حده ای برای فضای مجازی در نظر گرفته اند و بدین سان، قادر به فهم همه جانبه و عمیق عوامل عینی محدود کننده ی قدرت دولت و بسط دهنده ی قدرت اجتماعی نشده اند. در قسمت دوم مقاله به سویه های غیردموکراتیک فضای مجازی پرداخته ایم. این قسمت از این جهت اهمیت دارد که ایده هایی را بیان می کند که خلاف نگرش کلی و متعارف؛ یعنی سودمندی فضای مجازی برای دموکراسی است و از این لحاظ وجه افتراقی وافزایشی مهمی در این حوزه دارد. ما به نقد این نوع نگاه نیز پرداخته ایم و خاطر نشان کرده ایم که عدم تحقق «امر سیاسی» در جوامع اقتدارگرا، نه ناشی از خصلت های به اصطلاح ذاتی و مستقل فضای مجازی، بلکه برآمده از عدم شکل گیری نهادها، انجمن ها و عرصه های عمومی عینی در جامعه است و از سوی دیگر استفاده [یا سوءاستفاده ی] دولت از این ابزار، ناشی از ماهیت و کارویژه های این دستگاه سیاسی و نیز بستر اجتماعی و اقتصادی خاصی است که دولت از آن برخاسته است.
۱۹۲. لوکاچ متأخر و مکتب بوداپست مترجم: شروین طاهری فرشاد نوروزی نویسنده: آندره توسل منبع: فصلنامه سیاست سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸ حوزه های تخصصی: روانشناسی تاریخچه و مکاتب تاریخچه و مکاتب روانشناسی رفتارگرایی علوم سیاسی نظریه های روابط بین الملل نظریه های مارکسیستی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری تعداد بازدید : ۱۷۶ چکیده تعداد دانلود : ۲۰۲ تقریبا از انتهای دهه 1970 به بعد، مارکسیسم به عنوان کانون ارجاع آشکار در مباحثات اصلی روشنفکرانه و اجتماعی باقی مانده. این دوران از هنگامی که کمونیسم روشنفکرانه بدعت های عظیمی در مارکسیسم ایجاد کرد آغاز شده بود. این اندیشه ها از دهه 1930 به بعد شکل گرفته بودند و فراز و فرود استالینیسم و پسااستالینیسم را تجربه کرده، سهم نهایی شان را ادا کرده و بیشترین شنوندگان را از آن خود ساخته بودند. این مسئله زمانی روی داد که مهم ترین آثار گئورگ لوکاچ و ارنست بلوخ، به ترتیب در 1971 و 1977 به طبع رسید: کتاب «درباره هستی شناسی هستی اجتماعی» (1971) و «تجربه جهان» (1977). در همین مسیر، اثر اصلی آنتونیو گرامشی نیز موثر بود. «یادداشت های زندان» که در سال 1975 در نسخه اصلی توسط والنتینو گراتانا به چاپ رسید (جانشین ویرایش محتوایی قدیمی که توسط پالمیرو تولیاتی به انجام رسیده بود، نسخه ای که به کل نسل مارکسیست های ایتالیایی بعد از 1950 شکل داده بود) و درخششی قطعی در فلسفه پراکسیس (عملی) ایجاد کرد. سوژه تمامی این آثار کوششی برای نقد مفروضات منسوخ راست کیشی مارکسیسم-لنینیسم-استالینیسم و چالش برای بیان یک و تنها حقیقت منعکس در اندیشه مارکسیستی بود. آن چه از سرکوب جنبش مجارستان در سال 1956 توسط شوروی بازماند، برای لوکاچ روشن کرد هستی شناسی هستی اجتماعی تازه اش را بر اساس تجدید دمکراسی در سوسیالیسم واقعی از نو نظریه پردازی کند.
۱۹۳. ساختار قدرت نرم درگفتمان اسلامی نویسنده: اصغر افتخاری علی کمالی منبع: مطالعات قدرت نرم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۲ کلید واژه ها: قدرت نرماسلامقرآن کریمقدرتقدرت سختسکولاریسم حوزه های تخصصی: علوم سیاسی مسایل ایران جنگ نرم (تهاجم فرهنگی) تعداد بازدید : ۱۹۰ چکیده تعداد دانلود : ۲۱۱ پژوهش پیش رو با تأکید بر آیات شریفه قرآن کریم سعی دارد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که: ساحتهای سازنده نظریه قدرت نرم در گفتمان اسلامی کدامند؟.در این راستا نویسندگان تلاش دارند تا ساحت های «قدرت نرم» در اسلام را تحلیل و در نهایت اصول حاکم بر نظریهای اسلامی قدرت نرم را در قیاس با رویکرد سکولار ارایه نمایند.دلیل این امر آن است که: نظریه «قدرت نرم سکولار» دارای نقایص و تعارض هایی با آموزه های دین مبین اسلام است و بهره گیری از آن منوط به اصلاح و بازتولید قدرت نرم در چارچوب گفتمان اسلامی، می باشد. در این خصوص نویسندگان ابتدا با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی، شرحی انتقادی از «قدرت نرم» در گفتمان سکولار غربی ارائه داده اند و سپس با استفاده از روش تفسیر موضوعی قرآن کریم ، ساحت های این مفهوم در گفتمان اسلامی را استنباط و با اصول رویکرد سکولار مقایسه نموده اند. به عبارت دیگر، منظومه مفهومی و نظری قدرت نرم متناسب با اصول گفتمان اسلامی شناسایی و سازماندهی گشته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که انگاره «قدرت نرم» در گفتمان غربی تک بعدی و ناظر بر وجه مادی انسان است و لذا میان قدرت و اخلاق تفکیک قائل شده و از درک سایر منابع قدرت عاجز می باشد؛ حال آن که در گفتمان قرآنی این نظریه از چهار ساحت برخوردار بوده و در آن علاوه بر منابع قدرت، به مدیریت، استحکام و خاستگاه قدرت نیز توجه شده است.
۱۹۴. دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی در قبال آمریکا از منظر شبکه و روایت نویسنده: سعیدرضا عاملی فاطمه شفیعی سروستانی فؤاد ایزدی منبع: مطالعات قدرت نرم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۲ کلید واژه ها: آمریکاروایتدیپلماسی عمومیشبکهرژیم صهیونیستی حوزه های تخصصی: علوم سیاسی سیاست خارجی ایران مسایل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مسایل منطقه ای تعداد بازدید : ۲۲۰ چکیده تعداد دانلود : ۲۳۷ در حالی که دیپلماسی عمومی توسط دیپلمات ها در جریان مذاکرات خارجی، سفرها و ملاقات با مقامات خارجی اتفاق می افتد، دیپلماسی عمومی توسط بازیگرانی که ممکن است است رسما از طرف دولت معرفی نشده باشند انجام می شود. دیپلماسی عمومی جدید در مقایسه با الگوی سنتی توسط بازیگران غیر دولتی از طریق شبکه ها اجرا می شود و تلاش می کند مردم یک کشور خارجی را درباره سیاست های یک کشور متقاعد کند تا روی سیاست گذاران فشار آورند و بر تصمیماتشان اثر بگذارند. هدف دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی در قبال آمریکا، تلاش برای نفوذ بر مردم آمریکا در جهت سیاست خارجی حمایت گرانه آن است. این پژوهش شناسایی شبکه دیپلماسی عمومی اسرائیل در قبال آمریکا را هدف خود قرار داده است. مقاله با بکارگیری مدل دیپلماسی عمومی گیلبوآ بر روی سازمان های غیردولتی اسرائیل که در این حوزه فعالند، و با بررسی مبانی نظری دیپلماسی عمومی شبکه محور و روایت استراتژیک، تلاش می کند دریابد استراتژی شبکه و چرخش اطلاعات برای خلق ""اعتبار، هویت و ابر روایت""چگونه مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین دو روش تحلیل شبکه و تحلیل محتوای کیفی به منظور شناخت شبکه دیپلماسی عمومی اسرائیل در قبال ایالات متحده آمریکا و محتوای تولیدی آن به کار گرفته شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی در قبال آمریکا از مدل قدیمی اما در قالب شبکه محورِ دیپلماسی عمومی جدید پیروی می کند و نتیجه می گیرد که شیوه های جدید ارتباطی برای اجرای استراتژی های قبل بکار می روند.
۱۹۵. واکاوی جنبش نرمافزاری روحانیون شیعه در دورهی اول جنگهای ایران و روسیه نویسنده: جعفر آقازاده منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره۱۳ حوزه های تخصصی: علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران دوره مشروطه تعداد بازدید : ۱۴۸ چکیده تعداد دانلود : ۱۶۶ تجاوز و توسعه طلبی روسها در منطقه قفقاز به ویژه بخش مسلمان نشین آن در دوره اول جنگ های ایران و روسیه، علاوه بر آنکه تعرض به قلمرو سرزمینی ایران بود، تجاوز به ساحت دین اسلام، مسلمانان و دارالاسلام نیز بود. تسلط روس ها بر آن منطقه این خطر را در پی داشت که آیین و شعائر اسلامی در آنجا تضعیف شده و آیین مسیحیت به ضرر اسلام گسترش بابد. پس روحانیون شیعه با صدور فتاوی جهادی در کنار حکومت قاجار قرار گرفتند تا بتوانند جلوی تجاوزات روسها را گرفته و از آیین اسلام دفاع نمایند. اگر هدف اصلی قاجارها حفظ قلمرو سرزمینی ایران زمین تحت نظر خود بود، هدف روحانیون جلوگیری از تسلط غیرمسلمانان بر بلاد اسلامی بود. این مقاله با بهره گیری از روش تحلیلی- تاریخی در پی تحلیل جنبش نرم افزاری روحانیت شیعه برای حفاظت از سرزمین های اسلامی و دین اسلام در دوره اول جنگهای ایران و روسیه است. یافته ها نشان می دهد روحانیون شیعه با واقع بینی و تفکیک میان مسئله مشروعیت سلطنت قاجار با موضوع دفاع از مسلمانان و سرزمین اسلامی، بر اساس مبانی فقه سیاسی خویش برای تشویق و تهییج مسلمانان به دفاع از سرزمین های اسلامی و مبارزه نرم با دشمنان اسلام، فتاوی جهادی صادر کردند.
۱۹۶. علت کاوی انشعاب جریان های سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نویسنده: ناصر جمال زاده سید محمدصادق کاظمی منبع: دانش سیاسی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) کلید واژه ها: انقلاب اسلامیگفتمانفرکلافانشعاب جریان ها حوزه های تخصصی: علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران علوم سیاسی مسایل ایران احزاب تعداد بازدید : ۲۰۹ چکیده تعداد دانلود : ۲۰۲ جریان های سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران تاکنون انشعاب های متعددی به خود دیده است. به گونه ای که هر جریانی، حتی تازه تأسیس بعد از مدت نه چندان طولانی به انشعاب و چندگانگی دچار می شود. انشعاب ها در جریان های سیاسی در بسیاری موارد به انحلال جریان و یا تقابل و نزاع های سیاسی منجر می شود. علت کاوی این انشعاب ها گام اولی است که می توان برای ایجاد ثبات در جریان ها و احزاب سیاسی داخل برداشت، زیرا سیر تحولات سیاسی به گونه ای است که نشان از ادامه داشتن این روند در جریان های سیاسی دارد. در تحقیق حاضر علت کاوی این مسئله بر مبنای الگوی سه سطحی گفتمانی فرکلاف موردپژوهش قرار می گیرد که بر مبنای آن هر گفتمان در سه سطح متن، فرآیند تولید و کارکرد اجتماعی بررسی می شود. بر این اساس یافته های تحقیق حاضر در سطوح توصیف، تفسیر و تبیین بیان شده است. علت های بروز انشعاب در جریان های سیاسی بر اساس مفاهیم نظریه تحلیل گفتمان، از قبیل تکمیل معانی در مواجهه با معانی دیگر، تعریف گفتمان بر اساس ضد های خود، اثرگذاری تغییرات اجتماعی بر گفتمان و سازوکار مفصل بندی بیان می شود و علل انشعاب جریان ها در هر بخش بیان می گردد.
۱۹۷. رادیکال های آمریکایی: جریان ویران گر در قلب امپراطوری نویسنده: تامس کوتروت مترجم: رضا اسکندری سارا اسکندری منبع: فصلنامه سیاست سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸ حوزه های تخصصی: علوم سیاسی نظریه های روابط بین الملل نظریه های مارکسیستی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری تعداد بازدید : ۹۰ چکیده تعداد دانلود : ۱۰۹ در آخرین سال های دهه ی 1960، تاثیرات جریان های انتقادی ویا مارکسیستی در علوم اجتماعی رشد یافت. حتی دانش اقتصاد نیز که به صورتی خودانگیخته با قوای پولی هم داستان و متحد است از این تاثیرات برکنار نماند. در معتبرترین نهادهای دانشگاهی، نظریه پردازانی نام آور، پایه ای ترین مبانی جوامع بورژوایی و امپریالیستی غرب را به چالش کشیدند. در ایالات متحده -و از آن عجیب تر، در دانشگاه هاروارد- گروهی از اقتصاددانان چپ گرا، مهارت های فنی بلامنازع خود را با دغدغه ی مداوم خود برای پیوند با جنبش های اجتماعی در هم آمیختند و جریان روشنفکری آشکارا ویران گری را شکل دادند و عنوان «رادیکال ها» را برای خود برگزیدند. از آن پس، رادیکال های آمریکایی به توفیق چشم گیری در ایجاد جریانی انتقادی در بطن دژ مستحکم نئولیبرالیسم ظفرمند دست یافتند. مانایی و زایایی این جریان را نمی توان بدون بازشناسی این مساله درک کرد که این جریان از سویی یک پروژه ی نظری-علمی است و از سوی دیگر برنامه ای سیاسی-سازمانی. بخش دوم بی تردید در طول زمان تغییر یافته اما هم چنان در رویکردهای مولفان آن آشکارا دیده می شود. این درست برخلاف رویکرد اقتصاددانان راست کیشی است که در ردای یک دانش ناب پنهان می شوند تا وضع موجود را توجیه کنند و مدعی شوند بهترین نظم موجود در جهان است.
۱۹۸. بررسی تطبیقی کیفیت بسیج سیاسی در گفتمان امام خمینی و گفتمانهای رقیب درجریان انقلاب اسلامی ایران نویسنده: امین نواختی مقدم منبع: اندیشه سیاسی در اسلام تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ کلید واژه ها: امام خمینیانقلاب اسلامی ایرانگفتمان سیاسیبسیج سیاسی حوزه های تخصصی: علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ انقلاب اسلامی ایران (بررسی ریشه ها و عوامل) تعداد بازدید : ۱۴۹ چکیده تعداد دانلود : ۲۱۷ انقلاب اسلامی ایران نتیجه فوران نیروهای نهفته در بستر سیاسی- اجتماعی ایران است که دستکم از دوران مشروطیت انباشت خود را آغاز کرده بود. این انقلاب بدون رهبری بیبدیل و فرهمند امام به نتیجه نمیرسید. نوشتار پیشرو در پی ارزیابی و واکاوی مبانی رهبری و مدیریت امام بر جریان انقلاب اسلامی و دگرسازی و خصومتسازی آن با گفتمانهای رقیب، لیبرال (ملی- مذهبی) و چپ است. بر پایه فرضیه موجود، کیفیت کاربست عناصر سیاسی، اجتماعی و گفتمانی در اندیشه و عمل سیاسی امام به گونهای بوده که توانسته در سایه به حاشیهرانی گفتمانهای هماورد و برجستهسازی گفتمان خودی، بیشترین حد از قابلیت دسترسی و اعتبار را برای آن فراهم آورده و گفتمان سیاسی اسلامگرا، همخوان با خوانش ایشان را بهعنوان گفتمان هژمون در جریان انقلاب اسلامی معرفی نماید. بر این پایه، گفتمان امام در فرآیند انقلاب اسلامی در امر بسیج سیاسی مردم و تحقق انقلاب از گفتمان نخبهگرای گروهها و روشنفکران نهضت ملی و چپ، بهدلیل استحکام گفتمانی و تطبیق با شرایط اجتماعی و گرایشهای فکری و عقیدتی مردم و سابقه تاریخی و وجود نهادهای قدرتمند مذهبی نقش بارزتری را ایفا کرده است.
۱۹۹. بازخوانی مواضع سیاسی مدرس در برابر اولتیماتوم 1911 روسیه به ایران نویسنده: علیرضا ملایی توانی منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ششم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) کلید واژه ها: مجلسمدرساولتیماتومکمیسیون پنج نفره حوزه های تخصصی: علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران دوره مشروطه علوم سیاسی مسایل ایران علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره قاجاریه تعداد بازدید : ۱۵۸ چکیده تعداد دانلود : ۱۹۹ برغم مباحث گوناگونی که تاکنون پیرامون اولتیماتوم1911 روسیه درگرفته است هنوز درباره برخی از ابعاد این رخداد و نیز مواضع سیاسی برخی از شخصیت های مهم پیرامون آن ابهام های جدی وجود دارد و همین ابهام ها موجب بروز یک رشته خطاهای تاریخی آشکار شده است. یکی از این خطاها مواضع سیاسی مدرس پیرامون اولتیماتوم است. مواضع او با آنچه که در پاره ای از پژوهش های تاریخی و یا در محافل سیاسی نقل می شود کاملاً تغایر دارد. در فضای پس از انقلاب، مدرس به عنوان یک شخصیت روحانی مستقل و یک سیاستمدار خوشنام و یک چهره آزادی خواه ملی در کانون پژوهش های تاریخی و مباحث سیاسی قرار گرفت. نگاه مثبت امام خمینی پژوهش در باره ی مدرس را رونق داد. تلاش برای تبدیل مدرس به یک الگوی تاریخی و یک سیاستمدار ممتاز سبب شد تا مسائل غیرواقعی زیادی در همین پژوهش ها به ایشان نسبت داده شود. از آن جا که این خطاها در حال تبدیل شدن به حقایق مسلم تاریخی هستند، نگارنده به استناد منابع اصلی و معتبر بازمانده از دوره ی اولتیماتوم 1911 می کوشد ضمن نقد دیدگاه های موجود درباره ی مواضع مدرس و نقض روایت های نادرست و ارزیابی منشاء شکل گیری این روایت ها به بازخوانی آن ها و طرح روایت های جایگزین بپرازد.
۲۰۰. جنگ نرم علیه تشیع؛ بازنمایی شیعه در وبلاگهای فارسی زبان معاند نویسنده: حسن بشیر سارا طالبی محمدرضا نجارزاده منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره۱۳ حوزه های تخصصی: علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل جنگ نرم علوم اجتماعی ارتباطات آموزش و ارتباطات اقناعی تهاجم فرهنگی یا جنگ نرم تعداد بازدید : ۱۹۷ چکیده تعداد دانلود : ۱۷۳ این نوشتار در صدد آن است تا با بررسی و تحلیل وبلاگهای گروه های تکفیری معاند شیعه، به بازنمایی شیعیان از منظر این گروه ها بپردازد. دراین راستا، تحلیل محتوای وبلاگها نشان می دهد؛ اختلافات ابراز شده در فضای مجازی از طریق وبلاگها دارای وجوه مشترکی همچون اتهام شرک به شیعه، تعمیم برخی رفتارهای ناصحیح شیعیان به مذهب تشیع و مخالفت با وحدت شیعه و سنی می باشد، که تحلیل گفتمان انتقادی این مطالب، حاکی از رسوخ تفکرات وهابی در این موضوعات دارد.