علوم سیاسی

نمایش ۹٬۶۶۱ تا ۹٬۶۸۰ مورد از کل ۳۰٬۰۵۹ مورد.

۹۶۶۱.

تعیین وزن و رابطه بین شاخص های حکم رانی خوب در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جعفر محمودی محمدحسین رونقی مرضیه رونقی

منبع: مطالعات راهبردی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۲)

کلید واژه ها: عدالت اجتماعی ثبات سیاسی پاسخ گویی حکم رانی خوب کیفیت قوانین

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۶۲۹

حکم رانی خوب، اعمال قدرت اقتصادی، سیاسی و اداری به نحو پاسخ گو و اثربخش است. شاخص های حکم رانی خوب با توجه به شرایط و اطلاعات هر جامعه وزن و ارتباط متفاوتی دارد. این پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی است و با هدف محاسبه ضرایب و وزن هر یک از شاخص های حکم رانی خوب در ایران و شناسایی روابط علّی بین این شاخص ها انجام شده است. از جمله نتایج پژوهش می توان به وزن بالای شاخص های پاسخ گویی، حق اظهار نظر و عدالت اجتماعی نسبت به دیگر شاخص های حکم رانی خوب اشاره کرد. همچنین، سه شاخص کیفیت قوانین، قانون مداری و حق اظهار نظر، دارای بیشترین تأثیر بر دیگر شاخص ها می باشند.

۹۶۶۲.

تبیین رئالیستی منازعه بین المللی قدرت در سوریه و پیامدهای آن برای امنیت جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید عباسی وحید محمدی

منبع: پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلید واژه ها: واقع گرایی جمهوری اسلامی ایران سوریه امنیت ملی منازعه موازنه قوا

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۷۷۰ تعداد دانلود : ۶۸۶

زمانی که دومینوی سقوط سران کشورهای عرب از تونس آغاز شد، پیش بینی رسیدن این موج به سوریه و ایجاد منازعه ای گسترده در سطوح مختلف داخلی، منطقه ای و فرامنطقه ای دشوار بود، اما با گذشت اندک زمانی پس از گسترش اعتراضات در سوریه، تلاش بازیگران مختلف برای جهت دهی تحولات به نفع خود آغاز و منازعه تمام عیاری در این نقطه حساس از خاورمیانه میان بازیگران مختلف منطقه ای و فرامنطقه ای شروع شد. با توجه به وابستگی متقابل امنیتی جمهوری اسلامی ایران و سوریه بررسی چرایی شکل گیری این منازعه و نیز تأثیر آن بر امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت است. سؤال پژوهش این است که علل شکل گیری منازعه بین المللی (در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای) در سوریه و تأثیرات آن بر امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ در پاسخ به بخش نخست پرسش، این پژوهش بیان می دارد که علت شکل گیری منازعه میان کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در سوریه دنبال شدن الگوهای رفتاری ناشی از ساختار آنارشیک (ترس، بقامحوری و قدرت طلبی) بوده که با ایجاد منافع متعارض و به هم زدن موازنه قوا سبب ساز منازعه می گردد. برای بررسی تبعات سقوط بشار اسد(بخش دوم سؤال)، از مفهوم تهدید وجودی «باری بوزان» بهره گرفته شده و بیان می گردد این مسأله می تواند با تاثیرگذاری منفی بر عمق استراتژیک خارجی و نظامی جمهوری اسلامی ایران و نیز تغییر موازنه قوا به ضرر آن، زمینه ساز تهدیدی وجودی گردد. چون در این پژوهش مجال بررسی منافع تمامی بازیگران بین المللی درگیر در منازعه سوریه وجود ندارد، با استفاده از سطوح تحلیل «پاتریک مورگان» (سطوح منطقه ای و نظام بین الملل)، منطق قدرت های کم شمار «کنت والتز» و نیز دولت محوری مورد تأکید در نظریه رئالیسم، تنها رفتار چهار بازیگر قدرتمند در این دو سطح (آمریکا و عربستان به عنوان طرفداران تغییر وضع موجود در سوریه و روسیه و جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشورهای طرفدار حفظ وضع موجود) مورد بررسی قرار گرفته است.

۹۶۶۳.

تحول رهیافت موازنه قدرت در نظم های منطقه ای: هویت گرایی در برابر ساختارگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم متقی

منبع: راهبرد سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۶۷

کلید واژه ها: مشارکت موازنه قدرت بحران امنیت منطقه ای چندجانبه گرایی ائتلاف سازی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۸۰۷ تعداد دانلود : ۸۸۳

موازنه منطقه ای یکی از الگوهای امنیت سازی در رهیافت واقع گرایی، نوواقع گرایی و مکتب انتقادی است. باری بوزان دو نوع موازنه را در سازماندهی امنیت منطقه ای ارائه می دهد. وی بر این اعتقاد است که موازنه قدرت به موازات موازنه هویت انجام می گیرد. سازماندهی موازنه منطقه ای به عنوان یکی از ضرورت های امنیتی در شرایط و محیط های بحرانی تلقی می شود. چنین فرایندی در حوزه خاورمیانه و خلیج فارس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. موازنه منطقه ای در شرایطی دارای مطلوبیت است که زمینه های بحران سازی منطقه ای وجود داشته باشد. می توان بر این امر تأکید داشت که بحران یکی از واقعیت های محیط منطقه ای در خلیج فارس و خاورمیانه محسوب می شود. برای عبور از بحران نیاز مشهودی به سازماندهی موازنه منطقه ای وجود دارد. قدرت های بزرگ یکی از اصلی ترین نیروهای تأثیر گذار در توازن منطقه ای می باشند. این امر، انعکاس شاخص ها و نشانه هایی محسوب می شود که قدرت های بزرگ در کنترل محیط، حوادث، منابع و بازیگران منطقه ای ایفا می نمایند. منطقه گرایی و توازن منطقه ای به مفهوم آن است که در هر نظام منطقه ای به موازات نقش آفرینی بازیگران منطقه، بازیگران دیگری نیز به کنشگری مبادرت می نمایند. بر هم خوردن موازنه قوا را می توان انعکاس تحولاتی دانست که ناشی از اقتصاد جهانی، سیاست جهانی، فناوری های تأثیرگذار در حوادث جهانی و ابزارهای قدرت بازیگران در سطح فراملی و فرامنطقه ای است. به هر میزان فناوری از تحول بیشتری برخوردار شود، زمینه برای تغییر در معادله توازن قوا به صورت بیشتر و فراگیرتری ایجاد می شود.

۹۶۶۴.

کثرت گرایی سیاسی: میان نظریه و واقعیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن عباس زاده فرزاد سوری

منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۳

کلید واژه ها: کثرت گرایی کلیدی: سیاست دموکراتیک گروه ذی نفوذ پسامدرنیته و ارتباطات رسانه ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۰۹۴ تعداد دانلود : ۷۰۱

از بنیادی ترین پرسش های پیش ِ رویسیاست پژوهان، موضوع قدرت، الگوهای توزیع آن، کیفیت رابطه حکومت با شهروندان وگروه ها و میزان تأثیرگذاری آنها بر فرایند تصمیم گیری سیاسی است. هدف کثرت گرایی درمقام رویکردی نظری به سیاست نیز تبیین و ارزیابی این مسایل بود. از اینرو سیاست راعرصه رقابت گروه های مختلفی تعریف می کرد که به دلیل دسترسی شان به منابع متفاوت،هیچ یک قادر به تسلط کامل بر سایرین نبوده، تصمیمات سیاسی نیز حاصل توازن نیروها وفرایندی گشوده تلقی می گشت. این مقاله پس از تبیین این رویکرد در پیوند با اندیشهدموکراسی و مقایسه برداشت های متقدم و متأخر از آن، به بررسی دلا لت های عینی آندر نظم سیاسی می پردازد تا صحت تحلیل های آن را در عمل ارزیابی کند. بنابراین درپاسخ به این پرسش که آیا واقعیت سیاسی موجود، مؤیّد مفروضات تئوریک رویکرد کثرت گراست، موضعی بینابینی (بسته به نوع برداشت از کثرت گرایی)اتخاذ می کند.

۹۶۶۵.

کندوکاوی پیرامون اندیشة سیاسی آیت الله سیدمحمود طالقانی حد واسط مکتب قم و نجف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدمهدی اسماعیلی فرهاد زیویار سید رضا حسینی امیرحسین ثابتی منفرد

منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۰

کلید واژه ها: سکولاریسم استبدادستیزی حکومت دینی مکتب قم مکتب نجف اندیشة سیاسی آیت الله طالقانی نظریة شورا

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۰۴۵ تعداد دانلود : ۹۵۲

در این مقاله ضمن تشریح مکتب نجف و مکتب قم در مقام دو مکتب مهم و تأثیرگذار در تاریخ حوزه های علمیه، مبانی اندیشة سیاسی آیت الله طالقانی به تفصیل بررسی و در نهایت نتیجه گیری می شود که وی حد واسط این دو مکتب به حساب می آید. مکتب نجف از کهن ترین مکاتب حوزه های علمیه است و از دیرباز به منزلة جریانی شناخته می شود که به دنبال تعمیم ولایت فقها در عصر غیبت در حوزة سیاست نبوده است. آخوند خراسانی را نماد این مکتب می دانند. مکتب قم نیز در جایگاه یکی از مکاتب مهم تاریخ حوزة علمیة قم قرار دارد که مؤسس آن امام خمینی (ره) است و شاخصة اصلی آن تعمیم ولایت در حوزة سیاست به شکل نظریة مترقی ولایت مطلقه و فقیه است که همان شکل تکامل یافته تر مکتب سامراست. از این رو آیت الله طالقانی در مکتب فقهی خود گرایش آشکاری به مکتب نجف و بزرگان آن از جمله میرزای نائینی دارد و از همین رو رسالة تنبیه الامه وی را حاشیه نویسی کرده است، اما در عمل به گونة روشنی بر همراهی با نماد مکتب قم (امام خمینی) تأکید دارد. به گونه ای که یکی از السابقون انقلاب محسوب شده است و تلاش های نظری آشکاری نیز برای معرفی اسلام به منزلة اندیشه ای اجتماعی و مخالف سکولاریسم دارد.

۹۶۶۶.

بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی موثر بر رفتار انتخاباتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نجات محمدی فر محمد یوسفی جویباری حسین سوری منصور محمدی

منبع: دانش سیاسی و بین المللی سال دوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱

کلید واژه ها: ریاست جمهوری مشارکت سیاسی دموکراسی انتخابات رفتار انتخاباتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۸۶

هدف: مطالعه رفتار انتخاباتی به عنوان یکی از مباحث مطرح در جامعه شناسی سیاسی که عمدتاً در پی شناختِ چگونگی و شیوه رأی دهی در میان اقشار و گروههای مختلف در جامعه است، از اهمیت شایان توجهی برخوردار می باشد. یکی از وجوه این دسته از مطالعات، شناخت و تعیین مهمترین مؤلفه های تاثیرگذار بر رفتار انتخاباتی و بیان میزان اهمیت و تاثیرپذیری جوامع مورد مطالعه از متغیرهای مختلف می باشد. به فراخور این اهمیت، تحقیق حاضر در صدد شناخت مهمترین متغیرهای اجتماعی اقتصادی تاثیرگذار بر رفتار انتخاباتی می باشد. روش تحقیق: روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه کلیه افراد واجد شرا یط رأی در شهر کرمانشاه می باشد که تعداد 385 نفر از آنان بر اساس روش سهمیه ای بر اساس متغیرهای منطقه ای مانند محل سکونت، گروه سنی و جنس به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. از روایی صوری برای ارزیابی سوألات و آلفای کرونباخ برای پایایی آنها و از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون برای آزمون فرضیات استفاده شده است. نتایج: بر اساس نتایج حاصل از رگرسیون در این تحقیق مشخص گردید که متغیرهای تبلیغات، گروههای مرجع، طبقه اجتماعی و تحصیلات به ترتیب بیشترین تاثیر گذاری را در جامعه آماری مورد مطالعه در انتخابات ذکر شده داشتند. البته این موضوع اهمیت دیگر متغیرها را رد نمی کند، چرا که از 10 فرضیه مطرح شده 7 فرضیه مورد تائید قرار گرفتند که نشان دهنده تاثیر گذاری دیگر متغیرهای مطرح شده در این فرضیات علاوه بر موارد ذکر شده بر مسئله رفتار انتخاباتی می باشد.

۹۶۶۷.

تجزیه وتحلیل گفتمان هایدگری سیداحمدفردید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا آقاحسینی حسین روحانی

منبع: دانش سیاسی و بین المللی سال دوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلید واژه ها: هایدگر تکنولوژی سوبژکتیویسم فردید

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۷۲۳ تعداد دانلود : ۴۹۱

به موازات طرح پست مدرنیزم در غرب، اندیشمندان مشهور و نافذی همچو سید احمد فردید با مطرح ساختن غرب به مثابه نمادانانیت و نفس اماره، باب منظومه فکری نوظهوری را در ایران گشودند. فردید از منظری شرقی به غرب نگاه می کند و غرب را به مثابه یک کل یکپارچه نفی می کندولی هاید گر از موضع یک متفکر غربی غرب رانقد می کند. فردید ذات انگار است و برای غرب یک ماهیت و ذات قائل است. از نظر فردید غرب از یونان آغاز می شود و غربزده شدن مثل صاعقه ای است که همه چیز را می سوزاند. از منظر این فیلسوف غرب ستیز، غرب زدگی یک نوع زئوس زدگی است که در قرآن طاغوت نامیده شده است. فردید که همسخن با هایدگر است در پی آن است که جهان از چنگال متافیز یک غربی و سوبژکتیویسم مترتب بر آن خلاصی یابد تا دوره پس فردا سراغ انسان آید. دوره خدای زمانی باقی و خدای پریروز و پس فردا نه خدای دیروز و امروز و فردا. دوره پریروز یعنی زمانی که اینک در آن نیستیم و از سوبژکتیویسم به هستی شناسی گذر کرده ایم. دیروز وامروزو فردا هم زمانی است که موجود جای وجود را گرفته است که فردید از آن تعبیر به دوره دیوزدگی می کند. مراد و منظور فردید از طرح دوره پریروز به معنی خیزش و خیز گرفتن به پریروز و دورخیز به پس فردا است. هایدگر نیز که فردید متأثر از آراء او هست سراسر تاریخ متا فیزیک 2500 ساله غرب را مورد تأمل قرار می دهد و می کوشد وجود را جایگزین موجود نماید. لازمه گذر از موجود به وجود، چنگ زدن به زبانی غیر از زبان متافیزیک است.دراین مقاله این نکته مورد بحث وفحص قرارمیگیردکه احمدفردیدباسازه شکنی ازاندیشه مارتین هایدگروبرگرفتن عناصری چون مخالفت باسوبژکتیویسم ومتافیزیک غرب ازاندیشه هایدگر، با توشه گیری ازمبانی اسلامی وعرفانی،متن بندی جدیدی راارائه می نمایدکه لب لباب آن نقدغرب به مثابه یک کل یکپارچه می باشد. کلیدواژه:تکنولوژی،سوبژکتیویسم،فردید،هایدگر

۹۶۶۸.

حمایت روس و انگلیس از شاهان قاجار و پهلوی و دور شدن فرّه ایزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جاسب نیک فر

منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هشتم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: مشروعیت قرارداد 1919 انقلاب اکتبر قراردادهای رشت و پطرزبورگ شرق باستان دُری افندی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره پهلوی اول

تعداد بازدید : ۸۵۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۸۳

تاریخ طولانی ایران از آغاز تا پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، پیرامون اقتدار و زورآزمایی پادشاهان ایران شکل گرفت. یکی از عمده ترین دلایل تداوم این نوع حکومت یعنی دولت شاهی، باوری بود که اکثر ایرانیان داشتند که منبع قدرت شاهان «فرّه ایزدی» است که بدان فره ایزدی شاهانه گویند. حاکمیت این سامان سیاسی دولت شاهی تا ظهور اسلام در ایران هر روز قوی تر از پیش می شد. هرچند این وضعیت با تأسیس دو خلافت بنی امیه و بنی عباس با دگردیسی هایی روبه رو شد، اما این فرضیه مورد قبول دولت های حاکم بر ایران ـ با تفاوت هایی ـ تا ظهور دولت صفویه، کم وبیش مورد قبول جامعه سیاسی ایران بوده است. در دوره صفویه، با رسمی شدن مذهب تشیع در ایران این طرز تلقی از قدرت، ساختار محکم تر و روشن تری پیدا کرد. پس از انقراض صفویه و پس از زدوده شدن حق الهی سلطنت در ایران، این فرضیه هم زیر سؤال رفت. سؤال اصلی این پژوهش این است که چرا و چگونه این حق الهی سلطنت و فره ایزدی در ایران، از دوران شاه تهماسب دوم به بعد از شاهان ایران گرفته شد. فرضیه ای که در این مقاله به دنبال آن هستیم: وجود ارتباط میان حضور نیروهای بیگانه ـ دولت های روس، عثمانی و عثمانی ـ و فروپاشی حق الهی سلطنت در ایران است. از زمان مشروطیت هم حق الهی و هم حمایت بیگانگان مورد انکار مردم ایران قرار گرفته و متوجه این نکته شدند که سرچشمه اصلی اقتدار ملی خود مردم می باشند.

۹۶۶۹.

نظری بر دیپلماسی فرهنگی فرانسه؛ جایگاه والای فرهنگ در دیپلماسی

نویسنده: ناهید شاهوردیانی سمیرا سعیدیان

منبع: مطالعات جهان دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: دولت فرانسه دیپلماسی شکوه فرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۸۸ تعداد دانلود : ۱۴۴۹

بی شک، برای کشوری که نخستین وزارت فرهنگ جهان را ﺗﺄسیس کرده است، فرهنگ از عناصر مهم دیپلماسی محسوب می شود. این توجه منحصربه فرد به فرهنگ و نقش آن در روابط بین الملل، مبتنی بر نگاه و توجهی است که دولت و سیاستگذاران فرانسوی از دیرباز به مقولة فرهنگ در داخل این کشور مبذول داشته اند. از پنج قرن پیش تاکنون، در این کشور، فرهنگ مورد توجه دولت بوده و از اساسی ترین عناصر هویت و قدرت شمرده شده است. به عبارت دیگر، فرانسه در طول تاریخ و به ویژه از زمان لویی چهاردهم، سعی کرده است شکوه و اقتدار تاریخی خود را بر پایه فرهنگ و هنر بنا کند. حمایت همه جانبه دولت از فرهنگ و طرح مباحثی چون «استثنای فرهنگی» در دوران اخیر نیز، در همین راستا انجام شده است. سؤالی که پیش می آید این است که فرانسه با چه نظام و پشتوانه ای چنین شبکه پیچیده ای را برساخته و چه اهدافی را از این طریق دنبال می کند؟ مقالة حاضر می کوشد با رویکردی تاریخی، نقش و جایگاه فرهنگ را در سیاست داخلی و خارجی کشور فرانسه، ترسیم کند و تصویر روشنی از دیپلماسی فرهنگی این کشور به دست دهد.

۹۶۷۰.

آمریکا و برنامه هسته ای ایران؛ استراتژی برچینش و ابزارهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد سلطانی نژاد مصطفی زهرانی مهدی شاپوری

منبع: مطالعات راهبردی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۹)

کلید واژه ها: تحریم برنامه هسته ای ایران برچینش هسته ای عملیات تخریبی حمله نظامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه آمریکای شمالی و حوزه دریای کارائیب

تعداد بازدید : ۱۹۶۹ تعداد دانلود : ۱۴۲۷

در این مقاله سعی بر آن است تا استراتژی اصلی آمریکا در برخورد با مناقشه هسته ای ایران، ابزارهای اجرایی این استراتژی و چشم انداز آینده آن مورد بررسی قرار گیرد. استدلال نویسندگان این است که استراتژی اصلی واشنگتن در رابطه با برنامه هسته ای ایران، برچینش هسته ای است. دیپلماسی، تحریم، بازدارندگی، سدّ نفوذ، تهدید به حمله نظامی و عملیات خرابکارانه با هدف به تأخیر انداختن فرآیند تکمیل چرخه سوخت هسته ای ایران، مهمترین ابزارهای اجرایی این استراتژی هستند. با افزایش فشارها و تهدیدها علیه ایران و تأکید بر نپذیرفتن ایران هسته ای از سوی مقامات واشنگتن، چنین به نظر می رسد که آمریکا همچنان به گونه ای جدی استراتژی برچینش را دنبال خواهد کرد.

۹۶۷۱.

هویت در سازه انگاری و دیپلماسی عمومی؛ مطالعه موردی چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نوذر شفیعی رویا نژاد زندیه

منبع: مطالعات راهبردی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۹)

کلید واژه ها: هویت سازه انگاری سیاست خارجی دیپلماسی عمومی افکار عمومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۸۹ تعداد دانلود : ۱۷۳۲

طی سال های اخیر چین به بازیگر مهم در امور جهانی تبدیل شده و تلاش می کند به طور گسترده از دیپلماسی در حال پیشرفت، مؤثر و قوی برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند. در این راستا در پیش گرفتن دیپلماسی عمومی توسط چین بدان دلیل در دستور کار این کشور قرار گرفته که در اذهان و افکار عمومی چهره ای منفی از چین به نمایش گذاشته شده و این کشور به عنوان تهدید قلمداد شده است. چین به منظور ترمیم این وجهه منفی، اذهان عمومی را هدف قرار داده و سعی دارد با تحت تأثیر قراردادن مردم کشورهای گوناگون این احساسات منفی را تغییر دهد و هویت خود را نزد مردم و دولت های آنان بازسازی کند.

۹۶۷۲.

آسیب شناسی دولت در ایران در دوره پهلوی: فساد سیاسی به روایت اسناد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد گل محمدی

منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هشتم بهار ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: دولت قدرت سیاسی فساد سیاسی ایران معاصر اختلاس ارتشا اخاذی تقلب انتخاباتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران دوره پهلوی اول و دوم

تعداد بازدید : ۲۹۴۰ تعداد دانلود : ۵۷۹۹

درباره فساد سیاسی در ایران دوره پهلوی (به ویژه فساد سیاسی خاندان پهلوی) بسیار نوشته اند ولی بیشتر این نوشته ها نه تنها بر مفهوم بندی موجه مشخصی از فساد سیاسی و داده های معتبر استوار نیستند، بلکه نوعی جانبداری آشکار و برجسته را هم در بر می گیرند که اعتبار آنها را مخدوش می کند. نوشتار حاضر در واقع روایتی از فساد سیاسی در ایران مابین سال های 1300 تا 1357 است که با تعریف و مفهوم بندی مشخصی از فساد سیاسی، معتبرترین داده های موجود درباره این پدیده را بازشناسی می کند. به بیان دیگر، این نوشتار نتیجه تحلیل داده های موجود در نزدیک به 900 گزارش و مکاتبه متعلق به عالی ترین سطوح سیاسی ـ اداری دولت در مقطع مورد نظر است. تحلیل اطلاعات موجود در این اسناد ارزشمند نشان می دهد در مقاطع مختلف این دورة تقریباً پنجاه ساله، رایج ترین انواع فساد سیاسی چه انواعی بوده و کارگزاران دولتی متعلق به رده های مختلف سلسله مراتب سیاسی ـ اداری چه سهمی در سوءاستفاده از قدرت سیاسی داشته اند.

۹۶۷۳.

دولت قانون، سیاست های تقنینی و شرایط اجتماعی؛ بررسی جامعه شناختی سیاست های تقنینی دولت پس از انقلاب اسلامی با اتکا به تحلیل قانون مطبوعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی محمد حاضری رحیم محمدی

منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هشتم بهار ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: قانون مطبوعات دولت قانون سیاست های تقنینی دیالکتیک قدرت ـ قانون شرایط اجتماعی ـ تاریخی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۱۵۰۹ تعداد دانلود : ۷۰۳

دولت قانون نوعی از دولت در جامعه شناسی سیاسی است که به طورخاص با نظریه ماکس وبر آغاز شد و دارای سه بعد اساسی است. این سه بعد عبارتند از: سیاست های تقنینی، سیاست های بوروکراتیک و سیاست های قضایی. این مقاله در صدد آن است که سیاست های تقنینی دولت در ایران پس از انقلاب اسلامی را بررسی کند تا از این راه وضعیت دولت قانون را توضیح دهد. سیاست های تقنینی مجموعه ای از اصول، الزام ها و خط مشی های اجتماعی، سیاسی و شناختی هستند که به طور ساختاری یا ارادی، بی واسطه یا باواسطه، امر قانون گذاری را تنظیم کرده و دگرگون می سازند. نحوه تأثیرگذاری این شرایط و عوامل بر سیاست های تقنینی در دوره های مختلف اجتماعی و تاریخی متفاوت است. از زاویه ای دیگر مسئله دیالکتیک قدرت و قانون، مسئله سیاسی مهمی در جامعه امروزی است. یعنی بوروکرات ها و نخبگان سیاسی از یک سو با تارها و خطوط قانونی و ساختاری مواجه هستند و از سوی دیگر اراده، میل و تشخیص شان، آنان را به فراتر یا فروتر رفتن از این تارها و خطوط ملزم کننده وا می دارد. درنتیجه پیوسته شرایط متضادی میان قدرت و قانون به وجود می آید. در سطح تجربی و تاریخی، به بررسی تقنین قوانین مطبوعاتی پس از انقلاب اسلامی پرداخته ایم. مطبوعات پس از انقلاب اسلامی 19 بار در مراجع تقنینی ایران، به موضوع قانون گذاری تبدیل شده است. این تغییرات تقنینی قانون مطبوعات به مثابه نمایه ها و نشانه هایی هستند که نوع جهت گیری و پیامدهای سیاست های تقنینی را نشان می دهند و حالات گوناگون دولت قانون را بازنمایی می کنند.

۹۶۷۴.

شکل گیری راه ابریشم در پرتو امنیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کمال الدین نیکنامی مصطفی ده پهلوان

منبع: ژئوپلیتیک سال نهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: امنیت تجارت سمنان گرمسار راه ابریشم

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جغرافیای سیاسی ایران

تعداد بازدید : ۲۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۴۶

راه ابریشم مهمترین شاهراه ارتباطی- تاریخی میان تمدن های کهن بوده که در برهمکنش های تمدن ها و فرهنگ های گوناگون نقش به سزائی داشته است. بی شک دولتمردان و بازرگانان به منظور تسلط بر این جاده، شیوه های مبادلاتی و برنامه ریزی های دقیقی را پایه ریزی کرده اند. در طول مسیر این جاده در ایران، از شهرستان شاهرود تا دروازه های کاسپی (ایوانکی) مانند گذرگاه طبیعی باریکی عمل می کرده است که از شمال به کوههای البرز و از جنوب به دشت کویر محدود می شود. با مطالعه متون تاریخی و بررسی باستان شناختی در طول این جاده در منطقه میان گرمسار تا سمنان و تفسیر آنها در چهارچوب نظری امنیت، به تبیین و تحلیل نقش و اهمیت استراتژیک امنیت در شکل گیری جاده ها و بویژه جاده ابریشم پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که در گذشته برای شکل گیری یک راه ارتباطی بین المللی باید بسترهای طبیعی و امکانات لازم برای تأمین امنیت زیست محیطی، جانی و مالی و تجاری (مبادلات) فراهم می شده است.

۹۶۷۵.

تئوری های توطئه در فرهنگ سیاسی کشورهای خاورمیانه عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زاهد غفاری هشجین فاطمه زهرا قلندری

منبع: ژئوپلیتیک سال نهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: فرهنگ سیاسی تئوری های توطئه خاورمیانه عربی توطئه گران توطئه باوران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۵۰ تعداد دانلود : ۱۱۷۹

تئوری های توطئه، نوعی تجزیه و تحلیل تک علتی حوادث مختلف حیات بشری بر اساس توطئه است. این نوع تجزیه و تحلیل در فرهنگ های سیاسی مختلف به میزان متفاوتی دیده می شود. هدف اصلی مقاله حاضر شناخت جایگاه، ارکان و شواهدی از تئوری های توطئه در فرهنگ سیاسی منطقه خاورمیانه عربی است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که این نوع از تجزیه و تحلیل ها در کنار سایر مؤلفه ها، یکی از مؤلفه های مهم و تأثیرگذار فرهنگ سیاسی خاورمیانه عربی بوده و ناشی از علل مختلف سیاسی و اجتماعی است. تئوری های توطئه در این منطقه به نوبه خود دارای ارکان سه گانه توطئه گران، توطئه باوران و مبانی و مفروضاتی است که سعی شده ضمن شناسایی و تشریح آنها، برای هرکدام شواهد و مصادیقی با استفاده از روش مطالعات اسنادی و با مراجعه به منابع قابل دسترس ذکر شود.

۹۶۷۶.

دیپلماسی عمومی نوین و بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید مبینی مقدس نرگس عبدسرمدی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال دهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۳

کلید واژه ها: رسانه دیپلماسی عمومی بیداری اسلامی دیپلماسی عمومی نوین دیپلماسی رسمی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۶۷ تعداد دانلود : ۱۱۳۹

انقلاب اسلامی ایران، به عنوان سرآغاز بیداری اسلامی معاصر، رسالت آگاهی رسانی به مردم کشورهای منطقه پیرامون فرصت ها و چالش های خیزش های انجام شده را برعهده دارد. از سوی دیگر، آگاه سازی مردم کشورهایی که هنوز بیداری اسلامی در آنچا فراگیر نشده است، رسالت دیگری است که انقلاب اسلامی بر دوش دارد و بنیانگذار انقلاب از آن با عنوان صدور انقلاب یاد می کردند. ابزار برقراری ارتباط انقلاب اسلامی ایران با مردم کشورهای منطقه، دیپلماسی عمومی است. مطالعه حاضر می کوشد ضمن واکاوی مفهومی دیپلماسی عمومی و تبیین انواع آن، با استفاده از چارچوب مفهومی و نظری ارائه شده و با تاکید بر اندیشه مقام معظم رهبری، مدلی را برای دیپلماسی عمومی فعال مبتنی بر فضای سایبر، به منظور ارتباط موثرتر با مردم کشورهای اسلامی ارائه نماید.

۹۶۷۷.

تبیین فرایند تصویرسازی ژئوپلیتیک؛ تصویرسازی ژئوپلیتیک ایالات متحده آمریکا از اتحاد جماهیر شوروی سابق در دوره جنگ سرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا جنیدی زهرا احمدی پور محمدرضا حافظ نیا

منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلید واژه ها: شوروی ایالات متحده ژئوپلیتیک انتقادی تصویرسازی ژئوپلیتیک گفتمان ژئوپلیتیک امپراتوری شرارت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۱۹۸ تعداد دانلود : ۸۸۳

تصویرسازی ژئوپلیتیک عبارت است از رقابت قدرت ها بر سر شکل دهی به ادراک و ذهنیت اشخاص، نهادها و بازیگران سیاسی از موقعیت، ویژگیها و محتوای فضای جغرافیایی بر اساس منافع مورد نظر خود. بر این اساس، مقالة حاضر در صدد تبیین فرایند خلق تصویر ژئوپلیتیک است. در این مقاله، فرایند تصویرسازی ایالات متحده آمریکا از اتحاد جماهیر شوروی در طول دورة جنگ سرد به عنوان نمونة موردی مورد تحلیل قرار می گیرد. استدلال مقاله حاضر این است که تصویر شوروی شرور در طول جنگ سرد، طی فرایند تعامل پیچیدة ژئوپلیتیک رسمی، ژئوپلیتیک کاربردی و ژئوپلیتیک عمومی شکل گرفت؛ به این صورت که ژئوپلیتیک کاربردی ایالات متحده آمریکا از طریق سیاست گذاری، طرح دکترین ها و ارائة بیانیه های سیاسی از جمله دکترین ترومن، استراتژی سد نفوذ جرج کنان، طرح مارشال، سند سیاسی شماره 68-NSC شورای امنیت ملّی آمریکا، دکترین امپراتوری شرارت ریگان و...، تصویر اهریمنی از اتحاد جماهیر شوروی به عنوان یک دشمن ذاتاً سازش ناپذیر را طراحی نمود. در این فرایند، ژئوپلیتیک رسمی با ارائة نظریه های ژئوپلیتیک همچون هارتلند، ریملند، دومینو، شبکه زنجیره-ای، قدرت هوایی سوروسکی و نظایر آن، بعدی علمی به تصویر ژئوپلیتیک آمریکا از شوروی داد و در نهایت، ژئوپلیتیک عمومی با استفاده از بازنمایی های رسانه ای، گفتمان ژئوپلیتیک اتحاد جماهیر شوروی به عنوان دشمن شرور را در نظر افکار عمومی متقاعدپذیر جلوه داد. خلق چنین برداشتی از اتحاد جماهیر شوروی منجر به تولید قدرت برای ایالات متحده آمریکا شد، به گونه ای که آمریکا ضمن هویت بخشی به مردم خود در طول 4 دهة جنگ سرد، زمینة لازم برای مداخلات ژئوپلیتیک خود در مناطق مختلف جهان را فراهم نمود.

۹۶۷۸.

ردپای جهانی شدن بر شاخص های تولید علم و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرشید دانش ورا رشیدی منصور میرزایی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: آسیب شناسی تولید علم علم سنجی ضریب تاثیر علم و فناوری نظام های استنادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۱۰۳

هدف: برای بسیاری جهانی شدن بیانگر دگرگونی ها و پیشرفت های علم و فناوری است. مواردی از قبیل پیشرفت در تولید انواع فناوری های نوین اطلاعاتی، در تولید علم و همکاری های علمی دانشمندان و همچنین به وجود آمدن انواع نظام های استنادی جهانی، منطقه ای و ملی و شیوه های رتبه بندی دانشمندان، نشریات، دانشگاه ها و کشورها شاهدی بر این مدعا است. علاوه بر این انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب گردیده است که ارتباط میان مردم و جوامع مختلف به سادگی امکان پذیر گردد. از این منظر جهانی شدن با انقلاب علمی و دانسته های جدید مرتبط است. مقاله حاضر ردپای جهانی شدن را بر شاخص های سنجش علم و فناوری بررسی می کند. روش : در نگارش این مقاله رویکرد مروری – تحلیلی مورد استفاده قرار گرفته است؛ روش مورد استفاده در این پژوهش، مطالعات کتابخانه ای است. از این رو، برای نگارش بخش های مختلف مقاله حاضر از منابع کتابخانه ای فارسی و انگلیسی در قالب های الکترونیکی و چاپی استفاده شده است. یافته ها: تبیین جهانی شدن از بعد علمی و فناوری، چیستی و چرایی علم سنجی، تاثیرات جهانی شدن بر علم سنجی و نگاهی به پیامدهای جهانی شدن بر شاخص های سنجش علم و فناوری و همچنین آسیب شناسی آنها از مهم ترین یافته های این مقاله می باشند.

۹۶۷۹.

سیاست خارجی اوباما در آمریکای لاتین: تداوم یا تغییر؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: وحید آرایی مصطفی حسین زاده

منبع: سیاست خارجی سال ۲۷ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷ 747 - 768

کلید واژه ها: سیاست خارجی ایالات متحده اوباما آمریکای لاتین چندجانبه گرایی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۶۶

پژوهش حاضر در پی بررسی و مطالعه سیاست خارجی باراک اوباما در دوره اول ریاست جمهوری (2012-2008) در قبال آمریکای لاتین می باشد و اینکه آیا تغییری که اوباما در مبارزه انتخابات ریاست جمهوری مطرح کرده بود در مورد آمریکای لاتین اتفاق افتاده است یا سیاست خارجی ایالات متحده تداوم سیاست های گذشته بوده است. کشورهای آمریکای لاتین به انتخابات سال 2008 ایالات متحده به عنوان نقطه عطف در تاریخ آمریکا و سیاست خارجی این کشور نگاه می کردند و انتظار داشتند تغییرات اساسی در رویکردهای ایالات متحده اتفاق بیفتد. اوباما در مبارزه انتخاباتی خود کوبا و ونزوئلا را تهدید نکرد و بیشتر به دیپلماسی چندجانبه تأکید کرد و به جای استفاده از واژه "حیاط خلوت" از واژه "همسایگان" استفاده می کرد. لذا کشورهای آمریکای لاتین نیز از پایان مداخله گری ایالات متحده[1] سخن می گفتند. این در حالی بود که به دلیل سیاست های مداخله جویی در ادوار گذشته به ویژه در دوران بوش پسر موج ضد ایالات متحده آمریکا در آمریکای لاتین شکل گرفته بود. با اعلام "مأموریت کامل شده"[2] از سوی اوباما در عراق، کشورهای آمریکای لاتین امیدوار بودند که چنین تغییری در قبال آن ها نیز اتفاق بیفتد.

۹۶۸۰.

بررسی بسترهای شکل گیری و رشد رادیکالیسم اسلامی در نیجریه: مطالعه موردی بوکو حرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوالقاسم شهریاری محدثه جزایی سارا اکبری

منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره پنجم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۷ 177 - 210

کلید واژه ها: بوکو حرام نیجریه رادیکالیسم اسلامی هویت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۱۸۲

نزدیک به دو دهه قبل گروه های بنیادگرا به طور سازمان یافته فعالیت خود را در سراسر قاره آفریقا گسترش دادند و موجی از رادیکالیسم اسلامی را در کشورهای مختلف آفریقایی به نمایش گذاشتند. یکی از جدیدترین گروه های اسلامی که رادیکالیزه شده، «بوکو حرام»، در کشور نیجریه است. نگارندگان مقاله حاضر کوشیده اند، با مطالعه موردی این گروه، روند شکل گیری رادیکالیسم اسلامی در نیجریه را مورد بررسی قرار دهند. در این راستا تلاش شده است با بهره گیری از نظریه جنبش های اجتماعی «آلن تورن» به این سؤال که چه عواملی زمینه ساز ظهور و رشد رادیکالیسم مذهبی در نیجریه گردیده است، پاسخ داده شود. بر اساس فرضیه نگارندگان، متغیرهای داخلی همچون، فقر گسترده مناطق مسلمان نشین نسبت به مناطق مسیحی، عدم حضور مؤثر مسلمانان در عرصه سیاسی، وجود درگیری های قومی سابقه دار، احساس هویت زدایی در بین مسلمانان از سوی دولت سکولار، در کنار عواملی خارجی مانند حمایت گروه های تروریستی بین المللی، به رادیکال شدن و استفاده هر چه بیشتر بوکو حرام از خشونت، منجر شده است. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این امر است که برای کاهش خسارت جانی و مالی ناشی از فعالیت های بوکو حرام لازم است به جای مبارزه، راهکار مواجهه را در پیش گرفت تا در کنار کاستن از شدت حملات، پیوستن نیروهای جدید به این گروه را نیز کاهش داد؛ بنابراین در گام اول استفاده از راهبردهای سازش و اقناع می تواند راهکاری مناسب در جهت توقف حملات بوکو حرام به شمار آید.

درخت حوزه‌های تخصصی