درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش، با هدف اصلی شناخت تأثیر آموزش چندرسانه ای تعاملی با چند رسانه ای غیرتعاملی بر میزان یادگیری دانش آموزان در درس علوم تجربی پایه چهارم ابتدایی انجام گرفت که به طور ویژه تأثیر این رسانه ها بر دو مؤلفه سرعت و دقت یادگیری مورد توجه بود. روش پژوهش شبه آزمایشی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری؛ کلیه دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی مشغول به تحصیل در سال 89- 1388 در شهر ساری به تعداد 2350 نفر بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، نمونه ای به تعداد 40 نفر (در دو گروه 20 نفری ـ آزمایش و کنترل) در قالب 2 کلاس درس انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه استاندارد آزمون دقت تولوز ـ پیرون و پرسش نامه آزمون سرعت محقق ساخته، که روایی و پایایی آن نیز بررسی شد به صورت پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایش و کنترل مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (شامل درصد، تعداد و میانگین) و استنباطی (آزمون t مستقل و t همبسته) انجام شد. نتیجه پژوهش حاکی است، بین آموزش چندرسانه ای تعاملی و غیرتعاملی تفاوت معنیداری وجود دارد. به عبارتی؛ آموزش چندرسانه ای تعاملی در مقایسه با چندرسانه ای غیرتعاملی بر میزان یادگیری تأثیر بیشتر دارد و این امر در دو مؤلفه سرعت و دقت یادگیری نیز صادق است.

هدف این تحقیق بررسی اثربخشی مقدماتی پیش گیری سرویس پیام کوتاه (پیامک) در مقایسه با روش ارایه جزوه آموزشی بر تغییر نگرش و بهبود خودکارآمدی دانش آموزان دبیرستانی نسبت به مصرف مواد مخدر بود. تحقیق از نوع آزمایشی و به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه کنترل انجام گردید. جامعه آماری تحقیق را دانش آموزان پسر دبیرستان های شهرکرد در سال تحصیلی 1389- 1388 به تعداد 22000 نفر تشکیل می دادند که به صورت تصادفی چند مرحله ای از بین آنها تعداد 138 دانش آموز انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارده شدند. هر دو گروه آزمایش و کنترل طی سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه پرسش نامه های نگرش نسبت به مصرف مواد مخدر (قربانی، 1380) و خودکارآمدی (شرر و همکاران، 1998) را تکمیل کردند. ضمن اینکه گروه آزمایش (1) طی 5/1 ماه، پیام های پیش گیری را از طریق سرویس پیام کوتاه دریافت کرد، گروه آزمایش (2) نیز طی مدت 5/1 ماه از طریق جزوه آموزشی اطلاعات پیرامون پیامدهای زودگذر و معایب مصرف مواد مخدر را دریافت کردند. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که روش های پیش گیری بر روی تغییر نگرش و بهبود خودکارآمدی موثر بوده اند (05/0P <). در عین حال، اثربخشی سرویس پیام کوتاه بیشتر از روش ارایه جزوه آموزشی بود. در مرحله پیگیری سه ماهه، نتایج نشان داد که اثربخشی روش سرویس پیام کوتاه بر روی تغییر نگرش و بهبود خودکارآمدی پایدار بوده است، در حالی که اثربخشی روش جزوه آموزشی بر تغییر نگرش و بهبود خودکارآمدی پایدار نبوده است (05/0P >).

این پژوهش با هدف تعیین رابطهی بین میزان استفاده از فن آوری اطلاعات و موفقیت آموزشی دانش آموزان مقطع متوسطه انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری کلیه دبیران مدارس متوسطه شهرستان پارس آباد به تعداد 478 نفر بوده که از میان آنان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 215 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار استفاده شده با استفاده از نظر متخصصان بررسی و تأیید شد و پایایی آن نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر 86/0 به دست آمد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج، بیانگر این بود که بین میزان استفاده از فن آوری اطلاعات با موفقیت آموزشی و مؤلفه های تشکیل دهنده آن (شامل: تفکرانتقادی، خلاقیت، انضباط شخصی، انجام بهینه تکالیف، ترغیب دانش آموزان به استفاده از وسایل الکترونیکی، تمایل به کلاس درس) رابطه معنی داری وجود دارد. از نتایج این تحقیق می توان، برای ترویج فرهنگ استفاده از فن آوری اطلاعات در آموزش استفاده کرد.

هدف از این پژوهش، بررسی «تأثیر استفاده از روش آموزش چندرسانه ای و سخنرانی بر میزان انگیزش پیشرفت تحصیلی(انگیزش درونی و بیرونی) دانش آموزان مراکز آموزش از راه دور شهر تهران در درس عربی(3)» بوده است. فرض اصلی پژوهش بر این باور متکی است که بین تأثیر بکارگیری روش آموزش چندرسانه ای و سخنرانی بر انگیزش پیشرفت تحصیلی (درونی و بیرونی) درس عربی(3) دانش آموزان دختر پایه سوّم رشته علوم انسانی مراکز آموزش از راه دور شهر تهران در سال تحصیلی 89-1388 تفاوت وجود دارد. این پژوهش به لحاظ ماهیت، موضوع، اهداف و فرضیه های آن از نوع کاربردی است و در زمره طرح های آزمایشی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم رشته علوم انسانی مراکز آموزش از راه دور شهر تهران که در سال تحصیلی 89-1388 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می دادند. جهت انتخاب نمونه مورد نظر، از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است. حجم نمونه جمعا ً30 نفر بود که به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفره تقسیم شدند، سپس یک گروه با روش آموزش چندرسانه ای و گروه دیگر با روش آموزش سخنرانی آموزش دیدند. با انجام پیش آزمون مشخص شد که بین دو گروه آزمایش (1) و (2) در میزان انگیزش پیشرفت تحصیلی درس عربی(3) تفاوت معنی داری وجود ندارد. سپس انگیزش پیشرفت تحصیلی(انگیزش درونی و بیرونی) دو گروه به واسطه آزمون ورلند(1991) مورد اندازه گیری و داده های حاصله با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس به کمک نرم افزار SPSS18 و Excell مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشانگر آن بوده است که بین میزان انگیزش پیشرفت تحصیلی این دو گروه تفاوت معنی داری وجود نداشت. پس از مشاهده عدم تفاوت بین میزان انگیزش پیشرفت تحصیلی در دو گروه آزمودنی، میزان انگیزش درونی و بیرونی دو گروه آزمودنی، با استفاده از آزمون t مستقل و تفاوت در میزان خرده مقیاس های آزمون انگیزش پیشرفت تحصیلی با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره (Manova) محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصله حاکی از آن بود که بین دو گروه در میزان انگیزش درونی تفاوت معنی داری وجود نداشت، امّا در میزان 2خرده مقیاس انگیزش درونی برای انجام کار (پیشرفت) و انگیزش درونی برای فهمیدن تفاوت معنی داری وجود داشت، در حالی که بین دو گروه در میزان مقیاس انگیزش درونی برای تجربه تحریک تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین بین دو گروه در میزان انگیزش بیرونی و 2 خرده مقیاس آن، تنظیم بیرونی و انگیزش درونی شده تفاوت معنی داری مشاهده نشد، این در حالی بود که بین دو گروه در میزان 2 خرده مقیاس دیگر انگیزش بیرونی یعنی، تنظیم همانند سازی شده و سازه بی انگیزگی تفاوت معنی داری وجود داشت.

هدف پژوهش حاضر بررسی بنیادهای فلسفی سه پارادایم پژوهشی تبیین، فهم و انتقاد و تحلیل نقش و جایگاه هر یک در پژوهش تربیتی است. روش پژوهش نیز تحلیل تطبیقی از رویکردهای پژوهش کیفی است. در پارادایم تبیین، با پذیرش هستی عینی و مستقل جهان از آدمی، پیروی جهان اجتماعی از جهان طبیعی و جدایی واقعیت از ارزش، حقیقت در انطباق با واقعیت سنجیده می شود و از این رو هدف از پژوهش در تعلیم و تربیت همچون علم های طبیعی، تبیین علی و پیش بینی رفتار آینده بر بنیاد مطالعه رفتار کنونی قلمداد می شود. در پارادایم فهم با پذیرش تفاوت بنیادی علم های انسانی و طبیعی و با نقد بنیادهای هستی شناسانه و شناخت شناسانه پارادایم تبیین، بر اهمیت دو چندان تفسیر و فهم بویژه در قلمرو تربیت تأکید می شود؛ در فرایند پژوهش تربیتی، معنابخشی به رفتارهای آدمی از سوی پژوهشگری است که خود تفسیرکننده و معنا بخش است. این پارادایم به سبب پذیرش جدایی واقعیت از ارزش و علم های طبیعی از انسانی، نقد شده است و بر در کار بودن فهم در هر پژوهشی تأکید شده است. از سوی دیگر آدمی بیش از دلبستگی های فنی و عملی، در جستجوی تغییر جهان برای آزادی و دادگری بیشتر است و روش آن نیز انتقاد است و در این راه یکی از راهکارهای مهم، فراهم کردن وضعیت آرمانی گفت و گو است. بر بنیاد یافته های پژوهش در بررسی چیستی و چرایی پژوهش تربیتی، رویکرد پیوستاری به جای رویکرد پارادایمی، برگزیده شده و استدلال شده است که هر پژوهش تربیتی دربردارنده تبیین، فهم و انتقاد است. در پایان نیز به برخی تلویح های چنین نگرشی اشاره شده است.

خواندن از مهم ترین مهارت های پایه ای برای رشد توانایی های درونی کودکان است که مورد توجه محققان فراوانی قرار گرفته است. ناتوانی در خواندن، معمولاً مشکلات زیادی را برای دانش آموز ناتوان در یادگیری به وجود می آورد. این مقاله حاصل یک طرح نیمه آزمایشی دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون می باشد که در سال تحصیلی1389- 1388در مدارس ابتدایی منطقه ماهیدشت استان کرمانشاه، با هدف تعیین میزان تاثیر آموزش خواندن به شیوه «حرف ـ هجا ـ کلمه» با کمک چندرسانه ای های دیجیتال در مقایسه با روش رایج استفاده از تخته و لوح، انجام گرفته است. در این طرح که روی 54 دانش آموز اجرا شد، پس از اجرای پیش آزمون سنجش توانایی خواندن برای هر دو گروه، گروه آزمایش به مدت 16 جلسه ی 45 دقیقه ای، خواندن زبان فارسی را با استفاده از یک چندرسانه ای آموزش دید و گروه گواه در این مدت از تخته و لوح استفاده کرد. پس از پایان آموزش، پس آزمون سنجش توانایی خواندن و سنجش دایره ی واژگانی برای دو گروه اجرا شد. یافته های حاصل از آزمون t مستقل و تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش به کمک چندرسانه ای نسبت به روش رایج، بر عملکرد توانایی خواندن دانش آموزان در سه مولفه ی صحیح خوانی، سریع خوانی و افزایش ذخیره واژگان تاثیرگذارتر بوده است. بنابراین آموزش به کمک چندرسانه ای های مشابه، خصوصاً در کلاس های پرجمعیت، در صورت ایجاد امکانات لازم در مدارس روستایی، که معلمان فرصت کمتری برای آموزش فردی افراد ضعیف تر دارند، می تواند کمک موثری در ارتقاء سطح صحیح خوانی، سریع خوانی و افزایش ذخیره واژگان دانش-آموزان پایه اول باشد.

The goal of this study was to investigate the effect of using computer conceptual maps­, compared with usual way of drawing them by pencil and paper­, in increasing learning, recalling and educational progress motivation in geology course among high school students. The study was conducted in semi experimental method in which students of 3 classes were classified in 3 groups. (Group 1: common pencil and paper conceptual maps, group 2: computer conceptual maps using Cmap software, and group 3: computer conceptual maps using Mind map software). First of all, pre-test and educational progress motivation test were conducted. After training, post test and educational progress motivation test were conducted. Three weeks later, second post test was also conducted. Test reliability was estimated 0/79. Results were analyzed statistically using one way Variance, Shefe determining test and Co-Variance analysis. Based on findings, it can be said that conceptual mapping using Cmap software in all dependent variables of the study, except educational progress motivation, did well compared to other methods in such a way that it had superiority over other two methods by having effective coefficient of 44 percent. Paper – pencil method did well compared to using Mind map software. Drawing conceptual maps using Cmap software having effective coefficient of 64 percent, had the most impact on students’ learning. After it, paper – pencil conceptual drawing and using Mind map software had the least impact on students’ learning. There was no significant difference among groups as far as educational progress motivation is concerned.

مقاله حاضر با عنوان ""تبیین رویکردهای غالب روش شناختی پژوهش در حوزه ی فلسفه ی تعلیم و تربیت، و نیز تحلیل روش شناختی رساله های دکتری در کشور ایران"" به تبیین رویکردهای غالب(رویکرد استنتاجی و رویکرد تحلیلی)از زوایای: الف) تعریف فلسفه ی تعلیم و تربیت، اهداف و وظایف آن از منظر هر رویکرد، ب) مراحل دستیابی به دانش، ج) ارائه ی شاخص هایی که معرِّف و نمایانگر این رویکردها باشد، و د)چگونگی مراحل مختلف تحقیق با توجه به رویکردهای مربوطه، به لحاظ روش شناختی پرداخته است. پس از بررسی رساله های فلسفة تعلیم و تربیت انجام شده در ایران، طی سال های 85-75، رویکرد تحلیلی و رویکرد استنتاجی به عنوان رویکردهای رایج و غالب روش شناختی پژوهش در این حوزه شناخته شد. بدین سان یک چارچوب نظری حاصل می شود که خود، زمینه ای جهت توصیف و تحلیل روش شناختی رساله های دکتری فلسفه ی تعلیم و تربیت انجام شده در ایران فراهم می نماید. بنابراین وضعیت موجود روش شناختی در حوزه مذکور به ترسیم و نقد کشیده می شود.

هدف این پژوهش، طراحی برنامه درسی فاوا و بررسی اثربخشی آن بر عملکرد دانش آموزان دوره متوسطه بوده است. روش پژوهش از دو بخش زمینه یابی و شبه آزمایشی از نوع طرح آزمون مقدماتی و نهایی تشکیل شده است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان، دبیران و متخصصان برنامه درسی و فاوای شهر تهران به ترتیب به تعداد 128934، 12890 و 60 نفر بوده است. حجم نمونه شامل 120 دانش آموز، 120 دبیر و 60 نفر متخصص فاوا و برنامه درسی بوده که با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از آزمون 97 سوالی 5 گزینه ای در 10 مولفه و همچنین آموزش الگوی برنامه درسی فاوا بر روی دانش آموزان، استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آنووا، توکی و t مستقل) استفاده شد. تحلیل توصیفی داده ها نشان داد که هر سه گروه آزمودنی ها مولفه های الگوی برنامه درسی فاوای دوره متوسطه را بالاتر از سطح متوسط ارزیابی کرده و در نتیجه آنها را پذیرفته اند. تحلیل استنباطی داده ها نیز نشان داد که بین دیدگاه دانش آموزان، دبیران و متخصصان در رابطه با مبانی فلسفی، اجتماعی و روان شناختی و در حوزه های مفاهیم و اصطلاحات، دانش، مهارت، اصول انتخاب محتوا و سازماندهی در الگوی برنامه درسی فاوا تفاوت معنی داری وجود داشته که با استفاده از آزمون تعقیبی توکی تفاوت بین دیدگاه آزمودنی ها نیز مشخص گردید. همچنین نتایج نشان داد که سطح مبانی، مفاهیم و اصطلاحات، دانش، نگرش، توانش دانش آموزانی که الگوی برنامه درسی فاوا را آموزش دیده اند، به طور معنی داری بالاتر از دانش آموزانی بود که این آموزش را دریافت نکردند.

این پژوهش با هدف امکان سنجی توسعه فن آوریهای نوین آموزشی با رویکرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس ابتدایی انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع زمینهیابی است. جامعه آماری متشکل از کلیه کارشناسان، مدیران و معلمان مدارس ابتدایی شهرستان ساری به تعداد 1620 نفر میباشد. نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 463 نفر (30 نفر کارشناس، 136 نفر مدیر و 297 نفر معلم) تعیین شد که به روش تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته با ضریب پایایی 95/0 استفاده شد و داده ها با آزمون خی دو (2) تحلیل شد. نتایج بررسی نشان داد که وضعیت امکانات و تجهیزات رایانه برای امور اداری مدارس مطلوب میباشد؛ اما این امکانات برای امور آموزشی (استفاده معلمان و دانش آموزان) مطلوب نیست؛ یعنی، بیش از یک دوم مدارس برای معلمان و قریب نه دهم مدارس برای دانش آموزان فاقد رایانه هستند. مهارت فن آوری اطلاعات و ارتباطات معلمان در وضعیت مطلوبی قرار ندارد، اما از علاقه و انگیزه بالایی برای استفاده از فن آوریهای نوین در آموزش برخوردار هستند. همچنین وضعیت محتوای آموزش الکترونیکی مطلوب نبود به طوری که کمترین توجه، به کیفیت آموزشی با 4/33 درصد بوده و معلم در تولید محتوای الکترونیکی هیچ نقشی ندارد؛ یعنی، از هنر و فن معلمی در تولید محتوای الکترونیکی بهره ای نبرده اند.

از آنجا که هدف فن آوری های آموزشی تسهیل و بهبود عملکرد یادگیری است، در این راستا شبیه سازهای آموزشی می توانند به عنوان تکنیک و یا رسانه ای موجب تحقق این هدف شوند. در این مقاله تاثیر نرم افزارهای شبیه ساز (مطالعه موردی بر روی Packet trace،PSpice ، Opnet وMatLab) بر یادگیری و یادسپاری دروس و مقایسه آن با روش سنتی تدریس انجام شده است. به این منظور دانشجویان رشته های فنی دانشگاه های غیرانتفاعی شهر ساری در سال تحصیلی 1389- 1388 بررسی شده اند. روش تحقیق شبه آزمایشی بوده و با دو گروه آزمایش و کنترل در قالب طرح پیش آزمون و پس آزمون اجرا شده است. یک گروه با نرم افزارهای شبیه ساز و گروه دیگر به روش سنتی آموزش دیده اند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. یافته های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی، درصد، میانگین؛ و آمار استنباطی شامل آزمون t تجزیه و تحلیل شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که بین یادگیری و یادسپاری در آموزش با نرم افزارهای شبیه ساز و روش سنتی تدریس تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر نرم افزارهای شبیه ساز آموزشی بر افزایش یادگیری و یادسپاری دانشجویان نقش مطلوبی داشته اند.

This research was aimed at investigating the effectiveness of multimedia software use in sociology course on educational progress, learning, and retention of the students. The method of this research was quasi-experimental one using post-test design with a control group. The statistical population of the research included all the second grade high school girl students (humanity major) in Juybar in 2010-11 academic year. Of them, two classes, namely 40 students were selected as statistical sample, 20 as experimental group and 20 as control group. The experimental group was taught using educational software and the control group was taught through traditional teaching methods (without using multimedia). To gather data, teacher-made questions, including post-test were used. Validity of the teacher-made test was confirmed by experts several times and reliability of the test was calculated about 0/87 using Cronbach Alpha. Collected data were described using descriptive statistics indexes such as mean and standard deviation and to make the findings generalizable, inferential statistics (independent t and dependent t) was used. Findings showed that teaching through multimedia software could affect the students’ achievements. Although teaching trough multimedia software is more effective than traditional methods to improve the learning process, no significant difference was detected. Besides, teaching with the use of multimedia software method had greater impact on the students’ retention compared to the traditional method of teaching.