درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عملکرد کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان براساس روش تحلیل راهبردی SWOT است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و تلفیقی از روش مطالعات اسنادی و میدانی است و به منظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید کتابخانه های کانون، مطالعه بر روی کارکنان و کاربران فعلی کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اعم از نویسندگان، مترجمان، تصویرگران و دیگر دست اندرکاران حوزه ادبیات کودک و نوجوان، مدیران کتابخانه های کانون مراکز استان ها و همچنین معاونان و مدیران عالی کانون صورت گرفت و با به کارگیری روش های آماری برای توصیف اطلاعات گردآوری شده از مطالعه میدانی و تحلیل داده های کیفیِ به دست آمده براساس مصاحبه حضوری ساختاریافته، براساس ماتریس swot نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید استخراج شد. یافته ها: ارتباط و تعامل بین حوزه های مختلف کودکان و نوجوانان با کتابخانه مرجع کانون کم است. کتابخانه مرجع کانون تنها به طور مستقیم با کارگزار بین المللی در ارتباط است. میزان آشنایی کارکنان با زبان خارجی در حد متوسط و درصد بسیار کمی از آنها با سایر زبان های خارجی آشنایی دارند. اکثر کتابخانه های کانون فاقد منابع خارجی برای کاربران خود اند. نتیجه گیری: براساس ماتریسSWOT، مجموع امتیازات کانون از لحاظ عوامل داخلی برابر 96/1 از حداکثر 4 امتیاز ممکن است بنابراین درمجموع، کانون از نظر عوامل داخلی دچار ضعف است، اما در واکنش به عوامل خارجی کانون با امتیاز 34/2 در وضعیت میانه قرار دارد.

هدف: در این پژوهش، وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با شاخص های سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور در افق ایران 1404 مقایسه شده است. روش: پژوهش حاضر با روش تطبیقی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها یک سیاهه وارسی است که بر اساس آن، آمار کشورهای برتر جهان در شاخص های منابع، فضا، عضو، امانت و کارکنان استخراج و با آخرین آمار کتابخانه های عمومی استان همدان مقایسه شد. یافته ها: کتابخانه های عمومی استان همدان در پنج شاخص منابع، فضا، عضو، امانت و کارکنان با سند چشم انداز فاصله زیادی دارند. برای رسیدن به سند چشم انداز باید در شاخص منابع 5176927 کتاب، در شاخص فضا 73 کتابخانه، در شاخص عضو 429764 عضو، در شاخص امانت 7743877 امانت و در شاخص کارکنان 636 کارمند به کتابخانه های عمومی استان همدان اضافه شود. اصالت/ارزش: مقایسه وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با سند چشم انداز، تصویر روشنی از وضعیتِ موجود این کتابخانه ها ارائه کرده است تا مسئولان و دست اندرکاران به رفع نواقص و کسری های احتمالی بپردازند.

در این مقاله وب سایتهای انجمنها و مؤسسات ملی و بین­المللی کتابداری واطلاع رسانی با استفاده از روش وب سنجی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این بررسی، کل پیوندها، پیوندهای دریافتی، هم پیوندیها، تعداد صفحات هر وب سایت و ضریب تأثیر گذاری این وب سایتها به منظور ارزیابی میزان رؤیت، میزان تأثیرگذاری و همکاری گروهی، ملی و بین المللی میان انجمنهای کتابداری و اطلاع رسانی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. کل جامعه مورد بررسی، جمعاً 127 وب­سایت مربوط به انجمنهای کتابداری است که از فهرست انجمن کتابداران آمریکا(ALA) استخراج شده است. این مجموعه پس از اعمال دو بار برش در مقاطع شمارش پیوندهای دریافتی و هم­پیوندی­ها (به منظور انتخاب وب­سایتهای پربسامد) به 28 وب سایت کاهش یافت. تجزیه و تحلیل این وب سایتها نشان داد سایتهای انجمن کتابداران آمریکا، انجمن کتابخانه­های تخصصی، فدراسیون بین المللی انجمنها و مؤسسات کتابداری وانجمن کتابداری پزشکی آمریکا از نظر تعداد کل پیوندها و پیوندهای دریافتی در بالاترین سطح قرار داشتند و در بین وب سایتهای مورد بررسی دارای بیشترین میزان رؤیت در محیط وب بودند، به همین دلیل ضریب تأثیرگذاری آنها از وب سایتهای انجمنها و مؤسسات دیگر کتابداری و اطلاع رسانی بیشتر بود. همچنین نتایج بررسی نشان داد تعداد سه خوشة ملی، بین المللی و اختصاصی- پژوهشی، در بین وب سایتهای انجمنهای کتابداری و اطلاع رسانی وجود دارد.

هدف: ارزیابی رضایت اعضای انجمن کتابداری و اطلاع رسانی از عملکرد خود برای بهبود فعالیت های انجمن است. روش/ رویکرد: پژوهش به روش پیماشی و با استفاده از یک پرسشنامه تحت وب و ارسال پیوند آن به گروه های بحث موضوعی انجام شد که ۱۱۲ نفر آن را تکمیل کردند. یافته ها: یافته ها نشان داد که رضایت اعضا از خبرنامه و برگزاری همایش ها و امور مربوط به آنها از جمله کیفیت همایش ها، زمان، مکان و موضوع بالاتر از سطح متوسط و در سایر جنبه ها و فعالیت ها کمتر از حد متوسط ارزیابی شده است. همچنین موفقیت انجمن در برآورده کردن انتظارات اعضا اندکی کمتر از حد متوسط ارزیابی شده است. بازدید از وبگاه انجمن، شرکت در همایش ها و کارگاه ها، و همکاری با شاخه های استانی رایج ترین شیوه های تعامل اعضا با انجمن بوده است. مشارکت در فعالیت های اجتماعی و علمی، افزایش دانش حرفه ای، دیدار دوستان و همکاران قدیمی در محافل علمی و استفاده از خدمات انجمن چهار انگیزه اصلی اعضا برای عضویت در انجمن بوده اند.

هدف: این تحقیق با ابزار بررسی روند کارایی کتابخانه های نهادی در سطح استانی، به دنبال تبیین راه هایی برای شناخت استان های کارا و مشخص کردن سیاستهای کلانی است که تاکنون بر مدیریت کلی آنها حاکم بوده است. روش: روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و داده های کتابخانه ای با حضور 30 استان در چارچوب سازوکار سیستماتیک تحلیل پوششی داده ها به کمک نرم افزار DEA MASTER.1 پردازش شده است. با استفاده از شش شاخص ورودی و سه شاخص خروجی به بررسی روند کارایی نسبی کتابخانه های نهادی در مقیاس استانی، بین سال 1387 تا 1390 پرداخته شده است. روش محاسبه کارایی در چارچوب بازده مقیاس فزاینده بوده، و رویکرد ورودی گرا مورد استفاده بوده است. یافته ها: در طی این سالها، تغییرات در اعداد کارایی و تعداد استان های کارا و غیرکارا قابل تأمل است. بیشترین تعداد استانهای کارا در سال 1388 بوده است و کمترین اختلاف کارایی بین بیشترین و کمترین ارقام کارایی در یک سال، مربوط به سال 1390 می باشد. در مجموع می توان گفت برای توزیع منابع یا ورودیها، رویکرد دسته بندی بر اساس شاخصهای مناسب و عملکرد محور، و در بررسی خروجی، استفاده از شاخصهای بلندمدت و رویکرد استراتژی محور پیشنهاد می گردد. اصالت/ارزش: با توجه به ارقام کارایی، روند تغییرات و میزان تغییرات، می توان نتیجه گرفت که این حوزه در دوران رشد و ناپایداری قرار دارد ولی روند مدیریتی برای کاهش اختلاف ها و عدالت محوری مناسب بوده است. مشخص کردن علت تغییرات عمده در ارقام کارایی برخی استانها در این سالها و انتخاب استان های مرجع برای استانهای ناکارا از دیگر مباحثی است که در این تحقیق صورت گرفته است.

در این مقاله عملکرد و نقش انجمن کتابداری ایران از دیدگاه اعضای آن، بر مبنای چهار شاخص «هویت، انسجام، مشروعیت و مقبولیت درونی بررسی شد و مشخص گردید که انجمن در این زمینه ها، موفقیت نسبی داشته است». همچنین، روشن گردید که بین آرای اعضای پیوسته، وابسته و دانشجویی دربارة عملکرد انجمن تفاوت محسوسی وجود ندارد و با بهبود عملکرد انجمن در سه شاخص نخست، مقبولیت درونی انجمن افزایش مییابد

ایجاد و گسترش فناوریهای نوین اطلاعاتی باعث بازنگری کتابداران در تعاریف مربوط به خدمات مرجع شده است. روش های نوین مبتنی بر فناوریهای نوین، قالب سنتی ارائة خدمات مرجع را تغییر داده است. هدف از تهیة این رهنمودها ترویج بهترین شیوه های اجرایی مرجع دیجیتالی بر یک مبنای بین المللی است. به کمک این رهنمودها، کتابداران میتوانند با کمک گرفتن از خدمات متنوع سنتی برای ایجاد استانداردهای مشترک در مرجع دیجیتالی اقدام نمایند.