درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان مشارکت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین کارکنان کتابخانه های شهر تبریز است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است و چون جامعه آماری 155 نفر بود، کل جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید و متخصصان امر و پایایی آن با آلفای کرونباخ اندازه گیری گردید. یافته ها: در این تحقیق، میزان مشارکت اجتماعی در حد متوسط بدست آمد. آزمون فرضیه ها نشان داد که بین مشارکت اجتماعی و متغیرهای اعتماد بین فردی و بیگانگی اجتماعی همبستگی معکوس وجود دارد ولی بین متغیر کسب پاداش و مشارکت اجتماعی همبستگی مستقیم وجود داشت و بین متغیر کسب پاداش و متغیر اعتماد نهادی و پایگاه اقتصادی- اجتماعی کارکنان رابطه معنی داری وجود نداشت. از بین متغیرهای زمینه ای نیز میزان مشارکت براساس جنسیت معنی دار، و مشارکت اجتماعی در بین کارکنان مرد بیشتر از کارکنان زن بود. در مجموع می توان گفت ترکیبی از عوامل فردی و اجتماعی در قالب مدل نظری برآمده از نظریه های تبیین رفتار و مشارکتی، این نتیجه را تبیین می کنند. مشارکت کارکنان مورد بررسی، دارای جنبه های ذهنی و شناختی بود که ارزش و اهمیت آن بالاست. با توجه به ضریب تبیین محاسبه شده در خصوص معادله رگرسیونی مطرح شده که در سطح نسبتاً پایین قرار داشت، به نظر می رسد که برای تبیین مشارکت اجتماعی کارکنان باید متغیرهای مبین دیگری نیز وارد معادله شوند و سطح تحلیل را باید از سطح خُرد و میانی فراتر برد و متغیرهای کلان تاثیرگذار بر فرآیند مشارکت را نیز که معمولاً در خارج از محدوده سازمان ها و نهادها قرار می گیرند مورد توجه قرار داد. اصالت/ارزش: با توجه به اهمیت مشارکت اجتماعی در توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه، کارمندان کتابخانه ها به دلیل ارتباط با قشر وسیعی از دانشجویان، استادان، روشنفکران و عامه مردم، می توانند نقش اساسی در این راستا ایفا نمایند. این پژوهش از نخستین پژوهش های در نوع خود است.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت عملکرد مدیریت امنیت اطلاعات در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی مستقر در شهر تهران بر اساس استاندارد ایزو/آی.ای.سی. 27002 انجام شده است. روش پژوهش توصیفی – پیمایشی است و به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد مذکور شامل 11 شاخص و 39 مولفه، استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش تعداد 74 نفر از مدیران اصلی و میانی شاغل کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران بر اساس آخرین فهرست موجود در پایگاه وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق هر دو نوع آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار مایکروسافت اکسل 2007 و نرم افزار آماری اس. پی. اس. اس صورت گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که در کتابخانه های مورد پژوهش میانگین رعایت استاندارد ایزو/ آی. ای. سی. 27002 در شاخص های سیاست های امنیتی (91/3) ، مدیریت امنیت اطلاعات سازمان(23/4)، مدیریت امنیت اموال سازمان (38/4)، مدیریت امنیت منابع انسانی(4)، مدیریت امنیت فیزیکی و محیطی(07/4)، مدیریت امنیت عملیات و ارتباطات (15/4)، مدیریت کنترل دسترسی به اطلاعات (38/4)، مدیریت اکتساب، توسعه، حفظ و نگهداری سیستم های اطلاعاتی (92/3)، مدیریت بحران امنیت اطلاعات (84/3)، مدیریت استمرار کسب و کار (46/3)، مدیریت تطابق (69/3) می باشد. بر اساس جدول ارزشیابی، میانگین تمام شاخص های استاندارد در وضعیت مطلوب قرار دارند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بطور کلی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی مستقر در شهر تهران از لحاظ مدیریت امنیت اطلاعات در شرایط مطلوبی قرار دارند و با اطمینان 95% می توان گفت میانگین مدیریت امنیت اطلاعات در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی مستقر در شهر تهران بر اساس استاندارد ایزو آی. ای. سی. 27002 برابر با 4 بوده و بالاتر از حد متوسط است و در سطح مطلوبی قرار دارد. همچنین بین کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی مستقر در شهر تهران از لحاظ مدیریت امنیت اطلاعات تفاوت معناداری وجود ندارد.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، شناخت و مقایسه شرایط ایمنی کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و سازمان فرهنگی هنری شهرداری در شهر تهران به منظور شناخت و مقایسه نقاط قوت و ضعف، و اشتراک و افتراق آنها در رابطه با شاخص های ایمنی می باشد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، پیمایشی است. جامعه آماری شامل 37 باب کتابخانه عمومی وابسته به نهاد و 72 باب کتابخانه وابسته به شهرداری شهر تهران می باشد که روی هم شامل 109 کتابخانه است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش سیاهه وارسی محقق ساخته ای در قالب پرسشنامه است و شامل سؤالاتی در 8 شاخص ایمنی و حفاظت کتابخانه می باشد که توسط پاسخگویان تکمیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که در شاخص اول (کیفیت ساختمان کتابخانه) در دو معیار و در شاخص چهارم (ایمنی کتابخانه در برابر آتش سوزی) در یک معیار تفاوت معنی داری میان کتابخانه های نهاد و کتابخانه های شهرداری تهران وجود دارد به طوری که این معیارها در کتابخانه های نهاد بیشتر رعایت شده و کتابخانه های نهاد از نظر کیفیت ساختمان بهتر از کتابخانه های شهرداری ارزیابی شدند. در مورد ایمنی در برابر آتش سوزی، به استثنای یک مورد تفاوت معنی دار که در کتابخانه های نهاد رعایت شده بود، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در شاخص دوم (ایمنی کتابخانه در برابر زلزله)، شاخص سوم (ایمنی کتابخانه در برابر طوفان و آب گرفتگی) و شاخص هشتم (حفاظت در برابر آسیب های ناشی از عوامل بیولوژیکی) تفاوت معنی داری بین دو جامعه پژوهش ارزیابی نشد و دو گروه تا حدود زیادی نزدیک به هم بودند. در شاخص پنجم (ایمنی کتابخانه در برابر سرقت و آسیب رسانی منابع) در چهار معیار، شاخص ششم (ایمنی کارکنان) در دو معیار و در شاخص هفتم (حفاظت در برابر آسیب های ناشی از عوامل فیزیکی و شیمیایی) در هفت معیار تفاوت معنی داری وجود داشت؛ به طوری که از جهت ایمنی در برابر سرقت و آسیب رسانی، ایمنی کارکنان، و حفاظت منابع در برابر آسیب های ناشی از دما، رطوبت، نور و... کتابخانه های شهرداری در شرایط بهتری ارزیابی شدند. در شاخص هفتم نیز در یک معیار تفاوت معنی داری وجود داشت که در کتابخانه های نهاد رعایت شده بود. در کل، کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد و شهرداری از نظر رعایت شاخص های ایمنی در شرایط مناسبی قرار نداشتند. اصالت/ارزش: ارزش این مقاله که رویکرد تطبیقی جدیدی در حوزه مسائل ایمنی کتابخانه های عمومی است، در بازنمون نقاط ضعف و قوت به منظور آگاهی برنامه ریزان و مسئولان و ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط ایمنی کتابخانه ها می باشد.