درخت حوزه‌های تخصصی

فرهنگ سازمانی سلسله مراتبی که در آن برتری سلسله مراتب یک هنجار است و سرپرستی و نظارت مستمر بر کارکنان وجود دارد، کارکنان را مجبور می سازد تسلیم دستورات مافوق شوند. در این پژوهش، نقش فرهنگ سلسله مراتبی در اثربخشی سازمانی مورد بررسی قرارگرفته است. جمعیت آماری این پژوهش، دانشجویان سال آخر دانشگاه افسری امام علی(ع) در سال 1386 است. حجم نمونه 340 نفر و نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. برای داوری در باب فرضیات، از روش جدول متقاطع سه بُعدی و روش تحلیل رگرسیون (با استفاده از نرم افزار SPSS) استفاده شده است. یافته های تجربی نشان می دهد که راهبردهای آموزش نظامی، اثربخشی سازمانی را به میزان 4% و راهبردهای آموزش علمی، آن را تا 2% افزایش می دهد و فرهنگ سلسله مراتبی می تواند در صورت همسو بودن با راهبردهای آموزش علمی و نظامی منجر به افزایش اثربخشی شود.

نقش مهم و حیاتی توپخانه در پیروزی جنگ های مختلف بر هیچ کس پوشیده نیست به طوری که فرماندهان یگان های عمل کننده توانایی خود را برای انجام مأموریت با توجه به عامل اصلی توان رزمی و قدرت آتش موردسنجش قرار می دهند. این قدرت آتش در میدان نبرد به وسیله توپخانه صحرایی به دست می آید. هدف این پژوهش تبیین چگونگی عملکرد توپخانه صحرایی نزاجا در هشت سال دفاع مقدس می باشد. نوع پژوهش کاربردی و روش اجرای آن تاریخی با رویکرد تحلیلی- توصیفی نگاشته شده و تلاش دارد عملکرد توپخانه صحرایی نزاجا در هشت سال دفاع مقدس مشروح بیان نماید. جامعه آماری پژوهش شامل تعداد 14 نفر از کارکنان رسته توپخانه صحرایی نزاجا که از افراد شاخص و برجسته حال حاضر بوده و در عملیات های مختلف هشت سال دفاع مقدس حضورداشته می باشد. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه با صاحب نظران و مطالعه منابع موجود صورت پذیرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که در بیشتر عملیات ها نقش توپخانه ارتش یک نقش تعیین کننده و سرنوشت ساز بود و یگان های توپخانه صحرایی نزاجا مأموریت خود را در هشت سال دفاع مقدس در پشتیبانی از یگان های مانوری به خوبی به انجام رسانیده اند و در تمام عملیات هایی که ارتش یا سپاه پاسداران جداگانه و یا به صورت مشترک انجام داده اند حضور فعال و تعیین کننده ای و اثرگذار داشته اند.

از جمله محورهای اساسی که در قانون برنامه چهارم بر آن تأکید شده، موضوع امنیت ملی و توسعه پدافند غیرعامل است. این موضوع در تعیین منطقه دفاع عامل و غیرعامل یگان های نظامی به عنوان یکی از مهم ترین مراحل تصمیم گیری و طرح ریزی فرماندهان در یک منطقه محسوب می شود. به طوری که این انتخاب می تواند امنیت، تهدیدات، توان رزم نیروها را تحت تأثیر قرار دهد. علم ژئومورفولوژی در قلمرو علوم نظامی با بررسی شیب زمین، خاک شناسی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی و شبکه زهکشی در این طرح ریزی دخالت می نماید. هدف از این تحقیق مکان یابی مناطق پدافندی نیروهای نظامی و شناسایی قابلیت های بالقوه منطقه به منظور تعمیم به سایر مناطق کشور با شناخت محدودیت ها و چالش های که این عوامل برای نیروها به وجود می آورند است. روش تحقیق پهنه بندی دشت مسیله و محدوده آن با اتکا به کار میدانی، داده های تجربی و تصاویر ماهواره ایGoogle earth, Aster، نقشه های توپوگرافی1:50000، زمین شناسی و خاک شناسی 1:250000 و استفاده از مدل پهنه بندی و نرم افزار Arc/GISانجام شده است. نتایج حاکی از این است که با بررسی عوامل ژئومورفولوژیکی مناطق و با به کارگیری راهبردهای تاکتیکی و تکنیکی، انتخاب مناطق پدافندی یگان ها و تأمین امنیت آن ها در محدوده های پایکوهی و سطوح نیمه مرتفع محدوده مطالعاتی با دقت قابل اجرا است.

سازمان ها و یگان های نظامی کشور و بالاخص ارتش جمهوری اسلامی ایران به دلیل مأموریت ویژه ای که در خصوص دفاع از کیان کشور ایفا می کنند، جایگاه مهمی در بین سازمان های دیگر دارند. در این گونه سازمان ها یکی از آسیب های رفتاری مهم، فرار سربازان می باشد. براین اساس و باتوجه به نقش و تاثیر عوامل درون و برون سازمانی مؤثر بر فرار از خدمت سربازان، در این مقاله سعی بر آن است  به مفهوم فرار از خدمت و عوامل درون و برون سازمانی موثر بر آن پرداخته شود. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه سربازان فراری منطقه هوایی مهرآباد از دی 1394 تا شهریور ماه 1395 به تعداد 103نفر می باشد. برای تعیین نمونه آماری، به علت محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شده است. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه کتبی محقق-ساخته بدست آمده است. ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ(86/0) و روایی پرسشنامه نیز با استفاده از نظرات خبرگان و کارشناسان موضوع مورد بررسی و تایید قرار گرفت. نتایج بررسی ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون دو متغیره نشان می دهد که بین عوامل درون سازمانی(عوامل مدیریتی و عوامل تقنینی) و عوامل برون سازمانی(عوامل فردی، خانوادگی و عوامل محیطی) با فرار از خدمت سربازان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون تحلیل رگرسیون بیانگر تاثیرمعنادار عوامل برون و درون سازمانی بر فرار از خدمت سربازان بوده و از بین عوامل برون سازمانی داشتن بیماری جسمانی و روانی، دلتنگی خانواده و شرایط بد آب و هوایی و از بین عوامل درون سازمانی، تبعیض در تعیین محل خدمت، آزار و اذیت سربازان ارشد و میزان طولانی بودن مدت خدمت نظام وظیفه دارای بیشترین تاثیر بر فرار از خدمت می باشند. 

مکان یابی از جمله تصمیم های بنیادین و استراتژیک است که تأثیر بسزایی بر جنبه­های مختلف عملکردی سازمان دارد. این اثرات در کوتاه مدت و بلند مدت بروز کرده و اغلب غیرقابل جبران بوده و یا هزینه­های فراوانی را تحمیل می­کند. از طرفی مکان­یابی درست، نقش مهمی در موفقیت سازمان در انجام ماموریت­ها، ایجاد و حفظ مزیت رقابتی و نیز رسیدن به اهداف و استراتژی­ها دارد. برای انتخاب مکان یک صنعت، عوامل کیفی و کمی متعددی دخالت دارند و این تصمیم نیازمند کار گروهی و خرد جمعی است. مشارکت سیستماتیک خرد جمعی و به کارگیری هدفمند عوامل مکان­یابی در فرایند تصمیم گیری، نیازمند مدل­های کارآمد و جامع­نگر در یک فرایند تصمیم­گیری است. در این تحقیق فرایند تصمیم­گیری در خصوص مکان استقرار یک صنعت نظامی شرح داده می­شود. برای این منظور عوامل تصمیم­گیری متناسب با شرایط خاص صنایع نظامی تعریف و به صورت سیستماتیک و گام به گام در این فرایند تصمیم­گیری گروهی به کار گرفته شدند. این فرایند رویکردی مکاشفه­ای به موضوع مکان یابی ارائه می­کند و تصمیم­گیران را از پهنه گسترده پیوسته به گزینه­های برتر پیشنهادی هدایت می­کند و تضمین می­کند که در این فرایند ملاحظات قانونی، پدافند غیرعاملی، هزینه­ای، انسانی و عملکردی صنعت به صورت مرحله­ای و بر اساس خرد جمعی و متناسب با اهمیت نسبی آنها در انتخاب مکان استقرار دخالت داده می­شوند. بنابراین مقایسه ای بین مکان فعلی صنعت (صنعت جنگ افزار) و دو مکان پیشنهادی (صنعت مکانیک و صنعت امام علی(ع)) انجام گرفت و وزن هر یک از معیارها و زیرمعیارها محاسبه گردید و در نهایت امتیازات موزون نهایی هر یک از گزینه ها تعیین و مشخص گردید که تقریباً دو گزینه صنعت مکانیک و موقعیت فعلی صنعت (صنعت جنگ­افزار) امتیاز مساوی دارند؛ به عبارتی هر یک از گزینه ها نقاط ضعف و قوت خاص خود را دارا هستند، ولی در مجموع مطلوبیت یکسانی دارند.

جرایم خودزنی و خودکشی در ارتش جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با ارتش های جهان و سایر بخش های جامعه چشمگیر نیست ولی چون انسان ها سرمایه های اصلی سازمان ها و جوامع به شمار می روند و با علم به اینکه حتی یک نفر هم آمار بالایی برای جامعه است بررسی علل آن ضروریست، امروزه خودکشی در جوامع بشری خطری جدی تلقی شده و در دنیا یکی از ده علت مرگ محسوب می گردد، به طوری که میزان آن روند افزایشی داشته و سازمان های ذی ربط درکشورهای مختلف درپی مهار آن می باشند، به همین دلیلاین مقاله برای بررسی نقش عوامل برون سازمانی در خودزنی کارکنان وظیفه یگان های ارتش تهیه شده است و نگارندگان تحقیق با هدف تبیین عوامل برون سازمانی خودزنی و خودکشی و ارائه راه کارهای مقابله با آن ضمن جمع آوری اطلاعات بوسیله ابزارهای میدانی و کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل کمی و کیفی وضعیت موجود در یگان های ارتش در سال1392 مورد بررسی قرار داده اند. در تجزیه و تحلیل این تحقیق سعی شده است تأثیر عوامل برون سازمانی، (مشکلات اقتصادی، عوامل فرهنگی و ناهنجاری های روانی (افسردگی)، ناهنجاری های اجتماعی، مشکلات خانوادگی) که سر منشأ بسیاری از اقدام به خودکشی در سطح آجا می باشد بررسی شود. نتیجه گیری کلی حاصل از تحلیل داده ها حاکی از آن است که مولفه های مورد  بررسی در متغیر مستقل عوامل برون سازمانی بر متغیر تابع یعنی خودزنی و خودکشی کارکنان آجا تأثیر زیادی داشته و در انتها برای شناسایی و تقلیل این جرم پیشنهادهایی ارائه گردیده است.

یکی از اصلی ترین بخش های آموزش نظامیان تمرین های تیراندازی می باشد. درحال حاضر اطلاع دقیقی از میزان اثرگذاری برنامه های تمرینی مورد استفاده بر دقت تیراندازی تکاوران وجود ندارد. به همین دلیل مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر 6 هفته تمرین آمادگی جسمانی، بر نتایج تیراندازی تکاوران طراحی و اجرا شد. در این مطالعه 40 سرباز سالم به صورت تصادفی به دو گروه تجربی (20 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) تقسیم شدند و در دو مرحله ی پیش و پس آزمون مورد مقایسه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 6 هفته، هر هفته 3 جلسه و هر جلسه به مدت 50 دقیقه به فعالیت های ورزشی منتخب پرداختند. داده ها با استفاده ازنرم افزارSpss  و روش آماری تی در گروه های همبسته و مستقل در سطح معنی داری 05/0 P < آزمایش شدند. تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از دو وضعیت تیراندازی (ایستاده و درازکش) نشان داد که اعمال متغیر مستقل اثر مثبت و معنی داری در سطح احتمال (05/0P <) بر دقت در تیراندازی داشته است. به عبارت دیگر دقت در تیراندازی پس از اعمال متغیر مستقل (6 هفته تمرینات آمادگی جسمانی) بهتر و دقیق تر است. این نتیجه هنگامی که افراد در وضعیت ایستاده تیراندازی می کردند نیز بدست آمد و در وضعیت درازکش نیز اعمال متغیر مستقل نتیجه مثبتی بر دقت در تیراندازی داشته است و میزان اثر آن از نظر آماری و در سطح احتمال (05/0P <) معنی دار بوده است. در نتیجه برنامه ی تمرینات ورزشی منتخب آمادگی جسمانی منجر به بهبود نتایج تیراندازی در دو وضعیت ایستاده و درازکش در تکاوران  شد.

اگرچه آموزش و یادگیری تداعی گر دو روی یک سکه است، بسته به نوع سبکی که معلم در فرآیند آموزش و یادگیرنده در فرآیند یادگیری اتخاذ می کند، می توان به این دو پدیدة متناظر از منظر متفاوت نگاه کرد. از طرفی لحاظ متغیری به نام «بافت آموزشی» که مختصات خود را دارد و فرض می شود که بر نوع سبک اتخاذی هر دو گروه تأثیر بگذارد، در این میان حائز اهمیت است. بر این اساس، هدف از انجام این پژوهش بررسی انطباق یا افتراق سبک های تدریس و یادگیری استادان و دانشجویان از یک طرف، میزان انطباق و افتراق سبک ها با لحاظ بافت آموزشی نظیر بافت نظامی و غیر نظامی از طرف دیگر بوده است. در این راستا، 32 استاد زبان انگلیسی و 72 دانشجوی زبان آموز از دو بافت متمایز دانشگاهی یعنی از دانشگاه امام علی(ع) به عنوان محیط نظامی و از یک دانشگاه غیر نظامی تهران به صورت تصادفی انتخاب شدند. هر دو گروه (به عبارتی هر چهار گروه؛ دو گروه استادان شاغل در محیط نظامی و دو گروه دانشجوی نظامی و غیر نظامی) به پرسش نامة متمایز و معطوف به ارزیابی سبک های تدریس و یادگیری پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل تطبیقی- مقابله ای داده ها نشان داد که این سبک های تدریس استادان و سبک های یادگیری دانشجویان تفاوت معناداری وجود ندارد. بدین معنا که علی رغم وجود پاره ای تفاوت ها در اعمال سبک ها، هماهنگی و انطباق نسبتا مطلوبی بین سبک های استادان و دانشجویان هر بافت آموزشی به طور جداگانه و استادان هر دو موقعیت در مقایسه با یکدیگر وجود دارد. بنابراین به نظر می رسد که برخلاف سایر مؤلفه ها و متغیرهای شخصیتی انسان، سبک های تدریس و یادگیری چندان از عوامل محیطی متأثر نمی شوند.

در حال حاضر اعتیاد و استعمال مواد مخدر به عنوان یکی از جدی ترین چالش های اجتماعی کشورمان، زمینه ساز بروز بسیاری از آسیب ها و انحراف ها می باشد و کارکنان شاغل در سازمان های نظامی نیز به عنوان بخشی از جامعه، طبعاً در معرض گرایش به استعمال مواد مخدر قرار دارند. در این تحقیق با بررسی علل درون و برون سازمانی گرایش کارکنان پایور یکی از سازمان های نظامی به استعمال مواد مخدر راه های کار پیشگیرانه ارئه شده است. داده های این پژوهش در دو سطح کیفی و کمی تحلیل گردیده که در بخش تحلیل کیفی با استفاده از اسناد و مدارک و مصاحبه با 8 نفر از صاحب نظران سازمان مذکور، عوامل موثر در گرایش کارکنان به مصرف مواد مخدر تعیین و با توجه به نتایج حاصله، پرسشنامه تهیه  و بین 96 نفر از مسئولین فعال در بخش پیشگیری از جرائم سازمان توزیع گردید. برای تعیین میزان اهمیت عوامل از روش تحلیل آزمون فریدمن بر اساس بالاترین میانگین استفاده شده که بر اساس میانگین موزون به دست آمده از هر دسته سوالات، فرضیه های این تحقیق اثبات و مورد پذیرش واقع شد. در پایان با استفاده از نتایج تحقیق راه های کار پیشگیرانه از قبیل افزایش سطح آگاهی، آموزش مهارتهای زندگی و برقراری رابطه نزدیک و منطقی بین مسئولین با کارکنان تحت امر ارائه گردید.

در سال های اخیر هر چندمدت یک بار اصطلاحات جدیدی از جنگ در محافل نظامی داخل کشور مطرح و سیل عظیمی از کتب، مقالات، طرح های آموزشی و ...، برای ارائه پاسخ به این نیاز جدید، روانه سازمان های نظامی می شود و به دنبال آن، مسئولین و فرماندهان نظامی برای عقب نماندن از این جریان، در سخنرانی ها، همایش ها و ...، به طور دائم اصطلاح جدید را تکرار نموده و از تحول به وجود آمده سخن به میان می آورند؛ فاجعه زمانی اوج می گیرد که مخارج زیادی برای اجرای رزمایش های جدید، تدوین آئین نامه ها و کتب جدید، برای توجیه اصطلاح تازه وارد صرف می گردد و البته نتیجه آن هم از پیش مشخص است و هیچ کدام از این اصطلاحات تاکنون دستاورد قابل لمسی نداشته است. واقعیت عینی نشان می دهد که واحدهای رزمی عملاً از همان شیوه قدیمی جنگ استفاده کرده و این اصطلاحات جدید تنها باعث سردرگمی و نقصان آموزش و درنتیجه کاهش توان رزمی گشته است. با توجه به ماهیت موضوع پژوهش، این پژوهش از نوع کاربردی بوده، روش تحقیق مرتبط با آن با روش توصیفی انطباق دارد و از رویکرد تجزیه و تحلیل آمیخته داده ها به صورت کارآ و اثربخش استفاده گردیده است. برای انجام این پژوهش، جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای صورت پذیرفته است. برای این کار، ادبیات موضوع و مطالعات میدانی موثق انجام شده توسط دیگران، مورد کنکاش و مداقه قرار گرفته و سایر اطلاعات موردنیاز نیز از طریق جستجوی کتابخانه ای، اینترنتی و بانک های اطلاعات داخلی و خارجی به دست آمده است. در روش میدانی نیز عمده اطلاعات از طریق پرسشنامه خودساخته جمع آوری شده است. پایایی سئوالات پرسشنامه با استفاده از روش تنصیف (دو نیمه کردن)، عدد 89% محاسبه گردید؛ به طوری که این مطلب مؤید آن است که سئوالات پرسشنامه از پایایی بالایی برخوردار می باشد. جامعه آماری درنظر گرفته شده در این تحقیق، شامل تعداد 32 نفر از اساتید خبره و کارکشته دانشگاه که در مسائل مرتبط با حوزه های دفاعی و امنیتی دارای صلاحیت های علمی و عملی برجسته ای می باشند. یافته های تحقیق مشخص نمود که مؤلفه های نسبت داده شده به جنگ ترکیبی، با آن چه بوده، تغییر محسوسی را نشان نمی دهد.