اندیشه سیاسی در اسلام

نویسنده در این مقاله، به ارائه گزارش اجمالی از رویکردها و نظرات مختلف در سده اخیر اشاره و به نقل افکار بسنده کرده ولی نظرات خود را در این مقاله بیان نکرده است، چنان‏چه از نحوه گزارش ایشان می‏توان حدس زد که به کدام رویکرد متمایل است. بنابراین، اگر چه رویکردها و افکار اشاره شده در مقاله قابل نقد و بررسی هستند، ولی محل نقد آن‏ها در ذیل این مقاله نیست، همچنین تعدد و تفرق نظرات مطرح شده و اشاره‏ای بودن آنها در این مقاله نیز مانع نقد محتوایی رویکردها می‏باشد.

۵۴۸.

تشیع و چالش مردم سالاری

نویسنده: عبدالکریم سروش

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۴ شماره ۶۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام

تعداد بازدید : ۵۰۹۵

در این مقاله، از نسبت میان اسلام و مردم‏سالاری سخن به میان آمده است. به نظر آقای سروش تمدن اسلامی، فقه‏محور است و به همین دلیل با قانون آشناست. اما نقیصه فقه فعلی تکلیف‏محور بودن آن است. فقه باید به حقوق نیز توجه کند. در این جهت شیعه و سنی مشترک‏اند. اما اختلاف آنها، در چند چیز است. یکی در مفهوم ولایت، که در شیعه بسیار پررنگ است و نافی خاتمیت است و دیگری مفهوم مهدویت است که آن نیز مخالف خاتمیت است.

۵۴۹.

نظارت، زیربنای دموکراسی اسلامی یا نسبت میان دموکراسی و امر به معروف و نهی از منکر

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۴ شماره ۶۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام

تعداد بازدید : ۱۵۲۷

۵۵۰.

دین، سکولاریسم، حقوق بشر (1) و (2)

نویسنده: عمادالدین باقی

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۴ شماره ۶۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام

تعداد بازدید : ۱۲۷۷۹

آقای باقی در این نوشتار سه رویکرد متفاوت را در باب دین، حقوق بشر و سکولاریسم در جامعه کنونی ایران مطرح می‏کند: 1. حقوق بشر در نظام غیر سکولار قابل تحقق نیست؛ 2. مفاد حقوق بشر کاملاً در دین وجود دارد؛ 3. امکان التیام و تلائم بین دین و حقوق بشر و یا دین و سکولاریسم. نویسنده با اعتقاد به رویکرد سوم بین دین (نصوص دینی) و دانش‏های دینی (مثل فقه) تفاوت قائل است و بر این باور است که دین با آموزه‏های حقوق بشر تعارضی ندارد ولی تفکر فقهی و سنتی در مواردی با آن متعارض است و این سازگاری به این دلیل است که اسلام آیینی صرفا اخروی نیست بلکه دینی دنیوی هم هست و سکولاریسم با دولت دین‏داران هیچ تعارض و مخالفتی ندارد.

۵۵۱.

گفتمان اسلامی نو (1) و(2)

نویسنده: عبدالوهاب المسیری مترجم: جهاندار معماریان

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۴ شماره ۶۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام

تعداد بازدید : ۱۶۰۷

دکتر عبدالوهاب المسیری، که یکی از متفکرین عرب می‏باشد، در این مقاله سعی کرده است سیر تاریخی برخورد انواع گفتمان‏های اسلامی در جهان اسلام و بالاخص جهان عرب با جهان غرب و مدرنیته را بررسی و تبیین کند. وی با تقسیم‏بندی گفتمان‏های اسلامی به سه گفتمان توده‏گرا، سیاسی و فکری، برداشت خود را از مؤلفه‏های اساسی بحث ارائه می‏دهد. نویسنده معتقد است که گفتمان‏های توده‏ای جهان اسلام، گفتمانی ناکارآمد و غیر موفق در مواجهه با جهان غرب و مدرنیسم است و برای اثبات این مطلب سعی کرده است به پاره‏ای از مفاهیم تطبیقی و وقایع تاریخی قرن بیستم استناد کند.

۵۵۲.