درخت حوزه‌های تخصصی

توسعه پایدار یکی از جنبه های مهم پیشرفت هر جامعه ای برای حفظ منابع برای نسل های آینده، تداوم پیشرفت و بهره مندی آنان از زمینی پاک با استفاده از سازگاری توسعه با محیط زیست است. فناوری اطلاعات سبز نیز نگاه و روشی برای انجام این مهم است که علاوه بر تأمین توسعه پایدار، به سازمان در پایداری سازمانی به معنای تداوم موفقیت و رضایت بخشی به ذینفعان و سازگاری رفتار آن با محیط زیست یاری می دهد. این پژوهش به دنبال طراحی مدلی برای توسعه پایداری سازمانی از طریق فناوری اطلاعات سبز است. این مطالعه ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش پژوهش، پیمایشی - توصیفی است. روش انجام این پژوهش از نوع آمیخته است. ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای و تحلیل محتوای کیفی شاخص ها و مؤلفه های فناوری اطلاعات سبز و پایداری سازمانی استخراج گردید، سپس با استفاده از نظر 32 خبره در سه مرحله اجرای روش دلفی شاخص ها مورد ارزیابی قرار گرفت. روش نمونه گیری در این مرحله گلوله برفی است. برای اجرای روش کمی پرسشنامه آنلاین طراحی و در اختیار جامعه آماری شامل خبرگان، مدیران ارشد سازمان های فناوری اطلاعات، صاحب نظران حوزه فناوری اطلاعات داخل کشور است. در این مرحله روش نمونه گیری تصادفی است. در مجموع داده های 198 پرسشنامه صحیح دریافت و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر این است که فناوری اطلاعات سبز با ابعاد (آمادگی سبز، فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان توانمند ساز (کم کربن)، اقدامات و فعالیت های سبز، مدیریت چرخه فناوری اطلاعات سبز، سازمان و مراکز داده سبز، نظارت فناوری اطلاعات سبز) می تواند به منظور پایداری سازمان ها مورد استفاده قرار گیرد.  

با توجه به اهمیت مبحث قابلیت مدیریت دانش مشتری، هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر تواناییهای مدیریت دانش بر عملکرد شرکت با توجه به نقش میانجی  قابلیت های پویا و دانش مشتری است. با توجه به الگوی مفهومی پژوهش، هفت فرضیه به منظور بررسی این هدف تدوین شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از نظر ماهیت توصیفی است. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. برای سنجش پایایی و روایی ابزار پژوهش آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. در این پژوهش به منظور آزمون فرضیه ها با هدف سنجش روابط همزمان، مستقیم یا غیرمستقیم میان متغیرها از الگو یابی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS2 Smart  استفاده شد. هم چنین با استفاده از آزمون سوبل نقش میانجی متغیرها مورد بررسی قرار گرفت. بررسی 150 پرسشنامه توزیع شده بین کارمندان شرکت گاز استان یزد در زمستان 1397 نشان می دهد که متغیر قابلیت مدیریت دانش بر متغیرهای قابلیت پویا و دانش مشتری تأثیر مثبت و معناداری دارد که در این بین بیشترین تأثیر قابلیت مدیریت دانش بر متغیر قابلیت پویا است. دو متغیر قابلیت پویا و دانش مشتری نیز بر عملکرد شرکت تأثیر مثبت دارد که از بین آنها قابلیت پویا بیشترین تأثیر را بر عملکرد شرکت می گذارد. هم چنین تأثیر مستقیم قابلیت مدیریت دانش بر عملکرد شرکت رد شد. نتایج حاکی است که قابلیت مدیریت دانش به صورت غیرمستقیم و از طریق متغیرهای قابلیت پویا و دانش مشتری بر عملکرد شرکت تأثیرگذار است که در این میان قابلیت مدیریت دانش از طریق قابلیت پویا بیشترین تأثیر را بر عملکرد شرکت دارد.

  پژوهش های متعددی که طی چند دهه اخیر در خصوص کاربرد قابلیت های بازاریابی در شرکت های تولیدی انجام شده، گویای این واقعیت است که قابلیت های بازاریابی، کاربردی و مؤثر بوده و می توانند تأثیرات مثبتی در سطح شرکت ها ایجاد نمایند. از طرفی، سازمان ها به طور فزاینده ای در موقعیت هایی قرار می گیرند که گرایش داشتن به کارآفرینی برای آن ها امری ضروری است و ازاین روست که جهت بقاء و دستیابی به موفقیت های رقابتی، به طور فزاینده ای به انجام فعالیت های کارآفرینانه متعهد شده اند. این پژوهش بر آن است که تأثیر گرایش به کارآفرینی و قابلیت های بازاریابی را بر عملکرد سازمانی شناسایی کند، زیرا مدیران می توانند با در نظر گرفتن این عوامل، عملکرد سازمانی را ارتقاء بخشیده و به مزیت هایی نظیر سهم بازار بیشتر و سودآوری بالادست پیدا کنند. بدین منظور، پس از مرور ادبیات مرتبط، مدلی مفهومی از ارتباط میان گرایش به کارآفرینی، قابلیت بازاریابی و عملکرد شرکت با نقش تعدیل گر شدت رقابت و فرضیات پژوهش پیشنهاد شده است. سپس روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی صوری، شاخص های KMO و بارتلت تائید شد. همچنین حصول ضریب آلفای کرونباخ مناسب برای پرسشنامه ها نشان از پایایی داده ها داشت. مقادیر مناسب  برای سازه های درون زا نشان از کفایت مدل، مقدار مناسب ، نشان از قدرت پیش بینی مناسب مدل در خصوص سازه های درون زا و تائید برازش مناسب مدل ساختاری و نهایتاً مقدار مناسب GOF، نشان از توان مناسب مدل در پیش بینی متغیر مکنون درون زای مدل دارد. برای بررسی فرضیه ها و آزمون معنی داری بین متغیرها نیز از خروجی نرم افزار PLS (مقدار t و ضرایب مسیر) استفاده و تمامی فرضیات پژوهش تائید شدند. پژوهش های متعددی که طی چند دهه اخیر در خصوص کاربرد قابلیت های بازاریابی در شرکت های تولیدی انجام شده، گویای این واقعیت است که قابلیت های بازاریابی، کاربردی و مؤثر بوده و می توانند تأثیرات مثبتی در سطح شرکت ها ایجاد نمایند. از طرفی، سازمان ها به طور فزاینده ای در موقعیت هایی قرار می گیرند که گرایش داشتن به کارآفرینی برای آن ها امری ضروری است و ازاین روست که جهت بقاء و دستیابی به موفقیت های رقابتی، به طور فزاینده ای به انجام فعالیت های کارآفرینانه متعهد شده اند. این پژوهش بر آن است که تأثیر گرایش به کارآفرینی و قابلیت های بازاریابی را بر عملکرد سازمانی شناسایی کند، زیرا مدیران می توانند با در نظر گرفتن این عوامل، عملکرد سازمانی را ارتقاء بخشیده و به مزیت هایی نظیر سهم بازار بیشتر و سودآوری بالادست پیدا کنند. بدین منظور، پس از مرور ادبیات مرتبط، مدلی مفهومی از ارتباط میان گرایش به کارآفرینی، قابلیت بازاریابی و عملکرد شرکت با نقش تعدیل گر شدت رقابت و فرضیات پژوهش پیشنهاد شده است. سپس روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی صوری، شاخص های KMO و بارتلت تائید شد. همچنین حصول ضریب آلفای کرونباخ مناسب برای پرسشنامه ها نشان از پایایی داده ها داشت. مقادیر مناسب  برای سازه های درون زا نشان از کفایت مدل، مقدار مناسب ، نشان از قدرت پیش بینی مناسب مدل در خصوص سازه های درون زا و تائید برازش مناسب مدل ساختاری و نهایتاً مقدار مناسب GOF، نشان از توان مناسب مدل در پیش بینی متغیر مکنون درون زای مدل دارد. برای بررسی فرضیه ها و آزمون معنی داری بین متغیرها نیز از خروجی نرم افزار PLS (مقدار t و ضرایب مسیر) استفاده و تمامی فرضیات پژوهش تائید شدند.

«مدیریت دانش» از موضوعات مهمی است که در حوزه های مختلف دانشی کاربرد بسیار دارد. مقاله پیش رو، دربردارنده مباحثی درباره مدیریت دانش در حوزه مطالعات مهدوی است. نظام موضوعات مهدوی، منابع و کتاب خانه های مهدوی، محققین و پژوهشگران مهدویت پژوه، مراکز و پژوهشکده هایی که در حوزه مهدویت کار پژوهشی و فرهنگی انجام می دهند، نرم افزارهای تولید شده با محوریت مهدویت، همه از مصادیق مدیریت دانش اسلامی در حوزه مطالعات مهدوی به شمار می آیند. در این مقاله به نظام موضوعات مهدوی و نقش آن ها در مدیریت دانش اسلامی پرداخته شده است. . بر این اساس پرسش اصلی نوشتار حاضر آن است که: موضوعات مهدوی چگونه دسته بندی می شوند و در مدیریت دانش اسلامی چه نقشی دارند؟ بدیهی است از طریق دسته بندی های نظام مند، می توان مفاهیم و اصطلاحات جدید در حوزه مهدویت را کشف نموده و بر غنای اصطلاح نامه معارف مهدوی افزود؛ چنین رویکردی می تواند یک نوآوری در مطالعات مهدوی باشد.

منظور از مدیریت دانش، شناسایی و حفظ تمام سرمایه های اجتماعی و فکری به منظور دستیابی به اهداف کسب وکار است. سازمان به منظور ایجاد و حفظ دانش مربوط به کسب وکار به زیرساخت های مدیریت دانش مناسب نیازمند است تا روابط با مشتریان را به کمک آن بهبود بخشیده و با شرکای کسب وکار همکاری مؤثری داشته باشد. این پژوهش در پی ارائه الگویی به منظور بررسی تأثیر قابلیت های سازمانی بر اجرای موفقیت آمیز کسب وکار الکترونیکی است. با بررسی ادبیات و مبانی نظری الگوی مفهومی پژوهش طراحی شد. براساس الگوی قابلیت های سازمانی نظیر مدیریت دانش (شامل ابعاد اکتساب دانش، تسهیم دانش و به کارگیری دانش)، فرایندهای نوآوری (شامل ابعاد سازگاری، پیچیدگی درونی و یادگیری) و هم چنین مؤلفه یادگیری سازمانی (شامل ابعاد فراهم بودن یا در دسترس بودن آموزش، تخصص فنی و سطح دانش) به عنوان پیشایندهای اجرای موفقیت آمیز کسب وکارهای الکترونیکی در نظر گرفته شد. پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس چگونگی گردآوری داده های مورد نیاز، توصیفی از نوع پژوهش های همبستگی است. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد (مدیریت کل، بازاریابی و فروش و فناوری اطلاعات) صد شرکت برتر ایران بود. حجم جامعه آماری 400 نفر بود. به منظور بررسی روابط بین اجزای الگو، داده های مورد استفاده در پژوهش از 194 نفر از مدیران صد شرکت برتر در ایران جمع آوری شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی مرکب و روایی آن با استفاده از روایی هم گرا و واگرا مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل ها با استفاده از آزمون معادلات ساختاری در نرم افزار وارپ پی ال اس انجام شد. نتایج نشان می دهد مهمترین عامل بین عوامل مورد بحث در این پژوهش توجه مدیران در اجرای موفقیت آمیز کسب وکارهای الکترونیک به ترتیب ویژگی های نوآوری و پس از آن مدیریت دانش و در نهایت یادگیری است. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود تا مدیران به فرایندهای نوآوری (سازگاری، پیچیدگی درونی و یادگیری) در شرکت های خود توجه کنند و هم چنین به منظور پیاده سازی فرایند مدیریت دانش (اکتساب، تسهیم و به کارگیری دانش) تلاش لازم بشود. از بین ابعاد یادگیری مؤلفه در دسترس بودن آموزش و تخصص فنی مورد تأیید قرار نگرفت و تنها مؤلفه سطح دانش مورد تأیید قرار گرفت. از این رو مدیران باید در ایجاد آموزش برای شرکت های خود تلاش لازم را انجام دهند. در بخش پیشنهادات به مدیران صد شرکت برتر پیشنهاد می شود تا حداکثر تلاش را در جهت ایجاد بستر نوآوری در سازمان، رفع موانع نوآوری و هم افزایی در نوآوری بین بخشی و کلی داشته باشند. از دیگر سو در بخش مدیریت دانش از مکانیزم های انگیزشی برای تسهیم دانش استفاده شود و با طراحی مناسب سیستماتیک فرایند اکتساب دانش را بهبود دهند و تلاش کنند تا دانش کاربردی در سازمان مورد استفاده قرار گیرد. در زمینه آموزش باید بسترهای لازم برای ایجاد تخصص در سازمان فراهم شود و آموزش برای همگان در دسترس باشد تا بر این اساس سطح دانش سازمانی شرکت ها توسعه یابد.

  با گسترش اینترنت، سازمان ها از روش های مختلف E-CRM استفاده می کنند. یکی از اهداف سازمان ها در استفاده از E-CRM افزایش وفاداری مشتریان و حفظ مشتریان وفادار جهت دستیابی به مزیت رقابتی و سودآوری است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر E-CRM بر وفاداری مشتریان بانک ملت با استفاده از تکنیک های داده کاوی است. در این پژوهش از روش های خوشه بندی با الگوریتم K-means و شبکه های عصبی (با الگوریتم پس انتشار خطا) و مدل LRFM از طریق برنامه نویسی در نرم افزارهای متلب و اکسل استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش میزان استفاده مشتریان از خدمات E-CRMوفاداری آن ها افزایش می یابد. رابطه بین E-CRM، مؤلفه های مدل LRFM و وفاداری یک رابطه غیر خطی است و میزان تغییر در وفاداری به ازای تغییر E-CRM<em>، </em>مقداری ثابت نیست. میزان افزایش وفاداری تابعی از مؤلفه های LRFM، مقدار E-CRM و اوزان به دست آمده در شبکه عصبی است.  

تسهیم دانش بین کارکنان، مؤلفه ای کلیدی برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار در اقتصاد پویای کنونی و بویژه در سازمان های با فناوری پیشرفته می باشد. تسهیم دانش اثربخش میان کارکنان می تواند به طور قابل ملاحظه ای بر زمان، هزینه و کیفیت فعالیت های تحقیق و توسعه در چنین سازمان هایی تأثیر بگذارد. هدف این پژوهش بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با تسهیم دانش بین اعضای هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی است. جامعه آماری این پژوهش اعضای هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی بودند که تعداد آنها 538 نفر است. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 228 نفر درنظر گرفته شد و از این تعداد پرسشنامه پخش شده 160 پرسشنامه قابل استناد بازگردانده شد. پژوهش در زمره پژوهش های توصیفی همبستگی قرار دارد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال و پرسشنامه تسهیم دانش وان دن هوف و وان وینن استفاده شد. روایی پرسشنامه ها از طریق اعتبار محتوایی مورد تأیید قرار گرفت؛ هم چنین پایایی پرسشنامه ها با بهره گیری از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برابر 877/0 و 813/0 محاسبه گردید. برای آزمون فرضیه ها از روش آماری معادلات ساختاری با نرم افزار Amos استفاده شد و نتایج تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که متغیر بعد ساختاری، بعد رابطه ای و بعد شناختی بر متغیر اهدای دانش اعضای هیأت علمی تأثیر مثبت دارد؛ هم چنین بعد ساختاری، بعد رابطه ای و بعد شناختی نیز بر متغیر گردآوری دانش اعضای هیأت علمی تأثیر مثبت و معناداری دارد. از این رو باتوجه به اهمیت تسهیم دانش در محیط های آموزشی بویژه در دانشگاه ها شایسته است که مدیران دانشگاهی بستر لازم را برای ایجاد و افزایش سرمایه اجتماعی فراهم کنند که از عوامل مهم میزان تسهیم دانش است.

بی طرفی در محیط کسب و کار فعلی به این دلیل که اقتصاد امروز اقتصاد مبتنی بر دانش و نوآوری است به شدت مورد نیاز است. این پژوهش پیمایشی – کاربردی بوده و به ارزیابی تأثیر عدالت سازمانی بر روی اشتراک گذاری دانش در میان اساتید و کارکنان یک محیط آموزشی پرداخته است. در این پژوهش بر روی پنج شکل از عدالت سازمانی (توزیعی، رویه ای، تعاملی، زمانی و مکانی) و دو شکل از اشتراک گذاری دانش (انتقال و گردآوری) تمرکز شده است. داده ها با استفاده از نرم افزار spss تحلیل و به لحاظ اینکه این پژوهش مجموعه ای از همبستگی ها را می آزماید، داده های حاصل از پرسش نامه با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم افزارAmos مدل سازی شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که میان عدالت سازمانی و اشتراک گذاری دانش رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. نتایج این پژوهش بیانگر این موضوع می باشد که میان عدالت توزیعی در دانشگاه صنعتی مالک اشتر، رابطه معناداری وجود ندارد، اما میان چهار بعد دیگر عدالت سازمانی (عدالت رویه ای، عدالت تعاملی، عدالت زمانی و عدالت مکانی) و اشتراک دانش رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.

با اینکه در ظاهر حوزه های علمیه، درسی با عنوان علوم سیاسی مصطلح را دنبال نمی کنند، ولی این حوزه علمیه بوده است که از درون خودش تا به حال در ایران دو نظریه اجتماعی - سیاسی را ارائه و آن را در جامعه جاری و عملی کرده است. مدعای ما این است که بودن یا نبودن، شدت یا ضعف و در حاشیه یا در متن بودنِ تفکر سیاسی در حوزه های علمیه مبتنی بر نوع نگرش به اسلام است؛ ازاین رو نویسنده تلاش کرده است سؤال اصلی مقاله یعنی «تفکر یا دانش سیاسی در حوزه علمیه چه جایگاهی را به خود اختصاص داده و خواهد داد» را با روشِ نقشه راه که یکی از روش های آینده پژوهی است با این فرضیه دنبال کند که «اگر اسلام از منظر گفتمان اسلام سیاسی - فقاهتی خوانش شود، نه از منظر اسلامِ مدنی و نه از منظر اسلامِ سلفی، آن گاه شاهد بروز و تجلی تفکر سیاسی آن هم تا سقف نظریه پردازی همچنین تأسیس دانشگاه و دانشکده سیاسی در میان حوزویان خواهیم بود». این نوشتار بیان می کند: تمایز تفکرات حوزوی در باب سیاست در بخش روندها، پیشران ها و همچنین پویش منابع، آینده مطلوب و متصور از تفکر سیاسی مبتنی بر اسلام سیاسی - فقاهتی برخلاف دو دیدگاه دیگر، موجب رشد تفکر و دانش سیاسی خواهد شد؛ بنابراین به واسطه این بررسی، هم حوزویانِ طرفدار اسلام سیاسی - فقاهتی به نقاط ضعف و قوت خود بیشتر پی خواهند برد و هم فضایی برای اهمیت دادن و رشد تفکر سیاسی در حوزه های جمهوری اسلامی ایران بر پایه بومی سازی اتفاق خواهد افتاد.

امروزه سازمان هایی در برابر تغییرات و تحولات موفق و پیروز خواهند شد که بتوانند سرمایه های نامشهود و دانش خود را بهبود و توسعه بخشند تا بتوانند سایر متغیرهای سازمانی از جمله اثربخشی را تحت تأثیر قرار دهند، در این راستا پژوهش حاضر نیز با هدف، بررسی تأثیر اجرای مدیریت دانش بر بهبود عملکرد سازمانی در شرکت شیر پگاه صورت پذیرفت؛ جامعه آماری این پژوهش نیز شامل کلیه کارکنان شیر پگاه از رده کارشناس به بالا که تعداد کل آنها 350 نفر بود که حجم نمونه مناسب تحقیق بر اساس فرمول کوکران 184 نفر می باشد که جهت اجرای پرسشنامه به صورت نمونه تصادفی ساده افراد از جامعه آماری انتخاب و پرسشنامه ها توزیع گشت، ابزار مورد استفاده در این پژوهش نیز شامل پرسشنامه های استاندارد اجرای مدیریت دانش و عملکرد سازمانی زاید (2012) که بر اساس مدل نظری بهاتی و همکاران (2011) تنظیم شده، استفاده شده است. پرسشنامه اجرای مدیریت دانش دارای 24 گویه و عملکرد سازمانی دارای 6 گویه با طیف 5 درجه ای لیکرت می باشند که متغیر های فرهنگ، سرمایه فکری، فرآیندها، استراتژی مدیریت دانش و عملکرد سازمانی را مورد سنجش قرار می دهد. نتایج آزمون تحلیل رگرسیون خطی ساده نشان داد که هم مؤلفه کلی مدیریت دانش و هم 4 مؤلفه مدیریت دانش سهم معناداری در تبیین واریانس متغیر وابسته عملکرد سازمانی داشتند و از بین این مؤلفه ها استراتژی مدیریت دانش بالاترین ضریب رگرسیونی را به دست آورده است.

  در این پژوهش یک روش نوین ترکیبی برای پیش بینی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران ارائه شده است که هم زمان از الگوریتم رقابت استعماری به عنوان روش انتخاب ویژگی و شبکه فازی عصبی انطباق انطباق پذیر به عنوان تابع پیش بینی کننده استفاده می نماید. برای انجام این امر از 68 ویژگی مؤثر بر بازار بورس اوراق بهادار؛ که شامل شاخص های اقتصادی، شاخص های بورس ایران و سایر کشورها، شاخص های تحلیل فنی و شاخص های شمعدان ژاپنی به صورت روزانه در بازه زمانی 1389-1395 به عنوان ورودی مدل استفاده شده است. همچنین، شاخص کل بورس اوراق بهادار روز آتی به عنوان متغیر هدف مسئله مسأله در نظر گرفته شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مدل ترکیبی شبکه عصبی- فازی انطباق انطباق پذیر و الگوریتم رقابت استعماری پیش بینی های بسیار مناسب تری داشته و به نسبت شبکه های عصبی منفرد از سرعت بالاتر و توانایی تقریب قوی تری برای پیش بینی شاخص کل بورس اوراق بهادار برخوردار بوده است.