عین الله کشاورز ترک

عین الله کشاورز ترک

مدرک تحصیلی: استادیار آینده پژوهی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۰ مورد.
۱.

چارچوب یکپارچه ارزیابی آینده محور سیاست های کلی نظام ابلاغی مقام معظم رهبری مدظله العالی با رویکرد مدیریت پروژه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت پروژه آینده نگاری راهبردی سیاست های کلی نظام ارزیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷۱ تعداد دانلود : ۴۷۳
سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران مجموعه ای از راهبردها کلان نظام برای تحقق آرمان ها و حاوی اصولی است که آرمان های آینده را به مفاهیم اجرایی نزدیک می کند، لذا ارزیابی نتایج و تأثیرات این سیاست ها بر ارکان نظام برنامه ای کشور با رویکردی آینده محور، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا مقاله حاضر به دنبال ارائه یک چارچوب یکپارچه ارزیابی آینده- محور سیاست های کلی نظام ابلاغی مقام معظم رهبری است. در مرحله اول با رویکرد اکتشافی- تطبیقی و با بررسی ادبیات پژوهشی در حوزه ارزیابی آینده نگاری راهبردی و مدیریت پروژه، مهمترین مولفه های چارچوب ارزیابی آینده محور شناسایی و به سه مرحله پیش ارزیابی، ارزیابی اصلی و پسا ارزیابی طبقه بندی شدند. سپس با استفاده از روش دلفی و مراجعه به نخبگان و کسب نظر آنها در طی سه دور دلفی اعتبار سنجی و چارچوب نهایی تحقیق طراحی شد. جمع آوری داده با استفاده از روش پیمایش انجام شده است و جامعه آماری پژوهش متخصصان و خبرگان حوزه سیاستگذاری، آینده پژوهی بوده اند. بر اساس یافته های تحقیق، چارچوب ارزیابی آینده محور در 9 مرحله شناسایی شده و 29 مولفه موثر بر ارزیابی آینده محور سیاست های ابلاغی با مقدار ضریب توافق کندال 804/0 بین صاحب نظران اجماع و توافق حاصل شد. همچنین بررسی نظرات خبرگان درباره عوامل موثر بر چارچوب ارزیابی با آزمون فریدمن، نشان می دهد که مرحله پسا ارزیابی با میانگین 3.54، مرحله ارزیابی اصلی با میانگین 3.26 و مرحله پیش ارزیابی با میانگین رتبه 3.16 ب ه ترتی ب بااهمیت ترین مراحل چارچوب ارزیابی آینده محور هستند. در پایان بر اساس یافته های پژوهش، توصیه های سیاستی ارائه شده است
۲.

آینده نگاری راهبردی فناوری های دفاعی در حوزه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در افق 1420(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگاری آینده نگاری راهبردی پدافند هوایی فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۷ تعداد دانلود : ۵۸۶
این مقاله باهدف تحلیل و واکاوی مبانی، مفاهیم، تعاریف و الگو های آینده نگاری و آینده نگاری راهبردی ارائه شده توسط صاحب نظران سعی دارد ابعاد، مؤلفه ها و گویه های کلیدی را استخراج کرده و در نهایت گام های آینده نگاری راهبردی فناوری در حوزه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را معرفی نماید. جهت تجزیه وتحلیل، ابتدا با انجام مطالعات اسنادی (25 سند) اطلاعات اولیه جمع آوری شد، سپس با استفاده از فرامطالعه (فراترکیب)، مؤلفه ها و گویه های تحقیق را مشخص کردیم، و درنهایت با ارائه پرسش نامه به جامعه نمونه به تعداد 68 نفر با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی و آزمون یافته ها، نتایج زیر منتج گردید. پنج مرحله به همراه مؤلفه ها و گام های مربوط جهت آینده نگاری راهبردی فناوری های دفاعی پدافند هوایی تعیین شد: مرحله پیش آینده نگاری شامل مؤلفه های مطالعه سازمان های رقیب و دشمن (سه گام)، مطالعه سازمان های بالادستی و همتراز (دو گام)، مطالعه سازمان (سه گام) و بررسی وضعیت موجود (پنج گام). مرحله تعیین ورودی ها شامل مؤلفه های تعیین هدف یا اهداف (چهار گام)، مشخص کردن بازیگران یا ذی نفعان (پنج گام)، تعیین قلمرو زمانی و مکانی (چهار گام) و جمع آوری داده ها (چهار گام). مرحله آینده نگاری شامل مؤلفه های تجزیه و تحلیل (سه گام)، تفسیر (دو گام)، وضعیت مطلوب (دو گام) و چشم انداز (چهار گام).  مرحله خروجی شامل مؤلفه های آماده سازی برای تصمیم گیری (سه گام) و ارزیابی و تصمیم گیری (چهار گام). و مرحله تدوین راهبردها شامل مؤلفه های توسعه راهبردی یا مدیریت راهبردی فناوری (پنج گام) و پیاده سازی و اجرا(پنج گام).
۳.

الگوی نهادی آینده نگاری راهبردی منطقه ای در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگاری راهبردی آینده نگاری منطقه ای نظام حکمرانی مدل آینده نگاری الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۶ تعداد دانلود : ۵۲۹
امروزه در سطح ملی، آینده پژوهی در قالب فعالیت هایی نوپا در برخی نهادهای حاکمیتی و دولتی آغاز شده است و برخی سازمان ها برای ارتقای فرایندهای تصمیم گیری و سیاست گذاری خود، آینده نگاری راهبردی را مورد توجه قرار داده و فعالیت های قابل توجهی در این حوزه انجام داده اند، ولی آینده نگاری راهبردی منطقه ای، هنوز جایگاه نظری و عملی خویش را برای پدیدآوران آینده مطلوب مناطق در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران نیافته هست. مقاله حاضر سعی دارد آینده نگاری راهبردی منطقه ای و ارتباط آن با دیگر مفاهیم و فرایندهای آینده پژوهی را بررسی کند و پس از ارائه تجربه کشوری پیشرو در عرصه آینده نگاری راهبردی منطقه ای، برای تبیین جایگاه نهادی آینده نگاری راهبردی منطقه ای در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران الگویی ارائه کند. با توجه به هدف مقاله، یک روش تحقیق آمیخته به کار رفته که در گام نخست مفاهیم نظری بررسی و تدوین شده است و در گام دوم، تدوین الگو بر مبنای الگو سازی ساختاری تفسیری، تبیین و تحلیل شده است. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان آشنا با آینده پژوهی و توسعه منطقه ای تشکیل می دهند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه بوده و اطلاعات به دست آمده از خبرگان با استفاده از فن الگو سازی ساختاری تفسیری (ISM) تحلیل شده اند. آینده نگاری منطقه ای از طریق نهادهای فعلی حاکم در نظام حکمرانی کشور نیز قابل اجرا است، ولی الگوی پیشنهادی دارای نهادهایی هست که در حال حاضر تشکیل نشده اند. مشارکت نهادهای مختلف در بهبود کیفیت و جامعیت آینده نگاری راهبردی نقش ویژه ای دارد، همچنین شبکه سازی از ملزومات اساسی موفقیت این الگو است و برخی نهادهای همکار این سیستم به مرورزمان شکل می گیرند و به اقتضای شرایط نیازمند تعامل شبکه ای خواهند بود.
۴.

ارائه روش شناسی برای آینده نگاری شهرهای هوشمند: مطالعه موردی نقشه راه شهر هوشمند تبریز در افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگاری علم و فناوری شهر هوشمند سیاست نوآوری ترسیم نقشه راه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۰ تعداد دانلود : ۴۹۱
مقاله حاضر روش شناسی آینده نگاری علم و فناوری درزمینه طراحی سیاست های آینده نگر در مورد شهره ای های هوشمند و سبز ارائه کرده و با مطالعه موردی از شهر تبریز همراه شده است. هدف از موردکاوی، انعکاس این موضوع است که چگونه می توان چشم اندازهای سیاستی را در بستر پویای محرک های اجتماعی، توسعه راه حل ها و بازارها و فناوری های توانمندساز بنا نهاد؛ همچنین درباره این موضوع که چگونه رویکرد ترسیم نقشه راه می تواند باعث هدایت و راهنمایی استراتژیک برای شناسایی مراحل موردنیاز تحول به سمت یک چشم انداز مشترک شود نیز بحث شد. این موضوع می تواند مؤید یک چشم انداز دقیق تر از توالی تکامل فناوری ها و نوآوری ها و ابزارهای وابسته به سیاست ها باشد. رویکرد ترسیم نقشه راه نمایانگر نوعی آینده نگاری است که می تواند به شناسایی وابستگی ها در آینده کمک کند. مطالعه شهر هوشمند تبریز در افق 1404، مثالی از یک نقشه راه تحول آفرین است که با رویکرد آینده نگاری فناوری بااستفاده از مطالعات کتابخانه ای و پانل خبرگان انجام شده است.
۵.

ارائه چارچوب ریخت شناسانه دیده بانی فرهنگی با کاربست مفاهیم آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: افق پویی فرهنگ اسلامی ایرانی تجزیه و تحلیل ریخت شناسانه آینده نگاری فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۶ تعداد دانلود : ۶۷۵
در جمهوری اسلامی ایران، بالندگی فرهنگ و مراقبت از آن مورد تأکید قرار دارد و در این عرصه آنچه مهم جلوه می نماید، کاربست مفاهیم آینده پژوهانه در فعالیت های دیده بانی فرهنگی است. چرا که دیده بانی فرهنگی متضمن «پویش نشانه های تحولات فرهنگی»، «شناسایی بهنگام موضوعات پیش برنده و بازدارنده فرهنگی»، «پایش و مسئله شناسی فرهنگی» و «پشتیبانی از آینده نگاری و سیاستگذاری فرهنگی» است؛ مفاهیمی که در فعالیت های موسوم به رصد فرهنگی در کشور، آنچنان که باید، مورد توجه قرار نگرفته اند. در پژوهش حاضر، با تبیین مولفه های کلیدی دیده بانی و همچنین مختصات فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران، چارچوب ریخت شناسانه دیده بانی فرهنگی ارائه شده است تا بستری برای فعالیت های دیده بانی سازمان های فرهنگی فراهم آورد. پژوهش حاضر، روش ریخت شناسی که روشی کیفی است را به کار گرفته است؛ تحلیل ریخت شناسانه برای ساختاردهی موضوعات چندبعدی و غیرکمی کاربرد دارد و بر فضای پارامترها و وضعیت های آن ها- به جای تأکید بر روابط علی - تأکید دارد. مطابق روش مذکور، با کاوش ادبیات(متن کاوی) و تشکیل گروه خبره 5 نفره و گفتگوهای تخصصی، 15 پارامتر برای چارچوب ریخت شناسانه دیده بانی فرهنگی طراحی شده است و وضعیت های آن ها ذیل پارامترهای محتوا و کارکرد (سطوح فرهنگ، عناصر فرهنگ، بافتار پویش، ابعاد و مولفه های کلیدی، محصولات و خروجی ها و کارکرد پشتیبانی) و پارامترهای قالب (نوع انجام فعالیت، گام های اصلی، دامنه، رویکرد انجام، تناوب انجام، افق زمانی، منابع، روش کلی و کاربر) ارائه شده است. زمینه ریخت شناسانه دیده بانی فرهنگی به منظور انتخاب مسیرها برای انجام دیده بانی فرهنگی، گزینه هایی را بر اساس پارامترها و ارزش ها ارائه می کند. انتخاب این گزینه ها به اهداف مد نظر و نیازهای کاربران بستگی دارد.
۶.

تصویرپردازی از حکمرانی مطلوب در جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اسناد بالادستی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصویرپردازی حکمرانی خوب جمهوری اسلامی ایران نظریه داده بنیاد حکمرانی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۲۷۶
نظریه حکمرانی خوب پس از نظریات دولت بزرگ و کوچک در حوزه اداره عمومی مطرح شده است که نقش های متفاوت و بعضاً متناقضی را نسبت به الگوی های قبلی برای حاکمیت تعریف می کند. در این نظریه، اداره عمومی جامعه فرایندی مشارکتی است و نقش آفرینان آن، دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی هستند که هر یک سهمی مشخص در اداره مطلوب جامعه بر عهده دارند. در این نظریه، شاخص هایی جهان شمول برای حکمرانی خوب تعریف شده و سالانه کشورها توسط نهادهای بین المللی بر اساس این شاخص ها سنجش، ارزیابی و رتبه بندی می شوند. با توجه به اینکه مفهوم خوبی در حکمرانی خوب، مفهومی هنجاری است، در نتیجه مبتنی بر ارزش ها و خاستگاه ذهنی نظریه پردازان طرح و ارائه خواهد شد. با اینکه می توان از برخی آموزه های این نظریه استفاده نمود، اما الگوی مطلوب حکمرانی برای نظام سیاسی هر کشور مستثنی از فرهنگ، مذهب و بوم آن قابل ارائه نیست. از طرفی اسناد بالادستی در هر نظام حاکمیتی، مبین اصول، ارزش ها، اهداف و آرمان های آن نظام است که می توان آن را به عنوان منبع اصلی برای تصویرپردازی از حکمرانی مطلوبِ مد نظر آن نظام در نظر گرفت. هدف از این پژوهش، تصویرپردازی حکمرانی مطلوب جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اسناد بالادستیِ رسمی و مصوب کشور می باشد. روش پژوهش در تحقیق حاضر، روش داده بنیاد است. در این پژوهش، ابتدا 58 سند راهبردی و رسمی در نظام جمهوری اسلامی احصاء و سپس به روش کدگذاری و استفاده از نرم افزار MAXQDA، مفاهیم، مقوله ها و در نهایت، تصویر مطلوب از حکمرانی جمهوری اسلامی ایران مدل سازی شده است. بر اساس نتایج یافته ها، لازمه حکمرانی مطلوب در جمهوری اسلامی ایران، نقش آفرینی در عرصه داخل و خارج از کشور است. نقش های حکمرانی مطلوب در داخل کشور، شامل: کرامت، تربیت، عدالت، امنیت، معیشت و پیشرفت و نقش های حکمرانی مطلوب در خارج از کشور در 5 عرصه جهان اسلام، امامت، مستضعفین جهان، حمایت، سازمان های بین المللی، هدایت، نظام سلطه، مقاومت و سایر کشور ها و شراکت در نظر گرفته شده است. پس از تعیین نقش ها، متناسب با عرصه ها، مدل سازی الگوی حکمرانی مطلوب بر اساس روش استراوس و کوربین صورت گرفته است. بر اساس این مدل، پدیده محوری تربیت، شرایط علّی کرامت، شرایط زمینه ای امنیت، شرایط مداخله گر شراکت بوده و مقوله های راهبردی نیز نقش های مقاومت، عدالت و پیشرفت است و در نهایت مقوله های پیامدی، شامل نقش های معیشت، امامت، هدایت و حمایت در نظر گرفته شده است.
۷.

ارائه چارچوبی برای بررسی تأثیرات آینده نگاری سازمانی بر سیاست گذاری در صنعت ورزش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگاری سازمانی ساختار و نظام ورزش تأمین مالی سیاست گذاری آینده محور مشارکت ورزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۹ تعداد دانلود : ۳۲۳
صنعت ورزش کشور، با توجه به شرایط پیچیده و تحریم های فنی و اقتصادی باید قابلیت ها و ابزارهای فناورانه لازم را با اتکا به توان نوآوری و استعداد کشور توسعه داده و عرضه نماید. پاسخ به نیازهای ورزشی و مواجهه با شرایط پیچیده آینده، طبعاً مستلزم آینده نگاری است تا نهایتاً حاصل تلاش ها و نوآوری ها از اثربخشی، پابرجایی و قابلیت های لازم در قبال محیط آینده برخوردار باشند. در این زمینه، عملاً توجه به سیاست گذاری ورزشی و آینده نگاری در دستور کار و اولویت های سازمان ها و نهادهای ورزشی کشور قرار گیرد. سیاست گذاری با تفکر و دانش درهم آمیخته شده است، دانش آینده نگاری، پدیده ای مکمل در سیاست گذاری گذاری عمومی است. پژوهش حاضر رابطه بین سیاست گذاری ورزشی و آینده نگاری را پایه ریزی می کند. متغیرهای کلیدی ممکن در ارتباط بین آینده نگاری و سیاست گذاری ورزشی (ساختار سازمانی، مشارکت ورزشی، تأمین مالی) موردبررسی قرار می گیرد. در این پژوهش سازمان و فرآیند سیاست گذاری و آینده پژوهی توصیف می شود. علاوه بر آن، نتایج را به منظور برازشی مناسب بین آینده نگاری و سیاست گذاری تا حد امکان تعمیم می دهیم، لذا دستاورد کلیدی حاصل از این پژوهش تحقق سیاست گذاری ورزشی آینده محور در سطح ملی است.
۸.

روندها و سناریوهای آینده روابط ایران و روسیه مبتنی بر انتقال انرژی خزر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انتقال انرژی خزر سناریوهای آینده روسیه ایران همگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۲۴۳۵
روندها و پیشران های تأثیرگذار بر روابط ایران و روسیه با تحولات متفاوت روبرو شده است و بستر نوینی را برای همکاری های دو کشور مهیا نموده است. در دهه گذشته روسیه در عرصه های مختلفی با غرب به تقابل برخاست که بحران اکراین، بحران کوزوو، بحران گرجستان (جدایی اوستیای جنوبی)، استقرار سپرموشکی آمریکا در چک، گسترش ناتو در شرق و... ازجمله این تقابل ها محسوب می شود. یکی از عرصه های مهم دیگر که تقابل جدی روسیه و غرب را به دنبال داشته انرژی خزر است. خط لوله انتقال گاز خزر به اروپا از طریق روسیه، خط لوله باکو تفلیس جیهان و خط لوله نابوکو مؤلفه هایی هستند که بر روابط روسیه و اروپا تأثیر بسزایی دارند. با توجه به رویکرد جدید غرب برای یافتن منبع انرژی جدید و خروج از وابستگی به انرژی خلیج فارس به نظر می رسد منابع انرژی خزر نقش راهبردی را ایفا خواهد نمود. نفود آمریکا و غرب در کشورهای ساحلی دریای خزر موجب شقاق بین استراتژی آنان با روسیه برای صدور انرژی شده است. در این بین، همگرایی ایران و روسیه که اغلب مواضع مشابهی در قبال غرب اتخاذ کرده اند می تواند نتایج مثبت و اثرگذاری به دنبال داشته باشد. لذا بر اساس آینده تحولات سیاسی- اقتصادی منطقه و بازار انرژی خزر، روندها و سناریوهای همگرایی آینده ایران و روسیه با استفاده از روش عدم قطعیت بحرانی شناسایی و تبیین شده است.
۹.

توسعه روش شناسی برنامه ریزی مبتنی بر سناریو در فرآیند مدیریت نوآوری (مورد مطالعه: شرکت های حوزه فناوری اطلاعات)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سناریوپردازی مدیریت نوآوری نظریه داده بنیاد فناوری اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۲۹۰
فرآیند مدیریت نوآوری هنوز از کمبود مبانی روش شناسی جهت مواجهه با شرایط پرتلاطم و پیچیده آینده در حوزه های مختلف برخوردار است. یکی از روش های نوین و توانمند برای شرکت ها در این شرایط، برنامه ریزی بر مبنای سناریو است، بکارگیری سناریوپردازی در شرکت ها در فرایند مدیریت نوآوری، جهت مواجهه با شرایط پیچیده کسب وکارها در آینده و به منظور پیش نگری روندهای بازار و فناوری اطلاعات، شناسایی و تفسیر آینده های بدیل، شناسایی سیگنال های ضعیف و ورود به بازارهای جدید مفید و ضروری است. از این رو پژوهش حاضر برآن است تا ظرفیت ها و پتانسیل های سناریوپردازی را در راستای ارتقا و بهبود مدیریت نوآوری به کار برد. در این میان رویکرد کیفی و منطق شهودی سناریوپردازی برای مدیریت نوآوری بسیار مؤثر و کارا است. روش انجام این پژوهش موردی- زمینه ای بوده و از لحاظ راهبردی دارای رویکردی کیفی و با توجه به هدف، پژوهشی بنیادی است. برای گردآوری داده ها از ترکیبی از روش های اسنادی (مطالعات کتابخانه ای) و مصاحبه با خبرگان بهره گرفته شده است. جامعه مورد مطالعه شرکت های حوزه فناوری اطلاعات است و از روش نمونه گیری هدفمند بهره گرفته شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش «نظریه ی داده بنیاد» با رویکرد «طرح کلاسیک» گلیسر استفاده شده است. ماحصل تحلیل داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، منتج به شناسایی مؤلفه ها در قالب روش توسعه یافته سناریوپردازی برای مدیریت نوآوری شد که برای تصمیم گیران و مدیران بصیرت و دانش ارزشمندی را به همراه دارد.
۱۰.

طراحی چارچوب آینده نگاری راهبردی فناوری های دفاعی در حوزه پدافند هوایی به روش مدل سازی ساختاری- تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چارچوب آینده نگاری راهبردی پدافند هوایی فناوری ساختاری تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۵۱۰
این مقاله با هدف مطالعه چارچوب ها، مدل ها و الگو های آینده نگاری و آینده نگاری راهبردی در سازمان های مختلف انجام شده است، و با استفاده از نظرات صاحب نظران تلاش شده مراحل، مؤلفه ها و گام های آینده نگاری راهبردی فناوری در حوزه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، احصاء و چارچوب مناسبی در این حوزه ارائه شود. برای این منظور با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری نظرات 25 نفر از افراد صاحب نظر در این موضوع اخذ، و با طی هفت گام روش ISM هرکدام از مراحل چارچوب آینده نگاری راهبردی فناوری های پدافند هوایی سطح بندی شدند. با توجه به خروجی مدل های ساختاری تفسیری، مرحله پیش آینده نگاری شامل پنج سطح و سیزده گام، مرحله تعیین ورودی ها شامل نُه سطح و هفده گام، مرحله آینده نگاری شامل پنج سطح و یازده گام، مرحله خروجی شامل دو سطح و هفت گام و مرحله تدوین راهبردها شامل چهار سطح و ده گام می باشند. در نهایت چارچوب آینده نگاری راهبردی فناوری در پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و تدوین گردید و با استفاده از محاسبه قدرت نفوذ و میزان وابستگی، گام های نفوذی، پیوندی، خودمختار و وابسته در هر مرحله مشخص گردید.
۱۱.

سناریوهای پیش روی بانک ها و نهاد های مالی وابسته به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تحریم های نظام بانکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی آینده نگاری سناریوپردازی تحریم بانک های وابسته نظامی نظام بانکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۳۶۵
اعمال تحریم های گسترده علی ه ج.ا ایران، بانک ها و نهادهای مالی وابسته به نیروهای مسلح را ب ا چ الش ه ای جدی مواجه کرده است. بنابراین پاسخ بانک های وابسته نظامی در براب ر ای ن چالش ها دارای اهمیت بسزایی است. بنابراین در این پژوهش، نخست روندهای حاکم بر این بانک ها در عرصه های مختلف از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان استخراج، سپس با برگزاری پنل خبرگان، 9 پیشران اصلی مشکلات و معضلات بانک های وابسته نظامی در دوران تحریم شناسایی شد. در مرحله بعد، پس از برگزاری دلفی در دو مرحله پی درپی، دو عدم قطعیت اصلی مسائل بانک های وابسته نظامی در پساتحریم شامل: 1) هزینه مبادلات مالی و مشکلات تکنولوژیکی؛ و 2) مشکلات ساختاری، استخراج شد. از ترکیب این دو پیشران با عدم قطعیت بالا، چهار سناریو بدست آمده است. این چهار سناریو عبارت اند از: الف) رفع بحران؛ ب) چالش نظام بانکی؛ ج) بحران بانکی؛ د) تعویق بحران. درمجموع با بررسی چهار سناریوی محتمل می توان عنوان کرد؛ بانک های وابسته نظامی دارای مشکلات ساختاری ازجمله عدم رعایت استانداردهای بین المللی، عدم تنوع ابزارهای مالی، و غیره می باشند. بنابراین جهت حل مشکلات اساسی بانک های مذکور، توجه به الزامات سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و سیاست های کلی برنامه ششم که بر مؤلفه های ساختاری نظام بانکی تأکید می کند ضروری است. در نتیجه در این تحقیق مدل مفهومی بر اساس این سیاست های کلی برای اصلاح وضعیت بانک های وابسته نظامی در پساتحریم طراحی شد.
۱۲.

تصویر پردازی از آینده منابع انسانی شهرداری قزوین با تأکید بر حکمرانی الکترونیک از طریق سناریو پردازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگاری راهبردی منابع انسانی حکمرانی الکترونیک سناریوپردازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۱۸۶
توسعه سازمان ها به شدت وابسته به منابع انسانی است حتی می توان گفت منابع انسانی مهم ترین منابع هر سازمان هستند؛ بنابراین نیازمند رویکردی نوین در نظام برنامه ریزی و تصمیم گیری به نام آینده نگاری راهبردی است. چراکه رویکردهای سنتی برنامه ریزی راهبردی در مواجهه با آشفتگی و عدم قطعیت محیطی منعطف نبوده و از پاسخگویی مناسبی برخوردار نیستند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی-توسعه ای و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. جهت انجام پژوهش از روش آمیخته با راهبرد غالب اکتشافی متوالی استفاده شده است. در این راستا پژوهش حاضر می کوشد با استفاده از دو روش آینده نگاری یعنی تحلیل اثرات متقاطع و سناریو پردازی ابتدا به شناسایی و تحلیل عوامل پیشران کلیدی پرداخته و سپس سناریوهای پیش روی منابع انسانی در شهرداری قزوین را ترسیم می کند. درنتیجه شناسایی دو عدم قطعیت کلیدی"بانک اطلاعاتی و نرم افزارهای کامپیوتری برای مدل سازی اطلاعات منابع انسانی" و " تعهد مدیریت و کارکنان "راست که سناریوهای شهرداری دیجیتالی، شهرداری برفکی و شهرداری خاموش از برهم کنش این دو عامل شکل گرفته است. ترسیم سناریوها ما را متوجه این مسئله می نماید که در حال حرکت به سمت کدام سناریو (شهرداری دیجیتال) هستیم و اگر بخواهیم به سمت سناریوی مطلوب یعنی سناریو شهرداری دیجیتال حرکت کنیم، باید به چه پیشران هایی توجه شود.
۱۳.

طراحی چارچوبی برای آموزش آینده نگری به مدیران عالی سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگری آموزش آینده نگری آموزش سازمانی سازمانهای دولتی مدیریت عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۲۱۴
این پژوهش در پی طراحی چارچوبی برای آموزش آینده نگری به مدیران عالی سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران بود. ابتدا ادبیات پژوهش در سه حوزه «مدیریت سازمان های دولتی»، «آینده نگری» و «آموزش آینده نگری» براساس داده های اسنادی بررسی شد. سپس به کمک روش «داده بنیاد» و با استفاده از ابزار «مصاحبه عمیق» داده های دست اول برای طراحیِ چارچوبِ موردنظر گردآوری شدند و در سه فاز مختلف ولی به هم پیوسته، از طریق «کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی» مورد تحلیل قرار گرفتند. براساس یافته های پژوهش، یک چارچوب کلی برای آموزش آینده نگری به مدیران عالی سازمان های دولتی ایران ارائه شد که در آن علاوه بر مقوله آموزش آینده نگری به عنوان مقوله محوری، با نگاهی کلان دیگر مقولاتِ مربوط به این حوزه نظیر شرایط علّی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها نیز معرفی شدند. لذا، این چارچوب کلان و در عین حال تفصیلی می تواند، به عنوان یک الگوی کلی برای آموزش آینده نگری به مدیران عالی سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گیرد.
۱۴.

تأثیرات آینده نگاری در تقویت سیاست گذاری و حکمرانی پیش نگر با تأکید بر چشم اندازهای جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۴۳۱
شتاب علم و فناوری و توسعه ارتباطات بین المللی، جهان را با پدیده پیچیدگی و عدم قطعیت های فراوان برای تصمیم گیری های جهانی و محلی مواجه کرده است. با ورود به هزاره جدید، پروژه بین المللی هزاره (میلنیوم) با بهره گیری از آینده پژوهی و با مشارکت گسترده آینده پژوهان سراسر جهان، به شناسایی مهم ترین چالش های پیش روی هزاره و چشم اندازهای بلندمدت آنها پرداخته و راهکارهایی را برای دخالت دادن این چشم اندازها در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها ارائه نموده است. در این مقاله، با استفاده از مطالعات کتابخانه ای (عمدتاً منابع منتشر شده از سوی پروژه هزاره) و شیوه پژوهش توصیفی–تحلیلی، به طور مختصر موضوعات طرح شده در چالش های پانزده گانه جهانی مرور شده و نکات مربوط به ضرورت کاربست آینده نگاری در تصمیم گیری و سیاست گذاری ارائه خواهد گردید. در ادامه، با توجه به نتایج پروژه هزاره، راهکارهای ارائه شده از سوی صاحب نظران جهانی برای برقراری ارتباط چشم اندازهای جهانی و کاربست آینده نگاری در سیاست گذاری و تصمیم گیری های جهانی پرداخته خواهد شد. سپس، برخی اقدامات انجام شده توسط کشورها بیان، و در انتها پیشنهاداتی برای ایران ارائه خواهد شد. نتایج حاصله می تواند در به-کارگیری آینده نگری در سیاست گذاری و حکمرانی در ایران، و توسعه آنچه حکمرانی پیش نگرانه قلمداد می شود، مورد بهره برداری قرار گیرد.
۱۵.

طراحی الگوی کارآفرینی راهبردی در حوزه دفاع مقدس با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآفرینی راهبردی دفاع مقدس آینده پژوهی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۳۹۰
سیاست گذاری در حوزه کارآفرینی با عدم قطعیت همراه است که به دلیل وابستگی آن به عناصر محیطی برای موفقیت خود می باشد. کارآفرینی راهبردی و آینده نگاری در کنار یکدیگر، روش شناسی لازم برای درک بهتر این عدم قطعیت را ارایه کرده و می توانند به ساماندهی و جهت دهی سیاست گذاری کارآفرینی موفق تر کمک کنند. در این میان نیازمند شناسایی الگوی کلان نگر و  موفق در این عرصه می باشیم. لذا تلاش شده بر مبنای عملکرد کارآفرینی دفاع مقدس با رویکرد آینده پژوهانه این مبانی تولید شود. اقدام های کارآفرینانه در طول دفاع مقدس، سرشار از تجربیاتی است که توجه به آن ها و عوامل و شرایط ظهور و بروزشان می تواند راه گشای بسیاری از مسائل راهبردی باشد، در تدوین راهبرد توسعه ی کارآفرینی بر مبنای الگویی بومی نیز مورد استفاده قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف الگو سازی و تبیین نقش و کارکردهای کارآفرینی راهبردی در دفاع مقدس انجام گرفته است. این پژوهش با توجه به هدف، پژوهشی کاربردی، از حیث ماهیت موردی – زمینه ای، از لحاظ داده دارای رویکردی کیفی است و برای گردآوری داده ها از ترکیبی از روش های اسنادی (مطالعات کتابخانه ای) و مصاحبه با خبرگان بهره گرفته شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش «نظریه ی داده بنیاد» با رویکرد «طرح نظام مند» استراس و کوربین استفاده شده است. ماحصل تحلیل داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، منتج به شناسایی مؤلفه ها در قالب الگوی پارادایمی مشتمل بر مقوله ی محوری (انجام اقدام های کارآفرینانه در دفاع مقدس)، شرایط علّی، راهبردها، شرایط زمینه ای، نتایج، پیامدها و نیز مقوله ی فراتحلیلی و روابط مابین این مقوله ها شد.
۱۶.

تحولات دولت- ملت در پرتو پیشرفت های فناوری اطلاعات: آینده های بدیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد سیاسی دولت - ملت آینده های بدیل فناوری اطلاعات آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۳۳۸
نهاد حاکمیت، یکی از مهم ترین نهادهای تأثیرگذار در راهبردهای اقتصادی هر کشوری است. نهادی که امروز در عرصه روابط بین الملل با لفظ دولت- ملت از آن یاد می شود. پدیده اجتماعی دولت در طول تاریخ از عهد باستان تاکنون همواره متناسب با تغییرات و تحولات اجتماعی تغییر یافته است، از این رو، تغییر آن در آینده نیز دور از انتظار نیست. به ویژه با توجه به تغییرات و تحولات گسترده ای که فناوری اطلاعات، ارتباطات و به موازات آن شکل گیری فرایند جهانی شدن به وجود آورده، تغییر مفهوم دولت- ملت متناسب با این تغییرات به نظر اجتناب ناپذیر می رسد. این تغییرات به گونه ای با سرعت و عمق زیاد در حال وقوع می باشد که ممکن است باعث گسستگی در روابط نهادی و اجتماعی و حتی دگردیسی کامل تسلط حاکمیت بر راهبردهای اقتصادی و سیاسی کشورها شود. پرداختن به این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که اگر دولت- ملت در آینده دستخوش تغییر مفهومی یا کارکردی شود، هر آینده نگاری با موضوع آینده کشورها و تحولات راهبردهای اقتصادی و سیاسی بدون در نظر گرفتن این تغییرات از اعتبار کافی برخوردار نخواهد بود. در این مقاله، با طرح تحولات دولت- ملت در پرتو پیشرفت های فناوری اطلاعات به عنوان گونه ای از تحولات کارکردی و مفهومی دولت-ملت در آینده، آینده های بدیل محتمل و تغییرات احتمالی در عناصر تشکیل دهنده دولت- ملت تبیین شده است
۱۷.

ارائه یک مدل فرایندی برای آینده نگاری راهبردی در شرکت های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده پژوهی آینده نگاری آینده نگاری راهبردی برنامه ریزی راهبردی تفکر راهبردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۱۷۴
تغییرات سریع و گسترده محیطی، نظام های سنتی برنامه ریزی و مدیریت را با چالش مواجه ساخته و آینده نگاری راهبردی به دلیل انعطاف پذیری در برابر بدیل های متغیر آینده، از طرف شرکت ها با استقبال روزافزونی روبه رو شده است. این پژوهش در پی ارائه مدلی مناسب برای آینده نگاری راهبردی در شرکت های ایرانی است. روش کلی تحقیق از نوع آمیخته است. به شیوه «تحلیل مقایسه ای مداوم»، ادبیات و مبانی نظری، به ویژه مقالات علمی پژوهشی پنج سال اخیر در حوزه مدیریت راهبردی شرکت های ایرانی، واکاوی و کدگذاری شدند و ضعف ها و کاستی های مدیریت راهبردی و قابلیت های آینده پژوهی و آینده نگاری راهبردی، که می توانند این ضعف ها را بپوشانند، در فهرستی معرفی شدند. سپس خبرگان با بازنگری فهرست یادشده، فهرستی نهایی ارائه دادند که چارچوب و دستورالعمل کلی آینده نگاری راهبردی در شرکت های ایرانی را پیشنهاد می دهد. در پایان بر اساس فهرست نهایی، مدلی فرایندی از آینده نگاری راهبردی ارائه، اعتبارسنجی و تأیید شد. مدلی که می تواند راهنمای شرکت های ایرانی در راستای تدوین و اجرای راهبردهای متناسب با شرایط ناپایدار کنونی باشد.
۱۸.

نقد مبانی فلسفی میان رشته آینده نگاری راهبردی به مثابه یک علم انسانی و اجتماعی نوین (تاکید بر ابتنای روش شناسی آینده نگاری راهبردی به رئالیسم انتقادی باسکار)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: آینده نگاری راهبردی دانش میان رشته ای رئالیسم انتقادی روش شناسی علم انسانی و اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۳۵۲
بررسی روش و روش شناسی نیازمند ورود به حوزه فلسفه علم است. علوم همواره برای پیشرفت خود در پژوهش ها از روش شناسی کمک گرفته اند، علم آینده نگاری نیز از این امر متمایز نبوده است. با ظهور آینده نگاری در دهه 1940 و تثبیت آن بعنوان یک علم در دهه های بعد، از روش شناسی های متفاوتی در این علم استفاده شده که در آغاز عمدتا به تجربه گرایی متکی بوده و برای تحلیل مفاهیم از آن کمک گرفته است ولی در عصر حاضر، این مبنای فلسفی با چالش هایی روبرو شده است. در این مقاله به بررسی مبانی فلسفی و ماهیت میان رشته ای آینده نگاری می پردازیم و تناسب ابتنای روش شناسی آینده نگاری راهبردی به رئالیسم انتقادی باسکار را مورد بررسی قرار می دهیم. تحقیق حاضر از نوع توصیفی است. داده ها به روش کتابخانه ای گرداوری شدند و به روش تحلیلی-انتقادی مورد بحث و بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد آینده نگاری راهبردی به عنوان یک دانش انسانی و اجتماعی، ماهیتی میان رشته ای دارد و متمایل به استفاده از رویکردی آمیخته در روش شناسی است و رئالیسم انتقادی باسکار می تواند یک بستر معرفتی مناسب در این عرصه فراهم آورد.
۱۹.

تدوین مدل تأثیرات آینده نگاری سازمانی بر سیاست گذاری در صنعت ورزش ایران

کلید واژه ها: آینده نگاری سازمانی ساختار و نظام ورزش تأمین مالی سیاست گذاری ورزشی مشارکت ورزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۲۱۱
هدف از پژوهش حاضر، تدوین مدل تأثیرات آینده نگاری سازمانی بر سیاست گذاری در صنعت ورزش ایران می باشد. به روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع پیمایشی بود و از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران و متخصصان مربوط به موضوع تحقیق است. در مرحله اول برای تدوین چارچوب که نیازمند کشف و تفسیر است، از تکنیک اسنادی استفاده شد و در مراتب بعدی برای طراحی دقیق تر و تکمیل جزییات مدل و روابط عوامل مؤثر، از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. در تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی همچون توزیع فراوانی با رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد آینده نگاری سازمانی بر ساختار و نظام ورزش با ضریب 559/0 تاثیرگذار است. آینده نگاری سازمانی بر مشارکت ورزشی با ضریب 460/0 دارای تأثیر معنی داری است. آینده نگاری سازمانی بر تأمین مالی با ضریب 454/0 دارای تأثیر معنی داری است. ساختار و نظام ورزش بر فرایند سیاست گذاری ورزشی با ضریب 287/0 دارای تأثیر معنی داری است. مشارکت ورزشی بر فرایند سیاست گذری ورزشی با ضریب 555/0 دارای تأثیر معنی داری است. تأمین مالی بر فرایند سیاست گذری ورزشی با ضریب 013/0 دارای تأثیر معنی داری نیست. مقدار GOF برای مدل تحقیق دارای ضریب مطلوب و قابل قبول (326/0) می باشند که نشان می دهد مدل از برازش کلی مناسبی برخوردار است.
۲۰.

بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان جمعیت هلال احمر با رویکردآینده نگاری راهبردی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۱۶
مقدمه:تغییرات سریع محیطی، نظام های برنامه ریزی در سازمان ها را با چالش مواجه ساخته وآینده نگاری راهبردی به دلیل انعطاف پذیری در برابر بدیل های متغیّر آینده، با استقبال روزافزونی از طرف سازمان ها روبه رو شده است. فرآیند آینده نگاری راهبردی در سازمان ها نیازمند توجه به سرمایه انسانی می باشد. مدیران و رهبران چشم اندازمحور باید به اهمیت عوامل مؤثر در ایجاد انگیزش شغلی و رضایت شغلی در آینده سازمان توجه بیشتری داشته باشند. بر همین اساس، سوال اصلی این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان و ارائه راهکارهای ارتقای آن است که ضمن مروری بر مهم ترین عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان و ارتباط آن با آینده سازمان به سوابق و پیشینه های این موضوع می پردازد. روش: روش تحقیق ترکیبی است. جامعه آماری، شامل کارکنان جمعیت هلال احمر استان قزوین است. در بحث آمار استنباطی هم از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم برای بررسی میزان ارتباط بین شاخص های پرسشنامه و عوامل رضایت شغلی و بررسی میزان ارتباط بین عوامل رضایت شغلی روی آینده سازمان بهره گرفته شده است. یافته ها: عوامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان، در دو دسته اصلی طبقه بندی شده اند. نخست، عوامل محیطی شغل و مرتبط با شغل که مهم ترین تأثیر را بر رضایت شغلی دارند و شامل چگونگی رفتار افراد، ماهیت وظایف شغلی، ارتباط با سایر افراد در محیط کار و پاداش ها می باشد. دوم، عوامل فردی که افراد با خود به شغلشان منتقل می نمایند، مانند تجارب قبلی فرد و شخصیت. هر دو دسته عوامل در مبحث رضایت شغلی از یکدیگر تأثیر می پذیرند. نتیجه گیری: پنج عامل مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان جمعیت هلال احمر به ترتیب ماهیت شغلی، مدیریت (ما فوق)، همکاران، فرصت های ترفیع، حقوق و مزایا اولویت بندی شدند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان